|
2000
|
|
|
Badira hogeita hamar urte Arantzazun euskara batua jaio zenetik, eta sorreran hainbat aldek enoratu ostean, onarpen maila handiena bizi du egun. Beharbada horrexegatik, oinarri sendoa hartu duelako, egindako bidea egokia
|
izan
ote den eta erdialdeko euskalkiek emandakoa bizkaiera edo mendebalekoaren kalte ez ote den izan eztabaida interesgarria dabil hitzetik hortzera azken urteotan. Orriotan euskalki hau berrindartzeko hainbat esparrutatik egin den lana, egun bizi duen bultzada eta normalizaziorako ematen ari diren urratsak eta dauden kezkak bildu nahi izan ditugu.
|
|
|
Ingelesa ikastera joan eta, bueltan, euskaraz lehen baino hobeto mintzatzen nintzela ikusi nuen, hara joaten diren beste gaztetxo guztiak bezala. Ez dakit zein
|
izan
ote zen lehenengo pub hura, baina gogoan ditut Dublingo O' Donogues' s edota Dun Laoghaireko The Purty Kitchen. Barra eusten zuten gizonkote haien artean sartu eta Guinness pinta bana eskatzen genuen, Euskal Herrian zurito batekin balantzaka hasiko ginela jakin arren.
|
|
|
idazten gozatzen ez duenak seguru asko nekez gozaraziko du liburu horretan. Iruditzen zaidana da bolada batean hori
|
izan
ote den hemen egin izan dugun poesiaren alde bakarra. Bigarren, komunikazioa.
|
|
|
Auzo zaharra
|
izan
ote zen heroia
|
|
|
Era berean, beren mugak lasaitasunez bilatzeko gaitasuna transmititu behardiegu, bai eta beren lekua mugatzen duten seinaleak ezagutzen ere. Me Ti jakitunakdiosku, bidaiaz lasaitzeko, lekua ezagutzeko, ogiaz, gaztaz eta ardoaz gozatzeko gauzaez zen pertsonaz zalantzak zituela, eta beldur zela gauza
|
izan
ote zitekeen klaseartekoborroka ulertzeko. Jakin behar dugu haiek (nor) direla beren gisakoekin eta besteekin, haiek (nor) direla beren eremuarekin, haiek beren baitako direla.
|
|
|
Zalantzarik gabe, Gobernukosektore jakin baten eta militarren agindupetik at, eliz barneko burujabetasuna berreskuratu nahi izan zuen Lauzurikak, frankismoaren barnean hurbilen zituen indarpolitikoen babesa segurtatuz, pentsa daitekeenez. Lehen Gobernu hartako Justizia Ministroaren laguntzarik
|
izan
ote zuen. Rodezno Kondea izan zen Ministeritza horretankarlismoaren ordezkaria.
|
|
|
Hirietan eta herri txikietan berdin gertatu ote zen? Salaketarik
|
izan
ote zen. Zenbat, eta non?
|
|
|
Guglielmo k eta Bea emazteak uko egin zioten bidaiatzeari, azken momentuan semea gaixotu baitzen. Marconi bera Carpathia itsasuntzira joan zen zer gertatu zen eta ea operadorearen errakuntza
|
izan
ote zen galdetzera. Teknikak ez zuen hutsik egin, operadoreak baizik (Border, 1981, 23).
|
|
|
Niretzat gehiago zuretzat baino, hori seguru. Azken laztan baten antzekoa
|
izan
ote zen istripua zuretzat. Medikuak esan baitzuen minik ere ez zenuela sentitu.
|
|
|
zer egin zuen Eiderrek Cashelen? Zer esan zion Rocíori, aipatu gabe uzteko moduko zer
|
izan
ote zen ia damura eraman zuena, barkazio eskera ere bultzatu zuena. Txemak izugarri maite zuen Eider.
|
|
|
Baina, gure etxeko ardi beltzarenganat eta haren lagunarenganat itzultzen naizela, jakinik ezen Jacques Lefèvre d’Etaples erreformatzaile ezaguna Parisko unibertsitateko irakaslea izan zela, zuk zeure gutunetarik batean aditzerat eman zenidan bezala; jakinik, halaber, ezen hari esker eta hark bere inguruan bildu zuen taldeari esker hedatu zirela Lutheroren ideiak Frantzian; eta, jakinik, finean, ezen talde hartako kideak izan zirela bai Farel —Kalvinen lagun sonatua— eta bai Margarita Nafarroakoa ere; galdetzen dizut: Jacques Lefèvre d’Etaplesen ikasle
|
izan
ote zen Joseph Elizanburu delakoa han Parisko unibertsitatean, eta irakaslearen talderat bildu ote zen geroago han Méaux en, halako suertez, non Nafarroako erregina bera ere bertatik bertara ezagutzeko parada izan baitzezakeen. Zeren hipotesi honen arabera posible baita...
|
|
|
‘Ez. Bakarrik jakin nahi dut hain beltza
|
izan
ote zen gure etxeko ardi beltza’ ‘Protestant guztiak dituk, berez eta izaitez, ardi beltzak’, haserre iduri egin zidaan. ‘Ordea, berorrek erran dit ezen izeba Joana emazteki ona zela, nahiz eta... ’ Eta ene hitzak aditu bezain sarri, aitonak muturra okertu zian, eta bere keinu hartan ohartu ninduan ezen bigarren aldiz harrapatu nuela.
|
|
|
hitzen bidez, Bibliarekin, eta obren bidez, naturalezaren liburuarekin. Baina, Bibliaz denaz bezainbatean, zer aldaketa eta zer mudantza
|
izan
ote zituen, eta ote ditu, Jainkoaren hitzak, Haren baitarik jalgi zenetik guk Liburu Sainduan irakurtzen duguneino. Zeren, hasteko, ezagutu bainuen Parisen Teologia ikasten ari zen judu bat, rabbi baten iloba zena eta hebreera zekiena, zeinak aitortzen baitzidan, kasik ahapeka, ezen Biblia ez zela autore bakar batek skribatua, eta stiloak ere halakoak zirela, autoreen araberakoak.
|
|
|
Nik ezin segura diezazuket nolakoak izan ziren aitaren negozio haiek: sal-erosi nahasiak
|
izan
ote ziren edo sal-erosi garbiak, lukurreriazko tratu gaixto engainamenduz beteak edo egainamendu gabeak, baina bai segura diezazuket ezen probetxu handikoak gertatu zitzaizkiola guztiak ere, halako suertez, non oker handirik gabe erran baitzitekeen gizon hartaz ezen nekez ereinen zuela bihirik buru beterik emanen ez zionik... Eta, hala, bide hartarik bideratu eta biribildu ahal izan zuen hurrengo hamabi hamahiru urteetan —bizi izan zen artean, beraz— mirakulu iduriko hura Urbiainen, zeren Euskal Herria pobretzen eta jendez hustutzen ari zela eta gainbehera zetorrela erdietsi baitzuen jauregiaren eta jauregi inguruaren jasotzea eta nehoiz baino goitiago edukitzea, diru irabaziak urtez urte berretzen eta gurentzen zituela.
|
|
|
Eta galdetzen dizut: zinez
|
izan
ote zen hura amets bat, jauregian geunden guztiak harrapatu gintuena, jaun André...?
|
|
|
Erretorika dakiena dea, eta mintzoaren jabe dena? Haatik, jakintsua
|
izan
ote daiteke gizon bat, munduko numero guztiak dakizkiena baina, oihanaren erdian bakarrik utziz gero, galdu eginen litzatekeena, nola behin baino gehiagotan ikusi behar izan nuen nik ibai Orinocok zeharkatzen zituen oihanetan. Eta nor ote jakintsuago:
|
|
|
Ika mikaren bat
|
izan
ote zuten, bada, Mattinek eta Elbirak, eta horregatik ez ote zigun Elbirak kasurik egin. Zer gertatu ote zen bien artean?
|
|
|
—eta, ordu arte jarri ez zuen pikaro aurpegia jartzen zidala eta boza jaisten zuela, erran zidan—: Edo, ragazza bat
|
izan
ote da gehien gustatu zaizuna...?
|
|
|
Izan ere,
|
izan
ote du ene bizitzak zentzurik libertatearen aldeko hautu horretarik kanpoan, neure ilunetik argirako bidean...?
|
|
|
Hotzean pentsaturik, ordea, bertze arrazoin bat ere bila daiteke, zeren, nola tigrea jan berria izan baitzitekeen, ase egon baitzitekeen mementu hartan, halako moldez, non, jateko beharrik ezean, ez baitzitzaigun gainerat oldartu. Hala
|
izan
ote zen. Baliteke...
|
|
|
Ordea, bere onetik ateratzen zenean ere, ama ez zen keinuka ibiltzen —zeren barrengo sentimenduak sobera adieraztea lekuz kanpoko izan baitzitekeen, bere kasuan eta bere karguan—, erabakiak eta deliberamendu deliberatuak berehala hartuko bazituen ere, makur zegoena artez jartzeko. Eta, beraz, nola amak nekez bete baitzitzakeen bihotzetik iragaiten zitzaizkion ametsak eta fantasiak, zeren haren baitan etxeak eta etxeko ordenak baitzuten balantzaren pisurik pisuena, hala nahi
|
izan
ote zituen amets haiek zeharka bete, bere ahizpa gaztearen bidez —Emilianiren bidez, alegia—, eta hargatik permatu eta entseiatu ote zen urteetan osaba Joanikot harenganat erakartzerat?
|
|
|
Ustezkoa erran dut, eta ongi erran dut, zeren eta, oraintsu erran dizudan bezala, egiazkoa eta zin zinezkoa
|
izan
ote zen, bada, ene libertate hura.... Edo, aitzitik, ez ote nuen nik hura neure nahikeriaren nahikeria bihurtu, hau nahi dut eta hura ere nahi dut, eta nahi dudan guztia zilegi dut eta sori dut, zeren halakoa baita zorionaren bidea...?
|
|
|
Nik ez dakit munduan diren eta munduan izan diren kortsarioen artean haren antzekorik
|
izan
ote den, baina zin degizut ezen Alain Coup d’Œil halakoa zela eta bere laguntzaileetarik batekin noiznahi den ibiltzen zela xakean...
|
|
|
Eta gorputzen hartan, nahi nuen, alde batetik, bertze gorputz hark irents nintzan, neure mugak haren mugagabetasunean eta infinitutasunean urtu ahal izaiteko; eta nahi nuen, aldi berean, irensten ninduena nihaurk irentsi, haren infinitutasuna ene gorputzaren mugetarat ekarri ahal izaiteko. Baina, nola nekez sar daitekeen dupa handi bat pitxer tipi batean, hala nahi
|
izan
ote nuen ene ezpainak eta ene besoak emenda zitezen eta berretu, infinitua neure hatzen artean neurtu eta neure egin ahal izaiteko...?
|
|
|
Ez dakit Mignonek erran zizkidanetarik, neure dohainen eta neure bertuteen alderakotzat, bihirik ere egia
|
izan
ote zen, ez dut uste; aitzitik, uste dut ezen hura zela haren egitekoa: nitaz ahalik eta gorakien mintzatzea, aisekiago eta errazkiago engaina eta atrapa ahal izan nintzan; bere buruaz ari zelarik, berriz, ez zitzaidan imajinazino eskasagokoa iduritu, haren kontakizuna lekuko.
|
|
|
Eta, haizearekin batean, olatu tipi batzuk sortu ziren, untzia kulunkarazi zutenak, harat honat. Eta nik ez dakit
|
izan
ote zen bezperan gehiegi afaldu nuelako edo itsasoaren mugimendu haietarat artean ohitua ez nengoelako, kontua da ezen tripak nahasten hasi zitzaizkidala, eta burua joaiten. Joaiten eta dolore handi batean sartzen.
|
|
|
Ez dakit bertzerentzat gure taldekidearentzat bezain eskuzabala
|
izan
ote zen, bizi bitartean, izeba Milagros. Abuztuko asteazken horretan, bederen, eliza jendez ihaurri zegoen, emakumeari azken agurra ematera joana.
|
|
|
Noiz eta nola trenkatu zuten ene lagunek ni ere soberan nengoela. Dirurik
|
izan
ote zen tarteko Ximurraren aldetik (honetan ere erdia pagatuko ote zion?). Kristina sortan sartzea aitzinetik erabakia izan ote zen, edo haren amoranteak" larrutegian" adierazi bezain hasian hasikoa...
|
|
|
Dirurik izan ote zen tarteko Ximurraren aldetik (honetan ere erdia pagatuko ote zion?). Kristina sortan sartzea aitzinetik erabakia
|
izan
ote zen, edo haren amoranteak" larrutegian" adierazi bezain hasian hasikoa... Ez.
|
|
|
" Alderdi afektiboak"! Gure Ximurrak kontuan
|
izan
ote zituen inoiz gisako xehetasunak. Jadanik hogei urteak gibelera utziak genituela, Marokora lekutu zitzaigun oporretan, karrerako ikaskide batzuekin batean.
|
|
|
hamar zentimetro, bai. Zoratzen hasita ote zegoen pentsatu zuen orduantxe, hura guztia eldarnio bat
|
izan
ote zitekeen, edo lagunen baten broma bat. Amesgaiztoarena hurrengo egunean pentsatu zuen, bosgarren egunean, hain zuzen galtza guztiak hamar zentimetro luze gelditzen zitzaizkiola konturatu zenean.
|
|
|
Armando Bonilla zen, Otsotzarmendi jaunak ahots hanpatuz azaldu zuen bezala, alboan nuen gizagaixo onanista gortzen hasia gaixotasun batek bestearekin zerikusirik
|
izan
ote zezakeen pentsatu nuen tarte laburño batez; alegia, bigarrena lehenaren ondorio izan ote zitekeen, baina ez nuenez taxuzko hipotesirik ehuntzerik lortu, bada hementxe utziko dut, oraingoz behintzat, auzia. Harixeri tokatzen zitzaion hurrengo larruketa mingotsa.
|
|
|
Armando Bonilla zen, Otsotzarmendi jaunak ahots hanpatuz azaldu zuen bezala, alboan nuen gizagaixo onanista gortzen hasia gaixotasun batek bestearekin zerikusirik izan ote zezakeen pentsatu nuen tarte laburño batez; alegia, bigarrena lehenaren ondorio
|
izan
ote zitekeen, baina ez nuenez taxuzko hipotesirik ehuntzerik lortu, bada hementxe utziko dut, oraingoz behintzat, auzia. Harixeri tokatzen zitzaion hurrengo larruketa mingotsa.
|
|
|
" Armando Bonilla", eta hark bere izena entzuten zuen bakoitzero" zuen zerbitzurako" erantzuten zuen apal eta umil, gutxiagotasun konplexu argi eta garbiz. Kanpai jotze demasak
|
izan
ote zezakeen konplexu haren egituraketan parterik?: hala galdetu nion atzera neure buruari.
|
|
|
" Alde Zaharrean...", esan zuen Elik," Etxart izeneko pentsioan"; eta, ia xuxumuxu batean: " geroztik ere han
|
izan
ote den..."; gero, doinua berriz ere goitituz, bere burua zurituz bezala: " ez da, nik uste, dagoeneko sekretu bat izango", erantsi zuen.
|
|
|
Pentsio diskretu bat zen, alde guztiz Henrirentzat egokia, bere semi klandestinitateko aldi hartan behinik behin. Geroztik han
|
izan
ote zen, esan zion Elik; noski, orain ez zen izango baina, emakume haiek, dudagabe gogoratuko ziren...
|
|
2001
|
|
|
Eta erabakia hartu eta gero zalantzan izango dira, erabaki zuzena
|
izan
ote zen.
|
|
|
Eta, beharbada, galdera hau egin genienean ikusi genuen alderik ahulena:, euskaltegian eraginik
|
izan
ote du mintegi hau egiteak?. Kasu gehienetan ezetzajaso baikenuen erantzun gisa.
|
|
|
Erabiliko dugun testua egokia izango ote da gure ikasleentzat? Ulertzekoedo ekoizteko arazorik
|
izan
ote dezakete. Zelan gaindituko ditugu arazohoriek?
|
|
|
Zientzialariak prioien egiturari buruzko ikerketak egin ditu, eta azaldu du oraingoz ez dela hauteman entzefalopatia espongiformea duen oilaskorik, baina ez dela ahaztu behar herrialde askotan oilaskoak beste animalia batzuen hondakin organikoekin egindako pentsuekin elikatu direla. Proteina prionikoek oso zeregin garrantzitsua izan dute entzefalopatia espongiforme kutsakorraren patologian, hala nola Creutzfeld Jacoben gaixotasuna gizakietan edo behi eroen azienda gaixotasunean, eta zientzialariek aztertzen dute entzefalopatia espongiforme kutsakorrak sortu zituen mekanismoa proteinen egitura tridimentsionalaren aldaketa
|
izan
ote zen.
|
|
|
Ez ote du behar besteko arreta ipini bere ekintzetan. Nabarmenegia
|
izan
ote da. Berez ohartu ote da laguna, bere begiradaren bat atzematean malekoian, edo beste batek esanda jakin du.
|
|
|
Eta zentraleko idazkariak enpresako zazpiehun eta bost langileetatik nor
|
izan
ote zen galdetu zion bere buruari.
|
|
|
eragile sozialek, badaezpada ere, zenbait erakunderekin harremanik nahi ez izatea; hainbat lagunek ikastola edo euskaltegietara joateari uztea eta abar. c) Giro honek eragin handia izan dezake euskalgintzan. Ugariak dira horrelakoetan orain arte egindako urratsak gehiegizkoak
|
izan
ote diren eta abiadura jaitsi behar ote den," urrutiegi joan nahi izateak sortu duela gaur bizi dugun giroa". Euskalgintza, gizartera lanean ari baino, bere baitara gehiegi biltzeko tentazioa ere badago.
|
|
|
Herri osoko bizidun guziak isilik, ez lo ordea, belarriak erne. Zer
|
izan
ote zen hura. Laminzuloaren atean ez zen inor ageri.
|
|
|
Juana pentsatzen hasi zen Urrabian zentrala egiten ari ziren langileetakoren bat
|
izan
ote zen, Andres izeneko kastillano batek ongi tentatzen baitzuen gaztea. Ez zuen hala ematen, ordea, Luxiak behin eta berriz uxatzen zuelako.
|
|
|
Orduan tiro bat aditu zuen. Edo trumoia
|
izan
ote zen. Belarriak zorroztu zituen, eta bertze tiro baten soinua harrapatu zuen.
|
|
2002
|
|
|
...neetan eta lekuetan hain minberatsu ta sentikor dana lagun nebala, eta gero ixil ixilean alde egiten dakiana han hor gertuz, errekondoetako dirdaiak, erdiaroko torrearen irudia, ehun urteko aretxaren sendotasuna, urrun lanbrotsuaren misteriopean datzan bazterraldearen edertasuna edo baserritar baten begirakune susma ezina... guztiok zirkin eragiten eutsoen nire arkatzari, argazki baten sorrera nun
|
izan
ete zeintekean ohar eginez.
|
|
|
Ba, beste etimologi baten gorabehera aztertzeko. Leako edo Learen kaiak
|
izan
ete leiteken gure uri honen hitzorkuna. Burura etorri eta esan:
|
|
|
Ondasun eremuan kaia ta Boltsea eratu izan arren, bilbotarrak jakituri sailean atzereak
|
izan
ete diran susmo ta barriketa ziztrinik be, sortuerazo izan dabe hor zehar noizean behin.
|
|
|
Zera, R. M. Azkue beti euskalduna
|
izan
ete zan. Koldo albistari eta edasleak zirikatu dau ikuspegi hau, dendu eza agertuz.
|
|
|
Zentsuaren oharra egitea zegaitik
|
izan
ete zan jakingureak zirkin eragin deusku, kezka ilintitxua hauspetik argitara nahian. Sinismen
|
|
|
Idazle azkar honek zalantzan jarri gura izan dau Azkue ea beti euskeradun
|
izan
ete zan. Abuztuko zenbaki baten, 1984 urteaz dihardugu," Euzkadi" aldizkarian hain zuzen.
|
|
|
Toki baterako sei... Erabagite jokaldi haretan Aldundikoek esku ona
|
izan
ete eben? " Geroak esan beza..."
|
|
|
Gotzon Garatek hori argitaratu ebanetik hiru urte joan dira. Ez dakigu harrezkero zulo hori bete
|
izan
ete daben. Zuloa...
|
|
|
1988ko abenduaren 5ean, nafar erregionalisten taldeak euskarak unibertsitatean zuen estatusaz galdera andana bat egin zuen Foru Parlamentuan. Irakasle Eskolan euskaraz ematen ziren irakasgai guztiak aztertuak izan ziren Parlamentukobatzar batean, ezlegezkoak
|
izan
ote zitezkeeii jakiteko. Ez zuten deus ere aurkitu.Urte hartan, euskal lerroan eskaintzen ziren 50 irakasgaiez gain, Unibertsitate Eskolak zituen 12 taldeetan euskara irakasten zen, astean 48 ordu ematen zirelarik.
|
|
|
bila joan ote du? Edo geroago eta gehiagohezkuntza iraunkorra
|
izan
ote du helburutzat. Edo biak betebeharko ote dira?
|
|
|
Alde horretako hildakoen hezurrak mugaikustezin batek lerrokatzen zituen, eta argi zegoen hor, metro batean, ez zegoelainolako harlauza arrastorik nahiz eta horren jarraipenean harkosko txiki batzuk (5cm baino txikiagoak) egon. Hor zeharo disolbatu zen kareharrizko harlauzatxomehe bat
|
izan
ote zuen, edo enbor edota oholtzarren bat. Gaur egun horrentzat ezdugu erantzunik, nahiz eta, gure iritziz, egurraren erabilera uste baino arruntagoaizan (trikuharrien ganberak enborrez zeharkatuz eta hauek harkoskoz sendotuzestalki gisara, edo beste batzuetan ganberaren aldeetako harlauza baten ordezjarriz, etab.). Horren frogak hainbat tokitan daude:
|
|
|
Atzo Ernest Lluch historialari trebea eta Euskal Herriaren aldekoa hil digute. Ez dakit zehazki espainiarbatasunaren aldeko erreakzionarioek hil duten ala Euskal Herriaren burujabetzarenaldeko omen direnak
|
izan
ote diren. Jakin dakidan bakarra da, gure gizartea txirotuegin dela eta geure askatasunerako grina mugatu.
|
|
|
Finantza eskandaluetan, ohikoa da Justizia Administrazioaren agerpena: salatu diren horiek benetakoak diren jakiteaz gain, delitu egintzak
|
izan
ote diren argitzeko. Eskandalu horietan, interes pribatuen eta obligazio publikoen artean marrazten den ardatz beti ez erabat argia da arrazoi nagusia.
|
|
|
Orain, Estatuko Administrazioa, haren agenteak eta arlo horretan eskumenak dituzten garaiko arduradun politikoak daude jomugan. Agian aztertu den gaietako bat izango da ea, une horietan dagoen ziurgabetasun zientifikoaren aurrean, aurrea hartzeko neurri jakin batzuk hartu liratekeen gaixotasuna eta haren ondorioak saihesteko; edo, are gehiago, salatu den bezala, interes ekonomikoek kontsumitzaileen osasuna babesteak baino lehentasun handiagoa
|
izan
ote zuten. Kontsumitzaileen osasuna babestea, administrazio publikoaren betebehar nagusia Kontsumitzaileen osasuna eta segurtasuna babestea Administrazio Publikoaren betebehar nagusietako bat da, bereziki kontsumoaren eta osasun publikoaren arloan eskumenak dituztenena.
|
|
|
Ikerketak argitu dituen galderetako batzuk hauek dira: urak kanpoko kutsadura izateko aukerarik
|
izan
ote zuen, erabat baztergarria ez bada ere; eta, bestetik, kutsadura hori saihesteko neurri egokiak hartu ziren ala ez. Gogoan izan behar da, alde horretatik, hornidura publikoko urak azaletik hartzen direla, eta ibaiaren goiko ibilguan hainbat tamainatako giza kokalekuak daudela, kanpalekutik jatetxeetara edo Montseny herritik hurbil.
|
|
|
Berria dena, eta barka beza ozpintzen denak, drogen gaia eztabaida parametru konkretu batzuetan ipintzeko ahalegina da. Eta zalantzak, izan baditut, beranduegi
|
izan
ote ez den ere. Baina tira!
|
|
|
Edo, bestela esanda: ...uaren existentzia egiten zait harrigarri; misterio hutsa baita; eta, misterioaren inguruan, ez zaizkit ametsa eta irudimena baizik geratzen; eta poesia eta errealitate onirikoa, azken finean; aldez aurretik onartu arren munstro iturri agortezinak gertatu izan direla bai ametsa eta bai irudimena ere botere erlijioso eta zibilen eskuetan, gizon emakumeon historian; baina, beste muturrera joz, hobeak
|
izan
ote dira, bada, arrazoiak fabrikatu dituen munstroak?; sozialismo zientifikoak sortu zuen Stalin; erlabititatearen teoriak, bonba atomikoa; eta, ene kasuari lotuz, inork irudika al dezake aita bat, hiltzera doakion alabari honako hitz hauek esaten: " Alabatxo, gaixotasuna eta heriotza materiak jartzen dizkigun mugetako batzuk dira, onartu beharrekoak, zeren, materialismo dialektikoaren arabera, hau, hori eta hura..."?; ez ote nuen askoz hobe, aldiz, materiaren mugak hausten saiatu, alabaganako maitasuna eta infinituaren nostalgia xede horren zerbitzuan jarriz, mundu paralelo batzuen eta beste hainbat errealitate ezberdinen xerkan?; Leirerena jakin nuenetik bai bainuen gose aseezin bat, barnetik jaten ninduena... eta ezin ase nezakeena, ausaz, bide hari ekinez baizik; zergatik egin behar nien uko, hiesaren munstroa garaitzen lagun ziezaguketèn arma haiei eta sentimendu sakon haiei?; zergatik ez hitzak dantzan jarri eta hegan egin, bihotzaren begiak zabalduz, maitasuna eta errukia oinarri?
|
|
|
Buru bihotzetan izaten bainuen, saio haietan, pailazo ezagun bati –Charly Riveli, oker ez banago– gertatua. Kontua da ekitaldiaren aurretik jakin zuela ama hil berri zitzaiola –edo emaztea
|
izan
ote zen? –, eta hala ere ekin egin ziola, heriotzaren aurkako garaipen txikia lortuz. Ni, jakina, ez nintzen profesional bat, baina odolean neraman ofizioa, eta halaxe ekiten nion Ekain eta Leire ikasle nituèn saio haietan, heriotzaren itzala neure gain nuela, noiznahi lehertuko baitzitzaion Leireri odolean zeramàn eragin atzeratuko bonba.
|
|
|
Berria jakin, eta Julianen lehenengo akordua, Seat 124 zuriarentzat izan zen. " Sekuestroaren lekuko
|
izan
ote da. Bertan egin ote dute ihes?", galdetu zion bere buruari.
|
|
2003
|
|
|
Komunikabideek ondoko egunetan 24 hildako eta ehunka desagertu aipatu zituzten. Euskal Herrian askok pentsatu genuen 1983an hemen gertatutakoaren antzekoa
|
izan
ote zitekeen. Baina" ehunka desagertu" horietan dago diferentzia.
|
|
|
Baina zertarako erabili ziren mezuak eta hitzak? Hauteskundeak irabazteko tresna
|
izan
ote ziren. Mitterrandi «Hitza» jan izana aurpegiratu zitzaion.
|
|
|
8 sar bidea. Hitz horrek zentzua duen arren, sor bide (sorbide) idatzi nahi
|
izan
ote duen susmoa dugu. Hala ere jatorrizkoan datorrena utzi dugu.
|
|
|
Baina, hau be esan behar:
|
izan
ete dogu horretarako erarik?
|
|
|
Zergatik joan ote ziren beraren bizia hartu barik? Zergatik ezin
|
izan
ote zuten eraman, besteenekin batera?
|
|
|
Patioan objektu arriskutsuak eta ikastetxeez kanpoko aldeetan toki arriskutsuak ba ote dauden bilatu da; futbolerako langa, saski edo bestelako elementuek arriskurik
|
izan
ote dezaketen eta horiek zoruari behar bezala atxikita dauden, ikastetxetik edo gertutik tentsio garaiko haririk igarotzen den, etc.
|
|
|
Arriskurik
|
izan
ote dezaketen objektuak badauden, ikasgelak korridoreetan aurrez aurre zabaltzen diren (hori ez da komenigarriena ebakuazioa egin behar izatekotan), sarexkaz itxitako leihoak barnetik ireki ote daitezkeen (ebakuazioa errazteko) aztertu da.
|
|
|
Gaur egun landatartasuna/ hiritartasuna binomioa praktikan continuum bat daeta ezin dugu kontzeptu horiek edonola maneiatu (Garayo, 1996),, areago, inoizbaliagarriak eta ez ideologikoak
|
izan
ote diren ezbaian dago, egun (Williams, 2001), baina gure kasuan ez gara hain ur sakonetan sartu.
|
|
|
Osasun eta Kontsumo Ministerioa bero bolada berriak biztanlerian izan dituen ondorioen balantzea egiten ari da. Horretarako, tenperatura altuek eragindako heriotzen kopuruari buruzko datuak eskatu dizkie autonomia erkidegoei, Osasun Publikoko Zuzendaritza Nagusiaren bidez. Ana Pastorrek zuzentzen duen saileko iturriek zehaztu zuten komunitateek argitu dutela kontsignatutako heriotzek zuzeneko jatorria
|
izan
ote zuten tenperatura altuetan (bero kolpea) edo gehiegizko beroaren ondorioz aldez aurreko patologiak larriagotu zirenean. Iturri horien arabera, Osasun Sailak, balantze honen bidez, gaiari buruzko informazio zehatzena ahalik eta azkarren eskuratu nahi du, bero kolpea ez baitago nahitaez deklaratu beharreko gaixotasunetan sartuta, eta Estatistikako Institutu Nazionalak (INE) heriotza kasuetarako prestatzen dituen estatistikak ez baitaude eskuragarri gaur egun. Nolanahi ere, Ministerioak eskerrak eman dizkie komunitateei eta osasun arloko profesionalei osasun zerbitzuen funtzionamendu onagatik eta azken asteetan bero olatuaren eraginei aurre egiteko egindako ahaleginagatik.
|
|
|
Batzordeko bileretan aspertzen nintzenean komisarioaren esku hori aurreko bizitzan norena
|
izan
ote zen pentsatzen galdu ohi nuen denbora: emetasun lurrin tanta bat suma zekiokeen, baina apaiz batena ere izan zitekeela erabakirik nuen, laztan lizunetan ikasitako eskua nolanahi ere, edo lapurretan ere ibilia, biak elkarrekin baitoaz askotan, lizunkeria eta lukurreria.
|
|
|
Justoetxeko baserri zelaiez gain, Azpilgo beste hiru baserriren jabe baitira justoetxetarrak, baita Sanmark mendixkarena ere. Hitz asko egin izan da jabego horien legetasunaz, lapurtuak
|
izan
ote ziren, hau eta bestea. Ez da guztia esamesa hutsa, dirudienez; XIX. mende hasieran gosea nagusitu zen Azpilen; Justoetxen, ordea, sekulako uzta bildu zuten, aletegiak artalez betetzen zituztela.
|
|
|
Merezi
|
izan
ote zuen.
|
|
|
Suposatzen zen" jo" egin nindutela, besterik gabe. Funtzionario baten argazkia erakutsi zidan, ea hura
|
izan
ote zen. Leihotik jauzi egin nuenean zaintzen ninduen polizia gaztea zen.
|
|
|
Aspaldian atentaturik
|
izan
ote zen. Ordiziako kuartelera heldu nintzenean, galdera horixe egin nien bertako lankideei.
|
|
|
Ordiziako kuartelera heldu nintzenean, galdera horixe egin nien bertako lankideei. Han aspaldian atentaturik
|
izan
ote zen. Azkena bi urte lehenago gertatu zela.
|
|
|
Telefono dei bitxiak. Ama nonbait engainatua sentitzen zen, trahitua, semea ongi altxatzeko indar guztiak debalde
|
izan
ote ziren murmuratu zuenean, larriki zauritu abere desesperatu oihua bota zuen, etxeko hormak ikararaziz. Txoko hurbildu zitzaion, presaka.
|
|
|
Nork
|
izan
ote zuen halako hondamendi itzelaren errua. Hara Zabalaren erantzuna segidan:
|
|
|
Carlos bianako printzeak hil ondoren ere ez du atsedenik hartu. Orain urte batzuk, bere ama Blanca Nafarroako erreginarenak omen ziren gorpuzkin batzuk aztertu zituzten, DNA froga eta guzti, Nafarroarako bidean Gaztelan hildako erregina
|
izan
ote zitekeen konbentu batean agertutako gorpua.
|
|
|
Baina ez zen hori gure isiltasunaren arrazoia. Airean zegoen Sinbaden ihesa traizioa
|
izan
ote zen. Baina berak ez zidan galdetu, eta nik ez nion tiratu.
|
|
|
Gudariek herria utzi ondoren Gure Gizona han geratua zela, horrainoko beste banekien. Haatik, esperantza izpi bat ere banuen, herriaren inguruetan maiatzeko egun haietako jotaldietan eta atzera aurrerakoetan guretarikoen arteko norbaitek herriraino egiterik eduki
|
izan
ote zuen, eta alkateari hango berririk ekarri ote zion.
|
|
2004
|
|
|
Izan ere, jaki mota hauen produkzioa ikerketa bera baino askoz ere azkarrago doa eta inkognita asko daude oraindik argitzeke. Oraindik zehaztu gabe dago, esate baterako, produktu hauek duten elikagai funtzional erantsi hori gorputzak ongi xukatzen ote duen, produktu honek efektu positiboa izan dezan zein kantitate hartu behar den, sobera hartuz gero bestelako ondorioak ote dituen edota toxikoa
|
izan
ote daitekeen...
|
|
|
Laurogeiko hamarkadaren erdialdetik hurrengo hamarkadaren hasieraraino gure inguruan suertatu ziren gertakizun politikoak institutuko ikasle batzuen amets eta ikuspegitik nola bizi izan ziren islatzen duen narrazio honetako protagonista institutu garaian Jarraiko militante izandako hogeita hamar urteko marrazkilari etsitu samar bat da. Emaztea eta maitalea galtzeko trantzean dago, eta ez daki ezer egiterik
|
izan
ote duen gauzak horrela ez izateko. Urduri dabil gizona, emazteak ea behingoz seme alabaren bat elkarrekin ez al duten izan behar galdetu diolako, eta berak gogoko duen ezezko borobilarekin erantzuteko gai izan ez delako.
|
|
|
Eta ez Nikolasena bakarrik; baita euskaraz jardun duten beste hainbat idazle nagusiren edozein biografia ere. Orain arte euskal letretan egin den apurrari erreparatuta, jakitekoa izango litzateke zenbait euskal idazleri eman
|
izan
ote zaion nik Orixeri eman diodan neurriko edo antzeko biografi trataera. Nolanahi ere, Orixerenak edo ez, poetikoak edo ez, gure historiako idazleen biografia ederrak dastatzeko gogoz nago.
|
|
|
Caliko Kartelak Manuel de Dios Unanue akabatzea erabaki zuen edo ez, argitzeke dago. Haatik, CIAk zer ikusia
|
izan
ote zuen susmoak daude.
|
|
|
Nushua emazteen arteko hizkuntza izan da, bai hitz egin, bai idatzi andrazkoek besterik ez omen zekiten, eta geratu diren arrastoak oso eskasak omen dira, idatzitakoa emaztea hiltzen zenean berekin lurperatu edo eta erre egin ohi delako. Ez dut irakurri »ez dakit» idazki berezi horiek deuseztatze hori, nushua jakin edo ulertu ezin zuen gizonen mendeku modua
|
izan
ote den, edo beste irakurketarik lukeen. Askotan ez baita erraz asmatzen halakoetan, hasierako kantu horren beste zati batez gertatu zaidan moduan:
|
|
|
nola urkatzen zituen lauzpabost gizon; nola garraiatzen zituen gurdian frantziskotarren kanposantura; nola ematen zien lurra jendeak »ni nengoen jatetxe hartan bertan» kuia zopa poz pozik ahoratu bitartean. Galde egin nion orduan neure buruari, zein sentimendu
|
izan
ote zuten mahaikideek urkatuei buruz. Konturatuko ote ziren gertatzen ari zenaz.
|
|
|
Hala ere, PSEk Kataluniako ereduari segitzea nahi nuke. Hau da, alderdiak mahai baten inguruan jartzea, eta, atalez atal, Auzitegi Konstituzionalak inbaditu
|
izan
ote dituen eremuak aztertzea, gure eskumenak menpe har ditzaketen legeak aztertzea. Katalunian hori egiten ari da.
|
|
|
Ezetz esango nuke nik, eta ezetz esateko, Andoni Sagarnaren iturrietara joko nuke. Beti
|
izan
ote gara izan ere gutxi eta gutxituak geure herrian bertan?: –Hizkuntza minorizatua, bere funtziotan, bere erabileran, behar lukeena baino gutxiago den hizkuntza da.
|
|
|
Hori bezain gogorra da, bestetik, edo are gogorragoa nire ustean, beste arrazoi hau. Alegia, A ereduaren aurrean horrela jokatu duen Hezkuntza Sailak
|
izan
ote lezake gutxieneko sentikortasunik heziera elebidunaren sistema honetan etengabe gertatzen ari zaigun bidegabekeria auzitan jartzeko. Ni neu behintzat, oroz gain, azken jarrera zabar horrek kezkatzen nau.
|
|
|
zertan datza, egiazki, elebitasunaren aldeko hautu horren emaitza guraso horien aldetik? Egin duten hautuak
|
izan
ote du eragin praktikorik beren hizkuntza jokaeran. Seme alabentzat aukeratu duten hezkuntza ereduak izan ote du ondoriorik euren hizkuntza bizitzan?
|
|
|
Egin duten hautuak izan ote du eragin praktikorik beren hizkuntza jokaeran? Seme alabentzat aukeratu duten hezkuntza ereduak
|
izan
ote du ondoriorik euren hizkuntza bizitzan. Are gehiago:
|
|
|
Integrazioaren topikoa besapean hartuta nor etorriko zain bageunde, zein
|
izan
ote liteke nor hori. Baietz asmatu irakurle zoliak?
|
|
|
Irakurketa ilunaren ondoan, irakurketa argitsuagoa. Eztabaida liteke enpresetan autoeraketaren prozedurak sartzearen kausa nagusia zein
|
izan
ote den: teknologien aurrerapena, kapitalaren irabaziak gehitzeko beharra ala jendearen kulturamaila hazkorra eta parte hartzearen aldeko presioa.
|
|
|
Zein da, hortaz, zuzenbidearen teoria eta Filosofia Politikoaren arteko lotura. Eta zuzenbidea ezagutza historikoa bada, ez al da historia bera Filosofia Politikoan islatzen, horrek legeak eta arauen unibertsaltasuna ikertzen duenean? Filosofo grekoentzat etika etapolitika batuta zeuden; baina, kontuan
|
izan
ote behar iuke gaur egungo Filosoña Politikoakbi jakite horien arteko batasun hori. Etikaren izatea finkatu ezin dugunean, non geratukolitzateke horrenbestez haren ezaugarri zientifikoa?
|
|
|
Hegazkineko bidaia bat atzeratu edo bertan behera uzten bada, jakin ezazu hegazkin konpainia behartuta dagoela hegaldia atzeratu edo bertan behera uzteko arrazoien berri ematera. Interesgarria da, halaber, mutur batzuk ezagutzea, ekipajearekin gorabeherarik
|
izan
ote den eta nola jokatu behar den jakiteko: 1) – Joan konpainiaren salmahaira edo agentearengana, kexa idatziz aurkezteko, Ekipajearen Irregulartasun Partea (BEP) izeneko inprimakia betez.
|