|
2000
|
|
|
Hiru liburutto ñimiño (12 zm. luze, 10 zm. zabal) dira, hirurak bat eginik, sasi faksimilean argitaratuak.
|
Lan
honek ahanzturatik atera digu Gabriel de Biurrun Garmendiaren oroitzapena. Iruñeko idazle, pentsamenduz eta sentimenduz euskaltzale, nazional faxisten mendeko Iruñean eman zuen argitara bere titulurik ezagunena, El coqueto Don San cho Sanchez.
|
|
|
Javi Cilleroren lana saritua izan zen 1999ko Donostia Hiria lehiaketan eta antolatzaileak, aurrezki kutxa horrek, ardura bere gain hartu eta taulara eramatea erabaki zuen, produktore, manager eta saltzaile bihurtuta. Baliabide ugari eskaini zaizkio
|
lan
honi eta oso txalotzekoa da ekimen hau, non eta ez den egun bateko lorea. Oso garrantzitsua da zirkulua osatzea lortzen delako:
|
|
|
1
|
Lan
honek Alexander Ugalde Zubirik egindako doktorego tesiaren emaitzak laburbiltzen ditu. Tesi hori 1995eko urtarrilean irakurri zen, Euskal Herriko Unibertsitatean, eta Francisco Aldecoa Luzarragak, Nazioarteko Harremanetako katedradunak, zuzendu zuen.
|
|
|
Zer esanik ez dago asmo honetan oinarritutako bibliografia honek bere garaian izugarrizko laguntza suposatu zuela (eta oraindik suposatzen duela) ikerlarientzat eta beste edozein interesaturentzat. Beraz,
|
lan
honi jarraipena ematea luke. Halere, gai honetan ere ezin ditugu ahaztu goian jadanik aipaturiko aldaketak.
|
|
|
• Liburutegiak: http://www.csic.es/cbic /webuni.htm: CSICek egindako
|
lan
honetan, autonomia erkidegoen arabera antolatuta, Estatu espainoleko web orrien bilduma dago. Bertan unibertsitate liburutegi guztietarako sarrera daukagu. http://sunsite.Berkeley.edu/Libweb:
|
|
|
Euskal Autonomia Erkidegoan, profesional gehienak jatorrian beste adarretatik datoz (Historia, Filologia...), gure unibertsitateak horrelako titulaziorik ez baitu eskaintzen. Horrela, bere funtzioak ongi bete ahal izateko, profesional talde hau bere kabuz eta esfortzu handiz egunero
|
lan
honetarako prestatzen ari da.
|
|
2001
|
|
|
Baina, kasu horretan ere, ez dut ustePutz u k tankera horretako lanen arteko gehienen maila erdiesten duenik. Bestselle ra ren teknikak ondo barneratuta dituzte, abilki arinak dira, suspentse puntu bat izan ohi dute eta erloju mekanismo baten eraginkortasunaz garatzen dira; nik, ordea, ez dut halako ia ezer aurkitu
|
lan
honetan. Gure artean azken aldi honetan argitaratu diren historia edukiko beste nobela batzuekin konparatuta ere (adibidez, Egañaren Pa usoa noiz luzatu edo Mujikaren Gerezi denbora zoragarriarekin), atzean geratzen da Putzu.
|
|
|
A. Perez zein den ez dakit, baina badirudi Euskal Herriaz" aditutzat" daukatela La Razon en, behin baino gehiagotan ikusi baitut bere sinadura gure gaiez. Ondoko
|
lan
honetan garbi azaltzen da zein sakon eta zehatz ezagutzen duen euskararen unibertsoa. Agian ez da mirari handia Oliveri EAJko bihurtzea.
|
|
|
Zer da hori," konplizitatea", ala are gehiago da? Gaurko
|
lan
honegatik ere salakuntza bera egin lezakete.
|
|
|
Hizkuntz politikaz ari dira, bai, baina gehiago" politikaz" hizkuntzaz baino, esango nuke. eta politikari aldi berean, Aleix Vidal Quadras da ezagunena, zalantzarik gabe.
|
Lan
honetan gutxi aipatzen badut ere asko irakurri diot honi. Oso zorrotza da.
|
|
|
(Errua, zer da errua?) Zer azterturik eta aldaturik badagoela etxe bueltan ere.
|
Lan
hau ez da hooligan baten lana: txalo etxekoei eta txistu kanpokoei.
|
|
|
Nekez ukatuko du inork talde hori badela, demasako indarra duela.
|
Lan
honek geure estrategia eta taktikak antolatzeko balioko al digu! Partida irabazteko indarra baino gehiago zuhurtzia dugulakoan nago.
|
|
|
Bi hitz, azkenik,
|
lan
honen egiturari buruz. Hiru kapitulu nagusitan sailkatu ditugu" iritzi publikatu" horri dagozkion pasarteak:
|
|
|
1997an hasitako bilketa
|
lan
honek 2001 urteko martxoaren hasieran izan du amaiera. EAEn hauteskunde kanpaina dator, eta ez da irudimen handirik behar hemen azaltzen diren ideia askok indar eta bolumen berria hartuko dutela aurreratzeko.
|
|
|
Euskara ren normalkuntza dela-eta agertu den" iritziargitaratua ren" aurkezpentxo bat izan nahi du
|
lan
honek.
|
|
|
Bigarrenean, Plan estrategiko bat burutu, normalizazio esparru garrantzitsuenetan aritzeko (administrazioan, gaztedian, komunikabide eta kultur arloetan, lan munduan...).
|
Lan
honen koordinatzailea, aholkularia eta gidaria Kontseilua izan daiteke, Euskal Herri mailan egiten ari denarekin batera.
|
|
|
Adibidez, Marko Aurelio enperad ore estoikoak Ta eis heauton lan filosofikoa idatzi zuen.
|
Lan
honetan II. mendeko inperio erromata rrarenautoritatea nabaria da, etsaien aurka eta legearen alde. Haatik, inperio konkistari buruzko hausnarketetan Marko Aurelio bere mugez kontziente zen oso —ez, ordea, bere semea Komodo— Danubioren ertzean, sarmaziarren aurkako borrokan, harrokeria inperialistaren kontra idatzi zuen:
|
|
2002
|
|
|
Gauza asko daude gure esku, uste duguna baino gehiago, eta horietako asko txikiak direla dirudien arren, eragin handiak izan ditzakete.
|
Lan
honetan zehar ideia asko jarri ditut mahai gainean, eta ez dut uste, gainera, inola ere originala izan naizenik.
|
|
|
Galdera batekin hasi naiz
|
lan
hau, eta horren erantzunarekin amaitu nahi nuke. Ez, oraindik ez dugu behar dugun Unibertsitatea, baina duela hogeita bost urte baino askoz hobeto gaude, eta lor daitekeen helburua da nonbait behar dugun hori geureganatzea.
|
|
|
1 Egia esateko, ñabardura eta zehaztasun asko hartu lirateke kontuan, baina
|
lan
honen helburuei dagokienez, behar den informazio guztia ematen du I+G/ BPG zatidurak.
|
|
|
Hortaz,
|
lan
honen beste atal batean euskal unibertsitate sistema baten beharra aldarrikatu dudanean, asmo bera izan dut buruan, baina beste esparru batean. Besteetan, gizartearen eta nazio talde baten beharrez aritu naiz orokorki.
|
|
|
herritar ororen esku egonik, gizarte osoaren kultur maila garaiagoa da, eta hori funtsezko osagaia da gizarte demokratiko, aske etapa rtehartzaile baterako.
|
Lan
honen hasieran aldarrikatududan bezala, gizartea aberastea da unibertsitate jardueren azken helburua, kultura, askatasun, demokrazia, ongizate eta kohesioan aberatsagoa izatea.
|
|
|
|
Lan
honen helburuei begira, azken datu hori da azpimarratzekoa. Izatez, oso murritza da EAEko unibertsitateek eta ikerkuntzarako herri erakundeek (IHE) erabiltzen duten baliabideen kopurua.
|
|
|
Ba ote dugu behar dugun unibertsitate sistema hori? Galdera hori erantzun nahi du da
|
lan
honek, eta horretaz arituko naiz datozen lerroetan.
|
|
2003
|
|
|
Kantata hau sartua izan da disko bikoitz batean, Nicolas Bacriren beste obra batzuekin batera, eta egun hauetan Marseillako Empreinte Digitale disko argitaratzaileak hedatzen du munduan zehar. Gehi daiteke ere mugaz bi aldeetako lankidetza bat izan dela,
|
lan
honetan, bertzeakbe rtze, Tolosako Kea eta Hodeie rtzko roek parte hartu bait ute.
|
|
|
Eta zertan esanik ez, nire esker berezi bereziak Gipuzkoako Foru Aldundiko Kultura, Euskara, Gazteria eta Kirol Departamentuari luzatu nahi dizkiot, hasieran bezala bukaeran,
|
lan
hau burutzeko eman didan laguntza ekonomikoagatik.
|
|
2004
|
|
|
Beste mundu bat da. Euskal Telebista 24 orduz ari da euskaraz emititzen, jende multzo handia ari da profesi onalki
|
lan
honetan. Gidoigileak sortuz joan dira, produkzio etxeak ETBtik kanpo bere koadro guztiekin ere hor daude...
|
|
|
hizkuntza sexista, kontzientziazio maila eta anbiguotasun semantikoa kontuan hartu genituzke eta ikuspegi kritikoa, autozuzenketa eta autoanalisia egin gure hizkuntzaren erabileran. Hori bai,
|
lan
honek sistematikoa eta egokia izan du aurrera egin behar badu.
|
|
2005
|
|
|
Hezkuntzaren eremuan, nahiz eta esanahi ugari izan," curriculuma" edukien programa bat da; hain zuzen ere, eduki horiek zehazten dute ikasleek mailak eta ikasketa gainditzeko eta behar den titulua eskuratzeko jarraitu beharreko ibilbidea edo karrera.
|
Lan
honetan, curriculum hitza honela definituko genuke: ibilbidearen amaieran eskuratu beharreko kultur ibilbidearen eta konpetentzien proposamena da, eta bi helburu ditu:
|
|
|
Ikerlan honetarako egindako inkestan EAEko 122 ikaslek parte hartu dute, DBH 3koak zehazki. Lau ikastetxe hautatu ditugu
|
lan
honetarako, eta guztira sei gelatako ikasleei pasatu genien inkesta.
|
|
|
Nolanahi ere, bikoiztutako produktuei buruz ikasleekhautemandakoarekin, azterketa zehatzagoa beharrezkoa dela esatera ausartuko ginateke. Galdera oso oroko rrak eginda, hartzaileei —DBH 3 mailako ikasleei— eskatu dieguna hautemate hutsa besterik ez da; horretara mugatu gara
|
lan
honetan. Baina bistan da gaiak lan sakonagoa eskatzen duela, galderak zehatz eta modu kuantifikagarrian eginda.
|
|
|
film luzeak, telesailak eta dokumentalak, kanpo produkzioa esaten dena. Publizitatearen bikoizketa, besteak beste, ez da aztertu
|
lan
honetan.
|
|
|
Ez dugu aipatu gabe utzi nahi
|
lan
honetan euskarakere behar dituela bikoiztutako produktuak bere telebist (et) an. Batetik, produktuen eklektikotasunak euskararenlantegian egin duen ekarpenagatik —eta egiten jarraituko du—, eta bestetik, telebistari aitortzen zaion komunitatearen indar kohesionatzaileak programazio zabal eta askotarikoan duelako oinarri, ez kirolean eta haurp rogramazioan oinarriturikoan soilik.
|
|
|
Uda aurretik aukera izan genuen iii. mapa soziolinguistikoa lanaren emaitzak eta azalpenak ezagutzeko. Bost urtez behingo Inkesta Soziolinguistikoa Euskal Herri osorako egiten bada ere, Mapa Soziolinguistikoa EAErako egiten da soilik, Jaurlaritzako Kultura Sailak Eustat ekin elkarlanean argitaratzen baitu
|
lan
hau. Horrek, noski, datuen interesa eta bilakaera soziolinguistikoari buruz ematen digun ikuspegia nabarmen mugatzen ditu, baina hala ere bada tartean hainbat datu interesgarri.
|
|
|
XVIII. mendeko neoklasizismoaren helburuak hartzen ditu
|
lan
honek, hots, modu atsegin batez irakastea. Ipuin onak, klasikoak, irakatsi nahi ditu Peru eta Mirenen ipuin herrikoi ‘txarren’ ordez; Ilustrazioaren eragina ikus daiteke helburu honetan10 Hitzaurrean bere ‘ausardia’ justifikatzen du, 22 urteko neskatxa bat idazten, latinetik itzultzen eta argitaratzen.
|
|
|
argitalpen ugari izan ditu, bai aldizkarietan, bai liburu formatuan.
|
Lan
honetaz gain 1820an Don Luis de Borbonek eman zion gaztelaniazko pastorala euskaratu zuen eta Okondoko Ulibarriren zuzentzailea izan zen. Gainera, egiletza polemika iturri izan den arren, Gabon kanten egilea dela dio Lino Akesolok beste batzuen artean (1819 eta 1832koak behintzat egin zituela argi ikusten du).
|
|
|
Horrekin batera, gainera, Gutiziak ipuin bilduma argitaratu zen, Emakume Idazleen Lantaldearen egitasmo bat zen eta euskal emakume idazleen lana ezagutzera emateko helburua zuen liburu honek. Hogeita bederatzi egile eta ipuin biltzen ditu
|
lan
honek, hona hemen haien izenak: Aurelia Arkotxa, Ainhoa Arozena, Aintzane Arrieta, Yolanda Arrieta, Begoña Bilbao, Itxaro Borda, Amaia Elosegi, Arrate Egaña, Idoia Etxeberria, Enkarni Genua, Aitzpea Goenaga, Maite Gonzalez Esnal, Lierni Ibargutxi, Arantxa Iturbe, Pili Kaltzada, Mariasun Landa, Goizalde Landabaso, Amaia Lasa, Mi ren Agur Meabe, Amaia Mendoza, Laura Mintegi, EstherMuge rtza, Lourdes Oñederra, Jasone Osoro, Ixiar Rozas, Maribi Unamuno, Lourdes Unzueta, Edurne Urkiola, Ana Urkiza.
|
|
|
Azken zehaztasun hauek nolabaiteko" zubia" planteatzen dute bi jarrera kontrajarrien aurrean. Zubi
|
lan
honetan nabarmendu nahiko nuke Arartekoak jokatutako rola (aldi berean sektore askotatik kritikatua). Iñigo Lamarkak ahalegin berezia eskatzen zion Hezkuntza Sailari profilik gabeko 157 irakasleak bete zitzaketen lanpostuetan birkokatzeko ahaleginak egin zitzan edo, nola edo hala, beren euskalduntze prozesua buka zezaten eta" euskarak eta lanerako eskubideak talka egin ez dezaten".
|
|
|
Eta zertan esanik ez, nire esker berezi bereziak Gipuzkoako Foru Aldundiko Euskararen Normalkuntzako Zuzendaritza Nagusiari luzatu nahi dizkiot, hasieran bezala bukaeran,
|
lan
hau burutzeko eman didan laguntza ekonomikoagatik.
|
|
2006
|
|
|
1
|
Lan
hau egiteko Iñaki Sotok Eusko Jaurlaritzaren doktorego aurreko beka baten laguntza izan du.
|
|
|
" Jakin aldizkariak, oraingoz liburu erara, lanean jarraitu nahi luke.
|
Lan
honen pareko, liburu sorta bat sortu nahi da...". Donostiako Atotxako fraideen komentuan izan zen bilera.
|
|
|
1957ko" Jakinlarien" bileran aldizkarian idatziko zuten guztiei eskatu zieten erabiltzen zituzten kultur hitzen zerrenda egin eta erredakziora bidaltzeko; gainera euskarazko kultur hiztegiaren bilketa sistematikoa egitea erabaki zuten bilera berean. Joxek bere hitzaldian dioenez,"
|
lan
hau dexente aurreratua dabil, edo dago. Gaur egon baitago, geldi asko" (345 or.). Euskarazko kultur hiztegia landu beharraz ohartarazteaz gain, bere eginkizuntzat hartu zuen Jakin Taldeak hori landuz joatearena.
|
|
|
Eta zertan esanik ez, gure esker berezi bereziak Gipuzkoako Foru Aldundiko Hizkuntza Berdintasuneko Zuzendaritza Nagusiari luzatu nahi dizkiogu, bilketa
|
lan
hau burutzeko eman digun laguntza ekonomikoagatik.
|
|
2007
|
|
|
Salbatore Mitxelenari buruz da, eta haren antzeko euskara txukun" garbian" dago idatzia (gehiegikeria gabe).
|
Lan
hau aurretik Gure Izarra n 1956an ikus daitekeen bera da, zuzenketatxo linguistiko batzuk eta aditz sintetiko (Mitxelenaren kritikak arren Orixeri!) eta errata grafiko gehiagorekin. Momentu horretan Joseba ErriberriOliten filosofia estudiantea da; Bastarrika/ Txillardegi polemika eta (1957 negua), berak handik segitu ditu.
|
|
|
Arrantzaleen borondatezko lanak eta batez ere efektibotasunak oso eragin positiboak izan zituen Hego Euskal Herriko gizartearen mobilizazioan,
|
lan
honen beste atal batean adierazten dugunez, baina errenta ona eman zion ere arrantzaleen irudiari ez ezik Jaurlaritzaren gestio ahalmenaren balorazioari. Distantziatik ikusita, Itsas Geroa taldeko gure elkarrizketatuak argi uzten digu arrantzaleak azken finean euren momentuan momentuko interesen alde ari zirela, eta nolabait interes horiek ordain txikia jaso dutenean orria pasatu dutela afera honetan, eta Jaurlaritzaren eraginkortasun irudia ez dela horrenbeste goraipatu behar:
|
|
|
Bistan dena, egun abertzaletasunak duen hutsunerik larriena, Erriberan ez sustrairik, ez indarrik batere ez izatearena delarik, irakurlea arrastoan eta pentsaka jar dezake
|
lan
honek, bateragarri ote diren euskal nazionalismoaren planteamendu politikoak Erriberako bizipen, sentipen eta interesekin. Bide batez, Sainz Pezonagak berak gauzak nola ikusten dituen ezagutarazteko bide eman behar luke lan honek.
|
|
|
Bistan dena, egun abertzaletasunak duen hutsunerik larriena, Erriberan ez sustrairik, ez indarrik batere ez izatearena delarik, irakurlea arrastoan eta pentsaka jar dezake lan honek, bateragarri ote diren euskal nazionalismoaren planteamendu politikoak Erriberako bizipen, sentipen eta interesekin. Bide batez, Sainz Pezonagak berak gauzak nola ikusten dituen ezagutarazteko bide eman behar luke
|
lan
honek. Besteak beste, bere proposamena Euskal Herri guztirako proiektu politikoak izan behar lukeen izen bikoitzaz.
|
|
|
|
Lan
honek segida bat ukanen du ondoko urteetan ere, Iparralde osoan nahi baikenuke zabaldu, partaidetzan gure elkarteekin.
|
|
|
Torturaz... eta zehazkiago, TATen ekimenez, aurten sortu den Torturatuen Asanbladaz eta haren ekarpenaz. Ezin ahaztu honetan, jakina, gure artean
|
lan
honetan aitzindaria izan den eta aurten joan zaigun Eva Forest idazlea eta argitaldaria. Zeren torturaren ikusezintasunaren aurrean lekukotasunak jaso, bildu, landu eta argitaratutako bere ekarpenak ere kultur ekarpenak izan baitira zalantza izpirik gabe.
|
|
|
Gorago aipatu denez, gutxiengoen gizatalde nazionalek eduki luketen muga nagusia giza eskubide unibertsalek izan lukete, eta horrek ez luke arazorik sortu behar
|
lan
honetan defendatu dudan nazio eraikuntzaren prozesuarekin. Estatuen lurraldetasuna eta subiranotasuna ezin dira herritarren eskaera demokratikoentzat muga izan.
|
|
|
10 Estatuek eskaintzen duten babesa askoz kasuistika handiagokoa da, eta
|
lan
honetan ikuspegi orokorragoa eman nahi dugunez, ez zaigu hainbeste interesatzen. Hortaz ez dut lan honetan aztertuko.
|
|
|
10 Estatuek eskaintzen duten babesa askoz kasuistika handiagokoa da, eta lan honetan ikuspegi orokorragoa eman nahi dugunez, ez zaigu hainbeste interesatzen. Hortaz ez dut
|
lan
honetan aztertuko.
|
|
|
|
Lan
honetan ondoko eskemari jarraituko diot: lehendabizi, berezko nortasunak babesteko nazioartean eta bereziki Europan dauden sistemak aztertuko ditut; jarraian, hainbat estatu liberalen nazio aniztasuna kudeatzearen inguruan nazioartean landu diren hainbat teoria azalduko ditut; eta, bukatzeko, gaiaren inguruko behin behineko ondorio batzuk ateratzen saiatuko naiz.
|
|
|
Terminologia aniztasun hori saihesteko,
|
lan
honetan gizatalde horiek definitzeko erabiliko dugun kontzeptua Europako Kontseiluaren Parlamentu batzarrak Giza Eskubideak eta Oinarrizko Askatasunak Babesteko Europako Hitzarmenaren Protokolo Gehigarriaren Proposamenean" gutxiengoei" buruz adierazi zuena izango da (1201 ebazpena, 1993). Izan ere, aztertu nahi dugun errealitatea jasotzen du, eta, bereziki, gizatalde horiek babesteko doktrinak eskatzen dituen elementu objektibo eta subjektiboak biltzen ditu.
|
|
|
Definizio horretan azaltzen den errealitatea eta
|
lan
honetan aztertu nahi dena bat baldin badatoz ere, aitortu behar dut" gutxiengo" terminoa ez zaidala oso aproposa iruditzen, gutxiespen tonua hartzen baitiot nik, edo behintzat nolabaiteko kutsu marjinala. Hori dela eta, lan honetan gorago deskribatutako errealitatea aipatzeko gutxietsitako gizatalde nazionala erabiltzea pentsatu dut.
|
|
|
Definizio horretan azaltzen den errealitatea eta lan honetan aztertu nahi dena bat baldin badatoz ere, aitortu behar dut" gutxiengo" terminoa ez zaidala oso aproposa iruditzen, gutxiespen tonua hartzen baitiot nik, edo behintzat nolabaiteko kutsu marjinala. Hori dela eta,
|
lan
honetan gorago deskribatutako errealitatea aipatzeko gutxietsitako gizatalde nazionala erabiltzea pentsatu dut. Nazionala, gizatalde horiek bere nazio izaera8 aldarrikatzen dutelako, batetik; eta bestetik, gutxietsiak, egoera horretan egotea beren herritarren borondateari egotzi ezin zaizkion arrazoiek eragindakoa delako.
|
|
|
|
Lan
honen lehen zatian, laburki bada ere, nazioartean gutxietsitako gizatalde nazionalak babesteko ezarri diren tresnak aztertuko dira. Horretarako, Carlos Barcina Fernandezen azalpen bati jarraituko diot (Barcina Fernandez 1996), azalpen horretan gaia nik egingo dudana baino luzeago eta zabalago lantzen bada ere10.
|
|
|
|
Lan
honen analisia egiteko gaurko estatu liberalen2 egitura konstituzionaletatik abiatu naiz —horixe baita gaur egun estaturik gabeko herriek bizi dugun errealitatea—, eta aztertu nahi izan dut errealitate horretan zer nolako baldintzek egon luketen berezko nortasuna duten gizataldeak existitzen jarraitzeko.
|
|
|
Berezko nortasuna duten gizataldeen baitan (Euskal Herrian behintzat bai) eztabaida amaigabe bat izan ohi da, hain zuzen, gizatalde horien egitura juridiko politikoari buruzkoa. Gizatalde horien ordezkari eta herritar askoren kezka izan ohi da herri gisa irauteko gizataldeak zer nolako egitura juridiko politikoa izan behar duen, hau da, eztabaidatzen da estatu independentea izan behar ote duen; edo Europan erregio bat izan lukeen; edota gaur egun dagoen estatuan jarraitu behar ote duen dena delako autogobernuaz, e.a. Bada,
|
lan
honetan azalduko ditudan ideiek eztabaida hori bideratzen laguntzea nahi nuke.
|
|
2008
|
|
|
37 Frantziako A. Touraine egilearen ikuspegia, in Podemos vivir juntos?, PPC, Madril, 1997 Espainiako Estatuan, jarrera horren aldekoa Carlos Jimenez izango genuke, besteak beste,
|
lan
honetan: Guia sobre migraciones, racismo e interculturalidad, La cueva del Oso, Madril, 1997.
|
|
|
Eta badakit erraza dela Xabier Silveira kritikatzea A las ocho en el Bule gazteleraz idatzi zuelako (eta bat nator kritika gehienekin). Baina zailagoa da jator giroan, lagun artean egindako
|
lan
hau kritikatzea.
|
|
2009
|
|
|
30 urtetik gora badihardugu zeregin honetan, hots, urtero aurreko urteko liburuak oro bildu, fitxatu eta aztertu. Urteroko
|
lan
hau koroatzeko modua ere diseinatua eduki badaukagu, Liburuaren Behatokia alegia, baina arazo bat edo beste tarteko ezin izan diogu heldu, eta epe laburrean horretan murgiltzeko modurik ere ez dut ikusten, zoritxarrez. Hobetzeko grina galdu gabe, daramagun bideari eutsiko diogu oraingoz.
|
|
|
Bide eta aukera hori zertan den aztertu nahi izan dugu unibertsitate mailako ikerketa batean irakasle eta ikerle talJakin 172 maiatza ekaina 2009 de batek. Bakoitza bere esparruan, baina besteen lanei ekarpen interesgarriak eginez, Elena Beloki, Koldo Gorostiaga, Didier Rouget eta
|
lan
hau izenpetzen dugunok horretan jardun dugu eta, aipatu gabe ere, denen iritzien printzak agertzen dira aurkezten ari garen lan honetan.
|
|
|
Bide eta aukera hori zertan den aztertu nahi izan dugu unibertsitate mailako ikerketa batean irakasle eta ikerle talJakin 172 maiatza ekaina 2009 de batek. Bakoitza bere esparruan, baina besteen lanei ekarpen interesgarriak eginez, Elena Beloki, Koldo Gorostiaga, Didier Rouget eta lan hau izenpetzen dugunok horretan jardun dugu eta, aipatu gabe ere, denen iritzien printzak agertzen dira aurkezten ari garen
|
lan
honetan.
|
|
|
|
Lan
honen xedeetariko bat, hain justu, estaturik gabeko nazio baten ikuspegitik hurrengo urteotan Europar Batasunean zelako aukerak zabaltzen zaizkion aztertzea da.
|
|
|
Lehen entregatzat hartzekoa da honako
|
lan
hau. Ez da lan heldua, umotua.
|
|
|
mirariak egin zituen. Ez da
|
lan
honen helburua mirarien auzia aztertzea. Baina, David Humerekin bat eginez, zera esan daiteke:
|
|
|
Aita santuak zioen zientzia ez dela arimez arduratzen; baina, ikusi bezala, arimez zientzia(
|
lan
honetan ulertzen den zentzu zabalean) arduratzen da; noski baietz! Beste batzuek diote zientzia ez dela balioez arduratzen; erlijioari dagokio auzi hori.
|
|
|
1
|
Lan
honen egilea ez da aditua erlijio pentsamenduan. Alabaina, egileak badauzka erlijio pentsamenduaz nahiko erreferentzia horrelako gogoeta bat egiteko:
|
|
|
Zabalagoa bada ere, segur aski, erlijio guztiei zaie egokitu hemen esango dena. Hala bada, hori izango da
|
lan
honen mugetako bat.
|
|
|
Eskuarki, erlijio sinesmenak diogu; ez, ordea, erlijio usteak.
|
Lan
honen helburua ez da erlijio sinesmenei buruz mintzatzea euskararen ikuspuntutik, edo aztertzea ea euskarak berezko ukitua ematen dion esku arteko eztabaidari. Auzia ez da aldatzen hizkuntza batetik bestera igarotzen garenean.
|
|
|
Kontua da bi joko horiek guztiz bestelakoak direla, eta, hortaz, ezin da bietan jokatu aldi berean, eta ezin da esan, komenentzien arabera, hemen nago edo hor nago. Hori da gutxi gorabehera
|
lan
honetan salatu nahi dena.
|
|
|
Uste horiek guztiak finkatzeko sen onaren metodologiari heltzen diogu. Ez da
|
lan
honen helburua sen onaren metodologia zorrotz zehaztea, baina gutxieneko ezaugarri batzuk eman behar dira. Sen onaren metodologian oinarrizkoak dira honako baliabideak:
|
|
|
Hortaz, erlijio sinesmenen mapa handia da, eta
|
lan
honetan ezin dugu mapa horretako puntu bakoitza aztertu. Dena dela, zalantza gutxi sorraraz dezaketen honelako baieztapenak egin daitezke:
|
|
|
Hala, 1996 urtean, Joan Paulo II.a() aita santuak ere ontzat ematen du Darwinen teoria. Esan daiteke, bada, sen ona(
|
lan
honetan erabiltzen ari garen zentzuan) pixkana pixkanaka nagusitzen ari dela zenbait esparrutan. Garai bateko erlijio sinesmenak amore ari dira ematen sen onaren sare erraldoiaren indarraren karietara.
|
|
|
Horretan ez dago neurririk.
|
Lan
hau ez da soziologia. Soziologian edo soziometrian zenbakiak behar dira, baina etnografian herrian sustraituta dauden lekukoen testigantzak behar dira.
|
|
|
Eurek ez dute talderik. Eta
|
lan
hau iker talde gabe ezin daiteke egin. Etniker taldeak Barandiaranek berak sortuak dira.
|
|
|
Etxeari buruzkoa ere gustura egin nuen, sail berean. Parisen urte batez etnografia ikasten nengoela idatzi nuen
|
lan
hau. Barandiarani buruz oraintsuago idatzi dudan liburua ere, Vida y obra de D. Jose Miguel de Barandiaran, atseginez egin dut.
|
|
|
Orduan hasi ginen harremanean Don Valentin Zamora Gipuzkoako apaiz batekin, zeren Gipuzkoan bazegoen Baserri Gaztedi, Ekintza Katolikoaren barruan.
|
Lan
honetan beste batzuk lehenago hasi ziren Markina aldean, baina Baserri Gaztedi Bizkai osorako geuk ekarri genuen.
|
|
|
|
Lan
honetan beste batzuk lehenago hasi ziren Markina aldean, baina Baserri Gaztedi Bizkai osorako geuk ekarri genuen baterako, egin dezagun ekintza bat herriko jaiak antolatzeko; ekarriko ditugu txistulariak, bertsolariak, pilotariak... Gertatzen genuen jaia, eta gero aztertu egiten genuen.
|
|
|
Hitzarmen honen bitartez udalek Kontseiluaren dinamikari babesa ematen zioten eta ebaluazioetan detektatutako hutsuneei konponbidea emateko konpromisoa hartu zuten. Kontseiluak, bere aldetik, eskura dituen bitartekoak jarriko ditu
|
lan
honetan.
|
|
2010
|
|
|
Belgikako Renzo Martens artistaren pelikula bat zen, edo hobe esanda, momentu horretan prestatzen ari zen film luze baten bertsio motzagoa. Episode III izeneko
|
lan
hau hasi aurretik, Martensek garai luzeak pasa zituen Afrikan bidaian, eta GKE zein kazetari askoren lanek zalantza etiko aipagarriak sortarazi zizkioten. Izan ere, bere aburuz bai batzuk bai besteak bertakoen miseriaz baliatzen dira grafikoki, argazkiak eta bideoak eginez, gero horiek nazioarteko informazio agentziei salduz eta dirutza bat irabaziz.
|
|
|
Eta esker anitz, bihotz bihotzez, hemengo egileei,
|
lan
honetarako beti prest, ahalegin handia egin baitute gai hau gure artean zabal dadin. Adiorik ez, ongi zaituztet.
|
|
|
Instituzioen erretorika berria zientzian oinarrituriko berrikuntzaren hizkuntza zaharrean oinarritzen bada, bere rola modu batekoa izango da eta kasu horretan konfiantzaren defizita gainditzeko prozedura berriak nahiz teknologia baten arriskuak erregulatzeko neurriak zientzia politikaren eredu bat berrekoiztera letozke;
|
lan
honetan konfiantza eta arriskuaren definizio operazionalari arreta ipini zaio, pertzepzio sozialak aztergai hartu eta aldagai esplikatzaileak identifikatu dira. Horiek dira zientziaren kultura zibiko batean sakontzen hasi ahal izateko aldez aurretik aintzat hartu beharreko ideiak.
|
|
|
Gure elkarrizketa modurik historikoena miliziaren bidezkoa izan da, bai gure ingurukoekin, bai gure artean, eta aldatzeko grinaren inpresioa ez du erakusten ez sistemak, ez gizarteak. Ez dakit Grassok
|
lan
hau gauzatzerakoan horren kritika zuzena ote zuen buruan, baina baietz pentsatu eta kapela kentzen dut. Autopsien pabilioi zaharrean erakusten da filma gainera, eta ezin kasualitatea izan.
|
|
2011
|
|
|
", 162, 2007, 71). Baina hori guk
|
lan
honi ezarritako mugetatik kanpo dago.
|
|
|
Lan horretan asko lagundu didate Joseba Intxaustik eta Joxe Azurmendik.
|
Lan
hau beraiei eskaintzen diet. Halaber, Jakin aldizkariari, berrogeita hamabost urteotan euskal kulturaren alde egin duenagatik eta egun ere egiten diharduenagatik.
|
|
|
Azken kritika
|
lan
honetan K. Mitxelenak sekulako ikasbidea eman zuen eta zentzabidea oker zebiltzanentzat. Orixerengandik asko ikas zitekeen baina ez zen gidari segurua; eta, Olabide, giza eredu jatorra eta merezimendu handikoa bai, baina hizkuntza gidaria ez, inola ere!
|
|
|
urteen artean Euzko Izpar Banatzearen —erbesteko Eusko Jaurlaritzak izan zuen komunikabidea— testuak eskuragarri daude. Digitalizazio
|
lan
honek 32.000 orritik gora ditu.
|
|
2012
|
|
|
34 urtez jarraian dihardut urtez urteko liburuen gorabeherak aztertzen. Hiru hamarkada luze eta gorabeheratsu pasatu dira, hortaz,
|
lan
honi ekin nionetik. Lan bertsua da urtero, eta lanari heltzeko moldea ere bai, hobetze bidean aldika aldika ñabardura franko sartu baditugu ere.
|
|
|
Emango dituen lanak eta orduak ordaindu egingo zaizkio. Oraingoz[...] orduko 200 pta. ematen zaizkio
|
lan
honetarako".
|
|
|
3 Antzeko ideia azaldu da jada
|
lan
honetan (ikus Lozano Mijaresen formulazioa" Sistema ezarriaren bazterrean" azpiatalean).
|
|
|
Dena den,
|
lan
honek kalitatearen hainbat alderi erreparatuko dio. Horrenbestez, honakoak izan dira ikerketaren hipotesiak eta horiek ebazteko iker galderak:
|
|
|
|
Lan
honetan, euskal komunitatearen zati geografikorik handiena hartzen duten hiru euskarritako hedabideak aztertuko ditugu: Euskadi Irratia, Euskal Telebista eta Euskaldunon Egunkaria/ Berria.
|
|
2013
|
|
|
Gainera, kulturak edo, nahi bada, zirkunstantziek (bai historikoak, bai geografikoak, bai...) eragin zuzena dute aniztasun horretan. Gai hori konplexuegia da
|
lan
honetan xehetasunez jorratzeko, baina hona hemen aniztasun moralaren azalpen bat (xehetasun handiagoz jorratzen ditut gai horiek bibliografian aipatzen diren erreferentzietan). Garbi dago balio moralen iturri natural desberdinak daudela.
|
|
|
1
|
Lan
honek Zientzia eta Berrikuntza Ministerioaren FFI 2010 ikerketa proiektuaren laguntza izan du. Eskerrak eman nahi dizkiot Fernando Migurari.
|
|
|
|
Lan
hau, azken buruan, liburu baten iruzkin kritikoa da.1 2012an Jesse Prinz filosofoak Beyond Human Nature (Giza naturatik harantzago) liburua plazaratu du. Liburua polemikoa da, batez ere zenbait esparrutan indarrean edo nagusi diren ikuspegiei aurre egiten dielako.
|
|
|
|
Lan
hau bere osotasunean ikusteko bi modu aurkezten ditugu: alde batetik, grafiko bidezkoa, proportzioak iruditan erakutsiz; eta beste aldetik, lauki bidezkoa, zenbaki absolutu eta erlatiboen ondoan 2000 urtearekiko erreferentzia ere erantsiz.
|
|
|
Aurtengoarekin 36 urte badira lan berean jardun naizena.
|
Lan
honen helburua, ez hasieran eta ez orain, ez da euskal liburuaren estatistika bat ezagutzera ematea. Harago doa, askoz harago:
|
|
2015
|
|
|
Idazteko makinaz idazten ziren eta hutsegite gabe, bestela berriz idatzi behar zen klixe berri batean, gaurko ordenagailuetan ez bezala, ez zuelako zuzenketarik onartzen. Eta ikasketa eta erlijio egitarauek ez ziguten
|
lan
honetarako betarik uzten. Beraz, Arantzazuko eliza berriko porlanezko horma handien azpian, nonbaitetik bonbilla txiki bat lapurtuz, fraideek zaratarik ez entzuteko moduan, gau osoak pasatzen nituen Jakin idazten.
|