|
2000
|
|
|
Baina hemen, gainditu beharreko joera ugari dago oraindik eta ekimen erraldoietarako greba orokor bat hori da eta baztertua luke kontsentsu horretatik ateratzen den edozerk. Greba orokorra gizarte batek duen protesta erakusle sendoenetakoa da seguruenik, eta aurrera egiteko tresna ere izan daiteke, arrakastatsua den neurrian; gizartearen gehiengoak
|
lan
egiteari uzten ez badio, ostera, agitazio politikorako tresna bihurtzen da baina ez da greba orokor bat.
|
|
|
Oraingoz iruditzen zait berez eta nahitanahiez ez duela sexuak batek egiten duen lana bereizten, gehiago bereizten duela jarrera ideologikoak (alegia, zeri ematen dion garrantzia batek bere bizitzan) sexuak baino. Gainera, geroztik, gertatu zait epaimahai batean
|
lan
egin izatea, eta ez da bereizten zer norena den. Ana Maria Moix lankide katalanak kontatu zidan behin epaimahai batean bi ipuin saritu zituztela.
|
|
|
Aurten telebistarik ez, baina besteak dauzkat, eta bai, ideiak eduki behar dituzu, eta batzutan ere datak agintzen badizu, pasa dezakezu aste osoa gai hau... ez, beste hau... baina gero entregatu egin behar duzu, eta dagoena esan. Ez da erraza, baina hori bai, askatasun handia ematen dizu ordutegi bat ez izateak, zure kasa
|
lan
egiteak, eta niretzat askatasuna balio handiko gauza da. Geratu zaitezke gauean goizeko 4ak arte idazten, edo, maizago egiten dudana, goizeko 6etan jeiki eta lanean jarri.
|
|
|
Hala ere, etorkinak geroz eta beharrezkoak izango dira Europan, eta beraz Euskal Herrian, egungo ongizate estatua mantendu nahi bada. Eta biztanleriaren sektore batek hainbeste gorrotatzen, hain gaizki tratatzen dituen eta gehiengo handi batek guztiz ahazturik dituen horiek dira gure pentsioak eta ongizate estatua ziurtatu eta bermatzeko
|
lan
egingo dutenak, eta, gainera, gaizki ordainduta eta baldintza oso kaskarretan.
|
|
|
Bai Europatik etorria gehien bat ekialdetik, bai Afrikatik Marokotik bereziki. Eta bada gurean, gutxi asko, modu iraunkorrean bizi nahi duenik, Araba eta Nafarroara patata, mahatsa edo beste produktuen uztan
|
lan
egitera datozenak kasu. Sasaikako langile bezala ezagutzen ditugu.
|
|
|
Hego Euskal Herrian bada bestelako etorkin mota bat: urte sasoi zehatzetan mahatsa, patata, zainzuria eta beste produktuen uztan
|
lan
egitera Araba eta Nafarroara etortzen diren etorkinak. Milaka dira gure herrietara datozenak.
|
|
|
«salmenta errazteko gehienbat, hori baita hemen dugun arazo nagusia. ETBri bost axola zaio kanpora saldu ala ez, azken batean, salmenta bulegoan dagoenak berdin kobratuko duelako; 9:00etatik 17:00ak arte
|
lan
egin eta kito. Gai anitz dago kanpoan saltzeko, `Euskal sortzaileen' dokumentalak adibidez, ez dira atzerrian saldu, nahiz eta egundoko maila eduki, bai itxuran, bai mamian.
|
|
|
Sorrera honetan Juan San Martin, Bittor Kapanaga, Jabier Zubiaurre, Jose Luis Ugarteburu, Jose Antonio Eizagirre eta beste askorekin batera Imanol ere protagonistetariko bat izan zen. Euskararen eta euskal kulturgintzan
|
lan
egiteak arrisku bat baino gehiago esan nahi zuen garai hartan, euskararekin eta euskal herriarekin zerikusia zuen guztia ezkutuan egin beharra zegoen; horren erakusgarri, esate baterako, Yon Etxaidek 1955ean euskal literaturaz emandako hitzaldia Egotxiagako pagadian izatea.
|
|
|
INSEEk erakutsi duen biztanle kopuruaren apalketa latza ez da zorigaitza, ez eta ezin kausi daitekeen helmuga bat, helburu argia baitute zuberotarrek: artoski
|
lan
egin eta jendea herrian bizitzen iraunarazi. Lanbideak dira beharrezkoak, nola ez, baina Anne Marie Thornaryk azpimarratzen duen gisan,«
|
|
|
nekazaritzako elikagaietan, mekanikan eta kautxoan, besteak beste. Horiei esker demografia mantendu ahal izango da eta bi mila zuberotarrek herrian
|
lan
egin dute.
|
|
|
Bai industrian eta bai nekazaritzan garraiolari fina izan dugu. Industrian, zama eramaile eta indar iturri moduan
|
lan
egin du. Nekazaritzan aldiz, konta ezinak dira egin dituen lanak.
|
|
|
Jakin bagenekin horrelako prozesu batek gorabeherak izango zituela, eta une larriak biziko genituela. Une honetan atzerapauso horietako batean egon gaitezke, baina etorkizunari begira
|
lan
eginez gero, arduragabekeria handia litzateke guztia bertan behera botatzea. Ezin dezakegu pentsatu bakoitzak bere helburuetan %100 lortuko duenik, eta besteak ezer utzi gabe aurrera egingo dugula; Jose Mari Olarrak antzekoak esaten zituen duela gutxi idatzitako artikulu batean.
|
|
|
Arte grafikoan
|
lan
egiten dut, eta proiektu hau egiteko ideia surf postal batzuk egin behar nituela eta bururatu zitzaidan. Ez dago horrelakorik hilharrien inguruan.
|
|
|
BBVAren proiektua edo, hobe esan, errealitatea da Uno e.com izena duen ziberbankua. Soilik Internet bidez
|
lan
egingo duen aurreneko bankua da Espainiako Estatuan.
|
|
|
Gauzak horrela, BBVA sarera bildu da soilik Interneten bidez
|
lan
egiten duen aurreneko bankua sortu ondoren. Horretarako, Telefonicaren filiala den Terra Networks enpresaren %3 erosi zuen 2000 urte honen hasieran; 81.500 milioi pezeta inbertitu zituen.
|
|
|
Euskal erakunde honetako arduradunen ustez, Interneten bidezko bankua oraindik etorkizuneko proiektu bat da. BBVAk Uno e ziberbankuarekin egin bezala soilik Interneten
|
lan
egingo duen banku baten aldeko hautua egin dutenen aurrean, Euskadiko Kutxa bildu egiten da Internet bidezko bankua sare tradizionalaren banku osagarri gisa ikusten dutenen multzora. Aukera honen oinarrian bulego tradizionalak, urte askotan bederen, etorkizun oparoa izango duelako uste sendoa dago.
|
|
|
Nola? Metodologia ez zuzentzailearekin, taldean
|
lan
eginez eta klase magistralak albo batera utziz.
|
|
|
Hasi eta segituan, bertako Madrazo irakasleak esan zion bere semeari ezin ziotela deus gehiago erakutsi, kultura baino ez zuela behar. Hala," Madrid la nuit" egunkarian hasi zen lanean eta, 18 urte zituela, Parisera alde egin zuen margolari gisa
|
lan
egiteko. Handik gutxira, Carlos Iriarte" Le Monde illustre" aldizkariko zuzendariak bere irudiak ikusi eta berehala proposatu zion aldizkarirako ilustratzaile lanak egin zitzan.
|
|
|
Europako Ekialdeak, hemengo antzeko industria kulturaren jabe izaki, merkatu aukera garrantzitsuak eskaintzen ditu, bereziki makina erremintaren sektorean, ekialdeko errepublikak desegin zirenean galdu egin baitziren merkatu horiek. Orain arte SPRIk hainbat agente izan du Europako Ekialdean, bereziki Polonian, Txekiar Errepublikan, Hungarian, Eslovenian eta Errumanian, baina agente hauek ez zuten esklusiban Eusko Jaurlaritzaren menpeko Industria Elkartearentzat
|
lan
egiten. Asmoak burura eraman eta Polonian euskal ordezkaritza bat kokatzen bada, askoz ere handiagoa izango da euskal enpresek berriro ere Europako Ekialdeko merkatu horietan muturra sartzeko izango duten aukera, biztanle kopuru handia kontuan izanik lehen mailako merkatuak izan baitaitezke.
|
|
|
Windows eta Apple ere islandieraz daude. Bere buruan sinestuz eta gogor
|
lan
eginez lortu dute, burujabetasuna lortu arte itxoin gabe. Hemen ere lan egiteko ahalmen izugarria dugu, baikortasun txertoa baino ez zaizue falta.
|
|
|
Bere buruan sinestuz eta gogor lan eginez lortu dute, burujabetasuna lortu arte itxoin gabe. Hemen ere
|
lan
egiteko ahalmen izugarria dugu, baikortasun txertoa baino ez zaizue falta.
|
|
|
Ibarretxek hainbat kasutan mobilizazioak deitu ditu giza eskubideen aldarri egiten eta behin ere ez ditu presoen eskubideen bermearen alde mobilizatzera deitu. Alde batekoen giza eskubideen urraketak oztopo dira elkarrekin
|
lan
egiteko; preso bat torturatua denean, ordea, ez dago etenik elkarlanerako.
|
|
|
Ana Pimienta eta Iñaki Salvador-en Vaiven teatroa taldearekin" Lotsagabeak" izeneko lana zuzenduko dut hogei urte inguruko aktoreekin; freskagarria da gazteekin
|
lan
egitea, ilusioa eta ikasteko gogo bizia dutelako. Bestalde, Adosekin haurrentzako lan bat egingo dugu arrazakeriaren gaiarekin hunkitzeko.
|
|
|
Gustukoa nuen arren, antzerkirako grinak gehiago ahal zuen. Koldo anaia ere, Biologia ikasi ondoren, hona etorri zen laborategi batean
|
lan
egitera. Ondoren Tanttakan hasi ginen.
|
|
|
Baina ez dut esan nahi konpainia bakan batzuek aurrekontu guztia xurgatu luketeenik; hori ere ez litzateke batere aproposa, konpainia txiki asko saretik kanpo geratuko liratekeelako. Hasteko, profesionalekin
|
lan
egin, gehiago programatu eta antzerki ikasketak arautzeak egonkortasun bat emango lioke antzerkiari. Adibidez, aktore izateko zegoen eskaria ikusita, TAE Arte Eszenikoen gunea delakoa sortu genuen Donostian; bada, klaseak emateko egoitzarik gabe gaude oraindik.
|
|
|
Bestalde, eta hainbeste urtetako lanen ondorioz, euskal kulturaren enpresetan aritzen diren kideek esperientzia metatu dute eta hau oso zaila izaten da erakundeko gainerako kideei esplizitoki transmititzea. Orain arte transmisiorako bide bakarra elkarrekin fisikoki
|
lan
egitea izan da eta noski, egoera hau oso gutxitan izaten da posible. Beraz, erakunde gehienetan dagoen jakinduria eta esperientzia pertsonetan esklusiboki metatuta dago eta pertsona horiek desagertzen edo joaten direnean, erakundeek batzuetan hutsetik hasi behar izaten dute prozesuak eraikitzen.
|
|
|
Sistema hauek baliatuz, erakundeek informazioa uneoroko aldaketak ahalbidetzen dituen euskarrian eduki dezakete eta orduan, urte batetik bestera testuliburua aldatzea edota zaharkituta geratu den informazio hori prozesu historiko dinamiko batean kokatzea posible izango da. Gainera, erakunde bereko diren baina leku desberdinetan
|
lan
egiten duten bi pertsonak lanean elkarrekin aritzeko aukera izango dute eta honela, esperientziak trukatzerik izango dute. Beraz, pertsona hauetako batek erakundea uztean edo desagertzean, beste kide bat bere esperientziaren zati batez jabetzeko posibilitate gehiago egongo da.
|
|
|
Duela bi urte egoitza nagusia handitu zuten, baina Haur Hezkuntzako ikasleak beste eraikin batean daude oraindik. Hasieratik euskarazko kalitatezteko hezkuntza eskaintzearren
|
lan
egin dute, eskola ordutik kanpoko jarduerei garrantzi handia emanez. Ildo horretatik," Euskaraz Bizi" ekimena jarri zuten abian, euskara klasetik at ere hitz egin dadin.
|
|
|
Ingalaterrako hiriburuak, Londresek, hainbat euskaldun erakarri ohi du. Ez dira gutxi oporrak igarotzera, ingelesa ikastera nahiz denboralditxo batez
|
lan
egitera joan direnak. Ekainaren amaieran, aldiz, euskal kulturaz gogoeta egin nahi duen ororentzat leku egokia izan daiteke, eta, zergatik ez, berau gozatzeko parada aproposa ere bai.
|
|
|
Imanol Galfarsoro kideak esan digunez, zaila da Londresen eta Erresuma Batuan oro har zenbat euskaldun dagoen jakitea. " Hemengo euskaldun gehienak denboraldi baterako etortzen dira, ikasteko,
|
lan
egiteko edo atsedenaldia hartzeko asmoarekin. Normalean egonaldia urte batekoa edo izaten da.
|
|
|
Agian Iparraldean gehien begiratu zaigunak garelako, gure atzean gazteagoak datozelako, eta begiratuz Iparraldeko bertsolaritza indartu beharra dagoela, bai, uste dut ardura badugula, gazte horiek segi dezaten
|
lan
egin behar dugulako. Baina ardura eta presioa bi gauza desberdinak dira.
|
|
|
batetik, garaian garaiko albiste nagusiak; bestetik, albiste laburrak orrialdeen beheko aldean; eta azkenik, Arrasate Pressek eginiko elkarrizketa garrantzitsuenen aipuak jaso dira. Azkeneko orrian berriz, aldizkarian
|
lan
egin duten kazetari eta publizisten argazkiak argitaratu dituzte, euren egungo egoeraren berri emanez.
|
|
|
Bai. Gaztetan pilotan hasi nintzen, eta infantiletan eta jubeniletan nenbilela, tarte batean, basora joan nintzen
|
lan
egitera. Zortzi hilabete, denboraldi bat pasa nuen basoan, Frantziako Alpeetan.
|
|
|
Ez da inoiz erraza izan euskararen alde
|
lan
egitea Nafarroan, oztopoz beteriko bidea ibili behar izan dugu euskaldunok eta zantzu guztien arabera, aurrerantzean ere horrela izango da. Ederki aski gogoratzen ditut Felix Martiren hitzak AEK ko irakasleon lan baldintzak ezagutu eta gero:
|
|
|
Pastorala egitean harremanetarako legitimitate handia hartzen dut. Pastorala apailatzea historian sartzea da, historian
|
lan
egitea, hori xerkatzen dut.
|
|
|
Bidean bizi naiz berdin. Bankuetxe batean
|
lan
egiteak formatzaile gisa libertate bat emaiten dit. Artistikoki ez dut ene burua profesional gisa ikusten.
|
|
|
Ez nuke talde oso bat nire ordutegira behartuko. Alde horretatik, animazioa oso egokia da nik neuk kontrolatzen dudalako ekoizpena eta nahi dudan orduetan
|
lan
egiten dudalako, egia esan, askatasun osoa dut. Fikzioa egiten duzunean eta zuzendaria zarenean, egiten den gauza bakarra agintzea da, eta nik ez dut hori gustuko.
|
|
|
Ez asko, poz handia hartu nuen eta batez ere, bultzada morala eman zidan. Hortik aurrera, lasaitasunarekin
|
lan
egin nezakeela ohartu nintzen, baina ez zen aldaketarik gertatu, nik ez nuelako nahi izan. Ez dut luzemetrai bat egin nahi, ez dut Estatu Batuetara joan nahi, ez dut enpresa handi batean lan egin nahi... horregatik, ez dut Goya gehiagorik nahi.
|
|
|
Hortik aurrera, lasaitasunarekin lan egin nezakeela ohartu nintzen, baina ez zen aldaketarik gertatu, nik ez nuelako nahi izan. Ez dut luzemetrai bat egin nahi, ez dut Estatu Batuetara joan nahi, ez dut enpresa handi batean
|
lan
egin nahi... horregatik, ez dut Goya gehiagorik nahi. Asko dira zinean aritu nahi dutenak baina nik laburrak egitea da dudan helburu bakarra eta ikasten jarraitzea.
|
|
|
Euskal Herrian adina Gobernuz Kanpoko Erakunderik inon ba ote den ez dakit. Hala ere, euskal herritarren artean ametsik kutiziatuenetako bat Administrazioan
|
lan
egitea da.
|
|
|
Liburuan aurkituko dute euskaraz dagoen materiala, euskarara itzulitako literatura unibertsala oro har, baldin eta testuak euskara zuzenean aurkitu baditugu. Guretzat ohore bat izan da honetan parte hartzea, benetan profesionalak direnekin
|
lan
egin ahal izan dugulako. Izan ere, aukeraketa zorrotz bat egin ondoren erabili ditugun testuen atzean, profesional oso onak daude, itzultzaile apartak.
|
|
|
Orain zenbait proiekturen atzetik nabil, baina ez ditut esanen, ateratzen ez badira oso gaizki geldituko naizelako. Bestalde, zuzendari batek beti konpositore berdinarekin
|
lan
egiten badu eta emaitzarekin pozik badago, film luzea egiteko aukera suertatzen zaionean musikagile horri deituko dio. Hau jende askori gertatzen zaio.
|
|
|
Aurretik hasten naiz istorioarekin kontaktuan jartzeko. Lana izan edo ez izan sarritan konposatzen dut, hau da, ez naiz konpositorea
|
lan
egiten dudalako; ordaintzen didatena nire lanaren ondorio da. " Abuelitos" filman aldiz, aurretik egindako piezak balio izan zuen.
|
|
|
Gehien erakartzen nauena soinu bandarena da: bakarrik
|
lan
egiten dut, asko dibertitzen naiz eta produktua nire esku dago ehuneko laurogeita hamarrean. Musika taldeak grabatzetik ez dut nahi, nire musika eta ez besteena egin nahiko nukeelako.
|
|
|
Itzulpenak behar duen adina denbora hartuta. Arretaz
|
lan
eginda. Alde batetik ongi ulertu behar da testua, eta horrek esan nahi du ez bakarrik hitzak ulertzea, baizik eta baita" background" a ere.
|
|
|
Itzulpengintza ere aipatu duzu. Zer
|
lan
egiten duzue esparru horretan?
|
|
|
Ardura teknikoa ez da nahikoa, ardura politikoa behar da. EBPN ez dago soilik goi mailakoen eskuetan, ez dago politika orokor baten baitan bakarrik, udaletako zinegotziek ere euren herrietan
|
lan
egin behar dute. Badakigu gu tartean gaudela eta artekari lana egiteko prest gaude.
|
|
|
Baina helduentzako Konposizio Lehiaketa abian ipintzeko ideia buruan dauka elkarteak. Joxe Mari Aierdi Abesbatz Elkarteko lehendakariaren ustetan" Euskal konposizioaren mundua itxita dago, ez baitugu partitura originalekin
|
lan
egiteko ohiturarik. Horren ordez fotokopiak erabiltzen ditugu, eta konpositoreek motibazioa galtzen dute.
|
|
|
Euskal Herrian autodeterminazio berba hitzetik hortzera badabil ere, beraiek jakitun dira ideia zehatz honen inguruan
|
lan
egitea zer den: dozenaka kide batzuekin hasi ziren eta gaur egun 300 bazkide dira.
|
|
|
Bitartean, emisorak egoera kafkianoa jasaten jarraituko du: " Hedabide gisa ezagutzen gaituzte eta ez dugu
|
lan
egiteko arazorik. Baina ez gara gure titulartasunaren jabe eta horrek segurtasun juridiko eza eragiten du.
|
|
|
Kasu guzti hauetan ez dago atxilotu hauek Espainiako Kode Penalean" terrorista" gisara konsideratzen diren deliturik bete izana baieztatzen duten proba objetiborik. ETAren zerbitzura eta honen laguntzarako
|
lan
egitearen akusazio generikoa da aipatzen den proba bakarra. Batzuk isilpean mantendu nahi dutenaz informatzeagatik, eta Espainiako eta Frantziako estatuek ezkutatu nahi dutena mundu zabalari azaltzeagatik edo Euskal Herriko herri mugimenduetan inplikatzeagatik besteak.
|
|
|
Ekoizpen industriaren lana telebistarako ikus entzunezko edukiak sortzen jarraitzea izango da, ikusleak entretenitzeko helburuarekin. Baina
|
lan
egiteko erak zeharo aldatuko dira.
|
|
|
Interneten eraginez, interakzioa heldu da telebistara. Ikusleak, gero eta gehiago, telesail baten egituran eta garapenean zeresan handia du, eta gidoilariek beren bezeroen esanetara
|
lan
egin dute: pertsonaiak jarri, kendu, istorioa modu batera edo bestera garatu... alternatibak milaka dira.
|
|
|
(...) Zenbatek daki euskara nafar gehienena izatetik gutienena izatera agintari espainiar eta espainiarzaleen bortxatze eta zanpatzetik etorri dela? (...) Lotsatu egin luke zenbait gaurko jauntxo agintedunak, gaur euskaldunak lau garela eta euskaragatik
|
lan
egitea eta sosa gastatzea baliogabekoa dela erraten duenean. (...) Lotsatu egin lukete, eurek eta euren moduko aitzinekoek gehiengoarena zen euskara guttiengoarena izatera ekarri, eta orain euskaldunok erdaldunen eskubideak errespetatzen ez ditugula erratera ausartzen direnean".
|
|
|
Zer eskatzen dio Euskalerriak pertsonari aho betean GIZONA deitzeko? Nor izatea, askatasuna erabiltzen jakitea, erantzunkizun osoz bizitzako jokabideak aukeratzea eta erabakitzea, burrukan iraunkor eta trebe izatea, buruz eta arrazoiz jokatzea, izketan eta entzuten jakitea,
|
lan
egitea, gizartekoi eta erri maite azaltzea. (...)
|
|
|
Erzillaren aukerarekin alderatuz, idazle hauen helburuak bestelakoak zirela nabarmena da: Erzilla gogoeten bidez hizkuntza lantzeko aukeran
|
lan
egin du; Oñederrak, aldiz, gogoeten bidez sinesgarritasunez pertsonaia baten gogoetetara hurbildu, eta ezinegona adierazi nahi izan digu. Bi jomuga ezberdin, bi saio ezberdin.
|
|
|
...ahiko genizkioke, lehenik, Eusko Jaurlaritzari proiektu hau burutu ahal izateko diru laguntza emateagatik; bigarrenik, Jon Kortazar Uriarteri bidearen nondik norakoa zedarritzeagatik, eginiko zuzenketa eta iradokizunengatik, eta eskainitako konfidantzagatik; baita Mari Jose Olaziregiri sailkapena egiteko garaian eginiko oharrengatik eta Labayru Ikastegiko Igone Etxebarriari lan honen argitaratzean
|
lan
egiteagatik; eta azkenik, Sancho El Sabio eta Koldo Mitxelena liburutegiko langileei, bere pazientzia gure eskariekin agortzeagatik. Mila esker.
|
|
|
23 artikulua. 1 Pertsona orok du
|
lan
egiteko eskubidea, lana aukeratzekoa, lan baldintza bidezkoak eta egokiak izatekoa, eta langabeziaren aurkako laguntza jasotzekoa.
|
|
|
Euskaltzaindiak bere sorreratik Jagon Sailaren ardurapean dituen eginkizunetarako baliagarri ditugu ONU eta Unesco ren arau horiek, Euskal Herriko muga guztien gainetik, nahiz Iparralde nahiz Hegoalde, ahal denean administrazioekin erarik hoberenean arituz eta
|
lan
eginaz; eta, hori ezinezko zaigunean, horien gainetik aipaturiko bi erakundeotara edo Europako Parlamentura joaz.
|
|
|
Lehen artikuluaren zenbait zati begiratu besterik ez dugu: e) Euskararen erabilera aitzinatzea. f) Hizkuntzaren eskubideak zaintzea. g) Hizkuntza gizarte maila guztietan gai bihurtzeko,
|
lan
egitea.
|
|
|
hau da, multimedia taldeeneraketa, tokian tokiko zein nazioarteko partaidetza dutenak.? 19 Zeta, Correo, Midi Libreedo Sud Ouest, besteak beste, multimedia talde garrantzitsu bilakatu dira. Azkenhonek ikus entzunezko ekoizpen elkarte bat sortu du (Atlantel Image) eta TF1, M6, LCIentzat
|
lan
egiten du, eskualdeko korrespondentziak ziurtatuz edota La Cinquieme, Arte, Voyages... bezalakoentzat magazinak eginez. Bere hedapen eremuan daudenestatu mailako irrati sareetan ere aurki dezakegu (Europe 2 eta Skyrock, AtlantelRadioren bitartez).
|
|
|
Diru-laguntzak erakunde autonomikoetatik jasotzen ditugu, baina agente sozialgehiago murgildu behar dira; adibidez, kirolaren munduan sarturik dauden euskal enpresak. Orain dela bi urte baimendutako legea landu litzateke, euskal federazio guztiak elkarrekin
|
lan
egin lukete, Euskal KirolKontseilua sortu litzateke... eta hau guztia, estatu handi baten aurreandiharduen herri txiki bat garela kontuan harturik. Zuzenki aurrez aurre egitea ezda aholkagarria; istilu handia sortuko bagenu ere, ez baikenuke ezer lortuko.
|
|
|
Gestalt Terapian, ametsekin
|
lan
egitea guztiz garrantzitsua da banakoaren barneeta kanpoko munduak esploratzeko. Ikuspuntu existentzialista den heinean, ez dusoilik bezeroaren sintomatologia eta karakterearen egitura jorratzen; aitzitik, gizakiaren existentzia osoa ere kontuan hartzen du, beti ere bere printzipioeijarraituz.
|
|
|
Ametsetan, egoera gatazkatsuen mezuak, hutsuneak, beharrak, betegabeko egoerak etanortasunaren zati desintegratuak azaltzen dira. Esalen en zegoenean Perls ekametsekin
|
lan
egitea nahiago zuela esaten zuen, beraietan gure bizitzan faltandagoenaren, egin ez dugunaren eta bizitzan ekiditen dugunaren mezu existentzialaagertzen baita. Ametsetan, alienatuta dauden gure nortasunaren zatiak berriroasimilatzeko eta lortzeko materiala dagoela uste zuen.
|
|
|
garenari buruzko mezuak (ametsarenesaldiak) eta falta zaigunari buruzkoak. Gestalt Terapian, erretroalimentazio teknika erabiltzen da ametsekin
|
lan
egiteko. Teknika hau lehen aldiz erabili zuena, Carl Rogers izan zen.
|
|
|
Aipatutakoez gain, Gestalt Terapiak, ametsekin
|
lan
egiten duenean, bezeroakagertzen dituen zeinu fenomenologikoak oso kontuan hartzen ditu. Terapeutak osoadi behatu behar ditu bezeroaren bozaren tinbrea, tonua, eskuetako izerdia edobere gorputzaren beste zatiak, giharretako mugimenduak, keinuak, tik nerbiosoak, sentipen eta emozioak.
|
|
|
Beraien eragina nabarmena da Gestalt Terapian.1926an Karen Horney rekin analisia burutu zuen, hau izan zelarik, Perls ekpsikoanalisiarekin izan zuen bere lehen kontaktu serioa. Hurrengo urtean K.Goldstein ekin Frankfurt-en laguntzaile gisa
|
lan
egin zuen. Goldstein orientazioGestaltikoa zuen medikua zen, burmuin lesioak zituzten soldadu izandakoak ikertuzituena.
|
|
|
deituak bi gunetatik irten ziren: garai hartanpsikiatrian nagusi zen ideologiaren arabera
|
lan
egiten zutenak, joerapsikoanalitikoa, jadanik esan den bezala, eta garapenaren teoria berrietatikabiatzen zirenak, antropologia, soziologia eta komunikazioa nagusiki?.
|
|
|
Lehen taldea, laburbiltzeko psikoanalitikoa deituko duguna, pazienteeskizofrenikoekin
|
lan
egiten duten profesionalez osatuta dago nagusiki; hainzuzen, teknika psikoanalitikoez emaitza onik ez zen lortzen eskizofrenikoekin.Patologia horretara hurbiltzeko bide berrien bilaketak familiarekin lan egitenhastera eraman zituen.
|
|
|
Azkenik, Harold Searles aipatuko dugu; bereziki eskizofrenikoekin
|
lan
eginzuen psikoanalista estatubatuar honek, eta eskizofrenikoen familiak aztertzenlehenengoetakoa izan zen, nahiz eta gero, familiaren garrantzia azpimarratu arren, bere arreta fokua gizabanakoarengan jarri zuen, eta ez familian. –Norbaitzoratzeko sei bideak?
|
|
|
Natham Ackerman: haurren psikiatra gisa egiten zuen lanaren osagarrimodura, familiekin
|
lan
egiten hasi zen. 1957an familiaren zainketarakolehen zerbitzua, Family Mental Health Clinic, sortu zuen New York en.1960an Family Institute sortu zuen, New York en baita ere; N. Ackermanhiltzean, haren izena hartu zuen Institutuak, eta gaur egunera arteFamilia Terapiaren zabalkunderako foku nagusietako bat izan da.1961ean Palo Altoko Don Jackson-ekin elkartu zen, Familia Terapiarenaldizkari nagusia izan den eta oraindik ere baden Family Processizenekoa fundatzeko.
|
|
|
Argitalpen hauek intereshandiko mugimendu psikiatriko bat sorrarazi zuten, harremanek eta berezikifamiliako harremanek paper nagusia zuteneko mugimendu psikiatrikoa. Laing, aipatutako beste asko bezala, paziente eskizofrenikoekin
|
lan
egin ondoren hasi zenfamiliekin lan egiten. Eskizofrenikoen familietan gertatzen zena bere ikuspegitikazaltzeko, mistifikazioaren kontzeptua garatu zuen (Laing, 1976).
|
|
|
Argitalpen hauek intereshandiko mugimendu psikiatriko bat sorrarazi zuten, harremanek eta berezikifamiliako harremanek paper nagusia zuteneko mugimendu psikiatrikoa. Laing, aipatutako beste asko bezala, paziente eskizofrenikoekin lan egin ondoren hasi zenfamiliekin
|
lan
egiten. Eskizofrenikoen familietan gertatzen zena bere ikuspegitikazaltzeko, mistifikazioaren kontzeptua garatu zuen (Laing, 1976).
|
|
|
Whitaker, Psikiatrian trebatu aurretik, Ginekologianespezialdu zen. Bere belaunaldiko psikiatra gehienek bezala, psikoanalisian eginzuen prestakuntza, hasieran Haur Psikiatrian
|
lan
eginez, eta mota guztietakopazienteekin ondoren.
|
|
|
4 Zailtasun sexualak gatazka orokorragoen sintoma direnean, ez dagomendatzen terapia sexuala; kasu honetan, beren ebaluazioa etaderibazioa egingo dira soilik. Zailtasun sexualak jatorri organiko garbiabaldin badu, multidiziplinarki
|
lan
egiten da, edo terapia sexuala laguntzaterapia modura bideratzen da.
|
|
|
Psikodrama psikoanalitikoaren bilakaerari begirada bat ematean ondokoa dakusagu: Argentinan taldean eta haurrekin
|
lan
egiten zutenak (Moccio, Pavlovsky, Martinez Bouquet e.a.), eta, batez ere, Frantzian haur eta nerabeekin lan egitenzuten terapeuta eta psikoanalistak (Gravel, Bourreauk, Testemale, Monod, Anzieue.a.) izan ziren psikodramak adin hauetan lan egiteko zituen abantailaz jabetuzirenak. Beraien prestakuntza psikoanalitikoa izanik, jabetuz joan ziren ezen, portaera eta enkoadre arazoak gutxitzeaz gain, zerbait gehiago eskaintzen zuelapsikodramak.
|
|
|
Psikodrama psikoanalitikoaren bilakaerari begirada bat ematean ondokoa dakusagu: Argentinan taldean eta haurrekin lan egiten zutenak (Moccio, Pavlovsky, Martinez Bouquet e.a.), eta, batez ere, Frantzian haur eta nerabeekin lan egitenzuten terapeuta eta psikoanalistak (Gravel, Bourreauk, Testemale, Monod, Anzieue.a.) izan ziren psikodramak adin hauetan
|
lan
egiteko zituen abantailaz jabetuzirenak. Beraien prestakuntza psikoanalitikoa izanik, jabetuz joan ziren ezen, portaera eta enkoadre arazoak gutxitzeaz gain, zerbait gehiago eskaintzen zuelapsikodramak.
|
|
|
Giza harremanetan ikasi eta hobetzeko tresna da. Irudimenezko eszenekin
|
lan
egiteak eta errealitatetik hurbildauden zenbait rol errepresentatzeak, errealitatea ikastea ahalbidetzen dute.
|
|
|
Alkoholikoa eta alkoholiko ohia biak onuradun ateratzen dira eta lehenak bigarrenaren gisa egiten du eta sendatzeko
|
lan
egin dezakeela ikusten du, besteak burutu duelako; gainera, horrela besteak ulertua dela ikusten du.
|
|
|
Anartean ez zen lo egona Txillardegi kulturaren arloan ere. Euskara Batuarihastapenak eman zizkion Baionako Biltzarraz 1964ko abuztu hondarrean (29). Urtebetez astero
|
lan
egin genuen Euskal Idazkaritzaren aretoan, Enbatako bulegoarenaldamenean, iparraldeko idazle zenbaitek eta hegoaldetiko iheslari batzuek (EAJkozein ETAkoek). Txillardegi genuen gidaria.
|
|
|
–Bizitza hitzarmen sozialean oinarritzen da, geneek organismoaren onerako
|
lan
egitendute, eta ugaltzen dira. Baina gene maltzur batzuk,, transposon?
|
|
|
Frogatuta dago Iparraldeko Gure Irratia edoIruñeko Eus kalerria Irratia errentagarriak direla ekonomikoki (bertako langileakduintasunez bizitzeko adina, emandako zerbitzuaren truke). Edo eta BertsozaleElkarteak gizartean antola ditzakeen ekintzen bitartez eta interesatuei, erakundeak etaikus entzunezkoak barne, bere zerbitzu eta ekitaldiak eskainiz
|
lan
egiten duteneiduintasunez ordaintzeko adina lor dezakeela ere bai. Horrela Administrazioko edozeintutelatatik at bizi daitekeela.
|
|
|
Amankomunean egin behar den euskal kulturaren genoma deszifratzeko eta ondo rentransmititzeko eginkizunean, neure ahaleginak egin ditut denon ikuspegia za baldu etaargitzeko asmoz, kromosomen katearen parekotasuna ekarriz. Euskal kulturaren arloanbete betean
|
lan
egin duen Txillardegiren omenez prestatu dut aspaldi honetan nuenhausnarketa. Baina nik proposatutako ikuspegi horretan, har dezagun kontuan jendemultzo aberatsa dagoela, Euskal Herriaren nortasunaz kezkatuta eta arduratuta laneginez.
|
|
|
Bide honetatik jarrai dezaket hainbat zita ekartzen, han eta hemen irizpideakastero ateratzen dira-eta; baina uste dut aski dela gaiaren gaurkotasuna adierazteko.Euskal Herrian kultura eta balioei buruzko hausnarketa sakona, zabala eta bizkorradenok bultzatu behar dugulakoan nago, gure kultura eta nortasuna etorkizunerantzbideratzeko. Euskal genoma kulturala biziaraziz
|
lan
egiten duten zelulak badira, nahizeta egitarau zehatz baten barnean ez egon.
|
|
|
Aurkeztu dudan euskokultur gaien saila lan hipotesia besterik ez da, gure kultura antolatzeko eta esparrubakoitzeko barneko egitura eta besteekiko harremanak bideratzeko. Behin behinekoegitura da,
|
lan
egin ahala berrikusi duguna. Giza genoma gutxi gorabeheranolakoa zen aspaldian asmatu zen.
|
|
|
–Zabaltasun? honen barnean, norbaitek pentsatu ereegin zuen euskara erabil zitekeela Mugimenduaren alde
|
lan
egiteko (Torrealdai 1989: 141).
|
|
|
Lan honetan euskararako testu ahots bihurgailu bat diseinatu eta garatzeko inplikatutadauden alderdi garrantzitsuenak deskribatzen ahalegindu naiz. Nire lan esperientzianhiru testu ahots bihurgailu desberdinetan
|
lan
egin dut: lehena 1995 urtean amaitu nuen (Hernaez, 1995); bigarrena Telefonica I+ Drekin eginiko kola borazio bat izan zen1997 eta 1998 urteetan, eta prozesagailu linguistikoaren zati baten diseinuan partehartu nuen; hirugarrena, eta gaur egun garatze aldian dagoena, Euskaltel enpresarentzatda.
|
|
|
Hiruetan, informazioa eta aholkua eman didaten hizkuntzalariekin
|
lan
egin dut; horien laguntzarik gabe proiektuak ez ziren burutuko. Hiruetan, azentuazioari etatranskripzio fonetikoari dagozkien arau eta gomendioen falta berberarekin egin duttopo, tartean hamar urte pasatu arren.
|
|
|
Ildo honetatik bat dator W. Labov ek B. Bernstein iberari egindako kritikarekin5 eta M. Stubbs ek garai bertsuan proposatutakoarekin6.Hau da, kultur zapalketa ezin dela etengabe iraunarazten den egoera modura ulertu.Aitzitik, eskolak baduela hizkuntz eta kultur zereginetan erantzukizun berezia, eta berehartan (nahiz ez horretan bakarrik) zapalkuntza egoera iraultzeko
|
lan
egiterik erebaduela.
|
|
|
...karen arabera, aldi berean gauza eta animalia den gizakiak, borrokaren bitartez sortzen du gizatasuna munduan, borrokan ezezkotasunaren kemenabizi arriskuaren borondatezko onarpenaren bitartez ematen baita aditzera, jauna?, edo heriotzaren agerpen kontzienteak sorrarazitako larriduraren bitartez, jopua?. Jopuak heriotzari ezin izan dio aurre egin, izuak joa, eta ondorioz behartuta dagojaunarentzat
|
lan
egitera. Heriotza den heinean, gizakiak ezereza borrokalariaren nahizlangilearen bizimodu deuseztatzaile bihurtzen du, historiaren egileak borrokalaria etalangilea izaki.
|
|
|
Baina berotasun hori ez da aldebakarrekoa, konpartitua baizik. Telebistan
|
lan
egiten duten irrati profesionalek ondotxo dakite irratigintzan hurbilago sentitzen dela entzuleen presentzia.
|
|
|
irratia, beste edozer egiten den bitartean entzun eta adi daiteke. Egia esan, entzule askok,
|
lan
egiten edo estudiatzen edo bidaiatzen duten bitartean entzuten dute irratia. Adialdia moztua izan daiteke, adibidez, etxekoandrea irratia duen lekutik irteten denean, beste zerbait egiteko.
|
|
|
Zerbitzu hori 1.987ko urtarrilaren 22an jarri zuten abian. Orotara 3 kazetari euskaldunek egunean sei orduz
|
lan
egiten zuten, batez beste eguneko 25 albiste (hiruen artean) euskarara itzuliz. Egia esan, zerbitzu hau eskaintzeko ideia Eusko Jaurlaritzarena izan zen, zerbitzua ustiatzeko enkantea eginez.
|
|
|
Irrati estazioko erredaktoreez gain, irrati dirutsuetan badira beste informatzaile batzuk (korrespontsalak), atzerrian, lurraldeetan edo eskualdeetan
|
lan
egiten dutenak. Bai bat zuek, bai besteek, informazio iturri bat osatzen dute.
|
|
|
Etikoki
|
lan
egitea, hau da, zentzua eduki informazio baten balioaz jabetzeko, eta informazio hori emateko edo baztertzeko deliberamenduaz gogoeta egiteko gauza izan.
|
|
|
Bukatzeko, frankotiratzaile edo freelancer ak ere aipatu behar ditugu. Mundu lehiakor batean bizi garenez gero, irratigintzan eta beste komunikabideetan ere islatzen da libretik doan kazetariaren figura, azken urteotan beren kasa
|
lan
egiten duten eta independenteak diren kazetariak gero eta gehiago izanik. Batzuek nahiago izaten dute beren kabuz irrati erreportaiak, albisteak eta abar egitea, irrati jakin edo konkretu baten menpean egotea baino.
|
|
|
Egiten den lanaren arabera kobratzen da, eta, askoren aburuz, horrek abantailak ditu, irratietako idazgeletako berriemaile ez berritzaile eta funtzionarioarekin betiko amaitzeko. Euskadi Irratian, esaterako, atzerriko korrespontsalak izaten dira era honetan
|
lan
egiten dutenak.
|
|
|
1991 urtean 4.000 kazetarik
|
lan
egiten zuten prentsa kabineteetan Estatu espainiar osoan eta urte bat geroago gobernu zentralak ia 2.000 milioi pezeta inbertitu zituen Bozeramalearen Ministerioan, hirurehun bat tekniko eta kazetariri lana emanez.
|
|
|
Dena dela, telebistatiko entzunaldien barruan sartu ez dudanez (ezin sartu gainera, teletestua irakurria baita), ondo deritzot kazetarientzako iturri sekundario honi buruzko zenbait aipamen egiteari. Eta iturri sekundarioa dela diot, zeren eta zerbitzu honetan
|
lan
egiten duten kazetariek ondoko iturri hauetatik jasotzen baitute informazioa terminalen bidez: France Press, Reuter, Efe, Europa Press, Serveimedia (gorrentzat), AP (telex bidez) eta faxaren bidez beste erakundetatik jasotzen dena.
|
|
|
Izan diren bezala kontatu behar ditugu egintzak mikrofonoetatik, ez gure ikuspuntuak sartuz. Ez dezagun errepika, SER eta RNE irrati kateetan
|
lan
egin duen irratilari ospetsu hark euskal politikari abertzaleek egindako deklarazioak uhinetaratutakoan sarri aipatzen zuen, dejemos a un lado estas declaraciones salidas de tono?, kalaka.
|