|
2014
|
|
|
Modernitatean euskara hiri eremu fisiko eta sinbolikoetatik erauzia izan da, eta, larre paradigma? baten logikan esplikatua eta ulertua,
|
baina
gaur egun euskaldun gehienak aski urbanoak direnez gero, paradigma aldaketa berariaz landu da, esatez eta egitez, euskarak hiri bizimodu hipermodernoan zentzurik eta lekurik izan dezan.
|
|
2015
|
|
|
Prentsaren hedapenaz mintzatu garenean, bestalde, paperezkoaz ari ginen,
|
baina
gaur egun hori bezain garrantzitsu edo are garrantzitsuago dira hedabideen webguneak edo propio sarera begira sortutako atari berriemaileak. Horietan ere nagusi da erdara:
|
|
2016
|
|
|
Bitxikeria hutsa dirudi,
|
baina
gaur egungo euskararen kale erabilera %13 inguruan dago, TLD nagusietan bezalaxe. Bestalde, harritzekoa da TLD batzuetan zeinen urria den euskararen erabilera,. es eta. fr en kasu.
|
|
|
Demokrazian legeak defendatu luke eskubide hori,
|
baina
gaur egun ez du egiten. Eta okerrago, gaur egun ez dirudi erraza lortzea legeak gure eskubide hori jaso dezan.
|
|
|
[L.Z.] Jesu Kristoren Ebanjelioa bizkaieratzen hasi ginanean ez,
|
baina
gaur bai esan geinke gure lana amaitu gabe dagoala, Testamentu (Itun) Barria osorik bizkaieratzea erabagi dogu lako.
|
|
2018
|
|
|
Aipatu ekarpen horiek guziak aintzat hartuta, erran daiteke bilakaera gertatu dela eta gertatzen ari dela hitz ordenaren auzian: Erderismosen ageri zen ereduak izanen zuen nagusitasuna XX. mendearen amaiera aldera arte,
|
baina
gaur egun puntu batzuetan bederen eztabaidatua izatera pasatu da, bertze irizpide batzuk ari baitira agertzen. Horrela, urteen joanean, erran liteke euskarazko hitz ordena kanonikoan halako eboluzio bat gertatzen ari dela4.
|
|
|
4 Normalizazio prozesuaren hasierako urteetan idealismo ideologikoa baldin bazen elementu giltzarri bat euskarazko prosa eredua antolatzeko, ondoko urteetan, haren ordez edo harekin lehian, pragmatismo komunikatiboa indar handiagoa hartzen ari da (Maia, 2014). bilduko zutenak orain dela urte batzuk,
|
baina
gaur egun jende anitzek (ia) oharkabean irakurtzen dituenak, arreta berezirik erakarri gabe, eta baita batzuetan bertzeren ausardiak sortzen duen mirespen punttu batekin ere. Adibidez, ikus ditzagun erranaldi baten bertsio diferente batzuk, testuingurutik nahiko" libre" direnak5, eta gonbidatzen dugu irakurlea konpara ditzala aditzen kokaguneak ondoko erranaldi horietan guzietan:
|
|
2020
|
|
|
Ez du zaintza lanik onartu nahi, bere kasa moldatzeak agente bihurtzen duelako, bere bizitzaren jabe: "
|
Baina
gaur ez du moilara jaisteko laguntzarik nahi. Gaur ere gaur bai pentsatu du, eta jaikitzen saiatu da.
|
|
|
Deskribapen horrek balio du gaur ere euskararentzat, nahiz ez erabili ordena natural terminoa: sintaxiak berak badu sintagmak antolatzeko modu bat hurrenkera finko bat dakarrena(
|
baina
gaur sintagma mota bakoitzak buru bat duela esaten dugu; beraz, PostS, DS, AdjS... ditugula eta, euskara buruz azken motako hizkuntza denez, artikulua, kasu markak eta postposizioak eskuinean ematen ditugula). b) Bigarren araua: ministerioaren araberako ordena" orden ministerial"; hau da, funtzio sintaktikoen araberakoa.
|
|
|
Hau da, nor, nori, nork; gaur ordena neutro deitzen duguna, alegia (ergatiboa, zehar objektua, eta absolutiboa).
|
Baina
gaur perpausetan bi egitura motaz hitz egiten dugu: sintaxi egituraz (eta hor kokatzen ditugu funtzio sintaktikoak) eta informazio egitura (eta hor kokatzen ditugu sintagmen edo osagaien hurrenkerari dagozkionak). c) Hirugarren araua:
|
|
|
Mitxelenak (1981) 9 esan zuen oso gai konplikatua zela, ez zuela modurik ikusten argibideren bat emateko.
|
Baina
gaur egun foco de la negacion, foco de la informacion terminoak erabili dituzte beste hizkuntza batzuetan. Beraz, ezezko perpausetan ere, inguruko hizkuntzetara
|
|
|
Ignacio Bosquek eta Gemma Rigauk ere horixe aipatu zuten Jardunaldian emandako hitzaldian.
|
Baina
gaur, gramatikek batez ere hizkuntza baten osagaiak aztertu eta azaltzea izan ohi dute helburu eta eginkizun.
|
|
|
Euskararen baliabideen berri ematea dagokigu guri.
|
Baina
gaur onartzen da hizkuntza bakoitzak dituela bere baliabideak informazioa kudeatzeko, eta, hor, gutxienez ingelesez, eta beste hizkuntza batzuetan, aipatzen dira topic fronting, left dislocation eta cleft sentences, eta antzeko terminoak. Ondo ulertzen ez badugu horiek zer diren, euskaraz ere nekez egingo dugu deskribapen onik, beste hizkuntza batzuekin konparazioak egiteko balioko digunik.
|