|
2000
|
|
|
Javi Cilleroren lana saritua izan zen 1999ko Donostia Hiria lehiaketan eta antolatzaileak, aurrezki kutxa horrek, ardura bere gain hartu eta taulara eramatea erabaki zuen, produktore, manager eta saltzaile bihurtuta. Baliabide ugari eskaini zaizkio
|
lan
honi eta oso txalotzekoa da ekimen hau, non eta ez den egun bateko lorea. Oso garrantzitsua da zirkulua osatzea lortzen delako:
|
|
|
Zer esanik ez dago asmo honetan oinarritutako bibliografia honek bere garaian izugarrizko laguntza suposatu zuela (eta oraindik suposatzen duela) ikerlarientzat eta beste edozein interesaturentzat. Beraz,
|
lan
honi jarraipena ematea luke. Halere, gai honetan ere ezin ditugu ahaztu goian jadanik aipaturiko aldaketak.
|
|
|
• Liburutegiak: http://www.csic.es/cbic /webuni.htm: CSICek egindako
|
lan
honetan, autonomia erkidegoen arabera antolatuta, Estatu espainoleko web orrien bilduma dago. Bertan unibertsitate liburutegi guztietarako sarrera daukagu. http://sunsite.Berkeley.edu/Libweb:
|
|
|
Euskal Autonomia Erkidegoan, profesional gehienak jatorrian beste adarretatik datoz (Historia, Filologia...), gure unibertsitateak horrelako titulaziorik ez baitu eskaintzen. Horrela, bere funtzioak ongi bete ahal izateko, profesional talde hau bere kabuz eta esfortzu handiz egunero
|
lan
honetarako prestatzen ari da.
|
|
2001
|
|
|
Baina, kasu horretan ere, ez dut ustePutz u k tankera horretako lanen arteko gehienen maila erdiesten duenik. Bestselle ra ren teknikak ondo barneratuta dituzte, abilki arinak dira, suspentse puntu bat izan ohi dute eta erloju mekanismo baten eraginkortasunaz garatzen dira; nik, ordea, ez dut halako ia ezer aurkitu
|
lan
honetan. Gure artean azken aldi honetan argitaratu diren historia edukiko beste nobela batzuekin konparatuta ere (adibidez, Egañaren Pa usoa noiz luzatu edo Mujikaren Gerezi denbora zoragarriarekin), atzean geratzen da Putzu.
|
|
|
A. Perez zein den ez dakit, baina badirudi Euskal Herriaz" aditutzat" daukatela La Razon en, behin baino gehiagotan ikusi baitut bere sinadura gure gaiez. Ondoko
|
lan
honetan garbi azaltzen da zein sakon eta zehatz ezagutzen duen euskararen unibertsoa. Agian ez da mirari handia Oliveri EAJko bihurtzea.
|
|
|
Zer da hori," konplizitatea", ala are gehiago da? Gaurko
|
lan
honegatik ere salakuntza bera egin lezakete.
|
|
|
Bi hitz, azkenik,
|
lan
honen egiturari buruz. Hiru kapitulu nagusitan sailkatu ditugu" iritzi publikatu" horri dagozkion pasarteak:
|
|
|
1997an hasitako bilketa
|
lan
honek 2001 urteko martxoaren hasieran izan du amaiera. EAEn hauteskunde kanpaina dator, eta ez da irudimen handirik behar hemen azaltzen diren ideia askok indar eta bolumen berria hartuko dutela aurreratzeko.
|
|
|
Euskara ren normalkuntza dela-eta agertu den" iritziargitaratua ren" aurkezpentxo bat izan nahi du
|
lan
honek.
|
|
2002
|
|
|
Galdera batekin hasi naiz
|
lan
hau, eta horren erantzunarekin amaitu nahi nuke. Ez, oraindik ez dugu behar dugun Unibertsitatea, baina duela hogeita bost urte baino askoz hobeto gaude, eta lor daitekeen helburua da nonbait behar dugun hori geureganatzea.
|
|
|
1 Egia esateko, ñabardura eta zehaztasun asko hartu lirateke kontuan, baina
|
lan
honen helburuei dagokienez, behar den informazio guztia ematen du I+G/ BPG zatidurak.
|
|
|
Hortaz,
|
lan
honen beste atal batean euskal unibertsitate sistema baten beharra aldarrikatu dudanean, asmo bera izan dut buruan, baina beste esparru batean. Besteetan, gizartearen eta nazio talde baten beharrez aritu naiz orokorki.
|
|
|
Ba ote dugu behar dugun unibertsitate sistema hori? Galdera hori erantzun nahi du da
|
lan
honek, eta horretaz arituko naiz datozen lerroetan.
|
|
2003
|
|
|
Kantata hau sartua izan da disko bikoitz batean, Nicolas Bacriren beste obra batzuekin batera, eta egun hauetan Marseillako Empreinte Digitale disko argitaratzaileak hedatzen du munduan zehar. Gehi daiteke ere mugaz bi aldeetako lankidetza bat izan dela,
|
lan
honetan, bertzeakbe rtze, Tolosako Kea eta Hodeie rtzko roek parte hartu bait ute.
|
|
|
Eta zertan esanik ez, nire esker berezi bereziak Gipuzkoako Foru Aldundiko Kultura, Euskara, Gazteria eta Kirol Departamentuari luzatu nahi dizkiot, hasieran bezala bukaeran,
|
lan
hau burutzeko eman didan laguntza ekonomikoagatik.
|
|
2004
|
|
|
Beste mundu bat da. Euskal Telebista 24 orduz ari da euskaraz emititzen, jende multzo handia ari da profesi onalki
|
lan
honetan. Gidoigileak sortuz joan dira, produkzio etxeak ETBtik kanpo bere koadro guztiekin ere hor daude...
|
|
|
hizkuntza sexista, kontzientziazio maila eta anbiguotasun semantikoa kontuan hartu genituzke eta ikuspegi kritikoa, autozuzenketa eta autoanalisia egin gure hizkuntzaren erabileran. Hori bai,
|
lan
honek sistematikoa eta egokia izan du aurrera egin behar badu.
|
|
2005
|
|
|
Ikerlan honetarako egindako inkestan EAEko 122 ikaslek parte hartu dute, DBH 3koak zehazki. Lau ikastetxe hautatu ditugu
|
lan
honetarako, eta guztira sei gelatako ikasleei pasatu genien inkesta.
|
|
|
Nolanahi ere, bikoiztutako produktuei buruz ikasleekhautemandakoarekin, azterketa zehatzagoa beharrezkoa dela esatera ausartuko ginateke. Galdera oso oroko rrak eginda, hartzaileei —DBH 3 mailako ikasleei— eskatu dieguna hautemate hutsa besterik ez da; horretara mugatu gara
|
lan
honetan. Baina bistan da gaiak lan sakonagoa eskatzen duela, galderak zehatz eta modu kuantifikagarrian eginda.
|
|
|
film luzeak, telesailak eta dokumentalak, kanpo produkzioa esaten dena. Publizitatearen bikoizketa, besteak beste, ez da aztertu
|
lan
honetan.
|
|
|
Ez dugu aipatu gabe utzi nahi
|
lan
honetan euskarakere behar dituela bikoiztutako produktuak bere telebist (et) an. Batetik, produktuen eklektikotasunak euskararenlantegian egin duen ekarpenagatik —eta egiten jarraituko du—, eta bestetik, telebistari aitortzen zaion komunitatearen indar kohesionatzaileak programazio zabal eta askotarikoan duelako oinarri, ez kirolean eta haurp rogramazioan oinarriturikoan soilik.
|
|
|
Uda aurretik aukera izan genuen iii. mapa soziolinguistikoa lanaren emaitzak eta azalpenak ezagutzeko. Bost urtez behingo Inkesta Soziolinguistikoa Euskal Herri osorako egiten bada ere, Mapa Soziolinguistikoa EAErako egiten da soilik, Jaurlaritzako Kultura Sailak Eustat ekin elkarlanean argitaratzen baitu
|
lan
hau. Horrek, noski, datuen interesa eta bilakaera soziolinguistikoari buruz ematen digun ikuspegia nabarmen mugatzen ditu, baina hala ere bada tartean hainbat datu interesgarri.
|
|
|
XVIII. mendeko neoklasizismoaren helburuak hartzen ditu
|
lan
honek, hots, modu atsegin batez irakastea. Ipuin onak, klasikoak, irakatsi nahi ditu Peru eta Mirenen ipuin herrikoi ‘txarren’ ordez; Ilustrazioaren eragina ikus daiteke helburu honetan10 Hitzaurrean bere ‘ausardia’ justifikatzen du, 22 urteko neskatxa bat idazten, latinetik itzultzen eta argitaratzen.
|
|
|
Horrekin batera, gainera, Gutiziak ipuin bilduma argitaratu zen, Emakume Idazleen Lantaldearen egitasmo bat zen eta euskal emakume idazleen lana ezagutzera emateko helburua zuen liburu honek. Hogeita bederatzi egile eta ipuin biltzen ditu
|
lan
honek, hona hemen haien izenak: Aurelia Arkotxa, Ainhoa Arozena, Aintzane Arrieta, Yolanda Arrieta, Begoña Bilbao, Itxaro Borda, Amaia Elosegi, Arrate Egaña, Idoia Etxeberria, Enkarni Genua, Aitzpea Goenaga, Maite Gonzalez Esnal, Lierni Ibargutxi, Arantxa Iturbe, Pili Kaltzada, Mariasun Landa, Goizalde Landabaso, Amaia Lasa, Mi ren Agur Meabe, Amaia Mendoza, Laura Mintegi, EstherMuge rtza, Lourdes Oñederra, Jasone Osoro, Ixiar Rozas, Maribi Unamuno, Lourdes Unzueta, Edurne Urkiola, Ana Urkiza.
|
|
|
Azken zehaztasun hauek nolabaiteko" zubia" planteatzen dute bi jarrera kontrajarrien aurrean. Zubi
|
lan
honetan nabarmendu nahiko nuke Arartekoak jokatutako rola (aldi berean sektore askotatik kritikatua). Iñigo Lamarkak ahalegin berezia eskatzen zion Hezkuntza Sailari profilik gabeko 157 irakasleak bete zitzaketen lanpostuetan birkokatzeko ahaleginak egin zitzan edo, nola edo hala, beren euskalduntze prozesua buka zezaten eta" euskarak eta lanerako eskubideak talka egin ez dezaten".
|
|
|
Eta zertan esanik ez, nire esker berezi bereziak Gipuzkoako Foru Aldundiko Euskararen Normalkuntzako Zuzendaritza Nagusiari luzatu nahi dizkiot, hasieran bezala bukaeran,
|
lan
hau burutzeko eman didan laguntza ekonomikoagatik.
|
|
2006
|
|
|
1957ko" Jakinlarien" bileran aldizkarian idatziko zuten guztiei eskatu zieten erabiltzen zituzten kultur hitzen zerrenda egin eta erredakziora bidaltzeko; gainera euskarazko kultur hiztegiaren bilketa sistematikoa egitea erabaki zuten bilera berean. Joxek bere hitzaldian dioenez,"
|
lan
hau dexente aurreratua dabil, edo dago. Gaur egon baitago, geldi asko" (345 or.). Euskarazko kultur hiztegia landu beharraz ohartarazteaz gain, bere eginkizuntzat hartu zuen Jakin Taldeak hori landuz joatearena.
|
|
|
Eta zertan esanik ez, gure esker berezi bereziak Gipuzkoako Foru Aldundiko Hizkuntza Berdintasuneko Zuzendaritza Nagusiari luzatu nahi dizkiogu, bilketa
|
lan
hau burutzeko eman digun laguntza ekonomikoagatik.
|
|
2007
|
|
|
Arrantzaleen borondatezko lanak eta batez ere efektibotasunak oso eragin positiboak izan zituen Hego Euskal Herriko gizartearen mobilizazioan,
|
lan
honen beste atal batean adierazten dugunez, baina errenta ona eman zion ere arrantzaleen irudiari ez ezik Jaurlaritzaren gestio ahalmenaren balorazioari. Distantziatik ikusita, Itsas Geroa taldeko gure elkarrizketatuak argi uzten digu arrantzaleak azken finean euren momentuan momentuko interesen alde ari zirela, eta nolabait interes horiek ordain txikia jaso dutenean orria pasatu dutela afera honetan, eta Jaurlaritzaren eraginkortasun irudia ez dela horrenbeste goraipatu behar:
|
|
|
Bistan dena, egun abertzaletasunak duen hutsunerik larriena, Erriberan ez sustrairik, ez indarrik batere ez izatearena delarik, irakurlea arrastoan eta pentsaka jar dezake
|
lan
honek, bateragarri ote diren euskal nazionalismoaren planteamendu politikoak Erriberako bizipen, sentipen eta interesekin. Bide batez, Sainz Pezonagak berak gauzak nola ikusten dituen ezagutarazteko bide eman behar luke lan honek.
|
|
|
Bistan dena, egun abertzaletasunak duen hutsunerik larriena, Erriberan ez sustrairik, ez indarrik batere ez izatearena delarik, irakurlea arrastoan eta pentsaka jar dezake lan honek, bateragarri ote diren euskal nazionalismoaren planteamendu politikoak Erriberako bizipen, sentipen eta interesekin. Bide batez, Sainz Pezonagak berak gauzak nola ikusten dituen ezagutarazteko bide eman behar luke
|
lan
honek. Besteak beste, bere proposamena Euskal Herri guztirako proiektu politikoak izan behar lukeen izen bikoitzaz.
|
|
|
Torturaz... eta zehazkiago, TATen ekimenez, aurten sortu den Torturatuen Asanbladaz eta haren ekarpenaz. Ezin ahaztu honetan, jakina, gure artean
|
lan
honetan aitzindaria izan den eta aurten joan zaigun Eva Forest idazlea eta argitaldaria. Zeren torturaren ikusezintasunaren aurrean lekukotasunak jaso, bildu, landu eta argitaratutako bere ekarpenak ere kultur ekarpenak izan baitira zalantza izpirik gabe.
|
|
|
Gorago aipatu denez, gutxiengoen gizatalde nazionalek eduki luketen muga nagusia giza eskubide unibertsalek izan lukete, eta horrek ez luke arazorik sortu behar
|
lan
honetan defendatu dudan nazio eraikuntzaren prozesuarekin. Estatuen lurraldetasuna eta subiranotasuna ezin dira herritarren eskaera demokratikoentzat muga izan.
|
|
|
10 Estatuek eskaintzen duten babesa askoz kasuistika handiagokoa da, eta
|
lan
honetan ikuspegi orokorragoa eman nahi dugunez, ez zaigu hainbeste interesatzen. Hortaz ez dut lan honetan aztertuko.
|
|
|
10 Estatuek eskaintzen duten babesa askoz kasuistika handiagokoa da, eta lan honetan ikuspegi orokorragoa eman nahi dugunez, ez zaigu hainbeste interesatzen. Hortaz ez dut
|
lan
honetan aztertuko.
|
|
|
Terminologia aniztasun hori saihesteko,
|
lan
honetan gizatalde horiek definitzeko erabiliko dugun kontzeptua Europako Kontseiluaren Parlamentu batzarrak Giza Eskubideak eta Oinarrizko Askatasunak Babesteko Europako Hitzarmenaren Protokolo Gehigarriaren Proposamenean" gutxiengoei" buruz adierazi zuena izango da (1201 ebazpena, 1993). Izan ere, aztertu nahi dugun errealitatea jasotzen du, eta, bereziki, gizatalde horiek babesteko doktrinak eskatzen dituen elementu objektibo eta subjektiboak biltzen ditu.
|
|
|
Definizio horretan azaltzen den errealitatea eta
|
lan
honetan aztertu nahi dena bat baldin badatoz ere, aitortu behar dut" gutxiengo" terminoa ez zaidala oso aproposa iruditzen, gutxiespen tonua hartzen baitiot nik, edo behintzat nolabaiteko kutsu marjinala. Hori dela eta, lan honetan gorago deskribatutako errealitatea aipatzeko gutxietsitako gizatalde nazionala erabiltzea pentsatu dut.
|
|
|
Definizio horretan azaltzen den errealitatea eta lan honetan aztertu nahi dena bat baldin badatoz ere, aitortu behar dut" gutxiengo" terminoa ez zaidala oso aproposa iruditzen, gutxiespen tonua hartzen baitiot nik, edo behintzat nolabaiteko kutsu marjinala. Hori dela eta,
|
lan
honetan gorago deskribatutako errealitatea aipatzeko gutxietsitako gizatalde nazionala erabiltzea pentsatu dut. Nazionala, gizatalde horiek bere nazio izaera8 aldarrikatzen dutelako, batetik; eta bestetik, gutxietsiak, egoera horretan egotea beren herritarren borondateari egotzi ezin zaizkion arrazoiek eragindakoa delako.
|
|
|
Berezko nortasuna duten gizataldeen baitan (Euskal Herrian behintzat bai) eztabaida amaigabe bat izan ohi da, hain zuzen, gizatalde horien egitura juridiko politikoari buruzkoa. Gizatalde horien ordezkari eta herritar askoren kezka izan ohi da herri gisa irauteko gizataldeak zer nolako egitura juridiko politikoa izan behar duen, hau da, eztabaidatzen da estatu independentea izan behar ote duen; edo Europan erregio bat izan lukeen; edota gaur egun dagoen estatuan jarraitu behar ote duen dena delako autogobernuaz, e.a. Bada,
|
lan
honetan azalduko ditudan ideiek eztabaida hori bideratzen laguntzea nahi nuke.
|
|
2008
|
|
|
37 Frantziako A. Touraine egilearen ikuspegia, in Podemos vivir juntos?, PPC, Madril, 1997 Espainiako Estatuan, jarrera horren aldekoa Carlos Jimenez izango genuke, besteak beste,
|
lan
honetan: Guia sobre migraciones, racismo e interculturalidad, La cueva del Oso, Madril, 1997.
|
|
|
Eta badakit erraza dela Xabier Silveira kritikatzea A las ocho en el Bule gazteleraz idatzi zuelako (eta bat nator kritika gehienekin). Baina zailagoa da jator giroan, lagun artean egindako
|
lan
hau kritikatzea.
|
|
2009
|
|
|
30 urtetik gora badihardugu zeregin honetan, hots, urtero aurreko urteko liburuak oro bildu, fitxatu eta aztertu. Urteroko
|
lan
hau koroatzeko modua ere diseinatua eduki badaukagu, Liburuaren Behatokia alegia, baina arazo bat edo beste tarteko ezin izan diogu heldu, eta epe laburrean horretan murgiltzeko modurik ere ez dut ikusten, zoritxarrez. Hobetzeko grina galdu gabe, daramagun bideari eutsiko diogu oraingoz.
|
|
|
Bide eta aukera hori zertan den aztertu nahi izan dugu unibertsitate mailako ikerketa batean irakasle eta ikerle talJakin 172 maiatza ekaina 2009 de batek. Bakoitza bere esparruan, baina besteen lanei ekarpen interesgarriak eginez, Elena Beloki, Koldo Gorostiaga, Didier Rouget eta
|
lan
hau izenpetzen dugunok horretan jardun dugu eta, aipatu gabe ere, denen iritzien printzak agertzen dira aurkezten ari garen lan honetan.
|
|
|
Bide eta aukera hori zertan den aztertu nahi izan dugu unibertsitate mailako ikerketa batean irakasle eta ikerle talJakin 172 maiatza ekaina 2009 de batek. Bakoitza bere esparruan, baina besteen lanei ekarpen interesgarriak eginez, Elena Beloki, Koldo Gorostiaga, Didier Rouget eta lan hau izenpetzen dugunok horretan jardun dugu eta, aipatu gabe ere, denen iritzien printzak agertzen dira aurkezten ari garen
|
lan
honetan.
|
|
|
Lehen entregatzat hartzekoa da honako
|
lan
hau. Ez da lan heldua, umotua.
|
|
|
mirariak egin zituen. Ez da
|
lan
honen helburua mirarien auzia aztertzea. Baina, David Humerekin bat eginez, zera esan daiteke:
|
|
|
Aita santuak zioen zientzia ez dela arimez arduratzen; baina, ikusi bezala, arimez zientzia(
|
lan
honetan ulertzen den zentzu zabalean) arduratzen da; noski baietz! Beste batzuek diote zientzia ez dela balioez arduratzen; erlijioari dagokio auzi hori.
|
|
|
Zabalagoa bada ere, segur aski, erlijio guztiei zaie egokitu hemen esango dena. Hala bada, hori izango da
|
lan
honen mugetako bat.
|
|
|
Kontua da bi joko horiek guztiz bestelakoak direla, eta, hortaz, ezin da bietan jokatu aldi berean, eta ezin da esan, komenentzien arabera, hemen nago edo hor nago. Hori da gutxi gorabehera
|
lan
honetan salatu nahi dena.
|
|
|
Uste horiek guztiak finkatzeko sen onaren metodologiari heltzen diogu. Ez da
|
lan
honen helburua sen onaren metodologia zorrotz zehaztea, baina gutxieneko ezaugarri batzuk eman behar dira. Sen onaren metodologian oinarrizkoak dira honako baliabideak:
|
|
|
Hortaz, erlijio sinesmenen mapa handia da, eta
|
lan
honetan ezin dugu mapa horretako puntu bakoitza aztertu. Dena dela, zalantza gutxi sorraraz dezaketen honelako baieztapenak egin daitezke:
|
|
|
Hala, 1996 urtean, Joan Paulo II.a() aita santuak ere ontzat ematen du Darwinen teoria. Esan daiteke, bada, sen ona(
|
lan
honetan erabiltzen ari garen zentzuan) pixkana pixkanaka nagusitzen ari dela zenbait esparrutan. Garai bateko erlijio sinesmenak amore ari dira ematen sen onaren sare erraldoiaren indarraren karietara.
|
|
|
Eurek ez dute talderik. Eta
|
lan
hau iker talde gabe ezin daiteke egin. Etniker taldeak Barandiaranek berak sortuak dira.
|
|
|
Etxeari buruzkoa ere gustura egin nuen, sail berean. Parisen urte batez etnografia ikasten nengoela idatzi nuen
|
lan
hau. Barandiarani buruz oraintsuago idatzi dudan liburua ere, Vida y obra de D. Jose Miguel de Barandiaran, atseginez egin dut.
|
|
|
Hitzarmen honen bitartez udalek Kontseiluaren dinamikari babesa ematen zioten eta ebaluazioetan detektatutako hutsuneei konponbidea emateko konpromisoa hartu zuten. Kontseiluak, bere aldetik, eskura dituen bitartekoak jarriko ditu
|
lan
honetan.
|
|
2010
|
|
|
Belgikako Renzo Martens artistaren pelikula bat zen, edo hobe esanda, momentu horretan prestatzen ari zen film luze baten bertsio motzagoa. Episode III izeneko
|
lan
hau hasi aurretik, Martensek garai luzeak pasa zituen Afrikan bidaian, eta GKE zein kazetari askoren lanek zalantza etiko aipagarriak sortarazi zizkioten. Izan ere, bere aburuz bai batzuk bai besteak bertakoen miseriaz baliatzen dira grafikoki, argazkiak eta bideoak eginez, gero horiek nazioarteko informazio agentziei salduz eta dirutza bat irabaziz.
|
|
|
Eta esker anitz, bihotz bihotzez, hemengo egileei,
|
lan
honetarako beti prest, ahalegin handia egin baitute gai hau gure artean zabal dadin. Adiorik ez, ongi zaituztet.
|
|
|
Instituzioen erretorika berria zientzian oinarrituriko berrikuntzaren hizkuntza zaharrean oinarritzen bada, bere rola modu batekoa izango da eta kasu horretan konfiantzaren defizita gainditzeko prozedura berriak nahiz teknologia baten arriskuak erregulatzeko neurriak zientzia politikaren eredu bat berrekoiztera letozke;
|
lan
honetan konfiantza eta arriskuaren definizio operazionalari arreta ipini zaio, pertzepzio sozialak aztergai hartu eta aldagai esplikatzaileak identifikatu dira. Horiek dira zientziaren kultura zibiko batean sakontzen hasi ahal izateko aldez aurretik aintzat hartu beharreko ideiak.
|
|
|
Gure elkarrizketa modurik historikoena miliziaren bidezkoa izan da, bai gure ingurukoekin, bai gure artean, eta aldatzeko grinaren inpresioa ez du erakusten ez sistemak, ez gizarteak. Ez dakit Grassok
|
lan
hau gauzatzerakoan horren kritika zuzena ote zuen buruan, baina baietz pentsatu eta kapela kentzen dut. Autopsien pabilioi zaharrean erakusten da filma gainera, eta ezin kasualitatea izan.
|
|
2011
|
|
|
", 162, 2007, 71). Baina hori guk
|
lan
honi ezarritako mugetatik kanpo dago.
|
|
|
Azken kritika
|
lan
honetan K. Mitxelenak sekulako ikasbidea eman zuen eta zentzabidea oker zebiltzanentzat. Orixerengandik asko ikas zitekeen baina ez zen gidari segurua; eta, Olabide, giza eredu jatorra eta merezimendu handikoa bai, baina hizkuntza gidaria ez, inola ere!
|
|
|
urteen artean Euzko Izpar Banatzearen —erbesteko Eusko Jaurlaritzak izan zuen komunikabidea— testuak eskuragarri daude. Digitalizazio
|
lan
honek 32.000 orritik gora ditu.
|
|
2012
|
|
|
34 urtez jarraian dihardut urtez urteko liburuen gorabeherak aztertzen. Hiru hamarkada luze eta gorabeheratsu pasatu dira, hortaz,
|
lan
honi ekin nionetik. Lan bertsua da urtero, eta lanari heltzeko moldea ere bai, hobetze bidean aldika aldika ñabardura franko sartu baditugu ere.
|
|
|
Emango dituen lanak eta orduak ordaindu egingo zaizkio. Oraingoz[...] orduko 200 pta. ematen zaizkio
|
lan
honetarako".
|
|
|
3 Antzeko ideia azaldu da jada
|
lan
honetan (ikus Lozano Mijaresen formulazioa" Sistema ezarriaren bazterrean" azpiatalean).
|
|
|
Dena den,
|
lan
honek kalitatearen hainbat alderi erreparatuko dio. Horrenbestez, honakoak izan dira ikerketaren hipotesiak eta horiek ebazteko iker galderak:
|
|
2013
|
|
|
Gainera, kulturak edo, nahi bada, zirkunstantziek (bai historikoak, bai geografikoak, bai...) eragin zuzena dute aniztasun horretan. Gai hori konplexuegia da
|
lan
honetan xehetasunez jorratzeko, baina hona hemen aniztasun moralaren azalpen bat (xehetasun handiagoz jorratzen ditut gai horiek bibliografian aipatzen diren erreferentzietan). Garbi dago balio moralen iturri natural desberdinak daudela.
|
|
2015
|
|
|
Idazteko makinaz idazten ziren eta hutsegite gabe, bestela berriz idatzi behar zen klixe berri batean, gaurko ordenagailuetan ez bezala, ez zuelako zuzenketarik onartzen. Eta ikasketa eta erlijio egitarauek ez ziguten
|
lan
honetarako betarik uzten. Beraz, Arantzazuko eliza berriko porlanezko horma handien azpian, nonbaitetik bonbilla txiki bat lapurtuz, fraideek zaratarik ez entzuteko moduan, gau osoak pasatzen nituen Jakin idazten.
|
|
|
Honakoa dio Labatek Atharratzeko espazio berri honen inguruan: " Artisten
|
lan
honetan edo erakusketara sartzean, utz ezazu zure gogoa itzulipurdikatzen".
|
|
2016
|
|
|
eragile politikoen proposamenak, auzitegien ebazpenak, ikerketa akademikoak, eta, batez ere, herritarren praxiak eta hizpideak barne hartzen dituen elkarreragina. Zentzu horretan,
|
lan
honek Gure Esku Dago ekimenaren baitan herritar talde batek prestatutako formazio materiala du oinarri, eta irakurleak eskura du www.gureeskudago.eus estekan.
|
|
2017
|
|
|
Liluratuta geratu ginen antzezlan hark zekarren proposamenarekin, egiteko formarekin eta familia hark ordubetean eman zigun denarekin, guztia. Hasieran, Argentinako etxe batean antzezten zuten
|
lan
hau. Obra bera hain justu bertan sortu zuten inprobisazioen bitartez, eta, arrakastaren ondoren, etxe hura ohiko antzokietako kutxa beltzera eraman zuten.
|
|
2018
|
|
|
Sarrera hau amaitzeko, egileak eskerrak eman nahi dizkie Elkar Taldeari, Jakini eta Siadecori
|
lan
hau egitera bultzatu eta horretarako emandako laguntzagatik.
|
|
2019
|
|
|
5 Ikerketa
|
lan
honetan, herri mugimenduak eta gizarte mugimenduak erabili ditugu sinonimo gisa. Herri mugimenduak Euskal Herrian mugimenduek autodefinitzeko sarritan erabiltzen duten terminoa dela esan dezakegu.
|
|
|
Plazera izan da
|
lan
hau egiteko 60tik gora emakume ezagutzea, bizipenak entzutea. Oñatiko Udalaren babesari esker liburu eta erakusketa batean itzuli genion herriari guk aztertutakoa, eta eskertza handia jaso genuen.
|
|
|
Tokiko merkataritzak bizi duen krisialdia izan da, alde batetik,
|
lan
hau egitera bultzatu gaituena. Eta, bestetik, gure amonen eta horien belaunkideen ondarea jasotzea.
|
|
|
Kontu horien bueltan ibili gara aurtengo Jakin Jardunaldian, eta, halaxe,
|
lan
honetan ere, horri buruzko hausnarketa proposatzera heldu gara, Euskal Herriko herrigintzari baita hirigintzari ere! etorkizun hurbileko eta premiazko erronka gisara emanda, kontuan hartu beharreko lehen ideia eta oinarri zenbait plazaratu asmoz.
|
|
2020
|
|
|
Gazte zein helduak multzoka antzokietara hurbiltzera eta proposatutako gaiaren inguruan hitz egitera eta hausnartzera eraman ditu
|
lan
honek. Jarraipena lukeen lan ildo bat jarri dute mahai gainean Dejabu, Artedrama eta Axut konpainiek proiektu honen bidez, nire ustez.
|
|
|
Hirugarrenak, gizakiaren eboluzioari begira, lankidetzak aurrera egiteko egin diren proposamenak azaltzen ditu. Azkenik,
|
lan
honen amaieran, berriro itzultzen gara Azurmendiren kooperaziorako proposamenera, horren argi itzalak zein diren zirriborratzeko asmoz.
|
|
|
Honaino Azurmendiren gogoeta ekarpenak hizkuntzen estandarizazioan bereizi ohi ditugun lau faseez. Baina ez dut
|
lan
hau amaitu nahi Euskara Biziberritzeko Plan Nagusia (EBPN) egin zenetik hizkuntzaren ‘elikadura’ deitzen diogunaz Azurmendik eginiko gogoetak aipatu gabe. Bereziki nabarmentzekoa da, nire ustez, garaiarengatik, ‘Euskaltzaleen batzarrea Arantzazun’ artikulua (Azurmendi 1963).
|
|
|
Euskararen eta bereziki euskara batuaren gaineko artikuluak, artikulu batzuk izango ditut hemen hizpide. Izan ere,
|
lan
honen mugak gaindituko lituzke Azurmendik euskararen ereduaz eta batasunaz nahiz euskararen estatusaz idatzitako guztiaren azterketa xeheak. Uste dut, hala ere, egindako hautaketak argi utziko duela nolakoa izan den Azurmendiren eta, oro har, Jakin Talde osoaren ekarpena.
|
|
|
Eta
|
lan
honen hasieran aipatu ditudan bilbe eta irazki lanak gehitzen badizkiegu Haugenen lau faseei eta corpus vs estatus plangintzari, honako irudi hau izango dugu:
|
|
|
Zergatik EH Bilduk ez ditu ezkertiar erdal hiztunen botoak lortzen Barakaldon? Galdera horiek guztiak erantzuteak
|
lan
honen helburuetatik ihes egiten du. Soilik esango dudana da galdera horiek euskal pentsamendutik erantzuteko ezinbestekoa dela begirada kulturalki zapalduta dagoen nazioaren perspektiban ezartzea.
|
|
|
Nazionalismo etnikoaren ideiaz baliatzen da akademian hegemoniko den hurbilpen modernista estatu gabeko nazioetan gertatzen diren lerrokatze linguistiko elektoralak azaltzeko (Lipset eta Rokkan 1967). Ikertzaileek ia aho batez onartzen duten marko teorikoari nik
|
lan
honetan kontakizun modernista deitzen diot. Autoreen arteko ñabardurak gorabehera, honakoa da kontakizunaren kronologia eta mezua:
|
|
|
Honaino Azurmendiren gogoeta ekarpenak hizkuntzen estandarizazioan bereizi ohi ditugun lau faseez. Baina ez dut
|
lan
hau amaitu nahi Euskara Biziberritzeko Plan Nagusia (EBPN) egin zenetik hizkuntzaren ‘elikadura’ deitzen diogunaz Azurmendik eginiko gogoetak aipatu gabe. Bereziki nabarmentzekoa da, nire ustez, garaiarengatik, ‘Euskaltzaleen batzarrea Arantzazun’ artikulua (1963).
|
|
|
Euskararen eta bereziki euskara batuaren gaineko artikuluak, artikulu batzuk izango ditut hemen hizpide. Izan ere,
|
lan
honen mugak gaindituko lituzke Azurmendik euskararen ereduaz eta batasunaz nahiz euskararen estatusaz idatzitako guztiaren azterketa xeheak. Uste dut, hala ere, egindako hautaketak argi utziko duela nolakoa izan den Azurmendiren eta, oro har, Jakin Talde osoaren ekarpena.
|
|
|
Eta
|
lan
honen hasieran aipatu ditudan bilbe eta irazki lanak gehitzen badizkiegu Haugenen lau faseei eta corpus vs estatus plangintzari, honako irudi hau izango dugu:
|
|
|
(" Aldizkariaren sail honetantxe salatu izan dut Eusko Jaurlaritzako Kultura Sailaren jarrera gutxienezulergaitza", 1985, in 2007: 17), orain erabakimen sendoz(" Eutsiko diot, halere, egun hoberik agertzen ez deino", 1981, in ibid.), orain etsipen handiagoz(" Hitz gutxitan esanda,
|
lan
honetan jarraitzeko prest nago ni neu eta prest dago aldizkaria. Baina ez baldintza hauetan", 1990, in ibid.:
|
|
2021
|
|
|
Gogoan dut iazko urte bukaeran argitaratu zen
|
lan
hau izan zela nire gabon zahar eguneko soinu banda. Gertatzen zaizue batzuetan diskoek momentu bat bereganatzen dutela?
|
|
|
Egitura zirkularrak zukutzen maisu, norabide horretan beste pauso bat (edo bi) eman du
|
lan
honekin. Ia mantra bilakatzen diren erritmo eta doinu hautsiak, gitarra jotzaile beratarrak agertoki gainean erakusten duen trantzera gu ere eraman nahi bagintu bezala.
|
|
2022
|
|
|
Hala,
|
lan
honek ere diziplinartekotasunetik edaten du, biologia, etnografia, soziologia, historia, filosofia, literatura eta beste hainbat alorrek gaiaz diotena biltzen du. Modu horretara osatzen da liburuaren lehen zatia, zahartzaroaren dimentsio analitikoa deituko genukeena, nolabait.
|
|
|
Bibliografian,
|
lan
hau idazteko erabili dudan materialaren zerrenda bakarrik agertzen da, ez Eichmannen bahiketaren eta haren exekuzioaren arteko bi urteetan irakurri eta bildu nituen ezin konta ahala liburu, artikulu eta aldizkari. Lastima da hutsune hori izatea, baina aleman, suitzar, frantses eta estatubatuar prentsako berriemaileen txostenei dagokienez, ez besterik; izan ere, arras maila jasoagoa zuten haietako askok, gai honi trataera sarritan askonahia eman dioten liburu eta aldizkari artikuluen sorta hautatu bat erantsi besterik ez dut egin baldin fiskalaren txostenaren bertsio lardaskatu bat baino gehiago baziren.
|
|
2023
|
|
|
Hizkuntza politikan urrats kualitatiboak ematea ez da aukera soil bat, premia bati erantzuten baitio, jurisprudentzia bidezko mehastuetatik babesteko eta egungo gizarte premiei erantzuteko. Bide horretan tresna juridikoak gaurkotzea da proposa daitekeena, eta horretan sakonduko dugu
|
lan
honetan.
|