|
2017
|
|
|
Zerbait sumatuko balu hondoratu egingo litzateke. Agian ez dugu ondo jokatu berarekin,
|
baina
ez genuen beste aukerarik: bizi beharra zegoen...
|
|
|
Enaratxoa, ostera, hotz zen,
|
baina
ez zuen Printzea bakarrik utzi nahi: bihotz bihotzez maite zuen.
|
|
|
Une batez, laino beltzak agertu ziren Europako zeruan, gatazka piztu zitekeenaren seinale. Italiako gobernuak bere horretan jarraitzen zuen; ez zitzaion batere axola Deplis en etorkizuna ezta oraina ere,
|
baina
ez zuen inondik inora onartuko Ikaroren erorialdia artelana, Bergamoko Udala izanik jabea, Italiatik ateratzerik.
|
|
|
Veneziarrak ikusik nagusiak baretu gabe jarraitzen zuela, barkamena eskatzeko moduren bat pentsatzen aritu zen, baina alperrik. Alde egiteko gogoa piztu zitzaion,
|
baina
ez zuen horretarako adorerik, beldurra sorrarazten baitzioten nagusiaren mehatxuek. Gainera, zelan egin ihes nagusiak berak baino zaldi hobeagoa izanik?
|
|
|
" Haize orratza bezain ederra da" esan zuen nagusien kontseiluko buruak,"
|
baina
ez da oso praktikoa".
|
|
|
Hotz egiten du. Eta zigarroa eutsiz darabilzun eskua izozten ari zaizula nabari duzu,
|
baina
ez zaizu gehiegi ardura, ez baita zuretzat nahiko arrazoi berau lurrera botatzeko. Oraindik ere pizturik dirauten sentikortasunezko izpi oldarrak urrituz doazkizu segundo bakoitzean.
|
|
|
Une honetan, duzu gehiago. Etxean zaude, bakarrik,
|
baina
ez da hori latzena, latzena benetan bakardade hori barreneraino sartua daukazula da.
|
|
|
Pare bat hilabete igaro zen pinudia akabatu zutenetik, gizonak berriro itzuli zirenean. Kamioiz ere etorri ziren eta gure amaiera zela pentsatu genuen,
|
baina
ez zen horrela izan, beste mendi batera joan ziren eta milaka zulo egin ondoren pinuak birlandatzen hasi ziren. Kamioitik atera zituzten, milaka zuhaitz txiki jarri zituzten, itxaropena berritu zitzaigun, ondorengo hauek sustraiak bota eta han finkatuko zirelakoan, baina laster ulertu genuen, beraien momentua ere helduko zela, gure bila etorri zirenean.
|
|
|
Eraikinez beteriko leku batera heldu ginen. Hori izango zen herria seguruenik, horri buruz entzunda nuen,
|
baina
ez nuen inoiz ikusi, bizi osoan ez nintzelako menditik mugitu. Herria, gizakiak bizi zireneko, eraikinez beteriko lekua omen zen eta hala zirudien, jende mordoa baitzegoen leku guztietatik eta eraikin piloa ere bai.
|
|
|
Han egon nintzen botata egun piloa. Zabortegira doan kamioia pasatzen zen bai,
|
baina
ez gintuen batzen, gintuen esaten dut, ni ez nintzelako han pinu bakarra, beste bi zeuden, nire egoera berdinean, han botata. Orain arte bizirik iraun dugu, niri, besteei bezala, noizean behin lorontzira ura botatzen zigutelako, baina kalean sikatzen hasiak ginen.
|
|
|
Maialenen gorputza, hotz, isilik, arima gabe zegoen. Puskasek zerbait esan nahi zuen, egoera aldatu,
|
baina
ez zitzaion ezer zentzudunik bururatzen. " Ardo ona"," Kanpoan hotz egiten du" edo" Sabinorena ere" esatea pentsatu zuen, baina isilik geratu zen.
|
|
|
Amesgaiztoetan agertzen zitzaion ijitoa bere begi urdinekin laguntza eskatzen, baina Puskasek ez zion laguntzen. Burua biratu nahi zuen,
|
baina
ez zeukan indarrik eta orduan ijitoaren begi urdinak beira bezala hausten ziren, gereziondoaren oinetan bere hondarrak utziz. Puskaz izerditan esnatzen zen, arnasestuka.
|
|
|
Lau begien artean sortu ziren hariak informazio bide bihurtu ziren. Puskasek informazioa jaso zuen,
|
baina
ez zuen ulertzen esanahia. Erdi kezkatuta erdi harrituta burua biratu zuren eta Tomasi baso erdia eskaini zion.
|
|
|
Badirudi ezkontza eguna atzo izan zela, baina bi urte igaro dira ordutik. Etxean ere oso ondo konpontzen gara elkarrekin, umeak edukitzeari buruz hitz egin genuen bart gauean
|
baina
ez zait momentu egokia iruditzen gizarteko egoera nola dagoen ikusita. Gizonak frontera joatera derrigortzen dituzte eta ez dakit nire txanda iritsiko den.
|
|
|
Ez dakit zer gertatzen ari den. Egunero jende multzo handiak sartzen dituzte leku batean dutxa bat emateko asmoz, eta ez dira inoiz itzultzen, hil egiten dituzte
|
baina
ez dakit nola, eta ez dut jakin nahi ere. Egunero, orduro, minutoro, segundoro gorpuak hilik ikusten ditut nire aurrean, begiratzen dudan alde guztietan.
|
|
|
Gauzak ez dira hain errazak!. Badakit Auschwitz-era joanez gero haietako bat izango naizela
|
baina
ez dut beste aukerarik.
|
|
|
Eta zer izan nahi duen galdetuko dio bere buruari.
|
Baina
ez du erantzuten jakingo. Eta tristatu egingo da orduan.
|
|
|
Eskuraezina nintzatekeelako horrela. Itzalak gustatzen zaizkit,
|
baina
ez haizea beste, haizea itzalak baino are gehiago gustatzen zait. Erabat aske delako.
|
|
|
Katalinek aurpegi arraro batekin hitz egin zion. Anaiek asko hitz egin didate zuri buruz,
|
baina
ez nekien hain gezurtia zinenik. Zuhaitzek noiztik hitz egiten dute?.
|
|
|
Puskas baserri zahar batean bizi zen,
|
baina
ez zeukan animaliarik, ortu txiki bat baino ez. Plazatik nahiko urrun zeukan baserria, kilometro erdi batera.
|
|
|
Puskasek ezin zuen sinetsi. Joxeren aurpegian irribarre bat noiz margotu zain gera tu zen, adar jotze bat izango zenaren esperantzan,
|
baina
ez zen halakorik gertatu.
|
|
|
Zergatik? Ba bueno, ikusi dudalako bertsolari zenbaitengan, zenbait sobre entrenamentu sintoma ezta, asko entrenatu eta ya nazkatu norbere burua entzuteaz, gauza politak esaten ari
|
baina
ez iruditu, zerbait berria esaten ari denik, ta orduan norbera emozionatzen ez bada, bertsotan ari denean eta harritzen ez bada bere kapazidadearekin jendea harritzea ere zaila da. Ta horrekin jokatzea espero dut aurten.
|
|
|
Ez da erreza asmatzen nola ondo egon bertsotarako, eta noiz zauden argi eta noiz zauden lanbro. Behar bada egun batean oso saio ona egin duzu, oso ondo sentitu zara, eta hurrengo egunean pauta berdinak errepikatzen dituzu, saioaren aurretik egiten duzu lehen egindako gauza bera,
|
baina
ez zaude berdin, burua ez dago berdin. Eta nik ez dakit, faktore askok eragingo dute hor, nekeak, lekuak, motibazioak, tentsioak, nerbioak, ilusioak, gauza askok eragin dezakete.
|
|
|
Ederra litzateke txapelketarik gabe ere hori egingo bagenu.
|
Baina
ez dugu egiten. Eta txapelketak ere pixka bat gure bertsokera obserbatzera eramaten gaitu, eta pixka bat definitzera ere.
|
|
|
Nik uste dut Bertsolaritza bat batean gertatzen dela
|
baina
ez dela bat batekoa. Atzean lan handia daukala, baina benetan plazan ateratzen den hori, bat batean ateratzen den hori aurretik mamitutako hainbeste gauzaren emaitza dela.
|
|
|
Ni benetan kontzentrazio maila handi bat lortzen dudanean, bertsora bakarrik nago, beste guztia itxita dago. Jendeari begira nago
|
baina
ez dut jenderik ikusten. Masa nahi baldin bada.
|
|
|
Ez da erreza asmatzen nola ondo egon bertsotarako, eta noiz zauden argi eta noiz zauden lanbro. Behar bada egun batean oso saio ona egin duzu, oso ondo sentitu zara, eta hurrengo egunean pauta berdinak errepikatzen dituzu, saioaren aurretik egiten duzu lehen egindako gauza bera,
|
baina
ez zaude berdin, burua ez dago berdin. Eta nik ez dakit, faktore askok eragingo dute hor, nekeak, lekuak, motibazioak, tentsioak, nerbioak, ilusioak, gauza askok eragin dezakete.
|
|
|
Gehiago jasan ezin duenenan bertsolaria isilik eta kontextuak ere eskatzen duenenan bada garaia hasteko eta ezin dezu gehiago jasan zure burua isilik eta jendeak ere eskatzen du. Hasi eta hasi beharra daukazulako, nundik hasi ere ez dakizu, beharbada bai nora zuazen
|
baina
ez nondik hasi. Dena, poro guztiak eta belarriak eta dena itxi egiten duzula zure baitan hurbiltzen zerala konzentrazio maila harrigarri bat lortzeko, ez dezu jenderik ikusten, zure bertsoan bakarrik zaudela eta igual, da hori sentsumen guztiak blokeatu eta buru barrenen mugilduta lortzen den gauza bat, ezta?
|
|
|
Bertsolaritza gertatzen dela
|
baina
ez dela. Atzean lana haundia daukala eta benetan plazan ateratzen den hori, ateratzen den hori, aurretik mamitutako hainbeste gauzaren emaitza dela, ezta?
|
|
|
Eta noiz ez zauden argi eta noiz zauden lanbro. Beharbada egun batean oso saio ona egin duzu, oso ondo sentitu zea eta hurengoan egunean pauta berdinak errpikatzen dituzu saioaren aurretik egiten duzu lehen egindako gauza bera
|
baina
ez zaude berdin, burua ez dago berdin.
|
|
|
Beraz, ahozko tradizioa kultura egiteko baliatu izan dugu gure existentzia denboraren 10etik 9an baino gehiagoan, homo sapiens garaitik. Oso teknologia indartsua da, beraz,
|
baina
ez dugu behar bezala ulertzen, liburu, ordenagailu eta antzekoei denbora asko eskaintzen diegulako. Ondorioz, nire iritziz, ahozko tradizioaren misterioa ez da benetan misterio bat, gizakia sortu zenetik aritu baikara honetan.
|
|
|
Bilduma honetan jasotako poema guztiak 1988tik 2017ra arteko tartean idatziak dira, eta denak zeuden aurretik ere irakurgai, paperean ez bada sarean,
|
baina
ez nik orain arte argitaratu dudan poema liburu bakarrean, Hautsia natza (BBK Euskaltzaindia, 2000).
|
|
|
|
Baina
ez naiz nabilena.
|
|
|
Beste ezer baino lehen horixe aitortu nahi dizut, irakurle. Tira, musika entzun bai,
|
baina
ez naiz ezein talderen jarraitzaile sutsua, ez ezein musika estilo edo eskolarena. nuke, nire inguruko jende askok legez, orduak eta orduak eman musikaz hitz egiten.
|
|
|
" Nitaz dena dakiela uste duena, erabat okerturik dago. Nire lana nire intimitatetik sortzen da, bai,
|
baina
ez du inoiz agerian uzten. Gainera, mundu guztiak ahaztu egiten du nire proiektuen erdiak ez duela nitaz hitz egiten, besteez baizik".
|
|
|
adulterio, suizidio, biolazio, homizidio kontuak azaldu izan dizkiote bertan MSOri, guztiak ere" oso literarioak". Gure bazterrak, hartara,
|
baina
ez Mikel Laboaren kanta hartan bezala: " Malenkonia biziko abestia, landarediak pisu izugarria hartzen duen hodei apaleko egun euritsu horien antzera".
|
|
|
Gerra pasa zela diote,
|
baina
ez: " Hementxe dago, bestela ez nukeen horri buruz idatziko".
|
|
|
Hain, ezen 1933ko udaberrirako bidaia bat pentsatu zuten, nora eta Espainiara (sic), nora eta, ohikoagoa zen Andaluzia ez, Espainia iparraldera (sic). Arriskatua dirudi,
|
baina
ez da hain arraroa: bidaia zen, hain zuzen, neue Frau, emakume berri, moderno, ustez askearen ezaugarrietako bat.
|
|
|
" Guk ere badugu CDa, eta atsegin ditugu horko pieza batzuk.
|
Baina
ez nau erabat konbentzitzen haien proposamen musiko estetiko politikoak. Motxian:
|
|
|
Sartrek Goragalea n hamaika aldiz igo eta jaistea hain atsegin zituen Ramblak.
|
Baina
ez gaitezen Germinal etik atera. Rambletan berton daukazue, ikusgarria da.
|
|
|
|
Baina
ez da autoreak auzo horretan jartzen duen eleberri bakarra. El carrer de les camèlies du idazpuru Rodoredaren beste lan ezagun batek, Gràciako kale egun gatzik gabearen izena atxikita.
|
|
|
Baten bat ez da egun bukaerara iritsiko. Mossoak hantxe, pareko espaloian; badaude,
|
baina
ez daude. Irrika bertsua boto emaileen aurpegietan.
|
|
|
Nahiz kautxuzko pneumatikoak sarri agertzen diren garai hartako obran aitak, hondoa jo aurretik, bizikleta fabrika bat izan zuen.
|
Baina
ez bakarrik: oin eta hanka protesiak, kristalezko begiak, betazalak, ilea, azala, azkazalak, hortz naturalak, osagai elektrikoak (fusibleak, bateriak), medikoak (xiringak).
|
|
|
Pixka bat horrela: " Egia da, arte modernoa Europa erdialdeko gizon zuriek egin zuten batez ere,
|
baina
ez ahaztu, hor zeuden, baita ere, Sonia Terk, Liubov Popova, Claude Cahun, Dorothea Tanning... Eta, batzuetan, itzalean izan arren, gauzatxo zoragarriak egin zituzten".
|
|
|
Saio bat eguerdian, bestea arratsean.
|
Baina
ez ote zen izan continuum bat, goizean hasi eta gaueko ordu txikietan bukatu zena. Noski, lan orduetatik kanpo esandakoak ez ditugu hemen jasoko.
|
|
|
" Zuen larrainean/ azken udan/ egin nizun argazki bakarrak/ murgilarazi nau gaur gogorapenetan".
|
Baina
ez duzu ikusten garbi, lausoa da irudia: " 1996an ez nintzen argazki hau jartzera ausartuko, orain ere kostata.
|
|
|
Zancudo, anaia txikiak, nahiago zukeen ez kontatzea... edo nahi bai,
|
baina
ez zuen entzun nahi. Dena ilun zen, gainera:
|
|
|
Nagusien aimara ezarriko diete! Jakintsuak izango dira,
|
baina
ez gizonak!
|
|
|
Astindu arraunak, hori nahi baduzue, cholo inozook,
|
baina
ez esan niri kirtenkeria gehiagorik.
|
|
|
Besoetan altxa zuten.
|
Baina
ez zuten astirik izan ertzetik botatzeko. Mendi bat ur erori zitzaien bete betean gainera.
|
|
|
Ibilia zen noizbait handik zehar, egurra ateratzen.
|
Baina
ez orain bezala, hots, beste inor gabe, bakarrik. Orain sekulako baso itxia iruditu zitzaion.
|
|
|
Cotonak baliatuz, uxatu zituzten cuboak.
|
Baina
ez zegoen eztirik.
|
|
|
Urduri zegoen; bihotza ostikoka ari zitzaion, egia.
|
Baina
ez zen beldurra. Aberearen beldur balitz, ez zion itxarongo.
|
|
|
Begiratu zion tigreak gizonari,
|
baina
ez zuen ongi neurtzeko aztirik izan. Gizonaren gainera salto egin eta berriro huts egin zuen.
|
|
|
Kontrakoa frogatzen ez den bitartean, Barack Obama gizakia baita, humanoa, eta beraz errefuxiatuen egoera deitoratzen du. Idomeniko kanpalekura ez da joan,
|
baina
ez da erabat baztertzekoa Greziako irla batean azaltzea, sorpresaz, katolikoen buruak edo Jordaniako erreginak egin duten gisan.
|
|
|
Batzuetan hartz mota oso bakan baten desagerpenak milaka gizakiren heriotzak baino gehiago durduzatzen bagaitu ere, zenbait ohituraren aldaketa gogorra egiten baitzaigu.
|
Baina
ez geneetan horretarako programatuta ez gaudelako, ezpada ohitura batzuetan aldatzeko eta besteetan ez aldatzeko programatzen gaituztelako. Emakumearen gaiztotasuna bezala, geneetakoa ezarritakoa da, ez berezkoa.
|
|
|
Hizkuntza bidean galdu dela, eta hizkuntzarekin batera mundua.
|
Baina
ez esentzia, ezpada eraikitzen dihardugun mundu normal hori.
|
|
|
Ez dakit immigrazioarena irtenbide bat izango litzatekeen, ez dut uste. Ireki genizkieke ateak, ez daukat dudarik,
|
baina
ez gure gizartea gaztetzeko eta lan indar gisa etor daitezen, ez gure pentsioak ordain ditzaten (eta gure adindunak zaintzen jarraitu, gau eta egun). Ireki behar dizkiegu ateak, kito; zertarako bat izan gabe.
|
|
|
Herri harritu hau.
|
Baina
ez ustekabeak harrapatua, harri eginda dagoena baizik. Hain gloriosoa dugun eskultore zerrenda osoak ere lan ederra dauka bertatik ezer taxuzkorik ateratzen.
|
|
|
|
Baina
ez da erraza. EAJk, luzaz bozkatuena ez dezagun ahantz, izenean darama nonahikoa.
|
|
|
Ez dut uste probaz eraikita daukagunik egun bizitza, gehiago ikusten dut etapa eta bidegurutzeek osatua (hitz joko erraza geratu zait eskura bidegurutze hitzarekin,
|
baina
ez dut espresuki egingo, nahikoa badauzkagu herri santu honetan, metaforikoak eta batez ere benetakoak). Funtsean erabakiak hartzea da, bueltarik gabeak batzuk, aldagarriak beste asko.
|
|
|
Funtsean erabakiak hartzea da, bueltarik gabeak batzuk, aldagarriak beste asko. Erabakiak,
|
baina
ez zehazki probak.
|
|
|
Ahulak dirudite, hauskorrak.
|
Baina
ez. Kristala apurtu zenezake, mahaia suntsitu, hankak ken diezazkiokezu, gontzetarik atera, telefonoa txikitu, kableak bihurritu, ordenagailua masakratu... baina leihatilak iraungo du zutik.
|
|
|
Baina gero eta gutxiago. Hirigintza proiektuek aldatzen dituzte hirien itxurak,
|
baina
ez itxurak bakarrik. Hain zuzen ere, gutxienekoa da itxura.
|
|
|
Neuronen artekoa eta, ondorioz, pertsona horren eta (gure) errealitatearen artekoa. Jendea errealitatea beste era batera ikustera daramana, nik zalantza handia izanik benetan deskonektatuta pertsona horiek ote dauden pastillaz otzantzen dituenak gure osasun sistemak, Gizarte Zerbitzuetako bezero, familia askoren zama latza ala gu, normalok, konektatuegi;
|
baina
ez dut hori gaurko gaia. Ez da gure literaturan gehiegi baliatu izan den hitza, deskonexioa, apenas topa daitekeen adibiderik eta Euskaltzaindiaren Hiztegi Batuak ere ez du jasotzen.
|
|
|
Zail zen pentsatzea duela 40 edo are 30 urte oraindik ere halakoez jardungo genuenik, baina hala da. Berrogei urte pasatu dira eta oroimenezko gehigarriak egiten dira hedabideetan,
|
baina
ez II. Mundu Gerraz, adibidez, egiten direnak bezala: frankismoarekin, pasa direnekin batera oraindik ere irauten dutenak gogoratu behar baitira.
|
|
|
ez estatua ez islamikoa ditut maite. Haiek ere ez ni, etsai naukate islamistek, eta estatuak maiz...
|
baina
ez naiz haien kontrako lubakian sartuko. Ni ez nago gerran.
|
|
|
Eta deklaratuko dut beldurra eragiten didala garesti ordainarazte horrek. Uste nuen betiko kartzelaren kontra geundela legeria PPk erreformatu zuen horretan,
|
baina
ez da hori joan den astean hedabideetan sumatu den zurrumurrua.
|
|
|
|
Baina
ez da egia txikiagoa amu batzuei kosk egin bakarrik ez, pita eta guzti irensten ditugula kanabera muturreraino. Neurrigabeko traszendentzia ez da ona, baina akritizismo erabatekoa ere ez.
|
|
|
Ez naiz tematuko izendapen aldaketekin, izana aldatuta izenarena etor daiteke geroago, nik ere bai baitakit gatozen tokitik gatozela;
|
baina
ez gaitzatela nondik gatozen horrek betiko lotu. Izendapenak ez dakit, baina ohitura eta tradizio zenbait aldatu behar dira.
|
|
|
Zalaparta pittin bat ateratzen dugu noiztenka, baina handik aurrera... Egitasmo alternatiboak badira Goiener, Fiare..., bizimodu diferenteak ere bai,
|
baina
ez dute zalapartak eta kexuak behar lukeen neurrian aurrera egiten. Min gehien ematen digun tokitik helduta gauzkate-eta:
|
|
|
Bruce Springsteenen kontzertuak baino askozaz oihartzun mediatiko txikiagoaz, normala denez, Literaturia jardunaldiek parada eman digute literatura eta oro har sorkuntzaren hainbat emaitza dastatu eta gozatzeko. New Jerseyko izarraren aldean jende gutxi, lagun batzuk eta asteroide zenbait badakizue kultura deitu eremu lauso horretan orbita galduko batzuk beti izaten direla,
|
baina
ez nuke esango entusiasmoa txikiagoa izan denik. Ezin dira alderatu, badakit, hark 40.000 lagunez betetzen ditu estadioak, gure herria mapan kokatzen du Andoni Egañak herenegun artikuluan gogorarazten zigunez itxuraz hura etorri arte mapetatik at geundelako eta abar.
|
|
|
Printzipioz beti hartzen dudalako elizak hartzen duen kontrako jarrera, hori nire DNAn dago, eta bestalde, ikerketa zientifikoaren alorrean arazoa ez dagoelako teknologian, teknologiaren erabileran baizik.
|
Baina
ez pentsa dena libre dela uste dudanik: lehergailu hipersofistikatuak egiten dituzten bata zuridunekin maiz akordatzen naiz, droneen teknologia garatzen dutenekin; haiek zientziaren izenean ariko dira baina, arraioa, ingeniaritza demonio horietan baino jardun zezatela meteorologian!
|
|
|
Garaiak edo eguraldiak hartaratua izango da, baina jendea oso gaizto dabil. Agintari izateaz baliatuta eta, batez ere, agintariaren lagun edo senide izateaz baliatuta gizendu direnen zerrenda handia da, bai, oso handia eta handia ez ezik ospedunez betea aspaldian, eta espetxeak gorbatadunez gero eta josiagoak daude gaizkile arruntak kexu omen dira, tokia kentzen ari zaizkiela trajedun hauek guztiak,
|
baina
ez da zilegi hori oinarri hartuta orain agintari denak jopuntuan jartzea, jarduera publiko guztiak zalantzan jartzea, horretarako benetako froga elementu edo ezagutzarik izan gabe. Hiriko izeneko proiektu horretan diru publikotik ateratako hemezortzi milioi euro jorratu dituzte, bai, eta azkenean autorik ez da atera, bai, baina emaitza al da ba kontuan hartu beharreko gauza bakarra?
|
|
|
Ez du gure bizimodua deus aldatuko, baina ni behintzat liluratu nau. Esan digute, halaber, Martitzen 1.500 milioi urtez urak estali zuela planeta,
|
baina
ez zela bizitzarik sortu, Lurrean denbora gutxiagoan gertatu bezala (konparazioa nire terrenora ekarriz: ez zen bizitzarik sortu; ura bakarrik eduki zuten, ardorik ez).
|
|
|
Alor honetan egin den lana eta proiektuak oso aintzat hartzekoak dira, noski, baina beti eman dit erreparoa administrazioa bere herritarren osasunarekin gehiegi kezkatzeak, herritarrek bizimodu osasungarri eta garbiagoa egin dezagun aspaldian gero eta handiagoa den setak. Herritarrek dituzten arazoei erantzun behar dien heinean, normala ez ezik derrigorrezkoa da mendekotasunoz arduratzea administrazioa, eta zerbitzuak, planak eta aurreikuspenak egitea,
|
baina
ez zait oso sanoa iruditzen herritarren osasunarekin lar tematzea. Nork bere iritzia baitu osasungarri zer denari buruz; eta beldur naiz osasuna arautzen hasi eta herritarron zoriontasuna arautu nahian amaituko dutela.
|
|
|
Ikuspuntu etiko batetik begiratuta egin dutena ez da onargarria, ikuspuntu politiko batetik ere ez akaso,
|
baina
ez omen da delitu eta ez dituzte epaituko. Yolanda Barcina eta Lourdes Goikoetxea.
|
|
|
Hori bai, bikotearen haustea alde bietatik beharrean bakarretik baldin badator, alde horrentzat udaren hasiera izan daitekeen bezala, gerezi denbora berria, beste aldearentzat ez, beste aldea erreta ateratzen da su horretatik, boteretsua baita garren indarra.
|
Baina
ez nadila bikote hausturen analisian katiga, normalena erreta ateratzea izango da-eta.
|
|
|
Txalotzekoa ekimena,
|
baina
ez dakit zenbaterainoko gero arrakastatsua izango duen. Kazeta honetan Danel Agirrek atzo aitortzen zuen askok aitortzen ez duguna, eta da jakitun izanagatik ere gure kontsumo ohiturek ematen diotela oinarria hainbat esplotazio molderi, dela gizateriarena, dela naturarena, nekez aldaraziko ditugula kontsumo ohiturak.
|
|
|
Galdera horixe egiten diote beren buruari milaka lagunek gaur egun, liburua ezagutzen ez dutenak, libururik ezagutzen ez dutenak asko,
|
baina
ez Diamonden jakintza asmoz. Madarikazioz egiten dute galdera, zer arraiogatik aberats eta boteretsuak europarrak dira, eta ez haiek.
|
|
|
Gizon eta emakumeen arteko kontuak ebazteko eta konpontzeko moldeez ez dut mintzatu nahi, justizia formal eta legearen bideez badut nik ere arrangura sarritan.
|
Baina
ez dut gaurko mintzagai, mutiko honek ikusi eta ikasi duena baizik.
|
|
|
Planteamendu utopikoa da noski
|
baina
ez da txarra utopiak edukitzea, amestea, ezta?, eta batez ere oso zaila uztartzen egungo gizartearekin: ikaslez betetako eskolak eta gainera bezeroak lortzeko lehia etengabean!, diru kontuak, kalifikazioak, curriculumak...
|
|
|
Kataluniak Segurtasun Kontseilura jo ez dezan egindako jukutria eman dezake, Espainiako Gobernuak duen tema ikusita,
|
baina
ez, lehendik datorren kontua da, Rodriguez Zapaterok abiatua eta Mariano Rajoyren Gobernuak lantzen segitu duena, lortu arte.
|
|
|
Kometa aztertuz unibertsoaren jatorria eta halakoak ikertuko omen ditugu, eta unibertsoa nola eta zerez osatua dagoen, nondik gatozen. Diru horrek beste erabilera batzuk izan zitzakeela zalantzarik ez dut,
|
baina
ez noa ikerketa espazialaren kontra egitera.
|
|
|
Inori aditu diot ñabardurari erreparatzen, eraginkortasunarenari,
|
baina
ez askori. Kexu dira senatari demokratak atxilotuei eragindako tratuak, kriminalak ez ezik eraginik gabekoak izan zirela.
|
|
|
Iritzi emaile askorengan sumatu dut ezin atentatuaren aurka hitz egina; esplikazioetara jotzea esplikazioen unetik aurretik ere, itzulinguruka ibiltzea, testuaz ahaztuta kontestualizatzea...
|
Baina
ez da arraroa: indarkeriazko zenbait ekintzarekin akritiko izan gara, izan da jende asko, eta patsa hor da.
|
|
|
Giza eskubideen aldeko erakundeek salatua dute herritar hauen egoera, genozidioaz ere mintzo dira. Migratzaile ez ezik, errefuxiatu ere badira beraz, esan nahi dut gatazka politiko bati ihesi irtenak,
|
baina
ez dirudi hori estatu hartzaileei axola zaienik.
|
|
|
|
Baina
ez daude geldi Europan: neurriak adostu dituzte.
|
|
|
Eta herritarrok hartuko dugu deskantsua,
|
baina
ez luzerako. Uste baino askoz lehenago dauzkagu hurrengo hauteskundeak, eta atzera martxan jarriko da zirkua.
|
|
|
Lehenengoan dagoen espiritua, berriz, Estatu egoskorrarena, bigarrenean.
|
Baina
ez, Hipoteka Legearen aldaketa egingo du Espainiako Gobernuak eta Elizak ditu bere izenean jarri, ez lehen bezain erraz bederen, eliza, ermita, parrokia, etxe eta lurrak... baina orain arte jarriak dituenak barkatu egingo zaizkio! Amnistia eta askatasuna.
|
|
|
Aylan Kurdi izenaz akordatzen? Oraindik bai,
|
baina
ez du denbora asko udazkeneko haizeek memoriaren orbelpean estal dezaten gogoratzen Kubako haur hartaz, AEBetara eraman edo ekarriaz, ez dakit jada zer zen heroi bilakatu zuten Eliancito hura.... Sukarra, esan bezala, jaitsi zaigu eta duela hilabete ematen zuen gutariko bitik batek errefuxiatuak hartuko zituela etxean, gelak prest ere geneuzkan, baina honezkero...
|
|
|
Erritu bilakatu da. Pentsa genezake ondo erromanizatu gabeko herri honen adierazpen singular horietarik bat dela,
|
baina
ez. Ez da erromanizatu gabea herri hau, askok kontrakoa nahi izanda ere, eta Korrikak ere badu euskararen aldeko beste festa batzuek daukaten errituarena, evento arena.
|
|
|
Espero dezagun erromanizatzen eta kiroldegietan gizarteratzen jarraituagatik ere, eutsiko diogula ekimen herrikoi, alai, pixka bat ero baina zoragarri honi.
|
Baina
ez fosil bezala. Korrika, AEK bera, eta beste hainbat ekimen militantziaz eta jende xume askoren lan eskergari esker atera izan diren egitasmoak dira, eta antzekoak eraikitzen eta aurrera ateratzen jarraitzeko kapaz izan gaitezen, ederra litzateke.
|
|
|
Kaña bat ondo botatzeko instrukzioak... Ez da azaltzeko zaila,
|
baina
ez dakit nola moldatuko naizen. Apur bat urduri nago, arraro egiten zait hainbesteko protagonismoa hartzea.
|
|
|
Loreak ikusi eta zorakeria bat egitea bururatzen zait...
|
Baina
ez... kendu hori burutik. Kendu.
|
|
|
" serendipity", esango zuen hitz hura ezagutzera. Izan ere, asko eta asko izan zitezkeen New Yorken harategi baten ondoan zeuden etxeak; bi pisukoak gero eta urriagoak,
|
baina
ez gutxi artean, eta denak antzekoak, bai kanpokoak bai barrukoak, iragan berri zen mendearen lehen erdian eginak, hiria gorantz hasten hasi baino lehen. Kasualitate polita emaztea lehendabizi beldurtu eta gero besoen artean kontsolatzeko.
|
|
|
Agenteetako batek erretxin samar isiltzeko agindu zion, eta bi urrats luze egin zituen aldizkaria eskutik kentzeko. Kristopherren dramatismo antzeztu hura onargarria izan zitekeen goiko solairuan,
|
baina
ez sotoan, gorpuaren aurrean. Kristopherrek otzan makurtu zuen burua.
|
|
|
.... Kapela denda etxadiko azkena zen lehen, azkena izan luke, izkina osoa hartzen zuelako,
|
baina
ez orain! Orain lore denda dago jarraian, lehen beste kantoian zegoena!
|
|
|
Ez dut uste Prusian salakotak erabiltzen zituztenik. Agian kolonietan bai,
|
baina
ez Kolonian.
|
|
|
|
Baina
ez ziren haiek aldaketa bakarrak izan, inondik ere!
|