|
2000
|
|
|
Badira hogeita hamar urte Arantzazun euskara batua jaio zenetik, eta sorreran hainbat aldek enoratu ostean, onarpen maila handiena bizi du egun. Beharbada horrexegatik, oinarri sendoa hartu duelako, egindako bidea egokia
|
izan
ote den eta erdialdeko euskalkiek emandakoa bizkaiera edo mendebalekoaren kalte ez ote den izan eztabaida interesgarria dabil hitzetik hortzera azken urteotan. Orriotan euskalki hau berrindartzeko hainbat esparrutatik egin den lana, egun bizi duen bultzada eta normalizaziorako ematen ari diren urratsak eta dauden kezkak bildu nahi izan ditugu.
|
|
|
Ingelesa ikastera joan eta, bueltan, euskaraz lehen baino hobeto mintzatzen nintzela ikusi nuen, hara joaten diren beste gaztetxo guztiak bezala. Ez dakit zein
|
izan
ote zen lehenengo pub hura, baina gogoan ditut Dublingo O' Donogues' s edota Dun Laoghaireko The Purty Kitchen. Barra eusten zuten gizonkote haien artean sartu eta Guinness pinta bana eskatzen genuen, Euskal Herrian zurito batekin balantzaka hasiko ginela jakin arren.
|
|
|
idazten gozatzen ez duenak seguru asko nekez gozaraziko du liburu horretan. Iruditzen zaidana da bolada batean hori
|
izan
ote den hemen egin izan dugun poesiaren alde bakarra. Bigarren, komunikazioa.
|
|
2003
|
|
|
Komunikabideek ondoko egunetan 24 hildako eta ehunka desagertu aipatu zituzten. Euskal Herrian askok pentsatu genuen 1983an hemen gertatutakoaren antzekoa
|
izan
ote zitekeen. Baina" ehunka desagertu" horietan dago diferentzia.
|
|
|
Baina zertarako erabili ziren mezuak eta hitzak? Hauteskundeak irabazteko tresna
|
izan
ote ziren. Mitterrandi «Hitza» jan izana aurpegiratu zitzaion.
|
|
2004
|
|
|
Izan ere, jaki mota hauen produkzioa ikerketa bera baino askoz ere azkarrago doa eta inkognita asko daude oraindik argitzeke. Oraindik zehaztu gabe dago, esate baterako, produktu hauek duten elikagai funtzional erantsi hori gorputzak ongi xukatzen ote duen, produktu honek efektu positiboa izan dezan zein kantitate hartu behar den, sobera hartuz gero bestelako ondorioak ote dituen edota toxikoa
|
izan
ote daitekeen...
|
|
|
Laurogeiko hamarkadaren erdialdetik hurrengo hamarkadaren hasieraraino gure inguruan suertatu ziren gertakizun politikoak institutuko ikasle batzuen amets eta ikuspegitik nola bizi izan ziren islatzen duen narrazio honetako protagonista institutu garaian Jarraiko militante izandako hogeita hamar urteko marrazkilari etsitu samar bat da. Emaztea eta maitalea galtzeko trantzean dago, eta ez daki ezer egiterik
|
izan
ote duen gauzak horrela ez izateko. Urduri dabil gizona, emazteak ea behingoz seme alabaren bat elkarrekin ez al duten izan behar galdetu diolako, eta berak gogoko duen ezezko borobilarekin erantzuteko gai izan ez delako.
|
|
|
Eta ez Nikolasena bakarrik; baita euskaraz jardun duten beste hainbat idazle nagusiren edozein biografia ere. Orain arte euskal letretan egin den apurrari erreparatuta, jakitekoa izango litzateke zenbait euskal idazleri eman
|
izan
ote zaion nik Orixeri eman diodan neurriko edo antzeko biografi trataera. Nolanahi ere, Orixerenak edo ez, poetikoak edo ez, gure historiako idazleen biografia ederrak dastatzeko gogoz nago.
|
|
|
Caliko Kartelak Manuel de Dios Unanue akabatzea erabaki zuen edo ez, argitzeke dago. Haatik, CIAk zer ikusia
|
izan
ote zuen susmoak daude.
|
|
|
Nushua emazteen arteko hizkuntza izan da, bai hitz egin, bai idatzi andrazkoek besterik ez omen zekiten, eta geratu diren arrastoak oso eskasak omen dira, idatzitakoa emaztea hiltzen zenean berekin lurperatu edo eta erre egin ohi delako. Ez dut irakurri »ez dakit» idazki berezi horiek deuseztatze hori, nushua jakin edo ulertu ezin zuen gizonen mendeku modua
|
izan
ote den, edo beste irakurketarik lukeen. Askotan ez baita erraz asmatzen halakoetan, hasierako kantu horren beste zati batez gertatu zaidan moduan:
|
|
|
nola urkatzen zituen lauzpabost gizon; nola garraiatzen zituen gurdian frantziskotarren kanposantura; nola ematen zien lurra jendeak »ni nengoen jatetxe hartan bertan» kuia zopa poz pozik ahoratu bitartean. Galde egin nion orduan neure buruari, zein sentimendu
|
izan
ote zuten mahaikideek urkatuei buruz. Konturatuko ote ziren gertatzen ari zenaz.
|
|
|
Hala ere, PSEk Kataluniako ereduari segitzea nahi nuke. Hau da, alderdiak mahai baten inguruan jartzea, eta, atalez atal, Auzitegi Konstituzionalak inbaditu
|
izan
ote dituen eremuak aztertzea, gure eskumenak menpe har ditzaketen legeak aztertzea. Katalunian hori egiten ari da.
|
|
2005
|
|
|
EAJko hainbat sektoreren eta Ibarretxeren aldetik entzun dugun Euskal Herriak erabakitzeko duen eskubidea desagertu da. Ez dakigu Ibarretxe eta Zapateroren arteko bileraren ondorio zuzena
|
izan
ote den, baina denbora beretsuan etorri dira.
|
|
|
(...) Kanpotikako itxuraz eta bere ustez guztiz eskuindar agerturik ere, bazedukan, txit erroturik, hain zuzen ere ahulak altxatzeko eta modan daudenak azpiratzeko nahi gorria; eta funtsean zer
|
izan
ote den galdetu beharra dago. Mirande kontra zegoela esan dut; eta aurkatasun funtsezko eta guztizko honetatik bilatu behar bide litzake Miranderen kakoa.
|
|
2006
|
|
|
Zure liburuan bada beste galdera bat, aski bitxia dena: «Nola
|
izan
ote daiteke apez bat abertzale?».
|
|
2007
|
|
|
Eta gauza bera gertatzen da lagunartean ere. Ez dakit hizkuntzaren inguruan nolabaiteko kontzientzia bat hartu dugulako
|
izan
ote den edo ez. Ez nuke halakorik esango.
|
|
|
...euskaldunok, gure herrian geure hizkuntzan atzerritar sentitzen garenok, ez direla beste gu bezalako atzerritar sentiarazitakoak gure kontra ari direnak; ahaztu egin ote zaigun Marx zale zaharrei azpiegitura eta gainegituraren eragina gizabanakoen gain; ahaztu egin ote zaigun lehen mundukooi gure aitona amonak txatarra biltzen ibili direla Euskal Herriko ibaietan; eta hori guzti horretaz ahaztuta
|
izan
ote gaitezken irakasle, ausartuko ote gaitun geletan, gainera, geografia eta historia erakustera?
|
|
|
De Juana beste Bobby Sands bat
|
izan
ote zitekeen beldurtu zinen?
|
|
|
Ez dakit gurean gudarien artean, liburuzainik
|
izan
ote zen, ez dakit gurean liburuak salbatzearren bizia eman zutenik izan ote zen, baina balego, galdera bat baino gehiago egingo nizkioke. Izan ere, jakin gura nuke zenbat eta noren liburuak erre zituzten gurean oraindik ere euren burua irabazletzat dutenen aurrekoek.
|
|
|
Ez dakit gurean gudarien artean, liburuzainik izan ote zen, ez dakit gurean liburuak salbatzearren bizia eman zutenik
|
izan
ote zen, baina balego, galdera bat baino gehiago egingo nizkioke. Izan ere, jakin gura nuke zenbat eta noren liburuak erre zituzten gurean oraindik ere euren burua irabazletzat dutenen aurrekoek.
|
|
2008
|
|
|
Esanahi berezia du gure familiarentzat. Zenbat aldiz entzun
|
izan
ote genion Joxemieli: " Zuen aittejauneri esker jarraitu nituen nik ikasketak…".
|
|
2009
|
|
|
Eta armairu enpotratu haren kalibre afektiboko ezer materialik
|
izan
ote dudan bizitzan galdetzen diot nire buruari, sikiera oporraldiren bat, argazki bat, zerbait inoiz inon.
|
|
|
Balio
|
izan
ote dute ahalegin horiek. Nouvel Afrique Asiek dio, penaturik, aurrerapen zehatzetan ez direla mamitu:
|
|
2010
|
|
|
Nire aldameneko askok ere probatu dute, adibidez, nire lagun baten ama oso kontent dago, egunero korrika egiten du, eta erresistentzia gehiago daukala esaten dio, eta bitxiena da ama orain bost urte auto istripuz hil egin zitzaiola. Nire neska lagunak, adibidez, energia askoz gehiago daukala, indar gehiago lagun berriak egiteko, horrelako pulsera beltz bat jantzita zeramala esan zidan joan den astean, eta plazebo efektuagatik igual, edo agian psikologikoa ere izan da pixka bat, ez dakit zer
|
izan
ote den, baina utzi egin nau surfista batengatik. Sinestu, ez sinestu, zerbait zerbait, beraz, badauka eskumuturreko horrek.
|
|
2011
|
|
|
Donostian brokel dantza eta Durangaldeko dantzari dantza grabatu zituen Pospisilek. Ez dakigu ezpata dantzek zerikusirik
|
izan
ote zuten, baina Pospisilek gaizki bukatu zuen. Etxeko ondasunak ahituta, nazien aldeko jarrera leporatu zioten eta museoko lana galdu zuen.
|
|
2012
|
|
|
Gure solasaren haritik horretaraturik, ez dezakegu jakin mina menpera: zein
|
izan
ote ziren Patxi Buldainek Pablo Picassorekin izan zituen harremanak. Nafarrak, galderaz harriturik bezala, sinpleki aitortzen digu baietz, harekin erakusketa egin zuela Saint Ouengo museoan.
|
|
|
Nork bereganatu du" saria", ordea? Protagonismorik
|
izan
ote dute herrian lanean ari diren askotariko elkarteek, ikastetxeek, euskalgintzan ari direnek? " Laudioko Udalak eman zuen datuaren berri, alkatearen aldarrikapen ofizialaren bitartez.
|
|
2014
|
|
|
Dena animaliaz betea, gari pila toki batean, beste batean lastoa edo intxaurrak eta sagarrak, olioa eta ardoa egiten zuten… Usain eta ukimen berrien mundu zoragarria zen ni bezalako haur kalekume batentzat. Ez dakit zorioneko edo zoritxarrekoa
|
izan
ote nintzen hori dena ezagutzean, gero mundu hori gainbehera etorri baita, betiko desagertzeko.
|
|
|
Azken batean, inora ez daraman bide itsu batean gaude. Arduradun politikoek egin dezaketen onena da obrak geratzea; zuzendari eta enpresen artean ustelkeriarik
|
izan
ote den ikertu, eta hala balitz, zigortzea; eta 4.000 milioi horiek erabiltzea euskal herritarren eskubide sozial eta laboralak errespetatzeko, langabeziak eta murrizketek pobrezia ekarri duten honetan. Eta hala, Lemoizen antzera, AHT monumentu itsusi bat izango litzateke xahuketaren eta gehiegikeria politikoen omenez.
|
|
|
Balirudike idatzizkoa dela maila nagusiko. " Bigarren mailakotzat" jo
|
izan
ote da ahozkoa?
|
|
2015
|
|
|
Gero, jendeak beti galdetzen du Esther Ferrerren lanak benetan feministak
|
izan
ote ziren, baina modu hartan agertzea ezinbestean izan zen iraultzailea. Garaiko prentsa irakurtzea besterik ez dago:
|
|
|
Denbora behar da proiektua mamitzeko. Hasi aurretik elementuak aldatzen hasiko bagina, atzerapausoa izango litzateke". Horrelako aldaketarik egiteko saiakerak
|
izan
ote diren galdetuta Rodriguezek ezetz dio: " Saiakerak baino, badaude helburu desberdinak finkatuta legegintzaldi batetik bestera".
|
|
2016
|
|
|
MSOk egin beharrekoa ote zen, auskalo bere bizitzako proiektu literario garrantzitsuena
|
izan
ote den, berak nahiago du aurrera begiratu. " Badago beste proiektu bat, nire familiaren historiarekin zerikusia duena, ezin dena gehiago atzeratu:
|
|
|
Gipuzkoako herri batzuetan atez ateko bilketaren aurkako" kontramugimenduak" sortu ziren eta komunikabide nagusiek kanpaina sutsu bat egin zuten EH Bilduren gobernuaren aurka, zarama politika erdigunean egonik. Zaila da jakiten, errauskailuaren bazterketa eta atez ateko politika gobernu aldaketaren zio printzipala
|
izan
ote zen, baina duda izpirik ez dago zaborren auzia oso presente egon zela 2011 legealdi osoan eta hauteskunde kanpainan ere bai. Zaborrak nonahi.
|
|
|
Azala merezi zutenak baino gutxiago, ziur. Deabruak sekula
|
izan
ote du horrelako abokaturik. Lerro hauek idazten ari den gazte burugabeak baino ezagutza handiagoa izango du hitzok irakurtzen ari den gehienak, baina ez dut sinesten zuek ere Colinaren elkarrizketekin ez duzuenik ezer edo inor deskubritu.
|
|
|
Horietako bat baldin bada kirola babestea, ongi iruditzen zait. Baina zalantzak ditut hartzailea kirol profesionala
|
izan
ote litzatekeen, beste parametro batzuen arabera funtzionatu lukeelako. Kirol profesionala babesteagatik enpresa pribatuek ez lukete pribilegio fiskalik izan behar [49/ 2002 Legeak arautzen dituen zerga onurez ari da].
|
|
|
Eta, feminista, betidanik
|
izan
ote zara?
|
|
2017
|
|
|
Euskal multinazional energetikoak Donostian ekainaren 28an EHUko Udako ikastaro bat iragarrita zuen Trantsizio Energetikoa leloaz, baina bertan behera utzi dute data hau baino egun batzuk lehenago. Ez dakit zein
|
izan
ote den arrazoia, baina ez dut uste kasu honetan interes edo matrikulazio kopuru falta izan direnik. Ameriketako Estatu Batuetako presidente orde ohi eta Nobel sari Al Gore-k, euskaldunok zorte handia genuela esan zigun Bilboko Guggenheim en duela urte batzuk.
|
|
|
Hamar urte geroago," Utikan" ek eraginik
|
izan
ote zuen galdetuta, Alonsok baietz dio: " Izenpetu genuen gehienon jarrera bere hartan dagoela esango nuke".
|
|
2018
|
|
|
Urtebete horretan turistak
|
izan
ote ziren galdetuta, garbi erantzun du Koxmek: " Bidaiatzen zaudenean, kanpotarra izateak nabarmen markatzen zaitu.
|
|
|
1940ko otsailean Angel Fidel Martinez Posada, urte bereko maiatzean Carlos Corral Alcala eta 1946ko irailean Adolfo Gutierrez Garcia. Agiriek ez dute zehazten ihesaldi kasuak
|
izan
ote ziren, fusilatu egin zituzten edo bestelako istiluetan hil ote ziren. Ofizialki horiek dira aipatzen diren bakarrak.
|
|
2019
|
|
|
Orain, bertze bulego batean, bertze gizon batek idatzi du eta egunkari batek argitara eman du polizia ikertzen ari dela hamar urte egoera begetatiboan daramatzan emazteki hori bortxatua
|
izan
ote den. Eta makurrena da beharbada egia dela; alegia, polizia ez dela ikertzen ari nork bortxatu duen, bortxatua izen ote den baizik, hamar urte egoera begetatiboan daramatzan emazteki bat haurdun gelditzeko bertze biderik balitz bezala.
|
|
|
Orduan, bai. Izan ere, zein helburu
|
izan
ote dezake eusko demokrata batek Venezuelan demokrazia eta bakea, eta ez besterik, ezarri daitezen?
|
|
|
Tarte honetan berean, orain zortzi urte inguru, debate ezdeus bat ebazten saiatu ginen: Martin Ugalde, Gabriel Aresti, nor
|
izan
ote zen ipuina literatur genero moderno gisa landu zuen lehen euskal idazlea. Ebazten saiatu baino planteatu egin genuen, lehena nor izan zen ez baita sobera garrantzitsua; bai, ordea, jakitea garai bertsuan kezka bertsuei erantzun bertsuak ematen saiatu zela idazle bat baino gehiago.
|
|
2021
|
|
|
Han torturatu egin zituzten. Ez dakigu kasu bakarrak
|
izan
ote ziren, baina kasu hauek ezagutzen ditugu bi pertsona horiek bizirik atera zirelako. Suediak milioi erdi dolar ordaindu behar izan zion bakoitzari kalte ordain gisa.
|
|
|
Otto Skorzeny SS etako komandante ezagunak Markina Xemeinen Wilhelm Mallet tratulariarekin izandako negozioen berri eman genuen pasa den abenduan. Baina Malleten etxe gotortuak misterio asko gordetzen du, eta,
|
izan
ote zitekeen Martin Bormann bertan ezkutatzea. Auskalo.
|
|
2023
|
|
|
Judutarrek, ordea," saihets" moduan itzuli zuten Ti. Hainbat adituk zalantzan jartzen dute itzulpen akats hutsa
|
izan
ote zen. Tora oso modu zorrotzean idatzita dago, irizpide zehatzei jarraiki, eta halako akatsak egitea arraroa omen zen.
|