|
2015
|
|
|
Urrezko letrekin jaso ohi da haren testugintza literatura liburuetan. Gutxiagorako ere ez da, historiaren oihartzunetan haren lana ezaguna eta eredugarria baita
|
Espainiako
XVI. mendeko historian.
|
|
|
Gaspar Salazar. A. Dionisio Vázquez San Frantzisko Borjaren aitor entzulea zen eta Jesusen Lagundian ospe handikoa Felipe II.arekin, Inkisizioarekin eta Aulki Santuarekin
|
Espainiako
Jesulagunen etxeak Erromako Jeneralaren eskumenetik bereizteko izan zituen eztabaidengatik. Gaspar Salazarrek hartu zuen haren lekua errektoretzan 1561ean.
|
|
|
1569ko martxoan berriro zeharkatuko zuen Atlantikoa F. Toledoren ondoan haren aholkulari erlijioso gisa. Ez zen itzuliko
|
Espainiara
1581 arte.
|
|
|
|
Espainiako
espiritualitate giroan ameslari gezurtiena ia izurrite bat izatera iritsi zen Teresaren garaiaren aurreko hamarkadetan, Inkisizioaren esku hartze sonatuak eraginik; horregatik nabari da beldur hori.
|
|
|
1 Gure Jeneralak, berez, beti egoten dira Erroman, eta haietako inor ere ez da etorri izan sekula
|
Espainiara
, eta horrela orain etortzea ere ezinezkoa zirudien. Hala ere, gure Jaunak nahi duenerako ezinezkorik ez denez gero, Haren Maiestateak agindu zuen egundo izan ez zena orain izan dadila.
|
|
|
Alonso Maldonado, 1510/ 1516 inguruan jaioa eta 1597/ 1600 inguruan hila, misiolaria izan zen
|
Espainia
Berrian (Mexiko) 1551tik 1565era bitarteko hamarkadan. Azken data honen ondoren, indioen alde hitz egin zuen Madrilen eta Erroman, Erregearen eta Aita Santuaren aurrean.
|
|
|
A. Joan Bautista Rubeo, italieraz Rossi(), Bikario Jenerala 1562an, eta Jeneral hautatua 1564an, 1566an etorri zen
|
Espainiara
, eta Andaluzia eta Portugal bisitatu ondoren, Ávilara iritsi zen 1567ko otsailaren 16 inguruan; Ama Teresaz eta honen obraz liluraturik geratu zen.
|
|
|
Monte Olivetoko erlijiosoen komentuan behintzat, Genovatik hurbil, hasierako Erregela gordetzen zen; Rubeok bisitatu zuen komentu hau
|
Espainiarantz
zetorrela.
|
|
|
A. Mateo de la Fuente, garai hartan eremutarren Nagusia zen, eta geroago, Basiliotarren erreformatzailea
|
Espainian
.
|
|
|
Zaldun Ordenetako Kontseiluaren baimena:
|
Espainiako
Zaldun Ordenetako zuzendaritza biltzar gorena zen.
|
|
|
1580ko martxoaren 20an irten zen Teresa Villanueva de la Jaratik. 26an edo iritsi zen Toledora, eta egun batzuk geroago, gaitz larri batek jo zuen, urte hartan
|
Espainian
zabaldu zen, hotzeria orokorrak?. Ekainaren 7an edo irten zen Toledotik, Madrilen eta Segovian zehar, Avila, Medina eta Valladoliderantz.
|
|
|
–40 Kontakizuna bi autografotan dator: bata Consuegrako(
|
Espainia
) Moja Karmeldarretan gordetzen dena da, eta bestea Chichesterko (Ingalaterra) Moja Karmeldarretan gordetzen zena. Originalean aldaera txikiak nabari dira batetik bestera eta, horregatik, Monte Carmeloko argitalpenean biak datoz; azken hau letra etzanaz.
|
|
|
40 grazia: A. Graciáni obeditzeko egin zuen zin hitzaren autografo bikoitza; bata, Consuegrako(
|
Espainia
) moja karmeldar oinutsetan gordetzen da; bestea, berriz, Chichester ko (Ingalaterra) moja karmeldar oinutsetan.
|
|
|
Lorenzo jaunaren
|
Espainiara
itzultzea. Seme alaben hezkuntza.
|
|
|
Gutuna ekarriko du. Sevillatik dator; han Lorenzo jaunak
|
Espainian
ezarri nahi duen diru kopuru bat jaso du. Joanarentzat ehun peso eta Teresarentzat beste ehun ere jaso ditu.
|
|
|
Pozik dago Lorenzo jauna laster
|
Espainiara
datorrelako. Fundaturiko komentuen berri ematen dio.
|
|
|
Ez du ezertxo ere egin jakintsuen iritzia kontuan izan gabe; izan ere, bera jakintsua izan arren, sekula ez du bere iritzia kontuan izan. Eskumenak ez erakuste hau
|
Espainian
gauza berria dela dio, nuntzioek beti erakutsi baitituzte.
|
|
|
Ama Alburquerqueko dukearen lehengusu propioa da, Infantazgoko dukearen eta tituludun hainbat jaun andreren iloba. Azken batean, aitaren eta amaren aldetik ez da izango
|
Espainian
beste inor aurre hartuko dionik. Ávilan Navasko markesaren ahaidea da eta on Luis Veladako markesaren eta honen emaztearena, Mosén Rubiren hurbileko ahaidea.
|
|
|
4 Tostadori dagokionez, oraintsu fraide bat etorri zen eta Bartzelonan utzi zuen martxoan, eta bere agiri bat dakar (bera hemengo komentukoa baitzen) eta
|
Espainia
osoko bikario nagusi jartzen da. Cota atzo etorri zen; Jeronimo jaunaren etxean dago ezkutaturik, frai Agustin Juárezen zain gaur etorriko baita, diotenez.
|
|
|
9 Oi, ene alaba, nork lituzkeen astia eta burua, etxe honetan gertatu direnei buruz gutun honetan luze idazteko!, berorren agurgarritasunak eskarmentua har dezan eta baita Jainkoari barkamena eska diezaion ere, aditzera eman ez zidalako; izan ere,
|
Espainia
osoan monasterio oso lasaituetan ere ez zirela gertatu esatera ausartuko nintzatekeen gauza batzuetan, presente izan zela jakin dut. Asmo onak errugabe utz ditzake batzuk; beste batzuetarako, ez da nahiko asmo ona.
|
|
|
Aita Santuak ematea erraza litzateke, batez ere aita Graciánek agindu zuen txostena, monasterio hauetan nola bizi diren, egiten duten bizimodua eta dauden lekuetan besteei dakarkien probetxua agertzen duena, eramaten bada; izan ere, dauden lekuetan egiten duten bizieragatik, pertsona serioen esana da, santu egiteko modukoak direla. Nik ez dut irakurri txostena, nire aldeko esanetan luzatuko ote diren beldur naizelako; baina nik bihotz bihotzez nahiko nuke gure aita jeneralagandik lortzea eta hari eskatzea, ahal balitz,
|
Espainian
fundatzeko aukera, ni hartara irten gabe ere, badirelako egin dezaketen mojak. Hau da, behin etxea egin ondoren mojak hara bidaltzea, arimen onura handia ekarriko bailuke.
|
|
|
Nire nebaren (zeruan izan bedi) heriotzaz berorri oso luze idatzi nionez gero, ez dizkiot berritu nahi pena gehiago. Niri asko geratu zitzaizkidan, neuk nahi nituenaz oso bestera zihoazela gauzak ikustean, berorri idatzi nionez, Frantzisko jaunak hain ongi asmatu izanak pena biziki arindu bazidan ere; izan ere, haren emaztea nor den alde batera utzirik,
|
Espainiako
nagusietakoa baita, berak bere buruagan hainbeste dohain izanik horrekin nahikoa zen. Idatz biezaio berorrek ahal duenik eta atseginen eta eman biezaio atsegin zer edo zertan, merezi du eta.
|
|
|
2 Nola amaitu den zehatz mehatz ez badakit ere, uste dut oso ongi amaituko dela; Jaunak probintzia ikusten uzten badigu behintzat,
|
Espainian
ez zegoen zertan eginik hainbesteko agintez eta probaz; horrek aditzera ematen digu, oinutsak uste dugun baino gauza handiagoetarako nahi gaituela Jaunak. Haren Maiestateak gorde beza urte askotarako Paulo, goza dezan eta lan egin dezan, nik zerutik ikusiko baitut, leku hau merezi badut.
|
|
|
5 Maria Montoya anderea ez dabil zuzen zera dioenean, guk uste dugula kalonje jaunari eramaten dizkioten gutunek konponduko dutela arazoa, hori Haren Maiestateak egin behar baitu; hala ere, ongi etortzen dira argibideak eskatzen dituztenei erlijioaren ardura dute pertsonak direla eta
|
Espainian
halakotzat hartuak direla sinetsarazteko, eta agiri hauetatik zenbat eta gehiago izan, hobe da.
|
|
|
bidaltzen dizkio inprimatzeko.
|
Espainiaren
eta Portugalen arteko gerrak saihesten ahalegintzeko eskatzen dio. Espainiako erregearen eskubideak Portugaleko errege aulkirako.
|
|
|
Espainiaren eta Portugalen arteko gerrak saihesten ahalegintzeko eskatzen dio.
|
Espainiako
erregearen eskubideak Portugaleko errege aulkirako.
|
|
|
Ezin du eraman mojen monasteriorik ez fundatzea, eta agindu dit saia nadila Luisa anderearen bidez eta enbaxadorearen bidez Jeneralagandik lortzen, eta bestela Aita Santuagandik. Esan diezaiotela, dio, etxe hauek
|
Espainiaren
ispilu direla; berak antzemango diela. Eskaintzen duten fundazio baten berri ematen diot berorri; erantzun biezat bi gauza hauetaz uste duena.
|
|
|
Berak esango duela dio eman behar den informazioa. Eta hark ematen ez badu, eskatzeko Aita Santuari, etxe hauek
|
Espainiaren
ispilu direla adieraziz. Horrela egiteko ustea dut, berorren aitatasunak kontrako iritzirik ez badu.
|
|
|
Jeronimo Tostado:
|
Espainiako
karmeldarren Bikario Nagusia. Bartzelonan dago, eta urte honetako maiatzaren 24an Kataluniako karmeldarren Probintzial izendatuko dute.
|
|
|
Jeronimo Tostado,
|
Espainiako
karmeldarren bisitaria, aita Jeneralaren izenean.
|
|
|
Jeronimo Tostado,
|
Espainiako
karmeldarren bisitaria. –
|
|
|
– Errege Kontseiluak ez dio utzi aita Jeronimo Tostadori
|
Espainian
bere asmoak betetzen. Horregatik, Portugalera joan behar izan zuen.
|
|
|
–Nuntzioa gaizki informatua dago?, aita Tostadoren etorrerak eta jarrerak sortu zuten egoera berriari dagokiola dirudi. Piacenzako Kapitulu Jeneralak
|
Espainiako
Karmeldarren bisitari izendatu zuen. Zeregin hori betetzera iritsi zen Madrilera 1576ko abuztuan, eta Ormaneto nuntzioaren aurrean agertu zen.
|
|
|
Jeronimo Tostado, karmeldar oinetakoduna, Ordenaren izenean etorri zen
|
Espainian
bisitari kargua betetzera; azaroaren 24an errege agiri bat bidali zioten, 15 egun barru bere eskumenak erakustera behartzen zuena, eta bete nahi zuen zeregina betetzea eragozten ziona.
|
|
|
Jeronimo Tostado, karmeldar oinetakoduna,
|
Espainiako
karmeldarren komentuen bisitaria, maiatzaren erdi aldean Madrilera iritsi zena.
|
|
|
Nuntzioa Nikolas Ormaneto; honen
|
Espainiatik
joatea zurrumurrua besterik ez omen zen izan.
|
|
|
Jeronimo Tostado, karmeldar portugaldarra da, Piacenzako kapitulu jeneralak
|
Espainiako
probientzietako karmeldarren bisitari izendatu zuena. Madrileko gortean, Errege Kontseiluak eragotzi egin zuen haren bisita(), eta horregatik Portugalen bisita egitera joan zen.
|
|
|
Jeronimo Tostado,
|
Espainiako
karmeldarren bisitaria, Ordenako jeneralaren izenean. Ormaneto nuntzioak ez dio uzten Andaluzian bisita hasten.
|
|
|
Jeronimo Tostado,
|
Espainiako
karmeldarren bisitaria, aita jeneralaren aginduz.
|
|
|
Jeronimo Tostado, karmeldar portugaldarra, kapitulu jeneralak
|
Espainiako
karmeldarren bisitari izendatua. Harekin elkar hartu zuen aita Baltasar Nietok.
|
|
|
Hiru seme alabak hauek dira: Teresatxo (Ávilako San Joserenean), Frantzisko(
|
Espainian
) eta Lorentzo (Perun).
|
|
|
Karmeldar oinutsen probintzia bereizia eraikitzeko agiri ofiziala eman du Gragorio XIII.a Aita Santuak (ekainaren 22ko dataz), baina
|
Espainian
oraindik ez da zabaldu albistea.
|
|
|
Erabaki ona:
|
Espainiara
itzultzeko erabakia.
|
|
|
Domingotarra, Santaren zuzendaria eta adiskide mina; Perura joan zen aurreko urtean (1569) Frantzisko Toledo erregeordearen aholkulari erlijioso gisa; biak itzuliko dira
|
Espainiara
1581ean (ik. A. García Toledori eginiko gutuna, eta Bizitza Liburua 34).
|
|
|
Joan Padilla, 1520 inguruan jaioa. Misiolari izan da Afrikan eta Amerikan; orain
|
Espainian
hasiko du erreforma lana, neurriz gain arituko da une batzuetan, Inkisizioak esku hartzeraino. Geroago penaz aipatuko ditu Teresak haren zorigaitzak (gut.
|
|
|
Ameriketan zituen eta
|
Espainiara
etortzekotan ziren nebei buruz ari da, ziur asko.
|
|
|
Jeronimo Tostado, karmeldar oinetakoduna, aita Joan Jesuena (Roca) Erroman karmeldar oinutsen bereizte brebea lortzeko ahaleginean zebilenean, gogor kontra egin ziona. Berriro ere
|
Espainiako
probintzietako karmeldarren bisitari izendatuko dute 1581eko azaroaren 18an. Baina Napolin hilko da() penintsulara iritsi baino lehen.
|
|
|
Agustin Ahumada, Teresaren neba da.
|
Espainiara
etortzekotan da, erregearen mesedeak jasotzeko ustetan, etorri berri den Peruko erregeordea, Frantzisko Álvarez Toledo, bere alde duelako. Azkenik ez zuen bidaiarik egin.
|
|
|
Neskatxo hau: Lorentzok (semea) Ameriketara joan aurretik
|
Espainian
utzi zuen ezkontzaz kanpoko alabatxoaz ari da; berdingabeko fintasun eta zuhurtasuna agertzen du ilobari horretaz idaztean.
|
|
|
Espiritu Santuaren grazia izan bedi berorrekin. Berori
|
Espainiatik
joan zenez gero hainbeste zereginekin eta hain osasun kaskarrez ibili naiz, non aitzakiaren bat izan bainezakeen hau ez egiteko; hala ere, gure Jaunak berorri eman dion koinatu onaren zorionaren parte bat niri ere etorri zait, Maria andereak idatzi baitzidan, horrekin batera berorren arazo batzuengatik Jainkoari otoitz egiteko eskatuz, ez baitirudi sufrimendurik falta izan zaionik. Bedeinkatua izan bedi guztiagatik.
|
|
|
Jeronimo Tostado; portugaldarra, karmeldarren bisitaria
|
Espainian
eta Portugalen.
|
|
|
Errege Kontseiluak debekatu egin zion aita Jeronimo Tostadori, bisitari zeregina
|
Espainian
betetzea.
|
|
|
Baina ez zen itsasoratu bi urte igaro arte. Gonzalo
|
Espainian
geratu zen.
|
|
|
Jeronimo Tostado, karmeldar oinetakoduna, aita jeneralaren bikarioa eta
|
Espainiako
karmeldarren bisitaria. Teresak uste du nuntzioak Tostadok komentuak bisitatzea nahi duela, eta hau etsi etsian zetorrela etxe guztiak desegitera.
|
|
|
Jeronimo Tostado,
|
Espainian
Ordenako bisitaria.
|
|
|
Jakinbezate gutun hau ikus dezatenek, nik, Teresa Ahumada andereak, Ávilako hiri txit goreneko harresiez kanpoko Gizakundeko Amaren monasterioko moja profesadunak, aitortzen eta ezagutarazten dudala gutun honen bidez, jaso dudala zugandik,
|
Espainiako
erresuma hauetako Trujillo hiriko bizilaguna zaren Alonso Rodríguez horrengandik, urrezko ehun peso, hogeita bi kilate eta bi gramokoak, Lorenzo Cepeda nire nebak, Peruko probintzietan den Quito hiriko bizilagunak, niri entregatzeko emanak. Horregatik, atsegina eta esker ona agertzen dizkizut, egiaz, jaso ditudalako dirutan.
|
|
|
Zergatik garrez beterikoak? Ez bakarrik Teresa eta honen inguruko irakurle taldetxoa, beren kontenplazio begiratokitik, Europaren eta Elizaren gertakari zorigaiztokoen lekuko direlako, baita,
|
Espainia
barruan eta Gaztela barruan, Inkisizioaren, teologo eta espiritualen ingurumari gatazkatsuagatik ere. Hori guztiori pilpilka ageri da orrialde hauetan.
|