|
2008
|
|
|
Gaur uste dugu arte kristauaren etorkizuna arte berriarenarekin loturik dagoela[?] Jainkoarekin komunioan dagoen gizakia
|
adierazteko
gai izango del artea entseatzea behar dugu[?] gizakiaren eraldaketaren adierazpena, gizakiaren konbertsio jainkotiarra entseatzeko gai izango den arte bat18.
|
|
|
19 Eskultura xume eta isil hauen bidez, Oteizak bere eskultore ibilbidea amaituta zegoela
|
adierazi
zuen: Homenaje al estilema vacío del cubismo (1959); Unidad mínima (1959); Oposición de dos diedros (1959); Homenaje a Velázquez (1959) edota Homenaje a Leonardo (1959).
|
|
|
Orrialde batzuk aurrerago hauxe
|
adierazten
du:
|
|
|
Epe horren atzetik Estatuko Abokatutzak 2005eko otsailean Auzitegi Gorenaren Hirugarren Salaren aurrean aurkeztutako helegitearen aurrean, honen sententziaren zain geratzea zen helburua. Uruguairen partetik jarrera hau aurkezteak sortzen duen harridura alde batera utzita, epemuga konkreturik gabeko denbora honetan bi aldeek maila teknikoan lanean jarraituko zutela
|
adierazi
zuten.
|
|
|
kasu honetan aldeen borondatearen aurrean aurkitzen garela eta ez tratatuetatik kanpo ekartzen dugun arau baten aurrean. Bide honetan lagungarri izan daiteke Vienako Hitzarmenak berak bere 31.2 artikuluan interpretazioari buruz jasotakoa aplikatuz tratatuen hitzaurrera jotzea, non
|
adierazten
den bere arrazoiak garbi utziko lukeela:
|
|
|
Bere ustetan bi tratatuek gai bera arautzeak eta bietan esanahi bera ez duten terminoak erabiltzeak ez du dudarik uzten. Horrela
|
adierazita
, beharrezkoa dugu, berriz ere, hona ekartzea Vienako Hitzarmenaren erredakzio Komitearen Presidentea zen M. Yasseen en hitzak:
|
|
|
Dena den, nazioarteko jurisprudentziak beste betekizun bat eskatzen du nazioarteko gatazka baten aurrean gaudela ondorioztatu ahal izateko: desadostasunaren kanporatzea beharrezkoa da, hau da, estatuek jarrera kontrajarriak kanpora begira
|
adieraztea
.
|
|
|
Gai gatazkatsu bati buruzko eskutitz bana idatzi dute formaltasun maila ezberdineko hartzaileei zuzenduak. Eskutitzean jaso behar dituzten edukiak, hizkuntza funtzioak, zehatz mehatz
|
adierazi
zaizkie ikasleei.
|
|
|
Bukatzeko, kameraren aurrean, telebista saio batean ari direlakoan eztabaida grabatu zaie. Nork bere iritzia ematea baino errazagoa begitandu zaigu aurretik
|
adierazitako
edukiak defenditzea. Horregatik, hain zuzen ere, egin dugu rol jokoaren aldeko hautua, edukiak aurredefinituak izatean harilkatzeari erreparatuko zaiolakoan.
|
|
|
Espazio kokapena
|
adierazten
duten antolatzaileak
|
|
|
Gaztelaniazko ariketetan, bestalde, emaitza hobeak lortu dituzte ariketa bera aurretik euskaraz egina zutelako, gure iritziz. Bi hizkuntza horietan asmo komunikatiboak
|
adieraztean
hutsegiteak aurkitu ditugun arren, oso kasu gutxitan zapuzten da erabat testuaren komunikazio gaitasuna. Besterik gertatzen da, aurreratu dugun legez, ingelesezko ariketetan.
|
|
|
Besterik gertatzen da, aurreratu dugun legez, ingelesezko ariketetan. Hizkuntza horretako probetan oso modu apalean
|
adierazi
dute asmo komunikatiboa. Horrela, zailtasun handiak dituzte ikasleek, deskribatuz nahiz kontatuz, hartzaileari informazioa emateko eta hartzailea eragiteko.
|
|
|
Argazkia gaizki interpretatu izanak (IDAZ 1), argudiozko eskutitzak duen helburua ez
|
adierazteak
(IDAZ 2 eta 3) edota deitzaile jasotzaileekin loturiko akatsek (IDAZ 4) koherentziarekin dute zerikusia, testuinguruak ezarritako beharrizanak baitituzte muinean. Informazioa ematean aurrekariak ez azaltzea, adibidez, argudiozko eskutitzetan (IDAZ 2 eta 3), eragiteko testuan funtsezkoa den informazioa ez ematea, eta argazkia deskribatzean ziurtasun eza adierazten duten hipotesi moduko baieztapenak egitea, kohesioarekin lotzen ditugu, testua eraikitzeko aukeratu den edukiarekin baitute zerikusia.
|
|
|
Argazkia gaizki interpretatu izanak (IDAZ 1), argudiozko eskutitzak duen helburua ez adierazteak (IDAZ 2 eta 3) edota deitzaile jasotzaileekin loturiko akatsek (IDAZ 4) koherentziarekin dute zerikusia, testuinguruak ezarritako beharrizanak baitituzte muinean. Informazioa ematean aurrekariak ez azaltzea, adibidez, argudiozko eskutitzetan (IDAZ 2 eta 3), eragiteko testuan funtsezkoa den informazioa ez ematea, eta argazkia deskribatzean ziurtasun eza
|
adierazten
duten hipotesi moduko baieztapenak egitea, kohesioarekin lotzen ditugu, testua eraikitzeko aukeratu den edukiarekin baitute zerikusia. Hirugarrenik, testuen ilokuziozko indarra erabat itzaltzen duten akats linguistiko zein diskurtsiboak (IDAZ 2, MINTZA 4, IDAZ 4) aurkitu ditugu.
|
|
|
Emaitza positiboen artean honako hauek aipa daitezke: batetik, euskaraz egindako argudiozko eskutitzetan partaideen hurbiltasun urruntasuna egoki
|
adierazi
dute gehienek. Gainera, eskutitz informaletan, IDAZ 3 proban, ia ez dugu akastunik aurkitzen.
|
|
|
Gaztelaniazko ariketetan ez dugu euskaraz aurkitutako ezberdintasunik topatu baina ingelesez egindako ariketetan 5 urterekin hasitakoen kontrako balantzea indartu egiten da. Alegia, ingelesez egindako hiru ariketetan, MINTZA 3, MINTZA 4 eta IDAZ 4 deiturikoetan, 5 urterekin hasitakoek okerrago
|
adierazi
dituzte ariketen asmo komunikatiboak: MINTZA 3an talde honetako askok uko egiten diote argazkian agertzen diren pertsonen kokalekua deskribatzeari, adibidez; MINTZA 4an, etengabeko laguntza eskeek eta zuzentasun arazoek ekintza gaitasunaren ikuspegitik onargarriak ez diren testuak sorrarazten dituzte; IDAZ 4 ariketan ere gauza bera gertatzen da.
|
|
|
Bestetik, 5 urterekin hasitakoek antolatzaile gutxiago eta errepikakorragoak darabiltzate IDAZ 2 eta MINTZA 2 argudiozko ariketetan; gainera, oposizioa nabarmenago agerrarazten dute intentsitatea
|
adierazteko
markatzaileen bitartez.
|
|
|
8 urterekin hasitakoek besteek esandakoa bereganatzeko markatzaile gehiago, diskurtsoera txertaketa handiagoa eta kausalitatea
|
adierazteko
markatzaile gehiago erabili dituzte. Orain arte esandakoa euskarazko zein gaztelaniazko lanetan errepikatzen da.
|
|
|
Aditzari erreparatuta, 5 urterekin hasitakoek narrazioaren ezaugarria den adizki burutua desegoki eman dute euskaraz (MINTZA 1); gainera, beharrizana bortitzago
|
adierazi
dute gaztelaniazko argudiozko eskutitzetan eta baita euskarazko rol jokoetan ere (MINTZA 2). Ingelesezko ariketetan okerragoak izan dira talde honetakoak, beste hizkuntzen eragin handiagoa izateaz gain, jokatu gabeko aditzen bitartez esaldi benetan traketsak osatu baitituzte.
|
|
|
Gaitasun soziokulturala. Komunikazioaren testuinguru sozial eta kultural orokorraren barruan, hiztunari mezuak egokiro
|
adierazteko
modua ematen dioten ezagutzak, hizkuntzaren erabilera desberdinei lotutako faktore pragmatikoen arabera. Aldagai soziokultural garrantzitsuenak 4 kategoriatan banatu dituzte:
|
|
|
Modalizazioaren barruan, beharrizana neurririk gabe
|
adierazi
dute askok argudiozko ariketetan.
|
|
|
Argi dago, beraz, garapen jasangarriari dagozkion erabakiak ez direla hautu tekniko hutsak, zeren karga normatiboa duten indibiduo eta komunitateen lehentasunen gaineko balio aukerak baitira, eta beraien arteko kostu, onura eta arriskuen banaketa suposatzen baitute (Meadowcroft, 2003); ondorioz, erabaki horietan parte hartzeak justizia elementuak ere baditu. Zentzu horretan, garapen jasangarriak epe luzeko adostasuna eta konpromisoak bilatzen ditu, baina gerta daiteke hori beti posible ez izatea, eta, beraz, parte hartzea izatea desberdintasunak, kontraesanak eta antagonismoak
|
adierazteko
bidea, eta, aldi berean, horiexek kudeatzeko modua (ibid.), epe motzeko akordioak epe luzeko helburuekin konbinatuz.
|
|
|
Garrantzitsua da kontuan hartzea ezen modu eraldatzaileak
|
adierazten
duen helburu ikuspegiak ez duela suposatzen parte hartzearen balioa tresna gisa mespretxatzea, guztiz kontrakoa. Taulan proposatzen den molde eraldatzailean parte hartzea aldi berean da tresna eta helburu, kontua da tresna hori erabiltzeko modua desberdina dela 2 edo 4 kasuan.
|
|
|
Azken horretan, herriaren parte hartzeak helburu gisa esan nahi du botere ekonomiko, politiko edo kulturala ez dagoela talde edo elite konkretu baten menpe (Kaufman, 1997). Bestalde, parte hartzea eraldaketarako tresna moduan, aurretiaz baztertuta egon direnen ahotsa eta antolaketarako gaitasunak garatzeko bidea da, gehiengoak beren beharrak eta nahiak identifikatu,
|
adierazi
eta ase ditzan, arazo sozialak konpontzeko zuzenki lagunduz.
|
|
|
Kontsulta. Parte hartzaileek euren iritzia
|
adierazten
dute, eta hori erabakia hartu behar dutenek kontuan hartzen dute.
|
|
|
guztiok dakigu zein diren izenaren konnotazio positiboak eta negatiboak (gizon gaztea, ederra, aberatsa, ospetsua...) Ez da inolako ahalegin berezirik egin behar, ez lan kognitibo nekezik, izen hori jarri dutenen asmoa zein izan den antzemateko. Berehala ulertu ahal dugu zer
|
adierazi
nahi diguten izen horren bidez6.
|
|
|
Izenek esaten digute nor den gure garaikide, nor den gure adin bereko, nor zaharrago eta nor gazteago. Izenek garaikidetza zentzua eman eta belaunaldien joan etorria
|
adierazten
digute. Izenak, arrazoi soziopolitiko eta kultural askorengatik, erabili eta ahaztu egiten dira:
|
|
|
Alaitz izenak ez du ezer esaten. Baina erakutsi eta
|
adierazi
egiten du; eta horrela, gu geu gara izenari esanahia ematen diogunok: guk adierazten dugu zerbait, guk ematen dugu aditzera zer edo zer, guk esan nahi dugu zerbait...
|
|
|
Baina erakutsi eta adierazi egiten du; eta horrela, gu geu gara izenari esanahia ematen diogunok: guk
|
adierazten
dugu zerbait, guk ematen dugu aditzera zer edo zer, guk esan nahi dugu zerbait... Eta beti, norbaiti eta noizbait.
|
|
|
Bistakoa iruditu arren, P. F. Strawson-ek (1976) defendatu behar izan zuen, B. Russell-en iritziaren kontra, adierazpenek edo adierazleek ez dutela ezer
|
adierazten
, hiztunak direla elkarri zerbait adierazten diotenak. Baina, dena den, erreferentearen kasuan ikusi dugun antiesentzialismo bera ezarri ahal zaio adierazleari.
|
|
|
Bistakoa iruditu arren, P. F. Strawson-ek (1976) defendatu behar izan zuen, B. Russell-en iritziaren kontra, adierazpenek edo adierazleek ez dutela ezer adierazten, hiztunak direla elkarri zerbait
|
adierazten
diotenak. Baina, dena den, erreferentearen kasuan ikusi dugun antiesentzialismo bera ezarri ahal zaio adierazleari.
|
|
|
zerbait esaten digute izendunaz, zerbait izena hautatu duenaz, zerbait izen bat balioesten edo gaitzesten duenaz, zerbait jasotako izena eraldatu edo ostendu egin duenaz. Bistan da, izenak ez du pertsona
|
adierazten
, ez du, pertsona bera, esan nahi.
|
|
|
pertsona bat, izen bat. Baina izenak pertsonak adina ez direnez, abizenekin konbinatu behar dira pertsona bakana
|
adierazteko
eta bereizgarriak izateko.
|
|
|
Geroxeago, egin gogo zuen, abiatua ere zuen, liburu batez hasi zitzaidan. Hartan bermatuko zen bere erudizio guzia beste mundu batera eramanik, bere barneizaeraren oldarraren osoki
|
adieraztea
.
|
|
|
A. Arkotxak ez ote zuen dagoeneko dena errana? Bere jakin gosearen bilaketaren azken bururapena ez ote zuen
|
adierazi
–Alabaina, bigarren Septentrio idazlearen poetika orokorrean osoki kokatzen da, ber denboran bere toki berezia dauka haren baitan, eta haren argitaratzeak idazlearen lan literarioaren unibertsaltasuna indartzen du.
|
|
|
...la, Mallarmé k deitzen duen «fikziorat», «literatura zehaztugaberat» («vague littérature») lerratzen dela, antolaketa literario bihurtzen baita(, uvres complètes, Stéphane Mallarmé, op., Septentrio 73 or.)? «pure myth», du idazten Kenneth White-k(, 20 or.), hitzantolaketa birtual eta alferra, bidaiariaren Espirituak bere harriduraren objektua lilura bilakarazten duena, «mirak» hitza
|
adierazten
duen bezala, bi erran nahiekin ulertzen badugu (Septentrio, 25 or.)?. Beraz hemen atzematen dugu Mallarmé ren «Joko» nozioa: literaturak eginbehar metalinguistikoa du, gizakiaren funtsezko ahal honen kontu eman behar baitu:
|
|
|
«Benturosak» izenondo horrek, bildumaren lehen orrian agertu zenak, (25 or.), Absolutu gisa itsasoz itsaso bilatua den Terra incognita baten, bai eta hau absolutuki islatuko lukeen Textus incognitus baten mentura azpimarratzen du; ezen ipuinean, fikzioan hondoratzeko arriskua etengabea da. Eta hori du
|
adierazi
nahi azken poemak, azken hitzak arbuiatzen dituela hitzen bidez errealitatea konprenitzeko saiakerak (kon prenitu: lehen zentzuan):
|
|
|
je sauve ma langue dans le pire désastre, quel qu, il soit»[?]»/ Dagoeneko sumatzen ahal dugu errepikapen literarioaren helburua, errepikapenaren idazketarena dela mintzaira baten ber egiaztatzea, mintzaira batena, errana, «erran nahia»[?], errotik bigarren mailakoa bihurtzen dela. [?] Errepikapenak erran nahi luke beraz, edo egiaztatu, edo
|
adierazi
: «Mintzaira honetaz mintzo naiz, eta honen bidez erraiten dudana, zeozer erran dezadan, gauza, esperientzia, egiaztatze honen zerbitzuko da:
|
|
|
Dagoenekoz 1890 urtean sartuta gaudelarik, urtarrilaren 31ko zenbakiak19 Paueko prefekturako ebazpen baten kopia dakar, Albert Goienetxeren suspentsioa
|
adieraziz
. Ebazpen horren sarrerako azalpen laburrak dioenez, Donibane Lohizuneko auzapezak uko egin zion Baionako suprefetak eskatutako argibideak emateari administrazio egintza baten gainean, eta,, auzapez horrek parte hartu zuen era desegokian burututako deliberazio batean, zeinaren bidez Donibaneko udal kontseiluak aginte prefekturaleko erabaki baten kontra protestatu baitzuen, udalerrian eskola publiko bat eraikitzeko.
|
|
|
Alabaina, horren ostetik ere prozesua luzatzen hasia zen burokraziaren esku, eta hori dela-eta Goienetxek gutun suharra idatzi zien, konponketa lanak lehenbailehen abia zitezen. Ildo beretik, urriaren 28ko kronikak dioenez87, herri lanetako ministroak erantzun gutuna bidali zion Donibaneko alkateari,
|
adieraziz
Pirinio Apaletako prefetari 30.000 liberako kreditu berri bat ireki diola, dikeko konponketa lanei berrekiteko. Alabaina, kronikagilea bera arranguratzen da, proiektuaren aurrekontua 240.000 liberakoa izanik, soilik 30.000 libera bideratu baitira.
|
|
|
Bestalde, hurrengo zenbakiak99 abuztuaren 24an egingo den nekazari lehiaketarako egitaraua dakar; Goienetxe da presidentea. Eta horren hurrengo Eskualdunak100 Thiers etorbideko hiriko terreno batzuen salmenta iragartzen du; denetara 14 lote dira,
|
adieraziz
azalera, metroko balioa eta prezio osoa.
|
|
|
Gutako gehienok askoz gehiago dakigu, jakin, transmititu ahal duguna baino. Ezagutza esplizitua dugu pertsona batek beste bati erraz samar
|
adieraz
diezaiokeen ezagutza, dela aurkezpenen bidez, dela agirien bidez, etab. Horren osagaiak, funtsean, ezagutza teknikoak dira, baita zenbait abilezia/ trebetasun eta jarrera gutxi batzuk ere. Horrexegatik erraza da ezagutza esplizitu hori transmititzea; kodifikatuta dago eta hizkuntza formal eta sistematiko baten bidez aditzera eman liteke:
|
|
|
antolakuntza kultura indartsu bat garatzeko, eta, hartara, enpresari abantaila konpetitibo bereizgarri eta iraunkorrak eskaintzeko. Horretarako, enpresaren antolaketa eredu berrirantz jotzeko, hiru atal berezi hartu behar dira aintzat, 11 taulak
|
adierazten
duen modura: 1) zeregin arrunten kudeaketa (balio erantsiaren atala); 2) berrikuntzaren kudeaketa; eta 3) kultura indartsu baten kudeaketa.
|
|
|
Helburuak
|
adierazteko
argitasuna
|
|
|
Horrek esan nahi du merkatuak enpresei lan egiteko prozedura edo jardunbide egoki eta egonkorra exijitzen diela. Baina era berean, gauza jakina da produktuen bizi zikloa eta berrikuntzen ustiatze aldia zeharo murrizten ari dela, eta, bistan denez, horrek
|
adierazten
du merkatuak sormena/ berrikuntza ere exijitzen duela.
|
|
|
Frankistek, berriz, 31 hildako eta 224 zauritu izan zituztela
|
adierazi
zuten. Baina zenbaki hori Legutioko goarnizioari dagokio.
|
|
|
Ez ditu kontuan hartzen laguntzera etorritako tropek izandako hildako eta zaurituak. Eskura ditugun datuek, osoak izan ez arren, kopurua nahiko altuagoa izan zela
|
adierazten
digute. San Millán ek dioenez, abenduaren 2an, Alonso Vega-ren zutabeak 133 baja izan zituen, horietatik 28 hildakoak eta beste 109 (23 hildako) abenduaren 3an (San Millán, 1965:
|
|
|
28 Baziren beste 19 gorpu identifikatu gabe, baina militarrak zirela
|
adierazten
du, eta batzuetan errejimentuaren berri ematen da.
|
|
|
29 Liburuan bertan 22 marokoar azaltzen dira hildakoen artean eta orri solte batean kanposantuko sail batean beste 7 marokiar daudela
|
adierazten
da.
|
|
|
37 eta Vargas Alonso, 1996: 274) 48 Martínez Esparza-ren esanetan, azaroaren 30eko gaualdera Rosa Luxemburgo eta Larrañaga batailoi komunistek Legutio erasotzeko agindua jaso zuten, baina ukatu egin ziren eta hurrengo egunsentian egingo zutela
|
adierazi
zuten (Martínez Esparza, 1949). Deigarria, da, ildo horretan, nola saiatu ziren gatazka aztertu duten idazle frankistak gudari eta milizianoen borrokarako kemena bereizten, bigarrenak gutxietsiz.
|
|
|
«El mando nacional había dispuesto que varias unidades tipo batallón que habían pasado el Estrecho el 1 de diciembre y que iban destinados al frente de Madrid se orientaran en dirección a Vitoria» (abenduaren 4an bi batailoi iritsi ziren). Frantziako informazio militarraren zerbitzuek, ordea, Arabara bidali zituzten marokoarren bi batailoiak Zaragozatik etorri zirela
|
adierazi
zuten txosten batean (Jiménez de Aberasturi, 1990). Egia da Mola jeneralak Madril utzi eta Burgosera etorri zela, baina bera bakarrik, eta ez dirudi Solchaga k eskatutako laguntza Espainiako hiriburua inguratzen zuten tropetatik sortu zenik.
|
|
|
Rojo jeneral errepublikazalearen agiritegian gordetako oharrek
|
adierazten
dutenez, Legutioko erasoaldiak iraun zuen bitartean Madrilen aurkako erasoek indarra galdu zuten, abenduaren 3tik aurrera bereziki, baina berak ez ditu bi gertakizunak lotzen59 Eten horren arrazoiak, beharbada, zerikusi gutxi zuen Arabako gertaerekin60 Izan ere, azaroaren 22rako Madrileko Unibertsitate Hiria hartzeko ahaleginak porrot egin ondoren, Brigada Internazionalen etorrerak eta indar nahi... Hala ere, iritzi horrek ez du bat egiten azaroaren 29an alboak hobeto babesteko egindako erasoarekin (Lojendio 1940:
|
|
|
Ikerketa honek euskalkiaren (hizkeraren) osasuna eta etorkizuna edo eboluzioa zelakoa den ere
|
adieraziko
digu. Ea euskalkia sasoi onean dagoen edota estandarraren morroi den hizkera hori.
|
|
|
Euskararen atlas sozio geolinguistikoa deritzo EUDIA ikerketa taldea Euskal Herrian egiten ari den ikerketa proiektuari. Proiektu horrek aldagarritasun geolinguistikoaz gain aldagarritasun soziolinguistikoa ere aztertzen du, horrela, azken berrogeita hamar urteetan hizkera bakoitzaren aldagarritasuna, hizkuntza estandarrak gure euskalkietan izan duen eragina zenbaterainokoa izan den neurtuko da, eta berdintze joera bizia edo motela den
|
adieraziko
digu.
|
|
|
Datu honek Bolibarko lexikoa egoera onean dagoela
|
adierazten
du. Gazteek nagusiek darabiltzaten hitzak ezagutu eta erabiltzen dituzte.
|
|
|
Kasu batzuetan erantzun bat baino gehiago jaso da, kontzeptu bakoitza
|
adierazteko
hainbat hitz eman dituzte, bai gazteak, bai helduak:
|
|
|
4 esaldian ikusten den legez helduak birritan hitza ezagutzen du, eta are gehiago, erabiltzen du, baina esanahi ezberdina duela
|
adierazi
digu: bigarrenez esatean, egun berean?
|
|
|
bigarrenez esatean, egun berean? bi aldiz etortzea
|
adierazten
omen da; aldiz, birritan esatean, bi egun ezberdinetan, egindako zerbait adierazten da.
|
|
|
bi aldiz etortzea adierazten omen da; aldiz, birritan esatean, bi egun ezberdinetan? egindako zerbait
|
adierazten
da. Gazteen artean ez da bereizketa hori egiten.
|
|
|
3. Joan, en adizki trinkoa da oraingo honetan eskatzen dena, baina aldi berean puntukaritasuna eta iragana
|
adierazi
behar du. Helduak erantzun bikoitza eman du.
|
|
|
Kasu batzuetan erantzun bat baino gehiago jaso da; kontzeptu bat
|
adierazteko
hainbat hitz esan dituzte, bai gazteak, bai helduak:
|
|
|
eurek ekarteben liburuksitxun. Azken horrek ez du osagarri zuzenaren eta aditzaren arteko komunztadurarik, aditzak ez baitu plural marka
|
adierazten
. Gainera espero den erantzuna ematean() guztiz aldatuko litzateke azken emaitza.
|
|
|
2. Egon, en aditz trinkoa da eskatu dena eta bolibartarrak gustora sauese erantzuna eman du eta Etxebarrikoak gustora sauesíe. Azken erantzun hori pleonasmo bat da, plurala birritan
|
adierazten
baita.
|
|
|
Bigarrenan aditz laguntzailea, eutsi? da eta puntukaritasuna
|
adierazteko
erabili izan da. Galzorian dagoen arkaismo baten aurrean gaude, eta egia esan hiztunaren borondatez baino, erantzun hori jasotzeko asmoz galdetuta eman du erantzun hau.
|
|
|
Izatez,, egon? aditza mugimendurik eskatzen ez zuten ekintzak
|
adierazteko
erabiltzen da, eta, ibili, aditza mugimendudun ekintzak adierazteko.
|
|
|
aditza mugimendurik eskatzen ez zuten ekintzak adierazteko erabiltzen da, eta, ibili? aditza mugimendudun ekintzak
|
adierazteko
. Lege horren arabera, kasu honetan helduak ez luke legea aintzat hartuko eta gazteak, aldiz, bai.
|
|
|
Lehenengoak, dialektoen arteko ezaugarri bateratzea azaltzen du. Bigarrenak, aldiz, estandarraren eta dialektoen arteko ezaugarrien bateratzea
|
adierazten
du. Lan honetan, batez ere, bateratze bertikalak dira ikergai, bestela esanda, eguneroko jardunean estandarrak dialektoetan duen agerrera neurtu nahi da.
|
|
|
Baina, pertsona guztiek ez dituzte aukera berdinak beren herrialdeetatik ateratzeko eta migrazio prozesu bati ekiteko. Ekialdeko europarrek eta latinoamerikarrek, Magrebeko emakumeek baino esker gehiago
|
adierazten
dute aukera hau izateagatik, F (2,192)= 3,40; p= 0,035 Antzekoa jazotzen da gaur egun duten satisfazio mailarekin, magrebtarrek satisfazio txikiena adierazten dute, eta latinoamerikarrek, berriz, handiena, F (2,132)= 6,85; p= 0,001.
|
|
|
Baina, pertsona guztiek ez dituzte aukera berdinak beren herrialdeetatik ateratzeko eta migrazio prozesu bati ekiteko. Ekialdeko europarrek eta latinoamerikarrek, Magrebeko emakumeek baino esker gehiago adierazten dute aukera hau izateagatik, F (2,192)= 3,40; p= 0,035 Antzekoa jazotzen da gaur egun duten satisfazio mailarekin, magrebtarrek satisfazio txikiena
|
adierazten
dute, eta latinoamerikarrek, berriz, handiena, F (2,132)= 6,85; p= 0,001.
|
|
|
Elkarrizketatutako emakumeen artean, zenbait faktore identifikatu dira kolektibo horren osasun mentalarekin lotura dutenak: migratze dolua, jatorrizko herrialdean geratu den familia eta bakardadea, familia egituraren ezaugarriak, gizarte harremanak, irregulartasun egoerarekin lotutako urrakortasuna, etxebizitzaren eta lanaren ezaugarriak eta, oro har, ongizatea
|
adierazten
duten beste aldagaiak elementu debaluatzaile gisa agertzen dira.
|
|
|
Emaitza hauek, hau da sintoma somatikoak, antsietatezkoak eta depresiboak, beste ikerketa batzuetan aurkitu dira (Achotegui, 2002; Elgorriaga et al., 2007; Tizón et al., 1992). Azalpen asko eman dira
|
adierazteko
nola eta zergatik gertatzen diren, horietatik ezagunenak hurrengoak dira: gizarte berriak sortzen duen estresa (Smith eta Bond, 1993; Valiente et al., 1996), herrialdetik irtetean azaldutako dolu prozesuak (Atxotegi, 2002; 2004), eta, egoera psikosoziala edota rolen aldaketa eta gainkarga (Samarasinghe eta Arvindsson, 2001).
|
|
|
Gure lanean, sintomatologia aztertu denean ez dira desberdintasun estatistikoki esanguratsuak aurkitu, arlo depresiboan izan ezik. Dena den, ongizatean eragina duten faktoreak kontuan hartzen direnean, ikus daiteke emakume horien egoera psikosozialean dauden desberdintasunek
|
adierazten
dutela beren ezinegon maila.
|
|
|
Emakumeen jatorriari erreparatuz gero eta genero erlazioak kontuan hartuta, biztanleria immigrantearen arteko desberdintasun egoerak gertatzen direla ikusi dugu, hala ere, ezin da esan ezaugarri kulturalak jokabide jakinaren eragiletzat hartu direla. Dena den, pentsatzen dugu migrazio prozesu batetik igarotzen ari diren jatorri desberdineko emakume batzuen errealitatera hurbiltzea, euren historiak nahiz bizitzak ezagutuz eta batik bat eruren errealitateak eta bertan aurkitzen dituzten errealitateak, lagungarria izan dela, alde batetik homogeneotasunaren irudia desegiteko; beste alde batetik, beren ongizate maila
|
adierazteko
eta ulertzeko, eta azkenik, etorkizunari begira jarduteko proposamenak diseinatzeko.
|
|
2009
|
|
|
Izen horiek atzizki hauen bidez lortu ditugu: antza, antzia, dura, era, keta, kunde, kuntza, men, mendu, pen, te/ tze, tza eta zio; Horietaz gain, ezaugarri abstraktuak
|
adierazteko
erabiltzen den tasun atzizkia ere aztertu dugu.
|
|
|
Bukatzeko esan behar dugu, kontzeptuen ezaugarri abstraktuak
|
adierazten
dituen tasun atzizkiari dagokionez, hori ere ez zela oso erabilia izan, terminoak sortzeko bidean, behinik behin. Taula honetan agertzen da erabileren kopurua, eta guztira 8 dira; horren erdia testu berean dago, [72 NEU] testuan, hain zuzen.
|
|
|
Matematika arloan maiz definitzen dira kontzeptuak beste kontzeptu bat ukatuz; ukapen hori
|
adierazteko
ez, ezin eta gabe elementuak erabili ohi dira. Aztertu ditugun testu hauetan ere erabili izan zituzten egileek.
|
|
|
2 Kode hori erabiliz aipatu ditugu testu hauek artikuluan zehar. Zenbakiak urtea
|
adierazten
du, eta letrek testuaren izenburua.
|
|
|
Nolanahi ere, aditz diskurtsibotzat har daitezkeen batzuk ere detektatu ditugu:
|
adierazi
, eman, iritzi... Izan ere, Lorentek dioen bezala:
|
|
|
Bestalde, aditz asko ez dira agertzen aditz gisa, baina bai, ordea, izenondo gisa:
|
adierazi
, itxi, laburtu...
|
|
|
[72 NEH] hiztegia osatzeko, ikasgai bakoitzaren hasieran gaiari dagozkion hitzen zerrenda eta liburuaren bukaeran agertzen den hitzen zerrenda erabili ditugu. Terminoak ez datoz beti bat bi zerrendetan; kasu horretan parentesiak idatzi ditugu bi idazkerak agertzen direla
|
adierazteko
. Adibideak:
|
|
|
1 Kode hori erabiliz aipatuko ditugu testu hauek artikuluan zehar. Zenbakiak urtea
|
adierazten
du, eta letrek testuaren izenburua.
|
|
|
Modua
|
adierazteko
joera hori beste estrategia batzuetan ere nabari da: M6 eta M7 estrategiak ez dira oso ugariak, baina bai esanguratsuak.
|
|
|
Bi hizkuntzen arteko desberdintasun nagusia honako hau litzateke: ingelesezko Jarrerazko aditz batzuek ez dute mugimendurik
|
adierazten
, jarrera estatikoa baizik(). Euskaraz, berriz, Jarrerazko aditz guztiak dinamikoak dira (zutitu, eseri, etzan), eta beraz, jarrera estatiko bat adierazteko «egon» edo antzeko aditz neutro baten beharra dute.
|
|
|
ingelesezko Jarrerazko aditz batzuek ez dute mugimendurik adierazten, jarrera estatikoa baizik(). Euskaraz, berriz, Jarrerazko aditz guztiak dinamikoak dira (zutitu, eseri, etzan), eta beraz, jarrera estatiko bat
|
adierazteko
«egon» edo antzeko aditz neutro baten beharra dute. Horregatik ageri da hainbat kasutan Pos2 estrategia:
|
|
|
Batetik, baieztatu egin da euskara aditz hizkuntza dela eta gainerako aditz hizkuntzek bezalatsu jokatzen duela Modua lexikalizatzeko orduan, hots, Modua
|
adierazterakoan
ingelesak baino aukera mugatuagoak dituela eta askotan informazio mota hori galdu edo neutralizatu egiten dela. Hala ere, azterlan honetatik ateratako datuek ez dute espero zen bezainbateko alderik erakusten bi hizkuntzen artean.
|
|
|
M4 estrategia: Modua
|
adierazten
duen aditz bat mugimenduzko beste aditz batez ordezkatzea. Adb.:
|
|
|
M5 estrategia: Modua
|
adierazten
duen aditz bat mugimenduzkoa ez den aditz batez ordezkatzea. Adb.:
|
|
|
4 Estrategien izenetarako erabilitako hizkiak ingelesezko hitzetatik hartu ditugu, orain arteko ikerketa gehienak hizkuntza horretan egin direnez, terminologia berbera mantentzea erabaki baitugu. Beraz, M erabili dugu Modua (Manner)
|
adierazteko
, P Bidea (Path) adierazteko, Pos Jarrera (Posture) adierazteko eta N Neutroak (Neutral) adierazteko. Arrazoi beragatik, 3 taulan ere ingelesezko terminologia mantendu dugu.
|
|
|
4 Estrategien izenetarako erabilitako hizkiak ingelesezko hitzetatik hartu ditugu, orain arteko ikerketa gehienak hizkuntza horretan egin direnez, terminologia berbera mantentzea erabaki baitugu. Beraz, M erabili dugu Modua (Manner) adierazteko, P Bidea (Path)
|
adierazteko
, Pos Jarrera (Posture) adierazteko eta N Neutroak (Neutral) adierazteko. Arrazoi beragatik, 3 taulan ere ingelesezko terminologia mantendu dugu.
|
|
|
4 Estrategien izenetarako erabilitako hizkiak ingelesezko hitzetatik hartu ditugu, orain arteko ikerketa gehienak hizkuntza horretan egin direnez, terminologia berbera mantentzea erabaki baitugu. Beraz, M erabili dugu Modua (Manner) adierazteko, P Bidea (Path) adierazteko, Pos Jarrera (Posture)
|
adierazteko
eta N Neutroak (Neutral) adierazteko. Arrazoi beragatik, 3 taulan ere ingelesezko terminologia mantendu dugu.
|
|
|
4 Estrategien izenetarako erabilitako hizkiak ingelesezko hitzetatik hartu ditugu, orain arteko ikerketa gehienak hizkuntza horretan egin direnez, terminologia berbera mantentzea erabaki baitugu. Beraz, M erabili dugu Modua (Manner) adierazteko, P Bidea (Path) adierazteko, Pos Jarrera (Posture) adierazteko eta N Neutroak (Neutral)
|
adierazteko
. Arrazoi beragatik, 3 taulan ere ingelesezko terminologia mantendu dugu.
|
|
|
5 Parentesi arteko zenbakiak orrialdea
|
adierazten
du. Bi bertsioak, euskarazkoa eta ingelesezkoa, Joseba Sarrionandiaren itzulpenaren argitalpen elebidunetik hartu dira:
|
|
|
M3 estrategia: Modua
|
adierazten
duen aditza Bidea adierazten duen aditz batez ordezkatzea. Adb.:
|
|
|
M3 estrategia: Modua adierazten duen aditza Bidea
|
adierazten
duen aditz batez ordezkatzea. Adb.:
|
|
|
P1 estrategia: Bidea
|
adierazten
duen elementuren bat galtzea. Adb.:
|
|
|
P2 estrategia: Mugimenduzko aditz berri bat gehitzea, normalean Bidea
|
adierazten
duena. Adb.:
|
|
|
Mugimenduaren kontzeptua munduko hizkuntza guztietan agertzen da, baina mugimendua
|
adierazteko
moduak desberdinak dira hizkuntza bakoitzean, hots, hizkuntza bakoitzak «lexikalizazio eredu» desberdinak ditu1 Hori dela eta, lexikalizazio tipologia desberdina duten hizkuntzen diskurtsoa eta estilo erretorikoa desberdinak dira mugimenduzko ekintzen adierazpenean. Desberdintasun horiek zailtasun nabarmenak eragin ohi dizkiete itzultzaileei, sorburu hizkuntzaren estilo erretorikoa xede hizkuntzarenera egokitzean aldaketa edo egokitzapen batzuk egin beharrean aurkitzen baitira.
|
|
|
Elementu semantikoen eta azaleko elementuen arteko harremana ez da banan banakoa, hau da, elementu semantiko bati ez dagokio beti azaleko elementu bakar bat eta alderantziz. Kasu batzuetan, hainbat elementu semantiko azaleko elementu bakar batekin
|
adieraz
daitezke; beste batzuetan, elementu semantiko bakar bat adierazteko azaleko elementu bat baino gehiago erabili behar dira. Elementu semantikoen eta azaleko elementuen arteko harremanak aldatu egiten dira hizkuntza batetik bestera.
|
|
|
Elementu semantikoen eta azaleko elementuen arteko harremana ez da banan banakoa, hau da, elementu semantiko bati ez dagokio beti azaleko elementu bakar bat eta alderantziz. Kasu batzuetan, hainbat elementu semantiko azaleko elementu bakar batekin adieraz daitezke; beste batzuetan, elementu semantiko bakar bat
|
adierazteko
azaleko elementu bat baino gehiago erabili behar dira. Elementu semantikoen eta azaleko elementuen arteko harremanak aldatu egiten dira hizkuntza batetik bestera.
|
|
|
Elementu semantikoen eta azaleko elementuen arteko harremanak aldatu egiten dira hizkuntza batetik bestera. Hizkuntza bakoitzak ekintza horiek nola lexikalizatzen dituen ikusteko, Talmyk mugimenduzko ekintzak aztertzeari ekin zion, mugimendua munduko hizkuntza guztietan ageri den kontzeptua baita; hizkuntza bakoitzak mugimendua
|
adierazteko
elementu linguistiko desberdinak erabiltzen dituen arren, eta nahiz eta hizkuntza guztietan ez diren mugimenduaren alderdi berberak lexikalizatzen, munduko hizkuntza guztietan aurkitzen dira mugimendua adierazteko osagaiak. Mugimenduzko ekintzen azterketatik hizkuntza bakoitzaren «lexikalizazio ereduak» definitzeari ekin zion Talmyk (2000).
|