2000
|
|
Esan behar da, Gabriel Aresti-k ere Oargui ko sariketa horietxetan egin
|
zituela
bere lehen probak, dirudienez. Txillardegiren egun eta saio berberetan hortaz!?. Hirugarren batzaldira aurkezturiko lanenartean, Etxaide-k Aresti, tar Gabirelen. Pigmalion euskaraz?
|
|
Gero, hortik aurrerako pausoak errazak dira: gelan sartuta igaro zuen arratsalde bat gogoratu eta, hari horri jarraituz, ustezko depresio baten inguruko teoria sortzen da, ahaztuta beste edozein garaitan ere Eiderrek ordu luzeak pasatzen
|
zituela
bere gelan, tripako min batek edo parrandaren osteko biharamunak eraginda ziur aski. Eta gero, gogoratu hil baino bi egun lehenago ez zuela, esaterako, berdura zopa jan nahi izan, eta hara, autopsia ofiziala konpleto dugu:
|
|
...oak, halako moldez, non noiznahi den entzun baitzitekeen ezen mendian galdurik zebilen behiren bat hil zuela hartzak, edo otso talderen batek ardi batzuk, edo azeriak oiloak; urte hartan, aldiz, tigrea izan zen, zeinari herritarrek" jauregiko tigrea" irizten baitzioten, gaitz ororen iturri; eta harat eta honat zabaldu zen ezen tigre hura oihanetik gauero iltkitzen zela, eta orduan egiten
|
zituela
bere makurkeriak eta maltzurkeriak, eta herritar batek baino gehiagok zin egin zuen ezen suzko begi bi ikusi izan zituela basoaren ertzean, eta begi haiek tigrearenak baizik ezin zitezkeela izan.
|
|
Kontatu dizut bertze nonbait zer pena hartu zuten aitak eta Mattinek, tigreak oihanerat egin zuenean, eta kontatu dizut, halaber, nola sortu zen leienda. ...i den entzun zitekeen ezen mendian galdurik zebilen behiren bat hil zuela hartzak, edo otso talderen batek ardi batzuk, edo azeriak oiloak; urte hartan, baina, tigrea izan zen, zeinari herritarrek jauregiko tigrea deitzen baitzioten, gaitz ororen iturri; eta harat eta honat zabaldu zen ezen tigre hura deabrua zela, Pagabasoko leizean bizi zela eta oihanetik gauero iltkitzen zela, eta orduan egiten
|
zituela
bere makurkeriak eta maltzurkeriak, eta herritar batek baino gehiagok zin ere egin zuen ezen suzko begi bi ikusi izan zituela baso bazterrean, eta begi haiek tigrearenak baizik ezin zitezkeela izan.
|
|
Zeren, aitzin-solasean erran dizudan bidetik, jakinik ezen gure egunorozko historiak berdin faltsu daitezkeela nola alferrik erantsiarekin hala ahantziarekin... ez ote zaigu, Axularrez ari garelarik ere, halako zerbait gertatzen, eta ez al zaizu zuri ere iduritzen ezen Sarako maisua luze mintzatu izan zela mintzatu behar ez zuenaz eta, aldiz, ez zela mintzatu mintzatu be har zuenaz...? Mintza zitekeen, konparazione, sorginek jasan zituzten torturez; mintza zitekeen, halaber, Migalena eta Bokal Ziburuko apezez eta Dargibel Azkainekoaz, zeinak sutan erreak izan baitziren, De Lancreren manuz; mintza zitekeen, finean, Carranza artzapezpikuaz, zeinak erraiten baitzuen ezen elizak pobreen artean banatu behar
|
zituela
bere ondasunak; edo Martin Azpil kuetakoaz — zeina Gero osoan behin aipatzen duen, munta eskaseko aipuan— eta haren teologiaz eta Nafarroari buruz zuen ikusmolde politikoaz; edo Frantzisko Vitoriakoaz —ez al zituen, bada, Erromako elizako teologo handi hark erran, bertzeak bertze: Nunquam imperator fuit dominus totius mundi, 34 eta Papa non est dominus civilis aut temporalis totius urbis? 35 —, eta has zitekeen, halatan, bekatu mortalen lista zabaltzen, kontuan hartuz, hartarakotz, estatuen eta elizen gehiegikeriak eta bidegabekeriak, zeinak baitira, oro har, bertze bekatuak baino mortalagoak.
|
|
Eta emazteki buru argia zen, hain argia, non segur bainago ezen Huarte Garazikoak ez
|
zituela
bere Examen de ingenios famatuan skribatu zituenak skribatuko, emaztekien adimenduaz denaz bezainbatean, baldin Rosa de Osorio ezagutu izan balu, zeren zinez baitzen emazteki hura buru argia, anitz gizon baino hagitzez ere argiagoa... Eta anitz poema zekizkien buruz, solas haietan aldian behin errezitatzen zituenak...
|
|
Eta, ohitura edo arau haietan zimendaturik, berak bere jokoa jokatzen zuen, eta entseiatzen zen, halatan, bere lekuan egoiterat: erran nahi baita ezen distantzia batetik neurtzen eta juzkatzen
|
zituela
bere harremanak, edo berak ezarri urruntasun batetik, baina ulerturik ezen urruntasun gero eta urrunago hartan berak ez zuela nehoiz ere desagertzeraino eta aienatzeraino egiten, bere jokamolde harekin mezu eta mandatu bikoitz bat zabaldu nahiko balu bezala, zeren eta urruntasun hark, alde batetik, arras bereizten baitzuen ama bertzeenganik, kasik jainkosa helezin eta eskuraezin bat bilakatzerain... Eta hala bizi izan zen gure ama bertzeon baitan, bere ausentzia iduriko hartan, zeina baitzen, aldi berean, etengabeko presentzia, eta hala ezartzen zituen bertzeen aitzinean bere autoritatea eta bere eragina urruntasun hartarik.
|
|
Bistan da Unamunok aldez aurretik pentsatuak
|
zituela
bere hitzaldi mergatzaren ondorioak, baina horretarako izan zitzakeen arrazoien azterketa geroagoko utzirik, gatozen euskararen aurkako esaldien mamira. Hitz gutxitan, Salamankako errektoreak euskarak kultura adierazteko ez zuela balio esan zuen, eta gainera, ezgaitasun hori hizkuntzarena berarena zela, hau da, ez zetorkiola kanpoko laguntzarik edo ofizialtasunik ez izatetik, artzain, baserritar, olagizon, marinel eta apaiz ilustraturen batzuen ahoetan oraindik kontserbatzen zen mintzaira zahar horri bere baitako egiturazko akatsek premia historiko berrietara egokitzen uzten ez ziotelako baizik, eta biziaren aldeko borrokak dinosauroak lurraren gainetik ezabatu zituen bezala, euskarak ere modu berean iraungi zuela.
|
|
Arantxa Urretabizkaiak aitortua du langintza lotsagarri bat balitz moduan idatzi
|
zituela
bere lehen poemak, ezkutuan, inori deus esan edo erakutsi gabe," poesia egitea" emeei —edo ez aski arrei— dagokien ahultasuna balitz bezala. Baina, zorionez, gizonen artean gizonezkoago azaldu behar zuen emakume gazte hark oso bestelako jarreraz idazten zituen poemak, defentsa artifizialik gabe, bere sena libre eta laxo isuriz.
|
2001
|
|
Ate leihoak zabaldu, baino noraino? Ez dakit puntu hau behar bezala aztertua izan denik, baina badirudi, arras oker ez banabil, erabiltzen ziren erdaratikakoak hartu
|
zituela
bere obran; ez zuela gehiagorik erabili ez besteri erabilarazi. Mailak hobeki finkatu behar genituzke, nik uste, orduko usadioetan ere.
|
|
Tokian tokiko arrazen –ederrak baina agorrak... – eta animaleko errapeak zituzten nonbaitetik ekarri azienden aldekoak eta aurkakoak ere, lakonikoki, aharratzen ziren Herriko Plazetan, erreboteak odolez ttakatzeraino, mahaietan patxaran botilen hutsak baizik ez zituelarik kalapitariak bereizten, eta mozkorrak hondarrak baketzen. Errateko zuhurki, euskalduntasunarenaz aparte, gasnak biltzen
|
zituela
bere mami zuriaren leunean, hemen gaindiko arazo politikoak, ekonomikoak, kulturalak eta psikologikoak batera.
|
2002
|
|
mundua ezagutzen duen norbaiten adiskide egitea, eta haren ezagutzak dastatzeko eta gozatzeko aukera edukitzea. Pertseok arreta eta antsia handiz entzuten zuen besteak esaten zion guztia, seguru baitzegoen entzuten zuenarekin zabaldu egingo
|
zituela
bere adimena eta ezagutza.
|
|
Agian, Julen berarekin txoratuta zegoela zekienez, lasai hitz egiten zuen. Bazekielako aintzat hartuko
|
zituela
berak esandakoak; ez ziola barrerik egingo edo tuntuntzat hartuko. Alexek, Alaznek esan bezala, morboa ematen zion.
|
2003
|
|
Saio bildumari ematen dion izenburua El libro negro del euskara Euskaltzaindiak aurreratxoago atera zuen saio bildumaren eta haren izenburuaren El libro blanco del euskara iruntzitako alderdia da. Euskaltzaindiaren saio bildumak ikuspegi baikorra erakusten bazuen euskara dela ta, Oskillaso arduratu zen haren segitu segituan, hizkuntzaren errealitate soziolinguistikoaren belztasunak agerian ipintzeko, matematikari bati zegozkion zehaztasun eta kalkuluekin on egiten
|
zituela
bere baieztapenak. Euskaltzaindiak erabaki zuen euskara batu eredua hedatzen eta indartzen zihoan aldi berean, euskalkiak endekatzen eta indargetzen zihoazela ikusten zuen idazleak bazterretako euskalkiak bereziki, eta bizkaiera modurik dramatikoenean.
|
|
" Mende bat pasatu da Baroja, Azorin eta 98ko belaunaldiko beste kide zenbaiten aitzindari izandakoa desagertu zenetik, eta ikertzaileek ez dute lortu haren nortasun benetakoa zirriborratzerik. Badirudi Silverio Lanzak berak mistifikazioen lanbroan bildu nahi izan
|
zituela
bere bizitza eta obra, ezkutaturik bizitzeko trikimailuak kalkulatu zituela eta misterioaren amaraunean preso geratu zela betiko. Geroztik haren fantasma atzeman nahirik hurbildu direnak esku hutsik itzuli dira etxera.
|
|
Niri burla bat iruditu zitzaidan dena, buruberoen asmazio bat, baina ez nuen nire iritzia emateko abagunerik izan. Jela zatiak edalontzian mugitzen zituen bitartean hizketan jarraitu zuen eta editorearekin eta abokatuarekin ere hitz egin zuela jakinarazi zidan eta espektatibak ezin hobeak zirela, gisa horretako heriotza batek sekulako eragina izan zezakeela salmentetan eta leienda bat bihurtzeko aukera guztiak nituela, edo
|
zituela
berak, edo biok genituela, azken batean hura guztia bion kontua omen zelako. Ezetz erantzun nion, nire leienda nik neuk kontrolatu nahi nuela, horretarako zegoela bera eta horretarako ordaintzen niola eta ez nuela inolaz ere idazle handi baten alargun izan nahi, ez nuela bizitza omenaldiz omenaldi ibili nahi.
|
2004
|
|
Hori zen barra euskalduna. Eta haien teknika zen botatzean barrak hiru buelta ematen
|
zituela
bere baitan, bidean indar zentrifugoa indar lineal bilakatzeko. Horrela indar gehiago hartzen zuen.
|
|
Tractatus a izkiriatu ondoren, Wittgensteinek uste zuen arazoak" behin betiko" askatu
|
zituela
bere hizkuntzaren kritikaren bidez, baina kontziente ere zen, lañoki aitortu zuenez," zein gutti egin den arazoak askatu direnean" (Hitzaurrea, amaierako hitzak). Eta horixe bera errepikatzeko gogoa daukagu bere Etikari buruzko hitzaldia irakurri ondoren.
|
2005
|
|
Antzeko zerbait idatzi nuen duela hamaika urte. Argazkia famatu egin zen, eta handik gutxira, argazkilariak bere kotxeko ihes tutuan beste tutu bat jarri, kotxean sartu, leihatilak itxi eta bere buruaz beste egin zuen, 33 urte
|
zituela
bere errutik ihesi.
|
|
Sofan etzanda nengoela, zerbait behar nuen ezertan ez pentsatzeko eta musika jartzea pentsatu nuen. Baina altxatu baino lehen oroitu nuen urdanga lesbianak disko guztiak berarekin eramanak
|
zituela
bere ihesean. Telebista piztu eta bost bat minutu zapping egiten jardun ostean, tele-zaborra zegoen kate batean gelditu zen ahaztuta, oraindik rona gelditzen zitzaidala oroitu nuenean.
|
|
Idatzi sainduak irakurri behar zituen Josefina, hinki tinki igo zen aldarera. Liburua zabaldu zuen, jendetzaren begi orokorrean landatzen
|
zituela
bereak.
|
|
Gauean amets egin zuen billete guztiak eskaileratik behera barreiatzen zirela tximeleten antzera, eta osabak zikindu egiten
|
zituela
bere zatekin, eta ukuiluraino irristatzen zirela, eta behiek zanpatzen zituztela han, eta simaur azpian desagertzen zirela azkenean.
|
|
Inguruetako haurrak izutu nahi zituztenean," Lakoizketa etorriko da bere zakuarekin" esaten omen zieten. Hark eramango
|
zituela
berarekin hartuta, auskalo nora.
|
2006
|
|
Komunikabideek plazaratu dute Morales lehendakariak maiatzaren 1eko goizaldean bostetan bildu
|
zituela
bere hurbileneko ministro eta aholkulariak, dekretu berria sinatu zezaten: " Si estan de acuerdo, firmen el decreto!".
|
|
Hurrengo miraria, hirugarrena: Obradorrek 300.000 boto gutxiago bildu
|
zituela
bere alderdiko senadoreek baino (senadoreak ere hautatzen ziren uztailaren 3an). Horrelako hauteskunde egun batean logikak alderantzizkoa gertatu behar duela dio.
|
|
Öchlerrek, kortesia handiz, barkatzeko; ez zuela molestatu nahi izan. Irakurriak
|
zituela
bere lan asko, eta miresmena erakutsi nahi izan ziola, ez besterik.
|
|
Ez da handiusteko emakume ziztrin baten ezezko zitalarekin koldartzen den horietakoa. Jakizu zure hitz harroen oihartzuna baretzerako, dozena erdi emakume atarian
|
zituela
berak nor aukeratu erabaki bitartean arnasarik hartu ezinean. Nik behintzat, lasaiago hartuko dut zurekikoak bukatu dituela jakin ondoren.
|
|
Azkenik, uste dut Kojevek oso garbi
|
zituela
bere helburu filosofiko politikoak eta, KGBn ibili baldin bazen ere, bazela nor KGB bere alde erabiltzeko, KGB Kojeve erabiltzeko adina behintzat bai. d) Datozen ataletan, irakurle, Kojeveren helburu filosofiko eta politiko horien berri izango duzu.
|
|
nik urdinak, hark urre gaztainak, esan dit udan itsasoko uretan sartu ondorenean aldatu egiten zaiola begien kolorea: aitonaren begiak jartzen zaizkio; begi grixak
|
zituela
bere aitonak, familian inork ez dituela haren begi ederrak hartu.
|
|
Hara goazela, bidean esan dit, soldadu ez joateagatik pastilla batzuk hartu
|
zituela
berak: suizidio saioa, ia bertan gelditu zen –behintzat libratu egin zela, nola bazituen antezedenteak...
|
2007
|
|
Ordre> nouveau; mugimendu federalista izan zen Ordre> Nouveau> eskualdeen berezitasun eta eskubieei eustearen alde agertu zen. La, ttek berak aipatu zuen Ropsek 1932an egindako bilerak izan zuen eragina, adieraziz Aintzina> deitu kazeta ttipiak biltzar hortarik jalgi
|
zituela
bere funtsezko ideiak68.
|
|
Hala ere, batzutan aurpegi iluna jartzen zuten gai batzuk aipatzean. Bizpahiru urte lehenago bere eguberriko opariak xerkatzen
|
zituela
bere aitamen ganbararen armairuan, liburu bat aurkitu zuen. Haren azala marroia zen.
|
|
Paula enbor puska baten gainean eserita zegoen, jendearengandik propio aldendua. Harengana egiteko beharrari eutsirik, ezin zuen neska hain abailduta ikusi?, tarte luze batez bakarrik utzi zuen, ezin argiago erakusten ari zen eta ez
|
zituela
bere nahigabea eta amorrua inorekin konpartitu nahi. Lurrera begira ez zegoenean, urrutian galtzen zitzaion begirada, Bardeatik harago, di da batean hura guztia utzi eta Madrilera ihesi joan nahi balu bezala.
|
|
Izanak izan, Diccinoren ustez, natura puta zahar bat izan ohi da oker jaio denarentzat, eta bazekien, halaber, amak bizitzan zehar ezagutu zituen min guztiak ez
|
zituela
berak sendatzen, baina, behintzat, ezaguera bazuela nahikoa gure artaldea gobernatzeko lain. Eta inon izatekotan, berak sortutako lekuan, zirkutxo hartan, zutela babesik egokiena munstro haiek, eta euren artera inguratzen ginen bestelako bidegalduok ere bai.
|
|
" Menudo era el viejo" esan zuen amona Luciak, eta neskak eskua bildu zion, sagar bat helduko lukeen gisan. " Gerrako kontuak esan behar dizkidazu, amona, hurrengoan grabagailuan jaso behar ditut", baina amonak begi urdinduak eskaini zizkion, eta goizean erroskilak egin
|
zituela
beretzat," hilabete osorako gutxienez", joan aurretik ez al zuen beste kafe bat hartu nahi.
|
|
...ntesteban bere jaun apezpikuaren aintzinean, hipaka nigarrez, ez zela apez on bat, ez zela jainkoaren konfidantzaren merezitan, ez zakiela zer egin, utzi ala segitu,, Jaun apezpikua harritua zagon, damu zela holako apez gaztearen gastatzea, semenarioko erakaskuntzak ez zuela, dudarik gabe, aski indar eta garrantzia emaiten elizako publikoaren aintzinean mintzatzeko, formakuntza bereziak plantatuko
|
zituela
bere diosesan geroari buruz holakorik ez zedin berriz gerta, eta beste...
|
|
Grefierrak deitu zituelarik, Pettanek hartu zuen boneta eskuan, besoa eman Kattalineri eta sartu ziren biak tribunaleko gela handian, banka baten puntan jarri beste jende zonbaiten artean eta ixil ixila, burua apal, beha egon zer nola pasatuko zen. Jaun juje arropadun bat han zagon jendeari buruz jarria, bi epaile lagun aldean
|
zituela
berarekin solasean ari. Battitta ere hor zen," debru ustela" pentsatu zuen
|
2008
|
|
Hedabideek, izan ere, hainbat altxor topatu dituzte jada haren iraganean, hala nola balizko botere abusu bat dela eta ikertzen ari direla (ustez presioak egin zituen bere koinatua Poliziatik kalera zezaten), Alaskako alderdi independentistako kide izan zela, liburutegi batean presioak egin
|
zituela
bere ustez iraingarriak ziren liburu batzuk ken zitzaten, bere senarra mozkor gidatzeagatik atxilotu zutela duela 20 urte eta bere amaginarreba alkategaia izatearen aurka agertu zela.
|
|
Bi amets haiek, jakina, porrot egindako bere ametsaren proiekzioak ziren: esan nahi baita markesa andereak ongi ezkonduta nahi
|
zituela
bere bi alabak, beren mailako gizon zintzo aberats banarekin; gertatuak gertatuta gero, ordea, garbi baino garbiago finkatua behar zuen markesa andereak, halaber, bere balio eskalako baliorik baliozkoena, balizko senargaien zintzotasuna neurtzeko orduan: haien emaztegaiarekiko leialtasuna; eta mariazaleak baziren, hobeto, noski?
|
|
Hitzik gabe geratu ote zen markesa anderea, galdera makurraren aurrean? Orduan, baina, hitzak behar zituen, susmoa baitzuen senarraren balizko hitz haiek atsegin atsegin izango
|
zituela
bere garaian. Hitzik ezean, ordea, irudi baten bila abiatu zen, baita aurkitu ere, beharbada:
|
|
Eskailerak lau oinean igo eta jaisten zituen, eta han ibiltzen zen salatik barrara eta atzera salara, eta batzuetan sudurra kanpora ateratzen zuen itsasoa usaintzeko, ibiltzerakoan paretari helduz, eta arnasa nekez eta azkar hartuz mendi malkartsu bat igotzen ari balitz bezala. Niri neuri ez zidan hitzik zuzentzen, eta nik uste ahaztuak
|
zituela
bere kontu isil guztiak; baina bere aldartea aldakorragoa zen, eta, gorputzaren ahuldadea gorabehera, inoiz baino zakarragoa. Orain, mozkortzen zenean, aihotza zorrotik atera eta mahai gainean uzteko ohitura beldurgarria hartua zuen.
|
|
â?. Ezpata eta sorginkeriazkoâ? istorioen aita emankorrak, hamabi urte laburretan, ehunka komiki merke sortu zituen, hogeita hamar urte
|
zituela
bere buruaz beste egin zuen arte.
|
|
Orkestrazioari zegokionez, ausarta eta deigarria zen, nortasun handikoa zalantzarik gabe. Horri gehitu behar zitzaion Azkuek euskaraz idatzi
|
zituela
bere obrak (Guridiri edo Usandizagari gaztelaniaz idatzi eta ondoren itzuli egiten zizkioten bitartean). Eta Azkuek hizkuntza hau baino ez zuen onartzen Euskal Herriko errepresentazioetarako.
|
|
Laskurainek zioenez, ez zuen gozatzen 1.000 errealeko errentarik, eta zerrendan agertu izana bere arerioei egotzi zien421 Lau hilabete beranduago bere jabetzei buruzko datu gehiago eskaini zituen, gehienak bere ama, arreba eta emazte ohiarenak ere bazirela azalduz422 Helegitean ematen dituen azalpenak bat datoz guk darabilgun informazioarekin, eta beste zenbait datu eskaintzen dizkigu: adibidez, Laskurainek seme alabak izan
|
zituela
bere lehen emaztearekin, Konbentzio Gerran Getarian hil zen mutrikuarrarekin, hain zuzen. Bibiana Ibarzabalen jabetzei zegokienez, horrek bere kontura administratzen zituela gaineratu zuen.
|
|
1935ean Narkis de Balenziagarekin Ameriketarako bidaia hasi aurretik, Oteizak Maternidad lanaren ezaugarri formal berdinak dituzten zenbait eskultura egin zituen, nahiz eta gaiak bestelakoak izan. Eskultura horietan argi geratzen da ezen Oteizak, hizkuntza plastiko pertsonala izan aurretik, frogatu
|
zituela
bere inguruan nahiz europar abangoardietan aurkitzen zituen erabilera formal eta materialak. Garai horretako eskulturarik esanguratsuenak dira 1931 urteko Adan y Eva, Tangente S/ A, 1935eko Figura comprendiendo políticamente, eta urte bereko Paulino Uzkudun.
|
|
Zuzendariaren arabera, amak alde egitea «tabua» da. «Jende askok, gidoia irakurri zuenean, esan zuen amak ezin
|
zituela
bere seme alabak bakarrik utzi, baina hemen hori gertatzen da». Amaren hutsuneak umeen hazkundean eragin handia edukiko du.
|
|
Eta bera ere kaskozakarra baitzen, ni bezala, poesia zer den ez nekiela erantzuten zidan. Lizentzia poetikoak maite
|
zituela
berak. Beti ari zen lizentzia poetikoekin».
|
|
Afganistanera heldu eta patruilatzera irten den lehen aldian hil da Fortunato, eta irratian amaren hitzak entzun ditugu: nola zuen bueltatutakoan unibertsitatera joateko asmoa, nola bidali zizkion etxean egindako gailetak eta nola esan zion semeak ez
|
zituela
bere amarenak beste inorekin konpartituko. Erantzungailuan utzitako azken mezua ere jarri digute:
|
|
Atzokoan bat egin du Romano eta Larrarteren irakurketarekin Espainiako Justiziaren jarrera kritikatzean. . Unairen argazkia ezagutu genuenean tortura jasan ondoren gutariko askok pentsatu genuen prozesu horrek epaiketa batekin eta kondena batekin bukatuko zela, aurpegi handiko medikua behar baita txosten bat egiteko, esanez zauri horiek egin
|
zituela
bere burua paretaren kontra joz?.
|
|
Payak hasieran ondasunak Bertsozale Elkarteari emango zizkiola esan bazuen ere, gero damutu eta berak xahutuko
|
zituela
bereak erabaki zuen. Ostolazak euskalgintzari eskainiko zizkiola azaldu zuen.
|
|
Bi amets haiek, jakina, porrot egindako bere ametsaren proiekzioak ziren: esan nahi baita markesa andereak ongi ezkonduta nahi
|
zituela
bere bi alabak, beren mailako gizon zintzo aberats banarekin; gertatuak gertatuta gero, ordea, garbi baino garbiago finkatua behar zuen markesa andereak, halaber, bere balio eskalako baliorik baliozkoena, balizko senargaien zintzotasuna neurtzeko orduan: haien emaztegaiarekiko leialtasuna; eta mariazaleak baziren, hobeto, noski...
|
|
Hitzik gabe geratu ote zen markesa anderea, galdera makurraren aurrean? Orduan, baina, hitzak behar zituen, susmoa baitzuen senarraren balizko hitz haiek atsegin atsegin izango
|
zituela
bere garaian. Hitzik ezean, ordea, irudi baten bila abiatu zen, baita aurkitu ere, beharbada:
|
2009
|
|
Satorrari goizeko seietan itxaroten zioten aitzurra eskuan zutela. Uste orokorra zen, satorra goizeko lehenengo eguzki printzekin batera hasten zela jotzen, orduan egiten
|
zituela
bere erasoak. Ezaguna da lekukoen artean, satorrari orduetan zaran baten gainean itxaron zion gizonaren pasadizoa.
|
|
Lekuko batek jakinarazi zigun, hamar urte zituenean Jatabeko abadeak eroan
|
zituela
bere adineko umeak Jatanagusiko gailurrera eta Santakurtze mendira. Bertan egoniko ermitaren hondakinak ikustera joan ziren.
|
|
Komisio emailearen baimenik izan gabe komisio hartzaileak eragiketa hitzartzen badu kasuan kasuko hirian ohikoa den preziotik gora edo karga handiagoa dakarten baldintzak ezarrita, na izango du komisio emaileari eragin komisio hartzaile horrek erantzukizudako kaltearen ondorioz, eta aitzakia moduan ezin izango du alegatu aldi berean eta inguruabar berdinetan eragiketak egin
|
zituela
bere kontura.
|
|
Alexandrek, jatorri xumeko nerabeak, Manetentzat egin zuen lan, pintzelak garbitzen eta noizean behin artistarentzat posatzen. 15 urte besterik ez
|
zituela
bere buruaz beste egin zuen, pintoreak Lavoisier kalean zuen atelierrean. Bere laguntzailearen heriotzak hunkiturik, Manetek Victoire kaleko tailerrean amaitu zuen konposizioa, gertatutakoaren ondorioz hara joan baitzen bizitzera.
|
|
Latoyak esan du pertsona talde batek bi milioi dolar eta bitxi ugari lapurtu
|
zituela
bere anaiaren etxetik, drogetan sartu zutela, familiatik eta lagunetatik isolatu zutela bakarrik eta ahul egon zedin eta lehertu arte lan egitera behartu zuten dirua irabazten jarraitu ahal izateko. Jackoren arrebak adierazi duenez, Poparen Erregeak ez zituen Londresen eman behar zituen 50 kontzertu horiek eman nahi.
|
|
Seguruena sinestun askok berak jakin du, haurretan hainbat gauza estrainio ikasi eta gero, behin adineko, ez zekiela doi doi zer egiten zuen sinesten zuenean, eta zer zen doi doi sinesten zuena. Baina beti jakin du, istorio sinbolikoetan kontaturiko mezuak, adierazgailuak baino ez izan arren bestela ezin esaniko zentzu (ar) enak edo misterio batenak, esanahi osobetekoak
|
zituela
bere barrubizitzan. Eta sinetsi egiaz ez zuela istorio horietan sinesten, ezpada horien atzeko beste zerbaitetan; edo, horiek, sinetsiz?, nahi bada, beste zerbait ulertzen zuela istorioa baino harago:
|
|
Turntinek ezetz, ordea. Bai, aitortu zuen berak izan zuela sexu harremanik Irenerekin; haurrak, ordea, ez
|
zituela
bereak. Beste gizasemeren bat zutela aita.
|
|
Baina, lekutu baino lehen, giltzak hartu zizkion Anari. Goikoetxeak bazekien Anak Ezpelberri kasuari buruzko dokumentu garrantzitsuak
|
zituela
bere etxeko langelan, batez ere Salustiano Berraderi eginiko elkarrizketaren grabazioa.
|
|
–Maravillas ahizpak erran zigun Salustianok gerra zibileko kontuak aipatzen
|
zituela
bere eskutitzean, erran zuen, mojaren izenak Berrade andrea lasaituko zuelakoan.
|
|
Berak ttikitandik izan omen zuen toki berriak, hiriak ezagutzeko zaletasuna; bidaiak eta abenturak korritzeko gogoa. Hemeretzi urte
|
zituela
bere herria itogarri omen zitzaion eta Pari sa joatea erabaki zuen. Gurasoek, afalondo batean Marieren asmoak jakin zituztenean, ezezko borobila eman zioten, beren alabarik ez omen zen inora joanen, ez omen zuen bekatuaren biderik hartuko aparteko toki galduetan.
|
|
Atertu egin zuen eta, botilak lurrean kontuz lagata, guardasola bildu zuen Arantxak. Aurreko dendaren kristalari itsatsita, tuntuna ez izateko gomendatzen zion neskato ilehori batek, jokatzeko asteburuko lotoan, milioi pila
|
zituela
bere zain. Segundo batzuk behar izan zituen Serras parean zegoela konturatzeko.
|
|
pistolaren tirabidean ipintzeko; bestelakoan, Henrik Jainkoa zuen, zeru lurretako armaden Jainko indartsu guztiahalduna, zeru lurren egilea? balio absolutu, baita Jainkoaren legea ere, ondorioz, gizaki guztiak behartzen eta obligatzen zituena; esan nahi baita Henrik ordena, autoritatea eta indarra
|
zituela
bere ideologiaren hirutasun santu: hots, jainkozko balio nagusi bat zuen?
|
|
Regina Aldasorok ongi ezagutzen zuen Nazario Orbe: bazekien, beraz, fabrika bateko nagusia zela eta, nagusi zen aldetik, hitz zorrotzak eta zehatzak erabiltzen
|
zituela
bere mendekoen aurrean, azken hitza eta azken puntua bere; baina Reginak bazekien, halaber, senarraren zalantzen berri, hainbat egoeratan; bazekien, bai, senarraren burdinazko itxuraren barruan lurrezko oinak zituèn gizon bat ezkutatzen zela, esaldiak bukatu gabe uzten zituena edo eten puntu batzuk zabaltzen zituena, auskalo nora; berak bakarrik zekien hura. Regina Aldasorok?, eta berak bakarrik...
|
|
halakoa baitzen, izatez, Damaso, eta halakoa baitzen haren joera, solaskidearen iritzia kontrairitzi bihurtzera bultzatzen zuena automatikoki, bi ikuspuntuak, aldekoa eta aurkakoa, baiezkoa eta ezezkoa? bere bereak balitu bezala, kontraesanak kontraesan; Damasok, beraz, polemista on bat izateko dohainak zituen, baina zuhurra ere bazen, eta horregatik mantentzen zen bigarren planoan usu, hamaika hamabi urte
|
zituela
bere eskarmentua izan zuelako edo, aita Pierre-rekin?
|
|
Egiteko bakoitzarentzat elkarte bana behar zela uste zuten batzuek. Azkenean, baina, zera erabaki zen, elkarteak berak hartuko
|
zituela
bere baitan bi zereginak. Alegia, bi sail izango dituela Akademia berriak:
|
|
Ikerketari dagokionez, aztergai izan zituela Euskal Herriko argiak eta ilunak: Inkisizioa, Frantziako Iraultza Handiaren eragina, emakumeen egoera, marjinazioa... eta, kontaketaz ari garela, El Mundo del País Vasco n, Egin en eta Gara n argitaratu
|
zituela
bere kronikak.
|
|
gorputzari dagokionez, jan edanak zaindu eta gimnasiora joaten zen astean behin edo bitan, borroka praktikatzera, Teofilo Maria ere halatsu, nahiz eta honek, Paulino Uzcudunen mireslea zenak –lortu ere, lortu zuen, halako batean, Paulino Uzcudunekin argazki bat ateratzea, bere gelako horma batetik eskegi zuena–," boxeoaren kirol nobleari" ekin zion: ...k, zirkulu zentrokide klasikoak edo txakurrak gordelekutik uxatutako untxi iheslariak– pistolaren tirabidean ipintzeko; bestelakoan, Henrik Jainkoa zuen –zeru lurretako armaden Jainko indartsu guztiahalduna, zeru lurren egilea– balio absolutu, baita Jainkoaren legea ere, ondorioz, gizaki guztiak behartzen eta obligatzen zituena; esan nahi baita Henrik ordena, autoritatea eta indarra
|
zituela
bere ideologiaren hirutasun santu: hots, jainkozko balio nagusi bat zuen... eta hiru, batasun ezin hertsiagoan ulertu behar zirenak, indarrik gabe nekez egon baitzitekeen autoritaterik, eta autoritaterik gabe nekez ordenarik; baina Henri ere, Teofilo Maria bezalaxe, idealista ere bazen, eta garai bateko zaldunen –tenplarioen edo Arturo erregearen– jokabidean aurkitu zuen bere jarduna apaintzeko moldea –les chevaliers de la table ronde et leurs histoires constituient un exemple d’action ainsi qu’un modèle d’imitation excellents, que la civilisation chretienne ne doit pas oublier bezalako iritziak noiznahi irakur zitezkeen ideologia hartako aldizkari eta panfletoetan–, halako eran, non, aldian aldian, bere sokako irizkide gutxi batzuekin elkartzen baitzen ongi aukeratutako toki seinalatuetan –jauregi bateko gela misteriotsuan edo mendiko ermita batean–, bilera berezi bezain mugatuetan, pribatu bezain sekretuetan, bere sinesmenari eusteko saioan.
|
|
Damasok, berriz, lehen bizpahiru segundotan ez zuen ezer esan: ...atez, Damaso, eta halakoa baitzen haren joera, solaskidearen iritzia kontrairitzi bihurtzera bultzatzen zuena automatikoki, bi ikuspuntuak –aldekoa eta aurkakoa, baiezkoa eta ezezkoa– bere bereak balitu bezala, kontraesanak kontraesan; Damasok, beraz, polemista on bat izateko dohainak zituen, baina zuhurra ere bazen, eta horregatik mantentzen zen bigarren planoan usu, hamaika hamabi urte
|
zituela
bere eskarmentua izan zuelako edo, aita Pierre-rekin...
|
|
Regina Aldasorok ongi ezagutzen zuen Nazario Orbe: bazekien, beraz, fabrika bateko nagusia zela eta, nagusi zen aldetik, hitz zorrotzak eta zehatzak erabiltzen
|
zituela
bere mendekoen aurrean, azken hitza eta azken puntua bere; baina Reginak bazekien, halaber, senarraren zalantzen berri, hainbat egoeratan; bazekien, bai, senarraren burdinazko itxuraren barruan lurrezko oinak zituèn gizon bat ezkutatzen zela, esaldiak bukatu gabe uzten zituena edo eten puntu batzuk zabaltzen zituena, auskalo nora; berak bakarrik zekien hura –Regina Aldasorok–, eta bera...
|
|
Irenek gogora ekarri zion ordenagailuan gordeta nahikoa zela. Egingo
|
zituela
berak segurtasun kopiak; ez zegoela kezkatzeko motiborik. Claudiok, ordea, eskola zaharrekoa izaki, bereari eutsi zion, argi-indarra joaten bazen salduta zeudela argudiatuz; azken batean, teknologia berriak argindar konpainien esku zeuden.
|
|
Zuri atentzioa eman zizuna amaraunean kateatuta zegoen eulia izan zen. Azaldu nizun armiarmak euliak eta bestelako animaliatxo batzuk harrapatzen
|
zituela
bere sareari esker, jan egin ahal izateko. Antzera egiten zutela esan nizun, sarearen ordez beste baliabide batzuk erabiliz, une hartan gure gainetik hegaz ari ziren enarek ere; begiratzeko eskatu nizun enarak nola ematen zien atariko habean egindako habiako bere kumeei mokora batean eulia, bestean harra, hurrengoan eltxoa...
|
|
Eredugarria zen niretzat. Nola esan?; berari begiratuta, iruditzen zitzaidan nire pentsamenduen eta asmoen mugak zabaldu eta bete egiten
|
zituela
berak, nik neuk baino hobeto zekiela zer esan eta egin gura nuen, ahal izan banu. Esango nuke inbidia eta guzti niola, bera bezalakoa izatea eta hartarako aukera edukitzea gustatuko baitzitzaidan.
|
|
L, art poétique idatzi bazuen, halako lana hartu bazuen, izan zen olerkigintzaren artea sistematizatzeko premia zuelako. Oihenarten testu laburrak garbi uzten du mauletarrak arazoak ikusten
|
zituela
bere aurrekoek egindako lanetan, batez ere Etxepareren arte poetikoan, zeinaren errima eta neurkera faible (indar gutxikoa) eta imparfait (akastuna) direla esaten baitigu, eta jarraitzen duen metodoa, berriz, mechante (okerra). Nabarmena da molde tradizionalak gainditu eta inguruko hizkuntzen eredu jasoagoetara hurbildu nahi zuela Oihenartek, baina ez bakarrik teorian.
|
2010
|
|
Horrek eragin zizkion estresa, bere senarrarenganako amorrua eta izaeraren trastorno nartzisista. Hala ere, egoera horretan egiten zuenaz jabetzen zen hein batean, fiskalak hitzez hitz dio arinki murriztuta
|
zituela
bere borondate eta ezagutza ahalmenak.
|
|
Hala ere, agertokiaren muntaian ez zuela parte hartu eta bideoak ez
|
zituela
berak aukeratu azaldu du. Ekitaldiaren mami politikoaz informazioa bazeukala onartu du, eta hainbat pertsonek hitz egin zutela gaineratu du.
|
|
Ikastolen Elkarteko orduko arduradunen iritziz, legearen aldekoen artean lerrokatu zen ELA,, zalantzarik gabe?, nahiz eta onartu sindikatuak legearen lan arloan jarri
|
zituela
bere indarrak, irakasleen interesak lehenetsiz gurasoen interesen gainetik.
|
|
Milioi bat liberatik gorako operazioa zen hau, hortaz, Servicio de Evacuacion de Refugiados Españoles (SERE) Errepublikako gobernuak kontrolatzen zuenerakundearen laguntza ekonomikoa behar zuen Jaurlaritzak eta goiz baino goizagosortu ziren sozialisten eta komunisten arteko gatazkak, bai eta azken bi hauen etaeuskal abertzaleen artekoak ere bai. Eta, ezin ahaztu sei bat herrialdetan barreiaturik, 32.000 ebakuatutako haur
|
zituela
bere ardurapean era berean Jaurlaritzak.Era berean, guda amaitu bezain azkar dimititu zuen Manuel Azaña presidenteaketa, ondorioz, errepublikazale espainolen arteko tirabirak areagotu ziren, nagusikiJuan Negrin (sozialismo ezkertiarra, sasikomunista) eta Indalecio Prietorenartekoak (sozialismo moderatua).
|
|
“Adibidez, gimnasioan frakak jaitsi eragiten zigun, eta behin guztioi parteak ukitu zizkigula gogoan daukat; zioen ikusi egin behar zuela “ondo eginda” ote geunden, eta danok banan banan ukitu egin gintuen. Eta badakit, baita ere, nire ikaskide bat baino gehiago eraman izan
|
zituela
bere gelara (komentura); viatoristen fraternitateen arduraduna zen, eta horren kontura. Gero, bere gelan zer gertatzen zen ez dakit”.
|
|
Uste dut espainiar Presidenteak Eusko Jaurlaritza osatu ondoren egin
|
zituela
bere Mayor Orejaren tesiak: EAJ PNVk eta EAk osatu zuten koalizio Gobernuaren eta 1998ko abenduaren 29ko inbestidura saioaren ondoren.
|
2011
|
|
Kasinoen munduan Douglassek izandako inplikazioaz harritu egingo da, agian, Euskal Herriko irakurlea. Baina gehiago harrituko da jakitean Euskal Ikasketen Zentroko hainbat kontu kasino horietatik irabazitako diruarekin ordaindu
|
zituela
bere poltsikotik.
|
|
esplikazio hipotesiak bat baino gehiago izan litezke: ...b)" zeru" soziolinguistikoa zer den esan beharrik ez dagoelako, argiaren argiaz; c) momentuz ez dagoelako hartan pentsatzeko ere aukera praktikorik eta, beraz, horretan jardutea une uneko eginbehar larriei ihes egitea delako29 zail da, artikulua idatzi eta handik 34 urtera, errenteriarrak orduan esan zuena zergatik esan zuen erabat argitzea. kontua da aukera posible bi, ez hiru, ikusten
|
zituela
berak irispidean, euskararen geroari zegozkionetan: purgatorioa batetik, eta infernua bestetik.
|
|
Komeriak izanen lituzke afera Armentiari azaltzeko. Eta seguru zegoen inspektoreak zalantza handiak izanen
|
zituela
berak kontu hartan izan zuen jokaerari buruz. Hobe zuen gauzak gehiago ez nahastea.
|
|
Gai eta albiste aski ezezagun eta interesgarriak ateratzen
|
zituela
bere jakinduriaren kutxatik ikusi dugu hona arte, baina ez gara horretan luzatuko. Izenburuak jarriko ditugu soilik:
|
|
K. Mitxelenak eman zion erantzuna, oso tonu ironiko gogorrean: Euskaltzaindiak lehen ere gaztelaniaz eman
|
zituela
bere idatzi nagusiak. R.M. Azkueren Morfologia vasca edo S. Altuberen Erderismos?, eta ez zuela inoiz esan aldi berrian euskara hutsez hasiko zenik, eta, beraz, ez zuela zertan aho bete haginekin gelditu; baina, dudarik gabe, K. Mitxelena bere onetik aterarazi zuen esaldia hau izan zen: «Euskalariak baino areago euskaldun eta euskaltzaleak bear ditugu, noski baino noskiago, beste nonbait idatzi nunez».
|
|
Haren borreroek hala egin zuten eta bertan itota hil zen Joan. Harrezkero, apaizez jantzita agertu ohi da irudi guztietan; esku bat ahora eramaten du isiltzeko keinua eginez, eta buruko aureolan bost izar daramatza; izarren kontua azaltze aldera, batzuek esaten dute Joanen gorpu itoa ur azalera irten zenean bost lore
|
zituela
bere inguruan; beste batzuek, ordea, argudiatzen dute erreginaren konfesorea hil zuten gauean bost zirela Pragako zeruan distiratzen zuten izarrak.
|
|
Enekok berehala hartu zuen hitza eta guztiz harrotuta bere burua goresten hasi zen. Bera han egon zela, ikaragarrizko kolpeak banatu zituela ezpataz, ezin konta ahala etsai akabatu
|
zituela
berak..., hau eta bestea.
|
|
Eman zion erantzuna oso tonu ironiko mespretxuzkoan: Euskaltzaindiak lehen ere gaztelaniaz eman
|
zituela
bere idatzi nagusiak —oroit R.M. Azkueren Morfologa vasca edo S. Altuberen Erderismos—, eta ez zuela inoiz esan aldi berrian euskara hutsez hasiko zenik, eta beraz, ez zuela zertan aho bete haginekin gelditu. Duda izpirik gabe, bere onetik gehien aterarazi zuen esaldia hau izan zen:
|
|
Mirandek 47 urte
|
zituela
bere buruaz beste egin zuen Pariseko bakardadean 70.go hamarkadan. Ez zekien hurrengo urteetan berak nardagarri zituen" kristau marxista" haiek izango zirela bere obra argitaratu eta euskal literaturaren historian ohorezko leku bat emango ziotenak.
|
|
Bilduak zituen kaskillo biak sasitza batean botatzen ikusi nuen Garbiñe, beste horrenbeste egin nuen nire alokairu erdiko giltzekin, ez hark bezain kontuz baina, zer gerta ere amak kopia bana eskatua zidan. Ongi gordeko
|
zituela
berak, zer gerta ere.
|
2012
|
|
Ez bizitzaren aldeko hautuak, baizik ni desagertuta bost seme alabekin gerta zitekeenak. Banekien senarrak ez
|
zituela
bere kargu hartuko, etxean edukiko zituen abandonatuta edota lanean.
|
|
–Nola dakizu ez
|
zituela
berak jarri. Are gehiago, nola dakizu morroi horrek ez zuela Sandraren gorpua lapurtu?
|
|
Pentsatu zenuen Woody bera ere nazkatu egingo zela beti galdera berberak entzuteaz. Jakin zenuen, halaber, psikoanalistekin izandako saioak inspirazio iturri izan
|
zituela
bere filmetarako.
|
|
»Argudio bat besterik ez diet erantsiko orain artekoei, taldea zelako ideiaren kontra; baina oraingo hau, nire ikusmoldean behintzat, erabakigarria da. Sari eskuzabala eskaini delarik, eta barkamen osoa erabateko frogaren bat aurkezten bada, ezin pentsatu da, inondik inora, gizatxar talde bateko kideren batek, edo edozein taldetako kide batek, ez
|
zituela
bere lagunak aspaldian traizionatuko. Jendilaje klase hori, sariaren desiraz baino areago, eta baita ihes egiteko nahiaz baino areago, traizioaren beldur izaten da. Lehenbailehen egingo du berak traizioa, besteek berari egin ez diezaioten. Sekretua ez zabaltzea, horixe da, hain zuzen ere, sekretua delako frogarik hoberena.
|
|
Zure krimenak handiak zirela onartu zuen, baina halere bazegoela bihozbera izateko aukerarik, berau izanik printze batentzat bertuterik gomendagarriena eta beronengatik izanik Maiestatea hain bidezki ospetsua. Esan zuen, bien arteko adiskidetasuna hain ezaguna zenez mundu guztiarentzat, partziala zela pentsatuko zuela agian Batzorde txit ohoragarriak; halere, hartu zuen agindua betetzearren, askatasunez azalduko
|
zituela
bere sentimenduak. Alegia, zure zerbitzuak kontuan izanda, eta bere jarrera errukiorraren arabera, zuri bizia barkatzeari eta bi begiak bakarrik 32 ateratzeko agintzeari Maiestateak ederretsiz gero, konponbide honekin nolabait justizia eginda geratuko litzatekeela bere uste apalean, eta mundu guztiak txalotuko lukeela Enperadorearen onginahia, baita beraren kontseilari izateko ohorea zutenen prozedura zuzen eta eskuzabalak ere.
|
|
Eta gainera alarguntsa iharra zen; hortzak luzeak zituen; urtaro oroz buruko zapi beltza janzten zuen eta honen muturra omoplatoen artean jaisten zitzaion. Bere gerri gogorra zorro antzeko soinekoetan galkaturik zegoen, motzegiak izaki, orkatilak erakusten
|
zituela
bere zapata handien lokarriak galtzerdi grisen gainean gurutzaturik.
|
|
Eskierki, Emmaren gaixoaldiaren gogorrenean, hark, bere faktura handitzeko abaguneaz baliatuz, berehala eraman zituen berokia, gauetarako poltsa, baten lekuan bi kaxa, eta beste gauza pila bat ere. Charlesek alferrik esan zion haien beharrik ez zeukala, merkatariak harro erantzun baitzion erosgai haiek guztiak enkargatu zitzaizkiola eta ez
|
zituela
beretzat hartuko; bestalde, Madame bere eriondoan gaitzitzea zatekeela; Monsieurak gogoetatuko zuela; labur, pronto zegoela auzitara eramateko, bere eskubideak bertan behera utzi eta bere merkantziak atzera bueltan eraman baino lehen. Haiek dendara itzultzeko agindu zuen Charlesek; Feliciteri ahaztu egin zitzaion; Charlesek berak bazuen beste kezkarik; hartaz ez zuten gehiago pentsatu; monsieur Lheureux erasoan itzuli zen, eta, oraintxe mehatxuka oraintxe zinkurinka, halaxe maniobratu zuen non Bovaryk azkenean ordainduko bat sinatu baitzion sei hilabeteko epeaz.
|
|
Miranderen ondorengo idazle eta itzultzaile handiek, Gabriel Arestik, Joseba Sarrionandiak nahiz Pott bandako beste idazleek, ikusiko dugun bezala, Mirande izan zuten hein handi batean aitzindari; haren lan eta itzulpenen bidez ezagutu zituzten askok atzerriko zenbait idazle ezezagun. Sarrionandiaren kasuan, aipatzekoa da Mirandek euskaratutako idazle asko itzuli
|
zituela
berak ere, hala nola Poe, Kafka, Prévert, Saki edo Baudelaire.
|
|
Mitxelenaren kultur ezagutza, bada, euskal eremutik harago zihoan. Behin eta berriz esango du Europan
|
zituela
bere sustrai guztiak176.
|