|
2000
|
|
|
Euskalkiek bizitasuna eta jatortasuna besterik ez diote ematen batuari. Euskara batuak irautea
|
nahi badugu
, bizitasunez eta erraztasunez jantzi behar dugu eta hori euskalki guztietatik jaso behar du. Ez da erraza euskalkien lekua zein behar duen izan adostea baina horren inguruan, zaratarik atera barik, diskurtso bat eraikitzen joan behar dugu apurka.
|
|
|
Trinketarekin lan handia egin behar dugu Hegoaldean, guztiz ezezaguna baita. Kirol hau herrikoia egin
|
nahi badugu
, nik uste askoz errazagoa dela trinketa ezker pareta baino. Eskuz aritzeko pilotak askoz bigunagoak dira eta jokoa ere alaiagoa da.
|
|
|
Gauza da etorkizunean bertsolaritzari etengabe tokatuko zaiola egokitzea: adibidez, telebistan egon
|
nahi badugu
beti egongo gara kontrakotasunean bere dinamika eta martxarekin. Eta gaurko kulturbide askorekin ere bai.
|
|
|
Larraun ibaiaren iturburu ikusgarria bisitatu
|
nahi badugu
, herria zeharkatu ostean eskuinalderantz Iribasera abiatu, geroago hartuko dugun Baraibar-San Migel errepidea eskuinean utziz. Segituan aipatutako Iribas herrira iritsiko gara.
|
|
|
Parkeari bira eman ostean errepidera itzuli eta ondoko Maturana herritxoa bisita dezakegu. 3 km. beranduago, urtegia inguratzen segitu
|
nahi badugu
, ezkerrera jo beharko dugu, beste 3 kilometrotan Marieta zeharkatuz (35,5 km.). Hemendik aurrera urtegiko urbazterrera hurbiltzeko gure ezkerrera bideska bat baino gehiago aurkituko dugu, baina horietako batzuk egoera txarrean daude.
|
|
|
Bigarrena, Nafarroako egoeraren aurrean EAEko euskaltzaleek zer egin? galdetzen dutenean; EAEn euskararen berreskurapena, hizkuntzaren normalizazioa eta gizartearen arlo guztietan benetako ofizialtasuna lortu, azken batean euskara Euskal Herri osoan berreskuratu
|
nahi badugu
hau baita bidea: guztion artean elkartasunez arituz baina bakoitzak berean dituen aukera, ingurune eta baliabideekin ahalik eta urratsik eraginkorrenak ematea.
|
|
|
Psikoterapien formula orokor bat eman
|
nahi badugu
, bestearen irudiak, i (a) Lacanek dioen modura, subjektuaren niarengan?, m?
|
|
|
delakoei gaitzi bazaie ere, nahaspila labain eta itsaskor horretan ere sartu behar dugu euskaltzaleok. Erretorikaz gain, benetan euskarak aurreraegitea
|
nahi badugu
–(31, 9).
|
|
|
ez daukaetorkizunik, kito. Bizirik jarraitu
|
nahi badugu
, bestek egin dutena egin behar dugugeuk ere: euskal identitateari zor zaion aterpe politikoa (euskal Estatua) eraiki, edobestela gauden egoera honetatik ez gara sekula aterako.
|
|
|
Duela guti arte gure desterrua eta gure desgraziak izan dituk herritarren mintzagai; gaur, berriz, gure olaz eta gure fortunaz mintzatzen dituk. Baina hau ez duk aski, eta are gehiago hazi
|
nahi badugu
, baterat eta bertzerat hedatu behar diagu negozioa, baterat eta bertzerat joan, hango eta hemengo handikiekin eta merkatari ahaltsuekin solastu eta haiei geure asmoak erakutsi... Sare bat eraiki behar diagu, jakiteko istant bakoitzean non jo eta norat jo, zer egin eta zer ez egin.
|
|
|
—Badakizue, bada, mutilak, autoritatearen printzipioa dugula elkarbizitzaren oinarri eta, badakizue, halaber, bakoitzak bere lekuan behar duela, baldin jauregia bere lekuan
|
nahi badugu
: horregatik, ez zaituztet sehiekin nahasturik ikusi nahi, guztiz beharrezkoa denean izan ezik, zeren oin bakoitzak baitu bere ortkoia...
|
|
|
—Oraingoz, deus ere ez. Zeren, baldin hil-elizkizunetan zure senarraren heriotza goratu
|
nahi badugu
, eta goratzeko modukoa da, ezin aipa baitezakegu, nehondik ere, sorgin batzuen menerat bizi zenik...
|
|
|
—Zergatik bilatu, bada, oinazea, zergatik eta zertarako, baldin badakigu ezen oinazea gure bila dabilela dagoeneko eta,
|
nahi badugu
eta nahi ez badugu ere, orain ez bada gero, edozein kale-kantoitan edirenen gaituela. Eta zergatik, bitartean, oinazearen beldur izan, baldin beldur horrek oinazea areagotzen badigu, alde batetik, eta baldin badakigu, bertzetik, zer errepuesta eman zion Kristok nekeari eta sufrimenduari, eta guk haren etsenplua atxiki behar dugula, eta ez dugula bertze aterabiderik?
|
|
|
Engainatuta egon garela eta, begiak irekitzen ditugu, eta leihoak zabaltzen dizkiogu izuari. Baldin etxea zaindu
|
nahi badugu
. Edota ausardiaz jantzi, eta berehala dakigu bizitza aldatuko zaigula.
|
|
|
Merkatua bera, eta ez estatua, gizarte batean estimatuak diren bizimoduak mantentzeaz arduratuko da (1971: 331 -2) 5 Komunitaristek, hala nola perfekzionistak diren liberalek (Raz, Kymlicka), aitzitik, bizimodu onaren horizonteak ematen dizkigun ingurune kulturala babestu beharreko ondarea dela argudiatzen dute, gizabanakoa benetan autodetermina dadin
|
nahi badugu
, behintzat. Xede hori abiapuntutzat hartuta, estatuak esku hartu beharko luke gizabanako guztien autodeterminazioa praktikan bermatzeko, eta ez soilik dagoeneko merkatu soziokulturalaren aldetik babesturik dagoen talde kulturaletako kideena.
|
|
2001
|
|
|
Gauzak horrela dauden bitartean, zuhurtasunez jokatu
|
nahi badugu
, ezin dugu gehiegi poztu eta, Iberdrola desegiteko arriskurik ez dagoelakoan, txaloka hasi, foru ogasunek haren zergetako milaka milioiak jasotzen jarraituko dutela eta enplegua ziurtaturik dagoela sinisturik. Izan ere, dagoeneko, horrelako txalo batzuk entzun baitira Bizkaiko Diputazioan eta Eusko Jaurlaritzan.
|
|
|
Nerbioi ibaiaren bi aldeak jorratzen dituen ibilbide honi hasierarik egokiena emateko leku bakar batetik has gaitezke, berari esker izugarriki hazi den Bilbotik, Euskal Herriko populagunerik handienetik alegia. Hori bai, Bilbo bere osotasunean (zati handia behintzat) ikusi
|
nahi badugu
, gure gomendioa" 0 km" a Artxanda mendian izatea da, bertatik hiriko paisaia atsegina izango baituzue.
|
|
|
Euskal Herriko ibaietan ahalegin handia egin da uren kalitatea hobetzeko, baina ibaiertzetako basoetaz aspaldi ahaztu ginen. Udan gertatzen diren arrainen heriotza masiboei aurre egiteko eta ibaietako bizitza mantentzea
|
nahi badugu
, bertako landaredia berresTestua:
|
|
|
Euskal liburuek iraungo badute hartu beharreko gutxieneko neurriak, alegia. Beste kontu bat da, gero, herri gisa liburugintzan ere zerbait bagarela erakutsi
|
nahi badugu
ezinbestean bideratu beharreko egitasmoena: Kulturaren Nazio Kontseilua, Liburutegi Nazionala, euskal ISBNa kudeatuko duen Euskal Herriko Bibliografia Agentzia, Euskal Liburuaren Institutua, Herri Liburutegien Sare Nazionala, Historiaren Institutu Nazionala, Euskal Herriko Literatura Sari Nazionalak, Euskal Herriko Egileen Elkartea eta abar luzea.
|
|
|
Uneren batean erreferendum bat antola daiteke, gehiago egiteko indarrik ez dagoen artean modu sinbolikoan izan daiteke eta horretarako ahalmena dagoenean modu praktikoan. Pixkanaka joan behar da eta jendeak barneratu egin behar du
|
nahi badugu
egin dezakegula. Oso sinplea da, nahi badugu egin dezakegu.
|
|
|
Pixkanaka joan behar da eta jendeak barneratu egin behar du nahi badugu egin dezakegula. Oso sinplea da,
|
nahi badugu
egin dezakegu.
|
|
|
EAn uste dugu gaia serioski hartu behar dela eta, horregatik, defendatu dugu europar arazoetarako saila sortzea, eta atzerriko politika egiteko orain arte erabili ditugun moldeak aldatzea, medioak eta dirua jarriz. Independentzia
|
nahi badugu
, gaurdanik hasi behar dugu azaltzen eta demostratzen zertarako eta nolakoa nahi dugun".
|
|
|
Gorago aipatzen genituen irakurketa" desegokien" atzean, itxurazko formalismo gehiegizko batekin batera, Saizarbitoriaren bigarren nobelari euskal irakurleek hartu zioten kutsu" errealista" aipa dezakegu. Eta Errealismoaz hitz egin
|
nahi badugu
laugarren nobela honek eduki ditzakeen arriskuak aipatzeko da. Izan ere, nobela honetaz 1995eko elkarrizketa batean egileak berak esandakoek nolabaiteko" igurikimen" errealistak sor baititzake zenbait irakurlerengan7.
|
|
|
Pintatzaile bat ekarri
|
nahi badugu
, ongi eginiko lanaren bermea ia segurua izango dugu baina, hori bai, 90 metro karratuko etxebizitza arrunt bati dagokion ohiko gastua 170.000 pezetakoa izango da, paretetan konponketak egin behar ez direnean eta pintura estandarrak aukeratzekotan.
|
|
|
Beraz, bainila tonuko horia
|
nahi badugu
, hobe da beilegi hitsa daukan potea aukeratzea.
|
|
|
Hobe da guk hautatu dugun pintura horren litroak zenbat metro pintatzen duen eta zenbat esku eman behar diren hornitzaileari galdetzea, emaitza on-ona erdietsi
|
nahi badugu
.
|
|
|
Geure zinematografia eduki
|
nahi badugu
, zinema amerikarraren aurka geurea finkatu eta laguntzeko baliabideak bilatu beharko ditugu.
|
|
|
Ozpina lortu
|
nahi badugu
, hartzidura alkoholikoa eragin dezakeen zeinahi produktu (sagarrak, mahatsa, udareak, melokotoiak, laranjak, eztia, azukrea, malta, garagardoa, ardoa, etab.) balia dezakegun arren, abiatzeko lehengairik egokienak ardoa eta sagardoa dira.
|
|
|
Liserigarriago gertatzea
|
nahi badugu
, gordinik edo ez oso txigorturik (frijiturik, ez) kontsumitzea komeni zaigu, aldi bakoitzean 50 gramo baino gehiago ez hartzea eta ondo mastekatzea.
|
|
|
Deia Telefónica-z bestelako konpainia baten bidez egin
|
nahi badugu
bere eskaintzei onura atera diezaiegun, OPERADOREAe horri dagokion aurrezenbakia markatu beharko dugu eta, ondoren, hitzegin nahi dugun abonatuaren telefono-zenbakia.
|
|
|
Zura lixatu gabe hamarkada asko igaro baldin badira, sakonago sartu beharko da lantresna, azalera uniforme geratzea
|
nahi badugu
.
|
|
|
Ordain baditzakegu eta ordaindu
|
nahi badugu
, gozatu egingo dugu eta kultura eta tradizio kuttunei eusten lagunduko dugu eta baita tokian tokiko ekonomia garatzen ere, hala komeni da eta.
|
|
|
Honako esaldi hau aztertu
|
nahi badugu
,, hitz ematen dizut: beti leial izango nauzu?, disjuntiba baten aurrean ikusten dugu geure burua:
|
|
|
Baina, testuek ez dute berez ziurtatukohelburuak lortuko direla. Testuak erabili egin behar ditugu, ondo erabili gainera, emankorrak izatea
|
nahi badugu
. Prozedura egokiak sortu behar ditugu, gureeskolak nahi bezain arrakastatsuak izan daitezen.
|
|
|
Ikasleak ikas-prozesua bere gain hartzea lortu
|
nahi badugu
, hasieratik saiatubeharko dugu aholkularitza-saioen kontrola ere bere gain uzten; eta horretarako, eskura ditugun bitarteko guztiak erabili beharko ditugu.
|
|
|
Hizkuntza-eskolen testuinguruan egitarauez mintzatzen garenean, ikaskuntzareneta irakaskuntzaren bitartez lortu nahi denari buruzko planez ari gara. Plan horietan, ikas-prozesua arrakastaz bideratzen laguntzeko asmoz, ikasleen eta irakasleenlanaren ondorioz eskuratu nahi diren jakintzak eta gaitasunak antolatu ohi dira.Baina, aipatutako antolaketa baliagarria izatea
|
nahi badugu
, zenbait baldintza betebeharko dira:
|
|
|
Hori da, hain zuzen ere, paella batean arroza egiteko nahi ez duguna, akartsu aterako baita. Ontzia lotu
|
nahi badugu
, heldulekuetako bat hartuko dugu eta bibrazio-mugimendua emango diogu plano horizontalean. Bi edo hiru pertsonarentzat 30 cm-ko diametroa duen ontzi bat, parakuatroa edo bost, 40 cm-ko bat.
|
|
|
Izoztu ondoren, ontzi edo izozte-poltsa batean gordetzen dira, eta kanpoan produktuaren izena eta izozte-data jartzen dira. Kozinatuta izoztu
|
nahi badugu
, garbitu eta tamainaren arabera zatitu. Olio pixka batekin salteatu, pixka bat gatzatu eta erretilu batean izoztu.
|
|
|
Bizirik atera zen ukiezin batek haserre bizian oihukatu zuen: " Bizi
|
nahi badugu
, borrokan egin behar dugu."
|
|
|
‘Isildu, zergatik isildu, sarrera ordaindu dugu eta berba egingo dugu
|
nahi badugu
, eta irratia ekarriko dugu nahi badugu, eta telebisioa ekarriko dugu nahi badugu... ’
|
|
|
‘Isildu, zergatik isildu, sarrera ordaindu dugu eta berba egingo dugu nahi badugu, eta irratia ekarriko dugu
|
nahi badugu
, eta telebisioa ekarriko dugu nahi badugu... ’
|
|
|
‘Isildu, zergatik isildu, sarrera ordaindu dugu eta berba egingo dugu nahi badugu, eta irratia ekarriko dugu nahi badugu, eta telebisioa ekarriko dugu
|
nahi badugu
... ’
|
|
|
Europaren kultura, berak sortutako nahiz besterengandik hartutako gaiez oratua? gu guztiona da, nirea ez ezik,
|
nahi badugu
eta nahi ez badugu. Gure berezitasuna ez da europartasunaren hezur-mamiei usain eta kolore berexi antzekoa ematen dien larmintz mehea baizik.
|
|
|
Errekara goaz, hobeki esan, zuzen baino zuzenago. Hark eta honek, geure buruaren jabe garen aldetik, lur jo
|
nahi badugu
, hor konpon. Baina gehiegikeria deritzat batek eta bestek, Sansonen modura, pilistindar guztiak geurekin batean zapaltzeko agertzen dugun grina bizia.
|
|
|
Alferrikako eztabaidetan sartu gabe, aski genuke hemen esatea egiazko jakite eta jakiunde dela azterketa horiek direla medio lor  tzen dena, ez irudipen huts, susmo murritz edo uste erdi-ustel bakarrik. Lekukorik
|
nahi badugu
, nahikoa eta gehiegi da inguruetara begiak zabaltzea. Nonahi aurkituko baititugu gizonak, gero eta usuago eta ugariago, desestali eta agirian utzi dituen mendeak, eskualdeak, jendeak, kulturak, lurpetik nahiz lur gainetik atereak eta idokiak.
|
|
|
Ezin dezakegu hor planto egin, Santamaria jaunak ederki erakutsi duenez, gure hizkuntza" diglosiaren purgatoriotik libratu
|
nahi badugu
". Berak bi Unibertsitateak lerro paralelo gisa ikusten ditu, hots, behar den geometria hautatzen badugu, nonbait elkar joko duten lerroak.
|
|
|
Zinez, ez dut uste gaurko euskararen egoera sozial mugatu eta ahula zuzen uler daitekeenik kontuan hartu gabe urte luzeetako elebakartasun ofiziala, hizkuntz zapalkuntza gutxi edo gehiago ezkutua, eta euskararen aurkako irudikapen sozial negatiboen ezarpena (euskara, baserri giroaren eta atzerapenaren ikur). Hori dena ahantzi gabe, ez dugu deus askorik aurreratzen euskaldun askok eta askok aspaldiko denboretatik euskarari buruz erakutsi izan duten utzikeriaren edo zabarkeriaren aitzakia edo estalgarri gisa erabili
|
nahi badugu
. Alferrik ibiliko gara gure hizkuntz arazo eta gaitz guztien iturria badiren eta ez diren lege edo arauetan bilatu nahirik, aldi berean argi eta garbi onartzen ez badugu euskararen erabilera oztopatzen duten faktore asko eta asko gure baitakoak direla, euskaldunon baitakoak alegia. Â Euskaldun askoren hizkuntz gaitasun maila apala, egoera formal gehienetan erdaraz aritzeko joera edo errazkeria, euskaraz jasotako prestakuntza profesional urria, euskararen eragin indar sozial mugatua, gure hizkuntz jarrera eta jokabideen arteko desoreka begi bistakoa (Bernardo Atxagak ederki gogorarazi digunez, jendeak berealdiko gauza pila egiten du euskararen alde, salbu eta beharrezkoa den bakarra:
|
|
|
Gure herrian euskararen orainaz eta geroaz dugun adostasun soziala, kulturala eta politikoa sakondu
|
nahi badugu
, zubi lana egin beharra dago, elkarrizketa zabal bat antolatu beharra dago, gure egoera ulertzeko, ezagutzeko eta lantzeko loturak sortu beharra dago. Ezin dugu luzaro iraun mintzabiderik gabe elkarren artean:
|
|
|
" Ni behintzat ezin naiteke zalantzan has Europari buruz, nire sustrai guztiak Europan baititut. Europaren kultura âberak sortutako nahiz besterengandik hartutako gaiez oratuaâ gu guztiona da, nirea ez ezik,
|
nahi badugu
eta ez badugu". Eta hizpideari hiz  pide, euskaldunok Europan zer garen gaia hartuta:
|
|
|
Kondaira ez omen da, inoiz izan zenez, errege, erregina, erregezko, handizki eta jauntxoen tirabirak lerro-lerro ipintzea kontu kontari, nahiz eta gerra, ondorengo bake eta guduak bana-banan aditzera eman. Ezin Txirritari gehiegizko sinesterik opa Cánovas zenbat tiroz hil zuten jakin
|
nahi badugu
. Kondaira, ordea, ez da holakoetan agortzen eta ez da Txirrita lekuko txarra ardurazko diren zenbait puntutan.
|
|
|
Bejondeiola! Inora
|
nahi badugu
, horrelako buru argiak eta zentzudunak behar ditugu gure artean.
|
|
|
Euskal izaerak badu ezaugarri nabarmena: zinetan eta benetan
|
nahi badugu
, nahimen hutsez zernahi erdiets dezakegulako ustea hezur-muinetaraino sartua dugu23 Zenbait aldiz onerako, zenbaitetan kalterako. Eneko Loiolakoa, Zumalakarregi, Arana Goiri, esaterako, ez ziren esku-hutsik joan, bi azkenak herio goiztiarrak eraman bazituen ere; Santa Krutzek ez zuen gehiegi atera, are gutiago Agirre oñatiarrak.
|
|
|
ondo daki, nik bezala, gure zientziak eta kulturak (beste edozein herrialderenek bezala) itzulpenen zelako premiaduten; ni neu itzulpen lanen koordinatzaile bezala aritu naiz —fortuna handiago edo txikiagoarekin—, eta izugarrizko errespetua diet bai itzultzaileei, bai haien lanari. Baina ondo dakit, baita ere, nola behar ditugun sorkuntza lanak, aurrera egin
|
nahi badugu
behintzat: Lur-ek kasu horretan eraman duen politika konkretuaren kritika egin nahi zuen P. Gartziak, zerbait zabalagoaren sintoma kezkagarria izan daitekeelakoan.
|
|
|
Eta bukatzeko desobedientzia zibila (edo Nafar Gobernuari pase forala,
|
nahi badugu
), baina aktiboa izan dadila: euskararen kontrako eraso guztien aurrean erreakzioneurriak aurrera eramanez, behar den lekuan salaketak eginez, normalizaziorako iniziatibak sortu eta lagunduz...
|
|
|
Beharrezkoa da —derrigorrezkoa— intsumisioa. Ez bakarrik gure eskubide linguistiko pertsonalak zanpatu nahi dizkigutelako; gure gurasoen memoriari lotsatu gabe begiratu nahi badiogu eta gure seme-alaben aurrean geure buruaren jabe garela erakutsi
|
nahi badugu
behintzat, ez dago beste irtenbiderik. Edo bestela esanda:
|
|
|
Orduan, nire aburuz, abisua eman nahi izatea eta ezin ematea baldin bada heroiaren heriotzaren baldintza –Zesarren kasuan bezala, esaterako–, abisua eman nahi ez izatea, itxuraz, baina ematea, benetan, izan behar da heroiaren salbazioarena. Baina, gainera, zure, edo nire, edo gure liburua originala izatea
|
nahi badugu
, kasu honetan, eta dena idatzita dagoenez, originaltasun posible bakarra jada idatzita dagoen pasarte batez baliatzea da. Hau da, jada idatzita dagoen literatura unibertsaleko pasarte bat baliatzea Harrisoni gaztigua emateko, gaztigurik emango ez bagenio bezala, literatur tradizioaren patu saihetsezina saihesteko.
|
|
2002
|
|
|
Gure artean azken urteotan ikastolaren alde eginikako borroka ezaguturik, ez dugu denbora gehiago galdu behar herri baten hizkuntza eta kultura aurrera eramateko, eskola dela biderik aproposenetako bat azpimarkatu nahiz. Eskola, ikastola, erakunde errespetagarria da (baina ez dezagula ahaztu, errespetua eskatu ez baino irabazi egin behar dela, luzaro iraun dezan
|
nahi badugu
). Gure eskolan, testuak falta dira, bai irakaslearentzat bai ikaslearentzat.
|
|
|
Horiek denak kontuan edukitzekoak dira. Eta jendea irakurtzera jarri
|
nahi badugu
, jende horren zaletasun eta beharkizun guzti horietaz liburuak sortu eta sortu egin behar ditugu(...) (1972-II-6)
|
|
|
Bere azpian, lurrean, eguzkiko erloju bitxi bat aurkituko dugu (ordua gure gorputzaren itzalak seinalatuko du), eta
|
nahi badugu
bidezidor eta eskailera batzuetatik itsasoaren gaineko haitzulo bateraino ere jaitsi gaitezke (itsaso zakarra denean kontuz ibili behar da). Itsasargiaren beste aldean, dagoeneko Angelun, Chambre d´Amour hondartza ikus dezakegu.
|
|
|
Badago idazle italiar baten esaldi bat, eta nire ustez oso esanguratsua da bizi izan dugun egoerarako: denak berdin jarraitzea
|
nahi badugu
, dena aldatu behar da. Une hori Batasuna prozesuaren garaian etorri zen, eta horrek ezker abertzalean beharrezkoa zen eztabaidan sakontzea ekarri du.
|
|
|
BESTE alderdi funtsezkoa dantza garaikidearen programazioa da. Herri honetan dantza garaikidea garatu
|
nahi badugu
oso garrantzitsua da kultur ekoizpen hauek eskatuko dituen ikusleria sortzea. Instituzioak gai hau dela-eta zenbateraino dauden kezkatuta galdetzen diot nire buruari.
|
|
|
Gizartearen gehiengoak nahi du herri honek bere hitza izan dezala, baina gaur egun ez dago baldintzarik hori gauzatu ahal izateko. Muturreko posizio politikoek oztopatu egiten dute herri honek hitza izatea, eta herri bezala aurrera jarraitu
|
nahi badugu
hori gainditu beharra dago.
|
|
|
Izan ere, Lizarra-Garazik eztanda egin zuenean argi ikusi zen hasierako adierazpenak ez zuela inolako zehaztapenik izan, orduko puntuan gaudela. Zerbait egin
|
nahi badugu
, gauzak zehaztu egin behar dira eta bitartekoen arazoa funtsezkoa da..
|
|
|
Gaur gaurkoz Nafarroan, gure helburuak lortzeko ziklo historikoa guk bakarka eginda baino bost aldiz azkarrago burutu
|
nahi badugu
, sozialistek eskaintzen dute norabide onean zerbait egiteko espektatiba bakarra. Baina gaur PSOE hemen, Estatu osoan bezala, Alderdi Popularrarekin norgehiagokan burubelarri murgilduta dago, ea nor den antinazionalistagoa, ea nor den bortitzagoa gure kontra, ea euskararen edo euskaltasun kutsua duen ororen kontra nork altxatzen duen gorago besoa...
|
|
|
Potasio eta magnesioarekin batera, funtsezkoa dugu odolaren zirkulazio ona eduki
|
nahi badugu
eta nerbio-bulkaden transmisioaren arduradun nagusia da.
|
|
|
Kreditu txartelei esker, zerbait erosi eta ordainketa epeka egin (zatikako ordainketa hautatzen baldin badugu) edo esku dirua eduki
|
nahi badugu
.
|
|
|
Ezin dezakegu hor planto egin, Santamaria jaunak ederki erakutsi duenez, gurehizkuntza, diglosiaren purgatoriotik libratu
|
nahi badugu
–. Berak bi Unibertsitateaklerro paralelo gisa ikusten ditu, hots, behar den geometria hautatzen badugu, nonbaitelkar joko duten lerroak.
|
|
|
Horiek guztiak kontuan izanik, ikaslea bere ikaskuntza-prozesuaren erantzulebihurtu
|
nahi badugu
, ikaskuntzaren teoriaz hitz egin behar dugu berarekin, adostu egin behar dugu hizkuntza ikasteko erabili dugun metodologia, estrategiak, etab.?, eta baita hizkuntza bat ikasteko garatu eta erabili behar diren estrategiez ere. Estrategia horiek asko ikertu dira azken urteotan eta hemen horietakobatzuk aipatu baino ez ditugu egingo:
|
|
|
Badirudi, euskarazatzean geratzen garela. Nobedadeen berri jakin
|
nahi badugu
, ematen du erdarazkoeskaintzara jotzea beste erremediorik ez zaigula geratzen.
|
|
|
Hiri-arkeologia benetako arkeologia, hau da, ikerketa? bihurtu
|
nahi badugu
, behar-beharrezkoa iruditzen zaigu egoera hori gainditzea; bestela, gure jakintza-gaia metodologia huts bihurtzeko arriskuan gaude.
|
|
|
Gure hiribilduetako ezaugarri historiko eta estratigrafikoez jabetzen bagara, nahiko nabaria da, Behe Erdi Aroko eta Aro Berriko arkeologiaren ildotik jobeharko dugula. Honek esan gura du, fase horietako problematika historiko nagusiei aurre egiteko gai izan beharko dugula, eta, hori lortzeko abiapuntua, galderahoriek planteatzea da, erantzuna aurkitu
|
nahi badugu
behintzat. Ideia horren harira, beste bat ere aipatu behar da:
|
|
|
Bestalde, nahiko berriak diren arloak ere kontuan hartuko ditugu, zeren hezkuntzaren historiografia urte askotan erakundeekin edota politikarekin zerikusiazuten gertakarietan zentratu bada ere, azken hamarkadetan ikergune berrienagerpena ikusi ahal izan dugu, eta, ezinbestean, geure euskal testuinguruetara ereaplikatuko ditugu. Ildo horretan, erakundeen eta hezkuntza-politikaren historiatikaparte, besteak beste, alfabetatzeari, haurtzaroari, generoari eta pentsamendupedagogikoari ere erreparatu beharko diegu, Euskal Herriko hezkuntzaren historiagaur egungo zientzia historikoaren parametroetatik ikertu
|
nahi badugu
, bederen.
|
|
|
Baina datu-basean ez ditugu kategoriak eta azpikategoriak bakarrik aipatuko. Informazio morfologikoa eskaini
|
nahi badugu
, neurri batean behintzat azpikategorizazioa hartu beharko dugu kontuan. Ez da hori gure helburua, baina tasunik orokorrenak bildu nahi izan ditugu, besteak beste analisiaren irteeran beharrezko izango ditugulako.
|
|
|
Sistema lexikoa aurkeztean, azpilexikoak guztiz banatuta ezarri ditugu morfotaktika modu gardenean aplikatzeko. Baina analisiaren emaitza osoa
|
nahi badugu
, ez digu askorako balio genitiboaren gain eraikitako motibatiboak genitiboa ere baduela esateak, adibidez, osaerari baitagokio kontua, ez da, gainera, beti genitibotik pasata osatzen, ikusi ahal izan dugunez?. Hortaz, halako kasuak soildu egingo ditugu maila honetan, nahiz zatikatzaileak beti guztiaren berri emango digun.
|
|
|
Txerrikia lukainka bikain bihurtzeko prozesuari mondongo deitzen zaio, eta azaroaren bukaeratik urtarrilaren hasiera arte egiten da.Lukainka egiteko, lehenbizi zerri-haragia xehatu egiten da, ondoren espeziak gehitzen dira eta, azkenik, txerri bereko edo txahal-hesteetan sartzen da. Prozesu horren ondoren, prest dago haragi freskoa kontsumitzeko, nahiz eta batzuetan sendatzeko edo lehortzeko prozesua egiten zaion.Ondu
|
nahi badugu
, hestebeteak lehortzeko toki egokian utzi behar dugu, bi astez jarraian. Lukainka freskoa, normalean, frijitu egiten da (olioa gehitu beharrik gabe) edo parrillan erre, eta lehorra, berriz, gordinik jan daiteke.
|
|
|
Horren ondorioz, elikadura-ohiturak aldatu egiten dira; izan ere, sedentarismo handiagoa, telebistaren aurreko denbora eta, oro har, presak dira gaixotasun larriak. Hori dela eta, ohitura txar horien erruaren zati bat bizi-erritmo frenetikoa hartzen ari da, haurrak ondo gosaldu dezan, eta, gainera, gurasoek ez dute nahi, eta, gainera, dieta mediterraneoaren jarraitzaileak eta etorkizuneko jarraitzaileak izatea
|
nahi badugu
, beharrezkoa da diziplina eta iraunkortasuna izatea.
|
|
|
– Oso instalazio sinplea behar dute, eta mantentze-lanek ere ez dute arreta berezirik eskatzen. Beira-zuntzezko urmael bat eskuratu
|
nahi badugu
, jakin behar dugu urarekiko nahiz izpi ultramoreekiko bereziki erresistenteak direla urmael horiek; are gehiago, fabrikatzaile gehienek 20 urte arteko bermea eskaintzen duten bezain sendoak dira. Bestalde, plastiko indartuko estaldurak daude, oso zurrunak baina beira-zuntzezkoak baino meheagoak eta erresistentzia txikiagokoak.
|
|
|
– Uhin-formakoa bada, konpasa edo edalontzi bat izan gaitezke marrazkia egiteko. – Zenefa puntan amaitu
|
nahi badugu
, eskuairak edo kartaboiak triangelua marrazteko balioko digu. – Almenak erregelaz baliatuz egingo ditugu, eta, batzuetan, zenefaren marrazkia ere gida gisa erabil dezakegu.
|
|
|
Hurrengo egunean, gatzunetik atera eta ohiko moduan erreko dugu, azal kurruskaria eta haragi gozoa lortzeko. Sukaldeko liburuetako argazkien urre-kolore hori lortu
|
nahi badugu
, labean sartu baino lehen limoi-zukua bota besterik ez dugu egin behar. Limoiaren propietateak harrigarriak dira.
|
|
|
-Eguerdirako bueltan egon
|
nahi badugu
, goiz antzean ibiltzea hobe.
|
|
|
Edo beharbada hori da nahitaez euskarari ezinbestean eta besterik ezean dagokion egoera eta ez da beste irtenbiderik. Esan nahi baita, euskara berpiztu
|
nahi badugu
, erabilera zabaleko, nonahiko eta noranahiko nahi badugu, hau da hizkuntza honek ordaindu behar duen kostua eta hartara makurtu beharko dugu euskaldunok. Aurrerago ere esango dut zerbait honetaz.
|
|
|
Edo beharbada hori da nahitaez euskarari ezinbestean eta besterik ezean dagokion egoera eta ez da beste irtenbiderik. Esan nahi baita, euskara berpiztu nahi badugu, erabilera zabaleko, nonahiko eta noranahiko
|
nahi badugu
, hau da hizkuntza honek ordaindu behar duen kostua eta hartara makurtu beharko dugu euskaldunok. Aurrerago ere esango dut zerbait honetaz.
|
|
|
Bestalde, lagun batek esaten zidanez, umorezko literatura beti hartu izan da bigarren mailako generotzat (literatura" erraza", beraz, kontsumokoa), eta, hortaz, korolarioa argia da, aurreko ataleko hipotesiaren argitan behintzat: hemen guztiok
|
nahi badugu
literatura garaia egin, nekez sortuko da umorezko literatura sendo bat.
|
|
|
Nazioartera hedatzeak berebiziko garrantzia du ikerkuntza jarduera rentzat. Batetik, jarduera horren maila edo kalitatea herri aurreratuenen parekoa izatea
|
nahi badugu
, ezinbestekoa dugu hemen egiten dena nazioarteko zientzia eta jakintza esparruetan balioztatua izatea. Horretarako, bide bakarra dago:
|
|
|
Guk ez dugu zalantzarik egiten, baina ez arrazoiak begi bistakoak direlako. Ez, ez dira bistakoak, eta galdera horri eman behar zaion erantzunetik abiatu beharra dugu unibertsitateaz eta bere inguruko egitasmoez gogoeta aberasgarria egin
|
nahi badugu
.
|
|
|
Ezin dezakegu hor planto egin, Santamaria jaunak ederki erakutsi duenez, gure hizkuntza" diglosiaren purgatoriotik libratu
|
nahi badugu
". Berak bi Unibertsitateak lerro paralelo gisa ikusten ditu, hots, behar den geometria hautatzen badugu, nonbait elkar joko duten lerroak.
|
|
|
Gure ustez, eta esperientziak hala erakutsi digu, hori ezinezkoa da (berria egitea baino askoz zailagoa). Gogoa, imajinazioa eta lana behar dira gauzak aldatu eta zuzentzeko, baina ezinbestekoa da ideia horri eustea baldin eta benetako Euskal Unibertsitatea
|
nahi badugu
.
|
|
|
Normalizaziorako III. Planaren erronka, erdal" kalkoaren" ideia antzutik aldendu
|
nahi badugu
.
|
|
|
Gogoratu beharra dago, besteak beste, kalifikazio sistema ezberdinak daudela, Iparraldeko Maitrise-ak Hegoaldean baliokiderik ez daukala... Horregatik, Euskal Unibertsitate" nazional" baten proiektua rengauzatzea zaila izango dugu, hau Pirinioetako bi aldeetara luzatu
|
nahi badugu
, behintzat.
|
|
|
Eta, gehienetandi rudien bezala, erlijioa bada funtsean horrelako gerreneragile funtsezkoenetakoa, hobe genuke egitate hori, historian zehar hainbestetan frogatua bestalde, hitz lauzonartzetik abiatzea, zibilizazioa bezalako hitz potolo eta zehaztasun gabekoak alde batera utzita. Inperio klasiko guztietako cives/ barbari bereizkuntza arrunta baino tresna intelektual zorrotzagorik
|
nahi badugu
behintzat.
|
|
2003
|
|
|
Ohikoena lorategietan landare ale berriak gehitu nahi izanez gero, mintegietara hauen bila gerturatzea da. Baina, lorategiaz bete-betean gozatu
|
nahi badugu
, guk egin ditzakegu hasierako prozesu horiek guztiak. Aukera bat baino gehiago dago.
|
|
|
Gure ordenadorean norbaitek muturra sartzea ekidin
|
nahi badugu
, lagungarri gerta dakiguke firewall edo suebaki bat instalatzea. Suebakiak bisitari gogaikarri bat ate joka dugunean ohartarazi egiten gaitu.
|
|
|
Arazoa da elkarrizketa eta konfrontazio demokratikoaren ideia mila aldiz matxakatu ondoren, beste aldea inoiz ez dela eseri mahaian. Konfrontazio demokratiko batera jo
|
nahi badugu
, nola eratuko ditugu oinarriak guztion artean, konfrontazioa ahalik eta indartsuena izan dadin. Hori da pentsatu behar duguna.
|
|
|
Bestela gureak egin du edo Euskal Herriak jai du, zioten ahots horietako batzuek. Kanpoko erasoek gutxi edo gehiago bateratzen gaituzte, erreakzio gaitasun hori gordetzen dugu, baina hori bakarrik ez da nahikoa, planteamendu propio eta iraunkor bat beharrezkoa zaigu aurrera egin
|
nahi badugu
.
|
|
|
Orduan, gutxienez, erreferente bikain bat izango dugu etxerako eta kredentzial ezin hobeago bat kanporako. Baina hiritarren hitza etxekoek, bertakoek errespetatu beharko dugu lehendabizi, kanpokoen errespetua eskatu eta irabazi
|
nahi badugu
|
|
|
Zerbitzu mediko oso prestatu eta borondatetsuekin kontatzeko zortea izan dute, baina itsasoa ezin da hustu hondartzako ontzi batekin. Hezkuntzan prebentzioa hobetu
|
nahi badugu
, hezkuntzako agintariek hasi beharra daukate indarrak hartzen. Beste gainontzean, milaka lanordu alferrik galtzen jarraituko dugu, milaka langilek jatorri laboraleko gaixotasunak jasaten jarraituko dute, eta hezkuntzaren kalitatea ahuldu egingo da.
|
|
|
Gosaria ondo osatua
|
nahi badugu
, hiru oinarrizko elikagai mota hartu behar dira janari horretan: esnekiak, irinkiak eta fruta.
|
|
|
Bestetik, arazoak sortuko zaizkigu azpiegitura horrek aldi berean bidaiariaketa merkantziak garraiatzea
|
nahi badugu
.
|
|
|
Eta ene ustez, hori oso kaltegarri da, zeren eta UEU geuk egin behar dugun, geuk mamitu behar dugun mugimendu bat baita. Eta benetan mamitu
|
nahi badugu
, guztiz aktiboki hartu behar dugu parte bertako ekintza guztietan: erakundetze-lanetan, propagandan, urte osoko lanetan, ikastaldi eta mintegietan, eta abarretan.
|
|
|
Marginalizazioaren aurka borrokatu
|
nahi badugu
, Unibertsitate publikoaren itzala ongi aprobetxatzen ikasi beharrean gaude, honek dituen projekzioaz eta medioetaz baliatuz, eta
|