2000
|
|
Etxerako bidean batekin aritzen ginen bertsotan, edo tabernan, edo neskalaguntzatik etxerakoan ere bai (hau egin banio, edo beste hori... geure buruarekin bertsotan). Hori zen gure eskola,
|
baina
gaur egungoena oso ezberdina da.
|
|
Ondarroan jaiotakoa da 1964an
|
baina
gaur egun Barakaldon bizi da. Bere bizitza erdia AEKri eskaini dio, 17 urterekin hasi zen AEKn eta bertan jarraitzen du gaur egun, 19 urte geroago.
|
|
Garai batean ez dakit nola sentituko ziren,
|
baina
gaur egun ez zara behartuta sentitzen ez bata eta ez bestea egitera.
|
|
horregatik erosi genuen guk Maria Cristina Hotela eta berritu. Sekulako istilua ekarri zuen,
|
baina
gaur inork ez du eztabaidatzen Maria Cristinari buruz. Maria Cristinarik gabe ez legoke Zinemaldirik.
|
|
Nazionalismoa erronka berrietarako berregituratu behar bada eta erronka zaharretarako bere burua indartu behar badu, hortxe daukaaukera bat (ez bakarra, noski). Onartu egin dugu estatua eta nazio oro konstruktoakdirela,
|
baina
gaur egun Espainia eta Euskal Herria maila bereko konstruktoak direnik ezin dugu esan. Gure egoerak alde eta kontra dauzkan faktore guztiekin, alternatiba bat eraikitzeko gauza izan behar dugu.
|
|
Oso gertu eliza neogotikoa dago. Garai batean, ura edateko kiosko oktogonala eta egurrezko zubia ere baziren,
|
baina
gaur egun ez da haien aztarnarik.
|
|
Ematen du hegazkina hartzen dudan bakoitzean kursi jartzen naizela,
|
baina
gaur iruditu zait bihotzaren erdia Irlandan utzi dudala. Connemaran beharbada, edo beste edonon.
|
|
Eta gaur hirugarren aldia izan da Jabi hemendik agertu dena. Lehenengo aldian esan nion nire buru nahasi hau gehiago endredatzerik ez nuela nahi, nahiko borroka handia dudala neure barruan,
|
baina
gaur ere agertu da. Lagundu egin nahi didala esan dit.
|
|
Piztia aluak dituk: aurkitu nahi hauenak beti aurkitzen hau, baita nahi ez duanean ere,
|
baina
gaur egun ez haiz deus honelako trasterik gabe.
|
|
Sentitzen dut esan behar izan diot atzo Dabidi bezala,
|
baina
gaur bidai amaierako afaria dugu eta ezin dut huts egin. Sentitzen dut honaino etorri, eta besterik esan ezin izatea.
|
|
Alabaina, Karmelok eta, ondorioz, Dabidek are nekezago jakingo du Ruben eta bion arteko, nola esango nuke, inflexio puntua dendan ez,
|
baina
gaur arratsaldean gertatu dela. Bryce Canyon liluragarrian gertatu da, zerua inpentsan ilundu, eta euria bota ahalean hasi duenean.
|
|
Gero, komuneko gelaxka batera sartu, komunontzian eseri, eta hainbatgarrenez berrirakurri dut Dabiden telegrama. barre egingo nuke 6.30ak eta 12ak orduen kontu hori dela eta ez dela (Dabid jostarin jarri, eta, inguruka, arraren dantza erritualak egiten hasten zitzaidanean, 12etan zegoela esan ohi zidan, erlojuaren orratzak irudikatuz, zakila tente eta alegera zuela alegia; eta noizbait 6.30etan zegoela esanez gero, nik beheraka eta mengel zegoela uler  tzen nuen),
|
baina
gaur, gaur ez dit irribarrerik ttikiena ere eragin. Geroenean, komunetik irten, eta taldekideengana hurbiltzean, Ruben harrera gelan giltza itzultzen ikusi dut, eta Dabiden telegramako poemaren giltza galdua agian Dabidek ez, baina Rubenek berak izan dezakeela bururatu zait.
|
|
Gainerako taldekideak ordu bete beranduago geratuta zeuden eta, haiek joan bezain laster, ni hotelera itzuli naiz eta, hemen ondo ezagunak baikara, batere arazo barik eman didate Rakelen logelako giltza. Ez dakit neure buruari noizbait barkatu ahal izango diodan,
|
baina
gaur Rakelen egunerokoa eskuratu dut! En plus, ez dakit hori zuretzat larregi izango ote den, nahiz eta susmoa dudan ezetz.
|
|
Denver-eko aireportua izugarri handia da; pistetara inguratzeko metroa eta guzti dauka. Bidailagunok fardelekin atzera eta aurrera ibili behar izan dugu, eta gureak gutxi ez balira, dendak, hozkailuak, suak, den dena garraiatu behar izan dugu aireportuko aparkalekuan zain genuen beste furgonetaraino;
|
baina
gaur inortxori ere ez zaio bururatu kexuka hastea. Bestalde, bidaia bospasei ordukoa izan arren, erlojua aurrena atzeratu eta hurrena aurreratu egin behar izan dugu.
|
|
Oro har, bai afalorduan bai afalondoan, bazkaritan baino hobeki sentitu naiz,
|
baina
gaur berriro ere atera da hizpidera Clinton eta Lewinskyren arteko kontua (harrigarria zait Dan gidariak gai horrekiko erakusten duen eta grina), eta halabeharrez gogoa Dabidengana joan zait. Bidailagunek, gero eta sutsuago, Espainiako politikari ezagun batzuen izenak eta aferak ere dantzatu dituzte, baina gure taldearen txanda zenez, nik gaur atseginez hartu dut mahaia jaso, eta harrikoa egitearen ardura (hartara burua beste nonbait izan nezakeen).
|
|
Allô, Dabid? Gaurko deia supermerkatu baten ataritik egiten dizut,
|
baina
gaur afaria prestatzea guri dagokigunez, bref bezain argia izaten saiatuko naiz. Lehen lehenik, harrigarria egin zaidan zerbaiten berri emango dizut:
|
|
Bestalde, antzerki amateurrak ez ditu une gozoak bizi. Tradizio handiko talde asko aritzen ziren lanean Euskal Herrian,
|
baina
gaur egun oso gutxi dira obra berria prestatzen ausartzen direnak. Horren adibide garbia Azpeitiko Antzerki Jaialdia da, antzerki amateurraren berariazko eremua izana, gaur egun ia testimoniala bihurtu da euren parte hartzea eta antzerki talde profesionalek osatzen dute ia guztiz kartelera.
|
2001
|
|
Duela 37 urte Donostian jaioa,
|
baina
gaur egun Zizurkilen bizi den Geografia eta Historiako lizentziatu honek lehen ere zenbait ikerketa historiko burutu zuen. Azkenaldian, ordea, geografia eta natura gustuko dituenez, ingurumenean aritzea erabaki du.
|
|
Otsolizarra (Sorbus aucuparia), maspila (Sorbus torminalis) eta hostazuria (Sorbus aria) ia desagerturik daude gure mendietatik eta honelako punta punta batzuetan besterik ez dira topatzen. Hauen fruituetatik elikatu ziren antzinako bermeotarrak
|
baina
gaur, bertako alameda deituriko zuhaizti kosmopolitan, Ameriketara joandako Ertzillatarraren omenez araukaria dago landatua. Araukanoen tankeran bizi ziren bertako haien omenezko arrosazeo horiek falta dira.
|
|
Nerbioi ibaiaren ezkerraldea handiosoki zaintzen duen Serantes mendiaren altzoan, Santurtzi betidanik izan da itsasoari lotutako gunea,
|
baina
gaur egun, Abrako golkoan duen kokapen estrategikoa aprobetxatuz, bertako superportua Europako nagusienen artean kokatu da.
|
|
Antzinako frontoia tailatutako harriez altxatzen zen,
|
baina
gaur egun egitura porlanezkoa da, harrizkoa garestiegia litzatekeelako. Frontisaren kasuan honen gainetik harri kapa bat jarri behar zaio (homogeneotasun handiko kareharria, edozein harrik ez baitu balio), gutxienez 10 bat zentimetroko sakonera duena, bestela pilotak zuzenean porlanaren aurka joko lukeelako eta honek batetik ez lukeelako indarrez itzuliko eta bestetik porlana bera kaltetuko litzatekeelako.
|
|
Fenomeno horiek planeten bat egiteak, kometak, eklipseak eta antzekoak hondamendien iragarpen gisa hartzen ziren antzina
|
baina
gaur egun lasaitasunez begiratzen ditugu; badakigu mundua ez dela amaituko eta eklipseak eta antzeko gertaerak gorabehera, hondamendiak berdin berdin izango direla.
|
|
Hasieran 20 lagun ginen,
|
baina
gaur egun 14.000 bazkide baino gehiago ditugu eta estatu guztian zehar 15 ordezkaritza.
|
|
Hemodialisia ere arrisku iturria da,
|
baina
gaur gutxiturik dago, odolaren eratorriekin hartzen diren segurtasun neurriei esker.
|
|
(Lausengatuta) Eskerrik asko,
|
baina
gaur hitzordua daukat... Senarrarekin.
|
|
Sentitzen dut,
|
baina
gaur ez dugu piperrik menuan.
|
|
Hau da, literaturak ezinegona eta kezka sortu behar ditu, existentziaren arazoari galderak egin behar dizkio eta erantzunen bila ibili, liburuairakurri ondoren irakurlea, obra zein irakurlea aproposak badira? desitxuratutaedo osatuta, berrituta geratu litzateke, eta bilakaera moral edo espiritualaren esperientzia bizi luke;
|
baina
gaur egun idazten den literatura askok etaaskok azaleko erretratuak egiten ditu eta, asko jota, irakurleak aurretik dakienaberresten du: ez dizkio kezka eta ezinegona sorrarazten.
|
|
Egitura irregularreko poliesterra erabiliz gero, paperaren edo pergaminoaren oso antzeko testura lor daiteke. Marra edo zerrenda bertikalak ere izan ditzakete, kutsu klasikoak dituen diseinua,
|
baina
gaur egun tonu modernoagoekin berritzen dena. Oro har, zerrendek kolore argiren batekin txandakatzen dute zuria.
|
|
Berriro diot ezin dela euskara eta bere kultura abertzaletasunarekin nahastu,
|
baina
gaur egun nahaspilatzen ari da eta oraingo egoera politikoan, jakina, badute hori egiteko aukera. Baina irekiko zaizkie begiak, ikusiko dute herriak erantzungo duela eta baieztatuko da ez dela gauza bera abertzaletasuna eta euskaltzaletasuna.
|
|
Metafisika ezagutza ororen bilkura da, arrazoimen hutsak sistematikoki ordenatzen duen heinean; eta, beraz, oro har Filosofia adierazi nahi duela uler daiteke. Hau aspaldi batean zientzia ororen erregina omen zen, eta merezi zuen titulua gainera bere ikerketaren garrantzia dela eta,
|
baina
gaur bere izena aitatzeak mespretxua baino ez du sortzen. Zergatik?
|
2002
|
|
Errepublikanismoa desagertu da frankismoan agortu zelako. Sozialismoak... horrela esanda badakit eztabaidagarria izan daitekeela,
|
baina
gaur hemen dugun sozialismoak ez du ezer ikustekorik historikoki ezagutu genuenarekin. Eta euskal nazionalismoak ezin izan du hartu beste leku batzuetan izan duen ordezkapena egiteko indarrik.
|
|
Jon Gaminderen ustez, etorkizun bat izateko erromeriek ere egokitze bat izan behar dute, garaiaren arabera: " Ezin dugu beti aspaldiko garaietara begira egon, jakin behar dugu erromeria giro hori gaur egunera moldatzen, eta jendeari dantza eginez gozatzeko aukera eman,
|
baina
gaur egungo testuinguru batean".
|
|
Gizartearen gehiengoak nahi du herri honek bere hitza izan dezala,
|
baina
gaur egun ez dago baldintzarik hori gauzatu ahal izateko. Muturreko posizio politikoek oztopatu egiten dute herri honek hitza izatea, eta herri bezala aurrera jarraitu nahi badugu hori gainditu beharra dago.
|
|
Izan ere, lehengo familiak oso handiak izan ohi ziren. Adibidez, gure etxean bost senide izan gara, eta ederki konpondu gara denok,
|
baina
gaur egungo familietan oso ohikoa da seme edo alaba bakarra izatea, eta handik denbora batera bigarren bat etortzea. Eta orduan, halako batean, etxeko erregetxoa izan den pertsona horri esaten zaio, bat batean, bere erresuma zatitu egin behar duela eta beste batekin banatu.
|
|
Egoera aldatzen bada ezker abertzalea berriro elkartuko den? Hori nahi nuke nik,
|
baina
gaur egun ez da posible. Ahalegina egin behar da ezberdintasunek sortzen duten gogortasuna eta sektakeria baztertzeko.
|
|
Behi, zezen eta txahalek larratzen dituzte lur batzuk eta zaldi, behor eta moxalek beste batzuk. Nola ez, garai bateko abeltzainentzat egin ziren bordak ere ikus daitezke,
|
baina
gaur egun lur orotariko ibilgailua nahiago dute. Ur deposito batera iritsiko gara eta hau eskuinetik igaroko dugu.
|
|
Ínsula 641, 2000ko maiatza, 3), gaur egungo eleberri historikoek behiala zuten helburu eta moldeak irauli dituzte. Iragana berreskuratzen zuten testuok helburu didaktiko, moralizatzaile edo abertzalez idatzi ohi ziren behiala (honen adibide argia garai erromantikoan sortu ziren eleberri espainiar historikoak genituzke, iragan lorios batez mintzo zirenak),
|
baina
gaur egun ikuspuntu berri bat, ohiko historietan azaltzen ez diren kontuak, azaleratu nahi dute.
|
|
Horrelako zerbait topatzeko nahiko lan izan dudala aitortzen dizut; ez baitzitzaidan ezer egokirik bururatzen hain ondo hezia den eta halako bitxikeria eta gauza harrigarriak ezagutzen dituen printzesa dotore bati opari egiteko. Ez nekien zer oparitu,
|
baina
gaur goizean, bat batean, asmatu dut zer izan daitekeen.
|
|
Urteak pasatu dira,
|
baina
gaur ere gauza bera esan daiteke: kondaira mitologiko hauek, egungo idazkerara moldatuta, kontakizun ezin egokiagoak dira irakurle gaztearentzat.
|
|
15 urteko biztanle aktiboen kopurua %15ez murriztu da azken 10 urtehauetan, eta 45 urtekoena %36 emendatu da. 1990ean, adin klase bakoitzakbiztanle aktiboen %26a biltzen zuen,
|
baina
gaur egun adin klase zaharrenanagusitzen da (%33).
|
|
gizartea eta ekonomia desitxuratu, koherentzia sistemikoa ahuldu, helburuak erabakitzeko menpekotasuna handitu etaekonomia antolatzeko ahalmena murrizten du, besteak beste. Gure ustez, Departamendua ez da antolaketa era egokiena aipatutako egoera okerrari irtenbidea emateko;
|
baina
gaur egungo Ipar Euskal Herriko gizartearen nahiari, ideologiari eta hauteskundeen emaitzei begiratzen badiegu, aurrerapauso errealistatzat hartu behar da.
|
|
Atzo agian bai,
|
baina
gaur jarrai al daiteke, talde handien gizartearen amaieraz, hitz egiten?
|
|
Eta zer esan, institutuan geundela, goiz osoan irratiari pega pega egon ginenean, Tejero izeneko guardia zibil bat Espainiako Kongresuan sartua zela eta? Horietan guztietan irratia zegoen, egongelako tramankulu marroia, handia, edo poltsikoan gordetzen genuen transistore txikia,
|
baina
gaur arte ez gara konturatu.
|
|
Informazioa handika kontrolatzeko lehen ahaleginak XIX. mendekoak dira, burgesia industrialak mundua bere ekoizpenez bete behar zuela deliberatu zuen garaikoak;
|
baina
gaur, XXI. mendean, inoiz baino indartsuago daude.
|
|
. Eraginkortasuna abiaduraren sinonimotzat hartu ohi da, eta analizatutako hitzen kopurua segundoko da ohiko neurria. Hasierako sistemek hitz gutxi batzuk analizatzen zituzten segundoko,
|
baina
gaur egungoak denbora tarte horretan milaka hitz analizatzera irits daitezke.
|
|
Sistema zaharrena da eta, analisiaren abiaduraren aldetik motela bada ere, oso interesgarria da (Antworth, 1990). Hasiera batean ez zuen konpiladorerik,
|
baina
gaur egun eskuragarri ditu osagai guztiak: erregelen konpiladorea (Kgen izeneko programa dago horretarako), PC KIMMO programa probak egiteko, eta liburutegia beste programetan integratzeko.
|
|
Pintura zabaltzen da, tantak edo pikorrak sortzeko eta azken akabera zimurtsua izateko. Pintatzeko modu horrek arrakasta izan zuen duela urte batzuk, batez ere hormetan akatsak disimulatzeko gaitasuna zuelako,
|
baina
gaur egun ez da erabiltzen. Horregatik, horrelako pintura pareta batean ikusteak, askotan, zerbait zaharkituaren aurrean egotearen sentsazioa sortzen du.
|
|
Elikadura jokabidearen nahasteak historian zehar agertu dira,
|
baina
gaur egun gero eta maizago gertatzen direlako kezka handiagoa dago.
|
|
Hain zuzen, “piku” hitza etimologikoki “ficus” hitzetik dator. Zuhaitz hau jatorriz Ekialde Ertainekoa da,
|
baina
gaur egun modu naturalean hazten da Mediterraneo osoan eta munduko beste eskualde batzuetan, hala nola Indian, Txinan, Brasilen, Mexikon eta Estatu Batuetan. Igeltxoaren abantaila handienetako bat da lur lehorretan urperatzeko gaitasuna duela, euria baino gehiago ureztatzen ez baitute.
|
|
–Zesareo, beti estutzen ibili natzaizu,
|
baina
gaur hitz eman behar didazu habano hau erreko duzula nire izenean. Baina habano hau bakarrik, konforme?
|
|
Gabardina erantzi duk hantxe  espaloian, ostatura iristeari itxaron gabe. Eguzki beroak edota sargoriak ez hau sekula larregi molestatu,
|
baina
gaur kristoren ajea daukak, eta halako egunetan badakik ohiko bizimodua egite soilak egundoko lanak ematen dituena. Gabardina maleta gainera bota, semaforoa gurutzatu eta beste espaloira ailegatu bezain pronto, ostatuko ugazabandrearekin egin duk topo atarian.
|
|
zerbait begiratu nahi denean, edo kontsultatu, karpetak eta agiriak behar dituzu eskura, eta Wally aurkitu nahi duzunean nola ibili behar duzun goiti eta beheiti non dagoen ez dakizula, irudi guztiek jertse berdina baitute, halatsu ibili behar dugu guk ere arauak non dauden ezin aurkitu, arau batek zer esan eta besteak nola aldatu duen aurretik esana ongi ez dakigula, Diogenesen ikasle norabaiteratu baten gisa, gure eltzerma eta guzti eskuetan. Eta hiztegi horrek beste buelta bat behar du,
|
baina
gaur egun erakusten dugun abiadurarekin urteak eta urteak ditugu, munduak aurrera presaka egiten duen bitartean, fundamentuzko zerbaiten mahai gainean jartzeko. Segur aski ere, hola egin du lan Euskaltzaindiak, erabaki guztiak ongi funtsatu ondoren bakarrik har daitezkeelako, eta horrek lan mantsoa eskatzen baitu, beste elkarte batek, esaterako, nekez egin dezakeena.
|
|
Mendebaldeko zibilizazioa ere hedatze prozesuan dago, ezbairik gabe. Lehenik lurralde mailako hedatzea izan zen,
|
baina
gaur egun batik bat kultura mailako hedatzeaz hitz egin behar da. Azkartasun harrigarriz ari da munduko kultura guztiak asimilatu eta homogeneizatzen.
|
2003
|
|
Bada, kontuak horrela, edonoiz ikus dezakegu gure itsasertza marea beltzek zikindurik: oraingoan" Prestige" ontziaren isuria iritsi zaio,
|
baina
gaur, bihar edo etzi beste batenak hel dakizkioke. Izan ere, gogora dezagun ontzi horrek 70.0000 tona fuel olio zeramatzala barruan, eta esan dezagun bidenabar, nahiz eta dakigula orain arte istripu larririk ez gertatu, baldintza antzekoetan edo okerragoetan dauden" Prestige" ugari porturatzen dela gurean egunero.
|
|
Bai, baina konkistaren gaia hemen garrantzitsua bada, gaur egun ere gure egoerak gai hori gaurkotasunekoa egiten duelako da. Granada ere konkistatua izan zen,
|
baina
gaur egun ez dago Granadaren musulmantasuna defendatzen duenik, eta hemen bada independentziaren aldeko gizarte sektorea.
|
|
Berta garaia baino lehen jaiotako haurtxo bat zen (prematuroak esaten zaie horrelakoei),
|
baina
gaur egun medikuntzarentzat anekdota bat besterik ez den gertaera hori dezente konplikatu zen kasu honetan, jaio eta berehala gibeleko gutxiegitasun edo intsufizientzia larri bat detektatu baitzitzaion, hepatitis batek sortua. Eta iazko, 2002ko, irailaren 13an hildako 4 urteko emaile baten gibelaren %15 jaso zuen Bartzelonako Vall d' Hebron ospitalean.
|
|
Euskereak ba ei dauka zer ikusirik Espainian antxinan egin zan iberiku haregaz. Aldikada baten hipotesi honek indar haundia izan eban;
|
baina
gaur iberiku hizkuntzaren testu zaharrak irakurten ikasi dabe jakitunek, eta ez ei dauke euskerearen antz handirik! (Cfr.
|
|
Ez eukan Sabinok ez boz onik ez belarri finik,
|
baina
gaur be badakit agure harek kantetan eustan kantaren bat edo beste: makailauen hazurrek itto bihar nabe!"
|
|
Neu be bai. Gurago neuke beste zer edo zer egin ahal bagendu,
|
baina
gaur ama dogu etxean eta besterik ezean Fisikari ekin.
|
|
Neurria eragingarria zen, dudarik gabe,
|
baina
gaur egun ez da beharrezkoa, hain zuzen ere kontsumoaren arloan garatu delako gehien Edisonen asmakuntza.
|
|
Harrezkero ildo horretan aurreratu da,
|
baina
gaur egun ez dago abangoardiarik, momentu hau pasekoa da, eta zer edo zer gertatuko dela iruditzen zait, jende asko lengoaia berrien bila dabil eta.
|
|
Historikoki, azken 150 urteotan, mugimendu ezkertiarra ideologikoki alderdipolitikoei lotuta egon da, hori ez da gauza berria;
|
baina
gaur daukagun agertokiagurea da, gizarteko mugimenduak gara protagonistak geure esparruan. Esatebaterako, foro soziala gure esparrua da, edozein motatako alderdiak eta interesakparte hartuko dute, baina hori gurea da.
|
|
Abiapuntu hori, globalitatea eta tokian tokikoa elkarri lotutako osagaiak balira bezala aipatzen den, agian etorkizunean eusteko zail samarra den oreka izan daiteke,
|
baina
gaur egun emaitzak ematen ditu. Horren adibidea dugu UGT (sozialista estatalista) eta LAB (ezker abertzalekoa) sindikatuak, programari eta praktikaridagokienez elkarrekiko hain urrun, MMEren Qatar-eko goi bilera zela eta, bestehainbat euskal erakunderekin batera batu eta elkarrekin batera jarduteko konpromisoa hartzea.
|
|
bi heren murriztuko dira Afrikan, heren bat Asian eta bostena Hego Amerikan. Ur falta Iraganean, lur lehorrak erraz berreskuratzen ziren lehorte luzeen ondoren,
|
baina
gaur egun produktibitate biologiko eta ekonomikoa galtzen dute laborantza edo larratze neurrigabeen, deforestazioaren eta ureztatze jarduera eskasen ondorioz. Bestalde, eremu lehorretan dauden baliabide hidrikoak gutxitu egin dira.
|
|
Gaur egun, ez dute duela urte batzuetako habitat kalitate bera. Adibidez, lehen eraikinetako arraildura eta zuloetan egiten zuten habia,
|
baina
gaur egungo eraikuntzak uniformeak eta lauak dira, eta ez dago horietarako espaziorik”, dio Garcesek.
|
|
–Orain hotzak gaudek, amaitu zuen Kepak eskuak igurztearekin batera?,
|
baina
gaur San Juan gaua ospatuko diagu...
|
|
Julia sentitu du ondoan. Normalean ez da askorik mugitzen ohean,
|
baina
gaur nabari zaio ezinegona. Eta bera ere urduri jartzen hasia da.
|
|
Ya, eta niri, zaila da,
|
baina
gaur hirugarren eguna da. Bueno, bazkaldu dugu!
|
|
Euskaldunarentzat euskarazko prentsa  kalitatez bigarren mailakoa izan da. Hala izan baldin bada, izan da;
|
baina
gaur ez da. Euskal prentsaren esparrua egunez egun loratzen ari den fenomenoa da, sozialki azpibaloratua izan bada ere, parametro estandarretara ari da hurbiltzen.
|
|
Europan eskulan merkea eskatzen dute, ez ordea etorkin eskubidedunik. Alde horretatik, eskubideak hitzarmen eta agirietan zehatz mehatz islatu eta gorde izan dira, asko kostata, belaunaldi askok odol handia isurita,
|
baina
gaur egun, hara, eskubide horiek soilik balio dute aitortuak dituztenentzat eta ez benetan horien beharra dutenentzat. Te rroristarik ez izateko, gerraegiten da.
|
|
Bazkalondoan lo kuluxka bat egitea erabaki du Damianek eta euliei geroago begiratzea. Normalean egongelako sofa handian egiten du siesta,
|
baina
gaur nahiago du bere logelara erretiratu eta ohe gainean etzanda, batere arroparik kendu gabe, manta koxkor bat gainean hartuta, lotaratzea. Gazteek espazioa behar dute ez itotzeko, pentsatu du.
|
|
Bai. Bihar hasiko da Udaberria
|
baina
gaur ez da giro, pentsatzen du une batez, eta grazia egiten dio hain egoera larrian, eguraldiaz eta trafikoaz gogoeta egin izanak. Beldur handiaren aurrean, ostrukak zuloan babes.
|
|
|
baina
gaur sinboloen borroka
|
2004
|
|
Abrahamek esan duenaren haritik, jakina, dopinak eta mamu horrek ez dio inori mesede egiten, baina argi eta garbi utzi behar da txirrindularitzan ez dagoela beste kiroletan baino dopin gehiago. Betidanik hala uste izan da, eta beste kirol zale sutsuek beti ukatzen dute euren kirolean dopina dagoenik,
|
baina
gaur egun nahiko argi ari da gelditzen atletismoan, tenisean, futbolean, goi mailako kirol guztietan, dopina sartuta dagoela. Gizonak berarekin du dituen mugak gainditu nahi hori eta batzuek beraien mugak onartzen ez dituztenez, debekatutako substantzietara jotzen dute.
|
|
Maiatzaren lehena oso beharrezkoa da
|
baina
gaur prostituituta dago. Gehienbat aldarrikapen eta borrokarako zen eguna festa folkloriko bihurtu da.
|
|
Figurazioa errazago da, baina abstrakzioa ere ez da berria; honezkero, ohiturik behar genuen. Abstrakzioak bere mezua dakar, horretan hasi zirenean ez ziren konturatzen,
|
baina
gaur egun inork ez du zalantzarik horretan. Amerikako espresionismoak berak, ideologia jakin bat du, sistema baten babesa dua abstrakzioak ez du inozentziarik.
|
|
Ordurako Rikardok gogoan zerabiltzan euskararen modernizazioa, batzea… eta horiek ez ezik, baita alfabetatzea esan zion hori. Denak ez zeuden ados izendapen horrekin," alfabetatzea",
|
baina
gaur ere halaxe esaten dugu. Alfabetatze kanpainak martxan jartzen hasi zen Rikardo, eta berarekin batera hainbat lagunek jardun genuen lanean.
|
|
Oso maiz joan ohi naiz eskolaz eskola txotxongilo lanak aurkeztera eta orain dela bizpahiru urte arte hemengo haurrek osatzen zuten ikusleria, gure artean etorkinik ez zegoelako,
|
baina
gaur egun ezberdina da. Herrialde askotatik datoz honantz umeak bere gurasoekin batera, baina baita adoptaturik ere.
|
|
Eta horrek eragin du, besteak beste, bentzodiazepinak eta abar gero eta gehiago erabiltzea; honezkero, psikologo eta psikiatrek ez ezik, geuk ere ematen ditugu-eta. Egia esan, gauza berritzat daukagun arren beti egon dira era honetako osasun arazoak,
|
baina
gaur egun sarriago atzematen dira". Arazoak atzeman ostean datoz, gaitza sendatu behar denean.
|
|
Hildakoaren kutxan atera behar zutenean, gure aittak esan zuen: " Motell, gaur arte nire semea hintzela uste nian
|
baina
gaur ikusten diat ni baino lehenagoko aitta badaukaala. Laster ikusiko gaituk eta itxoin!".
|
|
Orduan bai, orduan ondo ateratzen dira telebistan... beranduegi denean. Urtegia betetzen ari den bitartean uretan zutik egunak pasatzea, zure etxea eta dituzun apurrak urak nola daramatzan begira, hori estrategia efikaza zen lehen,
|
baina
gaur ja ez. Komunikabideak erabat aspertzen ditu.
|
|
Aitak austeritatea erakutsi zidan. Gaur hobeto bizi naiz, eta ez naiz kexatuko,
|
baina
gaur ere metro gutxitan bizi naiz, begiratu bulegoari. Garai hartan notarioak lehenbiziko urteetan urri ibiltzen ziren diruz, eta ni herri txikietan errejistradore zen baten semea naiz.
|
|
Duela zortzi urte euskarazko web gune gutxi zegoen eta Lopez de Aberasturiren helburua hutsune hori betetzea zen. Kaixo bilatzaile moduan jaio zen
|
baina
gaur egun zerbitzu gehiago eskaintzen ditu. Bisitari kopuruari dagokionez, albisteak, eguraldi iragarpenak, txata eta batez ere web posta dira arrakastatsuenak, abizenei eskainitako atala, informazio turistikoa eta lan poltsa ahaztu gabe.
|
|
Ez da ikusten esperantzarako zirrikitu bat ere. Gu hemen gabiltza jo eta ke, erakunde internazionalen laguntza eske,
|
baina
gaur arte ezer gutxi lortu dugu. Baina ez dugu etsiko.
|
|
–Bale, bale. Hori dena oso ongi dago,
|
baina
gaur nirekin etorriko zara edo ez. Horretarako deitu dizut, Aitor, eta oraindik ez didazu erantzun.
|
|
Historia ez da zerbait iraganak berez, objektiboki, ekarri duena. Aitzitik, historia, iraganera so eginez,
|
baina
gaur egundik begiratuz, berreraikitzen da. Honi buruz, galiziar historialari bik, artikulu interesgarri batean, zera idatzi zuten:
|
|
Odola hanketan normaltasunez ibiltzea galarazten duten faktoreak dira denbora luzean eserita egotea edo barran zutik egon behar izatea. Horregatik, betidanik, barizeak emakumeen kontua izan dira,
|
baina
gaur egun maizago ikusten da gizonen artean. “Zain gutxiegitasun kronikoak gehiago zigortu ditu emakumeak, gehienak etxekoandreak zirelako edo administrazio postuetan lan egiten zutelako; landa lanean ari zen gizonak, berriz, jarduera handiagoa egiten zuen.
|
|
Eta bromoa ordenagailu eta telebista karkasei, zirkuitu inprimatuei eta plastikoen isolamenduei aplikatzen zaie. Gero eta enpresa gehiago hasi dira birziklatzen,
|
baina
gaur egungo egoeraren ezaugarria da antolaketa falta dagoela, material horiek berriz aprobetxatuko direla eta disgregazioa saihestuko dela bermatzeko. Makinen ekoizleek berek arduratu behar dute birziklatzeaz, Europako zuzentarau berrien arabera, beren kontura edo enpresa espezializatu bat kontratatuz.
|
|
Biderketa, bestalde, izkinetan egiten da. Landare hori jatorriz Mediterraneo aldekoa da, bai Europako hegoaldekoa bai Afrikako iparraldekoa,
|
baina
gaur egun bere laborantza kontinente guztietara zabaldu da. Gaur egun egiten den ia labore guztia (leku askotan izpilikua modu basatian sortzen eta hazten jarraitzen duen arren) bere olio esentziala ustiatzeko erabiltzen da, eta olio horretatik lozioak edo lurrinak lortzen dira.
|
|
Denboraren poderioz, osagai naturalen bidez zabaldu ditu errezetak. Hala, santu hezurrak, tradizioz, gorringo gozoz beteta zeuden,
|
baina
gaur egun txokolatez, kokoz, marrubiz eta jogurtez edo pralinez ere betetzen dira. Buñueloak ere ez dira jada haizezkoak, hau da, pasta frijitu, historiatu eta azukreduna, eta orain kremaz, esne gainez eta txokolate kremaz beteta daude.
|
|
Banekien
|
baina
gaur erakustea erabaki dut.
|
|
Ezer erantzun barik joan da Ciccillo tabernatik, oraindik buruan bueltaka duela goiz osoan bueltaka ari zaiona, Ginok esan dionetik atzo ere joan zela Pablorenera eta urduri topatu zuela, eta gaur ere joan dela,
|
baina
gaur ez duela topatu etxean, egunero egunero topatu diren moduan, sekula huts egin barik. Ginorekin egon ostean, Ciccillo Pabloren etxe parera joan da, baina leihoak itxita topatu ditu eta inork ez dio aterik zabaldu.
|
|
Bi eskuak bolantean, etxerako bidea hartu du, dutxan bota gabe geratu zaizkion malkoak aurpegitik behera doazkiola. Hiria eta auzoa banatzen dituen zubira heldu eta eskuin aldera begiratu du,
|
baina
gaur ez du farolaren argipean neska ilehoria ikusi.
|
|
–esan zuen, etxean sartu orduko, gertatuaren berri ematen ziola; eta ondoren–: Nik ez dakit zenbat zapata eta oinetako hautsi dituen Enekok,
|
baina
gaur, milagarrena jo duenean, urrezko bi bota txiki ikusi dizkiot mutilari.
|
|
–Barkatuko didazu, Eneko,
|
baina
gaur ez nago isats gehiagotarako... –esan zidan Montsek, mugimendu zakar batekin bizkarra ematen zidala.
|
|
Argudia daiteke, dena dela, errorainoko zalantza prozesua garai haietan (Sokratesenean nahiz Descartesenean) eman beharreko urratsa izan zitekeela, une historiko haiek eskatzen zutelako horrela,
|
baina
gaur egun gaindituta legokeela. Horregatik ez ei litzateke beharrezkoa izango horrelako prozesu bati berriro ekitea gaur egun zientziaren garapena handia delako eta bere bidea ez bakarrik askatasunez baizik eta nagusitasunez ere burutu dezakeelako.
|
2005
|
|
San Telmo museoan dago orain zurezko irudia. Antzina ermita hau San Llorenteri (San Lorenzo) eskainia zegoen
|
baina
gaur egun Santa Ageda da bertako zaindaria. Jai-eguna, otsailaren 5ean, San Blas ostean ospatzen da, baina erromeria eta jai nagusia otsailaren 6an, igandean, egingo dituzte.
|
|
bere momentuaren zain dago," denbora kontua duk berriro pultsulari nagusia izatea" pentsatzen du. Bada laugarren pultsulari bat ere, lehen berebiziko indarra zuena,
|
baina
gaur oso ahulduta dabilena.
|
|
Hamar orrialde behar ziren idatzi, eta nobelaren hasieran agertzen den aita alabaren arteko elkarrizketarekin hasi nintzen. Pertsonaiek erabiltzen duten hizkuntzaren doinua ez da batere akademikoa,
|
baina
gaur egun Iparraldeko kostaldean erabiltzen denarekin pareka daiteke. Ez dut nik asmatu, nire ikasleak horrela mintzo dira.
|
|
«Hamaiketakoa jango dugu!» gose dira haurrak. Gidak aitortu digunez, gertatu izan zaio azalpenak eman bitartean zorabiatzea,
|
baina
gaur, zorionez, ez zaizkigu tripak nahasi.
|