|
2003
|
|
|
Eraikuntzako sektorean horrenbeste istripu gertatzeko, bi kausa nagusi daudela dirudi. Batetik, arrisku handiko lana da izatez; bestetik, berriz,
|
laneko
baldintzak ere besteetan baino prekarioagoak dira. Sektore horretan, bestalde, gainerakoetan baino askoz subkontratazio gehiago egiten da:
|
|
|
Iaz, 2002 urtean, 2001ean baino are prekarioagoak izan ziren
|
laneko
baldintzak. Hala ematen dute aditzera, bederen, INEM erakundeak argitaratu datu ofizialek.
|
|
|
ELA, LAB, CCOO, UGT eta ESK sindikatuek atzera bota dituzte patronalen proposamenak, eta ñabardurak ñabardura, oro har ondoko eskaera hauek hartu dituzte ardatz, hurrengo negoziazio kolektiboetarako: langileen erosteko boterea defendatzea, lanpostu duin eta finkoen alde egitea eta
|
laneko
baldintzak hobetzea, laneko zoritxar gutxiago gerta dadin (iaz ere gehitu egin ziren ezbeharrak). Bestalde, hitzarmenetan soldatak bermatzeko klausulak gaineratzen ahaleginduko dira, inflazioak langileen diru sarrerari horrenbeste erasan ez dakion.
|
|
|
Arduradunen hitzetan, istripuen %60 enpresetatik kanpo gertatu ziren, hots," in itinere" deritzan egoeran (laneko joan etorrietan) edota arazo kardiobaskularren ondorioz. Aurten, bada, laneko hainbeste ezbehar eragozte aldera, sindikatuek eskari zehatzak egingo dituzte negoziazioetan, bai
|
laneko
baldintzak hobetzeko, bai prebentzioko eta segurtasuneko planak aplikarazteko
|
|
|
Sostengu psikologikoak lagun diezaieke gaixotasunaren sintomei, baina ez du deuseztatuko hura eragiten duen zera... Laneko baldintzak egokiak ez badira eta langileen osasunari eragiten badiote,
|
laneko
baldintza horietan eragin da, irakasleen ikasgelako autonomia handituz, baliabide materialak ugalduz eta zentroetan irakasleak aholkatzeko laguntzako beste profesional batzuk ipiniz, irakasleen administrazioarekiko eta gurasoekiko komunikazioa hobetuz, prestakuntza eta erreziklajea sustatuz, irakasleen atsedenaldiak hobeto gestionatuz edota, irakaskuntzako profesionalak motibatzeko, konpentsatzek...
|
|
2006
|
|
|
Sindikatuek beren iritzia kaleratzea ondo dago, eta egin behar dute. Baina gehiago egin behar dute langileen
|
laneko
baldintza duinen alde eta segurtasun neurri egokien alde, eta, horretan, langileei segurtasun neurriak hartzeko exijitu behar diete. Enpresariek gehiago inbertitu behar dute segurtasunean eta laneko baldintza prekarioak alboratu.
|
|
|
Baina gehiago egin behar dute langileen laneko baldintza duinen alde eta segurtasun neurri egokien alde, eta, horretan, langileei segurtasun neurriak hartzeko exijitu behar diete. Enpresariek gehiago inbertitu behar dute segurtasunean eta
|
laneko
baldintza prekarioak alboratu. Administrazioak etengabe egin behar ditu inspekzioak, zorrotzak eta prebentzioa helburu dutenak.
|
|
|
Zilegi da hitzezko kontratuak egitea, baina
|
laneko
baldintzak idatziz ezartzeak bi aldeei laguntzen die gatazkarik izanez gero.
|
|
|
Ordenagailua erabiltzeak laneko osasun arazo berriak ekarri ditu, hala nola zerbikalgiak, tendinitisa eta' saguaren sindromea'. Berriki argitaratu den lan batek erakutsi duenez,
|
laneko
baldintzen aldaketa soil batek sintomak murriztu eta arazo muskulu eskeletikoak prebeni ditzake ordenagailuaren erabiltzaileen artean.
|
|
2008
|
|
|
Telelangileek eta enpresetako lokaletan aritzen diren soldatapeko langileek babes bera izan dezaten lortu nahi da akordioaren bidez, eta honako hauek arautzen ditu: telelanaren definizioa eta ezarpen eremua, telelana aukera gisa,
|
laneko
baldintzak, datuen babesa, bizitza pribatua, ekipamenduak, osasuna eta segurtasuna, lanaren antolakuntza, trebakuntza, talde eskubideak, eta jarraipena.
|
|
2009
|
|
|
Momentuz urrira arte luzatuko da asteburuko txanda. Zuzendaritzak eta enpresa batzordeak negoziatu dituzte
|
laneko
baldintzak.
|
|
2010
|
|
|
i) Lanerako, lana askatasunez aukeratzeko,
|
laneko
baldintza bidezko eta egokiak izateko, langabeziaren aurkako babesa jasotzeko, lan bera egiteagatik alokairu bera jasotzeko eta ordainsari bidezko eta egokiak izateko eskubidea;
|
|
2012
|
|
|
Horri gehitzen badiogu iraupen motzeko bajetan langilea kaleratua izan daitekeela, esan beharrik ez da areagotu egingo direla presioaren, beldurraren, kaleratzeen eta osasunaren gaineko ondorioak. Pertsona gehienok bizirauteko lan egin behar dugunez, argi dago erreformaren ondorioek (ezegonkortasuna, segurtasun eza, babesgabetasun handiagoa, kaleratua izateko beldurra, enplegu eta
|
laneko
baldintzak aldatzea, malgutasuna, kontratu kaskarragoak, eta abar) eta egungo langabezia mailak langileriaren osasunari eta lan osasunari eragiten dietela zuzenean. Eta hori sufrimenduarekin, gaixotasunekin eta heriotzekin ordaintzen den bidesaria da.
|
|
|
Kutsatzaile horien izaera kimikoa, fisikoa edota biologikoa izan daiteke, eta lan arloan aurkitu ditzakegun ohikoenak hauexek dira: hautsa, kea, disolbatzaileak eta horien lurrunak, zarata, bibrazioak, mikroorganismoak, etab. Lanbide gaixotasunak lan atmosfera osasungaitz baten aurrean gertatzen den esposizioaren ondorio izaten dira, hau da,
|
laneko
baldintza fisikoen, kimikoen eta biologikoen ondorio.
|
|
|
– Burnout sindromearen jatorria lan ingurunean eta
|
laneko
baldintzetan dago; baina, nortasun aldagai, eta aldagai soziodemografiko eta indibidual edo ingurune pertsonaleko batzuen arabera, bestelako bilakaera izan daiteke sindromearen garapenean?. 5??
|
|
2013
|
|
|
Nazioarteko ikerketa baten arabera (Datorren bost urtetan lan merkatuan dauden aurreikuspenen gakoak, Randstad Workmonitor) Espainiako Estatuko hamar langiletik bederatzik uste du" duela bost urte baino gehiago exijitzen dietela", baina lanpostua ez galtzeko %94k dio" bere
|
laneko
baldintzak asetzeko edozer egiteko prest" dela. Emaitza horiek egoera dramatikoaren erakusgarri dira, lanpostua galtzeko beldurrak langileak behartzen ditu euren osasuna kaltetzen duten lanak egitera, bizitza arriskuan jartzeraino.
|
|
2015
|
|
|
Eta gizartearen onetan ote da
|
laneko
baldintzak beti okerrera joaiten uztea?
|
|
|
26 urte gerlate ikaragarrien (Iraultza handiko eta Napoleonen gerlak) ondoko urtetan, Frantzia industrialtzen ari da jendeen arteko baldintza izigarri txarretan: kanpañetarik, ezin biziak jendea trumilka hirietarat derama lan eske (oraiko Afrikarrak hunarat datozen bezala), eta lantegiak sortzen ari dira
|
laneko
baldintzen gutieneko lege seriorik gabe. Orduko gobernutiko agindua" enrichissez vous!".
|
|
|
Kopuru handi bat lanean; laborari, artzain, arrantzale, ofiziale, baratzezain eta bertzeentzat, izerdi iturri izanen da uda; gogoan ditugula ere" sasoina" biziko duten gazte eta ez hain gazteak. Aurten 700.000 udako langiletarik zenbatek sartuko dituzte noiztenka beren irriak,
|
laneko
baldintza eta esker txarren edo diruztatze murritzaren ondorioz?
|
|
2016
|
|
|
Parise aldeko Viry Chatilloneko gertakarien ondotik kexatu zen azkarki poliza
|
laneko
baldintza hobeak eta segurtasuna eskatuz, burutziarik ezin duela egin oraiko moldean. Manifestari batzuek poliza autoeri ere su ematen gosturik hoberenean!
|
|
|
Poliza xoilak hilabetean 1.870 euro eta 2.500 arte hortan duela bere soldata gutiena. Beste laguntza zenbait gehiagorekin... bainan ez beti
|
laneko
baldintza onak, sobera irrisku ere Essonne aldean, Parisetik hurbil, gertatu bezala, kolpatu handiak barne, zorigaitzez. Hain segur laneko moldetan aldaketa zenbait egin behar direla ofizio hortan ere, bainan nork gidaturik?
|
|
2017
|
|
|
Autore batzuentzat LBKren barne daude osasuna, ongizatea, lan segurtasuna, gogobetetasuna lanean, lehiakortasuna garatzea eta oreka laneko bizitzaren eta lanetik kanpoko bizitzaren artean (Prajapat eta Sharma, 2014). Beste batzuk LBK esatean, langilearen behar fisikoak, sozialak, ekonomikoak eta psikologikoak erabat bete daitezen sustatzen duten
|
laneko
baldintza guztiei buruz ari dira (Monkevicius, 2014).
|
|
|
Hainbeste lan ereman ondoan, jin zaio erretreta merezitu batez gozatzea eta daukat gure mendixketan gaindi gurutzatuko dugula. 27 urteko Donibandar gazte batek bere amaren eta Marie Antoinette ren laguntzarekin ordezkatuko du Pantxoa, hunen segida hartuz,
|
laneko
baldintza berdintsuetan. Ongi etorri Eric Mocorrea eta Brigitte bere amari eta zuri Pantxoa atxik azkar eta laster arte.
|
|
|
Hemendik goiti, Iparraldean herri elkargo bakar bat izanen baita, zerbitzu guziak batetaratuko dira sail guzietan. Gertatzen dena da zikin biltzaileentzat konparazione ez direla denetan
|
laneko
baldintza berak, tenore eta gaineratiko. Berdintze bat egin behar beraz.
|
|
2018
|
|
|
Hezkuntzako milaka langilek greba egin dute eta kalera atera dira, ELA, LAB eta Steilas sindikatuek deiturik. Sare publikoko erakasleek baliabide gehiago eta
|
laneko
baldintzen hobetzea eskatzen dute. Mugimenduak jarraipen nabarmena izan du:
|
|
|
Duela mende erdia oraino, lan jori, dorpe eta indarkako anitz baziren, eta igandea zen asteko atseden egun bakarra. Orain alde hortatik, tresneriari esker, errextasunak eta aitzinamenduak izanik ere,
|
laneko
baldintza guziak ez dira baitezpada beti hobeak. Noiztenka, zurrumurru zonbait aditzen dira:
|
|
|
Joanden astean, Frantzia guzian gaindi, 130 hiritan, iragan dira manifestaldi pizkor batzu, gobernuaren konduko langileak arras kexu. Irabazien goratzea dute galdetu eta
|
laneko
baldintza hobeak. Ikusiz behar orduak emendatzen ari direla sail frangotan, dela ospitaletan, dela beste zerbitzu askotan.
|
|
|
Laneko gaixotasuna: Ikuspuntu teknikoaren arabera,
|
laneko
baldintzen ondorioz langileak pixkanaka osasuna galtzea da, baina, legearen aldetik, Gizarte Segurantzako Lege Orokorrak baldintzatzat jartzen du 1299/ 2006 Errege Dekretuan zerrendatutako gaixotasun bat izatea; horregatik, aldizka gaurkotzen da, Errege Dekretuen bidez, gaixotasun bat lanbide gaixotasuntzat jasotzen duen zerrenda.
|
|
|
Aitzitik, hona hemen ahozko historiari esker zabaltzen den eremu zabala, iturri ezin oparoagoa baita aldi hori aztertzeko, artxiboen munduko politika orokorrean aldaketa garrantzitsuak gertatzen diren arte, ikerlariek dokumentazioa eskuratzeko aukera izan dezaten arte eta hamarraldi horietan gertatutakoak argitzeko ikerkuntza kolektiboko proiektuak sustatzen diren arte. Bildutako informazioaren arabera, laneko zigorrak, zigor ekonomikoak, kaleratzeak, atxiloketak, torturak, espetxealdiak eta gisakoak izan ziren gerra amaitu eta berehala erakunde antifaxisten berrantolaketan esku hartu izanagatik eta geroago, diktaduraren azken hamarraldietan,
|
laneko
baldintzak hobetzeko eta gizarte bidezkoago eta solidarioagoa lortzeko langileen mugimenduaren borroketan parte hartu izanagatik aplikatu zituzten errepresio bide batzuk.
|
|
2019
|
|
|
" Ta que cante era montanha"," Mendiak kanta dezan" dokumentalaren abentura aipatzea bertze adibide ona dela iduritzen zait. Pantxika Maitiak prestatua Aldudarrak Bideoren laguntzarekin, laborari eta artzainak galdezkatuz beren
|
laneko
baldintza eta kezkak adierazteko, eskualdatze edo segidari buruz laborari eta artzainek dituzten galderak, arazoak eta aterabideak kondatzen ditu filmak. Hau bururatu eta elkarrizketa, 42 aldiko muntatu da, aldi huntan Lur Berri gelan Saran, bi biarnes artzainek, arratsetako orenak eta unadurak kondatu gabe beren lekukotasuna ekarriz ziotela:
|
|
2020
|
|
|
Auzoko beste eragile batzuekin elkarlanean, etxebizitza, lan baldintzak, merkataritza eta hezkuntza ere jorratzen ari dira. " Eskubideak urratu dizkietenen deiak jaso ditugu; lanetik bota dituztelako edo
|
laneko
baldintzak salatzeko".
|
|
|
LABen datuek diotenez, 44 hiletatik hamabostek heriotza ez traumatikoa izan zuten, hau da, naturaltzat jotako arrazoiengatik hil ziren. Heriotza horiek ere lanarekin lotzen dituzte sindikatuek,
|
laneko
baldintzek eraginak direla uste baitute. Beste bost langile in itinere izan ziren, hots, lanerako bidean edo lanetik etxerako bidean trafiko ezbeharra izanda.
|
|
|
Bikain erakusten digu pertsonaiak duen amorrua, kemena eta, azken finean, sentikortasuna. Bere bidaian, aitaren
|
laneko
baldintzak, norekin lan egiten zuen eta zeinekin bizi zen ezagutzen joango da. Horrela, aitaren irudia gertukoago egingo zaio.
|
|
2022
|
|
|
Bertze gauzetan, nola gerta. Eguneroko gora beheretan,
|
laneko
baldintzetan, harremanetan edo nik dakita zertan suerte onik ez baldin badugu ukan, zinezko aldaketa bat eskatzen diogu urte berriari. Aldiz, urte zaharra aski ona izan baldin bada, jarraipena nahiago.
|