|
2000
|
|
|
23 artikulua. 1 Pertsona orok du
|
lan
egiteko eskubidea, lana aukeratzekoa, lan baldintza bidezkoak eta egokiak izatekoa, eta langabeziaren aurkako laguntza jasotzekoa.
|
|
|
Euskaltzaindiak bere sorreratik Jagon Sailaren ardurapean dituen eginkizunetarako baliagarri ditugu ONU eta Unesco ren arau horiek, Euskal Herriko muga guztien gainetik, nahiz Iparralde nahiz Hegoalde, ahal denean administrazioekin erarik hoberenean arituz eta
|
lan
eginaz; eta, hori ezinezko zaigunean, horien gainetik aipaturiko bi erakundeotara edo Europako Parlamentura joaz.
|
|
|
Lehen artikuluaren zenbait zati begiratu besterik ez dugu: e) Euskararen erabilera aitzinatzea. f) Hizkuntzaren eskubideak zaintzea. g) Hizkuntza gizarte maila guztietan gai bihurtzeko,
|
lan
egitea.
|
|
|
Duncan bera nongoa den ere ez daukat gogoan. Dakidan bakarra da, Ipar Irlandako gazteak drogetatik urrun mantentzeko
|
lan
egiten duen talde batekoak direla. Esan zidanez, hango gazteek nahiko bizi baldintza eskasak dituzte, eta horretarako dago talde hori, gazteak beste modu batean entretenitzeko.
|
|
|
Ez zen herrikoa, baina hala eta guztiz ere arratsero joaten zen Txemak
|
lan
egiten zuen tabernara. Izkinatxoan jartzen zen, justu bezerorik ez zegoenean Txemak bere txokotzat hartua zuen izkina berean.
|
|
|
Astelehena. Gogorra da abuztuan
|
lan
egitea, baina hala tokatu zait niri. Txemak oporrak ditu, eta esan diot, nahi baldin bazuen behintzat, niri ez zaidala batere inporta bera oporretan joatea.
|
|
|
Koadrilakoak. Kasualitatez udaleku berean
|
lan
egitea egokitu zitzaigun koadrilako bi. Noski, ez genuen serio hartzen txantxa inozo hura, baina nik ez dakit hainbeste errepikatzearekin Jabik erdi sinetsi ote zuen.
|
|
|
Guztietatik lehenbizikoa aukeratu zuen. Aparailuaren memoriak segundo laburrez
|
lan
egin ostean, pantaila hitzez bete zitzaion.
|
|
|
Eta, kontatu berri dizkizudan bi kontu horiek buruan nituelako edo, hara zer nolakoa izan zen hereneguneko ametsa: lehenbizikotz, Piarres Oihartzabal kapitaina ikusi nuen, gure aitarentzat aldi batez
|
lan
egin zuen gizona, baina batik bat osaba Joanikoten lagun mamia izan zena eta jauregirat noizik behin etortzen zena, osabarentzat libururen bat zekarrela edo bertze zernahi. Eta ene amets hartan ere halatsu zetorren Piarres, gurdi batean kutxa bat zekarrela, jauregirako bidean.
|
|
|
Misione hartan ere bi kaputxino daude, eta haietarik bat ene lagun mamia da: aita Humberto, bihotz oneko indiar batzuekin
|
lan
egiten ari dena, eta zuek bezalako jendearen beharrean dagoena, bere asmoen aitzina eramaiteko. Nahi baduzue, gomendiozko karta bat skriba diezaioket... zeren, baldin hark nahi duena zuek baduzue, eta baldin zuek nahi duzuena hark badu, harri batez jo baititzakegu bi txori...
|
|
|
Eta, orduan, Antonio Ibarbiak, ikusirik ezen gauzak arras okertzen ari zirela, erran zion Avilakoari giristino zaharrak ginela, etorki onekoak, eta hala ginela kaputxinoen misionerat joaiteko asmotan... eta gomendiozko karta bat ere bageneramala, eta gure nahia eta gure desira ez zela nehor hiltzea, baina indiarren alde
|
lan
egitea, eta kontu hura guztia ahanztea; eta erakutsi zion gomendiozko karta, aita Zacaríasek skribatua, baina Avilako zalduna ez zen beratu ez bigundu, eta ihardetsi zion ezen ulertzen zuela guk geure koaitak eta ondikoak kontatu nahi izaitea, eta joan ere joanen ginela misionerat, baina hil edo biziko bertze froga hura —bere nagusiaren alaba sendatzekoa— gainditu ondoren....
|
|
|
" Baina ama ez zen ene erabakiaz ez ene zuhurtasunaz fido, eta etxerat ninderamala, erran zidan: ...enbora baterako, ea haren irakaspenetarik zentzatzen zaren’ Hatsarrean amaren deliberamenduaren kontra agertu nintzen —ohi bezala, alferrik, nahiz eta onartu behar dudan ezen, deliberamendu hartaz denaz bezainbatean, guztiz asmatu zuela gure amak—, zeren doña Lidia emazteki alargun bihozbera bat baitzen, buruz ongi jantzia eta bere buruaren jabea, eraman handikoa eta moja batzuekin
|
lan
egiten zuena ospitale batean, norat eramaiten baitzituen aurkientza haietariko jende printzipalak bere gaixoak eta eriak, gorputzezkoak nahiz arimazkoak. Eta ospitale hartan doña Lidia arduratzen zen batik bat arimaz eri geundenez —jendearen ustetan burutik gaizki geundenez, alegia— eta, nola bainindoan harenganat beharturik, hala, lehen egunetan, mendeku gisa, hari hitzik ez egitea pentsatu nuen... alferrik, zeren eta doña Lidiak irabazi baininduen apur bana.
|
|
|
Zeren baitzirudien ezen gizon hura Frantziaren alde
|
lan
egiten zuen kortsario bat zela, almirant D’Estrées en erranetarat zegoena eta borrokatu berria zena, harekin bat eginik, holandesen kontra, zeinak izan baitziren, frantsesak iritsi aitzin, jaun eta jabe, Trinidadeko irlako itsas inguruan, almirant Binkes buruzagi, Alain Coup d’Œil ek berak aditzerat eman zidan bezala, handik gutirat; eta aditzerat eman zidan, halaber, ezen borroka... Eta, hartaz gain, bertze mila kontu aipatuko zizkidan, handik aitzina, neure harridurarako.
|
|
|
" Debalde ari haiz, motel. Ni ere entseatu nauk zimaur montio horrekin eta hiri adina kasu egin zidak, nire ederrean ere eta
|
lan
egiten dudan egunkarian lan eginda ere", itzuli nuen.
|
|
|
" Debalde ari haiz, motel. Ni ere entseatu nauk zimaur montio horrekin eta hiri adina kasu egin zidak, nire ederrean ere eta lan egiten dudan egunkarian
|
lan
eginda ere", itzuli nuen.
|
|
|
Lehenago, egunkarian
|
lan
egiten zuenean, Tomasi" Kondea" erraten genion erredakzioan, bertzeengandik urruntzen zuen dotorezia zabarraz hornitzen baitzuen bere burua. Hori, gure artean, oro har arraroxkoa izaki, are gehiago bere anaiarteko jendeetan.
|
|
|
—Batzuek bai. Errotatiban
|
lan
egiten duten morroskoek bereziki.
|
|
|
Maite dut bazkarietako ardoa, beltza eta 82koa baldin bada bereziki. Maite, burua lehertu beharrean
|
lan
egin ostean, adimena argitzen laguntzen duten garagardoak. Maite, jatetxe dotoreetan, afalondoan mahaira ekartzen duten kopakoa.
|
|
|
Nire boza berriz ere telefonoan ezagutzeak ez zuen, preseski, bozkarioz urtarazi. " Izenik ere ez duen hilotz arraio batengatik"
|
lan
egiten uzten ez zioten kazetariez gaizki erranka gaitzitu zitzaidan. Izerdi zurruzta ederra isuri nuen denbora gutian; Patxi argazkilaria gorputegiko bidean zegoen, neronek igorria.
|
|
|
Bertze ikastetxeetako neska maiteminduei, berriz, opariak onartzen zizkien —liburuak eta, gehiagorik ez— gure ikaskide honen edo horren bihotzaren jabe beraiek ote ziren jakin nahirik edo haien portreten eske etortzen zitzaizkionean. Unibertsitate garaian ekin zion tarifapean
|
lan
egiteari. Charlyren aholku bekaiztia, antza.
|
|
|
—Eta zure andrearenak edo dena delakoarenak ere badu zerik. Noiz gogoratuko hondartzara joatea eta zuk
|
lan
egiten duzun asteburuan. Oraindik ez dut konprenitzen nola utzi diozun.
|
|
|
Urteak nituen egunkarian gisakorik aditu gabe. Asteburuan delako Togasekin
|
lan
egiteko mentura atsegingarri gerta zitekeela egin nuen neure baitan.
|
|
|
—Ederki konprenitzen haut. Ikasketez psikologoa nauk eta bazakiat zer den zirrara baten menpean
|
lan
egin beharra. Medikuek beren senitartekoei ebakuntzak egiteari uko egin diezaioketen bezala, kazetariok ere gisa bereko ihesbidea genikek, albisteen protagonistak gure hurbilekoak direnean.
|
|
|
unaduraren bortxaz, deusek ez zidan loa arintzen, deusek ez ernatzen, iratzargailuak bere lan zakarra egin artean. Mendebalde honetan, astelehena egun gorrotagarria ohi da
|
lan
egin beharraren kondena biblikoa pairatzen duten biztanle hilkor gehienentzat. Aldiz, niretzat, loa ohi baino gehiago luzatzen nuen egun bakarrenetarik zen, bitik batean, Kristinarengandik banandu nintzenetik.
|
|
|
A zer izugarrikeria! Manera onak izaten zituen nirekin, bulego hauetan
|
lan
egiten duten bertze batzuek ez bezala —mintzoa apaldu zuen, gainerako ateetatik adituko ote zioten beldur antzean— Nahiz eta, pixka bat... Nola erranen nuke nik?
|
|
|
Aurreko astean ez dakit, oporretan bainintzen. Hainbertze interesatzen bazaizu, galdeginen diot niretako
|
lan
egiten duen mutilari.
|
|
2001
|
|
|
Ezpainetakoak saltzen zituen Juliak. Oscarren aita Eros Galeriak izeneko saltokien jabea zen eta neska lurrindegian
|
lan
egiteko kontratatu zuen. Oscar lehen aldiz ikusi zuenean karmina erostera joan zen.
|
|
|
Goiz osoa pasa zuen niri begira eta horrek urduri jartzen ninduen. Bakarrik
|
lan
egiten ohitua nengoen eta pertsona ezezagun bat aurrez aurre izatea deserosoa egiten zitzaidan. Are gehiago mutiko gazte hura egiten nengoena zehatz mehatz aztertzen ari zela jakinik.
|
|
|
Duela bi urtez geroztik ia urtero afaltzen dute han. Gorkak
|
lan
egiten duen aurrezki kutxa hondatu zutenetik ez dute jaten Herrikon ogitartekoa. Horrelako gauzak egitearen alde zeudenei dirua ematea ezin zuela jasan esan zuen Gorkak orduan, nazkatu zela abertzaletasunez mozorroturiko hainbeste astakeria euskalnaziz.
|
|
|
Argazkia ikusi eta berehala ohartu naiz nor zen, nahiz eta izena ezezaguna izan. Urte askotan funerarian
|
lan
egindako gizona. Hemen denoi iristen zaigu gure txanda, pentsatu dut berehala, egoeraren nolabaiteko ironiari ihes egin ezinik.
|
|
|
Madrilen ikasiko dut, pentsio batean, eta kalifikazio onak izango ditut. Bulegoa ipiniko dut gero bertan, bederatziak arte
|
lan
egin eta ezkondu egingo naiz berehala. Lau seme alaba izango ditut eta Pedro izeneko gizon batek aitite deituko dit konturatu orduko.
|
|
|
Osabak autobusean sarrarazi eta Bonbaira eraman zuen. " Osabak" bere" arreba" batekin
|
lan
egingo zuela esan zion.
|
|
|
Egun horretatik aurrera etxeko beste neskekin batera
|
lan
egin behar izan zuen. Telebisioa, irratia eta beste neskekin zuen adiskidetasuna ziren bere atseden bakarra.
|
|
|
Zeenak
|
lan
egiten zuen etxea Bonbaiko Falkland kalean zegoen, horren entzutetsua den Kamathipura auzoan. Auzo horretan argi gorri berdeek fantasma itxura eransten diete zuriz jantzitako eta ezpainak gorri gorri pintatzen dituzten neskatxei.
|
|
|
Hemendik jalgitzeko ahaleginak egingo ditut. Gogor
|
lan
eginez gero, hemendik atera gaitezkeela esaten dit amak. Nik sinesten diot amari.
|
|
|
Herrixka batean bizi zen eta haren bizitza erabat aldatu zen aita hil zitzaionean. Aitak Kalkuta ondoko lantegi batean
|
lan
egiten zuen. Biriketako gaitza zuen.
|
|
|
Arte arriskutsua, herioaren mugetan ibiltzen dena. Arnasari eustean dago dena, biriketan luzaro edukitzen ikasi, poliki poliki gastatzen jakin, bihotzak
|
lan
egin eta buruari haizea falta ez dakion.
|
|
|
Bihotzean ustekabeko poza sumatu zuen, etxera etorri eta aita ikusita. Aitak azken denboretan Bonbain
|
lan
egiten zuen eta hantxe bizi zen.
|
|
|
Geetharen bizitza errukarria zen. Eguzkiz eguzki
|
lan
egin behar. Nagusiak jo egiten zuen eta jan gutti ematen.
|
|
|
" Onena aire freskoa duen bagoi batean
|
lan
egitea da. Horko jendea aberatsa da eta oinetakoak garbitzearren 5 rupia ematen dizkidate.
|
|
|
Hamabost egunez
|
lan
egin zuen okindegian. Nagusiak ordaintzen ez, ordea.
|
|
|
Eskaletzat jotzen dituzte. " Zergatik ez duzue
|
lan
egiten?" oihu egiten diete.
|
|
|
Diru guztia berari ematen diote. Amak bularreko gaitza dauka eta ez da
|
lan
egiteko gauza.
|
|
|
Lehenago etxe berean aitona amonak, seme alabak eta haurrak bizi ziren. Orain seme alabek etxetik urrun
|
lan
egiten dute eta haurrek ere gero eta askatasun handiagoa nahi dute.
|
|
|
2000ko martxoan, munduko haurren egoera aztertzeko Manilan izan zen nazioarteko Konferentzian, jakintsuek hauxe esan zuten: 1999 urtean milioi bat emakume eta neskatila baino gehiago salduak izan zirela, prostituzioan
|
lan
egin zezaten.
|
|
|
Bere burua saldu edo bere buruaz beste egin. Indian 400.000 haur prostituzioan
|
lan
egitera behartuta daude.
|
|
|
Urtero Nepalen 9 urtetik 16 urtera bitarteko 10.000 emakume inguru, gehien gehienak neskatilak eta neskatxak, Indiara eta batez ere Bonbaira salduak izaten dira, prostituzio etxeetan
|
lan
egin dezaten.
|
|
|
Lurgintzan
|
lan
egiten duen alogerako mutil batek egunero 15 rupia irabazten ditu. Maisuak 1.500 rupia hilero.
|
|
|
Karwiren alaba senarraren etxean bizi zen. Senarrak beste herri batean
|
lan
egiten zuen. Alaba beste gizon batekin harremanetan jarri zen eta haurdun gertatu zen.
|
|
|
Ttipi ttipitik ohitu dira aldez edo moldez
|
lan
egiten. Etxeko lanak egiten edo senideak jagoten.
|
|
|
Nazioarteko Lan Erakundeak 15 urtez azpikoentzat debekaturik du
|
lan
egitea. Eta lan arriskutsua bada, 18 urte beteak izan behar dira.
|
|
|
Fabriketan eta meatzetan
|
lan
egiten dute haurrek, gurasoek galarazita dagoela jakin arren. Etxerako dirua behar dute.
|
|
|
Gizon asko ere ez. Emakumeetan, Delhin eta Bonbain, enpresetako idazkariek edo ministerioetan
|
lan
egiten dutenek erabiltzen dute.
|
|
|
Orduan lanpostua eskainiko dizu, Jacobsen & Brothers konpainiarentzat
|
lan
egiteko, baleazaleen erizaina izateko.
|
|
|
‘Bai, batzuk bai. Baina hizkuntza biltzen
|
lan
egin genuen gehien bat.’
|
|
|
‘Zuen aitak zertan
|
lan
egiten zuen ba? ’ galdetu diot Arantxari sukaldetik begiak gaziturik itzuli denean.
|
|
|
‘Beste zentzumen bietarako materiaren jabe izan behar duzu, ’ esan zuen Pablo Esparzak, ‘zaporea edo ukimena ezin dira frogatu materiaz jabetu edo behintzat ukitu gabe. Ikusmenak, entzumenak eta usaimenak, ostera, materiatik urrunago
|
lan
egin dezakete... ’
|
|
|
Arrantzontziaren gainean sokak antolatzen ari zen arrantzale bizargorri batek so egin zidan, baina ez zidan ezer esan. Garabian
|
lan
egiten zuen gizon ilunak ere begiratu zidan handik gainetik, azpitik pasatu nintzenean.
|
|
|
Goiorentzat eta, kanpoko itsasontziok erakargarriagoak ziren, handiagoak zirelako eta misteriozko zerbait zerielako, beharbada nondik zetozen eta zer zekarten ez zekitelako, ez nora joango ziren, beti urrun joaten baitziren. Bertan bi egunetan edo geratzen ziren marinel haiek, gainera, ilehoriak begi argi argiekin, edo beltz beltzak begi berdeekin, hizkuntza arraro eta arinetan mintzo zirenak, gizaseme arruntak izango ziren igual, kalean paseatzen den edo lantegietan
|
lan
egiten duen jendea bezala, baina itsaso zabal, sakon eta amaigabetik zetozen, eskolako globomundia porturik portu korritua zuten eta, mintzaira haien hots harrigarriek frogatzen zutenez, lehorreko jendeak ezagutu ezin dituen ezkutu eta gertaeretara hurbiltzen ziren.
|
|
|
Agindutako botika eman beste zereginik ez duzu izango, limonada zerbitzen duen kamareroak bezala. Harrezkero, zerbitzariak lau ordurik behin
|
lan
egin du, egunean sei bider: 8, 12, 16, 20, 0, 4 Eta ordu zehatzak direnez gero batak besteari deika ibili beharrik ez da izango, nahikoa izango da zerbitzu bakoitzaren ondoren Edwinen iratzargailua hurrengo ordurako seinalatzea.
|
|
|
Salarik sala erakutsi digute eta kanpotik zuria bada barrutik are zuriagoa da dena, pasilloak zuriak, egongelak zuriak, logelak zuriak. Hamalau erizainek
|
lan
egiten omen dute, hogei gaixo omen daude internaturik, eta ikusi ditugu erizainak beren bata zuriekin, eta gaixoak beren begi larriekin.
|
|
|
Goio erizaina da ogibidez, Barakaldoko Cruces ospitalean
|
lan
egin zuen hiruzpalau urtez, Iparraldera alde egin orduko. Iparraldean beste hirulau urte eman eta Nikaraguako kostalde atlantikora erbesteratu zenean aisa aurkitu zuen lana Bluefields aldean, eritasun ugari eta sendagile gutxiko itsasbazter honetan.
|
|
|
Gurean giro tristea zegoen. Aita saltzailea zen, amak dendan
|
lan
egiten zuen, eta ni bakarrik geratzen nintzen etxean. Txori bat neukan, kanarioa, eta lantzean behin letxuga bat sartzen nion kaiolara, gero hari begira egoteko, kanarioak mokokadak ia gogorik gabe ematen zizkion letxuga belztuari.
|
|
2002
|
|
|
Bada Elorrion ZAUNK deritzan erakunde bat, zakurren jokabide okerrak kentzen ahalegintzen dena. Etxeetan
|
lan
egiten dute. Ze oker egiten duen etxean, bertan saiatzen dira konpontzen.
|
|
|
Hogeita bost urte ditu. TVko" General Hospital" en
|
lan
egiten du. Bi urteko zakurtxo bat dauka, Sidney.
|
|
|
Jakin, eta jakinaren gainean
|
lan
egin. Oiloren bat harro harro kakarazka hasten denean, errun hurren dagoela abisu emanez, Kittolis urruntxotik, oiloa ez izutzeko moduan, begira gelditzen zaio.
|
|
|
Zakurrek, gainera, katuen aldean, adibidez, taldean bizitzeko eta
|
lan
egiteko joera dute. Beren barrutiak ongi jagoten dituzte.
|
|
|
Garai batez Donostian
|
lan
egiten zuen. Etxean, Meñakan, polizia zakurra zuten.
|
|
|
Goizuetan bertan norbaitek
|
lan
egiteko gogorik ez duela esateko" Zakur nabarra heldu z (a) io" erabiltzen dute.
|
|
|
Nola ez nuen atsegin izango, Rezolako tximiniak –ene ametsetako Gulliverrek– liluraturik banindukan eta hura ume umetatik imitatu nahi izan banuen? Bai baitira munduan ekologia baino premia handiagoko beharrak, eta asko eta asko baitziren auzoko bizilagunak zementu fabrikan
|
lan
egiten zutenak, ene gurasoen lehengusu batzuk, esate baterako, baita ene izeba Luisaren senarra ere. Ke hura, beraz, eguneroko ogiarekin lotzen nuen, eta horregatik nuen, beharbada, tximiniaren irudi hura atsegin.
|
|
|
Edo bai, badakit. Izan ere aitak osaba bat zuen, Doroteo izenekoa –osaba Doro, etxekoentzat–, Eibarra joan zena, Víctor Sarasqueta S.A. arma fabrikan
|
lan
egitera. Nik ez nuen ezagutu, baina badirudi aitaren osaba horrek guztia zekiela armei buruz –tanke, fusil zein kanoiez– eta, elkartzen ziren bakoitzean, ez zutela beste konturik aipagai, armak gora eta armak behera.
|
|
|
Ez beti, baina. Egun batean, adibidez, biok hala geundela, egongelan –ni Joseba Sarrionandiaren Izuen gordelekuetan barrena poema liburuarekin, eta Sara, Santanderko Bankuan
|
lan
egiten zuen lagun batek utzitako test eredu batzuekin–, Sarak esan zidan:
|
|
|
Sarak
|
lan
egiten zuen bulegoko abokatuetako bat zen Kosme Urrutia, Sara asko estimatzen zuena.
|
|
|
Arratsaldeko zazpiak ziren, Sara Huarte egongelako sofan eseri zenean, gurasoek urte gutxi batzuk lehenago erositako Altzako bigarren etxean, non bizi baitzen Zarauzko ikastolan
|
lan
egiten zuen bere ahizpa Karmelerekin. Ahizparen zain zegoen orduan ere, lanetik noiz itzuliko.
|
|
|
Baina Leire ere hartzen zuen noizbehinka, Sara eta biok bakarrik egon gintezen. Hainbeste
|
lan
egiten zuen, non beldur izaten bainintzen maiz, bera ere gaixotuko ez ote zen. Behin batean erantzun zidan:
|
|
|
Lehenik, gurasoen Añorgako etxean bizi zen neure arreba Liberi esan nion. Gipuzkoako Aurrezki Kutxan
|
lan
egiten zuen, eta berarekin kontatzeko esan zidan, arratsaldeetan eta asteburuetan. Edozertarako.
|
|
2003
|
|
|
Gehiago oraino: II. mundu gerla ondoan Paueko prefeturan
|
lan
egina zuen diputatu batek eta, zorigaitzez, gure hautetsi batek eratxiki diote Frantziako Araudi nagusiari, zer hel ere, artikulu berezi bat, article Toubon Lamassoure deitua, argi eta garbi idatzirik dioena, frantses hizkuntza da Fran tziako Errepublikaren hizkuntza.
|
|
|
grabadora, ordenagailua, fitxak eta orri solteak. Gomazko pilota ere atera zuen poltsikotik; ezinbestekoa zuen pilota
|
lan
egiteko. Berehala konturatu zen, ordea, haginak garbitu behar zituela eta dutxa hartu.
|
|
|
Hain arraroa ere ez zitzaion iruditu Matiasi: aspergarria delako informazio gune batean
|
lan
egitea eta Museora inor ez sartzea eta egun osoan egotea informaziorik eman gabe. Eta zelan edo halan eman behar da denbora, eta denbora emateko modu egokia da tangoak kantatzea edo milongak kantatzea.
|
|
|
Konforme zeuden arkitektoaren gurasoak, baina esan zuten dirua zela problema, eta dirua ez zela problema esan zuen andreetako batek. Eta andre hori familia onekoa zen, eta betidanik izan zen familia onekoa, umetan ere bai, eta
|
lan
egiteko sasoia heldu zitzaionean ere familia onekoa zen eta ez zuen lanik egin, eta etxe mordoa zeukan Idus osoan, alokatuta asko, eta etxe bat saltzen zuen lantzean behin, eta familia onekoa izaten jarraitzen zuen. Beste andre biak ere familia onekoak ziren, baina ez zeukaten zentimo bat bera ere.
|
|
|
Garyk berak ematen dituen elkarrizketa apurretan Ajar goraipatzen saiatzen da, talentu izugarria duela aldarrikatuz, eta berak onenak emanak dituela esanez, baina Ajarrek argitaratu zuen lan batean bereak eta bi esaten ditu Garyren aurka, haren izen ona zikinduz, bere burua nolabait desegin nahi balu bezala. Bien bitartean azken urrats bat eman zuen, asmatu zuen izengoitiari benetako izaki bat aurkituz, Paul Pavlowitch zeritzon iloba bat, haragizko izaki bat alegia, hasiera batean bere esanetara zintzo eta leial
|
lan
egingo duena. Gazte uzkur eta izu bat zen, kazetariei elkarrizketarik ematen ez diena.
|
|
|
–Niri ere gertatu izan zait hori –esan nion. Arnasa hartzeko adina denbora eskaini nahi nion bere kontakizunean– Besteren testuekin
|
lan
egiten dugunok maiz sentitu izan dugu lanen bat edo beste geuretzakotzat hartzeko tentazioa, edo inorenak baino gehiago geureak diren sentipen larria; umezurtz geratu diren, munduan barrena galdurik dabiltzan irudipena.
|
|
|
Egurrezko ate trinkoa omen zuen aretoak, eliza batekoa bezain astuna, eta barrura sartu zirenean iluntasunak itsutu zituen. Argi loka batzuk mugitzen omen ziren sabaian, eta dantzako pistan bikote bakar bat omen zegoen geldirik zutik, musikaren erritmo belaxkari jaramonik egin gabe, eta barraren kontra bospasei neska, goizeko turnoan
|
lan
egiteko edo etorriak, ari omen ziren aldakei eraginez, elkarren artean mintzatuz, profesionaltasun handiz dantzan. Haietako bat eskuetako azazkal luzeak pintatzen ari omen zen, gizaseme lodikote batek igurtzi dorpeak ematen zizkion bitartean.
|
|
|
Lehen testua trama gisa idatzia zegoen eta nobela luzeago baten zirriborroa zirudien. Idazlearen egitekoaren ikuspegi guztiz intimista defendatzen zuen, esanez literatura, ezer izatekotan, nitasunaren laborategia dela, geure nortasun hondatua konpontzeko balio duen tailerra, non iraganeko hondakinekin, oroitzapen galduekin eta etorkizuneko ametsekin
|
lan
egiten dugun, geuri ere sinesgaitz egingo zaigun ipuin bat asmatuz, gure identitatea, azken finean, kontakizun bat delako, kontakizunik sinesgaitzena.
|
|
|
Emazteari entzunda badaki idazle batzuek irakurle bakar batentzat idazten dutela. Dantek Beatrizen ezpainetan irribarre bat ikustearren idazten omen zuen, Borgesek bere aitaren omenez, Malraux ek auzoko dendan
|
lan
egiten zuen neska gazte batekin pentsatuz, Romain Garyk, berriz, bere ama, Nina, zuen gogoan. Beharbada sormenaren iturburu, artearen jatorri sentitzeak hunkitzen ditu horrenbeste emakumeak.
|
|
|
Senarrak ez zekien, ezin zezakeen jakin, zaila baita orrialde sorta hanka artean estutuz begiak bilduta dagoen emakume batek zer pentsatzen duen jakitea. Berak abereekin
|
lan
egiten zuen edo, hobeto esanda, abereen psikologia ikertzen zuen eta ez zuen giza sentimendu korapilatsu guztiak zertan ulertu. Garai batean saiatu zen emaztea baina alferrik.
|
|
|
Jainkoak nekez eramango bainau denbora batean, bidea erakutsi didanez gero... Eta ongi sentitzen naiz, gainera,
|
lan
egiteko gogoarekin. Atzo, esate baterako, Justoetxeko don Justo lehengusuarekin egon nintzen, eta Etxabekoa egina dago...
|
|
|
Munduko zorion guztia opa diat –esan dio, Txominen ezker eskua bere bi eskuen artean ferekatzen duen bitartean: Txominen eskua hotz aurkitu du, bere ideien alde
|
lan
egiteko ihesi ibili behar duen mutil baten esku hotza, berak, Mirenek, bere gorputzaren beroaz berotu nahiko liokeena, maitasunaren suaz sutu...
|
|
|
Zarata ateratzeko beldurrez, ingurukoak esnatuko ote ziren pentsatzen, oin puntetan jarri zen. Barregarri zegoen, zirkuan estreinakoz
|
lan
egin behar duen pailazoa bezala. Jendearen txalo eta barreen aurrean lotsatua, ikaratua.
|
|
|
Nire herria, Euskal Herria, libre ikustea da nire ametsik handiena, baina horregatik ez dut kolegarik baztertzen, ez dut inor paretaren kontra jartzen, ez dut inor mintzen eta mespretxatzen. Alderantziz, lagunak behar ditugu gure herriaren alde
|
lan
egiteko. Zenbat eta lagun gehiago, orduan eta indar gehiago.
|
|
|
Garbi zegoen. Ainhoa nazkagarri horrek aginduak eman, azpitik
|
lan
eginez denei burua jan, eta zuek txintxo txintxo obeditu. Hori da sorgin zikin horren estiloa.
|
|
|
Bai, badakit horrek ez lukeela eraginik izan behar
|
lan
egiteko nire moduan; banatzeko dagoena ahalik hobekien banatzea dela postarion lana, dena dela ere banatu beharreko jeneroa; eskutitzak bezala gutunak ere txukun banatzea dagokigula guri, eta ez besterik. Badakit hori guztia.
|
|
2004
|
|
|
Farolen argitasunera, errepideari paraleloan eraikita zegoen murrutzarrean erreparatu nuen. Gero jakin nuenez, tunel antzeko batetik igaro beharra daukate Israelen
|
lan
egiten duten palestinarrek muga pasatzeko.
|
|
|
Ospitaleetako egoera ere ez da hobea, berrogeitaz ume eta emakume daude ingresaturik nik
|
lan
egiten dudan Nasser ospitalean. Ezinezkoa da zauritu gehiago hartzea.
|
|
|
Ekintzaren diskurtsoa euskara gero eta gehiago zabal dadin
|
lan
egiten dutenen diskurtsoa da. Euskaldun kontzienteenek lideratzen duten multzo honetan euskaraz modu naturalean eta kontzientzia espliziturik gabe bizi diren euskaldunak batetik, eta euskara oraindik jakin ez arren bere sustapenaren alde apostu tinkoa egin dutenak bestetik sar litezke epe motz edo ertainean.
|
|
|
Hizkuntza hori herri oso batena delako eta ez korronte politiko batena bakarrik. Izan ere, euskal nazionalismoaren lana ez da soilik euskararen alde
|
lan
egitea, gehiago da. Mesedegarria eta argigarria izango litzateke euskararen desidentifikazioa, eta horrek ez du esan nahi nazionalismoak ez duela euskararen alde lan egin behar.
|
|
|
Izan ere, euskal nazionalismoaren lana ez da soilik euskararen alde lan egitea, gehiago da. Mesedegarria eta argigarria izango litzateke euskararen desidentifikazioa, eta horrek ez du esan nahi nazionalismoak ez duela euskararen alde
|
lan
egin behar. Esa nahi dut, esaterako, euskararen aldeko mugimenduak ez direla nazionalismoarekin identifikatu behar.
|
|
|
eta hori gizartearekin jardutea baino askoz errazagoa da. Hala ere, hiztegi horri indarra eman nahi baldin badiozu, orduan gizartearekin
|
lan
egin duzu. Orduan, azken finean beti status planifikazioa egiten duzu.
|
|
|
–Ez da erraza, noski, hizkuntza baten erabilera arautzea; baina gauden unean eta egin diren ahalegin guztien ondoren, nire ustez, zehaztu egin behar da euskararen era bilerari buruzko gutxieneko araudi bat. Euskara lan mundura iristeko bidean administrazioak protagonista eta, bere inguruan
|
lan
egiten duten enpresekiko harremanetan, eragile izan behar du?. 378
|
|
|
Badakit, bai, abertzale erdaldunari kosta egiten zaiola egia hori barneratzea, baina horrek ere badu bere logika: totalitarismoak ez du alferrik
|
lan
egin gure nazio nortasunaren geruza nagusiak bere nortasunera moldatzen. Euskaldun izan nahi duen herritarraren eskubidea eta duintasuna aintzat hartzen ez dituen abertzalea Estatu totalitarioaren konplizea da.
|