|
2000
|
|
|
Fiskaltzak Cardenalen bitartez erakutsi duen jarrera publikoa zeharo okerra iruditzen zait. ENA edo euskal agiriari ezin zitzaiola balorerik eman esan zuen, baina Maria Jose Galindoren epaiak ez
|
zuen
hori esaten, baizik eta ENAk identifikatzeko tresna bezala balio dezakeela, futbol taldeko edo herri liburutegiko beste agiri batek balio dezakeen bezala. Jakina, agiri hauek ez dute balio ofizialik, ez baitira botere ahalmena duen instituzio batek emanak.
|
|
|
Argiako komentariogileak(" Marinel zaharrak", Argia II, 6 or.) ere liburu honen eta aurreko poema liburuaren artean dagoen alde handia azpimarratu zuen, kartzelan bizi izandako esperientzia jotzen
|
zuen
horren kausatzat: "... olerkiak egitearen iraunkortasun horren atzean beste egia hau agertzen zaigu nabarmen:
|
|
|
Unamuno-ren zirrararekin, Kierkegaard enoihartzunekin. Horiek baitziren gazte kritikoentzat orduko elikagai intelektualak.Politikoki, momentu hartan katolizismoa hemen katolizismo frankistaren aurka hartzenari zen formarekin kointziditzen
|
zuen
horrek denak. Konpromiso sozialaren eskabideak eta, hemen, forma erlijiosoa hartu baitute aurrenik.
|
|
|
Gauza jakina da, edozein hezkuntza politikak ikuspegi ideologikoari erantzuten diola, eta orduan jokoan zegoena eliteen formazioa zen, gizarte berriaren eraikuntzarako funtsezkoa zen klase nagusiarena hain zuzen. Beste modu batean esanda, Estatu modernoaren eraikuntzaren erronkari erantzuteko, burgesiaren oinarri politiko ideologikoak finkatu behar ziren, eta Estatuak kontu handia izan
|
zuen
hori horrela gertatu zedin (kontuan izan behar da institutuek Estatuaren aldetik jasotako mimo berezia) 217 Gauza bera esan daiteke goi mailako irakaskuntzari dagokionez, izan ere aurrenekoak, oraintxe bertan genioenez, funtsean zubi funtzioa betetzen du.
|
|
|
Op. cit; 42 Jadanik 1812ko Konstituzioak ezartzen zuen erregeak izendaturiko, jefe superior, aren ardurapean geratuko zela probintzia bakoitzaren gobernua; 1813an. Jefe Político? deitu zitzaion irudi horri, eta 1814ean buru militarrak hartu
|
zuen
horren ardura. 1823an berriro buru politikoak izan ziren, 1833an aipatu. Subdelegado Principal de Fomento?
|
|
|
Berdin zitzaion beste bat maite izatea, edo Jabirekin harremanak izatea, edozer. Azken unean berarekin gogoratu zen, eta erabaki
|
zuen
hori garaipenaren tontorra zela, pastelaren ginga, mendekuaren klimaxa.
|
|
|
Adarrak nork nori nola jartzen zizkion ondo ikasi zuen tripen barrutik, baita sardina berria zein garesti eta txiki heldu den aurtengoan, eta etxekoneko Lutxiren barruan ere haurtxo xarmant bat ari zela ernatzen. Ekografien arabera (kafetegiko andre batek" koreografia" deitzen
|
zuen
horren arabera, alegia) neska zetorrena, gainera.
|
|
|
Beharbada hantxe egon zen, norbaitek irekiko ote zuen esperantzaz kargatua, nork daki zein sekretu gordeaz bere orrien artean. Baina zertarako balioko
|
zuen
horrek. Alegia, Eiderren bidaia Euskal Herritik biluzteak; zertarako hori?
|
|
|
Amesgaiztorik lazgarrienean espero nezakeen guztia gainditzen
|
zuen
horrek.
|
|
|
Funtsean, nik ere gauza bera erran nezakeen. Ximurra putakume bat zen, berak ere onartzen
|
zuen
hori. Emazteki ero dohakabe bat kalitu zuen, Ttipi hilarazi eta guri ere emanen zigun azken beltza, Charly —bertze putakume bat, artetik errateko— aitzindu ez balitzaio.
|
|
|
Bada, eguneroko bizimodua egitea. Ba al
|
zuen
horretarako eragozpen hil edo bizikorik. Ez.
|
|
|
A, eta gure etxeko lanak asko lotzen zuelako. Berak" aitortzen"
|
zuen
hori.
|
|
|
Baina, esan bezala, ez diot deitu eta, beraz, ezin bada jakin bera zer moduz dagoen. Teresak, Dabid bihotzera tiro egin zidan gansterra dela oroitarazi dit (noski, Chicagon nagoelako esango
|
zuen
hori); berak ez dauka hori zertan oroitarazi, nik hainbeste badakit, baina aldi berean ezin dut ahantzi elkarrekin igaro ditugun urteak, urte gehienbat atseginak. Ez dakit:
|
|
|
Nazioarteko harremanak eratzea bigarren mailako xedea zen. Nazionalisten behar nagusiak beste batzuk ziren, bai politika mailan eta bai antolakuntza mailan. Eduardo Landetak honela adierazi
|
zuen
hori Euskalduna astekarian, 1909an:
|
|
|
Aipatutakoaren adierazgarri, besteak beste, honako hauek dira: ...sa nazionalistan argitaratzen ziren artikulu ugari, euskal gatazkaren nazioarteko dimentsioa azpimarratzen baitzuten; EAJk Eusko Idazkaltza Buruba sortu izana, kanpo propagandaz ardura zedin; hainbat naziotara egindako bidaiak; EAJk Europako Nazionalitateen Biltzarrean sartu eta urteko bileretan parte hartu izana (Ramon Bikuñaren esanetan," dar caracter mundialanuestro pleito" esan nahi
|
zuen
horrek);" Euzkadi Europa" goiburua erabili izana.
|
|
|
Abusu guztien aurka joan ohi da, erakunde guztiak eztabaidapean dira. Hizlari baten oihura, den erakunderik urraezinena ere, bertan behera doa; jada ez
|
zuen
horrek sustrairik ohitura nahiz gizartearen iritzi kontuetan. Arrakasta horiek bultza egiten dute eta berehalakoan, oro onartzen zuen zuhurtzia horrek, oro suntsitzeko gogo biziari uzten dio tokia.
|
|
|
Nik uste dut Lorcak ez ziola sekula kasu handirik egin Lauaxetari, ez zuela aintzat hartu ere egin bere poemen euskarazko itzulpena, ez zuela Lauaxetarekin mintzatzeko interesik txikiena ere izan Bilbora etorri zenean. Baina Lauaxetak ez
|
zuen
horregatik etsi. Lorca 1936an fusilatu zuten faxistek.
|
|
2001
|
|
|
Akta faltsuarena eta... Xemeini, idazlea bera, gerraren gogorrenean egin zen Sabino Aranaren gorpuzkinen ateratze xume hura ez zitzaion oso ekitaldi dotorea iruditzen, iruditzen zitzaion euskaraz eta hots handiz egin litzatekeela hura; eta beraz, aldatu egin
|
zuen
horren garrantzi handiko gertakizun bat! Berak argitara emandako aktan agertzen diren gehienak ez ziren benetan Sabino Aranaren gorpuzkinen ateratzean izan:
|
|
|
Eta hil zenean, Rossettik poema liburu bat jarri zuen emaztearen zerraldoan. Hain zuzen ere, bere arrebak, poetisa estimatuak, urte batzuk lehenago poema bat idatzi
|
zuen
horretaz: neska bat hiltzen zela eta bere amoranteak haren zerraldoan poemak utzi zituela.
|
|
|
Horrelako euskaldunik ez zegoelako, ala euskal drogazaleak besteak baino azkarragoak zirelako? Olaldek ez
|
zuen
hori argitzen.
|
|
|
Ramón Palop Espainiako Medikamentuaren Agentziako Segurtasuneko zuzendariorde nagusiak atzo azaldu zuen kasua aztertu dela, baina esan zuen ez dagoela behar adina datu heriotza fenilpropanolaminak eragin zuela zehazteko. Palop ek esan
|
zuen
hori dela Espainian jakinarazitako kasu bakarra, nahiz eta azken hilabeteetan beste kasu batzuk jakinarazi diren Europar Batasunean.
|
|
|
Era berean, medikuak armairu batetik" zuzenean hartzeko" pilulak atera zituela esan zuen. Bi asteren buruan, giharretako min handia izaten hasi zen pazientea, baina medikuak ez
|
zuen
hori frogatu botikan. Elkartearen arabera, Administrazioa eta laborategia “jantzita” zeuden.
|
|
|
Haundiuste halakoa! Ze uste
|
zuen
horrek! Bere aurpegi polita nahikoa zitzaiola edozer esateko?
|
|
|
Isilik gelditu da une batez. Ez
|
zuen
hori espero. Baina hizketari berrekin dio berehala.
|
|
|
‘Frantses batek asmatu
|
zuen
hori, Europa zahar gris nekatutik urrun gaudela azaltzeko, ’ hasi da bera barreka, pistan hegazkin baten turbina piztu denean.
|
|
|
Haize hegoak jotzen duenean nerbio sistemaren barruan sodio eta potasiozko partikulen dantza gelditu egiten da eta horixe omen zen haize hegoarekin hainbat pertsonak sentitzen zuten ondoezaren arrazoia. Eta, zigarroa prestatua zuela ahaztuta, berriro ateratzen zuen tabako orria eta papera, eta beste zigarro bat egiten zuen, trebeziarekin, eta mahaiaren ertzean uzten
|
zuen
hori ere, eskua pospoloen bila sarturik poltsikoan.
|
|
|
Euskal literaturaren lehenbiziko kondaira zein da? Nik esango nuke aita Aranak norbaiten historiaren bukaeran, oker ez banago Labayruren Historia del SeñorÃo de Vizcaya liburuaren azken aldean, sartu zuela zenbait berri euskal literaturaz, baina ezin esan daiteke, eta Aita Aranak ere ez
|
zuen
hori pentsatzen noski, hori euskal literaturaren historia denik. Lehenbizikoa dirudienez Orixerena da, Orixek euskaraz egin zuena8 Nik ez diot Orixerenari deus kenduko, baina esate baterako hau esan daiteke:
|
|
|
Etxaideri, jakina, ezin diezaiokegu horrelakorik eska, historialaria ez denez gero. Besteren lanez baliatu behar
|
zuen
horretarako eta aski eta gehiegi baliatu da balia zitekeen guztiaz.
|
|
|
Leturiaren txoraldi hau pintatzean berean ere aberastu gaituela deritzat, beraz, Txillardegik. Baina ez
|
zuen
horretan gelditzeko asmorik. Hasieran gaude oraindik; ez dakigu ezeren berri, Leturiaren itsumena gurea baldin bada.
|
|
|
Mundu guztiak daki, Kintanak ez ezen (ala Kintanak ere bai?), Mendiburuk ez zuela gipuzkeraz idatzi: ez
|
zuen
hori uste behintzat gipuzkerara itzuli zuen Arruek. Jaiotzez nafarra zelako hizkuntzaz âhonako idazle hau bezalaxeâ eta Nafarroan eta Nafarroarako batik bat argitara  zituelako liburuak.
|
|
|
Ez da ere ahaztu behar Luis Eleizaldek, beste askoren antzera, ez zuela euskara erabili Landibar, bere nobela bakarra, idatzi zuenean. Jendea politikaz bereganatu nahiak bultzatu
|
zuen
horretara dudarik gabe25, ezin ukatuzko arrazoia, baina tartean bazegoen ere sendo tinkaturiko usadioaren zama.
|
|
|
Okasioa baliatuz EAEko testuliburuak kritikatu eta zera aldarrikatu zuten, Madrilgo Gobernuak onartu behar lituzkeela testuliburuak eta ikastetxeko klaustroak ez duela testulibururik hautatu behar, horrela ikastetxeari bere autonomia pedagogikoa murriztuz. Honela eman
|
zuen
horren berri El Mundo k:
|
|
|
Lotsa sentitu
|
zuen
horregatik
|
|
|
Beste aldean kapirotedun elemenia zegoen bildurik, elkarren artean hizketan, binaka, taldetxoetan, biribiletan. Ez dakit zerk ematen
|
zuen
hori pentsatzeko bidea, baina oso aspalditik, mendeetatik edo agian baita milurtetatik ari zirela eztabaida hartan iruditu zitzaidan. Otsoaren ahoko zuloan sartzen ari nintzela konturatu eta atzeraka egin nahi izan nuen, atea berriz zeharkatzeko, oraingoan etorritako bidetik alde egiteko, baina beranduegi zen:
|
|
|
Ordura arte inork ez zuen aipatu Amaiak Afganistanen lagun kuttunik zuenik. Ba ote
|
zuen
horrek zerikusirik Amaia tadjikekin harremanetan jarri izanarekin. Agian erretratu horrek mendeku hutsaren hipotesia alda zezakeen.
|
|
|
– Zergatik egin
|
zuen
hori?
|
|
2002
|
|
|
" Oso liburu inportante eritzi dio Z. ARGIAk K. Mitxelena jaun errenteriarraren liburuari". Eta jakina, egileari egindako elkarrizketa eskatzen
|
zuen
horrek. Beraz, Koldo Mitxelenarengana jo eta ahalik eta galderarik zorrotzenak egiten saiatu zen Bengoetxe, zinez elkarrizketa mamitsua lortuz (barkatuko ote dit sail honen irakurleak, luzeegia izaki, pasarte batzuk baino baititu hemen irakurri).
|
|
|
2001ean Espainia osoan 4.800 milioi orrialde fotokopiatu ziren, 24 milioi liburu osatuko lituzketenak. Guztira, 270 milioi euroren galera ekarri
|
zuen
horrek.
|
|
|
Jendea gezurretan ari al zen? Ez, jendeak uste izan
|
zuen
hori dena ikusi egin zuela. Hemen estimulua zer zen oso argi dago, baina badakigu asmatu egiten ditugula gauzak, eta ez apropos edo intentzio txarrez gainera.
|
|
|
" Euskal Herria engainatzen du Estatutua helburu bat ez baina bitarteko bat dela esaten duenak". EAEko politikan inflexio puntu bat markatu
|
zuen
horrek. Agintearen tentaldietako bat hori baita:
|
|
|
Polidektes erregea ez zen batere poztu gazte hura berriz ere bere muturraren aurrean topatu zuenean. Oso ziur zegoen gorgonek sarraskituta egon behar zuela ordurako Pertseo gizajoa, eta alaitu egiten
|
zuen
horrek bere bihotz gaiztoa.
|
|
|
Pertseok berak ere, horretarako denbora apur bat hartu eta egin beharrekoan pentsatu zuenean, ondo ulertu
|
zuen
hori. Askoz errazagoa zen edozein bazterretan harrizko estatua bihurtuta geratzea ezen ez gorgonaren burua lortu eta, ohoretsu eta ospetsu, abentura hartatik hezurrak osorik zituela etxera itzultzea.
|
|
|
Baina ez
|
zuen
hori bakarrik egin behar, eta hor zegoen koxka.
|
|
|
Hori zela eta, gaztelaniazko programazioa zuten emisora pribatu batzuek euskarazko tarteak sartu zituzten parrillan. Hala nola, Radio San Sebastián delakoak FMn zuen emankizunean sartu zuen euskarazko programazioa; dena dela, euskarak publizitatea erakartzen ez zuelako aitzakiaz, emisorak ez
|
zuen
horren aldeko apustu sendorik egin.
|
|
|
Esan bezala, 1980ko hamarkadaren hasieran irrati berriak sortzeko aukera sortu ziren estatu espainiarrean. Madrilgo gobernuak 140 maiztasun berri banatzeko deialdia 1982an4 zabaldu zuen arren, Euskal Autonomia Erkidegoan, berriz, Jaurlaritzak
|
zuen
horretarako eskudantza, Gernikako Estatutua indarrean jartzearen ondorioz. Beraz, 1981ean argitaratu zuen Jaurlaritzak irratiari buruzko lehenengo dekretua5 Euskal Autonomia Erkidegoan.
|
|
|
Bigarren etapa horretan arazo teknikoak gainditu behar izan zituen Euskal Herrian ondo entzunarazi ahal izateko. 1950eko urrian lortu
|
zuen
hori, eta bere hartan mantendu zen 1952ko martxora bitartean. Garai horretan hiru emanaldi eskaintzen zituen:
|
|
|
Berak eskatu zion udal-batzarrari Donostian irrati bat sortzeko laguntza, bertako alkateorde zelarik. Udalak, berriz, ez
|
zuen
horren beharrik ikusten, eta hasiera batean ez zuen ekimena bultzatu nahi izan28 1924ko urriaren 30ean, berriz, Donostiako udal bilkurak irratia muntatzea erabaki zuen, hiriak jasotzen zuen turismoa erakartzeko tresna egokia izan zitekeelakoan29 Era berean, Gipuzkoako Diputazioari dirua eskatu behar ziola aurreikusi zuen udalak, proiektua aurrera eramateko.
|
|
|
Honek, ate guztietara ostera bat egin zezala agindu zion eta berari agudo jakinaraz ziezaiola ea alde guztietatik modu berean setiaturik zegoen. Esklabuak nola zegoen kontua azkar adierazi eta irteera denak hartuta zeudela jakitera eman zionean, sumatu
|
zuen
hori ez zela zoriaren eraginez gertatu, baizik eta bere bila zetozela eta ziola biziari luzaroan eutsi; bizia inoren esku ez galtzearren, bere lehengo balentriez gogoratuz, beti soinean eraman ohi zuen pozoia irentsi egin zuen.
|
|
|
Silvio, Askanioren semea, halabeharrez oihanean jaioa, izan zen gero agintari. Eneas Silvio sortu
|
zuen
horrek; eta beste horrek Latino Silvio. Aitzin Latinoak deitzen dira horrek antolaturiko kolonia batzuk.
|
|
|
Ruedaren ustez, ekimen hori funtsezkoa da ingurumen hezkuntzan sakontzeko, “ezinbesteko elementua baita garapen iraunkorraren eraketan”. Hain zuzen, Europako adituak adierazi
|
zuen
hori dela ingurumena herritarren lanean eta bizitza pribatuan txertatzeko formula bakarra. Bestalde, José Ignacio Elorrieta Nafarroako Gobernuko Ingurumen zuzendari nagusiak esan zuen orain arte Foru Komunitatean defizita zegoela ingurumen hezkuntzako gaietan, “beharrezkoak baitira ingurumenaren egunerokotasuna lanera eta herritar guztien bizitzari hurbiltzeko”.
|
|
|
Gainera, epaileak epaian, alderdi demandatuak oraindik errekurritu dezakeen epaian, osasunari egin dakizkiokeen kalteen gaia sartu du. Alderdi demandatuak ez
|
zuen
horren gainean ezer egin nahi izan abokatu auzi jartzaileak, oraindik ez baitago frogarik kaltegarri direla egiazko zientziari esateko. Hala ere, kasua instruitzeko ardura duen magistratuak hala adierazi du, beste urrats bat eman du, eta honako hau zehaztu du:
|
|
|
Azken ehuneko horrek 1999ko azarotik 2001eko ekaina arte erreklamatutako zorraren likidazioa ekarri zuen 552.980 pezetaraino, eta horrek epailearen inpugnazioa eragin zuen, neurriz kanpokoa eta legezkotasunaren kontrakoa zela iritzita. Hitzartua baina baliogabea Bi aldeek %29ko interes tasa aplikatu bazuten ere, kontratuan jasotzen zen, baina Auzitegiak epaian zehaztu
|
zuen
horrek «ez duela gehiegikeriarik adierazten». Argudio horri indar handiagoa emateko, 7/ 1995 Legearen artikulu bat aipatzen du.
|
|
|
Mikak ziurtatu zuen elikagaien lau intoxikaziotatik hiru kontsumitzailearen portaeraren ondorio direla, eta ez ekoizleen ondorio. Hala ere, zehaztu
|
zuen
horrek ez duela oztopatzen kontsumitzaileak “Administrazioarekin ere hertsiki zorrotza izan behar duela, merkatura iristen den guztiak kalitate baldintza onargarriak izan ditzan”. Oro har, OCUko zuzendariak onartu zuen erakunde independente horrek egindako ikerketen arabera, “Espainiako merkatura iristen diren produktuen segurtasuna zentzuzkoa dela, eta inork ez duela berehalako arrisku toxikologikorik osasunarentzat”.
|
|
|
Berak ez. Ezin
|
zuen
hori burutik kendu. Egia esango zion?
|
|
|
Ez zuen nahi. Ez
|
zuen
hori sentitu nahi. Bere eskua jarri zuen, ordea, mutilarenaren gainean.
|
|
|
Imanolek nahiko ondo ezagutzen zuen osaba Antxon. Zerbait erabaki zuela esan nahi
|
zuen
horrek. Zerbait garrantzitsua.
|
|
|
Mutil harengana joateko bultza egiten zion. Pizturiko odolaren mintzaira entzuten hasia zen berriro, eta bazekien zer esan nahi
|
zuen
horrek: grinak zirikatutako itsualdia; arriskua.
|
|
|
ulertzeko, adibidez, emakume batengatik burua gal zitekeela eta maitasunagatik hil zitekeela, baina baita ulertzeko ere, finean, maitemina eritasun bat bezalakoa izan zitekeela, eta eritasunari erremedioa jarri behar zitzaiola. Medikuntza ikasten ari zen ni bezalako estudiante batek jakin behar
|
zuen
hori... Denborarekin egin nuen diagnostikoa:
|
|
|
Batek baino gehiagok pentsatuko
|
zuen
hori, aizu, haiek ere gainean ditugu eta. Non nahi duzu kafea, kikaran ala katiluan?
|
|
2003
|
|
|
P. BARRENA. Baina nork onartzen
|
zuen
hori. EHUko irakasleek...
|
|
|
Bi minutuz aurreratu zuten orratz handia Atomic Scientists elkartekoek 1949an, Sobietar Batasunak bere lehen bonba nuklearra lehertarazi zuenean. AEBetako Truman lehendakariak eman
|
zuen
horren albistea, eta buruzagi sobietarrek ukatu zuten arren, zientzialariek garbi ikusi zuten egia zela. 1952an AEBek lehen bonba termonuklearra zartatu zuten Itsaso Barean, Hiroshimakoa baino ehunka aldiz indartsuagoa, Elugelab uharte txikia desagerraraziz.
|
|
|
Joan den mendearen azken laurdenean gertatu zirenak izan ziren. Haien ezaugarria, hain zuzen, inbertsioa eta produktibitatea areagotzea izan zen, eta prezioak beheratzea ekarri
|
zuen
horrek. Kasu horretan, prezioen beheratzeak aktibitatearen areagotzea ekarri zuen berekin.
|
|
|
Eibar ingurukoek erabiltzen duten euskaran eman zituen ezagutzera Juan San Martinek kontakizun guztiak., euskaraz hain gutxi irakurtzen zen garai hartan inguru horietako euskaldunak euskaraz irakurtzen ohitzeko erarik hoberena zelakoan. Baina ez
|
zuen
hori arrazoi bakarra: " Seguru nago tankera onetara egiñik ipuiñak eurak pe beren gatza obeto eruango dabiela", esaten baitzuen.
|
|
|
konfederazio modukoa da Sabinorena, federalistak dira beste xede guziak. Zer pentsa ematen digu duela bi mende Garatek idatzi
|
zuen
horrek. Gainera lau lurralde aipatzen dizkigu hegoaldean, eta hiru iparraldean:
|
|
|
Jean Jacques Rousseauk proposatu Gizarte Hitzarmenaren arabera sortu zen horrela Estatu Nazio subirano berria. Ez
|
zuen
horrek erran nahi, Nazioaren ordezkariak ezartzeko Erregeren aulkian, Erregeri berari, eta gero, beste zenbat herritarri!, burua moztu behar zitzaiola, baitezpada.
|
|
|
Guk baino hobeki adierazi
|
zuen
hori bera Manex Erdozaintzi zenak, olerkari batek bakarrik egin zezakeen bezala, San Martinetako Gerlari Ohien Eresia osatu zuelarik:
|
|
|
Gustave Bardy historialariak erran
|
zuen
horrengatik: –Hizkuntzen ezberdintasunak ez badu ere kasu batzuetan eragozten fedearen batasuna, aztertu behar da zergatik, beste aldi batzuetan, ezberdintasun horrek berak ireki dituen leizarte gaindiezinak?.
|
|
|
Erakunde pribatuei zegokienez, UEUko buruek jakitun ziren Euskal Herriak bizi zuen egoera ekonomiko larriak ez zuela errazten bidea, baina, hala ere, erantzun nahiko ona jaso zen, ohiko laguntzaileengandik159 Defizitaren zati bat Eusko Jaurlaritzaren Hezkuntza Sailak ordaindu zuen 1981eko urtarrilean, nahiz eta 1985era arte ez izan eskumenik unibertsitateen esparruan. Esleitutako diruaren berri ematen zuen eskutitzak argi azaltzen
|
zuen
horren muga: «laguntza honek ez du etorkizunean euskararen zerbitzuan ihardungo diren erakundeei laguntzerakoan jarraituko den aurrerabide bat adierazi nahi».
|
|
|
Hala ere, antrazklina dosi handiak hartuz gero, bihotz toxikotasuna sortzen da, eta paziente batzuek bihotz gutxiegitasun itzulezinak gara ditzakete. Angels Arcusak adierazi
|
zuen
horrek, batzuetan, “ondo erantzuten ari diren gaixoei tratamendua kentzera” behartzen duela, eta, beste batzuetan, “bizi itxaropen luzea duten gaixo gazteen bizi kalitatea larriki konprometitzen du”.
|
|
|
Hok adierazi zuen birus horrek giza zelulei erasotzen diela, hiesak bezala. “Ez gara ari esaten hau dela pazienteak tratatzeko droga (pneumonia atipikokoa) bihar edo hilabetean”, azpimarratu zuen Hok, eta argitu
|
zuen
hori dela gaixotasun berri horrentzako sendabidea, oraindik oso gutxi dakiena. Debekua Bestalde, Txinako Gobernuak debekatu egin du familiak kartzeletara joatea, gaixotasuna zabal ez dadin.
|
|
|
Mariñeren zapia leunki burutik kendu eta bere adats ilunen lurrinean korapilatu zenean, itsasoaren gesala ahaztuko zuela iruditu zitzaion; bere begietan murgiltzeak ur zabalean galtzeko desira estaliko zuela, baina ez zen hala izan. Gau bakarra iraun
|
zuen
horrek, ez baitzuen ezer berririk aurkitzen Mariñerengan. Egunero berberak ziren bere ile eta begiak, ahots eta begiradak.
|
|
|
" Jenioa naiz ni eta zu ez." Horregatik egiten zion burla Faulknerrek Matiasi. Mindu egin
|
zuen
horrek Matias, eta haserretu egin zen eta oldartu egin zitzaion Faulknerri eta esan zion" Ikusteko dago hori". Liburua zabaldu zuen gero.
|
|
|
Malco altxatu zen mahaitik halako batean; izan ere" Museora joan behar dut". Matias mindu egin
|
zuen
horrek. Ez zuen mindu, jakina, Malcok Museora joan behar izateak, ez baitzuen Matiasek aparteko gorrotorik museoen kontra.
|
|
|
Leihoko gauak ere intimitatea ematen zuen, eta bero apur bat. Orduan zazpigarrenez pentsatu zuen Matiasek umeak ez zuela hitz bat bera esan bidaia osoan, eta hurrengo gogoeta izan zen amak ere ez zuela hitzik esan; zazpigarrenez pentsatu
|
zuen
hori ere.
|
|
|
Eta erleen erruz urteak eman zituen pikuak jan gabe. Alferrik gogoratu
|
zuen
hori, ordea: ezin zituen ametseko erleak madarikatu.
|
|
|
Eta hori abantaila, esan zuen Luvinok, handia da. Idazkaria beste guztien gainetik jartzen
|
zuen
horrek, esan zuen Luvinok, besteen aurpegiak kontrolatzen zituelako idazkariak eta inork ez zuelako berea kontrolatzen. Eta abantaila handia, esan zuen Luvinok, da hori.
|
|
|
Itsasoa ikustean lasaitu egiten zen Matias, bazekielako Idusen zegoela oraindik; bazekielako ez zela, konturatu gabe, Idusetik atera eta beste herri batera joan, ibili eta ibili. Eta Idus itsasoaren ondoan dagoen munduko herri bakarra balitz bezala pentsatzen
|
zuen
hori. Bazekien gogoeta tontoa zela, baina gogoeta tontoak izaten dira normalenak etxetik kanpo, haizeak mugitzen dituen partikula jobialak sudurretik sartzen ari zaizkigunean, esate baterako.
|
|
|
Esaten da sakratuak direla erleak. Ulpianok ere esaten
|
zuen
hori. Sakratuak direla erleak.
|
|
|
Txikitatik. Baina Fisikak azalduko
|
zuen
hori segurutik. Izango zuen Fisikak azalpenen bat.
|
|
|
Zutunik jarritako artazi ireki batzuen forma zeukan Museoak. Hau da, dorre moduko bi zituen Museoak, kanporantz okertuta, eta artaziak apur bat irekita zeudela adierazten
|
zuen
horrek. Eta dorreen azpian beste eraikin biribil bi zeuden eta zulo bana zeukaten eraikin biribilek erdian.
|
|
|
Izekorik hurrekoenak. Eta ez zekien zergatik gogoratzen
|
zuen
hori, non eta museo estrabagante baten aurrean.
|
|
|
Zertzelada txiki horiek gorabehera, ni zoriontsu izan nintzen berarekin bizi izan nituen hiru urte haietan. Bereizi ginelarik ere, Monikak ez
|
zuen
horren erraz etsi. Telefonoz deitu ohi zidan tarteka, desorduetan askotan, onez onean jeneralean baina amenazoekin ere bai tarteka, erantzungailuan mezu izugarriak utziz.
|
|
|
Bere ile naroa kokotean bildu eta lizunki laztandu zuen bi eskuekin. Ondo sentitzeko noizbehinka errepikatzen zuen ariketa izango
|
zuen
hori. Blusa lisatu zuen ondoren eta bularren formari erreparatu zion gerria ezker eskuin mugituz, eta lotsatu egin zela iruditu zitzaidan nik hain arretatsu begiratzen niola ohartzean.
|
|
|
Harri eta zur utzi nindian Maritxuk, jakina! Egia zuan azken karamelu hura opari eman zidala, baina ez al
|
zuen
horregatik beste hamarrek adina balio. Eta, hau egia izanik, non gelditzen ziren don Anxelmoren arrazoiak?
|
|
|
Ama ekartzen dio gogora. Hark ere gauero egiten
|
zuen
hori bera, ohera joan aurretik. Senarra, baina, harritu egin zen aurreneko potea erosi zuenean.
|
|
|
Semea, berriz, baloi ondoan makurtu, eta esku batetik bestera ibiltzen hasi zen, interes handirik gabe. Argi zegoen mekanoa espero zuela, baina ez
|
zuen
horretaz hitz erdirik ere esan. Gero ahal izan zuen moduan iraun zuen amaren aurrean zutik, galtzontziloak eta galtzerdiak probatzen zizkion bitartean.
|
|
|
Mogelen lan guztiei darien tradizionalismo sendoagatik harrigarri gerta badakiguke ere, Adiskideen Elkarteko" bazkide literarioa" izan zen, bere senideen eraginez, zalantzarik gabe, aita eta anaia sendagileak eta Elkarteko kideak izan baitziren. Ez
|
zuen
horrek, inondik ere, Erregimen Zaharrari zion atxikimendua moteldu. Inkisizioarentzat ere lan egin zuen, ideia iraultzaileen aurrerakada galarazi nahian, eta 1792an Bizkaian zenbait aldizkari frantsesen zabaltzea ere salatu zuela badakigu (Altzibar, 1992: 138).
|
|
|
Landa-guneetako noble txikiaren eta behe kleroaren egoerak ere txarrera jo zuen. Hiru talde sozial horien hurbiltasuna ekarriko
|
zuen
horrek, gerora aintzat edukitzekoa noski.
|
|
|
Naturaren maitale mistiko bat da eta historiaren tragiko edo nostalgiko bat. Jaizkibelen mendia eta itsasoaren ikuskizun goititasunezkoa bere begiekin ikusi baino lehen, Hugoren irudimenak kantatua
|
zuen
hori Udazkeneko orriak en meditazio batean(" Ce qu’on entend sur la montagne"). Unamunok antzeko meditazio bat dauka, mendi eta itsasoaren kontrastearen motiboarekin, Paz en la gue rra ren amaieran.
|
|
|
Beraz, bestela ez bada, dudatzeko gauza direnek dudatzen ikasteko, bidaiatzeak izan lezake bere interesa, eta noizean behin dudatzeak euskaldunoi ez liguke kalte egingo. Descartes-ek berak aspaldi esaten
|
zuen
hori bidaiatzearen bere filosofia txikian. Problema, dudatzen ez dakitenak, dira.
|
|
|
Oinarri
|
zuen
horretarako Domatek pentsamendu kristaua. Hala ere, garaikide eta osteragoko juristak, zuzenbide naturalaren esparruan aritu izan zirenak baino, bilketa sistematiko berri baten atzetik doa Domat, zuzenbidearen antolakuntza ezohiko baten igurikimenak joa.
|
|
|
Arrazoi idatzia
|
zuen
horretarako lanabesa. Horren adierazlea ere, erromatar zuzenbidea.
|
|
|
Damianek erakutsi dio lehenengo pitzatua. Ezkutuan behar
|
zuen
horrek. Eman dio emakumeari ahuleriaren berri.
|
|
|
Ihes egina? Denborak argituko
|
zuen
hori ere. Artean, Elena ez zegoen niretzako.
|
|
2004
|
|
|
Hala sartu zen kolonialismoaren abenturan 1884an, hauteskundeak tartean zirela («dena zagok aspaldi asmatua, Bush laguna» esango luke gaur) eta Togo, Kamerun, Afrika ekialde eta Pazifikoan zehar barreiatu zuen bere armada. Afrikan «beltzei hezkuntza emateko» sartu zirela zioten bihotz oneko giristinoek, baina Ludwig Kulz medikuak ongi esplikatu
|
zuen
horrekin egia panfleto ziniko batean: «Zertarako?
|
|
|
Zenbaitetan, ez baita samurra izan jendeak bere mendiko materiala uztea: " Askori erreparoa ematen zion etxean ondo gordeta
|
zuen
hori lagatzea, ederki zainduko genien hitza behar zuten, horretan Euskal Museoaren babesa izan dut", diosku Yanizek. Izan ere, erakusketa antolatzeko orduan, Euskal Museoa alde teknikoaz arduratu da, BBK berriz, aretoaz eta arlo ekonomikoaz.
|
|
|
Padinek bestelako jazarpenak ere gogoratzen ditu, egoera arintzen laguntzen ez zutenak hain zuzen ere: " Lana gogorra zen, baina are gehiago derrigorturik eta tratu txarrak jasanda, erran behar dut gerra garaian baino gose gehiago eta okerrago pasatu genuela, dena eskuz egiten zen(...), leher eginda bukatzen genuen eta jaten genuenak ez
|
zuen
hori konpentsatzen". Bizi baldintza kaskarrak jasanda, ahulezia eta gaixotasunak laster agertu ziren, batzuetan muturreko egoerak agertzen zirelarik:
|
|
|
Alor historikotik begiratuta ezaguna da 1937ko apirilaren 26an Alemaniako armadako hegazkinek txikitu zutela Gernika, Francoren aginduz. Duela zazpi urte onartu
|
zuen
hori Alemaniak ofizialki. Harrigarria bada ere, Espainiak oraindik ez du horrelakorik onartu eta guztientzat nor izan zen eta' gorriak' ez zirela izan argi badago ere, oraindik Espainiako erakundeek ez dute halakorik ofizialki onartu.
|
|
|
Gerrak etenarazi
|
zuen
hori dena...
|
|
|
goibel, euritsu... Horrek guztiak gazteak gizarte hertsi hartatik ihes egitera bultzatu zituen eta zinemak ematen
|
zuen
horretarako aukera".
|