|
2002
|
|
|
Laneko istripuen kontra borrokatzean, oso kontuan hartzekoak dira, halaber,
|
lan
baldintza prekarioak. Aipatu sindikatuek lan kontratu prekarioak baztertzeko eskatu diete gobernuei, lan istripu gutxiago gerta dadin.
|
|
|
Prekarietatea. Irakasle, ikertzaile eta bestelako langile unibertsitario askoren
|
lana
baldintza prekarioetan burutzen da sarritan. Irizpide sasiekonomikoz bultzaturik, agintari unibertsitarioek sortzen dituzte egoera horiek.
|
|
2003
|
|
|
Sindikatuen iritziz,
|
lan
baldintza prekario horiek dira, besteak beste, lanpostuetan egunero gertatzen diren laneko istripuen iturri, eta oso bereziki eraikuntzako sektorean gertatzen direnen sorburu
|
|
2006
|
|
|
Baina gehiago egin behar dute langileen laneko baldintza duinen alde eta segurtasun neurri egokien alde, eta, horretan, langileei segurtasun neurriak hartzeko exijitu behar diete. Enpresariek gehiago inbertitu behar dute segurtasunean eta
|
laneko
baldintza prekarioak alboratu. Administrazioak etengabe egin behar ditu inspekzioak, zorrotzak eta prebentzioa helburu dutenak.
|
|
2008
|
|
|
Hori lortzea ez da erraza izango, emakume etorkinentzat gordetako lan esparruek dituzten ezaugarriei erreparatuta: ez dira ikusten diren lanak,
|
lan
baldintzak prekarioak dira eta gizarteak ez ditu baloratzen. Baina badira ere traba edo muga etorkinei buruzko diskurtso sozialak, asko eta asko xenofoboak eta arrazistak.
|
|
|
Horrez gain, kezkagarria da mendetako borroken ostean, hainbeste kostatuta lorturiko langileen eskubideak desegiteko agertzen duten erraztasuna: igande, jaiegunetan lana,
|
lan
baldintza prekarioak, aldibatekotasuna, segurtasun falta, sindikatuen jardunaren kriminalizazioa... eta orain 65 orduen afera. Lanaren eta bizitzaren arteko kontziliazio inoiz baino garrantzitsuago bihurtzen ari den honetan, guztiz lekuz kanpokoa, gehiegizkoa, zentzugabea da EB ren aipatu asmoa.
|
|
2009
|
|
|
Telemarketinean aritzen direnen
|
lan
baldintza prekarioak salatzeko agerraldia egin zuten atzo ELAk eta LABek, Bilbon. Sektorean diharduten enpresena ez ezik egoera horren erantzukizuna Eusko Jaurlaritzarena dela esan zuten sindikatuek.
|
|
2011
|
|
|
folklorea, boleroak, herriko kantak...
|
Lan
baldintza prekarioak zituzten, gainera.Telebista eta zinema gertutik ezagutzen dituzu; bat aukeratzerik izango al zenuke. Bakoitzak bere gauzak ditu. Telebistak berehalakotasuna du; momentuan harrapa dezakezun hori da balio duena.
|
|
2012
|
|
|
Lan faktorean intentsiboa izatearen eite berak enplegu sorrera eta pertsona talde zabalen inplikazioa dakarren arren ikuspegi positibo batetik, praktikan ere produktuaren garestitzea (lan kostu unitario handiagoen bidetik) edota
|
lan
baldintza prekarioen sorrera dakartza.
|
|
2014
|
|
|
Datuen arabera, lanean daudenen %16k dituzte arazo psikologikoak, baina langabezian daudenen %34k.
|
Lan
baldintza prekarioek eta ekonomikoki bidegabeek ere eragin zuzena dute. " Zenbat eta lan egoera okerragoa izan, orduan eta osasun okerragoa", dio Raventosek.
|
|
|
Azken finean, zirkoa beti dago krisian, baldintzan gogorretan lan egin behar baita.
|
Lan
baldintza prekarioak islatu nahi izan ditugu umore absurdoz, bukaera dramatikoa duela, egunero kalean ikusten diren drametan bezalaxe. Niri ez zait teatro erosoa gustatzen", azaldu digu Martinezek.
|
|
|
Langabezia pixka bat jaitsi izanak, ordea, ez du ezkutatzen une larrian daudela langabeak? 200.000dik gora? eta
|
lan
baldintza prekarioetan ari diren beste dozenaka mila. Merkatu horren indarguneak eta ahulguneak bildu ditu Gaindegiak, Lan Merkatuaren Egoera Euskal Herrian izeneko txosten monografikoan.
|
|
2015
|
|
|
Bistan da, hura abisua zen. Karpetan gordeta zituzten" sei zazpi proiektu interesgarri" aurrera ezin eramateagatik kexu agertzen zen kantari bilbotarra Berria ko elkarrizketan, eta" inguru kulturalari" (euskararen egoera ahula, krisi garaian kulturan murrizketak egitea normaltzat jotzen duten agintarien jarrera, gizartearen jarrera pasiboa, sortzaileen
|
lan
baldintza prekarioak...) egozten zion errua, arranguraz eta minez, inebitablea zirudiena ebitatzen saiatzeko azken ahalegin etsian bezala.
|
|
2016
|
|
|
Bartzelonako Una Posicio izenburuko aldizkarian azaldu dute sindikatu horien bultzatzaileek beren asmoa zein den: " Langile anitz bakartuta daude, eta egoera hori aldatzeko ordua da; mugimendu politiko eta sozialetatik behar dena egin behar dugu lan esparruko borrokak auzoen eta herrien esparrura itzultzeko; auzo eta herrietan aurkituko baitute
|
lan
baldintza prekarioak eta behin behineko lanpostuak dituzten langileek behar duten babes soziala. Lan esparruan beldurra bazter utzi ahal izateko oinarriak ezarri behar ditugu".
|
|
|
|
Lan
baldintza prekario horiek hamaika aurpegi dituzte. " Beltzean kobratzen dira ordu anitz; ordu gutxirako kontratuak egiten dira; sinatutakoa baino gehiago lan egiten da, aparteko ordu horiek kobratu gabe; kontraturik gabe lan egiten da...".
|
|
|
" Manpower Group enpresarekin azpikontratatuta gauden Guggenheim Museoko hezitzaileak berriz ere gaude greban gaur. Gure
|
lan
baldintza prekarioen arduradunak geldirik daude, eta premiazkoa da lehenbailehen orain dela urteak pairatzen ari garen egoera hau konpontzea, duintasuna eta lan egonkortasuna lortzeko.
|
|
2018
|
|
|
Bertsolarien
|
lan
baldintza prekarioak duintzeko lan prozesurik abiatuko duzue?
|
|
2019
|
|
|
" Gure bizitzak gero eta hauskorragoak bihurtzen ari diren garaiotan, langileon oinarrizko bizi baldintzak kolpatuak dira egunero. Behargin garenok gure azalean bizi edo gertutik ezagutzen ditugu
|
lan
baldintza prekarioak, langabeziaren ondorioak, etorkinen errealitate gordina, pentsionisten borroka, lan instripuak...", azaldu dute. Dena den," krisi kapitalistak bizitzaren esparru guztietan" eragiten duela azpimarratu du taldeak, eta haren ondorioak, ekonomikoak ez ezik, sozialak ere badirela gaineratu du.
|
|
|
–Euskaltzaindiak aitortzen du bikoiztaile euskaldunek urteetan egin duten lan paregabea, bai eta egiten dihardutena ere. Ekarpen hori, gainera, hainbatetan oso
|
lan
baldintza prekario eta zailetan egin ohi dute?.
|
|
|
Baina Urrutiak harago jo du bere adierazpenetan: . Ekarpen hori, gainera, hainbatetan oso
|
lan
baldintza prekario eta zailetan egin ohi dute eta horrexegatik da are azpimarragarriagoa egiten duten ekarpena eta erakusten duten engaiamendua?. Euskaltzainburuak gehitu du euskal bikoizketa, ezinbestekoa?
|
|
|
Beratarrek ere «gure eskualdean ohitura eta tradizio anitzek emakumeok alboratu egiten gaituztela» diote, eta emakumeen egoeraz ari direla, «indarkeria matxista,
|
lan
baldintza prekarioak, balio sozial guttiagoko lanak, lan feminizatuak, soldata arrakalak, edertasun eta kontsumo ereduak...» gogoratu dituzte.
|
|
|
Auzitegira ere jo dute Tecmanek eta Osakidetzak greba eskubidea ukatu dietela salatzeko, eta gaur jakinarazi dute irailaren 20an egingo dela epaiketa, Eibarren.
|
Lan
Baldintza prekarioetan ezin dela kalitatezko zerbitzurik eskaini ohartarazi dute, asteartean gertatutakoa adibidetzat jarrita. Sabai zati bat behera etorri zen martitzenean larrialdi zerbitzuetako gunean ur ihes handi baten ondorioz, eta kalte handiak eragin zituen.
|
|
|
Sartzeaz batera, " justifikaziorik gabe eta inolako azalpenik eman gabe" TECMANek langile bat kanporatu zuela salatu dute eta Osakidetzak pliegoetan jasotako lan baldintzetatik bakar bat ere ez dela betetzen gehitu. " Oso
|
lan
baldintza prekarioetan ari gara lanean, eta eskatzen duguna ez da beste munduko ezer", dio Aner Agirre mantenimenduko langileak. " Oinarrizko bi hobekuntza eta TECMAN sartu aurretik zituzten lan baldintzetara bueltatzea eskatzen dute funtsean", zehaztu du Jon Baranguanek LABek Industria gaietarako daukan eskualdeko ordezkariak.
|
|
2020
|
|
|
«Pentsioak ez daudelako bermatuta eta zalantzan jartzen dizkigutelako, lan erreforma bat jasan dugulako,
|
lan
baldintza prekarioak ditugulako eta publiko den guztia desegiten ari direlako egin dut greba. Uste dut iritsi dela takoi kolpe bat eman eta aski dela esateko momentua».
|
|
|
Bi, ziurrenik. Lehena, men egitea eta beren buruei autozentsura ezartzea jakitun izanda nortzuk diren heurei lan ematen dieten enpresaren jabeak, nahiz ta horretarako
|
lan
baldintza prekarioak irentsi behar. Ala, bestela, komunikazio ekimen independiente txikiak sortu.
|
|
|
Langileen artean ere, haur eskoletako eta zerbitzuetako langileak: jantokia, garraioa, garbiketa eta zaintza; orokorrean lanpostu feminizatuak eta
|
lan
baldintza prekarioagoak dituztenak, kaltetuago atera dira ezin dutelako lanik egin: ERTEak, orduak errekuperatu behar, ziurtasun gabezia…Balioan jarri behar da zalantzarik gabe ikasle zein irakasleak, norberaren etxeko egoera edozein izanda ere, egoera honi aurre egiteko egiten ari diren lan izugarria.
|
|
|
Pribilegiatua izatearen ondorioa. Zer ez duten sentituko, ba, herria uztera behartuta daudenek, gerratik ihesean munduko bideetatik dabiltzanek edo
|
lan
baldintza prekarioekin eta legeek kanpo utzi dituztenek?
|
|
2021
|
|
|
Irakaskuntza alor gogorra eta zaila dela esan da lehen, eta egunerokotasuna osatzen duten elementu desberdinekin lehiatu behar izaten du irakasleak: heziketa esanguratsu baterako ratio handiegiak, denbora falta, pertsonaren ongizateak eta heziketak eskatzen duten ardura, gurasoekiko harremanen kudeaketa, ikasleekiko harremana eta taldearen kudeaketa, ordezko irakasleen kasuan
|
lan
baldintza prekarioak edota etengabeko berrikuntzaren presioa. Horiek guztiak lanbidearen parte dira berez, baina sarritan ezinegon eta kezka iturri direla ukaezina dela uste dute IE3 k nahiz NE1 ek, eta horrek jarrerak moldarazten eta norabidetzen dituela.
|
|
2022
|
|
|
" Soldata apalek, aldi baterako lanpostuek, inflazioak eta gaineratekoek, bizi gero eta pobreago batera garamatzate". Hots besteak beste," gazteen
|
lan
baldintza prekarioak amaitzea" eta" oinarrizko bizi bitartekoak bermatzea" aldarrikatu dute, etxebizitza, garraio eta hezkuntza" kalitatekoak, doakoak eta unibertsalak" izan daitezen. Horiek dira bermatu" langileon kontrol peko instituzio sozialistarik gabe".
|
|
|
«Nazkatuta gaude enpresek eta Osakidetzak erakutsitako utzikeriaz. Nazkatu gara hitz hutsak entzuteaz, gure
|
lan
baldintza prekarioez hitz egiten dugunean beste aldera begiratzen duten bitartean».
|
|
|
|
Lan
baldintza prekarioetan «zerbitzu on bat eman ezin dela» salatu dute, eta «hitzarmen kolektibo bat lortu arte borrokatuko» dutela adierazi dute. Hau lortzeko, elkarretaratzeak eginen dituzte asteazkenero 14:30etik 15:30era zentroko atean, eta martxoaren 25ean manifestazioa eginen dute Elizonoko plazan 18:00etan.
|
|
|
Arabako Etxez Etxeko Laguntza Zerbitzuko langileek mobilizazioei ekin diete, GOFEri eta Gasteizko Udalari hitzarmenaren negoziazioetan esku hartzea eskatzeko. Hitzarmena berritu gabe dago 2020ko abendutik, eta
|
lan
baldintza prekarioei gasolinaren prezioaren igoera gehitu behar zaie.
|
|
|
Urtean 3.300 euro gutxiago jasotzen dituzte, eta kalean egoteagatik jasotzen dituzten plusak kontuan hartzen badira, aldea urtean %27koa litzateke, 6.600 eurokoa.Ainhoa Arretxe, ELAko Zerbitzuetako ordezkariak azaldu digunez, arazoa zerbitzuak esleitzerako garaian sortzen dira. «Kontua da lehiaketa publikoak puntuatzerakoan, enpresek egin ditzazketen eskaintza ekonomiko merkeenak garrantzi handia dutela, eta klausula sozialik gabe, prezio merke horiek
|
lan
baldintza prekarioak ondorioztatzen dituzte», kexu da. Zentzu honetan, SAMYL enpresarekin biltzen dabiltza langileak baina inongo aurrerapausorik gabe soldata arrakalaren aferan.
|
|
|
Kontratatzaileek badakite zein den gure egoera; sistemak gure gaineko esplotazioa ahalbidetzen duela, alegia. Eta atzerritarra, askotan, behartuta dago
|
lan
baldintza prekarioak onartzera.
|
|
2023
|
|
|
Beraz, ezin dugu ahaztu borroka feministak ere antikapitalista izan behar duela. Azkenaldian ikusten ari gara nola hasi diren zaintza lanak ere kapitalizatzen, emakumeak, eta bereziki, emakume migranteak,
|
lan
baldintza prekarioak onartzera bultzatuz. Gure bizitzak ulertzeko moduan eragiten digu jendarte patriarkalak.
|
|
|
Moreno Fernández soziologoari jarraiki, esan daiteke migrazio mugimenduen sorburuak honako egoeretan sortzen direla bereziki: jatorrizko lurraldeetako
|
lan
baldintza prekarioak, segurtasun fisiko edo juridiko eskasa, ezegonkortasun politiko eta ekonomikoa edo etorkizunerako itxaropena eraikitzea eragozten duen oinarrizko segurtasun ezaren pertzepzioa (Moreno Fernández 2009, 135). Aierdi soziologoak arrazoi ekonomikoen garrantzia azpimarratzen du bereziki, eta eransten du migratzaileak, sarri, harreman sareen bitartez mugitzen direla, sare arrakastatsu horiek errazten dutela lehen faseko mugimendua (Aierdi Urraza 2000).
|
|
|
2018an 41.889 zituen, eta 47.742 ziren abenduaren bukaeran. «LAB sindikatuak
|
lan
baldintza prekarioak dituzten sektoreengana gerturatzeko egiten ari den ahaleginaren emaitzetako bat da».
|
|
|
Haiek usu dituzten lan egoera zailen berri badutela adierazi dute familiek: «Badakigu askotan har dezaketen baino lan gehiago hartu behar izaten dutela, ratioak nabarmen gainditzen dituzten paziente kupoekin, eta
|
lan
baldintza prekarioekin. Gainera, haien lan egonkortasuna ez da bermatzen».
|
|
|
tranpa neoliberala da. Zahartzaroan pentsio duinik ez baduzu, hipoteka ez ordaintzearren etxetik bota bazaituzte,
|
lan
baldintza prekarioak badituzu... ez da ez zarelako gauzak ondo egiten ahalegindu. Andrea edo gizona izan, hemen jaio edo kanpotik etorri, hanka biak izan edo bat falta, entzun edo ez entzun, herrian edo hirian bizi...
|
|
|
Lan horiek ikusezinak dira, eta hori ez da kasualitatea; apropos daude horrela egituratuta.
|
Lan
baldintza prekarioetan egiten dute lana, eta baita bizi baldintza oso gogorretan ere. Asko dira 24 orduz etxe batean daudenak, lanean, deskantsurako aukera barik.
|
|
|
" Beharbada, 1960ko hamarkadaren amaieran eta 1970ekoaren hasieran Mendebaldeko mugimendu feministak indarra hartu zuenez (batez ere AEBn), eta garai hartan enplegua, zerbitzu sozialak eta soldatak (gehiengo zurienak bederen) munduko ekonomiaren kolpeetatik nolabait ere babestuta geratu zirenez, gizon zuriekiko parekidetasuna ipintzen zen askotan mugimenduaren erdigunean". 49 Alegia, hezkuntzan eta esparru profesionaletan sexuen arteko berdintasuna lortu eta haietan sartzeko idealarekin liluraturik, Mendebaldeko feminista zuriek koloreko emakume pobreak baztertu zituzten, neurri handi batean; azken horiek, izan ere, zera defendatzen zuten: " [E] gitura sozioekonomikoen barnean langabezia, soldata txikiak,
|
lan
baldintza prekarioak eta arrazakeria sufritzen dituzten gizonekiko berdintasuna lortzea ez da helburu egoki edo duin bat". 50
|
|
|
Jaialdi handien eragina inon topatzekotan, kanpotik etorritako zaleen diru arrastoari egin genioke kasu, eta horrek erreserbatutako hotelez, tabernetan hartutako tragoez eta halakoez aritzea esan nahi du. Ostalaritzaz, hain zuzen, non
|
lan
baldintza prekarioak nagusi diren. Turismoa erakarriko duten ekitaldi handiak dira, batik bat, tabernen eta gaua pasatzeko era guztietako zerbitzu horien bazka, eta jaialdien baldintza eskas berberak izan ohi dira, tamalez, sektore horretan ohikoen.
|