|
2000
|
|
|
da, zeren beraren produkzio kostua oso txikia baita. Gordailaturiko objektuak badauka balio bat, gutxienez beragordailuan utzi duen
|
pertsonarentzat
. Baina, zein ote da, balio, mota hori?
|
|
2002
|
|
|
Lehenengo helburuari dagokionez, berriz, hona hemen enplegua bilatzeko ahalegina oztopatuko duelako aitzakian hartutako zenbait zifra gogoetarako eta konparaziorako: Eusko Jaurlaritzaren ikerketek txirotasun muga (45 urtetik behera bakarrik dagoen
|
pertsonarentzat
) 95.000 pezetan ezartzen dute, aldiz, adostutako GGD: 61.845 pta.
|
|
|
Oinarrizko errentaren laguntza ekonomikoetarako 96.841.080 euro; gizarte larrialdietarako laguntzetarako 15.476.062 euro (ez dira laguntza periodikoak, norbanakoen ohiko edo ez ohiko gastu jakinetarako baizik); Joseba Azkarragaren hitzetan, zera bermatu nahi da baldintzak betetzen dituztenentzat: hamabi hilabetetan lanbide arteko gutxieneko soldataren %79ko diru sarrerak pertsona batentzat; %25 gehiago bigarren
|
pertsonarentzat
; eta, %10 gehiago hirugarren pertsonatik aurrera. Helburutzat daukate, berriz, 2006rako %79tik %86ra urratsa ematea lanbide arteko gutxieneko soldatari dagokionez.
|
|
|
bere ingurukoen antzera pentsatzeko, portatzeko, janzteko eta bizitzeko. Imitazioaren joera zerbait naturala da pertsonarengan; besteekin bat etortzea beharrizan bat da
|
pertsonarentzat
. Besteen joerak imitatzeak ahalegin txikiago eskatzen dio pertsonari, bakarturik eskatzen diona baino.
|
|
2005
|
|
|
Liburu honen xedea azterketa dibulgatibo izatea da; horregatik, aukeratu dadiziplina arteko gerturatzea, hain zuzen ere. Bidasoako biztanle batentzat liburuanagertzen diren zehaztasun eta argipenak oso baliagarriak izan daitezke, sarritan ezkutaturik gelditzen diren elementu eta ezaugarriak plazaratuko baitira; era berean, bertakoa ez den
|
pertsonarentzat
gaia eta gatazka hobeto ulertzeko tresna egokiaegin nahi izan dugu, horretarako auzia testuinguruan kokatzeko egokiak izandaitezkeen artikulu eta aipamenak barneratu dira liburu honetan.
|
|
2006
|
|
|
Behin puntu honetara iritsita, aipatu behar da generoaren identitatea ere (eznahastu orientazio sexualarekin) neurtu egin dela familia homoparentaletan. Dakigunez, ikerketa anitzek goraipatu dute identitate androginoa, baliagarria etamalguagoa delakoan hainbat
|
pertsonarentzat
. Identitate mota horretan maskulinitatea nahiz feminitatea uztartuta leudeke, pertsona ezberdin eta testuinguruetaraegokitzeko erraztasun gehiago dakarrelarik.
|
|
|
Ekintza zer ikuspegi baloratibotatik kontsideratzen den, horren arabera esan ahal izango dugu ekintza hori arrazionala edo irrazionala dela. Esaterako, erlijiosoa ez den
|
pertsonarentzat
portaera erlijioso oro irrazionala da; hedonistarentzat portaera aszetiko oro irrazionala da, nahiz eta, beste ikuspegi batetik, joera aszetikoak arrazionalizaziorako joera indartsua suposatzen duen. Beraz, ekintza bat arrazionala edo irrazionala den zehazteko abiapuntuko balioei erreparatu behar zaie.
|
|
2007
|
|
|
Interakzio horiek mota askotakoak izan daitezke, bainamintzairaren bitartez izandakoak dira pertsonaren ezagutzaren garapena gehienbultzatzen dutenak. Mintzaira oso tresna baliotsua da
|
pertsonarentzat
. Alde batetik, horri esker errealitateaz duen ulermena plazaratu eta transmititzeko aukeraduelako.
|
|
|
James-en aburuz, pertsona batek, bere, tzat hartzen duen guztia daSelfa (James, 1890). Definizio horren arabera, Selfetik kanpo daude egoeramentalak eta antzekoak, nahiz eta bereak izan,
|
pertsonarentzat
ezezagunak direnezaugarriak. Beraz, norberak zehazten ditu Selfaren mugak (Garcia, Hart etaJohnson Ray, 1997).
|
|
|
Zehatzago esanda, Cooley ren ustez, norberaren ezagutza honelaosatzen da: batetik,
|
pertsonarentzat
garrantzitsuak diren pertsonen ustez berarenitxura eta ekintzak nolakoak diren imajinatuz; bestetik, pertsona horiek berarenitxura eta ekintzak nola ebaluatzen dituzten asmatuz, eta azkenik, besteenebaluazio horren aurrean emoziozko erantzuna emanez.
|
|
|
Batetik,
|
pertsonarentzat
Nlk duen garrantzi subjektiboa dugu; hots, gizabanakoarentzat zer neurritaraino den garrantzitsua NI. Garrantzi subjektiboaaldatu egin daiteke pertsona batetik bestera; hau da, pertsona batentzat osogarrantzitsua izan daiteke, eta beste batentzat, berriz, ez. Kontuan izan behar duguNI pertsona batek gara ditzakeen identitate sozialetako bat besterik ez dela.Adibidez, pertsona batek bere burua deskribatzeko gizarte kategoria ugari erabildezake; besteak beste, sexua, aberria, gizarte klasea edo jaioterria.
|
|
|
Soziologoek zein gizarte psikologoek (adibidez, Billig, 1995; Boswell etaEvans, 1999; Gellner, 1983; Smith, 1991, 1998) uste dute banderak, ereserkiak, jantziek, pertsonaia historikoek eta antzeko ikur nazionalek garrantzia handiadutela helduek talde nazionalei buruz duten ezagutzan. Izan ere, haien ustez, ikurhoriek funtsezkoak dira, zeren eta
|
pertsonarentzat
irudizko erkidego bat besterik ezden barne talde nazionalaren irudikapen zehatzak baitira (Anderson, 1983). Ikurhoriek aberria (eraikuntza politiko, sozial eta psikologiko abstraktua) gauzatzekotresnak dira.
|
|
|
Identitate sozialari buruzko teoriak eta gizarte kategorizazioari buruzkoteoriak diotenez, identitate sozial bat garatzeak zenbait ondorio kognitibo ditu, besteak beste, barne taldearekiko lehentasuna, kanpo taldeei buruzko aurreiritziaketa barne taldearen zein kanpo taldeen estereotipazioa. Teoria horien arabera, ondorio horiek nabarmenagoak dira, baldin eta gizabanakoarentzat talde jakinbateko kide izateak garrantzi handia badu (identitate sozialaren teoria) nahiz, testuinguruaren ondorioz,
|
pertsonarentzat
identitate sozial batek besteek bainogarrantzi handiagoa hartzen badu (gizarte kategorizazioari buruzko teoria).
|
|
|
Are, kortesia japoniarrak ez du lehen lehenik kortesiarekin batere zerikusten, izan liteke oso adeigabea ere (eta hizkuntzak, kortesia formak bezalaxe, deskortesia formak dauzka). Japonieran kortesiazko moldeek egundoko garrantzia dute, baina ez japoniarrak jende bereziki adeitsua direlako, ezpada bai,
|
pertsonarentzat
kontzepturik ez duelako hizkuntza japoniarrak gramatikan. Kortesia formekin japoniarrak giza elkarrekikotasuna jarraikitasun bat bezala bururatzen du, hori datza urruntasun azkengabeki mehe mehe mailakatuetan; aldiz, indogermaniarrak gizadi eta gizakiaren inguru guztia hiru partetan partitzen du:
|
|
2008
|
|
|
Hala, oroimen mota horretara iristen den informazio gehiena galdu edo arbuiatu egiten da. Hala ere,
|
pertsonarentzat
esanahia edo zentzua duen informazioa iraupen laburreko oroimenera pasatzen da, informazioa modu sakonean antolatzeko asmoz. Une horretan, jarduera mentala kontzientea da, adibidez:
|
|
|
zehatz horretatik datozen faktoreek baldintzatuta dago. Objektuari dagokionez, haren garrantzia
|
pertsonarentzat
duen esanguran datza. Wallonek horren guztiaren berri izateko, batez ere, behaketa, azterketa eta konparazioa erabiltzen ditu umearen garapen psikologikoan.
|
|
2009
|
|
|
Adibidez. Langabezia egoera gogorra da
|
pertsonarentzat
. Langilea kaleratubeharrean izan den enpresarentzat ere, seinale ona ez da.
|
|
2010
|
|
|
Emaitza hauek laborategian eginiko ikerketetatik eskuratu dira. Testuinguru normalean, adineko pertsonek datu zehatzak (normalean
|
pertsonarentzat
garrantzi handirik ez dutenak) berreskuratzeko zailtasunak adierazten dituzte, herrien edo pertsonen izenak, esate baterako.
|
|
|
Horrela, zaintzailearen bizi kalitatean zama sentimendua faktore garrantzitsua bihurtu da. Zaintzailenagusia izateak zama fisiko eta psikologiko handia dakar
|
pertsonarentzat
eta harenbizitzan hainbat ondorio gerta litezke, adibidez: aisialdia desagertzea, zaletasunakalde batera uztea, lagunekin egoteari uztea, «gauzak ongi ez egiteak» sortzen duenlarritasuna sentitzea, espero ez diren egoerei aurre egiteak sortzen duen hersturasentitzea eta isolamendua agertzea.
|
|
2011
|
|
|
Erreferentzia ideiek
|
pertsonarentzat
onuragarriak diren zeinuak edo igarkizunak ekartzen dituzte.
|
|
2014
|
|
|
Familia, edota familia horren luzapen baizik ez zen gizartea, lagunartea, auzunea, herria?, oso babes ona izaten zen
|
pertsonarentzat
haurtzaroan, alfonbra moduko batpertsona horrek ez zezan bizitzaren lur izoztua senti; baina, gero, pertsona haziz etahelduz zihoan bezala, alfonbra hura maizten eta saretzen hasten zen, edo okerrago, sustantzia likits bihurtzen zen, graka hutsa, askatasuna kendu eta bizitzaren mugimenduaeragozten zuena. Eta, zoritxarrekoa sustantzia likitsaren aurka errebelatzen zena! Zoritxarrekoa familiaren legea arbuiatzen zuena!
|
|
|
Eragile larriekin (psikosi erreaktibo laburra): gertaera baten edo gehiagoren ondoren eta haien ondorioz agertzen badira sintomak; gertaera horiek, bakarka edo multzoan, garbiki estresatzaileak izango lirateke edozein
|
pertsonarentzat
, antzeko zirkunstantzietan eta kultura testuinguru berean.
|
|
|
Eragile larririk gabe: sintoma psikotikoak ez badira agertzen gertaera baten edo gehiagoren ondoren eta haien ondorioz; gertaera horiek, bakarka edo multzoan, garbiki estresatzaileak izango lirateke edozein
|
pertsonarentzat
, antzeko zirkunstantzietan eta kultura testuinguru berean.
|
|
|
Suizidioa prebenitzeko beharrezkoa da
|
pertsonarentzat
garrantzitsua zer den jakitea.
|
|
|
asaldura nagusia honetan datza:
|
pertsonarentzat
garrantzitsua den informazioa gogoratzeko gaitasun gabeziako pasarte bat edo gehiago, normalean izaera traumatikoa edo estresatzailea duen gertaera batek eragina; nahastea zabalegia da ahanztura arrunt batez azaltzeko.
|
|
|
A. Gutxienez 6 hilabetez fantasia sexual errepikariak eta oso kitzikatzaileak, bulkada sexualak edo portaerak, ekintza erreal batzuk dakartzatenak; ekintza horietan biktimaren sufrikario fisiko edo psikologikoa (umiliatzea barne dela) sexualki kitzikagarria da
|
pertsonarentzat
. Fantasiak gauzatzeko erabiltzen dituzten biktimak ados egon daitezke ala ez.
|
|
2019
|
|
|
Aldiz, Pascal Grouber ek (10) zehazten duen bezala, pertsona ez da bere dementzian bakarrik ttipitua eta oso garrantzitsua da akonpainamendu etiko bat eraikitzea, portaera sozial egokiekin, pertsonarengaitasunak sustatzeko gisan. Aurkezten du ere bai, dementzia instalatua delarik, garrantzitsua dela biziestruktura egonkortasun bat atxikitzea
|
pertsonarentzat
, dituzten konpetentziak sustatzeko erritual etaprogramekin. Bestalde, oinarrizkoa dela ADa duen pertsona bat artamendu erlazio zentroan ematea, diote ere bai.
|
|
|
Ebaluazio hori motibazioak zoin diren erakustea gai ez den
|
pertsonarentzat
pentsatua izan da. Galdeketahonetan, artatzaileak 14 sail bete ditu pazienteak egindako aktibitatea behatu ondoren.
|