|
2000
|
|
|
Gure inguruan jendea mugitzen hasia zen kanposainduko sarrera aldera, samalda apainaren agurra jaso beharrekoa heldu zen seinale. Haiekin bateratzeko keinua egin nuen,
|
baina
emakumeak finki kontzen zidan besotik.
|
|
2001
|
|
|
Ez zekien. Egia esan, ordubete pasa zuten berataz berba egiten
|
baina
emakumeak ez zuen ahorik zabaldu. Ederra zen.
|
|
|
Batbatean emakume bat heldu zen taberna aurretik kairantz. Goiok eskua aurpegiaren aurrean zabaldu zuen ia automatikoki,
|
baina
emakumea gelditu egin zen, Goioren ama baitzen emakume hura.
|
|
2002
|
|
|
Bi lagunak aztertu zituen, mantso, denbora hartuz. Hurbilago egongo zen hogei urtetik hogeita hamarretik baino,
|
baina
emakume adinduagoaren rola hartu zuen. Argi zegoen ederki zekiela zertan ari zen.
|
|
|
–Hain tuntuna ez banintz, lurretik janaraziko ninan bota dunana,
|
baina
emakume tuntuna naun, eta...
|
|
2004
|
|
|
Barne zarata isilarazteko ahalegina egin du emakumeak musika zinta bat atera eta kasetean sartuz. Musikak piztia baretuko duen itxaropena galdu barik, gizonak eztabaida ahazteko ahalegina egin du,
|
baina
emakumearen azken hitzen zorroztasunak bide garratz bat ireki dio eztarritik behera. Autoaren argiek errepidearen iluntasunean bidea irekitzen duten bezala, hala dabil garraztasuna bere samatik behera.
|
|
2005
|
|
|
–
|
Baina
emakume bat zihoan-eta, bolantean?
|
|
|
|
Baina
Emakumeen Elkarte hura, oro har, elizari lotuegia zegoen, ezinbestean, eta elizaren doktrina zuen ardatz. Eta elkartearen arduradunak, ondorioz, pairamen eta eraman onaren aldarria zabaltzen ahalegintzen ziren bertaratutako emakumeen artean, baita etxeko istiluei aurre egiterakoan ere, noizbehinka antolatzen zituztèn bileren eta hitzaldien bidez.
|
|
|
Koronelak poltsikotik ateratzen hasia zen paketea bere lekuan utzi du. Gero, libre geratutako eskua bular aldeko kondekorazio distiratsu eta koloretsu ugarietatik pasatu du, bera ere nor badela erakutsi nahi balu bezala,
|
baina
emakumeak bere tokia hartu du, aulki bi dituen mahaiaren aldean, eta paperak birpasatzen hasi da, arreta handirik eman gabe. Koronela, kontrastean, beltzarana da, bai ilez –urdintzen hasitakoak izan ezik– bai azalez, eta emakumea baino nagusiagoa, aurpegi zaildua.
|
|
|
irola eta konketa beltzak, ate makurdun dutxa angeluan, ispilua, eta konketa azpian armairutxo bat. Sinplea
|
baina
emakume baten gustuaz egina eta lurrintsua. Garbigailuaren gainean dagoen toallentzako esekitokia berogailua ere badela ohartu da, eta gainera Madokak piztuta utzi dio, dutxatik irteterakoan toalla bero topa dezan.
|
|
|
Aldamenekoari, ostera, ondo egiten zuela
|
baina
emakumea zela igartzen zitzaiola esaten entzun nion.
|
|
2006
|
|
|
Hitz zaparrada noiz bukatuko zain daude Nerea eta bere izeko, behingoz Luisari kasu egiteko,
|
baina
emakume hari begira geratu dira, hitzek zorabiatuta bezala, esnatu da esan duen arte. Berriz agertu da urre zati distiratsua errekako harrien artean.
|
|
2007
|
|
|
Burua oso goian duela egon ohi da emakume transparentea autobus geltokian, egunero Parisa doan autobus bat hartzera balihoa bezala, eta Parisen operara eramango duen aktore famatu bat zain baleuka bezala, zapata distiratsuekin.
|
Baina
emakume gardenak ere ez du sekula autobusik hartzen, eta geltokian egoten da, eserita edo tente, gainontzekoei beren dependentziaren neurria gogoraraziz:
|
|
|
–Oraindik ohean da, atzo oso nekatuta zegoen eta ez dut oraindik esnatu nahi izan. . MJ emakumearen begirada aztertzen ari da, beldur edo mespretxuaren bila,
|
baina
emakumea beti bezain irribarretsu agertu zaio?. Zer behar duzu, andereño?
|
|
|
Inoiz ez zuen usteko Monika Etxabe polita izan zitekeenik.
|
Baina
emakume ederra da benetan.
|
|
2008
|
|
|
–Vronsky makurtu egin zen treneko bagoira sartzera zihoala,
|
baina
emakume hari berriz ere so egiteko beharrizana sentitu zuen, ez ederra edo dotorea zelako, ezta haren figura osoari zerion soiltasun xarmagarriagatik, ezpada haren begitarte liluragarriaren aldartea, Vronskyren ondotik iragan zenean, bereziki goxoa eta xamurra zelako.?
|
|
|
Gure kontzientziarako konponbide polita dira kola intxaurrak, zertan uka. Herriko agureentzat direla entzun dugu,
|
baina
emakume heldu batek ere gustura hartu dit bat, eta bigarrena eskatu.
|
|
|
Apur bat lasaitutakoan, etsi etsian, inguruko bazterretan zebiltzan prostitutei hurbildu zitzaien argibideren bat lortu nahian. Edozein informazio eskertuko zuen,
|
baina
emakumeek, zerbitzu eske barik laguntza bila hurbiltzen zitzaiela ohartu orduko, bizkarra ematen zioten.
|
|
|
Puntu horretara helduta, esan beharreko guztiak esanda zeudela begitandu zitzaion Mario Barbosari. Bizkarra aulkian tentetu eta jaka ajatutik diru zorroa ateratzeko keinua egin zuen,
|
baina
emakumeak geldiarazi egin zuen.
|
|
|
–Oso abegikorra da zure zakurra, esan nuen. Jabea txandalarekin jantzitako jubilatu triste bat izan balitz, hitz txarren bat esan eta uxatuko nuen seguru asko aberetzarra,
|
baina
emakumeak han jarraitzen zuen niri begira. Zakurrari eutsi ahal izateko, takoien gainean pauso txikiak ematen zituen.
|
|
|
Egia da heriotza aipatu zuela, baina modu jostagarrian egin zuen betiere. Kolpetik hiltzea ez zitzaiola axola esan zuen esate baterako,
|
baina
emakume eder batekin ohean sartu eta ezer ez sentitzea, hori ez ziola bere buruari sekula barkatuko. –Norberak aukeratzen du adinaren kontra borroka egiteko gudu zelai bat.
|
|
|
Hasieran ez nintzen konturatu ere egin, horren ilun zegoen.
|
Baina
emakumearen garrasiek ohartarazi ninduten. Bikotea liskarrean ari zen.
|
|
2009
|
|
|
Ez nuen lekukotza zuzenik lortu,
|
baina
emakumeak izan ziren gaizkien pasatu zutenak. Eusko Jaurlaritzak txosten bat atera zuen okupazio indarrek Bizkaian izaniko jokaerari buruz.
|
|
|
Ama Birjinaren errepresentazioen bilakaeran, adibidez, gizartearen eboluzioaren ispilu: emakumea beti idealizatu baita (demonizatzen zenean ere),
|
baina
emakumearen zer idealizatu izan den aroan aroan, beti ez da berdin. Arantzazuko Ama Birjina bera nabariki (eskulturaren ukituekin eta) eboluzioko irudi bat da.
|
|
|
Doluminak ematera joan zitzaion Anaren lehengusuetako batek erran zion poliziak Anaren amari jakinarazi ziola ez zutela susmagarritzat hartzen, eta bestelako hipotesiak erabiltzen ari zirela hilketari buruz. Berriak adoretuta, Oskar Felisarengana hurbildu eta hitz batzuk murmurikatu zizkion,
|
baina
emakumeak ez zituen begiak jaso ere egin. Hala ere, Oskarrek esker isilak eman zizkion Armentiari.
|
|
|
Kontu handiz ibiliak ziren.
|
Baina
emakumeek seigarren zentzumen bat omen dute kontu horietarako. Aski izanen zuen arropei lurrin arrotz bat hartzea, edo umore aldaketa bati antzematea.
|
|
|
Berriki irakurria nuen eta datuaz oroitzen nintzen: gizonen% 80k gonekin emakumeak erakargarriagoak zirela uste zuen,
|
baina
emakumeen% 8k baino ez zituzten normalean erabiltzen.
|
|
|
Arlo hartan, gainera, Maria Bibiana ez bezala, izeba Ernestinarekiko lotura estuagoa zuena, joera berekoa atera zitzaion Ada, halako eran, non ez baitzen harritzekoa amaalabak elkarrizketa friboloetan murgilduta ikustea: Rodolfo Valentinoren eraztun bat enkantean jarri, eta badakizu zenbat pagatu duen emakume batek, Ada?, hamar mila dolar?!; bai, ama,
|
baina
emakume horrek ez du bere buruaz beste egin, eta hori ere zerbait da; arrazoi duzu, gauza bat baita Jainkoarengatik hiltzea eta beste bat Rodolfo Valentinorengatik?; Rodolfo Valentino, hala ere, gizon liraina zen, ez niri ezetzik esan?; lasai, Ada, orbetarrok ere bai baitugu geure Rodolfo Valentino: Teofilo Maria?
|
|
|
–Bai,
|
baina
emakume batek? –atera zitzaion Domingori hitzetik hortzera, burua ezker eskuin mugituta.
|
|
|
Baina Adak txoriak ditu buruan, eta beldur naiz txori horien atzetik joango ez ote den berriro, auskalo nora? Ada, izan ere, zu bezalakoa da,
|
baina
emakumea da, eta horrek zailtzen du haren egoera. Maria Bibiana, berriz, zintzoa da, eta zintzokeria guztiak alde batera utzi ditu, gainera:
|
|
|
Domingo, beraz, ezetz esatera zihoan,
|
baina
emakume azalzuriaren eskariak, baita haren begi distiratsuek ere, mutila distira hartan harrapatuta geratu baitzen, nola anbarean intsektua, atzerakako mugimendu bat eragin zion, zalantzaren eremura eramanez berriro; orduan, baina, bizardunak berriro ekin zion?. Bai, mutila!
|
|
|
halako zerbait izan behar zuen, gizonak, jarraian, toxa atera eta zigarreta bat biltzeari ekin baitzion; anartean, aldameneko mahaiko atsoek barre txiki konplizeak egiten zituzten, baita begirada iheskorrak zuzentzen ere, Txarorentzat iraingarri zitezkeenak; gero, gizonak zigarreta piztu, xurgada bat eman, eta berehala eman zion zigarreta Txarori; zergatik, baldin eta Txarok berea bazuen eta erretzeko erdia falta bazitzaion?; galdera hark, baina, bazuen erantzunik, bi zigarretak bereganatu ondoren kea ateratzeari ekin baitzion korukideak, batean bati eta bestean besteari; jokaldi hartan irabazi zuen, antza, bi mahaien artean piztutako lehia, bi atsoen barre txikiak amorru handi bihurtu baitziren segidan: ...en handia haien amorrua eta hain begi bistakoa, non zutik jarri eta alde egitea erabaki baitzuten, ez Txarori zerbait esan baino lehen, jakina, bi atsoetan menderatzailea zirudienak hartarako ardura hartuta; inguruabarrak kontuan hartuta, kioskoaren eta mahaien artean zegoèn distantzia, alde batetik, eta mahaikideek zerabiltèn tonua, bestetik?, Adak nekez entzun zezakeen eztabaida hartatik ezer,
|
baina
emakumeak oihuka hasi eta orduantxe hasi zen zerbait entzuten, beharbada, lotura gabeko oihuak, halere, hots batzuek besteak jan eta hitzak herren utzi balituzte bezala, esanahi zehatzik gabe?, harik eta Adak ezkutalekutik irtetea erabaki zuen arte, eztabaidaren suan, Txaro ezin zen mugimendu hartaz jabetu?, baita iskanbilagunerako bidean bizpahiru urrats egin ere, nondik emakumearen esaldi bat e...
|
|
|
–mutila?, eta jarri zenuen harresia!
|
Baina
emakumeok ere izan dugu noizbait ausartak, noizbait egin dugu urrats bat aurrera: ez al zaizu iruditzen?
|
|
|
Brentekin ondo konpontzea, horregatik esan nion lorategiarena.
|
Baina
emakume zaila zen Mrs. Brent?
|
|
|
–
|
Baina
emakumeak gustatuko zaizkio ba?
|
|
|
Henrikeren bizkarrekoak ikara eragin zidan. Nire jauna Margaritarekin batera etorria izanen zen,
|
baina
emakumearendako baizik ez ziren izan nire begiak ere.
|
|
|
Arlo hartan, gainera, Maria Bibiana ez bezala, izeba Ernestinarekiko lotura estuagoa zuena, joera berekoa atera zitzaion Ada, halako eran, non ez baitzen harritzekoa amaalabak elkarrizketa friboloetan murgilduta ikustea: Rodolfo Valentinoren eraztun bat enkantean jarri, eta badakizu zenbat pagatu duen emakume batek, Ada?, hamar mila dolar...!; bai, ama,
|
baina
emakume horrek ez du bere buruaz beste egin, eta hori ere zerbait da; arrazoi duzu, gauza bat baita Jainkoarengatik hiltzea eta beste bat Rodolfo Valentinorengatik...; Rodolfo Valentino, hala ere, gizon liraina zen, ez niri ezetzik esan...; lasai, Ada, orbetarrok ere bai baitugu geure Rodolfo Valentino: Teofilo Maria...
|
|
|
" mutila", eta jarri zenuen harresia!
|
Baina
emakumeok ere izan dugu noizbait ausartak, noizbait egin dugu urrats bat aurrera: ez al zaizu iruditzen?
|
|
|
halako zerbait izan behar zuen, gizonak, jarraian, toxa atera eta zigarreta bat biltzeari ekin baitzion; anartean, aldameneko mahaiko atsoek barre txiki konplizeak egiten zituzten, baita begirada iheskorrak zuzentzen ere, Txarorentzat iraingarri zitezkeenak; gero, gizonak zigarreta piztu, xurgada bat eman, eta berehala eman zion zigarreta Txarori; zergatik, baldin eta Txarok berea bazuen eta erretzeko erdia falta bazitzaion?; galdera hark, baina, bazuen erantzunik, bi zigarretak bereganatu ondoren kea ateratzeari ekin baitzion korukideak, batean bati eta bestean besteari; jokaldi hartan irabazi zuen, antza, bi mahaien artean piztutako lehia, bi atsoen barre txikiak amorru handi bihurtu baitziren segidan: ...haien amorrua eta hain begi bistakoa, non zutik jarri eta alde egitea erabaki baitzuten, ez Txarori zerbait esan baino lehen, jakina, bi atsoetan menderatzailea zirudienak hartarako ardura hartuta; inguruabarrak kontuan hartuta –kioskoaren eta mahaien artean zegoèn distantzia, alde batetik, eta mahaikideek zerabiltèn tonua, bestetik–, Adak nekez entzun zezakeen eztabaida hartatik ezer,
|
baina
emakumeak oihuka hasi eta orduantxe hasi zen zerbait entzuten, beharbada –lotura gabeko oihuak, halere, hots batzuek besteak jan eta hitzak herren utzi balituzte bezala, esanahi zehatzik gabe–, harik eta Adak ezkutalekutik irtetea erabaki zuen arte –eztabaidaren suan, Txaro ezin zen mugimendu hartaz jabetu–, baita iskanbilagunerako bidean bizpahiru urrats egin ere, nondik emak...
|
|
|
–Bai,
|
baina
emakume batek... –atera zitzaion Domingori hitzetik hortzera, burua ezker eskuin mugituta.
|
|
|
Baina Adak txoriak ditu buruan, eta beldur naiz txori horien atzetik joango ez ote den berriro, auskalo nora... Ada, izan ere, zu bezalakoa da,
|
baina
emakumea da, eta horrek zailtzen du haren egoera. Maria Bibiana, berriz, zintzoa da, eta zintzokeria guztiak alde batera utzi ditu, gainera:
|
|
|
Domingo, beraz, ezetz esatera zihoan,
|
baina
emakume azalzuriaren eskariak –baita haren begi distiratsuek ere, mutila distira hartan harrapatuta geratu baitzen, nola anbarean intsektua– atzerakako mugimendu bat eragin zion, zalantzaren eremura eramanez berriro; orduan, baina, bizardunak berriro ekin zion –" Bai, mutila! Aurrera!" –, baita bi emakume beltzek ere –Martinikakoak edo behar zuten–, bizardunak esana errepikatu baitzuen batak, besteak burua goitik behera mugitu eta ezpain hezeak –masusta helduen zukutan blai? – zabaltzen zituen bitartean, agerian utziz hortz zerrenda ezin zuriagoa, azukre koxkor ilara bat iduri; Domingo, ondorioz –eskariek makurtuta, baita azukrearen gozoak edo balizko masusta zukuaren promesak sorginduta ere, ausaz–, gainezka sentitu zen:
|
|
2010
|
|
|
Nik, baina, emakume hura atsegin nuen arren, ez nuen, aldi berean, atsegin; indar handia zuen,
|
baina
emakume apetatsua zen, gaizki esaka ibiltzen zena nornahiz, ostatuko zerbitzariez, sukaldariez, eta zer esanik ez berak bezala pentsatzen ez zuèn jendeaz?, pobreekin eta eskuzabala ere bazen arren; Espainia eta Espainiaren handitasuna noiznahi zituen mihian:
|
|
|
Bere buruan loturak sortzen hasiak ziren. Informazio gehiago nahi zuen,
|
baina
emakumeak orain festa giroan zeuden, kantu zaharrak gogoratu nahian, eta tekilarekin topa egiten. Ama ere ikusi zuen tekila probatzen.
|
|
|
Begiak itxita eta belarriak tapatuta igaro bertan eman beharreko egun guztiak?
|
Baina
emakumeek, berritsuak biak, egunkaria alde batera utzi eta hilketaren gaia ez zuten aipatu ere egin:
|
|
|
Sinesten zaila bazen ere, goiz horretan bertan (goiz urrun hartan) ezagututako bi irakasle mexikarrak ziren, arkeologoa eta antropologo forensea, nahiz eta Amaiak ezin gogoratu nor zen nor. Emakume horien izenak ere, alferrik saiatu zen Amaia gogora ekartzen,
|
baina
emakumeek aspaldiko lagunak balira bezala besarkatu zuten.
|
|
|
Isilunea egon zen,
|
baina
emakume gizenak ostera ere ekin zion:
|
|
|
Badakit gauza hauek zuzenean eta orain baino lehen esan behar nizkizula,
|
baina
emakume ausarta eta indartsua izan banaiz ere, nik ere izan dut gailendu ezin izan dudan beldurrik, bat bakarra izan bada ere: zu galtzeko beldurra, izua hobeto esateko.
|
|
|
Iritsi da hotelera. Zoragarria da parajea, ikusgarriak horretatik dauden bistak,
|
baina
emakumea ez dago paisaiari erreparatzeko. Aparkaleku zabalaren txoko batean utzi du autoa; bata bestetik tarte batera daude auto apurrak, elkarren berri ahalik eta gutxien jakin nahi balute bezala.
|
|
|
–Zerbait hartuko dugu? –esan du, ahots alaiz, balkoira sartzean,
|
baina
emakumearen ondora iristean negarrez ari dela ohartu da– Zer duzu. Zerbait gertatzen zaizu?
|
|
|
Nik, baina, emakume hura atsegin nuen arren, ez nuen, aldi berean, atsegin; indar handia zuen,
|
baina
emakume apetatsua zen, gaizki esaka ibiltzen zena nornahiz —ostatuko zerbitzariez, sukaldariez... eta zer esanik ez berak bezala pentsatzen ez zuèn jendeaz—, pobreekin eta eskuzabala ere bazen arren; Espainia eta Espainiaren handitasuna noiznahi zituen mihian: " Al igual que el hombre camina sobre dos pies, España caminará al ritmo marcado por la Virgen del Pilar y la Virgen de Pagoaga, que no son sino la misma Virgen de la Iglesia de Roma", entzun nion behin batean; bere buruari bakarrik entzuten dioten emakume horietako bat zen, hitz jario handikoa eta ahots sendokoa, ozen hitz egiten zuena; bestela, errege erregina erbesteratuen aldeko jarraitzaile amorratua zen, politika aintzakotzat hartzen zuena eta Euskal Herria jaiki eta matxinatuko zela sinesten zuena, Espainia salbatzeko...
|
|
2011
|
|
|
–
|
Baina
emakume honekin? –erraten zuen botikariak.
|
|
|
Norbaiten premian ziren unean hurbiltzen nintzaien, beso batean haur txikia eta beste eskuan erosketak zintzilik zituztela autoa irekitzen ari zirenean, esate baterako, eta nire laguntza eskaini ondoren haurrari buruzko komentarioren bat egiten nien gehienetan, horrek erraztu egiten baitzuen hizpidea.
|
Baina
emakume bat liluratzea ez da hain erraza, gutxiago oraindik hogei urte bakarrik dituzunean. Aldian aldiko pertsonaia bat txisteratik atera eta hori ziurtasunez kudeatzen jakin behar da, eta nire errepertorioa oso zen urria.
|
|
|
Saltokitik atera eta autora bidean begiz jo nuenean ohartu behar izango nuen minigonaren azpitik hanka zuztar gizenegiak erakusten zituela, ezpainetako gorria esajeratuegia zuela edo ilaje kardatuak urratuak eragin zitzakeela ingurukoen aurpegietan. Hori guztia ikusi nuen,
|
baina
emakumeei buruz idatzi behar duen idazle batek hori eta gehiago eramaten jakin behar duela erabaki nuen. Nire pausoa bere pausajeari egokitu ezinik egin genuen bidea, oso trakets alegia (beldur nintzen bere takoiren batek ez ote zidan oina hondatuko), eta igogailuak aurrez aurre jarri gintuenean jakin nuen sekula ez nintzela emakume haren aurreikuspenen mailara iritsiko.
|
|
|
Isilean, izotz koskorrez betetako edalontzi bat eta laranjazko freskagarri bat utzi zituen mahai gainean. Mikelek esker oneko irribarre bat egin zion,
|
baina
emakumeak ez zion begiratu ere egin. Ipurmasail sendoak astinduz etxeratu zen.
|
|
2012
|
|
|
Auto gorriaren barnean, esku batek goiko aldeko ispiluari heldu dio,
|
baina
emakumeak ez du atzera begiratu, bere buruari baizik. Begi handi batzuk ikusi ditut.
|
|
|
–Aita,
|
baina
emakume hau erdi biluzik dago!
|
|
|
|
Baina
emakumeak itzuriak ziren biak ere beren suminduran. Emma zangopilaka ari zen errepikatuz:
|
|
|
Misoginoa omen zen, hala diote ezagutu zutenek, eta hala iruditzen zaio irakurleari, beti mantentzen baitu distantzia luze zabala beraren eta Emma Bovaryren artean, pertsonaiarekin identifikatzera inoiz iritsi gabe.
|
Baina
emakumeak gogoko ez bazituen, gauza bera esan daiteke gizonezkoei buruz. Esan nahi dut ez zuela inguruko jendea aintzat hartzen.
|
|
|
Gizon bat, gutxienik ere, libre da; grinetan eta herrialdeetan barrena ibil daiteke, oztopoak zeharka ditzake, urruneneko gozamenak hozka ditzake.
|
Baina
emakume bati etengabe eragotzi egiten zaio. Aldi berean geldo eta malgu, bere kontra ditu haragiaren guritasunak legearen menpekotasunarekin batera.
|
|
|
|
Baina
emakume gajoak ez zion gehiago ezer entzun nahi. Hura zen guztiaren eragile.
|
|
|
Ez zeukan aski begi begiesteko jantziak, apainduriak, pertsonaiak, oinez ibiltzean ikara egiten zuten zuhaitz pintatuak, eta belusezko bukozapiak, longainak, ezpatak, beste mundu bateko eguratsean bezala harmonian higitzen ziren irudikapen haiek guztiak.
|
Baina
emakume gazte bat aurreratu zen poltsa bat jaurtikiaz zaldizko berde bati. Bakarrik geratu zen, eta orduan txilibista bat entzun zen, zeinak iturriaren murmurioa bezala edo txoriaren txirulia bezala egiten baitzuen.
|
|
2013
|
|
|
Egunean bi aldiz etortzen da aurpegi txarreko erizaina zuri garbiketak egitera. Noski, nik ere besteen ipurdiak garbitzen eta eriak artatzen eman banitu egunean zortzi ordu, irribarretsu egotea ez zen erraza izango,
|
baina
emakume horrek ezpainetan pintatuta darama alderantzizko, u, hizkia.
|
|
|
Batzuetan bera dun nitaz aspertu dunana, bestetan ni. Ez naun sekula ezkondu,
|
baina
emakumetan zortedun izan naun. Maite izan ditudan emakumeek maite izan naiten, ez dun gutxi hori.
|
|
|
Baina ez etorri hurrengoan lelo berarekin, mesedez? Beste gai askotan alproja bat izan naitekek, ezagutzen nauk,
|
baina
emakumeekiko tratuan ez. Gainera, nire karta honetan zintzoa izateko eskatu didak, eta horretan saiatzen ari nauk.
|
|
|
–Gaizki zagok nik neure arrebatxoaz horrela hitz egitea,
|
baina
emakume berezia duk: ederra eta bihotz onekoa:
|
|
|
Izan ere, ipintzen diozue erratz bati adats dotore bat, eta gizon bat baino gehiago joango zaizue erratzaren atzetik, sorginduta edo? begiak itsutzen baitu maiz gizona,
|
baina
emakumea ez: ni lakoak ez behintzat.
|
|
|
gaur Gabriel arkaingerua azaldu zait, eta hauxe erran dit: . Zuk, Fadila, ez dituzu seme alabak izanen,
|
baina
emakume elkorrei lagunduko diezu, seme alabak izan ditzaten: horixe da Allahren nahia??.
|
|
|
–Hori esan dizu Olgak? Esan nion, bada, zuei ez esateko, kezkatu egingo zinetela-eta!,
|
baina
emakume horrekin?
|
|
|
Badu zerbait, alabaina, besteok ez duguna eta emakumeei deigarria egiten zaiena. Zerbait horrek ez du izenik beharbada,
|
baina
emakumeek berehala antzematen diote eta liluratu egiten ditu edo galbidean jartzen ditu, horrela esan badaiteke. Nire emaztea bereganatzeko ere badakit ez zuela pausorik eman, aski izan duela atea irekitzea.
|
|
|
Itsasoa eta zerua ez beste guztia txikia ikusten da handik. Haizeak leun jotzen zuen, maitekiro, lotsati,
|
baina
emakumeei beren soineko harroak altxatzeko adina indarrekin, hala ere. Lurrari atxikita ozta ozta mantentzen ziren aireko izakiak ziruditen, gonak eskuekin zangoetara lotuta.
|
|
|
Daukan soinekorik estuena jantzi du eta ondoeza egiteko moduko eskotea erakusten du. Nerabe baten janzkera da,
|
baina
emakume heldu baten gorputza du. Eskarmentua eta berotasuna aldi berean emateko gai dela frogatu nahi du.
|
|
|
Tanpez gelditu nintzen. Emakume baten boza zen,
|
baina
emakume andana zebilen nire inguruan.
|
|
|
–
|
Baina
emakume bat gizon baten zale baldin bada eta gainera ezkutatzen ahalegintzen ez bada, orduan gizonak berak antzeman behar du.
|
|
|
Eta, neskaren eskua hartuz, Darcy jaunari ematekoa egin zuen. Gizona, erabat harrituta egon arren, ez zen uzkur agertu Elizabethen eskua jasotzeko,
|
baina
emakumeak atzera eraman zuen bat batean, eta, pixka bat asaldaturik, honela esan zion Sir Williami:
|
|
|
Bada, sosak zituèn gizon argentinar bat Katiz maitemindu eta Argentinara eroan zuela –eta, kasua aztertzeko bere filosofia partikularraz baliatzen zela, jarraitu zuen–: Izan ere, ipintzen diozue erratz bati adats dotore bat, eta gizon bat baino gehiago joango zaizue erratzaren atzetik, sorginduta edo... begiak itsutzen baitu maiz gizona,
|
baina
emakumea ez: ni lakoak ez behintzat.
|
|
|
–Gaizki zagok nik neure arrebatxoaz horrela hitz egitea,
|
baina
emakume berezia duk: ederra eta bihotz onekoa:
|
|
|
–Hori esan dizu Olgak? Esan nion, bada, zuei ez esateko, kezkatu egingo zinetela-eta!,
|
baina
emakume horrekin...
|
|
|
Baina ez etorri hurrengoan lelo berarekin, mesedez... Beste gai askotan alproja bat izan naitekek, ezagutzen nauk,
|
baina
emakumeekiko tratuan ez... Gainera, nire karta honetan zintzoa izateko eskatu didak, eta horretan saiatzen ari nauk.
|
|
|
gaur Gabriel arkaingerua azaldu zait, eta hauxe erran dit: ‘Zuk, Fadila, ez dituzu seme alabak izanen,
|
baina
emakume elkorrei lagunduko diezu, seme alabak izan ditzaten: horixe da Allahren nahia’".
|
|
2014
|
|
|
Henryk sinesgaitz egin zuen barre, eta Choupetteri begiratu zion, hark ere barre eginen zuelakoan edo,
|
baina
emakumeak burua jiratua zuen eta azkar hartu zuen arnasa, ahoa erdi zabalik. Bat batean konturatu zen Wiese benetan ari zela:
|
|
|
Bat batean Henryk barre egin nahi zuen, eta, istant izugarri batez akusazio hartan egia izpiren bat ba ote zen bere buruari galdetu bazion ere, laster uxatu zuen zalantza hura. Choupetterengana jiratu zen,
|
baina
emakumeak begirada urrundu zuen berriz ere.
|
|
|
Arantxa atera denean, gauzak jasotzen lagundu dio Iñakik Reginari. Lagundu baino gehiago enbarazu egin dio, beharbada,
|
baina
emakumeak irritxo batekin eskertu dio. Amaitu dutenean, gaixoarengana makurtu da Regina.
|
|
|
Bidean gora abiatu dira, Regina aurretik eta Iñaki atzetik. Egurrezko eskaileretan estropezu ez egiteko, non zapaltzen duen begiratu luke gizonak,
|
baina
emakumearen ipurmasailetan du begirada, haren binbili banbala erritmikoan. Haren ukitua eskuetan daraman basurde okelarena bezalakoa izan litekeela bururatu zaio:
|
|
|
–Ez dinat hire adorea zalantzan jartzen, Nadia,
|
baina
emakume bat aurrera jarraitu ezinik geratuko zunan nekearen nekeaz.
|
|
|
|
Baina
emakumeak ez zuen etsi. Aldiz, setak hartuta, inoiz baino gehiago tematu zen.
|
|
2015
|
|
|
Hori onar dezaket, hori sinesgarria zait erabat.
|
Baina
emakumeek txilibituari inbidia. Nondik nora?
|
|
|
Eta ziur jabetu dela nire bular arteko tantak ez zirela jatetxean ez zegoelako aire giroturik. Ama duzu,
|
baina
emakumea da. Eta komunetik bueltatu naizenean ea atzamarra garbitu dudan galdetu dit.
|
|
|
Kristin emazteak bere burua urkatu du, etxearen egitura nagusiko egurrezko euskarriari soka lotuta. Presaka joan da harengana, soka askatzen ahalegintzera,
|
baina
emakumeak azken hatsa emana du dagoeneko.
|
|
|
Gorabehera haiek asko urrutiratu zituzten Ragnheidur eta Ari,
|
baina
emakumeak ez zuen harremana guztiz moztu nahi izan semearekin, izaera ireki eta eskuzabala zuelako, eta ez zuelako bere biloben arrastoa betiko galdu nahi. Pentsamendu deserosoen gatibu pasatu du gaua Arik eta, egunaren arratsean, aldez aurretik hitz egin bezala, berrogeita hamar gizonekin elkartu da, Ogurreko elizara.
|
|
|
Eta oso litekeena da konortea galtzea semea korrontearen esku uzteko unean.
|
Baina
emakumeak halabeharrez jokatu zuen horrela, Faraoiak, israeldarrekiko mesfidantzaz, haien jaioberriak hiltzeko agindua eman zuelako, haiekiko susmoak zituelako.
|
|
|
Hiruzpalau segundo iragan orduko, begiak itxi eta aurpegia zurbiltzen zitzaion bitartean aitaren egin ondoren, heriotza oso gertu ikusten zuela iragarri zion. Iñigo beldurtu egin zen
|
baina
emakumeak ez zion ahurra gordetzen utzi. Begiak itxita jarraitu zuen eta, segundo batzuen buruan, Iñigok emakumearen aurpegia berriro bere senera etortzen atzeman zuen.
|
|
|
|
Baina
emakume zintzo haien artean madona Estefania Pennantierrekoa maite zuen Peirek beste emakume guztien gainetik. Madona Estefania Otsanda zeritzan izengoitiz eta Guilham Rostanhen emaztea zen, Buoleko jauregiko jaunaren emaztea.
|
|
|
esanik, alkandorak, prakak eta jakak ateratzeari ekin zion. Ez zuen besterik esan,
|
baina
emakumearen irribarre hotzak garbi asko adierazten zuen sinesberatasuna ez zela bere ezaugarri nagusia. Berdin zen.
|
|
|
Oriokoa da Valentina izatez, Saikola deitzen zaion auzokoa, aspaldiko urteetan Zarautzen bizi bada ere. Oriotarren kasta eta jenioa ditu
|
baina
emakume langilea eta atsegina izan da beti. Astea pattal samar igarotzen du; ostiralerako, aldiz, pixkortu egiten da.
|
|
|
Orduan ez nuen jakin neure tristura eta etsipenaren beharrak eraginda ote zen, edo benetan gozoa duelako ahotsa nire emazteak,
|
baina
emakume hari arreta handiagoarekin behatu nion handik aurrera. Txiki samarra zen, ilea motz eta beltz, mutilen antzera moztuta.
|
|
|
|
baina
emakume hura larrua jotzen pantera zuan.
|
|
|
Betidanik ukatu izan zaie adimena animaliei,
|
baina
emakumea ez dator bat uste horrekin. Aitzitik, berak uste du arrazoi duela beharbada Zoroastrok, txakurraren adimenari esker dirauela agian munduak.
|
|
|
Esate baterako, Kunderaren liburu hartan bertan, 111 orrialdean, dauden etxea utzita nora joango diren galdetu dio emakumeak Xabierri. Hark azaldu dio zer duen buruan,
|
baina
emakumea ez dago konforme, han ez baitu izango orain duen armairua arropak gordetzeko, ezta bere txori kaiolatua ere.
|
|
|
Berritsua da, edo aukera gutxi izaten du inorekin hitz egiteko. Presaka igarotzen da jendea aldamenetik,
|
baina
emakume zaharra eta alargun gaztea geldiro doaz, hizketan.
|