|
2000
|
|
|
Jose Inazio Sarasuak gerra hartatik 1973an «Haritz» taldea sortu bitarteko tartea eta Oier Araolazak azken hogeita bost urteak. Historiaren azterketa hau eginik, liburua Koldo Lizarralderen bi
|
lanek
borobiltzen dute: Elgoibarren dantzatu izan diren datuek, batetik, eta XVI. mendetik gaur arterainoko Elgoibarko txistularien historiak, bestetik
|
|
|
«Geroa», «Herria zain», «Gerlarik ez», «Arrozten» eta «Bidez Bide» diskoak grabatu ere bai. Musika eta kantua baino zerbait gehiago biltzen dute zuen
|
lanek
. Iparraldeko abertzaletasunaren ikurra izan da Guk taldea.
|
|
|
Batean zein bestean berritze lanak legegintzaldi honen barruan hasteko asmoa dago. Victoria Eugenia antzokiaren
|
lanek
1.424 milioi balioko dute. Kopuru honen erdia Espainiako Sustapen Ministerioak jarriko du eta beste erdia Donostiako Udalak.
|
|
|
Halaber, liburu berriaren «Irudi ehizatzailea» izenburuak zer pentsatua ematen du, Unsainek «Irudi ehiztaria» jarri baitzion bereari. Nolanahi ere, bi
|
lanek
datu argigarriak dakarzkite Tillac en bizitzaz. Bere bizian nola bere obran kontrasanez oratua zegoen Tillac.
|
|
|
80 milioi pezetako (3.200.000 libera inguru) aurrekontua du museo honek. Horietarik 50 bat egokitze lanetara bideratu dituzte, 13 museoaren proiektura eta indusketa
|
lanek
beste 6 eraman dituzte parrokiaren beharretarako erositako egoitzarentzat 15 milioi eman dira. Aurrekontuaren gehiengoa Zarauzko Udalak berak bere gain hartu badu ere, Gipuzkoako Foru Aldundiak eta Eusko Jaurlaritzak diruz lagundu dute proiektua
|
|
|
Ba, proportzioan oso merkeak direlako, zenbait gaik ez baitu gaurkotasunik galtzen. Felix Rodriguez de la Fuente ren
|
lanek
esaterako, lehen bezainbateko indarra dute, horra hor ere National Geographic en dokumental zoragarriak»
|
|
|
Kontzienteki ez dut inoiz nire ezein lan soinuaren bitartez lotzen saiatu, nire
|
lanek
nolabaiteko identitate musikala badutela esan didaten arren. Hainbat arrazoi izan daiteke honen atzean.
|
|
|
Hamar hilabeteko lan prozesuaren ondoren, nire zatitxo bat bezala ikusten dut. Egia da lehen
|
lanek
kutsu autobiografiko handia izan ohi dutela. Eta ni saiatu nahiz hori ez egiten, niretik ahalik eta gutxiena sartzen nere lehen nobelan
|
|
|
Enkarguzko
|
lanek
oso fama txarra dute, baina gero zure buruarekin ezustekoak ere hartzen dituzu. Enkarguz lan batzuk egin eta bat batean pentsatzen duzu:
|
|
|
Erabat ez etsitzeko, hala ere, bazen arrazoirik. Alde batetik, urte askoan gure historiari buruzko hainbat ikerketa eta hedaketa
|
lanek
itxaropena sortu zuen. Aurrerantz aritu gara atzerantz begiratu dugun guztietan.
|
|
|
MILIOI bat pezetako (40.000 libera) sari bakarra emango du Pamiela argitaletxe nafarrak antolatu duen Juan Zelaia Saiakera Sariaren bidez. Saiakera jeneroa eta gogoeta bultzatzeko asmoarekin sortu den ekimen honetara edozein gairi buruzko iritzia bidali daiteke. Hori bai, datorren urteko abuztuaren 31n amaituko da aurkezteko epea, eta gehienez,
|
lanek
75 orrialdeko luzera izango dute. Irabazlearen izena azaroan emango da ezagutzera eta saritutako lana Durangoko Azokarako argitaratuko da.
|
|
|
Nolabaiteko muga bat jartzearren, 90 urtearen ondoren lehen narratiba lanak argitaratu dituzten idazleak bakarrik izango ditugu hizpide, sarritan idazle ezagunagoen
|
lanek
idazle berri hauen lanak isilpean igaroarazi baitituzte. Izan ere, gure asmoa narratiba berria aztertzea denez, hamarkada honetan argitaraturiko lan guztiak aintzat hartzea zabalegia iruditu zaigu, eta beraz, egokiagotzat jo dugu esparrua murriztu eta lan jakin batzuei buruzko bilduma osatzea.
|
|
|
(b) Idazle ezagunagoen
|
lanek
idazle berri hauen lanak isilpean egonarazi dituzte.
|
|
|
Legeak uzten dituen zirrikituak inoiz ez dira alferrik galduak izaten. Hala erakustendigu behin eta berriro nazionalitate bikoitza duten pertsonen jarduerak, bai EuskalHerrian, eta bai, beste testuinguru batzuetan, inmigrazioaren inguruko ikerketa
|
lanek
ere azaltzen dutenez. Instrumentalizazioa, ordea, ez da beti begi onez ikusten.
|
|
|
1), euskara? hizkuntza partikularraren azterketa munduan sartu etaeuskararen egoerari buruz zertxobait esateko, oso modu laburrean bada ere, eta 2) egoerahorretan, omenaldi liburu honetan dauden
|
lanek
nolako lekua betetzen duten azaltzekoere. Hau espreski ondo egiteko, ordea, zenbait baliabide lortu eta zenbait baldintzabete behar dira, orain ematen ez direnak.
|
|
|
Azentuaz egin diren ikerketekin erkatuta, intonazioaz egin direnak urriak diraoraingoz; edozelan ere, bide honi ere lotu zaizkio euskal ikertzaileak. Hualde k eta lag. (1994), Uriarte-k (1995), Gaminde-k eta lag. (1996 eta 1997), Gandarias ek (1996), Elordieta-k (1997 eta 1999), Hernaez-ek eta lag (1997), Jun ek eta Elordieta-k (1997), Elordieta-k eta lag. (1999), Gaminde-k (1999b), Hualde k (1999) eta bestek burutudituzten
|
lanek
argiro erakusten dizkigute ikerketa lerro honen nondik norakoak.
|
|
|
Nolanahi ere, Zesar-en ahalmen hori, haren iragan osoak eta iragan horrek soilikziurtatzen du. Hortaz, iragan historikoa, gizatiarra, orainaldian etorkizunaren, proiektuaren arabera eginiko borrokek eta
|
lanek
osatzen dute. Iragan honek bereiztenditu proiektua eta amets hutsa edo utopia.
|
|
|
Bilboko Arte Ederretako Museoan Caravaggio pintore italiarraren
|
lanek
aho zabalik utzi gintuzten. Caravaggiorenak berarenak zirela erabateko segurtasunez ezin ziurtaturik ere, lehenik Italian, gero Espainian eta ondoren Euskal Herrian zintzilikatutako koadro klasikoek niri behintzat sortzen didaten zirrara ez da —aitortzen dut— zirrara espiritual hutsa.
|
|
|
Ezinbestekoa da biografia labur hau Wittgensteinen erlijiozkotasuna ezagutu dezagun. Datu berriak ditu, Wittgenstein, Tolstoiren
|
lanek
bultzaturik, Austria Behereko eskola landatarretan, herri xumeetan (Trattenbach, Hassbach, Puchberg eta Otterthal), irakasle gisa lan egiten hasi zenekoak. Honetaz gain, Baum ikerlari ondradua eta zuzena izan da beti.
|
|
|
• 1920 Klosterneuburgeko komentuan egin zuen lan lorazain gisa. Irakaslearen titulua lortu bezain fite, Lehen Hezkuntzari ekitea erabaki zuen, Tolstoiren
|
lanek
bultzaturik, Austria Behereko eskola landatarretan, herri xumeetan (Trattenbach, Hassbach, Puchberg eta Otterthal), 1926 arte. Urte honetan Trattenbachen hasi zen.
|
|
2001
|
|
|
Iritzi pertsonaleko eta behako zorrotzeko artikulugile gisa oso ezaguna dugu Patziku Perurena. Bere nobela eta ikerketa
|
lanek
ere arrakasta izan dute. Baina horien guztien egilea ez ezik poeta ere bada goizuetarra eta ez nolanahikoa.
|
|
|
Ondoren, Ainara Garcia eta Aiora Kintana hasiberrien
|
lanek
kolokan jarri zituzten Arte Ederren Fakultateko irakasteko moduak. Garai berriei begira gaude.
|
|
|
Prozesu guztiaren ondoren, gabon bueltan ureratzen denean, Mendietak esanikoaren arabera 120 milioi pezeta inguruko inbertsioa egina izango du Aula del Mar erakundeak. Eraldaketa
|
lanek
sorturiko kostuak, elkarteko kideek ordainduriko kuotekin ordaintzeko asmoa dute.
|
|
|
HILAREN 15ean egingo du Susa argitaletxeak" XX.Mendeko Poesia Kaierak" bildumako hirugarren entrega. Lauaxeta, Bitoriano Gandiaga, Jose Angel Irigaray, Amaia Lasa, Joxe Agustin Arrieta, Joxean Muñoz, Omar Nabarro (Edorta Jimenez), Felipe Juaristi eta Pako Aristi idazleen
|
lanek
osatuko dute entrega hau.Orain arte kaleratutako lanen xehetasunak www.susa literatura.com helbidean daude irakurgai.
|
|
|
Eta, hala ere, ez da hainbeste denbora eskultoreek estatua hutsak besterik egiten ez zituztenetik. Erantzun borobila emate aldera, 100 urte direla esan daiteke, XX. mendeko data baitute modernotzat har daitezkeen eskultura
|
lanek
.
|
|
|
Dena etiketatzen den garaiotan, Ameztoiren lanari etiketak jartzeko ordua ere iritsi da; pintore honen obrak, ordea, ez du horretarako erraztasunik ematen. Egia da bere
|
lanek
ukitu surrealista nabaria dutela. Baina Ameztoiren «surrealismoa» errealistegia da.
|
|
|
2 Isiltasun hori nobelagintzari dagokio, noski. Izan ere, deigarria da azken urteotan (ikus bibliografian) idazle honek eginiko hainbat
|
lanek
(nobelei hitzaurreak, hitzaldiak, egunkarietako artikuluak...) Ramonek aspaldian zuen jarrera etetea. Idazleak argitaraturiko artikulu eta lanetan ikusten denez, jarrera askozaz ere publikoagoa edo erakutsi du Ramonek azken garaiotan eta, zentzu honetan, garai bateko konpromiso kulturalaren oihartzunak dakuskigu.
|
|
|
Jamesen
|
lanek
oihartzun itzela eduki zuten eta jarraitzaile sutsuenetarikoa izan zen Percy Lubbock kritikariak zera gehitu zuen:
|
|
|
Kritikaren arlora itzuliz, lehenago aipatutako autore aitzindarien
|
lanek
eragin zuzena izan zuten estrukturalismoaren ildotik ikuspuntuari buruz egin ziren azterketetan. Alabaina, esan daiteke azterketa hauek ez zirela hain oparoak izan eta, ikuspuntuari dagokionez, Gérard Genette ren Figures III (1972) izan zela lanik sakon eta interesgarriena.
|
|
|
OFF Laponian, jantziek, artisauen
|
lanek
eta apaingarriek bikingoen, ekialdeko herrien eta samien ezaugarriak dituzte.
|
|
|
Baita loditasunak ere, batez ere gorputz enborreko loditasunak (sabelalde lodiak) eta ordu luzez zutik egotera behartzen duten
|
lanek
edo denbora gehienean eserita egotea eragiten dutenek ere areagotu egiten dute gune horretako kongestioa.
|
|
|
Jose Maria Lacarra, hain zuzen. Berak egindako
|
lanek
Erdi Aroko Nafarroakohistoria ezagutzen lagundu digute, gertakizun politikoak, askotan ondo dataturikez zeudenak, ez ezik, beste zenbait alderdi ere argituz:
|
|
|
Zer esanik ez, erromatarrei buruzko ikerketa
|
lanek
Erdi Arokoek bainoosasun hobea izan dute. Euskal Herrian erromatar arkeologiaren hastapenak XVIII.mendearen bukaeran egin ziren, testuinguru intelektual zehatz batean.
|
|
|
Etxepareren olerkietanitaliar poeten urruneko eragina sentitzen ahal baldin bazen, Kontraerreformakoizkiriatzaileenetan dotrinaren estalkiaren hertsikeria nabari zitekeen. Teologia liburuek, erretorikak, exegeta
|
lanek
, katiximek hargatik, besterik ezean ote?. Iparraldeko literatur tradizioa zedarritu zuten, eta naski Euskal Herri osokoa, XIX.mende arte bederen.
|
|
|
Jakina denez, euskalesparru literarioak jaraunspen murritza jaso du aurreko lau mendeetatik, etahandicap historiko hori kontuan hartuta ari da borrokan, eszenatoki unibertsaleantokitxo bat lortzearren. Zenbat eta eskualde literario zentralagokoa izan, zenbat etakapital literario gehiagoren jabe den eskualde bateko partaide izan, hainbat etaerrazagoa da idazle batentzat bere
|
lanek
irakurketa unibertsal bat jasotzea. Idazlefrantses batek ez dauka automatikoki nortasun kolektibo frantsesaren bozeramailegisa irakurria izateko arriskurik; idazten duen guztia, magiaz bezala, unibertsalada.
|
|
|
Askoz irudimen handiagoa dute, estilo freskoagoa, hobeto idazten dute. Nesken
|
lanek
irabazten dute nagusiki.Baina, 18 urtera iritsitakoan, gauzak aldatu egiten dira. Unibertsitatean hastean, neskak askoz arduratsuagoak dira mutilak baino, eta baztertu egiten dute literatura.Ikasketetan zentratzen dira eta gainontzeko zaletasunak bigarren mailakoak bihurtzen dira.
|
|
|
Oraindik berak ere oso ondo ez dakien zerbait aurkitu nahi du. Lo gelditu da senarra Â, aizkora
|
lanek
(eta bestelakoek) eragindako nekeen ondorioz. Marik, inguruak behatu ondoren, lepora eraman du eskuineko eskua.
|
|
|
Bai, errazago da literaturaz mintzatzea eta errazago ere da literaturaren bidez zerbait egitea. Badakigu behinik behin literaturak, eta edozein kultura
|
lanek
orobat, ez diola hizkuntza biziari, suspertuko ez badu ere, mesede besterik egingo.
|
|
|
Hemen bildutako
|
lanek
usain eta eite desberdina dute, generoak ere desberdinak baitira: hitzaldiak, artikuluak, berripaper laburrak...
|
|
|
Jendeen, jende hazien, on eta probetxurako
|
lanek
ere bazuten arrakasta, gehiago beharbada idazleen aldetik irakurleenetik, eta argitaratzaileenetik baino. Nik neronek ere ezagutzen ditut eskuizkribu lodixkak edo arras lodiak argitara irten ez direnak, bi tomotako Oñatiko Arrazolatarren Instruccinuac2 eta Iruñean zegoen Doctrina para la instrucción de la familia de casa en Bascuence3 Jusef Egiategi zuberotarrarenak ere eskulan hutsa izan dira, nik uste, oraintsu arte.
|
|
|
Ez da hori noski horrela gertatzen merezi onez merezi ez duelako horrelakorik, baina, eta beti erakutsi digun gogo giroa hartzen dut lekuko, ez lioke inolaz ere eder iritziko besteak elkarren lehian nor goragoka aritzeari. Nagokion, bada, beregandik ikasi dugun (edo ikasi behar genukeen) hizkera soil zehatzari, bere
|
lanek
gure kultur arloan izan duten ondorio eta eraginaz mintzatu behar dudanez gero. Hori baitut agindua.
|
|
|
Gaztelu plazako indusketa
|
lanek
progresua eta kultura deman jarri dizkigute, eztabaida klasikoaren borroka zibikoa ren episodio berria. Progresua Kulturari kontrajarriaagertuz, biak aurkari, bateraezin, eta lehia bera kontraesankor bihurtuz:
|
|
2002
|
|
|
Bere sorreratik, Bilboko Arte Ederretako museoa museo historikoa izan da, iraganeko adierazpen artistikoak erakutsi dituena. Azken hiru urtetan jasan dituen berritze
|
lanek
ez dute, hala ere, bere itxura soilik aldatu. Berritze lanak edukietara ere iritsi dira eta horren lekuko da «Gaur, hemen, orain» erakusketa.
|
|
|
Gogora ekartzen dizkigu Susa argitaletxeak eman zituen estreinako urrats haiek. Horretan ikusi zuten argia, Mikel Antzaren, Maskaradaren eta Alfonso Sastreren, besteak beste, hainbat
|
lanek
. Baina argitaletxeak bertan behera utzi behar izan zuen zabaldutako saila.
|
|
|
Jean Piagetek haurraren psikologiaz, adimenaz eta hizkuntzaz egin zituen ikerketen garrantzia kontuan harturik, hala nola pentsalari suitzar honek kaleratutako liburuen konplexutasuna ulertzeko irakurle arruntak duen zailatasuna, Jean Piageten zenbait artikulu eta hitzaldi biltzea erabaki zuen Gaiak argitaletxeak. Umearen adimen garapenaren inguruko
|
lanek
osatzen dute lehen zatia. Bigarrenean, berriz, Ume txikiaren pentsamendua, Hizkuntza eta pentsamendua genetikaren ikuspegitik, Oreka nozioaren zeregina portaeren azalpenean psikologian, Psikologia genetikoko arazoak eta Adimenaren hasiera (genesia) eta egitura psikologian deitu lanak azaltzen dira.
|
|
|
Aipatu beharra dago, halaber, Iruñean eta Nafarroan historiaz eta arkeologiaz arduratzen direnen artean oso zabaldua dagoen irudia: Nafarroako Gobernuak edo beste edozelako agentek arkeologia
|
lanek
eraikuntza zibila ez oztopatzea nahi dutenean, Tramari ematen zaizkio aldez aurretik egin beharreko arkeologia lanak. Zurrumurru honen inguruko daturik, dena den, ez dugu eskuratu eta arkeologo eta historiagileen artean entzundakoa prezio berean saltzen diogu.
|
|
|
baieztapen hori halako indarrez ondare arkeologikoaz benetan arduratu izan balira, jakinik arkeologia
|
lanek
akaso urteak irauten dutela. Harrigarriena da, zeregin horretan Iruñeko Udalak eta UPNk UPNren arazoa bihurtu baita jadanik Trama enpresa eta ondare historikoaren zaintzaz arduratzen den Principe de Viana erakundearen babesa izan duela.
|
|
|
Salaketa jarri, komunikabideetan datuak agertu eta Gazteluko Plazan aztarna berriak azaldu ahala etengabe gertatu dena Iruñeko Udala eta UPNko goi karguen erreakzioan gero eta artegatasun handiagoa nabaritu da. Goreneko unea otsailaren 28an eman zen, Iruñeko Udaleko oposizioak UPNren aurkako botoekin arkeologi
|
lanek
bakarrik jarrai zezaten aparkalekuaren eraikuntza lanak behin behinekoz geldiaraztea erabaki zuenean. Orain Principe de Vianak erabaki du eraikuntza lanak berriz noiz hasiko diren.
|
|
|
Ikusgarritasunaren bilatze honetan, telebistarako egiten diren spotek, adibidez, herri bereko luzemetraiek izan ohi ez dituzten medioak izaten dituzte, hauetan punta puntako teknikoek lan egiteaz gain. Esperanza Luffiegok, Sarobe zine eskolako koordinatzaileak, publizitate
|
lanek
izaten dituzten aurrekontuak izugarriak izaten direla dio, spotak inpaktua lortzeko asmoarekin egiten baitira maiz. Entzute handiko profesionalek lan egiteaz gain, zinema formatoan, argiztapen zein errodajeko azken teknologiarekin egiten da lan.
|
|
|
Irailean ekingo diote argitarapen lan horri, Julio Urkixo Mintegiaren sorreraren 50 urteurrena ospatzeko ekitaldien baitan. Mitxelenaren
|
lanek
hamar milatik gora orrialde dituzte eta beraz, lau urteko epea kalkulatu dute bere obra osoa plazaratzeko.
|
|
|
Dena den, euren arteko lokarri ere bada. Hala, bakoitzak nortasun propioa duen arren, herri biak bakar batean bilakatzen dira sarri, Kilometroak festaren antolaketa
|
lanek
erakusten duten bezala. Aurtengo ibilbideak muga hori bi bider zeharkatuko du, nahiz eta euskaltzale asko ziurrenik ohartu ere egingo ez den.
|
|
|
Ez dut liburu gehiegi ekoizten denik uste, kontua da erosle gutxi dagoela. Ekoizten den %80tik gorak badu bere tokia, geroz eta argitaletxe finagoak ditugu, kalitate galbaheak gero eta hobeagoak dira, gutxitan ihes egiten digute galbahe horren alboetatik erdi mailako
|
lanek
. Euskarazko produkzioaren maila oso txikia dela bonbardatzen da merkatuan, etengabe, baina hona beste datu bat:
|
|
|
1999ko datuetara itzuliz, literaturan argitaratzen denaren% 59,3 narrazio testuek osatzen dute,% 11 poesiako
|
lanek
eta% 7 antzerki lanek. Literatur kritikari dagokionez, ezin azken urteetako datu zehatzik eman, daukagun azken datua epeari dagokiona baita.
|
|
|
1999ko datuetara itzuliz, literaturan argitaratzen denaren% 59,3 narrazio testuek osatzen dute,% 11 poesiako lanek eta% 7 antzerki
|
lanek
. Literatur kritikari dagokionez, ezin azken urteetako datu zehatzik eman, daukagun azken datua epeari dagokiona baita.
|
|
|
Savalek, kasu) 11, ordu arte bazter literatura izan ziren idazle hegoamerikarren lanak gaztelaniazko literatura kanoniko izatera iritsi ziren urte horietan. Hau da, ordura artean espainiar idazleen
|
lanek
izandako leku hegemonikoa hasi zen iraultzen urte horietan. Euskal literaturari dagokionez, azterketa sakonegirik egin gabe ere, badira zenbait adierazle antzeko emaitzetara iristen lagun diezaguketenak.
|
|
|
Hona gure iradokizuna, horrelako kasuetan: obraren ardura daraman profesionalari, jabekideen komunitatearen aurrean, eraikinaren segurtasunean, kanpo egituraketan nahiz gainerako etxebizitzetan gure etxeko
|
lanek
inolako eraginik izango ez dutela egiazta dezan eskatzea.
|
|
|
N errepidean, Etxegarateko igarobideko zabaltze
|
lanek
eta Debakobailarako korridoreak (Eibar Gasteiz) atzerapenak izaten dituzte behineta berriro, hainbat arrazoi direla medio: Erakundeen artean (Aldundiak, Udalak, etab.) akordiorik eza, finantziazio arazoak, ustiapen erregimenari buruzko eztabaida (Eibar Gasteiz autobidearen kasuan), ingurugiro inpaktua, bi bideen artetik lehentasuna zeinek daukan zehazteko eztabaida, etab.
|
|
|
Unibertsitatearen eta enpresen arteko harremana, zehatzago, oraindik ahulagoa da, unibertsitatean burututako
|
lanek
daukaten konfidentzialtasunik ezagatik, lan erritmo desberdinengatik, eta unibertsitatean eman beharreko pauso burokratikoengatik. Hala ere, arlo batzuetan unibertsitatearen eta produkzio munduaren arteko nolabaiteko elkarlana dakusagu:
|
|
|
84) zuzena ote den; eta nola barneratu duten ikasleekzein irakasleek euskal lerroko partaide izatea (Abad, 1998). Edo ikerkuntza arloanegindako
|
lanek
nolako emaitza eskaini duten. Zer esan franko dago alderdi etaerakunde politikoek gai honi buruz esan dutenaren inguruan, unibertsitateareneskakizuna autogobernuaren eskakizunarekin erabat lotuta dagoelako.
|
|
|
«25 adin taldeko pertsonen herenetik erdira, gaur egungo
|
lanek
etabizitzak eskatzen dutena baino jakintza maila baxuagoa dute» (OCDE, Inbertsioa giza ondasunetan, 1998).
|
|
|
e) Testu horien berezitasun nabarmenetako bat dugu terminologia. Hau da, ohiko hiztegi eta lexikografia
|
lanek
jasotzen ez dituzten hitz eta unitateterminologikoak biltzen dira testu horietan. Izan ere, bildu ez ezik,. maiztasun handiz ageri dira (ohiko testuetan baino askoz ere maizago).
|
|
|
Oro har, lexikoaren deskodifikazio arazoak izan ohi ditu espezialista ez denitzultzaileak, eta horiekin batera birsemantizazio gertaeren identifikazioa etamailegutzara edo bide patrimonialera (elkarketa eta eratorpena) jo behar ote denzalantza neologia lanetan (ohiko lexikografia eta terminografia
|
lanek
erantzutenez dutenean, behintzat). Gainera, neologia iluna erabiltzen da maiz:
|
|
|
Zentzu honetan generoen inguruan eginiko
|
lanek
informazio baliagarriaematen digute. Lanok, ebaluazio formatibo egonkorrari esker, helburuak etaedukiak ikasleen gaitasunetara estuki egokitzen joan dira (Bain Schneuwly, 1987; Delcambre, 1996, besteak beste).
|
|
|
Baina bidegabekeria hori ez zentxikiagoa izan XIX. eta XX. mendeetan, hilobi erraldoi horietan hainbat ahalduneketa sasijakintsuk kuxkuxeatzeko zuten?? asetzeko egindako
|
lanek
informazio garrantzitsuaren galera ekarri baitzuten. Zoritxarrez, aztarna materialez gain, hilobi horietan egon zitekeen bestelako informazioa ere, batez ere orain landu nahidugunaren ingurukoa, galdutzat jo daiteke.
|
|
|
Azken urteotako
|
lanek
–indusketa metodologia zainduagoak eta hilobi horietako batzuen aparteko kontserbazio egoerak kontuan hartuta, informaziointeresgarria eskaini dute.
|
|
|
talde menperatzaileenarteko senidetasun harremanak, beren boterearen oinarri materialak edo tokikoerakundeen eta errege aginpidearen arteko erlazioak. Gaur egun prestatzen aridiren
|
ikerketa
lanek horrelako arazoei erantzuna ematea espero dugu.
|
|
|
Adibidez, Erdi Aroko Nafarroako eskulangintza mundua ia basamortu historiografikoa da, oinarrizko ikerketak falta baitira. Oraindaino plazaratu diren
|
lanek
ekarpen sakabanatuak eta partzialak, oso berezituak askotan, egia esanda, egin dituzte.
|
|
|
Bibliografia tratatzeko orduan, zenbait arlo eta bideezberdin jarraitu ditugu: euskal gizarte estamentala ezagutarazten duten obraklehen abiapuntua badira ere, gizarte sareak, oeconomicaren funtzionamendua etafunts instituzionala aztertzen dituztenek ere analisi ereduak ematen dizkigute.Lehenik eta behin, Antzinako Erregimeneko euskal gizarteari buruzko eta emakumeari buruzko
|
lanek
lehen abiapuntua eman digute. Zehazki emakumeari dagokionez, lanak gutxi izan dira orain arte, euskal historiografian behintzat.
|
|
|
EHUn eta Deustukounibertsitatean herrialde desberdinak biltzean, prozesua ez da hain nabarmena, baina joera antzekoa da. Honek ez du esan nahi, eremu horretan egindako
|
lanek
ezdituztenik ezagutzen historiografiaren azken ekarpenak. Galderak planteatzekoorduan, ikerlan horiek inguruko herrialdeetan sortutako auziak ere hartu dituztekontuan.
|
|
|
Guregana iritsi diren bi historia
|
lanek
estilo berri baten bidea ireki zuten latinezko historialaritzan. Zesar bera protagonista izan zuten gertakizunen kontakizuna da gehienbat, berak edo bere hurbileko lankideek idatziriko ohar eta txostenetan oinarritua eta etnografia edo geografiari buruzko excursus luzeez hornitua.
|
|
|
Gainera, lekurik txarrenak eman dakizkieke edo asteko egun okerrenak esleitu libratzeko. Errepideetako laguntza
|
lanek
zigor ekonomikoek baino “puntuazio” txikiagoa izango lukete. Azkenik, Fenadismer ek DGTri eskatzen dio kontrol handiagoa egin dezala zigor ekonomikoak bereizketarik gabe ezartzeari dagokionez, horrek herritarren defentsarik eza eta agenteen agintekeria eragiten baititu.
|
|
|
Diabetesari buruzko ikerketengatik ezaguna den azken hori polemika piztu da enbrioi zelula amak erabiltzeko asmoa duelako. Tesiaren egileak espero zuen bezala, laborategiko
|
lanek
ondorioztatu zuten karraskari hori ez dela eredu interesgarria 2 motako diabetesarentzat, biztanlerian hazten ari den gaixotasunetako bat, batez ere helduen artean. Jarabalek, berez, hipergluzemia espontaneoa deskribatzen zuela egiaztatu zuenean, eta beste zenbait alderdi. Langerhans irlaren alfa zeluletan kristalak agertzea?
|
|
|
Baina Erresuma Batuan eta Norvegian teknika konbentzionalekin egindako ikerketek Suediako unibertsitateari eman zioten arrazoia. Orain, Britainia Handiko Reading Unibertsitatetik eta Suitzako Nestlé Ikerketa Zentrotik (biak Naturen argitaratuak) eta Ipar Amerikako Procter & Gambler elikadura katetik aparteko
|
lanek
hasierako teoria birsortu dute. Izan ere, hiru lanen ondorioetatik ondorioztatzen denez, tenperatura altuetan frijitu edo egosiz gero akrilamida sortzen da.
|
|
|
– Oso erabilgarriak dira eremu zolatuetan instalatu nahi direnean, bai lurzoruaren mailan bai lurzoruaren gainean. – Oso instalazio sinplea behar dute, eta mantentze
|
lanek
ere ez dute arreta berezirik eskatzen. Beira zuntzezko urmael bat eskuratu nahi badugu, jakin behar dugu urarekiko nahiz izpi ultramoreekiko bereziki erresistenteak direla urmael horiek; are gehiago, fabrikatzaile gehienek 20 urte arteko bermea eskaintzen duten bezain sendoak dira.
|
|
|
Azterketa horietan frogatu denez, kalitatea kontrolatzeko sistema deformatutako proteinak kentzeko nahikoa ez bada, prioi kopuru txikiek nerbio zelulak suntsitzen dituzte. Lindquistek eta Mak koordinatutako
|
lanek
lortu dute mekanismo bat zehaztea, zeinaren bidez prioi normala oso toxiko bihur baitaiteke neuronentzat, eta malformazioa nola kutsa daitekeen beste proteina batzuekin. Proteosomen inhibitzaileak erabili ditu Susan Lindquistek esperimentuetan.
|
|
|
" Orain arte egindako bi lehiaketetan aurkeztutako lanen kalitatea oso ona izan da". Aurkeztuko diren
|
lanek
gai, estilo eta teknika librea jorratuko dute, A3 neurrikoak eta bi koloretara izango dira. Gainera, kartel bakoitzak lema bat eramango du, eta saria erabakitzeko orduan, lemak" garrantzia" izango duela jakinarazi dute antolatzaileek.
|
|
|
ez dira jotzeko gaitzak, pianoaren teklek nekerik gabe erantzuten diete hatzei. Baina, paradoxikoa badirudi ere, erraztasuna bera dute Schumannen piano
|
lanek
zailtasun nagusi: pianoa sottigliezzarik gabe joz gero, haren piezek beren xarma guztia galtzen dute; onik onenean, erdibidean gelditzen dira, ez dute malenkoniarik ematen.
|
|
|
Euskal literatura, lehenik eta behin, izen zerrenda bat izan zen niretzat, OHOko eskuliburuetakoa alegia; abade zerrenda bat, erantsi nuke, eta ez bereziki interesgarria: idazle horien bizitzek ez ziruditen oso kitzikagarriak (Lauaxetaren fusilamenduaren pasadizoa kenduta, agian), eta are gutxiago idatzi zituzten
|
lanek
. Batxilergoan gauzak pixka bat aldatu ziren, orduan hasi baikinen, institutuan, euskal literatura irakurtzen.
|
|
|
Bestalde, hutsuneak hutsune, testugintzan ere aurrerapauso handiak eman dira eta
|
lanek
aurrera dihardute. Bide onean gaude, zalantzarik gabe.
|
|
|
Presoek ez daukate ihes egiterik, ikuskatzaileen zaintzapetik ihes egingo balute ere, kanpoan dauden hamaika oztoporekin egingo bailukete topo eta, beraz, ihesaldietan pentsatzerik ez dago, inondik inora ere. Hori horrela, beraz, leihoak ipiniko dira leotzetan, ez bakarrik preso dagoenari zor zaion begiruneagatik, baizik eta osasuneta garbitasun baldintza oinarrizkoenek hori eskatzen dutelako; arrazoi ekonomikoek ere horixe eskatzen dute, espetxe barruan egin beharreko
|
lanek
argi ugari eskatzen dute-eta; zer merkeagorik, bada, leihoetatik sartzen den argia baino!
|
|
|
Esate baterako, enpresaburuaren erabakia legez arautuko balitz erraza litzateke egindako lana bilatzen den efektuaren aurkakoa izatea, lana arautzeak ez baitakar ezer onik: bidalitako
|
lanek
probetxuzko ezer ematen ez badute, bistan da lan hori kaltegarria dela; aldiz, egindako lanek abantaila besterik ez badakarte, lan horri mugak ipintzea alferlana izango da. Urte batean onuragarriak izan diren lanak beste batean ez daukate zertan onuragarri gertatu.
|
|
|
Esate baterako, enpresaburuaren erabakia legez arautuko balitz erraza litzateke egindako lana bilatzen den efektuaren aurkakoa izatea, lana arautzeak ez baitakar ezer onik: bidalitako lanek probetxuzko ezer ematen ez badute, bistan da lan hori kaltegarria dela; aldiz, egindako
|
lanek
abantaila besterik ez badakarte, lan horri mugak ipintzea alferlana izango da. Urte batean onuragarriak izan diren lanak beste batean ez daukate zertan onuragarri gertatu.
|
|
|
Neguaren amaieran kostata ulertu zuen metroko enplegatuaren ahots axolagabea. Line hartako
|
lanek
atzerapenak omen zekartzaten atzera ere. Bidaiari errukarrien orkatilei erreparatu zien, King' s Road eta Sloane kaleetako zapata denda garestietan bortxaturiko orkatilei Green Parkeko zelaietan puskatzeko orkatilei baso urbanoaren asfaltoak handitutako orkatilei Royal Ballet erako orkatilei egunaren luze zoroak gorrituriko orkatilei maitemintzeko orkatilei maiteminez hiltzeko gisako orkatilei.
|
|
2003
|
|
|
Guk gure aliantzak ez ditugu soilik hauteskundeetara mugatu nahi, askoz zabalagoak izan behar dute. Guretzat, maila instituzionaleko nahiz gizarte mailako
|
lanek
maila bereko garrantzia daukate
|
|
|
Absidea erdi biribila, esfera laurdeneko ganga eta burualdean kanpandorrea ditu. Eraikitze
|
lanek
luze iraun zuten. Besteak beste, Martin Apaztegi, Domingo Aristiburu eta geroago Martin Abaria izan ziren parrokia eraikitzeko lanen arduradunak.
|
|
|
Justizia Sailak bere ahaleginak bildu ditu zenbait ardatzetara, eta ardatz horietako bat da, hain zuzen ere, terminologiaren normalizaziorako eremua. Horixe erakusten dute Agiri Judizialen Itzulpenerako Batzordearen
|
lanek
; lan horiek Justizia Administrazioarekiko Harremanetarako Zuzendaritzak koordinatu ditu, eta, euren bitartez, agiriak euskaratu eta normalizatu dira. Batzorde horretan parte hartzen dute Deustuko Unibertsitateak berak, Herri Arduralaritzaren Euskal Erakundeak, Euskal Herriko Unibertsitateak, UZEIk, magistratu euskaldunek, Justizia Sailburuordetzako itzultzaile eta teknikariek, abokatuek?
|
|
|
Eta gainera, garaiturik arauz zenbait mende geroago itzulpen
|
lanek
italiarrengan sortuko zuten lotsa,. Tradutore Traditore, erranarazi ziena, prestatu zuten Alexandriako metropolian grekozko itzulpen famatua, grekotarren erdian bizi ziren herritarrentzat.
|
|
|
Historiaren historia honi historiografia izena eman ohi zaio, gure disziplina zatitzen den azpiarloetako bat dugularik. [...] Historiografiari buruzko
|
lanek
, gainera, izan ohi dute ezaugarri amankomun bat, alegia, aspergarriak diruditela, batez ere ikasleentzat: ikasturte hasieran, azkar eta trakets azaltzen den gaia asignaturaren historiografiari buruzkoa izan ohi da.
|
|
|
Eta beraz iraganaren gaineko kontakizunak euskaraz egitean ahoz lantzen ziren. Erdaraz idatziriko aurreneko historia
|
lanek
, ahozko euskal diskurtso historikoen lekukotasunak jaso dituzte. Adibidez, Lope Gartzia Salazarrek aipatzen duen Jaun Zuriaren legenda, ahozko herri tradizioan erroturiko istorio bat dela dirudi, eta itxura guztien arabera Goi Erdi Aroko gertaeren nolabaiteko oihartzunak jasotzen ditu.
|
|
|
Kontuan izan behar da, egoera ulertzeko, UEUren baliabide urriek ez zutela aukera handirik ematen egitura sendoak sortzeko. Euskal Herriak, Franko hil ondoren, bestetik, bizi zuen aldaketa giroak eta politika
|
lanek
zuten lehentasuna askorentzat eta horrek ez zuen lagundu saila trinkotzen. Ez ziren gutxi Historia euskaraz landu nahi zutenek zituzten arazoak.
|
|
|
Artisten belaunaldi berriek errealismorako joera erakusten zuten, eta euren
|
lanek
dokumental itxura bereganatuko zuten, gertatutakoaren kronikak izango balira bezala. Halaber sinbolo eta irudi alegorikoen bidezko lanak egiten zituzten, ideologia jakin bat azaleratu nahian.
|
|
|
Babes
|
lanek
segurtasuneko berme faltsua sortzen dute gehienetan; izan ere, uholde bat izan den lekuan berriro izango da beste uholde bat denborapasatuta, oraingoak aurrekoak baino kalte ekonomiko handiagoak sortukobide dituela, ibaiertzak berme faltsuaren kontura denborarekin gero etabeteago izaten direlako.
|
|
|
109 Bakaikoak aipatu ez arren, hiru diferentzia nabarmen zeuden erakunde horien eta UEUren artean. Ez Eusko Ikaskuntzaren, ezta Euskaltzaindiaren
|
lanek
ere, ez zuten kolokan jartzen marko juridikoa. UEUren helburua, ordea, euskarazko unibertsitate bakarra Euskal Herri osoarentzat, ezinezkoa zen legedien aldaketa sakona egin gabe.
|
|
|
Zazpi probintziak bilduko zituen barrutiaren aldeko
|
lanek
osatzen zuten hirugarren atala. Helburu zaila izan arren, UEUk urratsak egin behar zituen hori lortzeko.
|
|
|
Liburu honetan aztertutako epean, 1973tik 1984ra bitartean, UEUren erakundetzea nahiko ahula izan zen, eta kide askoren borondatezko lanean oinarritu zen. Kideen arteko komunikazioa eta beste erakunde batzuekin izan beharrekoak, administrazio
|
lanek
eta erakundea bera eustera zuzendutako ekintzek ez zuten denbora handirik kentzen, eta kideen ahaleginak, handiagoak edo txikiagoak, bakoitzaren ahalmenaren eta konpromisoaren arabera. UEUren helburuak gauzatzera bideratzen ziren zuzenean.
|
|
|
Baieztapen hori egia da, prestaketa lanak kontuan hartuz gero, bai antolaketaren ikuspuntutik, baita ikastaroen edukiak atontzeko egin beharrekoa kontuan izanda ere; baina, neurri batean, irudi faltsua ere bazen, urtean zeharreko lana beste erakunde batzuetan egiten baitzen. Kalzadaren kasuan, liburua Zamorako kartzelan idatzi zuen, eta liburuak ibilbide luzea egin zuen bost urte geroago UEUk argitaratu arte145 Antzeko azalpena dute UEUko ikerketa
|
lanek
(jarduera hori azpimarratu zuen Martin Orbek Iruñeko udalak eskainitako harreran). Izan ere, tesina horiek Bilboko Unibertsitatean landu eta aurkeztu ziren, nahiz eta egileek aitortu zutenez, U.E.U.ko giroak eta berotasunak bultzatu euskaraz egitera.
|
|
|
Etxenikeren proposamenaren kontra agertu zen zuzendari berria, hots, UEU gai monografikoetara eta. Kongresuak? antolatzera zuzentzearen aurka; Bakaikoaren hitzetan, oinarrizko
|
lanek
izan behar baitzuten lehentasun osoa.
|
|
|
Baina izan zuen eragina UZEIren dinamikan eta hiztegigintzan, oro har14, hiztegi espezializatuen bidea moteldu egin baitzen, baita UZEIren hasierako dinamika ere, talde desberdinen integrazioa bilatzen zuena. Moteltze hori, Joseba Intxaustiren ustez, «segurtasun ekonomiko eta instituzionalik ez zaizkiolako eskeini» gertatu zen, eta horren ondorioz, terminologia
|
lanek
pisu nabaria hartu zuten, baita administrazioek eskatutako enkarguzko lanek ere15 Jaurlaritzaren aurrekontuak igo ahala, euskararen alde lan egiten zuten erakundeentzako laguntzak ez ziren erritmo berean igotzen; bestalde, erakunde berriak sortzeak, HABE esaterako, haserre bizia piztu zuen sektorean. Kezka, aldiz, kultura politika osora zabaldu zen.
|
|
|
Baina izan zuen eragina UZEIren dinamikan eta hiztegigintzan, oro har14, hiztegi espezializatuen bidea moteldu egin baitzen, baita UZEIren hasierako dinamika ere, talde desberdinen integrazioa bilatzen zuena. Moteltze hori, Joseba Intxaustiren ustez, «segurtasun ekonomiko eta instituzionalik ez zaizkiolako eskeini» gertatu zen, eta horren ondorioz, terminologia lanek pisu nabaria hartu zuten, baita administrazioek eskatutako enkarguzko
|
lanek
ere15 Jaurlaritzaren aurrekontuak igo ahala, euskararen alde lan egiten zuten erakundeentzako laguntzak ez ziren erritmo berean igotzen; bestalde, erakunde berriak sortzeak, HABE esaterako, haserre bizia piztu zuen sektorean. Kezka, aldiz, kultura politika osora zabaldu zen.
|
|
|
Prozesu hori gertatzen zen bitartean, ohiko
|
lanek
aurrera jarraitu zuten, hots ikastaroen prestaketak eta liburugintzak. Ikastaroei dagokienez, aurreko urteko kopurua handitzea zen helburua eta, neurri batean, lortu zen, 21 ikastaro prestatu baitziren.
|