|
2000
|
|
|
" La Vie Moderne" n lanean hasi eta Frantziako historiari buruzko liburu bat irudiz hornitu zuen. Nolanahi ere, Victor Hugo idazlea izan zen Urrabieta ezagutarazi eta ospetsu bihurtu zuena bere zenbait liburu ilustratu ondoren, hala nola," Miserableak"," Itsasoko langileak" edota" Barre egin
|
zuen
gizona".
|
|
|
Marilyn Monroeren heriotzarena ez aipatzeagatik. Baina arerioak ere bazituen, bere agintaldi laburrean Cochinos badiako porrotean, ia Hirugarren Mundu Gerra batean eta Vietnamgo gerran bere herria sartu
|
zuen
gizonak. Eta etsai horiek ez ziren nolanahikoak izango, duela 37 urte hil baitzuten tiroz Dallasen, eta oraindik garbi jakiteke baikaude nor zegoen hilketa haren atzean:
|
|
|
Frantsesek" ez!" esan berri zioten ezetz esaten beti primeran jakin ei
|
zuen
gizonari, alegia De Gaulle jaunari. Horrela zioen 1970eko azaroaren 22ko Z. ARGIAk behintzat:
|
|
|
Ordurako ohartua zen Manuel Larramendi, gure Argiaro edo Ilustrazioaren sarrera ekarri
|
zuen
gizon argi bezain zorrotza. Horretaz irakurgarria da, lehen ere aipatu dugun legez, J. Ig. Tellechea Idígoras ek bere sarreraz, oharrez eta hitzatzez argitaratu zuen Larramendiren Sobre los Fueros de Guipúzcoa (1983) liburua.
|
|
|
–erantsi zuen iseka eginez?.? . Horixe, jauna, erantzun
|
zuen
gizonak?.. Bertan ziren eta txunditurik zeuden pertsonei azaldu zien, Marconi deitura zeukan italiarrak patentatu berria zuela Londresen harigabeko telegrafoa, Morse kodearen soinu metalikoak ibilarazten zituena, hertziarrak deituriko uhin ibiltari arin eta bizkor batzuen bizkarrean.
|
|
|
Eta, kontatu berri dizkizudan bi kontu horiek buruan nituelako edo, hara zer nolakoa izan zen hereneguneko ametsa: lehenbizikotz, Piarres Oihartzabal kapitaina ikusi nuen, gure aitarentzat aldi batez lan egin
|
zuen
gizona, baina batik bat osaba Joanikoten lagun mamia izan zena eta jauregirat noizik behin etortzen zena, osabarentzat libururen bat zekarrela edo bertze zernahi. Eta ene amets hartan ere halatsu zetorren Piarres, gurdi batean kutxa bat zekarrela, jauregirako bidean.
|
|
|
—Ez al dakizu, seme, atea zabaldu eta osinarekin inkontru egin
|
zuen
gizonaren ipuina...? —ihardetsi zion aitona Nikolasek, mesfidati.
|
|
|
—Eta, baldin zuen aitari ideiaren bat buruan sartzen bazitzaion, ez zuen, ez, amore emanen! —eta arrazoin osoa zuen osabak, zeren halakoa baitzen gure aita, eta zeren ez baitzen, halatan, lehen ezean eta errefusean etsitzerat egiten
|
zuen
gizona.
|
|
|
—Baina Ptolomeok bitarteko gehiegi erabili zitian, eta hala gertatzen zuan haren sistema nahasiegia, harik eta Koperniko heldu zen arte, bere teoria heliozentrikoarekin —eta, behakoa zorrozten zuela, erran zidan—: Baina Koperniko baino aitzinago Grezian ere izan zuan haren antzera pentsatzen
|
zuen
gizonik, hala nola Samosko Aristarko... —eta, behakoa are gehiago zorrozten zuela, eran tsi zuen—:
|
|
|
Larrutik ordainduko duala erran diat, eta larrutik ordainduko duk! —keinatu ez ezik jaurtiki ere egiten
|
zuen
gizon baten aitzinean zegoen anaia, desbenturatuki.
|
|
|
" Be hatza ez ezik, oin osoa ere bai";" Ez, ez", ihardetsi zidan hark," hatzarekin aski izanen duzu, zeren erlikiako gorpuzkiaren neurrikoa behar baitu, mirakuluaren eskertzeko, Jainkoari egin beharreko oferendak. Baina, hori bai", mehatxatu ninduen," jakizu ezen hau kontu ezin seriosagoa dela eta, baldin orain eman hitza betetzen ez baduzu, zuhaur izanen zaitugula hilotz, berant baino lehen, eta infernurako bidean, ondorez, hitza jateagatik"; eta, erranaren arabera, iragan
|
zuen
gizonak gaua aitarekin, erlikia bi eskuen artean zeukala, Avilako santari otoitz eginez debozione osoz... —eta, neure behakoa zorrozten nuela eta boza goratzen, erran nuen—:
|
|
|
...ahal zitzaiguna, indiar gorrien aurkako borrokan indiar horiak eta gizon zuriak bat eginik zeudenez gero; eta gizon zurien artean jaun Santiago de Tapioles y Vi llarrín nuen nik gogoan, zeren, jaun hartaz denaz bezainbatean, ezin ahantzi bainituen haren erranetarat trabailatzen zen zaldunaren hitzak, jaun Julián Arévalorenak, noiz eta gomendatu baitzigun ezen ez geniezaiola Calatravako gurutzea
|
zuen
gizon printzipal hari ihes egin, erraiten zigula: " Eta, halarik ere, jakizue ezen, ihes eginen bazenute ere, guztia alferrikakoa litzaizuekeela, zeren jaun Santiago de Tapioles y Villarrínen osabetarik bat inkisidorea izan baitzen, eta ene nagusia haren eskolakoa da, eta ez luke, halatan, zuek atrapatu arte etsiko..." Eta bazegoen, finean, bertze mehatxu bat ere, zeren armadako arduradunak ere gure xerka ibil baitzitezkeen, bi soldadu haiek akabatu ondoren...
|
|
|
...ala, bianda on baten jateko, eta ez nagoela, finean, Kleopatrare kin oheratzeko, haren hezurrekin ez bada, baina zinez eta minez aitortzen dizut ezen nekez gerta dakiokeela zure gutun bat baino present eta sari hoberik uharte spiritual honetako ermitau honi... edo naufragoari erran ote nuke, jaun André?, zeren eta halaxe sentitzen bainaiz usu, zalantzen itsaso koleratuan arrazoinaren untzia galdu
|
zuen
gizona bezala, naufragioaren ondoko hondarrei heldurik.
|
|
|
Ekialdeko Indietarik hiruzpalau untzi iritsiak ziren bezperan, eta, hargatik edo —hargatik, segur— anitz jende zegoen karriketan —marinelak gehienak, jakina, baina baita bertze jende tailu batzuk ere— tabernetarako bidean, edo tabernetarik ateratzen; eta anitz ziren, halaber, hango eta hemengo jendeek erabiltzen zituzten hizkuntzak eta lengoaiak, holandesa eta espainola bere batez, frantsesa gutiago; eta gizon batzuk multzoka juntatzen ziren eta pilatzen edozein bazterretan: multzo batean, sorgin iduriko atso zahar bat ikus zitekeen, kartak nahasten eta egozten; bertzean, bertze atso bat, belar afrodisiakoak saltzen; hemen, xirula jotzen
|
zuen
gizon batek; han, bertze bi gizonek txotxongilo batzuen hariak higitzen zituzten...
|
|
|
Almirantez jantzita nahi omen zuen jauna hartu, huraxe izaki gaztaroko haren ilusio bakarra. Apaiz antimilitarista avant la lettre bat fortunatu eta, hara zer diren gauzak, mutikoaren ilusioa zapuztu ez ezik, betiko zapuztu
|
zuen
gizonaren izaera ere. Hortik aurrera, jakina, zorigaitzaren dorrean gora, mailadiz mailadi.
|
|
|
Deba Garaian garatzen ari den Goiena ekimeneko bi ordezkari izan ziren Londresen: Mikel Irizar (Hitzaro saioa aurkezten du ETBn), eta Joxe Aranzabal, bere garaian Arrasate Press asmatu
|
zuen
gizona. Herri komunikabideen ibilbideak etorkizuna daukala esatera etorri ziren biak.
|
|
|
Kortazarren etxera ere joan zen Lauaxeta, Mungiara, bere haurtzaroaren lekuko izandako herrira hain zuzen ere, baina Kortazarrek, atea zabaldu zuen arren, ez zuen ate ondoan ikusi ere egin. Beldur handiz luzatu zuen eskua orduan Lauaxetak Kortazarrengana, baina, Euskaltzaindiko egoitzan bezala, han ere espiritu hutsal bihurtua zela jabetu zen, aurrean
|
zuen
gizonarentzat ikusezin, entzunezin, ukiezin, atzemanezin guztiz. Orobat gertatu zitzaion Egunkaria ko erreportajean idazten zuten beste bi idazleekin ere, Koldo Izagirre eta Edorta Jimenezekin, eta baita erreportaje hartan elkarrizketatzen zuten kantari lauaxetazalearekin ere, Antton Valverderekin.
|
|
|
" Ez zenuke edan behar", esan zuen amatxik, gizonari papotik iletxo bat kenduz. " Ni asko edanda nago", esan
|
zuen
gizonak harroxko;" zuek ez dakizue, nik... mozkor handiak, eta ez aldian behin, ez zortzitik behin. Egunero mozkor.
|
|
|
" Zer ari zara?", esan
|
zuen
gizonak erdeinuz;" berriz ere legez kanpo jarri nahi al duzu, ez al duzu ikasi.... Noiz eta orain, ustez ondo bidean zinela, zeure bizitza hondatu nahi duzu...?
|
|
|
Zer uste duzu, zuri horrek zer ekarriko dizu? Kondena igual igual beteko duzu"; aita doinu zuri, zital hura... puñal bat zen haren frase bakoitza; Xan ezpainak lotuta zegoen;" Etxezuriak", segitu
|
zuen
gizonak," lege onez eskaini zizun baimena aprobetxatuz ihes egin duzu; badakizu zer dakarren horrek... Eta hala ere, oraindik ez zaude zeharo galduta.
|
|
|
Zegoen hartatik Xanek ikusi
|
zuen
gizon gazte bat, jertse gorri, arrunt batekin jantzia, sartu zela ostatuan, oso mozkor edo behinik behin drogaren baten edo batzuen oso efektupean, oso pasa pasa eginda. Gaztea bazen ere ilea urdintzen, bakantzen hasita zeukan.
|
|
|
Ez zen askoz geroago izan, beti kale berean, beti malda gozoan behera, nabaritu baitzuen bazetorrela nonor bere atzetik. Buru itzuli batean ikusi
|
zuen
gizon sendo, korbataz eta beroki ilunaz jantzitako bat zela. Hari galdetzekotan, bere parera hel zedin denbora ematearren pausoa moteldu zuelarik, baina, iruditu zitzaion gizonak ere pausoa moteldu egiten zuela.
|
|
|
" Benta Zaharrera, ondo al noa hemendik?", galdetu zuen Xanek. " Benta Zaharra?", esan
|
zuen
gizonak. Galderak, nonbait, ustekabean harrapatu zuen.
|
|
|
" Agian bai", esan zuen Xanek, zuhurki, hartara hala ere gizonak informazio baliagarriren bat emango ziolakoan. " Benta Zaharra itxita dago", esan
|
zuen
gizonak, eta Xani haren doinuan erdeinu pixka bat nabaritzea iruditu zitzaion. " Hala ere", esan zuen Xanek," benta bera ezik, bere izena duen auzoa da bila nabilena".
|
|
|
" Hau al da?". " Hauxe", esan
|
zuen
gizonak; isilune bat izan zen, eta gero: " Ikusten dut", esan zuen," ez zarela hemengoa".
|
|
|
" Zein?", galdetu zuen Xanek. " Erdikoa", esan
|
zuen
gizonak. " Azula?".
|
|
2001
|
|
|
(...) Izaera gogorra zuen, baina barkamena eskatzen zekien. Oroz gainetik, uste osoko eta zentzu etiko sakona
|
zuen
gizona zen Gabriel. Agian, horregatik, batzutan, kementsu eta grinatsua agertzen zen, eta polemikoa ere bai".
|
|
|
Parte hartuko duten Euskal Herriko bost konpainietatik hiruk euskarazko lanak eskainiko dituzte: Txaloren" Emaztea kapelarekin nahastu
|
zuen
gizona", Tentacion & Tricicleren" Ez da hain erraza" eta Vaiven Produkzioaken" Lotsagabe".
|
|
|
Zentrotik aparte samar, noizbait soldata bat kobratzen
|
zuen
gizona etxe atzeko baratzean dago eserita. Larrazken epelean itzalarekin batera, txoko batean, pikondo berantiarrak urteko azken fruituak eskaintzen dizkio.
|
|
|
Euskal Herria deseuskaldundu batean, aldizkari euskaldun batek beharrezko zituen kazetari, idazle eta irakurleak nola lortu? Horretaz guztiaz mintzatu gara 1963an hasi eta 1972an «kazetarien esku» utzi zuen arte «Zeruko Argia»ren lema eraman
|
zuen
gizonarekin.
|
|
|
Ezberdintasun horrek, Espainiako Estatuan baino handiagoa, parekatzeko joera izan du: lehen epealdian (1976), langabeziaren tasak gogor egin zuen gora gizonengan nahiz emakumeengan; bigarren epealdian (1986), langabeziak behera egin
|
zuen
gizonen artean, baina ez emakumeen artean; hirugarren epealdian (1992), gizonezkoen langabezia emakumeena baino gehiago hazi zen; laugarren epealdian(), langabeziak behera egin zuen bi esparruetan, eta ezberdintasunak parekatzera jo zuen.
|
|
|
Ahuntz bat bortxatu
|
zuen
gizonari bost eguneko arrestatzea ezarri diote
|
|
|
Zerk oztopatu du, bada, hain luzazeuskal eleberrigintzaren bitarteko errealitatearen errepresentazio edota sinbolizazioa? Beste ezerk baino gehiago, gure hizkuntzaren muga soziolinguistikoek.Atxagak berak hauxe aitortu
|
zuen
Gizona bere bakardadean argitaratu eta denborabatera:
|
|
|
Ez zuen haren pena sentitu nahi. Bere mina nahikoa zitzaion maite
|
zuen
gizonaren negarraren samina jasateko. Ebakuntzaren ondorioz bularra kenduko ziotela esan zion medikuak eta bularrarekin batera maitasunik gabe geratuko zela erabaki zuen Danielak.
|
|
|
Geetak mendeku egiteko asmoa hartu zuen. Katmandun neskatila zenean saldu
|
zuen
gizonaren bila hasi zen. Ediren ere bai.
|
|
|
Halako egun batez poliziak atxilotu egin
|
zuen
gizona, emaztea eta haurra jo egiten zituelako.
|
|
|
Arrakasta gabeko saio horiek garbi erakutsi zioten errazago zela senarra hiltzea bere burua baino. Gau batez aizkoraz eho
|
zuen
gizona.
|
|
|
Arrantzontziaren gainean sokak antolatzen ari zen arrantzale bizargorri batek so egin zidan, baina ez zidan ezer esan. Garabian lan egiten
|
zuen
gizon ilunak ere begiratu zidan handik gainetik, azpitik pasatu nintzenean.
|
|
|
Eta zer...? irribarre egin
|
zuen
gizon dendariak emaztearen asmoari erreparatuz Â.
|
|
|
ene gogoa hegaldatu zen ziuntan hilabete pare bat lehenago Frantzia behere horretan zehar egin nuen bidaiaren aztarna mentalera: irudiz aitzinetik ezagutzen ez
|
zuen
gizon batekin solasean bermatuz emazteak Cosmopolitan irakurtzen zuen. Astotik oilarrera pasatu nintzen; frantsesek naski alderantziz egiten zutela azpimarratze beharrik ez nuen.
|
|
|
–Eta zer egin zenuen? –akuilatu
|
zuen
gizonak, Penthouse ko hostoak biribilkatzen zituela, axolagabe.
|
|
|
Joanes ez zen sekula ezkondu: bakardade bukolikoa hobesten zuela zioen, baina bazekien hogei urtetan maitatu eta familiaren ohoreagatik Parisera lan egitera joatera utzi
|
zuen
gizona zela bere bidea; jende artean zebilenetan, alkoholak, kantuak eta sasien gibeletan jotzen zuen zulo bakarreko xirula kresaltsuak bakez betetzen zutela onartzen zuen. Kantuaren xarma ez balitza, Joanesek ez zuen endelegatzen zerendako egiten zioten hainbat ohore, ohoratzaileak ez zirelarik nornahi pentsa emazu!
|
|
|
Garrafoiak zulorikan baldin badu, nik mangera sartu eta bete egiten diat!". Juanak gau osoa pasa
|
zuen
gizonen irri zakarrak burutik ezin kendu.
|
|
|
Aireplanoak mugimendu zakar bat egin zuen eta Margaritak lehenbiziko aldiz bertigoa sentitu zuen. Bi besoekin fuerte fuerte estutu zion gerria Rafaeli eta, begiak itxirik, bere burua erortzera utzi
|
zuen
gizonaren bularraren gainera, haren suge eskuak neskatxaren izter xokoan pausalekua bilatzen zuen bitartean.
|
|
|
Zuzen erranda ez, baina ezta arraso zeharka ere. Atsoak ongi konprenitu
|
zuen
gizonaren borondatea eta alde egin zuen. Kanpora atera zelarik, sakelan ekarki zuen lore hautsa etxeko gorapean zabaldu ondotik, zeru aldera egin zuen aurpegia, haizearen usaina sumatu nahiko balu bezala, marmarika.
|
|
|
Paparretik heldu eta hormaren kontra indarrez ezarriz, sabelean egundoko ukaldia jo nion. Horrek arnasestuka jarri
|
zuen
gizon ttikia, bere larritasuna handiagotuz. Azkenik zenbait gauza argitzeko tenorea iritsia zen.
|
|
2002
|
|
|
Baina Koldo Mitxelena ez bide zen itzulinguruka ibiltzea gustuko
|
zuen
gizona, eta zuzen erantzuten zion eskatutakoari: " Herriaren artean, oraingoz, gure hizkuntza ez doa aurrera:
|
|
|
Hala izan bazen edo ez bazen, gauza da, gertakari miragarri frankoren egiletzat hartua dela geure Aztia, bere garaikideen ustez deabruarekin itunen bat egina
|
zuen
gizona. Baina hemen ezin ditugu denak aipatu, eta beraz, haren berri zabal jakin nahi duenak, Fultxo Crespo, Mikel Fernandez eta Josu Jimenezek Txalaparta argitaletxearen bidez plazaratu duten" Johanes, Bargotako Aztia" liburura eta CDra jo du, edo bestela, Interneten murgildu eta www.pnte.cfnavarra/bargotakoaztia/ orrialdeak dioena kontuan hartu.
|
|
|
DSM IV Estatu Batuetako Psikiatria Elkarteak buruko desordenak diagnostikatzeko argitaratzen dituen irizpideak dira. Ziberadikto anonimoen lehen zibertaldea osatzea proposatzen
|
zuen
gizon honek. Helena Matutek Divulct:
|
|
|
Afrika magalean bizi zen ama Ximinok, arretaz zabaldu eta jakinarazi zien bere kideei Moscouko albiste zirikaria. Ximinarteko jende zeheak berehala jaso
|
zuen
gizonaren seta gaizto horren berria. Eta pixkanaka, goragoko jendeagana ere heldu zen Ximinartearendako jazarpen arriskuaren susmoa.
|
|
|
Baina hain zuzen ere nekazariek egin zuten protestaldia, putzuak eta herrietan klinikak eta eskolak eraikitzea bultzatzen
|
zuen
gizon patxadatsu hura itzul zedin eskatzeko.
|
|
|
Kuestoregai gisa ezezagun bat jarri
|
zuen
gizonik itzaltsuenak baztertuta, Tiberiok eskainitako ardo anfora oso bat edan zuelako hark oturuntza batean. Aselio Sabinori berrehun mila sestertzio eman zizkion perretxikoa, txori piku jalea, ostra eta zozoaren arteko elkarrizketa idazteagatik.
|
|
|
Umetan eder ikusi zenuena, itxuragabetuta ikusten duzu zahartzaroan. Hirugarren belaunaldiak ez du lehenengoak ikusi
|
zuen
gizona ikusten. Horregatik ahanzturak gure asabei kendurikoa du ihesean jazarri eta harrapaturik atzera ekarri Muzio eta Brutoren ardurak.
|
|
|
Mark Tatum jatetxe batera sartu zen afaltzera, ia bi urtean, eta inork ez zion kasurik egin. Louisvilleko Unibertsitateko (Kentucky) medikuek txertatu dioten protesi aurreratua hain da naturala ezen “bi urteko bilobak ere beldurtu gabe ikusten nau”, pozik esan
|
zuen
gizonak. 2000ko otsailean diagnostikatu zioten medikuek 45 urteko segurtasun guardia horri “murcormycosis”, lurrean, hautsean, ogian edo janari ustelgarrian ohi den onddo batek eragindako infekzio arraroa.
|
|
|
Oregon Estatuko (AEB) Salem-eko epaitegi batek Philip Morris tabako fabrikaziora 79,5 milioi dolar (84 milioi euro) zigortu ditu tabakoa hil
|
zuen
gizon erretzaile baten familiari, atzo, konpainiak esan zuenez. Philip Morrisek esan zuen Oregongo Estatuko Gortean errekurritzeko asmoa duela, bere ustez, 1999ko epaiketa judizialaren epaia «Williams Branch» delako epaia baliogabetu egin behar baita.
|
|
|
Bere begi beltzak gorritzen, eta ezpainak aldiz hainbeste estutzearen poderioz ubeltzen hasiak ziren. Amaren begirada hiltzaileak ez
|
zuen
gizon gaiztoa beldurtzen, baina so garaile hura ahultzen zihoan. Supituki, betileen artetik lerratu zen malko lodi bat itxuri zitzaion masailean.
|
|
|
Haritzek egundoko takatekoa eman zion hormari. Kolpearen erreakzioaren bortxak lurrera jaurti
|
zuen
gizona, hauts laino batean.
|
|
|
–Zer gertatu zaizu? –galdetu
|
zuen
gizonak. Eskutik heldu zion emazteari.
|
|
|
–Baina gero mamuak daude –onartu
|
zuen
gizonak.
|
|
|
–Gau bitxia benetan –esan
|
zuen
gizonak. Hotz zegoen, baina autoaren motorraren epeltasunak babes termiko txiki bat eskaintzen zien– Hobeto al zaude?
|
|
|
Brontosauro lepoluze baten antzera edo. Kezkatuta, ahoa esku batez estali
|
zuen
gizonak.
|
|
|
Buelta hartu
|
zuen
gizonak ohean. Beranduegi zen gauza onerako.
|
|
|
–Ez zaitez astuna izan, faborez –Julenek musu eman zion lepo atzean. Mirarik atzera bota
|
zuen
gizona, esku batez– Nekatuta nago eta ez daukat gogorik.
|
|
|
–Zein ostia haiz hi? –oihukatu
|
zuen
gizon batek, barrura eginez.
|
|
|
–Bueno –sudur ahots oso markatua
|
zuen
gizonak. Imanoli, osaba Antxon ikusten zuen bakoitzean, gorila bat zetorkion gogora, horren zergatia oso garbi ez zeukan arren.
|
|
|
–Ea, segi, segi –presatu
|
zuen
gizonak.
|
|
|
Ez zuen esaldia amaitu. Seinalatzen
|
zuen
gizona ate aldera baitzetorren. Beraiek zeuden aldera.
|
|
|
Erasoa izan
|
zuen
gizonaren hitzok jakingarriak dira: " Mutil horrek zakurra pistola bezala erabiltzen du".
|
|
|
Atzerakoia zela, alegia. Eta aita –Jaxinto– jostailu mutu bat zen amaren eskuetan, sekula iritzirik ez
|
zuen
gizona. Ai, nola egoten zen Sara, halakoetan, aitaren hitzen baten zain!, baina aitak ez zuen hitzik ere esaten, eta haren isiltasuna amaren aldekoa gertatzen zen, ororen buruan.
|
|
|
Kasualitatez, bere erakusketari buruzko dokumentazioa mahai gainean nuelako Ibarretxeri entzuten nion bitartean, eta San Petersburgoko Ermitage museotik ekarritako lanak ikusi gabe baneuzkan ere, beti erakargarria gertatu zaidanez, nire inkontzienteak nolabaiteko broma ren bat egin nahi izan zidalako. Flandestik irten eta Europako gorteaskotan —bai nagusietan behintzat— ateak zabaltzea lortu
|
zuen
gizona izan zelako. Baita Espainiakoan ere, noski.
|
|
|
" Zeuk dauzkazu betazalak dardarka, itxaron ezinik", eta ahotsa hurreratzen ari zela sentitu zuen Mentxuk. Begiak zabaltzeko baimena hartuta, ezkerreko besoa ipurmasailetarantz jiratuta
|
zuen
gizonak, sorpresagaia bizkarrean ezkutatzeko.
|
|
|
Boxeoa izan zuen hizpide hastapenean, mutikoaren estiloaz eta, batez ere, ausardiaz oso eritzi positiboak jaso ei zituelako. Gabardina erantzi eta berorretaz mahai lizundu bat estali ondoren bertan jesartzera gonbidatu
|
zuen
gizonak. Jaka barik, alkondara hutsez jantzita zegoen eta pistola eroatearren erabilitako narruzko hedeak antzematen zitzaizkion besape sorbaldetan.
|
|
|
Bajuxeagotik berba egiteko oharra egin zion aurpegiaz, eta etsipen imintzioa egin
|
zuen
gizonak, Mentxu bera izan baitzen aldarri egin zuen lehenena. Besarkada luze baten estakurua hautsiz Fonsecak bost metro goragoko letrerorantz egin zuen atzamarrez, eta belarrira esan:
|
|
|
" Hirekin topatzearen perspektibak bigundu zidan gilborra. Ez gauden oraindino erabat fosilizaturik", eta damu trazez nahastutako irribarre batek lagundu
|
zuen
gizona burua andrearen kolkoaren kontra babestera.
|
|
|
Aldez aurretik entseatutako atzapar mugimenduak atzenekoz berretsi guran, klikada batzuen simulakroa egin zuen argazkirik egin barik. Segundo batzuk pasatu zituen goiko literetara, gorputza agerian
|
zuen
gizonarengana, zuzendutako estreinako argazkia bota baino lehen. Flashak sortutako itsumenak eta sustoak beste hainbeste segundoz utzi zuten paralizatuta bezala, nahiz eta segidan abiada itzelean etorri ziren beste bost, zortzi, hamar gehiago.
|
|
|
Pedriño kexu zen, baina beti izaten zen horrelakoa, Mentxuk gogoratzen zuenez. Telefono dei bat erantzuteko jaiki behar izan
|
zuen
gizonak, eta itzulitakoan emakumeak jesarrita segitzen zuela ikusita, mesfidantzaz begiratu zion.
|
|
|
Besarkatu egin
|
zuen
gizona. Luze eritzitako segundo pare batez izan zituen Santosen sorbaldak bere esku besoen mende.
|
|
2003
|
|
|
Gogoa asaldatzen zion zerbait
|
zuen
gizonak, eta kezka hura hobeto azaltzeko, Aita Zabala jesuitari entzundakoa zekarren kontura: «Urruzuno' ren denborako ainbat goi maillako idazle, ainbat gizon argi, ainbat jakintsu, aitatu ere eztira egiten gaur.
|
|
|
Ordiziako igerilekuan baldosak jartzen... baina igerilekuari urik kendu gabe. Gauza harrigarriagorik ere egina
|
zuen
gizonak, halere, errekak su hartu zuen batean, gasolinarekin itzali baitzuen! Beste behin...
|
|
|
Antza denez, oso gustura sentitu zen emakume hau Mexikon, bizitasun eta sormenezko urteak izan ziren erbesteko haiek berarentzat. Ez hala Juan Jose Domenchinarentzat, ordea, herriminak jota iraun omen
|
zuen
gizon hark bizirik, Espainiara noiz itzuliko zain, azkenean bere ametsetik urrun hiltzeko, 1959an, Ernestinaren bihotza erdibituz. Geroztik Jainkoarengana itzuli zuen bere barrena, inoiz baino gehiago.
|
|
|
Azken hori oso lan bitxia da. Egileak gogorarazten duenez, makina bat bazterrek erreibindikatu dute India aldera beste itsasbidetik ailegatu nahi eta Amerika aurkitu
|
zuen
gizonaren jatorria. Atlas bat omen genuke horretarako, portugesa, korsoa, errusiarra, ingelesa, greziarra, polakoa eta abar dela dioenik ba omen da-eta.
|
|
|
Bibiot irakaslearen bulegoa? esan
|
zuen
gizonari begiratu gabe.
|
|
|
Ez, neskak ez zituen gauzak erraz edukiko, pentsatzen
|
zuen
gizonak.
|
|
|
Barruko gizonak hasieran ez zuen tutik ere esan, hain zegoen harrituta eta izuturik! Gurdia gidatzen
|
zuen
gizon arraroaren menpe ikusi zuen bere burua. Zelan saiatuko zen ezertan, ia orduko berrehun kilometroan joanik?
|
|
|
Elexuri galanta! Arantxak irri lotsatia egin
|
zuen
gizonaren ateraldia zela ta. Gero ardo apur bat edan zuen.
|
|
|
Arantxak agerian geratu berri zenari begiratu zion, barrutik urduri zegoela. Argi eduki
|
zuen
gizona prest zegoela, hura erne eta goia heze eta distiratsu ikusi zuen eta.
|
|
|
Azken musua kotxe barruan eman ostean, Ainhize eta Unax banandu egin ziren. Neskatilak nahiago izan
|
zuen
gizonak Alde Zaharreraino ez eroatea; hiruzpalau minutuko bide hura oinez egingo zuen, inork irakaslearekin ikusteko ahalik eta aukerarik gutxien egon zedin. Abandoko geltokia atzean gelditzen zitzaiola, Unaxen kotxea Udaletxeko zubirantz galtzen ikusi zuen, espaloitik agur egiten ziola.
|
|
|
Badakigu euskal nazionalismoaren hazia erein
|
zuen
gizona, Sabin Arana Goiri, gazterik hil zela, 1903an eta, geroztik, anitz gorabehera jasan duela sabindar alderdiak. Bizkitartean ez da dudarik, XX. mende hastean, Bizkai aldetik zetorren indar berri horrek eragin izigarria izan duela gure Herriaren bilakaeran, nahiz ez urrats berean, ez maila berean, ez itxura berean, alde guztietan.
|
|
|
Ez zen lan erraxa izan hura nire beso artean edukitzea, emakume ederra baitzen eta ez
|
zuen
gizonik falta inguruan. Hala ere, ongi sufritu ondoren, euskaldunon eran, haren bihotzaren jabe egitea lortu nuen.
|
|
|
Horregatik hasi zen trumilka hitz egiten, eta nahi baino gauza gehiago esan zituen, eta xehetasunak ere eman zituen goizeko kontuen gainean, ondo zekien arren Matilderi eta Malcori ez zitzaizkiela bere kontuak batere interesatzen; are gutxiago Anari eta nebari. Baina, hala ere, esan egin zituen berak, gustura zegoelako, eta xehetasunak ere eman zituen, hala nola, Mercedesen soinekoarena, eskaileretako euli anarkistarena edo hirugarren etxean topatu
|
zuen
gizonaren sudur kariñosoarena.
|
|
|
Iduseko pentsio bakarra da. Izena daukan pentsio bakarra behintzat –keinu sasi lizun bat egin
|
zuen
gizonak.
|
|
|
Agur esateko hitz arraro bat esan
|
zuen
gizonak eta korrika hasi zen. Bazirudien gustura egiten zuela korrika, sugeek egiten duten moduan.
|
|
|
Gizon edadetua. " Maria bil, Maria bil" errepikatu
|
zuen
gizonak. Eta lehenengo aldiz esaten ariko balitz bezala errepikatu zuen, Maria bil Maria bil, intentsitatez eta ilusioz.
|
|
|
–Berriro –esan
|
zuen
gizonak.
|
|
|
Eta, zergatik ukatu, Museoko langile baten atzetik ere bazebilela, eta berrogeitazak urteko andretxu bat zela, alarguna, eta soltero zegoela bera, eta batek dakiela bizitzak zelako bueltak ematen dituen, bihar etzi, edo etzidamu. Gero sumatu
|
zuen
gizonak Matias apur bat nerbioso zegoela, eta esan zion trankil egoteko eta, nahi bazuen, erantzungo ziola berak galdera horri, nahiz eta Museoko langilea ez izan; oso ondo ezagutzen zuela berak Museoa, eta botatzeko galdera, esan zion gizonak, berak erantzungo ziola, ahal bazuen, eta trankil egoteko. Berehala ikusi zuen Matiasek gizonak ezin ziola bere jardunari eutsi, eta gauzak esan eta esan zebilela, gelditzeko asmo aparenterik gabe.
|
|
|
Gizonak bazekien nor zen Malco, nola ez zuen jakingo. Egunero ikusten
|
zuen
gizonak Malco. Gero azaldu zion Matiasi Taumanen koadroa hirugarren pisuan zegoela, eta hirugarren pisuan bertan egoten zela Malco bera ere.
|
|
|
Horregatik jaisten zen hamabiak aldera. Eta, esan
|
zuen
gizonak, goizeko zortzietatik hamabiak arte egoten da Malco komunera joan gabe. Eta hori ezin du pertsona askok egin munduan.
|
|
|
Eta hitz egiten jarraitu
|
zuen
gizonak, nola ez. Eta kontatu zion berak ere ahaleginak egiten zituela egunero bigarren pisura igotzeko, hamabiak aldera; edo.
|
|
|
Esan
|
zuen
gizonak. Ez omen zen hain erraza hirugarren pisura zuzen igotzea.
|
|
|
–Lehenengo pisuan gelditzen da igogailua –esan
|
zuen
gizonak; igogailua inork agindu gabe gelditzen zela esan nahi zuen– Desentxufatuta gelditzen da igogailua, ez gora ez behera.
|