|
2000
|
|
|
Liburuak ez ezik, irrati emankizunak eta" El Pais" eko artikuluak ere baliatu nituen. Behin materiala pilatuta
|
neukala
, fintzen hasi nintzen.
|
|
|
Zigarro bat piztu nuen. Erdia baino gehiago errea
|
neukala
hasi ziren ateratzen elizkizuneko gainerako partaideak. Ximurraren bi arrebak lehenbizikoetarik izan ziren.
|
|
|
autobideko lapurketetarako aurreikusia zeukan orrialdea nire ardurez kanpo uztea. Gertakari" arruntei" zegokiena ere gainetik kendu nahi izan nuen, Eskalatzailearekin horrela adosturik
|
neukala
argudiatuta. Ez zitzaidan horretaratu.
|
|
|
adiskidetsua? konplizea? — burua bero bero
|
neukala
iritsi nintzen haren etxepera. Beheko txirrina zanpatu nuelarik, atezain automatikoari erran beharrekoak baizik ez nituen erabakirik:
|
|
|
Zigarroa oraino ahitu gabe
|
neukala
jakinarazi zidan bulegari mari ozpinak" Urtxipia jauna" nire zain zegoela. Botilakadaz gorrituriko ilajearen azpian, emakumearen aurpegi basak, bezeroei harrera egiteko baino areago, jendea hastantzeko zegoela zirudien.
|
|
|
Hala, bulegora deitzeko prest, telefonoa eskuan hartuta
|
neukala
leiho alboan zutik, atentzioa eman zidan taxi zuri batek. Zalaparta ezohikoz, balaztei karraska eginaraziz, neure etxe pareko ezkaratzean gelditu zen, ama eta arreba bizi ziren etxean, hain zuzen.
|
|
|
Dotore dotore biribildua. Hain ongi prestatua, ezen konturatu bainin  tzen oso zaila
|
neukala
defentsa, ia ezinezkoa. Erantzunari, kontraerantzuna:
|
|
|
Lehen erasoaldia nirea izanik, orain defentsa lana egitea egokitzen zitzaidan. Argi zegoen ez
|
neukala
horren bortitz aritzerik, handik onik irten nahi banuen, eskuratu beharra neukala nolabait ikusleen sinpatia. Nola eskuratu, ordea, seko drogatuta zeuden ikusle odol egarrituen sinpatia?
|
|
|
Lehen erasoaldia nirea izanik, orain defentsa lana egitea egokitzen zitzaidan. Argi zegoen ez neukala horren bortitz aritzerik, handik onik irten nahi banuen, eskuratu beharra
|
neukala
nolabait ikusleen sinpatia. Nola eskuratu, ordea, seko drogatuta zeuden ikusle odol egarrituen sinpatia?
|
|
|
Ni, behintzat, ederki busti nintzen, eta une hartantxe ene haurtzarora itzuli nintzen, eta talko hautsen lurrin goxoa sentitu nuen ezinbestean sudurmintzetan gora, lagunkoi eta eraberritzaile, eta negar samurrari lotu nintzaion orduan, ezen niretzat haurtzaroa eta zurtztasuna gauza bat eta bera baitziren, garai latz baina, hala ere, usain eta kolore politak zituzten egunen oroimen suharra. Pentsatu nuen bakar bakarrik nengoela munduaren erdian, eta nekatuta
|
neukala
oso larrua, eta ez nuela artean bizitzaren loria ezagutzeko zorionik izan; eta, soka beretik, pentsatu nuen ahanztura dela gizakiaren hatsik ohikoena, eta argia malko desolatu bat besterik ez dela, noragabe doana, isiltasunera, edota, agian, hilotzek kantatzen duten ereserki izoztura. Gauza gehiago ere pentsatu nituen, haratago dagoen hotzaz, arimaren hotzaz egin nuen hausnar, eta halatan nintzela, atsedenaldia iragarri zuten Oinazeak orduak luze ditu programako arduradunek, eta emankizuna ez ezik, nire pentsamenduen haria ere eten zuten.
|
|
|
dena ilun ikusi dut, ilun eta ezkor, ezkor eta etsipenez betea. Gasteizen ere halaxe gertatzen zitzaidan, eta pertsianaren arteketatik isurtzen zen argi ezdeusak eta txori bakanen txintak aski izaten zitzaizkidan ohartzeko, bizitzak, nire arazoak gorabehera, aurrera egiten zuela eta nire egoera erlatibizatu beharra
|
neukala
. Gaur, ordea, lo doi bat egin bide dut, zeren azken azkenean argiak eta txoriek ez, baina Adelak eta Estherrek esnatu bainaute.
|
|
|
Txalo jo eta hau, txalo jo eta hura, horrela ohituta zeuden; panpinak bezala erabiltzen gintuzten. Bat batean goizeko errekuentoan ez nintzela jaikitzen eta kasurik egiteko asmorik ez
|
neukala
ikustea ezin izango zuen sinetsi. Nonbaitera joan eta zerbitzuburuarekin itzuli zen.
|
|
|
" Anaia nagusiarena", lotsagabe eta lasai asko erantzun. Hark bazekien ondo nik ez
|
neukala
anaia nagusirik, neu nintzela anai arrebetan zaharrena; ondo ezagutzen baitzuen gure familia. Baina" hara, hara; zoaz!" esan zidan, hemezortzi urtekoari zegokion tabakoa emanda.
|
|
|
Leku horretan lanean hastean, ordea, medikuarengana bidali ninduten, Don Emiliano Eizagirrerengana. Aztertu ninduen, eta tuberkulosia
|
neukala
esan zidan. Garai hartan heriotza zigorra zen tuberkulosia edukitzea; gaixotasun oso larria zen, sendaezina ia, ez baitzegoen sendagairik.
|
|
|
Ahoa odolez betea
|
neukala
ez zinen jabetu.
|
|
2001
|
|
|
Horren froga ugari aurkitu izan dut idatzi behar nituen saiakera, nobela, egunkarietako zutabe eta batik bat 1936ko Gerra Zibilaren inguruko entziklopediarako datu bila ibili naizenean. Nik beti izan dut bitxikeriak jasotzeko ohitura, eta horietatik mordoa
|
neukala
ikusitakoan bururatu zitzaidan liburu hau idaztea.
|
|
|
Ordu batzuen buruan, iguzki izpiak ganbaran sartu orduko, iratzargailuak belarriak hausten dituen hotsa atera zuen. Begiak ideki, ohetik atera eta, une horretan berean, ohartu nintzen nire buru gainean zerbait bitxia
|
neukala
. Giza gorputz bat zen eta espalden gainean konpasez egindakoa zirudien buru borobil bat zuen, sudurrik eta ahorik gabe, haatik; haren begiak horiak ziren eta bameko begi nini beltzak ez ziren sekulan mugitzen.
|
|
|
Izarak eta estalkia albaindu nituenean konturatu nintzen josteko makina ganbaran
|
neukala
. Etxeko atea ireki eta hantxe, parez pare aurkitu nuen berriz ere Rey, kaletik bueltan.
|
|
|
Eta nire eskuek lijaz forratuak dirudite. Eta dena iaz udaletxeko teknikari hark bizimodua aldatzeko aukera
|
neukala
esan zidalako," Bergizarteratze programa". Baita zera ere!
|
|
|
Teresak, 3 pisuko bizilagunak esaten zidan amorante bat bilatu behar nuela, merezita
|
neukala
. Eta senarrak ere merezita zeukala.
|
|
|
Tu kiratsa irentsiz, aho sabaia bat batean lehor antzeman nezakeen. Aspaldidanik sentitzen nuen interes izpirik ez
|
neukala
, ez nuen bilatzen ere: dirurik ez, osperik ez, edertasunik ez, etxerik ez, larderiarik ez, herri honetan balioski susta nezakeen ahaidegorik ez, ezer ez.
|
|
|
Kexatu zitzaidan Mairos. Ene makurrak eta bakardadeak baizik ez nituela begiztatzen azpimarratu zuen; gizon bat emazte baten eskutik paseatzen agertzen zen ber zoriontasuna irudikatzen zelako ilusioa
|
neukala
beti. Errealitatea ez zela horrela oroitarazten zidan, bikoteak ez ziolako zorionari edo aldizkari arrosetan hedatzen zen amodioari bermerik eskaintzen.
|
|
|
Garraiotegitik berde fluor koloreko tximistak jaukitzen zitzaizkidan eta su bakoitzak paralisiatzen ninduen. Aspaldiko partez" Gure Aita Zeruetan Zirena" marmaratzen hasi nintzen, azken orena hurbil
|
neukala
kasik segur.
|
|
|
Lurretik behin betiko partitzeko ideia ezti zitzaidan. " Zu ilargian zabiltza beti" perpaus mespretxagarria zenbatetan ez nuen entzun erraten eta hara hondarrean, egoera eta errealitatearen uztartzeko aukera
|
neukala
. Ez nuen huts egitekoa.
|
|
|
Ezin loak har eta, gauez anitz bidaiatzeko suerte handia
|
neukala
aitor dezaket jadanik: Euskal Herri osoa Gasna Bideaz zeharkatua zen garai haietan biderik hoberena zen etxeratzeko, botere publikoek euskalduntasunaren zigilua zekarren urrakoa erabilgarri eta egoki izateko gisan bereziki zaintzen zutelako.
|
|
|
Detektibe eta zientzia fikzioko nobela sobera irakurri nuen, trenetan edo geltokietan aiduru denbora gehiegi pasatu nuelako ene bizitzan: halaz, arrazoia arazoz betea
|
neukala
nihaurk, bidean, Hollywooden ekoitzi film frankotan miretsi estraterrestra baten gurutzatzea espero nuen lasaiki, salbatua izateko gisan; baina zerbitzu sekretuetako agenteen agerpenak uste dut, horma gogor utziko nindukeela. Banekien bai, guztien joan etorriak eta telefono lineak" kontrolpean" zeudela, ene solasek interes pilixkarik ez eta neureak salbu noski.
|
|
|
–Bai, baina besterik ezin denean... –eten nuen solasaldia, eztulka eta ahotsa apalik, asteko hirugarren elkialdia
|
neukala
ordukoa oroituz.
|
|
|
Burua ahalkez plegaturik gero, jende ez nintzenez ba galdezka, ttume ttumea gasna puska hartu nion, isilik eta mutu, goraintziak etxera ozenik ahoskatu gabean. Kexuaren arintzeko psikoanalista on baten beharra
|
neukala
kolpatzen nuen nirekiko, etsia. Eman nuen denbora alabaina, bilo frisatu berriez harro zegoen emaztea, santsana eta bere nortasunaz ni bezain ahalke zela ulertzeko eta frantses egoki haren aitzinean baliatzen ninduela, ihalozka eroaten ninduen arkaismoaren lohitik atera zela frogatzeko.
|
|
|
Bigarren bilkuraren oskorrian, akidura metatuagatik, airean nenbilen, edozein aitzakia nahikoa
|
neukala
debaldeko zozokeria lerroen ahoskatzeko: lankideek beren ohizko bakea apurtua zekusaten, harrituak.
|
|
|
Oraintxe duk ene maitea, partitzeko tenoria, jakinarazi zidan. Nik, azkenik nire begi aurrean hainbeste nekeren ondoren Mitxoleta
|
neukala
, ez nuen beste kezkarik; hala ere, galdetu egin nion: eta bukaera idatzi diodan liburua?
|
|
|
Jakina, Arantzazutik abiatu nintzenetik kendu ez, eta soinean
|
neukala
jada gogoratzen ez nuen apostoluen postalaz ari ziren. Zer zuten apostoluen kontra, fedegabe zantarrok?
|
|
|
Ez genuen hitz gehiago egin. Mantxolaren higuin aurpegia artean ere burmuinetan itsatsita
|
neukala
atera nintzen ospitaletik. Mantxolak bere eginbeharra bete zuela eta, kontzientzia pittin bat lasaiago edukiko zueneko segurantzia banuen.
|
|
|
Eskaileretara iritsi eta, mugimendu azkarrez, axuleiu urdinez estalitako zutabe erraldoi baten atzean gorde nintzen. Bizkarra zutabearen kontra ezarrita
|
neukala
, trenbide aldera begiratu nuen. Lehengo iragarki berdina nire parean zegoen.
|
|
2002
|
|
|
Konturatzen nintzen urte osoan lanean eta bertsotan arituta arnasa hartzeko denborarik ez
|
neukala
. Koadrilarekin nuen harremana ere ez nuen eten nahi.
|
|
|
Goizetan esnatzean, sentitzen nuen beldurrik ez
|
neukala
. Ordura arte barruan gordeta neukan indarkeria askatu nuen.
|
|
|
Poema honek «Utzi egingo ditut armak» du izenburu eta www.childsoldiers.org gunean ari den Rashid Peters ikasle gaztearena da: «Drogatua eta kokainaz injektatua nintzen garaian/ marrazkiotako gerrara behartua/ burmuina garbitua behin eta berriro,/ orduan esango nizun irabazteko asko
|
neukala
/ gerran neramatzan arma zamatsu haiekin/ eta uzteko esan bazenit,' ez adiskidea!' esango nizun./ Aita amengandik urrun mobilizatua/ besteak kolpatu eta hiltzeko/ ezin naiz beste inora joan/ jo eta hiltze honek ez baitu mugarik./ Orain barka nazazu zure anaia zauritu badut./ Tiro egitera behartu ninduten/ nire haurtzaroa ihartu zidaten jende helduek».
|
|
2003
|
|
|
Adibide gisa, bi aipa nitzake. Francoren heriotzaren 25 urtea ospatzeko xanpain botila hozkailuan sartuta
|
neukala
, ETAk su etena hautsi eta atentatuekin jarraitzeko asmoa zuela jakin nuen. Une horretantxe, xanpainarena ahaztu eta Euskal Herrian bizirik irauten duten mito politiko batzuen inguruan ikertzeko obsesioa sartu zitzaidan.
|
|
|
ni Jose Mariren aldikoa naz, batera ikasi genduan Gasteizko Seminarioan, batera izan ginan Deriokoan irakasle ta hezitzaile; horregaitik, neu joateko eskatu eustan Rikardo gure gotzain jaunak. Ez
|
neukala
ezertariko eragozpenik, erantzun neutsan, eta joan be, pozik joango nintzala.
|
|
|
Eta berak: " Euskeraz ala erderaz?"" Erderaz beti", erantzun neutsan; euskeraz zelan egiten zan ahaztuta
|
neukala
... Eta aurrerantzean etxe barruko otoitzak euskeraz egiteko agindu eustan.
|
|
|
Ez neutsun esan ba klasean, zer edo zer
|
neukala
kontetako. Topa egin daigun eta gauzak komeni danean esango deutsudaz Karmelek zeren alde ez bazekien ere, topa egin zuen adiskidearekin.
|
|
|
Behin eta berriro esan nien ez nintzela ingeniaria, Filosofia ikasi nuela nik; Ingeniari esaten zidala Pedrok, mekanikoen jefeak, eta beste mekanikoek ere bai, baina broma zela, Filosofia ikasi nuela nik unibertsitatean eta ez beste ezer. Konpainiakoak esan zidan informazio faltsua
|
neukala
, gauzak ez zirela horrela; esan zidan: Ez duzu usteko zuk, pertsona bakar batek, trenkonpainia osoak baino gehiago dakizunik.
|
|
|
Ez nuen nahikoa bizkortasun eduki jira erdi eginda irteteko. Eskua dardaraka
|
neukala
utzi nituen paperak mahai gainean. Esango nuke ezagutu zituela izena eta argazkia, baina ez zuen begiratua niregana jaso.
|
|
|
Ama Birjina eskuetan
|
neukala
itxi zen atea. Zutik geratu nintzen, leloen pare, ez atzera ez aurrera.
|
|
|
Bazela mundu zabala, eta nik uste baino gertuago gainera. Txikitan atlasari begira amesten nituen gauzak bizitzeko garaia parean
|
neukala
errepikatzen zidan behin eta berriz. Begiak zabaltzeko.
|
|
|
Baina, neure harridurarako, hizketan jarraitu beharrean, begiak jaitsi zituen ni apenas konturatu gabe, eta gutuna berrirakurtzen hasi. Nik une hartan ulertu nuen ordu arte erabilitako estrategiak huts egin zidala eta, emakume harengana hurbildu nahi banuen, hain gogoko nuen mexikarren marrazki sorta alde batera utzi, eta azkar jokatu beharra
|
neukala
: Hendaiaraino bi ordu eskas baino ez zen falta.
|
|
|
Baina gaur egun ezin da bere kasa ibili eta silladerruedasean eraman behar izaten dute. Lehen, baita Joseba Luisarekin ezkondu ondoren ere, noiz edo noiz bisita egitera etortzen zitzaidan, eta egin zidan azkenekoan, sekula ez dut ahaztuko, gaixorik nengoela esan zidan eta neure burua zaindu beharra
|
neukala
.
|
|
|
Ama hizketan hasi zitzaidan, eta Ixabelen laguntzaz zera ulertu nuen: ez
|
neukala
oherik, baizik eta lastaira lurrean, baina pentsatzen zuela ondo egongo nintzela.
|
|
|
Akelarrean seguruena; bikiek, beraiekin kafe hartzera joateko, herrira(" kafia" eta" herrira" ulertu nien). Ez
|
neukala
gogorik; egia esan, ez nuen neure burua ikusten bikien koadrilarekin: ezagut bitza bakoitzak bere mugak.
|
|
|
Oraindik ez
|
neukala
batere eskura galdera horri erantzuterik esan nuen.
|
|
|
–Eta honek zerikusia du Mallonaren kasuarekin? –galde egin zidan, burua galduta edo
|
neukala
adierazi nahi zuen hasperen batez.
|
|
2004
|
|
|
Noski. Gainera, arazo larria nuen, alegia, ez
|
neukala
kaseterik. Ezin nuen euskararen benetako doinua aditu eta hori benetako arazoa izan zen, intonazioa eta abar asmatzea.
|
|
|
Azkar konturatu nintzen ikasteko ez gogo ez dohain ez
|
neukala
, gehienbat gaur egungo irakaskuntza memoria gaitasunarekin dagoelako oso lotua, eta memoria eta atentzioa ere oso lotuta daude. Atentzioa jartzen ez duenak detaile horietaz gogoratzea zaila da.
|
|
|
Madrilerako hegazkina hartu behar nuen Bartzelonan, eta aireportuan bozgorailuetatik deitu zidaten telefono dei bat
|
neukala
esanez. Marc Palmesen bulegotik deitzen zidaten, bi gauza esateko:
|
|
|
2000 urtean beste azterketa batean neumologoak zerbait arraroa ikusi zuen eta segituan beste mediku batengana bidali ninduen. Hark esan zidan asbestosi pleurala
|
neukala
.
|
|
|
Bazen zerbait haritik tiratzen hasteko. Eta buruko minik ez
|
neukala
profitatuz, Suharen mihiari tiraka hasi nintzen.
|
|
|
Horri erantzuten denborarik galdu nahi ez, eta mutikoaren zauriak zaintzeari ekin nion. Amaitu nuenean, buruko mina
|
neukala
eta atseden txiki bat hartzera nindoala esan nion Fadia erizainari. Soineko zuria kendu eta kanpora irten nintzen haize apur bat hartzera, nire burmuineko nahastea ordenatzeko gogoz.
|
|
|
Behatzak lehenengo eta segidan oinak, bernak eta hankak mugitu nituen. Beraz, gerritik behera ere sentiberatasuna galdu barik
|
neukala
baieztatu nuen. Saiatu nintzen, ostera ere, begiak irekitzen; oraingoan pisu gutxiago zeukaten betazalek.
|
|
|
Zerrenda kendu zidan, buruko zauriaz arduratu eta behar zen sendagaia jarri zidan zaurian, baina estali barik utzi zuen. Buruko min handia
|
neukala
azaltzean, normala zela, ez zegoela kezkatzeko arrazoirik eta lasaigarri bat emateko agindu zion erizaina zirudien emakumeari.
|
|
|
Benetan iruditu zitzaidan arraroa nire lagun eta bizikide gazte haren portaera. Erosketak egitera joateko asmoa
|
neukala
iragarri nionean, zergatik ez zidan esan berak ere asmo hori zeukala. Zergatik ezkutatu zidan?
|
|
|
Baina labe baten ahoa neukan saihetsean. Lantza eskuan
|
neukala
ohartuta, haren makilan bermatu nintzen. Ikusmena lausoturik neukan arren, SSetako ofizialen taldea ikusi nuen, kriptako murruaren kontra pilaturik, margolan bateko pertsonaiak bezain geldi.
|
|
|
Brastako mugimenduak ziztada mingarri bat eragin zidan saihetseko zaurian. Ezpainari hozka, fusila ohe azpian
|
neukala
gogoratu nuen. Kaka zaharra.
|
|
|
Nahikoa izan zen esaldi hura ni, munduko behirik zoriontsuena sentituz, erabat bere mendean jartzeko. Gaurko egunetik begiratuz, zer esango dugu, ez zela horrenbesterako, antzematen zela bolada hartan euli burua
|
neukala
. Baina, jakina, garai bakoitzak berea du, eta konformatu beharra dago.
|
|
|
—esan nion etsita. Banekien memoria haiek idaztea beste irtenbiderik ez
|
neukala
. Bestela, gauero gauero entzun nuen leloa, ordua eta garaia heldu zirelakoa.
|
|
|
Zer esan nahi zuen arrozarenak? Ezagutzen nuen bere iritzia, alegia nire kabuz pentsatzen ikasi beharra
|
neukala
, eta gogoratzen zitzaidan otsoen arazo hartan berak hartutako joera axolagabea, baina aldi hartan lagundu egin behar zidan. La Vachek eta biok tratabidea genuen berriro; errotua zirudien, geranio puxka tarro berrian bezalaxe, garai batean hautsita egondako adiskidetasunak.
|
|
|
—hasi nintzen begiak arrozaren txuritik kendu eta La Vache zegoen tokira begiratuz. Kopeta kiskaltzen
|
neukala
iruditzen zitzaidan, ezin nuela logikaz areago pentsatu. Esaldia Setatsuak buka zezan nahi nuen.
|
|
2005
|
|
|
ona, txarra, erdipurdikoa... Une jakin batean, maskuria lehertzear
|
neukala
, nire bertsoa amaitu eta Amets hasteko momentuan, komunera altxa nintzen. Harako bertarako, ez zen beste munduko ezer pasa.
|
|
|
–Bai, askotan gertatzen da, gu bion artean dago diferentzia bat puntu bati buruz eta orduan hasten gara eztabaidatzen eta eztabaidatzen eta momentu batean paralizatu egiten dugu gure posturak ze ni identifikatzen naiz puntu honekin eta ahaztu egiten dut nik beste puntu asko
|
neukala
baita ere. Orduan, hori askotan gertatzen da, abertzaleen beren arteko borroketan; esaten duzu, baina HB PNVtik sortu da orduan gauza bat, en común?
|
|
|
Pasatu den otsailean, tripan egundoko mina
|
neukala
eta anbulategira ekarri ninduten. Etorri orduko sendagilea galderak egin eta galderak egin hasi zitzaidan, eta nik ezer ezin ulertu!
|
|
|
–Maitetxu, ez dezagun gure lehen gaua izorra horrelako pitokeriekin. Galdetu izan bahit esango ninan motel merke batean ez, hotel on batean prestatuta
|
neukala
gau erromantikoaren amaia –Ainarak harrituta ireki ditu begiak– Pitxin, urtebetean egon naun erietxean pentsioa xahutu ezinean, ezta. Ba, horrelako aukeretarako balio diezagula!
|
|
|
Bagenekien non azalduko ziren eta noiz; zain egongo ginen. Mateok ez zidan galdetu zer egingo nuen, bakarrik bera egin beharrekoa egiteko prest zegoela; zer nahi nuen berak egitea, esan baino ez
|
neukala
. Horretan utzi genuen.
|
|
|
Eta meza amaitu denean izeko Rosarekin joan da ama, eta ez dit niri ezer esan, eta arraroa da hori, ze ama beti dabil niri gauzak esaten. Eta nik ikusi dut zapata bat apur bat zikin
|
neukala
, baina arin garbitu dut, amak ez ikusteko. Gero Maloenan egon gara, txokolatearekin.
|
|
|
Altzoan
|
neukala
, erotu bezala egin da txakurkumea; eta, nire aurpegiraino igota, miazkatzen hasi zait.
|
|
|
Bizileku bila saiatua nintzela. Eta begiz jota
|
neukala
etxetxo txukun bat, planta bakarrekoa, Gipuzkoako Goierrin.
|
|
|
Ama, handik pixka batera, esne beroarekin eta aspirina batekin gelara sartu zenean, lo itxurak egin nituen, eta bakean utzi ninduen. Gauean, ia ez nuen begirik bildu; alde batera jiratzen nuen burua, eta gero bestera, eta gero berdin gorputza; une batez edo, lasaitzea lortzen nuen, neure buruari esanez Adelak nahi zuena egin zezakeela bere bizitzarekin, ni ikasle mainatu bat baizik ez nintzela azken batean, eta ez zegoela besterik, onartu beharra
|
neukala
egoera, eskubiderik ez nuela nire maistraren gauzetan sartzeko; alabaina, berehala hartzen ninduen berriro amorruak, eta, garrasirik ez egiteko, burkoari hozka egiten nion, buruz behera jarrita, aurpegia haren kontra estutuz, ia itoan askatzen nuen arte. Lasaiune labur haietako batean, hondoa jota alderrai nenbilela, apalera joan, iragaitzaz liburu bat hartu, Adelak utzia, eta Esoporen alegia bat irakurri nuen:
|
|
|
Nondik? Argi zegoen galtzak estutu eta aurrera egin beharra
|
neukala
. Gogorra egin zitzaidan egoera; areago Marisaren laguntzarik gabe, haren hitz itxaropentsurik gabe.
|
|
|
Hurrengo goizean, ohean geratu nintzen, buruko mina
|
neukala
itxurak eginez. Amak ekarritako laranja ura hartu nuen, eta leihoak itxirik eduki nahi nituela esan nion, argiak min egiten zidala.
|
|
|
Huraxe. Baina aitak otorduetan mahaiaren nire zatia papurrez gainezka
|
neukala
esan zidanez geroztik, ez diogu elkarri hitz egiten.
|
|
|
Harritu nintzen ni ikusita ez egitea ezkutatzera, karlista hutsa zen oberol proletario hartan sartuta ere. Bera hurbildu zitzaidan nik eskua Astra berrian jarria
|
neukala
.
|
|
|
E, Vieites, hator hi ere! Labana eskuan
|
neukala
konturatu nintzen. Arrieta, hik ez dakik oinez uretan!
|
|
|
Hik uste dun aterkia nik hartuta neure kolkorako besotik helduko nindunala akaso, aukera hori
|
neukala
neuk hartzen banuen, horixe zela nire katramila. Oker hago, ez zaidan horrelakorik burutik, ez dinat inoiz ikusi bikoterik emakumezkoak eutsitako aterkiaren pean, hori zunan arrazoia.
|
|
|
Eta besoak goititu nituen, ikus zezan kolkoa hutsik
|
neukala
, eta sakelak.
|
|
|
Teodoroarroka Jaizkibeldik eroritako harkaitz handi bat bezala ageri zen ia kanalaren erdian, itsasbehera zen, hobe. Baina bizia eztarrian
|
neukala
utzi genituen atzean sarrerako farolak. Eta ezker hartu beharrean noreste hartu genuen.
|
|
2006
|
|
|
Epaitegira. Ziegan eduki ninduten, balde txar bat besterik ez
|
neukala
. Ez ohe eta ez ezer.
|
|
|
Nik Afrikan egin nuen soldadutzan, Rifeko mendikatean, 54an. Banekien Elorrion fitxa galanta
|
neukala
.
|
|
|
Bai, aita Bartzelonak fitxatu zuen, eta nik urtebete
|
neukala
joan ginen. Nire lehenengo oroitzapenak Bartzelonakoak dira.
|
|
|
1983\. urtean Gay Hotsa aldizkarian eta geroxeago Egin egunkarian argitaratu nuen artikulu batean, ustezko transexualitate kasu gehienen atzean rolen arteko gatazka dagoela nioen. Agian gehiegi esatea litzateke, baina gero eta argiago daukat funts funtsean arrazoi
|
neukala
, zeren konbentzituta bainago mundu honetan dena modu bipolarrean (andre/ gizon, maskulino/ femenino, homo/ hetero, aktibo/ pasibo...) antolatuko ez bagenu, askoz estuasun gutxiagoz biziko ginatekeela.
|
|
|
Bertoko ikaslea izan nintzenez, dei egin zidaten. Bazekiten lur bila nenbilela, negutegiak jartzeko asmoa
|
neukala
... Orduan, proiektu bat aurkeztu nuen eta onartu egin zidaten.
|
|
|
Sua piztu eta gero hobeto aztertu ninduen. Eskua jarri zidan kopetan, ez baikenuen termometrorik, eta kalentura
|
neukala
ondorioztatuko zuen, handik laster aspirina bat ekarri baitzidan, antoisin urarekin hartzeko; nik hustu nion antoisin hartantxe.
|
|
|
Adin hartan nekez gogortuko zitzaion, laguntzarik gabe ez behintzat. Baina hantxe utzi nuen eskua, txoria hatzen artean
|
neukala
. Geldi egon nintzen une batez, eta Julian izan zen orduan keinua egin zuena:
|
|
|
Esan, ezer gutxi esaten zuen; zain zeundela gogorarazteko modua eta aitzakia zen bigarren hura, lehenengoan aldez edo moldez eskatzen zenidan erantzunaren aiduru. Nahi nuen bezala erantzuteko libre nintzela oroitarazten zenidan; zure desirarik minena nire zoriona zenez gero, ezer ez zegoela zure nahitik urrunago niri ezein eragozpen sortzea baino; eta, horrenbestez, zure errekerimendu hori nekagarri bazitzaidan, esatea besterik ez
|
neukala
, betiko desagertuko baitzinen nire paretik eta bizitzatik; baina arren, baiezkoa ez bazen ezezkoa, erantzun bat erregutzen zenidan, itxarote horren ur irakinean egon ezinik, nonbait.
|
|
|
Lantokian egun erdi bat libre hartzeko konfiantzarik ere ez neukan, sartu berria nintzen eta merituak egitea tokatzen zitzaidan. Goizean goizxeago sartu eta arratsaldean lehentxeago ateratzeko baimena eskatu nion gure buruari, optikoarenean txanda
|
neukala
esanda. Ogibide berri bat asmatu nizun beraz.
|
|
|
Maitasunean ere ez dut gehiegi sinisten, badakizu. Baina egun hartan, zure oparia eskuetan
|
neukala
, gorrotoa hauts egin zitzaidan esku artean eta, sinistu gabe ere, ito egin ninduen maitasunak. Frantsesez ez dakit gehiegi baina bi berba bueltaka eta bueltaka hasi ziren, noiz eztarriratu eta bidea emango nien.
|
|
|
Astearte baten Manchesterretik ateratzeko gogoa zeneukala esan zenuen eta nik aspalditik Bath ikusteko gogoa
|
neukala
erantzunez egin genuen zita, igandean joateko. Udaberria hemen ez da sekula lehertzen baina hotzik ere ez igande hartan.
|
|
|
Koadernorik ez
|
neukala
esan nizun. Gezurra, baina txantxa moduan onartu zenuen eta bertan behera utzi gaia.
|
|
|
Mmmm eta bai, bai eta I see erantzun nion. Laster igarri zuen burua beste nonbait
|
neukala
. Neska azkarra da eta itzultzailea, jakina.
|
|
|
Diru paper bat atera nuen eta salmahaian ipini, dendaria zeharka begira
|
neukala
.
|
|
|
Zer esan behar nien? Ez
|
neukala
pentsatzeko ere indarrik. Erabaki zezatela nahi zutena.
|
|
|
Ez zen harritzeko hasieran ez konturatu izana Triesten ezagutu nuen lehendabiziko pertsona
|
neukala
parean: ez zeramatzan orduko mantal grisa eta kapela zabala, eta, bestalde, bizarra egin berri, ondo deskantsatutako baten lasaitua zuten Umbertoren aurpegiak eta begiradak.
|
|
|
Gezurti harroputza izateaz gainera, nire egoera baliatu ez zian ba lira gutxi batzuk ere balio ez zuen terreno harritsu baten propaganda egiteko? Kontua duk hilketaren susmagarri bakarra nintzela, ez
|
neukala
Greta hil zuten momentuan non egon nintekeen argi zezakeen alibirik. Galduta nengoan; marea beherakoan haitzetako lirdingetan trabatutako aingira kume bat baino galduago.
|
|
|
Eskaileretan gora hartu eta ondo lo egiteko edo antzeko zerbait esan nion ahal nuen ahots garbienaz, baina mingaina lodituta
|
neukala
disimulatu ezinik. Aitak eztul labur bat egin zuen eztarria garbitzeko.
|