|
2000
|
|
|
Fuina edo lepazuria bezain kuriosoa, izpiritua beti pil pilean, berritasun guzietaz gose, jendetasunez josia, hona ene ustez, hi bezalako gizon tipito batek behar ukan dituen laguntzak gu biak elgarren anaia bilakatzeko. Ez ahantz etxetik pasatu behar duala, kantaldiak utzi baldin badituk ere, hire
|
lana
ez duk horretan gelditzen. Badiagu oraindik kantu andana bat elkarrekin idazteko.
|
|
|
«Bikoizlarien
|
lana
ez da behar adina baloratzen, aktore onak izateaz gain, erritmo ona eta sinkronia ere eduki behar dute eta»
|
|
|
Hala ere, Laspiurrek egindako
|
lanak
ez dira euskarara bakarrik mugatzen, baditu idazten hasi zeneko zenbait bertso eta itzulpen eta Eibarko ikastolaren historia txikia berak idatzia da. Bestalde, bereziki azpimarragarria da, Imanolek aldizkari eta egunkariekin izandako harreman sendoa.
|
|
|
Bertsolaria ez izan arren, zama astunegiak bizkarreratuz ibili ohi zen plazarik plaza. Guregatik eginiko
|
lanak
ez zaizkio astotxoari behar bezala eskertu. Gainera, bizkarreko bat edo beste ere jaso izan du.
|
|
|
Horrenbertzez, gaur egun Nafarroako Ubidearen
|
lanak
ez direla hasi agerian paratzen du Gorraizek. " 1993an hasi zuten Itoiz, baina Estatuak ordaintzen du guztia.
|
|
|
" Oso iritzi ona dut bizkaitarrekiko. Hemen
|
lanik
ez zenean herritarrak Bilbo ingurura joan ziren lanera eta, gaur ere, Bilbo Handiak behera egin duen arren, castrotar asko dago oraindik enpresa bizkaitarretan. Ni neu ere Bilbon lanean aritua naiz.
|
|
|
Batzuetan lagun batekin komentatzen duzu: " Badirudi azken sei hilabetetan merezi duen
|
lanik
ez dela atera". Eta bat batean, hurrengo bi hilabetetan, hiru liburu on argitaratzen dira.
|
|
|
Nafarroa Oinezen antolatzaileak orain hilabete asko hasi ziren hilaren 22ko jaia prestatzen. Baina euren
|
lana
ez da egun honetara mugatu, eta urtean zehar ere makina bat ekitaldi antolatu dute. Urtarrilaren 28an adibidez, kontu kontalarien ipuinak entzuteko aukera izan zen Zizur Nagusian, otsailean Maria Bayo kantaria aritu zen Gayarren, eta apirilean" El Caserio" zartzuela izan zen entzungai leku berean.
|
|
|
Honen aurrean Euskal Irratien erantzuna berehalakoa izan da, batetik euskal hautetsiei erabaki hori ez onartzeko eskatuz eta bestetik erabakia bertan behera uzteko presioari ekinez, irrati hauek egindako
|
lanaren ostean
ez daudelako diru gutxiago onartzeko prest. Artikulu hau bukatu aurreko informazioaren arabera Euskal Irratiak ek hilaren 14an programazio berezia aireratu zuen.
|
|
|
" Pentsatu izan dut, gai jartzailearen
|
lana
ez ote den hainbesteraino baloratzen. Publikoaren aldetik, hori oso gauza erraza dela iruditzen da".
|
|
|
25 artikulua. 1 Pertsona orok du bizimodu egokia izateko eskubidea, bai berari eta bai bere familiari osasuna eta ongi izatea bermatuko diena, eta batez ere janaria, jantziak, bizitokia, mediku sorospena eta gizarte zerbitzuak; eta baita
|
lanik
eza, gaixotasuna, elbarritasuna, alarguntasuna, zahartzaroa edo bizibidea nahi gabe galtzeko beste kasuren bat gertatzen denerako asegurua izateko eskubidea ere.
|
|
|
Hemen, gure
|
lana
ez da zentratu, gutxiengo egoeran dauden taldeek gehiengoan daudenekin harremanetan jartzen direnean ekoizten dituzten prozesu guztiakaztertzen. Ondoren agertuko ditugun bi ikerketa enpirikoekin, aurreko bi prozesuakilustratzen saiatuko gara bakarrik.
|
|
|
Omenezko
|
lan
ez akademiko honetan, esker oneko aitorpen pertsonala adierazten da, egindako lanez gain, pertsona gutxi batzuen balioa bizi osoko koherentzian dagoelakokonbentzimendutik idatzita. Txillardegiren bi alderdi azpimarratu nahi izan dira, egilearengan izan duten eragin praktikoagatik.
|
|
|
Eta gainera, ezin jakin tipo horiek errepublikarrak ziren, edo unionista protestanteak, edo zer. Momentu batez bururatu zait eurak izan zitezkeela hitzaldiko, baina Duncanek aitortutakoaren arabera euren
|
lanak
ez zuen zerikusirik politikarekin, beraz...
|
|
|
Haiek baino gutiago izan behar ote dugu guk? Bai, bazekiat ezen gure
|
lana
ez dela egun bakarrekoa izanen, zeren eta ez baitut pentsatu ere egin nahi zer gertatuko litzaidakeen, baldin mementu honetan etxean erranen banu protestant naizela... Baina, geldiro eta baratx bada ere, aitzina egin behar diagu...
|
|
|
Baina ez uste handik aitzinako bidea, honenbertzez, erraza izan zenik. Izan ere, aitak hartu zuen
|
lana
ez zuan nolanahikoa: alde batetik, Urbiaingo ola egin beharra zegoan, profitaturik, hartarakotz, Laiotzako olako hainbat osagarri, nola horma zaharretako harlanduak, hala hauspoak eta labeak, eta, bertzetik, jauregia berreraiki, gaztelu zaharraren hondakinen gainean.
|
|
|
lehenbizikoa, hilkutxaren lehen planoa, orgatilaren gainean, hilerriko langile irribarretsuak atzean zituela; bigarrena, hilkutxa horma hilobian sartzeko unea; hirugarrena, heriotza agiria, Udaleko funtzionarioaren eskuetan; laugarrena, lehen orrialderako, plano orokorra, erdian apeza zuela isipuari eragiten. Eskalatzailearendako ere ikaskizun izanen zelakoan, dena mahairatu nion, testu eta irudi, eta haren benedikazio guztiak hartuta handik ziztuan hanka egitea bertze
|
lanik
ez zitzaidan gelditzen. batera jotzeko asmoa nuen, eta gero," Gure irakurleak oporretan" sailerako elkarrizketa posibleak estakuru, Anarekin elkartzekoa nintzen ostatu batean.
|
|
|
Ez zuen oso interesaturik ematen. Lehenagoko denboretan ere, nire
|
lanak
ez zion lilura handirik sorrarazten. Kristinari, arroparen merkatuaren gorabeherez, bere" talde" aldakorrez eta bere semeaz landa gauza guti interesatzen zaio munduan.
|
|
|
Egia zioen: nire
|
lana
ez zen argitaratuko, gaurkotasun handiagoko bertze zerbait izan banu eskura. Eta hori ez zen koska bakarra.
|
|
|
Ehundaka zekizkien buruz, bulegoan ehundaka ilustratu behar izan baitzituen aspaldi, eskuz, ordenagailuaren laguntzarik gabe, lanak oraindik eskulan kutsua zuenean. Ez zitzaion ordenagailua batere gustatzen, eta lehen Brown jaunak egiten zuen
|
lanari
ez zitzaion diseinatzea esaten, marraztea edo margotzea baizik. Nahiago zituen lapitza eta pintzela, xagua baino.
|
|
|
Gazte zelarik ere, ikasketak amaitzen ari zen Belgikatik igorri zizkion bere zirriborroak Lizardiri. " Olerkari arnasa izanik iruditzen zait
|
lanari
ez diozula ekiten behar adina astiz, bihotzean dezuna lasterregi jalgitzen dezula, hots, neurtitza aski landu gabe, bixitu gabe". Lizardiren diagnostikoa zuzena zen hagitz; esan liteke gerora ere Zaitegik ez zuela bere poesigintza behar adina landuko, gogoz ekin zion arren.
|
|
|
Hau, noski, pentsamendua zertxobait elaboratua bada; zuzenean erantzun badaiteke: Hi ez haiz guretakoa, be raz hire
|
lanak
ez dik piperrik balio. Richard Wagner konpositoreak juduen kontra erakutsi omen zituen jarrerek, adibidez, Israelen gaur egun ere bere musikak sortzen duen gorrotoa esplikatzeko balioko luke artearen instrumentalizazio horrek.
|
|
|
Tesi hauek guztiak funtsezkoak izan ziren Vienako Zirkuluak Tractatus ari egindako ongietorrian, areago beharbada filosofiaren kontzeptu argitze eginkizunarena eta egiaztagarritasun printzipioarena. Alta, Wittgenstein errespetatu behar dugunez, esan beharra dago Tractatus ean egiaztagarritasun printzipioak hain funtsezko
|
lanik
ez zuela bete. Askok horrela pentsatzea Schlicki eta Carnapi lepora dakieke, beren interpretazioa izan zelako egiaztagarritasunari Tractatus ean ez zeukan indarra eman ziona.
|
|
|
Ireki bezain bizkor esan zidaten han ez zegoela niretzako lekurik. Sanatoriotik jaitsi berria, ahul eta aterperik gabe, sendagilea
|
lanik
ez zitzaidala komeni esanez, haatik lehengo lantegira itzulirik... txarto!
|
|
2001
|
|
|
Gure herri hiru eleko honek itzulpengintzan garatuz doan iraultza horretatik at irautea barkaezina da zerikusidun guztiak gogoan: euskara normalizatu eta estandarizatu nahi dutenak, tresna bikaina dutelako corpusa koherenteago bihurtzeko; administrazio publikoak, herritarrei zor dietelako normalizazio araudi guztiek agintzen duten corpus elebidun kalitatezkoa; eta, zertan esanik ez, itzultzaileak eurak, iraultza lagungarria izan dakien, inor
|
lanik gabe
ez geratzeaz gain, areago ekoiztu eta irabazteko bidea dutelako automatizazioa. Eta jakina, herritarra bera ahaztu barik, hizkuntz kalitateari ez ezik, diruari ere begiratzen diolako:
|
|
|
Guri, profesional bezala, ez zaigu iruditzen beraiek hartutako bidea egokia denik. Egiten ari diren
|
lanak
ez dituzte profesionalekin adostu.
|
|
|
Ez dira txantxetako kopuruak. Agi denez, zalapartarik, gogorik eta
|
lanik
ez da falta, emaitzik baden denborak esango du.
|
|
|
Zergatik, alegia," emakumea, neska gaztea, ama gaztea, andra, lantegira? Lana ez da libertadea, baiña gaur egun euskaldun emakumea ez dago delibratzerik,
|
lanaren bidez
ezik. Lana uka ahal izateko, ez du lana hartzea beste biderik, gaur, hemen.
|
|
|
Datu esanguratsu bat aipatzearren, duela 30 urte
|
lan
ezak bailara osoa jendez hustutzearen mehatxupean jartzen bazuen, gaur egun, eta INEMek 1999an eskainitako datuen arabera, Lea ibarra osoan 19 besterik ez dira lanik ez duten pertsonak, hamar emakume eta bederatzi gizonezko. Beste alde batetik, lanean ari diren pertsonen artean, gehienek zerbitzuetan egiten dute lan (%43, 5) eta gutxienek eraikuntzan (%9, 1); industrian (burdinola, kartoiak, grafikagintza, burdingaiak...) hiru leatarretik bat ari da eta, azkenik, antzina ogibide nagusia zen nekazaritzan bakarrik %13, 6k jarraitzen du.
|
|
|
Datu esanguratsu bat aipatzearren, duela 30 urte lan ezak bailara osoa jendez hustutzearen mehatxupean jartzen bazuen, gaur egun, eta INEMek 1999an eskainitako datuen arabera, Lea ibarra osoan 19 besterik ez dira
|
lanik
ez duten pertsonak, hamar emakume eta bederatzi gizonezko. Beste alde batetik, lanean ari diren pertsonen artean, gehienek zerbitzuetan egiten dute lan (%43, 5) eta gutxienek eraikuntzan (%9, 1); industrian (burdinola, kartoiak, grafikagintza, burdingaiak...) hiru leatarretik bat ari da eta, azkenik, antzina ogibide nagusia zen nekazaritzan bakarrik %13, 6k jarraitzen du.
|
|
|
Praktikak zirela eta fakultatetik urrundu zen, baina lehenengoan bukatu zuen lizentziatura. Gaur egun kazetaritzan lizentziatua da nahiz eta
|
lanik
ez izan. " Ikasten zauden artean hainbat aukera ateratzen zaizkizu.
|
|
|
Denbora aurrezteaz gainera, esne industriala erosi eta biberoiak prestatzeko
|
lanik
ez da egin behar.
|
|
|
Bestalde, ongizatea, erosotasuna, intendentzia bermaturik edukitzea eta etxeko
|
lanik
ez edo gutxi egin behar izateak ere bultzatu egiten ditu egoera horretan jarraitzera.
|
|
|
Zeramikak ere abantaila handiak ditu: garbiketa erraz erraza eta inolako mantentze
|
lanik
ez, besteak beste.
|
|
|
Aizu Wonderful, gure garaian
|
lanik
ez genuenean, uzta biltzera joaten ginen. (Pausa) Do you understand?
|
|
|
Hau mixeria,
|
lanik
ez, Anatxuk ez dit deitzen... (Leireri) Lortuko al didazu zerbait pelikulan?
|
|
|
d) Irudi okerra emango litzateke, dena den, arestian zirriborratutako aribideajokabide bakartzat joko bagenu, zeren eta badira arlo tematikoa finkatzeko etasortzeko erabiltzen diren saio eta interbentzioak (estrategiak) ere. Gaia finkatzerazuzendutako
|
lanak
ez dira ugariak, baina, esan bezala, bada horrelakorik. Besteakbeste, M 23, honelatsu:
|
|
|
Guk euskaldunak atera nahi ditugu eta, beraz, gure
|
lana
ez da izan beharbakarrik hizkuntza egiturak eta horrelakoak irakastea; gurean euskarairakastea beti egon da loturik motibazio eta erabilerarekin. Datozkigunikasleak motibazio batekin datozkigu eta ateratzean zaletuak bihurtzenditugu.
|
|
|
Artikulu honen hasieran esaten genuen bezala, Euskal Herria euskalduntzekohelburuarekin ari garenok, euskara erabiltzen duten pertsonak behar ditugu. Beraz, gure
|
lana
ez da bukatzen euskara ikasten dutenean, erabiltzen dutenean baizik.Helburu hori lortzeko, ez da bukaera arte zain egon behar. Aitzitik, gaitasunkomunikatibo partziala lortzen duten neurrian, aurrerapausoak emango ditugu, ikasi duten hori beren ingurune hurbilean praktikara eramateko; eta, era berean, ingurune hurbilean dauden euskaldunek parte hartu behar dute aktiboki ikaslearenikas prozesuan, berau azkartzeko, eta batez ere, ohitura komunikatiboak sortzeko.Honela ikasteari kulturgintza deitu diogu.
|
|
|
Eskualde erdaldunen kasuan ikasleen
|
lana
ez da izaten euskara erabiltzea, euskara zabaltzea baizik, ikastera jende gehiago hurbil dadin, edo zertxobaitikasteko?. Herriko dendaria, mendigoizale taldeko lagunak, lagun taldea, familia, ikaskideak... den denek osatzen dute gure ingurunea; horiekin burutzen dugukomunikazioa, eta aurrerantzean ere horrela izango da.
|
|
|
Elsa Scheelen argitaratu zen urte berean argitaratu zenEgunero hasten delako, polifonia linguistikoa agerian ezartzen duen lehen eleberria. Ehun metro eleberriarekin hizkuntzen nahasketa oraindik sistematikoagoaeta errealistagoa egin zen, are gehiago, eleberriaren ekintza euskal ingurumenbatean kokatzen dela (aurreko
|
lanean
ez bezala) kontuan hartzen bada?, euskarakerrealitatean bizi duen egoera diglosikoa baliabide narratologiko honi esker inoizbaino hobeki adieraziz.
|
|
|
Kontua argi dago:
|
lanik
ez, ingelesarekin arazorik ez.
|
|
|
Indian, Europan bezala,
|
lan
eza kezkagarri da. 20 bat milioi lagun daude lan eske nora jo ez dakitela.
|
|
|
Mitxelenaren hitzak eta
|
lanak
ez ziren, ordea, erresumindu batenak, garaiz esan gabeko egiei tokia egiteak zekarren onuraz sinesten zuen batenak baino.
|
|
|
Badago lanik aski euskaltzaleen  tzat horretaz kanpora euskara gordetzeko eta zabaltzeko. Gogo gaiztozko
|
lanak
ez dio inori onik egingo, eta euskarari inori baino gutxiago.
|
|
|
Bi liburu irakurri ditut, ia elkarren gainka eskura zaizkidanak: Xabier Lizardi, olerkari eta prosista1, eta Lauaxetaren Olerkiak2 Bai batean eta bai bestean, idazle horien prosa
|
lanak
ez dira ahazturik gelditu, gure artean gertatu ohi den bezala. Zelaietari eskerrak, lehenbizikoan, eta honen eskuetara etorri den bilduma (Itz lauz, alegia) argitara zutenei eta dutenei3 Bestean, berriz, artikulurik bildu ez badute ere, Aita Onaindiak eman duen hitza jaso dugu:
|
|
|
7 Lehen hartu dut ahotan, behin edo gehiagotan, XVIII.ak ekarri zuen Hegoaldekoen goraldia Iparraldekoen aldean. Kultur
|
lanetan
ez zen, ordea, Â gehiegi bistaratu buru jasotze hori. Hemen zuzen zuzenean dihoazkigun euskarazkoetan batik bat.
|
|
|
Arrokiagako semeak Zuberoan oso bakan den lan handia burutu du, kantuen hitzak eta aireak berak onduta. Ez dakit sobera nola azaldu baina uste dut Jean Bordaxar batek egindako
|
lana
ez dugula merezi zukeen bezala balioetsi, ez diogula behar adina garrantzi eman.
|
|
|
Zaila da hori lortzen [gaztelania eta frantsesarekin dugun morrontza gainditzea], sortze
|
lanari
ez bazaio lehentasunik ematen itzulpenaren aurrean, oraingo itzultzaile armada ez bada jartzen, erakundeetan eta lantokietan, ohiko paper produkzioa, besterik gabe, euskaratu ordez, zuzenekoa zuzpertzera (Aberriaren alde (eta kontra), 49).
|
|
|
Eta ez dago interpretaziorik interpretatzen den hori egiazkoa ala faltsua den jakin gabe, kasu honetan, olerkariak adierazitako esanahiaren egiazkotasuna ala faltsutasuna bereizteko gaitasunik gabe. Beraz, interpretariaren
|
lana
ez da ulertzen ez den mezuaren argitze lana bakarrik. Errezitatze soilak, ondorioz, ez du esanahiaren ulerpena bermatzen, derrigorrezkoa bihurtzen delarik egibalio zuzena finkatzeko gaitasunaren jabe izatea.
|
|
|
Naturaren sistema: Adimenaren adigai hutsak edo kategoriak aurkeztu ondoren, ezagutzak behar dituen bigarren mailako adigai bereziagoak kategorien arteko harremanetatik eta kategoria begiespen harremanetik erraz lortzen direla dio Kantek, baina hau zehazteko
|
lana
ez du gauzatzen Kritika n, etorkizuneko sistemarako uzten du. Gainera, lan erraza izango dela aipatzen badu ere, ez zuen inoiz burutu.
|
|
|
Katarren hirukoteak atea ixteko
|
lanik
ez zuen hartu, eta horrenbestez irekirik gelditu zen desagertu zirenean. Haien atzetik joatea erabaki nuen.
|
|
2002
|
|
|
Bere sorreratik, Bilboko Arte Ederretako museoa museo historikoa izan da, iraganeko adierazpen artistikoak erakutsi dituena. Azken hiru urtetan jasan dituen berritze
|
lanek
ez dute, hala ere, bere itxura soilik aldatu. Berritze lanak edukietara ere iritsi dira eta horren lekuko da «Gaur, hemen, orain» erakusketa.
|
|
|
" Berezia" izateagatik inguruak baztertzen duen pertsonaiaren errealitatea gordina baldin bada ere, Adosek aurkezten duen
|
lanak
ez du tragedia kutsurik: " Hau antzerkia da, eta hortaz, entretenitzeko eginda dago batez ere.
|
|
|
Nafarroako jendea izango da berak izatea nahi duena, eta guk hori onartu egin dugu. Horrek ez du esan nahi gure aldarrikapenak eta gure
|
lana
ez burutzea, alderantziz baino.
|
|
|
Euskal zinea desagertzear dago, eta ez dio inori axola handirik, itxuraz. Pena da, euskal zinegileak badaude, eta Madrilen daude gehienak, hemen
|
lanik
ez da sortzen eta. Pena da, badugu zer kontatua eta zer filmatua, gizarte interesgarria bizi dugu, heroiak daude, anonimoak, asko, psikokillerrak ere badaude, gehiegi, ugari dira estolda zikinak, bai eta diruaren kontrabandoa egiten duten banka gizon txit agurgarriak ere, ezkutuko dirua erabiltzeko estola txukunen zaleak.
|
|
|
Grebak deserostu egiten du, lehenengo eta behin postura hartu beharragatik, definitu beharragatik.
|
Lanera
ez joateak eskola garaiko txiker egitearen oihartzuna dakar, transgresioa, pekatu usaina, zigorraren menpe jartzeko arriskua. Lanak, gure bizitzako zutabe nagusietako batek, huts egin eta gainera aisialdia ere hankamotz geratzen bada ez tabernarik, ez zinerik, ez egunkaririk esku hutsik sentitzen da jende asko, kanpoko zarata sordinan, barrukoa entzuteko beldurrez, asperraren ezinegonean, denbora librea etsai bihurtuta.
|
|
|
" Minas de Rodalquilar" deritxana geldi lotu dabe. Orain urte bi, 1966" an
|
lanik
eza aitxakiaz zertu eben. Eta arrezkero, 1967 gn. urtean be, ez dabe zirkiñik egin meatz orretan.
|
|
|
Zaratak eta burrunbadak bakandu, taberna aurreko, espaloiak jende mordoen egonleku barik, kalean doazanen bide izan daitezala.
|
Lanik
eza ikaragarria, droga kaltegarrien beherapena... Hainbat eta hainbat.
|
|
|
Ondoren, beste 40 hiztegietorri dira. UZEIren
|
lana
ez zen, ordea, Koldo Mitxelenaren oso gustukoa, eta1981eko abenduan Muga aldizkarian sona handia eduki zuen idazlan bat argitaratuzuen (Mitxelena, 1981). Bertan, UZEIren lana aitzakiatzat hartuta, euskarararennormalizazio prozesua kritikatu zuen, gehiegizko abiadura zeramalako, gaztelaniaren menpe jarriz hiztegi espezializatuen bitartez.
|
|
|
Gainera, egindako
|
lanak
ez dira inolaz ere balioesten, eta izugarrizko lan ordupiloa behar da testu duinak egiteko. Ez dago ez laguntzarik, ez ordainik, ez arduraldien murrizketarik, ez ezer.
|
|
|
Hartu zen lehenengo neurria hauxe izan zen: curriculum guztietatik euskara irakasgaia ezabatzea, errektorearen hitzetan «unibertsitatearen
|
lana
ez baita hizkuntzak irakastea». Hurrengo hilabetean eta ongiaukeraturiko data batean? 1990eko azaroaren 20an?
|
|
|
M. Barandiaranek (1953); Leisner ek, berriz, (1951), su garbitzaileak? zirela.Azken urteetako
|
lanetan
ez da aurkitu froga argirik eskaintzen ondorioz sortutakohondarrak direla esateko, eta hauei esker lortutako datak beste interpretaziobatzuetarako erabili dira: hilobiaren eraikuntzaren unea zehazteko, berrerabilerabat frogatzeko, etab. Beste hipotesi bat ere aipa daiteke:
|
|
|
Bi egile soilikaipatuko ditugu, adibide gisa. Juan Jose Larrea Conde-ren tesiak, helburu zabalagoak baditu ere?
|
lana
ez da arlo politiko eta instituzionalera mugatzen?, elkarrenartean erlazionaturiko beste gai batzuez gain, boterearen bilakaera, krisialdia etaberrantolaketa feudala aztertzen ditu Goi Erdi Aroko Nafarroan, XII. menderaarte11 Aldi berean, XI eta XII. mendeen arteko Nafarroako historia politikoa etaEstatu feudalaren osaketa aztertzen duten heinean, kontuan hartu behar dira CarlosLaliena Corbera re...
|
|
|
Hori horrela mantentzen jarraituz gero, benetako arazoak pixkanaka azaleratzen hasiko dira. Belaunaldi berrietan, gero eta heziketa handiagoarekin, heziketaren araberako
|
lanik
ez egokitzeak, sexismoak aurrera begira zer nolako ondorioak izango dituen ikusteko dago. Bazterketa belaunaldi berrietan agerikoagoa izango da.
|
|
|
norbanakoaren ondoezaren aurrean orain arte zegoen elkartasunerako kontzentzu publikoaren erorketa. Bestetik, txiroez (jada ez soilik, ekoizpen gizartean
|
lanik
ez duena?) edo merkatutik kaleratutako kontsumitzailearen baldintzaz gogoetak egiterakoan, garrantzia emango dio birmoldaketa edo urrats bati: industria gizarteko txirotasun baldintza eta orduko, lanaren etikatik?
|
|
|
Ekoizpen eredu kapitalistan, diote marxistek,
|
lan
ez ordaindua dela medio edo langilearen esplotazioa dela medio, kapitalistak beretzat propio sortzen duen gainetekina da plusbalia. Harago joanez, egoera hipotetiko batean murgildurik, nahiz eta kapitalistak bere balio osoan erosten dion bere esku lana langileari, produktua merkatuaren eskuetan uzten duen unean, produktu horrek, langaien kostuak eta ekoizpen kostuak likidatuta, kapitalistari ematen dion errentagarritasuna, etekina?
|
|
|
Lur zabalean lugin sendoaren idi indartsuek dagiten
|
lanik
ez opetsi, Indi aberatseko bitxirik ere ez: Hargatik sotaldeko itsasoa gorri.
|
|
|
Itxas arteko legor ontan lur gorriturik ez dago. Ez gizonen ez idien
|
lanik
ez det ikusten. [...] Ortz zorrotzakin erraiak zatituko dizkidaten otsuak ortik edo emetik batetan noiz azalduko nago.
|
|
|
Erretorikaren teknikak larregi erabiltzea ere leporatu zaio, baina hori ez da Senekaren ezaugarria, bere garaiarena baino. Edukiari dagokionean, pentsamendu estoikoaren gaiak agertzen dira (probidentzia, askatasuna, grina, heriotza), batik bat abestaldearen ahotan, baina prosa
|
lanetan
ez bezala, erantzunik gabe geratzen dira.
|
|
|
Baina literatura
|
lanak
ez ziren soilik irakurriz ezagutzen. Lan horiek ezagutararazteko ohiko modua irakurraldiak ziren.
|
|
|
Guztira 780 latinidazleren berri dugu, baina soilik 140ren lanak ezagutzen ditugu. Gainera kopiagileak eurak izan dira askotan testuetako irakurketa jakin batzuen arduradun, interpretazio
|
lana
ez baitzen beti erraza. Kopiagileek eurek aitortzen dute testua, hobetu?
|
|
|
Praktika klinikoak, ospitaleetako eta osasun zentroetako eguneroko jardunak, badirudi AEBetako espezialisten interesak markatu dituela, egunkari honetan kontsultatutako medikuen arabera. Izan ere,
|
lanak
ez du aipamen bakar bat ere egiten giza genomaren sekuentziazioaren aurkikuntzari buruz. Aurkikuntza horrek medikuntza goitik behera aldatuko duela espero da hurrengo urteetan, baina haren abantailak ez dira oraindik ezagutzen eguneroko errutina medikoan.
|
|
|
Gazteek eskatzen dute lokal publikoetan edari alkoholdunak saltzeko prezioa oso garestia dela. Hain zuzen ere, familiarekiko mendekotasuna duten eta
|
lanik
ez duten gazteek —zehazki— aurrekontu txikia dute parranda gau bati aurre egiteko. Pub batean kopa bat hartzea, freskagarriarekin eta alkoholarekin egindako konbinatua, lau eta bost euro bitartekoa izan daiteke.
|
|
|
Unicef ek uste du lana dela egunean 5 egunetan 2 ordu edo gehiago lan egiten dutenean, etxeko lanak direnean izan ezik, non lantzat jotzen baita egunean 3 ordutik gora 5 egun astean. Madrilgo Erkidegoko Adin Txikikoen Defendatzailearentzat, Pedro Núñez Morgades, “Espainian arriskutsutzat edo esplotatzailetzat hartzen den haurren
|
lana
ez da, ezta hurrik eman ere, benetako arazoa”. Hala ere, arreta jartzen du haurrek jendaurreko ikuskizunetan egiten duten lanari buruz, eta adierazten du “ezin dugula esplotazioaz edo jarduera klandestinoez edo eskolinokoez hitz egin”, baina azpimarratzen du “Administrazioak ez duela ordu gutxiago kontrolatzen.
|
|
|
“Sareko profesionalek interes publikoko kasuak tratatu dituzte, hau da, pertsona talde baten eskubideei eragiten dieten kasuak”, erantsi zuen. Ekimen hori 2001eko abuztuan sortu zen, Hiritar Boterea konturatu zenean doako laguntza juridikoko zentroen
|
lana
ez zela nahikoa. Proiektu horrek 100 abokatu boluntario ditu gaur egun, eta horiek beren gain hartu zuten hori aurrera eramateko ardura, aholkularitza eta/ edo babes juridikoa eskainiz, izapidean dauden interes publikoko 60 kasu baino gehiagotan ordainsariak kobratu gabe, non eskubide kolektiboak urratzen baitira.
|
|
|
Sararekin izan nituen arrazoi beretsuengatik, ez nuen ospitalera igo, etxean askoz hobeto zainduko nuelakoan. Leireren larritasunaz konturaturik,
|
lanera
ez joateko baimena eskatu, eta halaxe egin ahal izan nituen Leireren ondoan bi asteak. Kexu nabaritzen nuen bakoitzean, lasaigarriak ematen nizkion, jakina.
|
|
|
Jokoz kanpo harrapatu gaitu, denok, unai elorriaga ren sariak. Batzuk (asko),
|
lana
ez dutelako irakurri. Beste batzuk (gutxi), irakurrita ere, horrenbesteko sona ez zutelako espero.
|
|
|
Edo oso liburu onak daude, Elorriaga renak bezain onak eta hobeak ere bai, urtero. Edo epaileen
|
lanak
ez du justizia egiten. Edo sari hauekin bukatu beharra dago.
|
|
|
• Urteetako
|
lanak
ez du lortu Euskal Herriko egitura soziolinguistikoari buelta ematerik. Euskararen beharrik gabe bizi daiteke, ez da lortu euskara beharkizun soziala izatea.
|
|
|
Irakasleek askotan ezin dute testurik egokiena gomendatu (inposatu) azken hamabost urtean arg itaratu diren liburu guztietatik dozena erdia baino ez dutelako irakurri (Durangon urtero plazaratzen den best sellera salbu). OraindikZe rgatik panpox etaHamase igarrenean aidanezira ku rrarazi egiten diete ikasleei (idazleen amorrurako, hauek ikusten baitute geroko
|
lanak
ez direla lehenak bezainbestemugitzen, hobeak izan arren), eta ez dakite berenikasleen kezkak islatzen dituzten liburu askotxo egon badagoela salgai, eta horietariko batzuk onak direla gainera.
|
|
|
Panoptikoan
|
lana
ez du ezerk gorrotagarri bihurtu behar. Espetxeetako izua zigorren zorroztasunak, jantzien umiltasunak, elikagai eskasiak eta askatasun ezak eragiten dute, ez, ordea, lanak.
|
|
|
Hezkuntza eta lanari dagokionean, berriz, gauza jakina da ikasketak burutzeko aukerak eta programak ez direla oso ugariak eta espetxeak eskaintzen dituen
|
lanak
ez dutela balio presoak gerora biziraun ahal izateko, gaizki ordainduak eta merkatu beharrei erantzuten ez dietenak baitira kasurik gehienetan.
|
|
|
Hitz atzeen izenburuek ere erakusten dute Panoptikoak espetxe gisa zuen indarrean jarria zuela arreta Benthamek, horren gainerako funtzio posibleetan baino gehiago10 Gutunak eta Hitz atzeak 1791n11 argitaratu ziren Dublinen eta Londresen, hiru grabatu argigarrirekin batera; edizio horri esaten zaio sarritan lehenengo" argitalpena", nahiz eta Benthamek berak zera esan zuen: lana," inprimatu den arren, ez da sekula publiko egin hemen" (Londresen, alegia) 12; eta geroago adituak bat etorri ziren
|
lana
ez zela" argitaratu, hitzaren zentzu hertsian" 13.
|
|
2003
|
|
|
Aurtengoan Korrikak gogora ekarri nahi izan duen ideia honakoa da: Euskal Herriak bere hizkuntza eta kultura berreskuratzeko egindako
|
lana
ez dela gaurkoa. Izan ere, 60ko hamarkadaren bukaeran eta 70eko hamarkadaren hasieran berpizkunde ikaragarria gertatu baitzen arlo guztietan:
|
|
|
Batetik, gaur edozein lanpostutarako bitarteko aurreratu xamar batzuk eskatzen dituztelako, ijito askok ez dituztenak. Bestetik, ijito etniakoa izatea batzuentzat motiboa delako euren
|
lanean
ez hartzeko.
|
|
|
Departamentura sartzen ere ez zioten uzten. Bere
|
lana
ez zen baloratzen. Zaila da, egun batetik bestera gauzak aldatzea.
|
|
|
Arestiren poesia «Etiopia» baino beranduago irakurri nuen. Rikardorekin konforme nago, baina literaturaren historiari begiraturik, eta are lehenagora joanez gero, Lizardiren eta bere garaikideen
|
lana
ez zen hutsala izan. Geroko idazleek Arestik, Atxagak, Sarrionandiak…\ beraien uzta jaso zuten.
|
|
|
plan integrala egiten, alegia. Euskararen aldeko
|
lana
ez da hasi Euskara Zerbitzuarekin. Lehendik dator.
|
|
|
Edo zuria hartzen badugu, guretako edozeinentzat birjintasuna edo garbitasunaren baliokide dena, hitz hori euskaldun zaharrentzat ez da beti batere ona izan: ' zaldi zuri', edo' asto zuri' zioten, alferkeria izendatzeko… Edo' zaldi urdin' esaten zuten,
|
lanerako
ez zuela balio adierazi nahi zutenean. Eta' elezuriko' pertsona, fidatzeko ez dena da…", dio Lizarduikoak.
|
|
|
Hizkuntza aldaketarekin zenbait pasarte ere moldatu behar izan dituzte, gaztelaniazko zenbait hitz jokok euskaraz ez baitute zentzurik. Taldeko kide eta aktoreak onartzen du, oraindik ere
|
lana
ez dagoela guztiz finduta: " Estreinatu berri dugu eta oraindik ere egokitu beharra dago".
|
|
|
|
LANIK
EZAREN ARAZOA6
|
|
|
Baina Urkiolako eleiza honen ardurea dauken abade txalogarriok, azken urteotan, gure Euskal Herri maitearen premina handiren bat jarri ohi deuskue begien aurrean, kristau alkarte lez hori gogo bihotzetan hartu eta, gaurko egun honetan eta aurrerantzean, premina hori gure otoitz sutsu eta jokabide bihurtu daiten. Aurten, gure arteko
|
lanik
ezaren arazo larria jarri nahi izan deuskue aurrean. Esan beharrik ez dago, guztiok ondo dakigulako, lanik ez hori zenbaterainoko problema sakon larria dan mundu zabalean eta, batez bere, gure artean.
|
|
|
Aurten, gure arteko lanik ezaren arazo larria jarri nahi izan deuskue aurrean. Esan beharrik ez dago, guztiok ondo dakigulako,
|
lanik
ez hori zenbaterainoko problema sakon larria dan mundu zabalean eta, batez bere, gure artean.
|
|
|
a) Giza-lana eginbehar eta eskubide dala gizon guztientzat. b) Giza-lana gizonaren duintasun eta aurrerapidearen espilu ta ezaugarri dala. c) Benetako urtenbideak bilatze hori, danakazko alkartasunean egin behar dala. d) Alkartasuna, alkar hartzea: hauxe da
|
lanik
ezaren arazo larriaren giltza. Neure indar guztiakaz dinotsuet, barriro be:
|
|
|
Gure Euskal Herriko gotzainak be, alkar hartuta, badakizue zelako dei zoliak egiten deuskuezan,
|
lanik
ezaren beharrizanak gogotan hartu daiguzan laguntza eske. Euskaldunon erantzuna, diru arloan, oso ederra izan da:
|
|
|
4 Lanpostu bat baino gehiago daukeenak, bategaz bakarrik bizi izateko lain irabazten badabe, beste lanpostuak
|
lanik
ez daukeenentzat itxi daiezala!
|
|
|
5 Langile guztiok alkartasunean jokatu daigula: lantegibarrukoak euren artean, beste lantegi batzuetakoekin,
|
lanik
ez daukenakaz, beste nazino batzuetakoakaz.
|
|
|
zer diran oinaz eta ganboatar barriak; zenbat odol errugabe ixurtzen dan gure kale ta bideetan, anaien arteko gorrotoz; zenbateraino sartu dan herritar askoren bihotzetan bildurra, etsipena, etorkizunaren aurrean itxaropenik eza. Badaki gure herri maite honek zer dan gazteen eta gurasoen arteko alkar aitu ta konpondu ezina; zer,
|
lanik
ezak dakarzan buruhausteak eta larriminak.
|
|
|
Eta zure
|
lanok
ez zirean arinak izango.
|