|
2007
|
|
|
Haren iritziz," ez da ulergarria bi pertsonak beren lana modu berean bete badezakete horietako bat diskriminatzea beren ezgaitasunaren ondorioz". Lanaren Nazioarteko Erakundearen arabera, munduan 470 milioi pertsona ezgaitu
|
lan
egiteko adinean daude, baina gero eta kezka handiagoa dago jasaten duten lan bereizkeriagatik. Lan munduko bereizkeriari buruzko azken txostenaren ondorioek adierazten dute ezgaitasuna handitu ahala lana aurkitzeko aukerak gutxitu egiten direla.
|
|
2008
|
|
|
Aurrezki Kutxen Fundazioaren (FUNCAS) Informazio Ekonomikoko Koadernoen azken zenbakiak adierazten du gure herrialdeak Barne Produktu Gordinaren (BPG) %0, 7 bideratzen duela partida horretara, eta Europako batez bestekoaren %2, 1 Irudia: CONSUMER EROSKI Aldizkari horretan, Madrilgo Unibertsitate Konplutentseko haurtzaroko gizarte politiketan aditua den Lourdes Gaitánek “belaunaldi itun berri” baten alde egiten du
|
lan
egiteko adinean dauden helduen, erretiro adinean dauden adindunen eta adingabeen artean, haurren hazkuntzari lotutako kostuak erantzukizun kolektiboaren bidez ziurtatzeko. Gaitánek erabilitako datuen arabera, familiaren eta haurren gizarte gastua %2, 2 hazi zen, batez beste, 2000 eta 2004 artean, Europan, 25etatik; Espainian, berriz, %9, 2ko hazkundea izan zen, Europako batez bestekoa baino handiagoa, baina Zipreko (%26, 1) eta Irlandako (%13, 6) herrialdeen ahalegina baino txikiagoa.
|
|
|
Herrialde horietako herritarrek egin nahi ez dituzten edo egiteko gai ez diren enpleguetan oraindik ere asko dira beharrezkoak”, adierazi du William Lacy Swing MEAko zuzendari nagusiak. Proiekzio demografikoen arabera, 2050ean, herrialde garatuek eskulanaren eskasia are handiagoa izango dute, jaiotza tasa baxuen eta
|
lan
egiteko adinean dagoen biztanleriaren zahartzearen ondorioz, 60 urtetik gorako pertsonen kopurua haurrena baino bi aldiz handiagoa izango baita. Hori dela eta, etorkin gehiago dago giltzarri.
|
|
2010
|
|
|
Espainian 47 mendekotasun daude
|
lan
egiteko adinean dauden 100 pertsonako
|
|
|
Espainian,
|
lan
egiteko adinean dauden 100 pertsonako eta 64 urte bitarteko biztanlea 47 mendekotasuna duten pertsona daude. 2009an %47, 8ko ratioak adierazten du lan egiteko adinean dagoen pertsona bakoitzak, batez beste, ordaintzen ez duen pertsona baten gastuen ia erdia ordaindu duela.
|
|
|
Espainian, lan egiteko adinean dauden 100 pertsonako eta 64 urte bitarteko biztanlea 47 mendekotasuna duten pertsona daude. 2009an %47, 8ko ratioak adierazten du
|
lan
egiteko adinean dagoen pertsona bakoitzak, batez beste, ordaintzen ez duen pertsona baten gastuen ia erdia ordaindu duela. Gainera, tasa %55, 2koa izango da 2020an.
|
|
|
Gainera, tasa %55, 2koa izango da 2020an. 2006 urtera arte, mendekotasuna duten biztanleen beharrak asetzeko
|
lan
egiteko adinean zeuden biztanleek egin beharreko ahalegina murriztu egin zen. Hala ere, azken 20 urteetan, 65 urtetik gorako biztanleria %50 hazi da, eta lan egiteko adinean dagoena, berriz, %22 Hori dela eta, mendekotasun tasak jarraitzen duen joerak leheneratzeko zantzuak ditu, eta, luzatzen bada, sistemaren jasangarritasuna arriskuan jar dezake.
|
|
|
2006 urtera arte, mendekotasuna duten biztanleen beharrak asetzeko lan egiteko adinean zeuden biztanleek egin beharreko ahalegina murriztu egin zen. Hala ere, azken 20 urteetan, 65 urtetik gorako biztanleria %50 hazi da, eta
|
lan
egiteko adinean dagoena, berriz, %22 Hori dela eta, mendekotasun tasak jarraitzen duen joerak leheneratzeko zantzuak ditu, eta, luzatzen bada, sistemaren jasangarritasuna arriskuan jar dezake. Datu horiek Aldi Baterako Laneko Enpresa Handien Elkartearen (Agett) azterlan batean ageri dira, Estatistika Institutu Nazionalaren (INE) “Espainiako epe laburreko biztanleriaren proiekzioan” oinarrituta.
|
|
|
Aurreko urteetako egoera ona iragankorra izan daiteke, eta etorkizunean okerrera egin dezake, batez ere EINen biztanleria proiekzioak kontuan hartuz gero. Proiekzio horien arabera, 64 urtetik gorakoak biztanle guztien% 19 izango lirateke, eta gaur egun, berriz,% 16,6 Gainera,
|
lan
egiteko adinean dagoen populazioa 754.000 pertsonakoa (%2, 4) izango litzateke hurrengo hamarkadan, azterketak dioenez. Lan horrek ohartarazten du, gainera, egungo egoera ekonomikoak, 2010eko lehen hiruhilekoan %20, 05eko langabezia tasa eta murrizketa geldoaren ikuspegia izanik, “zailagoa” egingo duela menpeko populazioaren gastuei eustea eta, beraz, jaiotza tasa sustatzea.
|
|
|
Mendekotasun tasaren definizioak urtetik gorakoak eta 16 urtetik beherakoak hartzen ditu bere baitan, baina, era berean, azterlanak ohartarazten du ez dela gauza bera Espainiako gizartearentzat eta mendeko biztanleria gehiena 65 urtetik gorakoa edo 16 urtetik beherakoa izatea; izan ere, “gehienak 16 urtetik beherakoak badira, etorkizun hurbilean biztanleria aktiboa elikatuko duten herritarrak dira, eta hori ez da alderantziz gertatuko”. 2009an, 65 urtetik gorako 25 mendeko pertsona zeuden
|
lan
egiteko adinean zeuden 100 pertsonako, eta 16 urtetik beherako 23 Agettek dio mendekotasun tasak “eskualdeen arteko sakabanatze handia” izan duela, Kanariar Uharteen %39, 8 eta Gaztela eta Leonen %52, 5 artean baitago. Kanariar Uharteak, Balear Uharteak(% 42,6), Madril(% 44,8), Murtzia(% 45,1), Andaluzia(% 45,5) eta Valentziako Erkidegoa(% 45,8) dira hobekien kokatuta dauden autonomia erkidegoa.
|
|
|
Bost langabetik bi etxe berean bizi dira, eta
|
lan
egiteko adinean dauden kideetako batek ere ez du lanik. Azken hiru urteetan, langabeen ehunekoak gora egin du; izan ere, 2007ko oparoaldi ekonomikoaren azken urtean %26koa zen, eta orain %40koa da, Espainiako Bankuak egindako txosten baten arabera.
|
|
2011
|
|
|
Guztira, 16tik 64 urtera bitarteko 1.171.900 lagunek eta etxeetan bizi ziren 1.171.900 lagunek ezgaitasun ziurtagiria zuten 2010ean, 2009an baino %8, 3 gehiago. Kopuru hori
|
lan
egiteko adinean zeuden biztanleen %3, 8 zen, aurreko urtean baino %3, 5 gehiago. Talde horretan, langabezia tasa %23, 3koa izan zen.
|
|
|
80ko hamarkadan gaude.
|
Lan
egiteko adinean daudenen bostetik bi langabezian Espainiako Estatuan, beti ere datu ofizialen arabera; Björn Borg tenislari suediarra erretiratu da aurten, Martina Navratilovak irabazi du Flushing Meadowsko lehia; Antartikako Vostok basean 89,2 gradu Celsius harrapatu dira zeropean, inoiz lurrean erregistratu denik eta tenperaturarik baxuena; sei urte bete dira Elvis Presley hil dela, esnatu beh... Tennessee Williamsen heriotzaren urtea da, Desio New Orleansko auzo baten izena da.
|
|
2012
|
|
|
«Azken talde horretan asko jaitsi dira indize horiek. Ez urtetik gorakoak aberatsagoak direlako, baizik eta diru sarrera maila mantentzea lortu dutelako,
|
lan
egiteko adinean dauden pertsonek eta umeek ez bezala», azaldu du Gabriel Gonzalez Buenok, Unicefeko Haur Politiken arduradunak. «Politikariei eta gizarteari dei egiten diegu, haurrekin gertatzen ari dena oso arriskutsua eta larria delako; haiek babesteko neurriak hartu behar dira».
|
|
|
Aurreztaileak,
|
lan
egiteko adinean dagoen artean, diru kopuru jakin bat jartzen du aldian behin (ekarpenak esaten zaie), eta, horrela, erretiroa hartzeko garaia iristean, kapital bat edukiko du pilatua, eta hortik dirua hartu du.
|
|
2013
|
|
|
Krisia hasi zenetik, langabezian dauden mantentzaileen ehunekoa %6tik %21, 4ra igo da. Baina, gainera, familia gehiagok
|
lan
egiteko adinean dauden kideak langabezian dituzte. % 2,5etik% 10,6ra igaro dira.
|
|
2014
|
|
|
Hemendik hogeita bost urtera
|
lan
egiteko adinean dagoen pertsona bakoitzeko beste bat egongo balitz lan egiteko adinik ez duena, gerta al daiteke uneren batean pentsiorik kobratzeko modurik ez izatea?
|
|
2015
|
|
|
adinekoak eta umeak soilik gelditzen dira. Lau milioiko biztanleriaren laurdenak?
|
lan
egiteko adinean dauden pertsona gehienek. Mendebaldera emigratu du, eta haiek bidalitako diruarekin aitona amonak ari dira umeak hazten.
|
|
2016
|
|
|
Eskualdea" pobretzen" ari direla uste dute. Hain zuzen, Euskal Herriko langabezia tasarik handienetakoa duen eskualdea da Bizkaiko Ezkerraldea,
|
lan
egiteko adinean dauden pertsonen %21 beharrik gabe baitaude.
|
|
|
2014ko 2,8 milioietatik 2029ko 2,69 milioira igaroko da. Gipuzkoan (%5, 1) eta Bizkaian (%6, 2) bilduko da galeraren zati handiena; biztanle kopuruari hobeto eutsi ahal izango diote Arabak (%0, 5) eta Nafarroak (%0, 1). Baina
|
lan
egiteko adinean dauden lagunen jaitsiera lurralde guzti guztiei dagokie. Gipuzkoan %11 jaitsiko dira 16 eta 64 urte artekoak, 52.000 lagun gutxiago.
|
|
2019
|
|
|
1900 urtean, oraindik ere 900.000 emakume obrero aritzen ziren etxean lanean jantziak egiten, larruzko objektuak, hilentzako koroak, poltsak, beirazko bitxiak, Parisko moda salgaiak, baina gero eta gutxiago ziren, nabarmen. 1906an,
|
lan
egiteko adinean zeuden (hau da, hemezortzi eta hirurogei urte bitarte zituzten) emakumeen% 42 nekazaritzan aritzen ziren, industrian, merkataritzan, bankuetan, aseguruetan, bulegoetan, profesio liberaletan. Mugimendu hori mundu guztian bizkortu zen 1914 eta azken mundu gerrako eskulan krisiak zirela medio.
|
|
2020
|
|
|
Nabarmen geratu da, adibidez, haurrak eta zaharrak sobran zaizkion gizarte eredua dela gurea. Ez dakigu non sailkatu behar ditugun gizarte arau sinplifikatuan sartzen ez direnak,
|
lan
egiteko adinean dagoen erretratu robotean bere burua islatuta ikusten ez dutenekin zer egin. Haurrei helduon ordutegi, lan prozedura, ebaluazio presio eta ardurak eman dizkiegu, eta, txanponaren beste aldean, adinekoei haurren moduan hitz egiten ari gatzaizkie.
|
|
|
Joseba Zalakainen ustez, oso garrantzitsua da
|
lan
egiteko adinean daudenen zailtasunei erreparatzea. Euskal Herriko pobreziaren eta ongizate gabeziaren datuak adinaren arabera aztertuz gero, 65 urtetik gorako biztanleen artean daude txirotasun tasa apalenak (19 irudia).
|
|
|
" Beharbada, ikusezinago ari da geratzen prekariatu hori.
|
Lan
egiteko adinean daudenez, agian ez dugu horren argi ikusten horiei ere lagundu egin behar diegula gizarte gisa. Politikariei ez zaie ahotik kentzen gure nagusiak esapidea; inork ez du esaten, ordea, gure immigranteak, adibidez.
|
|
2022
|
|
|
Ezin da garbigailurik izan. Lan dentsitate oso txikiko etxe batean bizitzea (BITH)
|
Lan
egiteko adinean dauden pertsona guztiek lortzen duten lan ordaindua batzen du. Lan hori ahal den gehienekoaren %20 baino txikiagoa bada (astean 40 orduko lanaldia), etxea lan intentsitate txikikotzat hartuko da.
|