|
2000
|
|
|
Gure gizarteetan, eguneroko esperientzian bizimodu onen aniztasuna islatzen dituzten honako adibide hauek aipa ditzakegu: kontenplaziozko bizitzan murgilduta dagoen filosofoak bizimodu onaren ikuskera bat dauka,
|
baina
baita ere zerbeza kaxa bat eskura duelarik asteko hainbat egunetan telebista aurrean amaigabeko orduak ematen dituen futbolzale amorratuak; bizimodu on batek irudimen sexual ezberdinen adierazpenak, homosexual izaerakoak barne, errespetatu lituzkeela sostengatzen dute batzuek, beste batzuek, aldiz, bizimodu on bakarra sexuak espezie ugaltzea helburu duena dela sinesten duten bitartean; pertsona b...
|
|
2002
|
|
|
Era guztietako baldintzak kontuanha rtuz: akademikoak, jakina,
|
baina
baita ere juridikoak, ekonomikoak, sozialak, politikoak, demografikoak...
|
|
|
Bel du rra hor dago,
|
baina
baita ere beharra. UPV/EHUko esperientzia ikusita, eta ezin ukatu euskalduntze prozesuak aurrera egin duenik, unibertsitate elebidunak mugak dituela nabarmena da.
|
|
2003
|
|
|
Hugo bidaiazale amorratua izan da beti, ametsetan bezala erreal itatean. Bretainia, Normandia eta Ipar Departamendua behin eta berriz, Altsazia eta Lorena, Burgundia eta Proventza, Frantziako eskualdeak,
|
baina
baita ere Belgika, Holanda, Luxemburgo, Alemania, Suitza ibili izan ditu, urt erourtero, beti nota literarioak hartuz eta marrazkiak eginez. Bidaia guztiotatik, hala ere, liburu bat idaztekoproiektua bi kasutan bakarrik bururatu zaio:
|
|
2005
|
|
|
Hau da, Kutxen izanaren iraupena ala muin aldaketa hautatzeari lotua. Eta, ondorioz, hautaketa horrek hiru lurraldeetako gizakiengan eduki dezakeen eraginari begira, lehenbizi eragin ekonomikoari,
|
baina
baita ere bestelako herri
|
|
|
Aurrerapen horiek tradizio hermetikoaren mitoak ere ekarriko dituzte, esaterako ziber gorputza eta hilezkortasuna eta, batik bat, jainko artifizial eta birtual baten sorrera. Erlijio modu berri horri digitalismo esaten diogu informazioaren teknologiekin eta Internetekin duen erlazioa dela eta,
|
baina
baita ere antzinako Kristautasunarekin duen antzagatik eta globalizazioaren inguruan duen ideia dela-eta. Digitalismoaren barne filosofiari ‘tekno hermetismo’ esaten diogu; horrek razionalismo zorrotzaren, erlijio esoterikoen tradizionalismoaren eta zientzia fikzioaren ideien nahastea barneratzen du (Alonso eta Arzoz 2002, 133hh or.).
|
|
|
Arazoa horien jarraitzaileekin sortzen zaigu; hau da, dibulgatzaile batzuekin, zientziaren sozio analistekin, modako joeretara hurbiltzen diren akademiko arribistekin.
|
Baina
baita ere beren karrerak ‘bide arin’ batetik zuzendu nahi dituzten zientzialari batzuekin. Estetika ziberpunk pixka bat eta espekulazio gogor sorta batzuk nahastatzen dituzte, ondoren kultur guneetan hitzaldiak eman eta edonola argitara ditzaten.
|
|
|
Horien espiritua hasieratik jada paradoxikoa zen: musika joera berrienak ulertzeko askatasun absolutua defendatzen zuten,
|
baina
baita ere konposizioen diziplinazo rrotzena, alemaniar tankerara. Gainera, 1970eko ro ckprogresiboa ren birtuosismoa ren aurka, teknopop taldeek nahiago zuten belarriak laztandu ia hautemanezinak ziren soinu errepikapenen bitartez.
|
|
|
Bat, hain zuzen, El Aviador Dro da. Bere eraginak Krautrocken aurki ditzakegu batez ere,
|
baina
baita ere Kraftwerk taldean, Europako synthpop musika estiloan —The Human League, Depeche Mode, New Order— edo Estatu Batuetako joeretan, batez ere Devo taldean. Hortaz, El Aviador Dro synth poparen alderdi ‘gaizto’ eta azkarraren zati bat da.
|
|
|
Horietako askok ez dute ISBNrik, hori da bestea. c) Sareko a. Titulu hauek guztiakJaki n en edizio elektronikoan agertzen dira. Hurrengo ilarakoak baino gehiago dira, arrazoi bakar bategatik, alegia, hemen daudela ISBNdunak noski,
|
baina
baita ere nortasun agiri hori gabe merkatuan bizirik dauden tituluak. Kontuan eduki behar da euskal argitalgintzan badela edizio agente asko liburu kontutan" profesionala" ez dena:
|
|
2006
|
|
|
Denetik dago zerrenda horretan, benetan denetik: haur literatura, eta noski helduen literatura,
|
baina
baita ere ikasmateriala. Hori da gure errealitatea.
|
|
|
Itxura bakarrik ez, helburua ere aldizkariaren orrietan zuen berbera du. Hau da, interesatuak kontsulta egin dezan noski,
|
baina
baita ere azter dezan; eta zer erantsirik, zer kendurik edo zer aldaturik ikusiko balu guri abisa diezagun, orain arte bezala. Aurretiaz du holakoak gure.
|
|
|
Horrek ez du esan nahi gainerako proiektuekiko eduki behar duen lotura gutxiesten dugunik, garbi baitugu horietan egiten denak eragingo duela ikaslearen integrazio orokorraren osatzean eta hobetzean,
|
baina
baita ere pentsatu pentsatzen baitugu komunikazio on baten lorpena hizkuntzaren trataera egoki batetik ere etorriko dela.
|
|
|
barne sentimenduen mundua. Horren arabera, Euskal Herriko espainiar nazionalista liberalek ere txoko bat egin zioten euskarari beraien bihotz eta asmoetan eta, haren etorkizunaz guztiz eszeptikoak baziren ere (progresoak desagertaraziko zuen euskara, Frantzian bezala), prest agertu ziren euskararen aldeko politika bat onartzeko; pragmatismo politikoak eraginda, lehenengo eta behin,
|
baina
baita ere errepresio frankistak hunkituta, ziur aski. Bestalde, euskal abertzaleak ere gai izan ziren beren ideologia eta asmoak berrizteko, dela demokrazia kristauaren bidez, dela munduko ezker berriaren ildotik.
|
|
2007
|
|
|
Nafarroako kasua aztertzerakoan, gerta daiteke prozesu horrek zer suposatu zuen ongi ez ulertzea, bere egitura ekonomiko eta sozialaren azterketa sozio-ekonomiko hori hamarkadaz hamarkada egiten badugu. Argi dago tarteko egoera oso ezberdina izan zela lurralde horretan,
|
baina
baita ere aldaketa sakonak ez zirela justu 1960an hasi baizik eta urte batzuk lehenago. Grafiko eta estatistika askok datuak hamarkadaz hamarkada islatzen dituztenez, ez dira oso garbi gelditzen Nafarroan bizitako prozesu sakon horren ondorioak.
|
|
|
• Gutxietsitako gizatalde nazionalen kideen babesari dagokionez, giza eskubideen nazioarteko babesak eskubideen bi aldeak jasotzen ditu: batetik, gizabanako gisa dituzten eskubide indibidualak;
|
baina
baita ere gizarte baten kide gisa gizarte edo gizatalde horretan bere nortasuna garatzeko duten eskubidea, orain arte babes sistema horrek eskubide indibidualei gehiago erreparatu dien arren.
|
|
2008
|
|
|
Urrezko galderak ez du urrezko erantzunik. Hor ere ingurura begiratuz jarraitu dugu, haietan zer gertatzen den ikusteko, Frantzia eta Espainia bai,
|
baina
baita ere, batez ere, Katalunia, Galizia.
|
|
2009
|
|
|
Borgmannen pentsamendua filosofia garaikidearen tradizio fenomenologikoan dago errotuta. Egia da bere azterketa Martin Heideggerren teknologiaren filosofian oinarritzen dela, 3
|
baina
baita ere osagai desberdin ugari dituen berezko posizioa sortu duela. Bere ustez, kultura garaikidean, benetako pentsamendu etikoa posible izan dadin, bizitzeko forma sortzen eta moldeatzen duen eskema teknologiko nagusiaren analisiarekin batera egin behar dugu.
|
|
2010
|
|
|
" egungo belaunaldiaren beharrak betetzen dituena, euren beharrak betetzeko ondoko belaunaldien gaitasuna konprometitu gabe". Kontzeptu hori medikuntzara ere ekarri da, eta, egun, medikuntza iraunkorraz mintzatu ohi da," ahalmen ekonomikoa eta bidezko erabilgarritasuna elkartzen dituen
|
baina
baita ere osasun behar eta itxaropen gehienak betetzeko psikologikoki iraunkorra den meseta egonkor baterantz zuzenduz doan —bai ikerketa mailan bai osasun laguntzan— medikuntza" bezala definitu izan dena77 Medikuntza horrek hiru ezaugarri behar ditu izan: gizarte baten partaideei osasun laguntza eta osasun publiko maila beharrezkoa eskaini behar die, bizitza zikloa gaitasun fisiko eta mental duinarekin bizi dezaten ahalbidetuz; gizartearentzat eskuragarri du izan zuzentasunez bana dadin; eta laguntza publikoarekin, osasun helburu finitu eta egonkorrak edukiko ditu, eta, era berean, aurrerakuntza eta berrikuntza teknologikoen aspirazio mugatuak izango ditu.
|
|
2011
|
|
|
Sarriren begietan, dena den, bere arbaso Pedro Hilarion Sarrionandia da pertsonaia nagusia, hasierako kontakizunari koherentzia eman eta aitzakia eskaintzen diona kolonialismoaren arazoetan murgiltzeko. Izan ere, paralelo asko ditu Pedro Hilarionek, batetik bera bezalako misiolari ilustratu eta herrizaleak, hala nola Jose Lertxundi euskalduna (Sarri" Jose Lerchundi" idazten enpeinatzen da, ez dakit oso ondo zergatik) edo Charles de Foucauld frantsesa,
|
baina
baita ere guretzat askoz ere ezagunagoa den Resurreccion Maria Azkue. Baina nire begietan, aldiz, pertsonaia ez da oso erakargarria, bai ordea hura erabiltzea amazigen eta euskaldunen paralelismoak trazatzeko eta haietaz hausnartzeko.
|
|
2013
|
|
|
Eta pentsatzen genuelako telebistarako inportantea zela. Ez ahaztu Miramongo instalazioak egin zirela telebistarentzat,
|
baina
baita ere pentsatuta zeudela euskal zinemaren produkzioa laguntzeko. Hori ez da behin ere egin.
|
|
2014
|
|
|
Hirira bizitzera joatea askatasun iturri izan zen askorentzat, besteak beste erlijio kontuetan.
|
Baina
baita ere frantsesez mintzatzen hasteko arrazoia ere: iruditzen zitzaien handien hizkuntza, zibilizazioaren hizkuntza, frantsesa zela, eta euskara eta gainerako hizkuntza txikiak baserriko hizkuntzak, herrialde garatu gabeen hizkuntzak zirela.
|
|
|
Etorri ez, baina txosten mamitsua bidali zion elkarteari. Antza denez, Mitxelenaren kezka nagusietako bat une horretan elkarteak eta batasunak hartu zuten edo har zezaketen bidea zen, alegia, batasuna, politikarekin,
|
baina
baita ere erlijioarekin eta gainerakoekin, nahastea. Kalterako, noski, batasunzaleon kalterako.
|
|
2017
|
|
|
Konplexutasun osoan ikertzen du gure gizartean pribilegioak nola banatzen eta birbanatzen diren modu dinamikoan, eta menderakuntza prozesuak nola zabaltzen diren lekuan leku eta unean une. Menderakuntza prozesuak nola zabaltzen diren, bai,
|
baina
baita ere nola ahaldundu ahal dugun leku horretatik eta prozesu horretatik bertatik.
|
|
2019
|
|
|
Orain arte eta labur bada ere, azken mendean osatutako proposamen teoriko garrantzitsuenei errepaso bat eman diet. Mende bat bertsolaritza teorikoki lantzeko,
|
baina
baita ere sozialki eta mediatikoki izugarri zabaltzeko eta hazteko. Horrek guztiak ekarri gaitu gaur egun gauden egoerara.
|
|
|
Bere lan erreferenteetako batean (Duran 2014), pertsona helduek familia ereduetan duten paper ekonomiko aktiboa azaleratu zuen. Adibide bat ipintze aldera, soilik parametro monetarioetan, pentsio kontributiboetatik eta ez kontributiboetatik bizi diren familia unitateak nagusiki jubilaziotik,
|
baina
baita ere alarguntza, menpekotasun egoerak eta bestelako kasuak aintzat hartuzEspainiako Estatuan 2012an %32, 68 zirela azaleratu zen. Horietan, gainera, adin guztietako populazioaren %25, 7 bizi zen, hots, ez ziren zaharrez osaturiko familia unitateak soilik.
|
|
2020
|
|
|
Pertsonatik hasten da, eta esaten du lanaren bitartez eta komunitateari eskainiz egiten dela pertsona. Pertsona hori izan behar dela duina, sortzailea, askea, heldua, idealista,
|
baina
baita ere praktikoa eta bereziki komunitarioa. Elementu horiek barnebildu behar ditu pertsona kooperatiboak; baina, horretarako, hezkuntza beharrezkoa da, pertsona garatuz joateko.
|
|
|
Bada, testuinguru horretan, Azurmendik bere sarreran bikain identifikatuko ditu Sokratesen bereizgarri nagusietako bi: atopia literalki lekurik eza,
|
baina
baita ere bitxikeriaeta galdera Azurmendiren hitzetan, itauna. Ezaugarriok Sokratesenak berarenak dira, baina are eta orokorrago, filosofiaren ezaugarri nagusi ere lirateke.
|
|
|
Azurmendi autorea da, bai; euskaraz pentsamendua sortu du, baina hori beti beste autore batzuei esker edo beste autore batzuen erruz. Beste batzuen pentsamendua euskarara ekartzerakoan, hala nola, Sokrates, Hegel edo Schopenhauer gurera ekartzerakoan,
|
baina
baita ere berak pentsamendu propio sortu duenean, Azurmendik betiere horiekin elkarlanean egin du, elkarrizketan; batzuetan dantzan, besteetan zangotraban, baina beti hartu eman dinamiko batean. Izan ere, pentsamenduak pentsamendua benetakoa bada, behintzatberezkotzat duen elementua da dinamismoa, hots, prozesu bizia izatea, ibili beharreko bidea, eta ez, haatik, dogma gisa behin betiko izkiriatu eta fosilizatu daitekeen zeozer.
|
|
|
Gure hizkuntzaren eta kulturaren bilakaera ere penagarria izan da, Espainiak eta Frantziak ezarritako dominazio egiturengatik,
|
baina
baita ere euskaldunok estrategia kulturaletan elkartzeko gauza izan ez garelako. Gure hizkuntzaren ortografia batzeko ere ez gara gauza izan xx. mendea amaitu arte.
|
|
|
Hemen eztabaidatzen ari garen autoreari ere, gizon apal eta idazle distirantari, euskarari, sorterriari eta bere lagun eta ikasleei leialtasun osoa azaldu dien maisuari, euskal mende hautsiaren testigu paregabe honi, amaitzeko nik ez daukat beste ezer esatekorik bere irakurleon izenean: lanean jarrai dezala,
|
baina
baita ere bizi dezala ondo merezi duen Platonen gizon justuaren zoriona, pentsalari egiazalearen poza. Ez dezala ahaztu Arestik beretzako idatzi zuen bertsoa:
|
|
|
Baiezkoan nago; ezinbestean egin duela. Alde batetik, gaitzespenarekiko erreakzioan, defentsiboki,
|
baina
baita ere distintzioaren bila. Hau da, batetik, bere gaineko estatu hegemoniek itxuratutakoaren kontra, moralitate horren arabera bertutearen goia litzatekeen eredu bat sortu dutela emakumetasun egokia definitzeko:
|