|
2000
|
|
|
Fiskaltzak Cardenalen bitartez erakutsi duen jarrera publikoa zeharo okerra iruditzen zait. ENA edo euskal agiriari ezin zitzaiola balorerik eman esan zuen, baina Maria Jose Galindoren epaiak ez
|
zuen
hori esaten, baizik eta ENAk identifikatzeko tresna bezala balio dezakeela, futbol taldeko edo herri liburutegiko beste agiri batek balio dezakeen bezala. Jakina, agiri hauek ez dute balio ofizialik, ez baitira botere ahalmena duen instituzio batek emanak.
|
|
2001
|
|
|
Akta faltsuarena eta... Xemeini, idazlea bera, gerraren gogorrenean egin zen Sabino Aranaren gorpuzkinen ateratze xume hura ez zitzaion oso ekitaldi dotorea iruditzen, iruditzen zitzaion euskaraz eta hots handiz egin litzatekeela hura; eta beraz, aldatu egin
|
zuen
horren garrantzi handiko gertakizun bat! Berak argitara emandako aktan agertzen diren gehienak ez ziren benetan Sabino Aranaren gorpuzkinen ateratzean izan:
|
|
|
Eta hil zenean, Rossettik poema liburu bat jarri zuen emaztearen zerraldoan. Hain zuzen ere, bere arrebak, poetisa estimatuak, urte batzuk lehenago poema bat idatzi
|
zuen
horretaz: neska bat hiltzen zela eta bere amoranteak haren zerraldoan poemak utzi zituela.
|
|
|
Horrelako euskaldunik ez zegoelako, ala euskal drogazaleak besteak baino azkarragoak zirelako? Olaldek ez
|
zuen
hori argitzen.
|
|
2002
|
|
|
" Oso liburu inportante eritzi dio Z. ARGIAk K. Mitxelena jaun errenteriarraren liburuari". Eta jakina, egileari egindako elkarrizketa eskatzen
|
zuen
horrek. Beraz, Koldo Mitxelenarengana jo eta ahalik eta galderarik zorrotzenak egiten saiatu zen Bengoetxe, zinez elkarrizketa mamitsua lortuz (barkatuko ote dit sail honen irakurleak, luzeegia izaki, pasarte batzuk baino baititu hemen irakurri).
|
|
|
2001ean Espainia osoan 4.800 milioi orrialde fotokopiatu ziren, 24 milioi liburu osatuko lituzketenak. Guztira, 270 milioi euroren galera ekarri
|
zuen
horrek.
|
|
|
Jendea gezurretan ari al zen? Ez, jendeak uste izan
|
zuen
hori dena ikusi egin zuela. Hemen estimulua zer zen oso argi dago, baina badakigu asmatu egiten ditugula gauzak, eta ez apropos edo intentzio txarrez gainera.
|
|
|
" Euskal Herria engainatzen du Estatutua helburu bat ez baina bitarteko bat dela esaten duenak". EAEko politikan inflexio puntu bat markatu
|
zuen
horrek. Agintearen tentaldietako bat hori baita:
|
|
2003
|
|
|
P. BARRENA. Baina nork onartzen
|
zuen
hori. EHUko irakasleek...
|
|
|
Bi minutuz aurreratu zuten orratz handia Atomic Scientists elkartekoek 1949an, Sobietar Batasunak bere lehen bonba nuklearra lehertarazi zuenean. AEBetako Truman lehendakariak eman
|
zuen
horren albistea, eta buruzagi sobietarrek ukatu zuten arren, zientzialariek garbi ikusi zuten egia zela. 1952an AEBek lehen bonba termonuklearra zartatu zuten Itsaso Barean, Hiroshimakoa baino ehunka aldiz indartsuagoa, Elugelab uharte txikia desagerraraziz.
|
|
|
Joan den mendearen azken laurdenean gertatu zirenak izan ziren. Haien ezaugarria, hain zuzen, inbertsioa eta produktibitatea areagotzea izan zen, eta prezioak beheratzea ekarri
|
zuen
horrek. Kasu horretan, prezioen beheratzeak aktibitatearen areagotzea ekarri zuen berekin.
|
|
|
Eibar ingurukoek erabiltzen duten euskaran eman zituen ezagutzera Juan San Martinek kontakizun guztiak., euskaraz hain gutxi irakurtzen zen garai hartan inguru horietako euskaldunak euskaraz irakurtzen ohitzeko erarik hoberena zelakoan. Baina ez
|
zuen
hori arrazoi bakarra: " Seguru nago tankera onetara egiñik ipuiñak eurak pe beren gatza obeto eruango dabiela", esaten baitzuen.
|
|
|
konfederazio modukoa da Sabinorena, federalistak dira beste xede guziak. Zer pentsa ematen digu duela bi mende Garatek idatzi
|
zuen
horrek. Gainera lau lurralde aipatzen dizkigu hegoaldean, eta hiru iparraldean:
|
|
2004
|
|
|
Hala sartu zen kolonialismoaren abenturan 1884an, hauteskundeak tartean zirela («dena zagok aspaldi asmatua, Bush laguna» esango luke gaur) eta Togo, Kamerun, Afrika ekialde eta Pazifikoan zehar barreiatu zuen bere armada. Afrikan «beltzei hezkuntza emateko» sartu zirela zioten bihotz oneko giristinoek, baina Ludwig Kulz medikuak ongi esplikatu
|
zuen
horrekin egia panfleto ziniko batean: «Zertarako?
|
|
|
Zenbaitetan, ez baita samurra izan jendeak bere mendiko materiala uztea: " Askori erreparoa ematen zion etxean ondo gordeta
|
zuen
hori lagatzea, ederki zainduko genien hitza behar zuten, horretan Euskal Museoaren babesa izan dut", diosku Yanizek. Izan ere, erakusketa antolatzeko orduan, Euskal Museoa alde teknikoaz arduratu da, BBK berriz, aretoaz eta arlo ekonomikoaz.
|
|
|
Padinek bestelako jazarpenak ere gogoratzen ditu, egoera arintzen laguntzen ez zutenak hain zuzen ere: " Lana gogorra zen, baina are gehiago derrigorturik eta tratu txarrak jasanda, erran behar dut gerra garaian baino gose gehiago eta okerrago pasatu genuela, dena eskuz egiten zen(...), leher eginda bukatzen genuen eta jaten genuenak ez
|
zuen
hori konpentsatzen". Bizi baldintza kaskarrak jasanda, ahulezia eta gaixotasunak laster agertu ziren, batzuetan muturreko egoerak agertzen zirelarik:
|
|
|
Alor historikotik begiratuta ezaguna da 1937ko apirilaren 26an Alemaniako armadako hegazkinek txikitu zutela Gernika, Francoren aginduz. Duela zazpi urte onartu
|
zuen
hori Alemaniak ofizialki. Harrigarria bada ere, Espainiak oraindik ez du horrelakorik onartu eta guztientzat nor izan zen eta' gorriak' ez zirela izan argi badago ere, oraindik Espainiako erakundeek ez dute halakorik ofizialki onartu.
|
|
|
Gerrak etenarazi
|
zuen
hori dena...
|
|
|
goibel, euritsu... Horrek guztiak gazteak gizarte hertsi hartatik ihes egitera bultzatu zituen eta zinemak ematen
|
zuen
horretarako aukera".
|
|
2005
|
|
|
Orain mahai gainean jarri den arazoa da azken aste hauek arte gaia ahazturik zegoela. Ezagutarazitakoan, orain PSOEko gobernuak kontrolatzen duen CNMVk ikerketa abiatu zuen, nahiz eta ohartarazi
|
zuen
horri buruzko edozein delitu honezkero preskribitua dagoela. Onartu zuen, hala ere, artxiboetan ez dela ageri gaiari buruzko inolako salaketarik, eta horrek bide eman dio salaketa hori bere garaian suntsitu egingo zutelako tesiari.
|
|
|
Batasunak Anoetako proposamenaren bidez iraganean beste batzuek esan zutena baino gehiago esan du. Polimiliek biolentziaren estrategiari uko egin ziotenean EEk ez
|
zuen
horren garbi hitz egin. Aralarrek duela bi urte antzeko erabakia hartu zuenean, biolentzia une hartan ez zela komenigarria esan zuen.
|
|
|
Baba beltza egunean hirutan jan luke ala birekin aski ote da? Lehen ere apustua galduta pinudia erosi
|
zuen
horrek." Detaile denak zaindu behar, itxuraz.
|
|
|
Askorentzat, goi mailara heltzeko bidea. Herri guztiak onartzen
|
zuen
hori.
|
|
|
Baina, orokorrean, literatura modernizatu behar hark indarra galdu duen heinean, literaturak, berezko duen tasunetako bat galdu du: ausardia, esperimentatu beharra, bakarren batek" metaliteratura" deitu
|
zuen
horretarako joera eta grina.
|
|
2006
|
|
|
Arkitekturak gero eta plastizitate handiagoa hartzen zuen bitartean, eskultura ordua arteko gorputz itxia desegin eta espaziora irekitzen hasi zen. Besteak beste, 1912an Archipenkok bere Emakumea oinez obrari zulo batzuk eginda lortu
|
zuen
hori. Arkitekturan Taut, Mendelsohn edo Steiner eskultura figuratibora gerturatu ziren euren eraikinei esker.
|
|
|
Elosun, errota eta, urpean, beste bi edo hiru baserrirekin batera. Errotik aldatu
|
zuen
horrek bertako bizimodua». Eta bertara lanean etorri ziren etorkinen egoera, miseria gorria.
|
|
|
Aldiz, ministro izatera iritsi zen lehen euskal nazionalista Irujo izan zen. Gainera, gerra baten erdian lortu
|
zuen
hori eta ordutik ez dugu besterik izan. Nazionalismo katalana askoz irekiagoa da, liberalagoa.
|
|
|
Garcia Carcelek deskribatzen du nola Felipe IV.enaren Kantzilertzak garai hartako dramaturgoei ordaintzen zien, euren lanetan katalan zuhurraren topikoa sar zezaten. Arrazoi politiko hutsagatik egin
|
zuen
hori, Felipe IV.a izan baitzen katalanen eskubide eta pribilegioak mugatzen hasi zena. Garai hartako ekimen militar ugariak ordaindu ahal izateko katalanen dirua behar zuen.
|
|
|
XXI. mendean Euskadi euskal herritarrek erabakitzen dutena izango da. Quebecera egindako bisita batetik etorrita esan
|
zuen
hori.
|
|
|
Gerra hasi besterik egin ez zenez, sistema judizial eta politiko finkorik ez zegoen eta fusilamenduak prozesu judizialik pasa gabe egin zirela uste da, isilpean. Dudarik gabe, horrek senideen ezinegona eta samina areagotu zuen; kartzelara janaria edo arropak ematera joan eta «libre» zeudela esaten zietenean, azkar ikasi zuten zer esan nahi
|
zuen
horrek, gauean ziegatik atera eta fusilatu egin zituztela alegia.
|
|
|
«Gatazka kaletik atera eta negoziazio mahaira eramateko garaia iritsi da». Proposamena ez zen Espainiako Gobernuak espero zuena, ez zen espero zuen «pausoa», baina ez
|
zuen
horregatik «pausoa» gutxietsi. ETAk urte bat luze zeraman hildakorik eragin gabe, atentatu hilgarrien eza Espainiako Gobernua eta ETAren arteko elkarrizketa gauzatzen ari zen seinaletzat jo zen.
|
|
|
«Ebazpenak betiere euskal herritarrek [ciudadanos vascos] libreki hartuko duten erabakiaren arabera hartuko dira». Ez
|
zuen
hori bakarrik esan, jakina, ebazpenak «indarrean dagoen legalitatearen markoan hartuko zirela» azpimarratu baitzuen.
|
|
2007
|
|
|
Baina kontuan hartu garai hartan unibertsitaterik ez zegoela Euskal Herrian, Deustukoa izan ezik edo. Parisko giroaren eraginik jasotzea zaildu
|
zuen
horrek.
|
|
|
1936ko urriaren 1ean onartutako Euskal Autonomia Estatutuak ez zuen zehazten Euskadiko hiriburua zein izanen zen. Hala ere, Bilbok hartu
|
zuen
horren ardura. Eusko Jaurlaritzak Gernikako Juntetxean zin egin ondoren, Bizkaiko hiriburua izan zen gobernu horren egoitza eta faxistei aurre egiteko sortu zen armadaren aginte leku politiko militarra.Bilboko adinekoen oroimenean bizirik zirauen II. Gerra Karlistaren karira izandako setioa, Paz en la guerra eleberrian Unamunok maisuki islatu zuena.
|
|
2008
|
|
|
Hori ukaezina da. Baina Meabek ez
|
zuen
hori Espainiaren batasuna justifikatzeko esan, gaur egun batzuek egiten duten bezala. Aberrien eta nazionalismoen inguruan manipulazio handia dago.
|
|
|
Lehenengoan Espainiako bandera atera zuten, baina Iruñekoan, aldiz, Nafarroakoa bakarrik! Ez zitzaidan batere ondo iruditu Alfajarin parean botako
|
zuen
hori, oraindik 300 km geratzen zirela. Zorionez, tortura hura amaitu eta heldu ginen, halakoan, Bartzelonara.
|
|
|
" Kristok heriotza duina eduki zuen, zainketa aringarririk gabea". Sebastianek Aste Santuan esan
|
zuen
hori. Erreferentzia zinematografikoekin segituz, agian egunotan telebistan pantailaratu dituzten The Robe (gazteleraz, La tunica sagrada), King of Kings (Rey de reyes) eta Jesus of Nazareth (Jesus de Nazaret) jarraian ikusteak eragindako euforiaren eraginpean mintzatu zen.
|
|
|
erantzun kapitalistak betiko tresnak erabili zituen; lehenik eta behin, bortxazko errepresioa, poliziaren eta epaileen bidez. Milaka atxilotze eta prozesu langileen abangoardiaren aurka… Errepresio judiziala. Italiak ez
|
zuen
horregatik demokrazia labela galdu. Orain hogei edo hogeita hamar urteko kontuak dira.
|
|
|
Saenzek gertutik ezagutzen ditu halakoak, emazte ohiak tratu txarren inguruko salaketa ipini baitzion duela urte batzuk: " Haurra zegoen eskolatik ateratzea eta nigandik urruntzea lortu
|
zuen
horrekin. Epaiketa baino egun bat lehenago, salaketa faltsua kendu eta ez zuen zigorrik jaso; niri aldiz, izugarri kostatu zait nire semearekin harremana berreskuratzea".
|
|
|
Aita berrezagutzeko lan horretan bere burua ere aurkituko du narratzaileak; lesbiana da Bechdel, baina unibertsitate garaian izandako zalantzen ondoren familiarekin garbi hitz egin
|
zuen
horretaz; aitak inoiz ez zuen pausoa eman hil aurretik idatzi zion gutun batean" ez naiz heroi bat" esan zion.
|
|
2009
|
|
|
Seminarioetan parte hartzaileek ariketak egiten dituzte, eta beraien burua probatzen dute, ikusten dute ideia batetik ekintza bat egiteko gai direla. Ondoren, horri buruz hitz eginez, norbera ohartzen da ongi egin duen edo ez, egin nahi
|
zuen
hori egitea lortu duen edo ez, interesatzen zaion edo ez, eta abar. Hori bai, hori egin liteke seminario batean.
|
|
|
Baina Altsasukoak, batez ere barrura begira ari ziren, kanpoan eragiteko lehenik barrukoak konpondu eta bideratu behar direla jakitun. Floren Aoiz zen han agertzen zen horietakoa eta joan den larunbateko Gara ko bere ohiko zutabean argi adierazten
|
zuen
hori: "(...) Baina abian jarritakoa geldiezina delakoan nago, ezker abertzaleak bide horretatik aurrera segitzeko hainbat etxe barneko erronkari aurre egin badio ere".
|
|
|
Guardia Zibilen buruzagi honen esanetan, 1996an hasi ziren ETA eta Egunkaria ren arteko loturak ikertzen, Tomas y Valienteren hilketaren ondoren, baina ezkutatu
|
zuen
horretarako erabilitako ETAren idazkiak 1990 eta 1993 artekoak zirela. Agiri horietan ETAk euskal kulturako talde eta enpresa ugariren aipamena egiten zuen eta aipatze soil hori baliatu izan zuen guardia zibilak Egunkaria ixteko.
|
|
2010
|
|
|
Baina Adamsek bazekien mexikarrek erretxina horri tzictli esaten ziotela eta mastekatu egiten zutela. Hain zuzen, Antonio Lopez de Santa Ana buruzagi mexikarraren idazkaria izan zenean izan omen
|
zuen
horren berri. Hala, tzictliari azukrea erantsi eta 1871ko otsailean salgai zen Adams' New York Gum delakoa, hau da, lehenengo txiklea merkaturatu zen.
|
|
|
Aurreneko komikietan, gainera, analisi gaizto horiek pertsonaien ahotatik ateratzen ziren. Freskotasuna ematen
|
zuen
horrek, bakoitzaren ikuspuntu eta hizkeragatik euskalkiak abileziaz erabiltzen ditu Gallegok. Hirugarrenean, ordea, komikigileak berak kontatzen du lehen pertsonaiek ziotena, eta istorioak tonu uniformeagoa hartzen du.
|
|
|
Noski, mailegu emaileei ez zitzaien batere gustatu. Correak egin zezakeen hoberena dirua utzi ziotenei AEBko auzitegietan kontra egitea litzake baina sekulako eskandalua ekarriko
|
zuen
horrek. Ez eskari hutsarengatik, lehenengoz AEBko epaitegietan kanpo zorraren funtzionamendua biluzteko arriskua zegoelako baizik.
|
|
|
Eta horregatik, ez ditu ohiko saiakerak idazten. Ernesto Laclauk The Sublime Object of Ideology liburuari egindako hitzaurrean ongi nabarmendu
|
zuen
hori: " Zalantzarik gabe, hau ez da liburu bat zentzu klasikoan; erran nahi baita, egitura sistematiko bat; aurretik pentsatutako plan bat garatuz egindako arrazoiketa.
|
|
|
Ahalegin handia egin da, beraz. Eta ahalegina hain handia izanik, logikak nahi
|
zuen
horren pareko izatea errentagarritasuna ere. Eguna inportantea baitzen, baina hura bezain inportantea, biharamuna.
|
|
|
Bereziki haserretu zen nirekin diagnosia egin nuenean esanez, Naomi Kleinen shock terapiaren antzeko zerbait izan zela iraultza kulturala, Deng Xiaopingi esparrua prestatzeko merkatu kapitalismorako. Ez
|
zuen
hori entzun nahi!
|
|
|
Gizartearen %5 oso aberatsa da eta %20a oso pobrea, nahiz eta herrialdeen arabera desberdintasunak dauden. Azken finean, kontsumoaren ereduak berak bultzatu
|
zuen
hori eta Ford izan zen horretaz konturatzen lehena: nik ez badiet nire enplegatuei nahikoa ordaintzen, dute Ford bat erosi; beraz, sortu dezagun autoak, jogurtak eta oporrak erosi dituen klase soziala.
|
|
|
Herriak eskatu zuenean kanpandorretako ezkilak gauean isilik eta mutu geratzea, Bonbon eta Horkonponeko erregeak ez
|
zuen
horretarako agindurik izenpetu: " Ez zelako lasai lokartuko erretorea".
|
|
2011
|
|
|
" Zuzenbide Estatua ez dago treguan" esan zuen Rubalcabak, ETAk irailean ekintza armatuen etetea iragarri zuenean. Aldiz, urtarrilaren 10eko prentsaurrekoan bere buruari egindako galdera eta erantzunetan ez
|
zuen
hori adierazi behar izan. Segur aski jakitun zelako egun gutxira zer gertatuko zen:
|
|
|
Hori aldatzen hasi zen argi geratu zenean Mubarakek ez zuela iraungo. Baina Al Jazeerak ez
|
zuen
hori egin; etengabe filmatu zituen masa mobilizazioak, X ekin, Y rekin, Z rekin hitz egin zuen, jendearen ikuspuntuak jaso zituen eta hori inportantea izan zen.
|
|
|
" terrorismoaren aurkako gerra"... Jendea izutzeko bakarrik balio
|
zuen
horrek, benetako gerra AEBen dominazioa maila globalean ezartzeko egin zen. AEBen aurkako eraso terroristak erabili zituzten mundua beraien interesen arabera moldatzeko eta hori zen elkarri esaten ziotena, hasieran sekretupean, gero jendaurrean.
|
|
|
" Geroa gurea da" esaldiarekin hasten da atala, lehendakariaren esaldia. Espainiako Kongresuan esan
|
zuen
hori, gaztelaniaz. Liburuan sarri agertzen da kontzeptu hori, liburuari funtsa ematen diona:
|
|
|
Duela gutxi, Miguel Sanzek zalantzan jarri
|
zuen
hori...
|
|
|
Eta gero, toki guztietan. Hemen, esaterako, Arturo Campionek egin
|
zuen
hori.
|
|
|
Esparza eta Jimeno Jurio oso lagun onak ziren, eta Jimeno Juriok bazituen, fitxategi batean, berak bilduta, 2.300 hilketaren inguruko datuak. Baina ez
|
zuen
horrekin jarraitu nahi. Nekatuta zegoen, eta presioak izan zituen gainera, gaizki pasa zuen, eta hori utzi eta beste ikerketa erraldoiari ekin zion, toponimiari.
|
|
|
Geroa Bairen ordezkaririk ez badago, ez da nafar abertzaleon ahotsik izango UPNri erantzuteko. NaBaik lortu
|
zuen
hori, Geroa Baik horri eutsi nahi dio. Baina ez da diferentzia bakarra.
|
|
|
Bada, badirudi bere burua besterik gabe ikusten
|
zuen
horrek, ETAk, erabaki duela denon bidera etortzea eta hori positiboa da. Baina, badirudi, batzuek orain pentsatzen dutela gizarte guztia bere aldera doala.
|
|
2012
|
|
|
Baserrietako haurren gertuko eskolaratze duina betidanik izana zen Johañeren obsesioetakoa. Hamaika bider idatzia
|
zuen
horretaz. Orain bera, Anita Galant garaztarrarekin ezkondua eta bi neska txikiren aita, bera zen ikusi zituena haurrak hotzez autobusaren zain, urrun eraman zitzan, han eguna edo astea pasata berriro bidaia luzean etxeratzeko.
|
|
2013
|
|
|
Bestalde, ETBren inguruko hausnarketa plazaratu zuen: ETBk epe luzerako proiektua behar duela nabarmendu zuen, eta euskal hiztunek eguneroko telebista" normal" bat merezi dutela; Euskadi Irratia jarri
|
zuen
horren eredu.
|
|
|
Trantsizioa Espainian hasten delarik Giscard d' Estaing da presidentea Frantzian. Honek Espainia demokrazian sartzea nahi zuen absolutuki, ahal zen guztia egin
|
zuen
horren alde. Espainiako Erregea ezarri zutenean d' Estaingek maite du Erregea, d' Estaing baita, noblea bera ere berarekin nahi izan zuen Espainia salbatu.
|
|
|
Nik ez. Baina nork bere iritzia izango
|
zuen
horretaz, gure hamazazpiko talde hartan. Nork bere joera politiko eta soziala zuen.
|
|
2014
|
|
|
Erresistentzia aro batera mugatuko nuke elebitasuna, baina batez ere, bigarren hizkuntza zertarako nahi dugun erabaki behar genuke, eta horren arabera, ezagutza maila bat adostu. Frantziak biziki ongi egin
|
zuen
hori ingelesarekiko bere burua arriskuan ikusi zuelarik. Frantsesa babesteko legeak onartu zituen eta kito arazoa.
|
|
|
Ahantzi ote dute atzeraldian gastu eta inbertsio publikoen murrizteak zauria handitu baino ez duela egiten? 30eko hamarkadan frogatu
|
zuen
hori Keynes-ek. Inbertsio pribatua mehatxupean denean inbertsio publikoa bakantzen bada, atzeraldiari atzeraldia eransten zaio.
|
|
|
HB, EH eta Batasuna ETAren aginduetara egoteaz. " Auzian parte hartutako akusazio bakarrak ere ez du eskatu hiru alderdi horiek elkarte terrorista izendatzea(...) defentsako abokatu batek azaldu
|
zuen
hori ahozko auzian eta ados ez nagoen epai honek sekulako argudiatze ahalegina egiten du aurre baldintza eza horren gainetik egiteko, besterik gabe esanez Herri Batasunak onartu zuela ETAren tresna bilakatzea".
|
|
|
Parallax en teoriek, jakina, ez zuten ez bururik ez buztanik, eta ordurako Lurra esferikoa dela aspaldi egiaztatuta zegoen. Baina Rowbothamek ez
|
zuen
hori traba izan hogei urtez ia Ingalaterra osoa ibiltzeko bere teoriak eztabaida publikoetan defendatzen. Eta eztabaida gehienak irabazten zituen, gainera.
|
|
|
Nik pentsatu dezaket babesten ari naizela eta agian kontrolera jo dut; hori da batzuetan gertatzen dena. Prozesuaren hasieran bikote harremana publiko egiten da, agian lehen inork ez
|
zuen
horren berri edo ez zuten bikote harremanaz hitz egiten, eta bat batean denek esan dezakete zer den egokiena.
|
|
2015
|
|
|
Saratxagaren eskutik, 1976an ireki zen Kirikiño, euskal gaiak lantzen aitzindaria hirian. Lau urteren bueltan ireki zen Lauaxeta eta Arregik hartu
|
zuen
horren ardura. Hezkuntzako materialean eta haur eta gazte literaturan jardun du bereziki, baita paper denda bezala ere.
|
|
|
" Zabalza eskuetatik joan zaie, galdeketetan geratu zaie". El Mundo egunkariak eman
|
zuen
horren berri 2004an.
|
|
|
Gaur egun, aldiz, euskal gizarte osoak onartzen du ETAk bere jardun armatua amaitzeko giltzarri izan zela bere lana. Espainiako justiziak, aldiz, espetxeratu egin
|
zuen
horregatik eta berarekin Bateragune auzian epaitutakoak. Bestelakorik erabakitzen ez bada, datorren 2016ko udaberrira arte egon dute espetxean, sei urte eta erdiko kartzela zigorra osorik bete arte.
|
|
|
" 2009an behinik behin esaten zen Derrigorrezko Bigarren Hezkuntza bukatzen zutenerako euskaraz B2 maila gainditzeko prestatuta egon behar zutela ikasleek. PSOEk kolpe batez kendu
|
zuen
hori eta orain Jaurlaritzaren Heziberri planak ez du zehazten hizkuntza aldetik zein profil lortu behar duten ikasleek".
|
|
|
Bilera batean tokatu zitzaidan hasieran kontrako jarrera adierazten zuen lagun batekin hitz egitea. Meategiak interesatzen zitzaizkion berari, eta ez
|
zuen
horrentzat lekurik ikusten. Interpretazio zentro baten adibidea eman nionean piztu zitzaion argia, eta hortik aurrerako eztabaida askoz ere errazagoa izan zen.
|
|
|
Aldiz, Letonian, parlamentuko kide izateko letonieraz jakiteko beharra dago. Giza eskubideen auzitegira heldu zen gaia eta 2002an auzitegiak esan
|
zuen
hori zilegi dela. Estatu batek hizkuntza eskakizunak ezar ditzake funtzio politikoak bete ahal izateko, parlamentuaren jarduera normalizatua hizkuntza horretan bada.
|
|
2016
|
|
|
Finean, argindarraren kontsumitzaileak ez zituen ordaintzen horren kostu guztiak, eta estatuak hartzen zituen bere gain, zor modura, konpainia elektrikoei aurrerago ordaintzeko. Fakturaren atxikitze irreala eragin
|
zuen
horrek, 2004az geroztik nabaritzen hasi zena. 2011rako 20.000 milioi euro ingurukoa zen Espainiako Estatuak argindar konpainia nagusiekin zuen zorra, 2015erako ia bikoiztu egin dena.
|
|
|
Medikuntza ikerkuntzan erien parte hartzea bultzatuko zuen borroka horrek ere. LGBT komunitateak eta batez ere Act Up taldeak
|
zuen
hori inposatu, urgentzian.
|
|
|
I. Olaizola: Orduan, ez al
|
zuen
horretarako eskubiderik?
|
|
|
Mandelak bere biografian esaten du: " Gu saiatzen ginen kolektibo bezala funtzionatzen, baina praktikan ez zegoen kolektiborik, kartzelak berak eragozten
|
zuen
hori". Mandelak berak erabaki zuen gobernuarekin bere kabuz harremanetan sartzea, presoen kolektiboaren arabera hori ezin zuela egin jakin arren.
|
|
2017
|
|
|
Ia hamabost kilometroko autoentzako bide sarea zegoen proiektatuta orduan. Garai hartan" argi gorriak piztu ziren" Agirrek azaltzen duenez," Diputazioak bultzatzen
|
zuen
hori; gaitasun ekonomikoa zuen eta juridikoki bideratzeko aukera ere bai". Ordezkari politikoek Eusko Legebiltzarrean beren ikuspegia azaltzeko aukera eman zieten orduan Aranzadikoei.
|
|
|
1990eko hamarkadan, itsasadarraren ertzeko fabrika ketsuek pasealekuei, parkeei eta museoei utzi zieten lekua. Bilboren itxura aldatu
|
zuen
horrek. Garai bateko zaratak eta usainak kiratsak desagertu ziren.
|
|
|
Kutsadurak nozitzera kondenatutako herritarren artean are gehiago handitu zen haserrea 2012an zabaldu zenean gobernua 22 eskari ari zela aztertzen urre meatzeak baimentzeko, El Salvadorreko lur eremu guztiaren %4, 3 desjabetzea ekarriko
|
zuen
horrek. Jendeak ondo zekien berehala zetorkiela lur lapurreta, multinazionalek ez galdeketa, ez negoziazio eta ez kalte ordain txukunik gabe egina gainera.
|
|
|
Disko horretako Denbora geldian kantuan bada momentu bat esaten dena" marrazki bizidunak aztertzen gauero". Norbaitek deitu zuen galdezka, esplikatzeko zer esan nahi
|
zuen
horrek. Nik ez dut hori esplikatu beharrik, bere testuinguruan, horrek badu indar bat; norbait bere buruari galdezka gelditu bada, hor egon da efektu bat.
|
|
|
2008an Errusia eta beste herrialde batzuen (Venezuela edota Nikaragua) aitortza heldu zen. Zer aldatu
|
zuen
horrek?
|
|
|
Zilegi da, eta ahal dena egiten da, baina sinesgarritasun kontu bat da. Eta Labururen kamiseta ditxosozkoarekin beste horrenbeste, zenbateraino eraiki
|
zuen
hori esateko pertsonaia sinesgarria edo ez…
|
|
2018
|
|
|
Ezaguna da horrek, eta horrek bezalakoek, agerian jartzen duten paradoxa: Lowellek egin
|
zuen
hori bera Periko Smithek egin izan balu (eta harrapatu izan balute), orduan zer?
|
|
|
Zioen, euskara baserritarren hizkuntza zela, ez zuela balio, ez zela hizkuntza kultua. Jendaurrean esaten
|
zuen
hori.
|
|
2019
|
|
|
Norbaitek gizon batek, pentsatzen dut, bulego batean, lerro-buru hori idatzi zuen, naski gertatutakoa egoki deskribatzen zuelakoan, egoera begetatiboan hamar urte daramatzan emazteki bati buruz. Bertze bulego batean, bertze norbaitek ez
|
zuen
hori publikatzeko oztoporik ikusi. Haurdun gelditu.
|
|
|
Hau da, gurasoek hitanoa gertuegikotzat iritzita errespetu faltatzat zuten, eta elizgizonek ere neurri horretan hitz egiten zuten. Moralitatearekin talka egiten
|
zuen
horrek, eta emakumeek, hizkuntzaren bidez ere, moralitatea zaintzeko ardura zuten.
|
|
|
Izan ere, gainbeheraren aurrean, gizarte mugimendu bezala autoeratu zen bertsolaritza, jendartearen ezaugarri berrietara egokitutako proiektu soziokultural bat ideatu eta, bereziki, praktikara eramanez. Kolektiboki antolatzea eskatzen
|
zuen
horrek, boluntariotza lan handia tarteko. Baina sortu zena Bertsozale Elkarte bat edo bertsolari multzo bat baino askoz ere egitura konplexu eta handiagoa da:
|
|
|
Inkisizioa, esaterako, oso gertaera garrantzitsua iruditzen zait gizartean aldaketa oso garrantzitsuak ekarri zituelako, basakeria handia izan zelako, eta nik aipatu ditudan sustraiak deabrutu zituztelako. Galera handia ekarri
|
zuen
horrek.
|
|
|
" Rikardo ez zen bulegoko gizon narea, noizean behin lanen bat ongi janzi eta apaindu eta lagunen kontsultatxoa egin ondoren, inprimategira entregatzen duten horietakoa, lanaren amaia afari batekin ospaturik. Rikardok ez
|
zuen
horretarako astirik, presaka bizi zen (bere bizi haroaren laburra somatu izan balu bezala). Presaka, bai, herriaren goseak eraginik eta janariaren bilatzeak zirikaturik.
|
|
|
" Eusko Jaurlaritzak erantzun zigun Europako legea ez zutela zertan bete, baina AEBetako NFPA 130 zela zorrotzena eta %100ean betetzen zutela", dio Harry Sturmer Satorralaiako kideak. Ekonomiaren Garapen eta Azpiegituretako sailburu Arantza Tapiak ere idatziz adierazi
|
zuen
hori Eusko Legebiltzarrean, EH Bilduren galdera bati erantzunez. Araudi hori zer zen ez zekitenez, Stuttgarteko jendearen bidez Heydemannekin jarri ziren harremanetan.
|
|
2020
|
|
|
Gizonezkoaren gorputzean preso izan zinen urte luzeetan. Zure irudimena ere preso sartzea lortu
|
zuen
horrek?
|
|
|
Baina hainbestekoa izan zen konkistatzaileen sarraskia, ezen espainiar enperadoreak baimena eman baitzien hortik aurrera irla hura afrikar esklaboz birpopulatzeko. Enkarterrietako beste leinu batek berehala hartu
|
zuen
horretarako ardura, Sancho Ortiz Urrutia eta Juan Urrutia osaba ilobek: 1530ean Cabo Verdetik 60 beltz eraman zituzten Hispaniolara; negozio handi baten" izerbegaren punta" baino ez zen (9).
|
|
|
11 urterekin gose greba egin zuen ere anaiek bezala ikasketak egin ahal izatea lortzeko. 16 urterekin familien artean adostutako gizon batekin ezkonarazi nahi zuten arren, neskatoak lortu
|
zuen
horri uko egin eta Frantziara joatea zuzenbide ikasketak egitera. 1949an itzuliko zen Tunisera, abokatu titulua sakelean eta militante bilakatua.
|
|
|
Eskandalua berehala zabaldu zen eta esperimentua bertan behera geratu zen. Gerora, ikerketa biomedikoetan parte hartzen zuten pertsonak babesteko legeak indarrean jartzea eragin
|
zuen
horrek. Baina Tuskeegeko biktimentzat ez zen atzera bueltarik edo kalte ordainik izan.
|
|
|
Lehenago, nire gortasun ikusezin harekin ez nuen gelan parte hartzen eta ikusezintasuna bikoiztu egiten
|
zuen
horrek. Irakasleak zerbait galdetzen zuenean, jendeak besoa jasotzen zuen eta nik ez; nik galderaren bat baldin banuen, itxaron egiten nuen, eta pentsatzen nuen" gero galdetuko dut", baina ez nuen galdetzen.
|
|
|
Bere aburuz, asko ei dago egiteko esparru horretan. Bingen Zupiriak ere argi du euskarak irabazi behar duela erdarazko hedabideen mundua, garrantzi handiz aipatu
|
zuen
hori 2018ko Rikardo Arregi sarietan. Berriz ere hedabide elebidunen urruneko oihartzun antzu, hura.
|
|
|
43 urteko gizonak, jakinda Alboko Esklerosi Amiotrofikoak urte oso laburreko bizia eta heriotza txarra zekarzkiola, amaren laguntzarekin eta legez kanpoko bideetatik arriskatzen diren bolondresenarekin aurkitu
|
zuen
hori lortzeko botika. Baina azken orduan, pentabarbitola hartzeko unean amari ez zion utzi aldamenean egoten… suizidio batean laguntzeagatik espetxeratu ez zezaten.
|