|
2004
|
|
|
Andre sendo, Genovevari ez genion ahuldade unerik
|
ikusten
, ezta basoko kanposantu ttikira erretiratu eta hiru gurutzeen aurrean belaunikatzen zenean ere, eta hain zen justua bere hizketa edo keinuei buruz, non horietako bakar batek sekulako garrantzia hartzen zuen guretzat. Bere agur batek poza ematen zigun egun osorako; bizkarrean txapaka eginez gero, berriz, saltoka hasteko gogoa.
|
|
|
Antiaju Berde eta errotako teilatuan ikusitako bi hortzaundi haiek aspaldi bateko pertsonaiak iruditzen zitzaizkidan, edo noizbaiteko amets gaizto batean azaldu bezala desagertutakoak; gerra kontuak, bukatua zegoen ala ez, Bizkarroker bezalako zaharren kontuak; inguruetako mendi batean erorita zegoen abioia edo kanposantu ttikiko gurutzeak, esanahi gabeko gauzak. Gaurko egunetik begiratuta, zera
|
ikusten
dut garbi, bizitzaren martxak modu hartan segitzera, galdu egingo nuela, erabat eta betikoz, La Vacheren adiskidetasuna, hasierako egunean bion artean sortutako konfiantza eta elkar ulertze hura.
|
|
|
Sei bat izango ziren denetara, baina ezin nor edo nolakoak ziren jakin. Ukuiluko saiateraz kanpora, iluna besterik ez zen
|
ikusten
; izarren bat, denez ere. Eta La Vache qui Ritek ere ezin zuen ezer handirik ikusi, nahiz bera ukuilu ateko zirrikitu batetik saiatu.
|
|
|
Orduan, poetaren esana gogoratuz, halaxe deklaratuko du: Cela s’estpasse, pasa da guztia, atera naiz infernutik, begi eta bihotz berriekin
|
ikusten
dut orain mundua. Lehenago, neurria hartzeko gaitasuna falta zitzaidan, gauzen balioa neurtzeko balantza; baina balantza hori desertuan aurkitu dut.
|
|
|
Egun batez, erran zitadazun aitak: " Polinañi,
|
ikusten
dizut zonbat sofritzen duzun hainbeste galairekin. Bada, ez duzu haboro sofrituren.
|
|
|
Lehen infernua, orain infernua eta erdi. Bost hilabete iraganik nituzun bortuan kabalekilan bakartarzunean ibili gabe, eta jiteko zena are ilhunago
|
ikusten
nizun. Piarres egun oroz jiten zeitadazun etxerat.
|
|
|
Uda joan eta iraileko eguzki goxoa etorri zenerako, ordea, hasia nengoen bizimodu berriaren kolorinetako garrak
|
ikusten
. Eta su ttiki hark, zotzarenak Bernardette bezala, harrapatu egin ninduen.
|
|
|
Baina, niretzat, ez zen hori okerrena. Okerrena zen behi bakar bat ere ez zela
|
ikusten
, belazeak bakanduta zeudela zeharo. Gure garai bateko adiskideek galdua zuten bizia hortzaundi gose haien erruz.
|
|
|
Isilik gelditu nintzen, harrituta. India, Pakistan, Suitza... behin ere entzun ez nituen herriak; herri zoragarriak,
|
ikusten
zenez.
|
|
|
Bultzaka eta bultzaka, azkenean udaberria mendi osoaz nagusitu zen, eta belarra eta lorexka besterik ez zen
|
ikusten
bazterretan. Berehala, neguan galdutako pisu guztia irabazi nuen, eta patxada batean ematen nituen orduak.
|
|
|
Apurka apurka, Setatsuaren laguntza berezi haiekin eta, nire onenera etorri eta oso piztuta ibili nintzen uda parteraino. Zenbaitetan, begiratu sastraka zegoen aldera eta sei puntu beltz
|
ikusten
nituen errezkadan korrika, senideak bailiran: bost basurdeak eta La Vache.
|
|
|
Inor bizi ote da hemen?, galdetzen nion aldika neure buruari. Zeren, nahiz uda izan, umerik ere ez baitzen
|
ikusten
. Guztiarekin, baietz pentsatzen nuen, biziko zela norbait, soroak eta baratzeak zaindurik ikusten zirela.
|
|
|
Zeren, nahiz uda izan, umerik ere ez baitzen ikusten. Guztiarekin, baietz pentsatzen nuen, biziko zela norbait, soroak eta baratzeak zaindurik
|
ikusten
zirela. Nire aldetik, ez neukan kexarik:
|
|
|
—esan zidan lehengo batean Pauline Bernardettek komentuko baratzean geundela, bera azenarioak ateratzen eta ni azenario probatzen. Azken denboran zinez penaturik
|
ikusten
zutut —gaineratu zuen.
|
|
|
Mendi mendian bizitzeari ekiten diogu La Vachek eta biok, eta basurdeak
|
ikusten
ditugu. Gure arteko arazoak, edo nola bereizi edo apartatu ginen elkarrengandik.
|
|
|
Ez dakit zenbat gauza ikus daitezkeen batera, ez dakit zenbat ikusi nituen nik basotik jaitsi eta errota aurrean gelditu nintzenean; dakidana da gauza haiek guztiak ahaztu egin zitzaizkidala kolpetik, eta nire begiratua antiajuen kristal berdeari erantsita bezala gelditu zela. Ez nuen besterik
|
ikusten
, soilik antiajuen kristal berdea, eta errotaren teilatuko bi anaia hortzaundi haiek ez zuten, nahiz oihuka ari, nire arretarik lortzen. Bat batean, Antiaju Berdek bere ezpain meheak mugitu zituen.
|
|
|
Mendi mendian bizitzeari ekiten diogu la vachek eta biok, eta basurdeak
|
ikusten
ditugu.
|
|
|
Harkaitz zulotik elurra
|
ikusten
nuen batzuetan, eta neu ere elur sentitzen nintzen, elur mataza makal. Basurdeak, berriz, kazkabar bizi bezala ikusten nituen.
|
|
|
Harkaitz zulotik elurra ikusten nuen batzuetan, eta neu ere elur sentitzen nintzen, elur mataza makal. Basurdeak, berriz, kazkabar bizi bezala
|
ikusten
nituen. Bai, benetan eroria nengoen kontu harekin:
|
|
|
Denbora nekez pasatzen zen. Udazkenari ez zitzaion azkenik
|
ikusten
. Behin ere baino aspertuago nengoen batean, halaxe pentsatu nuen:
|
|
|
—erantzun nion desairea eginez. Hura zen elurra
|
ikusten
nuen aurreneko aldia, eta nire bizkarrean azkura hotz bat egiten zidaten mataza haiek ez nituen arriskutsutzat jotzen. Eta hala, belar jateari ekin nion ostera nire arreta osoaz, zeren, hori ere esan beharra dago, ni itsua bainaiz mendiko belar motx eta bixiarekiko, behin ere ez bainaiz konformatu izan ibarretako landare zozo eta urtsuekin.
|
|
|
Zein desolamendu handia! Hemen
|
ikusten
da zein gauza gutxia garen!
|
|
|
Handik une batera, berriz, gorputza jiratu eta kontrako aldera begira. Baina modu hartan harkaitzik ere ez zen
|
ikusten
, soilik gauaren iluna, eta berriro ere jiratzea erabaki nuen. Hotza egiten zuen arren, azkura neukan gorputz osoan.
|
|
|
Ordurako, ordea, denbora pasatzen ari zela eta, nire begi aurreko maindirea mantxatzen hasia zegoen. Erdi gris erdi beltz ziren forma batzuk
|
ikusten
nituen haren goiko aldean. Zuhaitzak ematen zuten, zuhaitz tontorrak.
|
|
|
Urrutirago, basoa kolpetik bukatzen zen, eta belaze bat azaltzen zen jarraian, belaze zabal bat erreka bateraino zihoana. Erreka haren gainean, berriz, errota zahar bat
|
ikusten
zen, eta errotaren atzeko aldean, berriro ere, basoa.
|
|
|
Ondorio hau gaur ateratzen dut, memoriak idazten ari naizela eta dakizkidanak dakizkidalako; baina egun hartan harlauzak, asperkeriaren harlauza astunak, ez zidan inolako aukerarik luzatu. Bi hortzaundiei begiratu eta buelta bat eman nuen inguruetatik, ea La Vache
|
ikusten
nuen zelata lanetan. Ez nuen arrakastarik eduki, hartan ere ez.
|
|
|
Nik ikusitako La Vache qui Rit hura ez zen egiazko behia, baizik eta haluzinazio baten ondorio. Sahara, Gobi eta beste desertuetako behi edo gameluek espejismoak
|
ikusten
dituzten bezala, eta espejismoetan beraiek gehiena desio dutena, ur putzua edo palmondoen itzala, Bakardade bezalako desertuetan ibiltzen diren izakiek lagunak ikusten dituzte. Horixe gertatu zitzaidan niri arrats hartan:
|
|
|
Nik ikusitako La Vache qui Rit hura ez zen egiazko behia, baizik eta haluzinazio baten ondorio. Sahara, Gobi eta beste desertuetako behi edo gameluek espejismoak ikusten dituzten bezala, eta espejismoetan beraiek gehiena desio dutena, ur putzua edo palmondoen itzala, Bakardade bezalako desertuetan ibiltzen diren izakiek lagunak
|
ikusten
dituzte. Horixe gertatu zitzaidan niri arrats hartan:
|
|
|
Ukuiluaren txoko batean nengoen, geldi geldirik eta gurpilak botatzen zituen lokatz izpiak batzeko ahaleginak egiten. Begiak arrozaren zuritasunean neuzkan jarriak, ea han zerbait
|
ikusten
nuen. Eta bai ikusi ere.
|
|
|
Abioia erorita zegoen harkaitzetatik garbi
|
ikusten
ziren Balantzategiko harana eta inguruetako mendi elurtuak.
|
|
|
—Hauxe du ona urte garai honek —esan nion La Vacheri— Soildu egiten dituela basoak, eta errazago
|
ikusten
dela zein mundutan bizi garen.
|
|
|
Ni ere Balantzategiko gaiari heltzeko desiratzen nengoen ordurako. Izanez ere, eta neguko arratsalde hartan erdi ateratako eguzki zurbilari esker, hortzaundien katalexuko kristala
|
ikusten
nuen; katalexuaren kristalak noizbehinka egiten zuen keinua, zehatzago esateko. Hortzaundietako batek batera eta bestera zerabilen tresna eguzkiari buruz jartzen zenean, txinparta moduko zerbait sortzen zen errotaren teilatuan.
|
|
|
—Ikusten dut, bai. Bazterrak miatzen ari dira, ea norbait
|
ikusten
duten Balantzategira inguratzen.
|
|
|
Errotan ez zen arimarik ere
|
ikusten
, eta katalexua edukitzen zuten leihoa ere pertsiana batez itxia zegoen. Asmatuko ote zuen nire lagunak?
|
|
|
—Irrati bat eduki beharra daukatela etxean, derrigorrez —lagundu zidan La Vachek, Antiaju Berderen hitz haiei batere zentzurik ez ziela
|
ikusten
keinuz adieraziz. Baina nik bai, nik aurkitzen nien zentzurik.
|
|
2010
|
|
|
Erlijioaren alde pragmatikoa besterik ez zuen
|
ikusten
Tocquevillek:
|
|
|
Hori besarkatzen zuena zen benetan askea, ez beste inor. Hegelek Arrazoimenaren gauzatzean soilik
|
ikusten
zuen askatasuna. Eta berdintsu beste hainbat pentsalarik.
|
|
|
eduki metafisiko eta erlijiosorik gabeko teoria politikoa aldarrikatzen du, eta aurrera. Gizakiek elkar ongi hartzeko zailtasunak non dauden
|
ikusten
asmatzen du. Kosmobisioaz hasiz gero nekez lortuko da adostasuna, beraz, hitz egin dezagun beste zerbaitez.
|
|
|
Argiago dago oraindik teoria filosofiko klasikoek ez dutela muga horren beharrik
|
ikusten
. Batek esaten dio materialista historiko bati bere munduaren ikuskera ezin duela argudio politikoetan erabili!
|
|
|
Kulturaren eragina minimizatu egiten du eta, hortaz, kulturak ez dio inolako trabarik egiten. Razek kulturaren funtzioaz gogoeta egiten duenean, ongizatearen osagai gisa
|
ikusten
du, nork bere buruaren identitatearen egituraketan parte zuzena hartzen du-eta. Hau guztia dela-eta, kultura berez zaindu behar den zerbait da, Razen ustez.
|
|
|
Itzuliko zen halako batean egiaren eremupera. Rotterdameko Erasmok kristauen arteko iskanbila odoltsuak saminez
|
ikusten
zituen, bakea aldarrikatu nahi izan zuen, uste baitzuen erreformatzaileak damuarazi egin behar zirela, ez akabatu. 1521ean Pietro Babiriori idatzitako gutunean argiki azaltzen du:
|
|
|
Argudio honen kamustasuna ederki
|
ikusten
da, esaterako, garai hartan ateoentzako tolerantziarik aitortzen ez zela gogorarazten bada. Areago, tolerantziaren kontzeptuaren moldatzaileak, J. Lockek berak, katolikoei ere ukatu egin zien askatasun erlijiosoa, konpromiso politikotik ihes egiten zutelako beste subirano bati, Aita Sainduari, men egiterakoan.
|
|
|
Alde horretatik oraindik ez da
|
ikusten
tolerantziaren benetako arrazoitzerik. Kristautasunak buru bakarraren azpian, atzera, bat egitea, eta estatua bermatzea, horra tolerantziarako hasierako motiboak.
|
|
|
Dena onartzea ere badago; alegia, gizarteak berak aukera ditzala aurrera doazen diferentziak. Nolabait, A. Smithek merkatuan
|
ikusten
zuen autorregulazio ahalmen hura, esku ezkutu hura, maila kulturalera, erlijiosora edo sozialera zabal dadila eskatzea ere badago. Mundualizazio garai honetan utz dezagun nork bere indarra erabil dezan bere ohiturak eta pentsamoldeak defendatzeko.
|
|
|
Konturatu behar da neoliberalismo ekonomikoa protekzionista dela maila sozial eta kulturalean, mendebaldeko balore eta instituzioak babestu egiten dituelako, eta beste batzuekiko aurrez aurre jartzen delako. Honengatik guztiarengatik ongi asko
|
ikusten
da neoliberalismoaren askatasunaren definizioa helburu ekonomiko eta kultural zehatzen zerbitzurako dagoela, ez beste ezertarako. Dirua da askea den bakarra, gizabanakoak muga itxien barnean gehiengoaren kultura estuan egon behar duen bitartean.
|
|
|
Areago, eremu pribatu hori ukiezina dela dio pentsamolde honek, eta bertan eremu publikoak ezin esku hartu duela. Rawlsek nolabait alderantziz
|
ikusten
du arazoa: ukiezina dena eremua publikoa da.
|
|
|
Rawlsek ez du nahi teoria guztiak gai metafisikoetan denak bat etortzea, ezinezkoa
|
ikusten
baitu. Hori baino helburu apalagoa du; alegia, doktrina metafisiko eta erlijiosoen artean adostasuna ezinezkoa denez, teoria politiko batek izan dezala aukera gehienen adostasuna eskuratzeko.
|
|
|
Rawlsek ez die galdera hauei erantzun nahi. Ez du beharrezko
|
ikusten
. Hurbil ikusten dituen pentsalarietan ere honelako kezka metafisikoak barruntatzen dituenean, haiengandik ere ihes egiten du.
|
|
|
Ez du beharrezko ikusten. Hurbil
|
ikusten
dituen pentsalarietan ere honelako kezka metafisikoak barruntatzen dituenean, haiengandik ere ihes egiten du. Liberalak izan arren, I. Kant eta J. S. Mill gizakiaren definizio zehatzegi batetik abiatzen direla uste du Rawlsek.
|
|
|
Halandaze, Jose Aretxabaleta eta Domingo Ordoñana ez ziren tanta txiker batzuk baino uholde atergabe baten baitan, baina erdietsi zuten nola halako arrakasta eta distirak ez digu uzten
|
ikusten
Ameriketan hustu ziren euskaldun anonimoen meta handia. Nora joan ote ziren, bada, milaka haien ametsak, agian damuaren etxera Ruper Ordorikak kantatzen duenez, ahanzturaren zulora, beharbada sekretupean den ezerezaren baitara.
|
|
|
Egoera horrela, horrelakoxea izaten baita, zein babes, zein sokorri nahi dute sorterrian topatu? Uste al dute, bada, ama, aita edota anai arrebak arduratuko direla, ez dituztela indiferentziaz hartuko edo, areago, gogoz kontra, eta horixe da arestian aipatu alde egoista, zeren eta gaixo horiek ahaztu egiten baitituzte edo ez dituzte
|
ikusten
euren presentziak familiari sortuko dizkion atsekabe eta buruhausteak.
|
|
|
Alegia, Lafitteri bere fede giristino handiak ez zion utzi zientziak argitutako zokoak
|
ikusten
eta onartzen, eta, areago, Lotilandiako ortodoxiaren aingeru guardakoa eta zentsuratzaile bihurtu zen.
|
|
|
Liburuaren orrialdeek hori frogatu nahi dute. Egileak lizunkeriatan itota
|
ikusten
ditu Euskal Herriko gazteak, eta horren adierazgarria litzateke dantza lotua. Igande goizez mezatan eta arratsaldez dultzemeneoan, baltseoan.
|
|
|
Beharbada, Leon Uthurbururekin topo egin nuenean, jenio unibertsal horren tantakadaren bat aurkitu nahi izan nuen Floreanako jabearengan zipriztinduta, eguzkiaren distira gaueko ilargiaren politezian
|
ikusten
dugunaren antzera. Leon Uthurburu, zer esanik ez, ez da Charles Darwin, baina Darwinen espazio mitikoan mugitu ei zela jakin nuenean, atoan, Darwinen erakargarritasunaren partaide bihurtu zitzaidan.
|
|
|
Nolanahi, Floreanak 173 km2 ditu eta guztiz idorra da gainerako Galapagos irla guztien antzera, bertako euri apurrak galdu egiten baitira hango lur bolkaniko porotsuek zurgatuta. Hau da, Floreanako argazkietan ez da kokondorik
|
ikusten
, buruan ditugun irla tropikalen irudi topikoetan bezala, kaktusak eta baizik.
|
|
|
Esan nahi dut, kasurako hirugarren mailan, Zoologia guztiz ebolutiboa irakatsi zigutela, zeinean, adibidez, Ernst Haeckel ek garrantzi eta presentzia ezin nabariagoa ukan baitzuen, edota animalia taldeen arteko ahaidetasun harremanek ere tarte zabala hartu baitzuten, baina darwinismoak berak ez zuen protagonismorik izan. Hirugarren kurtsoko beste adibide bat aipatzearren, Genetikaren programan 47 ikasgai zeuden aztertzeko, herentzia biologikoaren zoko moko gehienak arakatuz; bada, programa horretan zein eta 45 ikasgaia izan zen Genetica y evolucion, hau da, presaka eta korrika
|
ikusten
zen, hain zuzen ere ikasturtearen azken eskola egun fatidikoetan. Alde horretatik, darwinismoak baino paradero hobea eduki zuen plaka tektonikaren hipotesi orduan berri eta iraultzaileak:
|
|
|
Lubis, nik gonbidatu nuelako; Ubanbe, Opin eta Pantxo, eraikina —guk klaseetarako erabiltzen genuena bezalako egurrezko etxola bat— haiek egin zutelako. Argazkiaren angelu batean, haragia erretzeko parrilla
|
ikusten
da, dena ketan, eta, haren atzean, erreka jaio berriaren ur transparentea eta harri leunez osatutako hondoa.
|
|
|
" Zientzietakoek gehiago edan zenukete", aurpegiratu zion Redinek zerrategira iristen ari ginela. Ohol gazteluak eta enbor piloak
|
ikusten
genituen gure aurrean, errekaren eta errepidearen arteko sailetan ezarrita. " Nik ere asko edaten dut, zuk bezala —erantzun zion Cesarrek.
|
|
|
" Nola joko nauk ba hemen, David? Ez al duk
|
ikusten
kuadrilaterotik kanpora gaudela?" Maderas de Obaba jartzen zuen laukia seinalatu zuen. Joseba hurbildu zitzaigun, eta bion artean kokatu zen:
|
|
|
Nire gelako leihotik
|
ikusten
nuen. Hura zen nire behatokia.
|
|
|
Eta kikildu egiten ninduen, batez ere, marinelaren ausentziak. Behin ere ez bainuen
|
ikusten
. Ez baitzuen Virginiak behin ere aipatzen.
|
|
|
Esparru urri hartan, bere gorputza nabarmendu egiten zen, bazirudien eskaileretan baino zehatzagoa zela. Orkatilak
|
ikusten
nizkion, belaunak, besoak, eskumuturreko zinta beltza, ileko zinta beltza, olio koloreko begiak, ezpainak, ahoa. Ahoa apur bat irekita zeukan.
|
|
|
" Ezin gara atera, David. Nire ama haserretu egiten da erretzen
|
ikusten
banau. Martinek erretzen edo edaten baldin badu, ez da ezer pasatzen.
|
|
|
Gero berriz piramide bat. Orain,
|
ikusten
duzue, erpina kendu dio." Atxiki luze bat eman zion zigarroari.
|
|
|
" Beharbada horregatik ibiliko da hain kezkatua azkenaldi honetan. Bere burua akordeoi barrutik atera eta mundua
|
ikusten
hasi delako".
|
|
|
betiko gizona ematen zuen, zientziak erakusten zizkigun irakaslea. Baina, itxura haren azpian, bigarren Cesar bat
|
ikusten
nuen orain, Bigarren Begiekin begiratzen zuena, Bigarren Mihiarekin mintzatzen ari zitzaidana.
|
|
|
Izen guztien artean, lauk eramaten ninduten irudi batera. Humberto traje beltz batekin jantzita
|
ikusten
nuen, gorbatarik gabe, alkandora zuria goiko botoiraino lotuta; aurpegiz —itxura orokorrean, agian— umetan ezagututako asegurugilea ekartzen zidan gogora," ondo gogoratzeko tresna" erregalatu zidana. Eusebio, berriz, oso gizon garai eta argal baten moduan gauzatzen zitzaidan, arrazoi apartekorik gabe, soilik halakoxea zelako izen bereko nekazari bat, nik Iruainen ezagututakoa.
|
|
|
Berdin zitzaidan Iruaingo petrilean Lubisekin eserita egotea nola Virginia kirol zelaian barrena grua eta kamioi artean etortzen ikustea; errealitatearen izpi haiek ez zuten jada eraginik nire gogoan, ez zuten markarik uzten bertan. Soilik Bigarren Begiekin
|
ikusten
nuen; Bigarren Gogoarekin pentsatu eta gogoratu; Bigarren Bihotzarekin sentitu.
|
|
|
Iruditzen zitzaidan zerbait mingarri jakinaraziko zidala, objektu berriren bat erreskatatuko zuela iragan hurbiletik J. B. Hotson sonbreiruarekin egin bezala, eta ezin izango niola zama berri hari eutsi. Beraz, Villa Lecuonan pasatzen nuen ia denbora guztia, nire gelatik atera gabe, ohean etzan eta Ehun polizia narrazio hoberenak izeneko liburu mardula irakurtzen, edo Angelek etxera ekarri berria zuen telebista
|
ikusten
.
|
|
|
Zorionez, Angel bera ez zen etxean azaltzen. " Nik uste aparatu hau bere ordez ekarri duela —esan zuen amak pelikula bat
|
ikusten
ari ginen gau batean— Bere obrak eta bere politikak direla-eta, kanpoan da beti."" Ba, jarrai dezala horrela", esan nion. Amak burua astindu zuen:
|
|
|
" Oso polita zaude", esan nion Virginiari. Ilea ohi baino motxagoa zeukan, eta belarriak
|
ikusten
zitzaizkion. Txikiak eta borobilak zituen; gingila hatzekin hartzeko gogoa ematen zuen.
|
|
|
Zokomiran hasi zen. Baina ez zen ondo
|
ikusten
; argi guztia ohol gazteluen erpinetan zegoen, eta zeruan. Zeruan, gainera, Virginiaren alkandoraren kolore berberak ziren nagusi, baina ez nahastuan, bereizita baizik:
|
|
|
Ordubete lehenagokoak malefizioa hautsi bezala, ezeztatuz hartara nire Bigarren Begiek etengabe
|
ikusten
zutena, despedidakoak hasierara bihurtu ninduen. Bakarrik gelditu eta gero nire pentsamendua ez zen jada Virginiari buruzkoa izan.
|
|
|
Telefonoz ari nintzen bitartean koadernoa
|
ikusten
nuen mesanotxearen gainean. Humberto, Goena zarra, Goena gaztia, Eusebio, Otero, Portaburu," maisuak"," amerikanoa".
|
|
|
Signora Sonia deitzen zioten, eta bera eta bere senarra aspaldiko bezeroak ziren. Arte liburuekin
|
ikusten
gintuenean bekaizkeria sartzen zitzaiola jakinarazi zigun, berari ere artea asko gustatzen zitzaiola. " Guk beste erremediorik ez daukagu.
|
|
|
Miradoretik
|
ikusten
ziren mendiak eta muinoak oso berde zeuden. Pentsatu nuen segur aski euri asko egin zuela ni nire gelan polizia narrazioak irakurtzen aritu bitartean, eta horregatik zeukatela kolore hura abuztuan.
|
|
|
Teresa. Ez nuen behin ere
|
ikusten
hotelean, eta kezka sortu zitzaidan, ez ote zegoen, Jainkoarekin ez ezik, denokin haserretuta, baita nirekin ere udako bisita bakarraren ostean gehiago azaldu ez nintzaiolako. Aitzakia bat erabili eta Berlinoren gutunak Martinen bitartez lortzea ere pentsatu nuen, grafologia ikasten ari nintzela esanda, adibidez, eta ahalik eta pertsona gehienen letra behar nuela ariketa praktikoak egiteko.
|
|
|
Gela handia zen, bi leihokoa. Kristalez harantz, mendiaren malda
|
ikusten
zen bertatik bertara, zerua ezkutatu eta hotelaren atzealde guztiari argia kentzen ziona. Barruan, liburuez gain, errebistak zeuden han eta hemen sakabanatuta; baina, oro har, ordena zen nagusi.
|
|
|
Fokuen argi zuriek errepide ondoko basoa argitzen zuten. Zuhaitz hostoz kargatuak
|
ikusten
ziren, pago lizar berdeak.
|
|
|
Ostarteetan sekulako argia. Sonbreiruaren arrastoa
|
ikusten
dut marmita gainean."" Gaur zeruak urdin, udako egun ederra." Zeregin harekin arintzen zuen denbora geldiaren zama.
|
|
|
Baina halako gizonik ez da orain", esan zuen Juanek tinko. Berak ispiluari begira jarraitu zuen, han
|
ikusten
zuena bereganatu nahiz. " Orain ulertzen dut sagarren eta azenarioen kontua.
|
|
|
Baina gupidarik gabeko gizona zara. Salbuespen batek ez ninduen gizenduko." Berriro aztertu zuen aurrean
|
ikusten
zuen zaharra. Agian argi gehiagorekin hartuko zion antzik, baina ispilu hartan ez.
|
|
|
" Bestela, galdetu honi", esaten zien portugaldarrei. Eta portugaldarrek pistola bat
|
ikusten
zuten lehoi hezitzaile itxurako gizon haren eskuan, eta, isildu ez ezik, kuxkurtuta jartzen ziren lurrean.
|
|
|
Gora Euskadi askatuta". Hizkera hura
|
ikusten
nuen aurreneko aldia zen. Arrotza egiten zitzaidan.
|
|
|
Don Pedroren oroimenetik sortzen ziren leku, jende eta objektu arrotzen izenak txintxarri hotsak bailiran sentitzen zituzten Alaska hoteleko solasaldietara hurbiltzen ziren kideek. Pertsona eskolatuak ziren denak, egunkariak irakurtzeko ohitura zutenak, progresoari fedea ziotenak; poza hartzen zuten beste lurraldeak ere bazirela gogoratzen zitzaienean, ez zela dena terraza hartatik
|
ikusten
zutena bezalakoa, hain berdea kanpotik, hain beltza barrutik: probintzia ilun bat apaiz are eta ilunagoz betea.
|
|
|
Ni ez nintzen mugitu, petrilean jarraitu nuen. Faraon
|
ikusten
nuen aurrez aurre; harengandik hamar bat metrora, Ava, Zizpa, Blaky eta Mizpa; berrogei bat metrora, bakar bakarrik, zerrategiko astoa, Moro.
|
|
|
begiratzen nien garoaren erpinetan zintzilikatzen ziren tantoei, eta kristalezkoak iruditzen zitzaizkidan, Lubisek edo Pantxok urmaelari zartakoak ematean ernatzen zirenak bezalakoak. Une haietan, paisaia bat bera
|
ikusten
zuten nire Lehen Begiek eta Bigarrenek.
|
|
|
Merkeko dendetan saltzen dituzten hologrametan bezala, zeinetan pertsona baten irudia ikusi ahal den lepotik orkatiletaraino jantzita eta hurrengo unean pertsona berbera erabat biluzik, basoa etengabe itxuraldatzen zitzaidan: hasi oina mudatzen pausoa emateko eta, bat batean, joan egiten zitzaidan kobazulo eder batean nengoelako sentipen hura, eta horren ordez, pausoa burutzean, beste kobazuloan
|
ikusten
nuen neure burua, errainuz betetako hartan, ilunean. Nire Bigarren Begiek gaina hartzen zieten, orduan, lehenengoei, eta aurrez aurre jartzen zitzaizkidan, berriro ere, Berlino, Angel, Humberto alkate zintzoa, edo Cesarren aita, Bernardino, eta nire alboan oinez zihoan Lubis nire lagunaren aita, Eusebio.
|
|
|
Burura zetozkidan pentsamenduek izutu egiten ninduten, eta leihatilatik aldendu eta ohe ertzean esertzera joan behar izan nuen. Argituz zihoan Bigarren Begiekin
|
ikusten
nuen kobazuloa, eta errainu berri bat zegoen bertan, agian nagusia: Degrela izeneko militar hura.
|
|
|
Uda Iruainen pasa eta gero, La Salleko pasillo eta gelak goibelak iruditzen zitzaizkidan; nire ikaskideak, inoiz baino arrotzagoak; gure arteko istiluak —herri txikietako ikasleek lehia gogorra geneukan hirikoekin— txoroak, arinak. Ez nuen lortzen, gainera, Bigarren Begiekin
|
ikusten
nuen kobazuloa ahaztea.
|
|
|
Iruditzen zitzaidan batzuetan gurpila kontrako aldera zihoala, iraganerantz ari zela jiratzen. Altxa burua liburutik eta, leihoaz harantz, zaldiak
|
ikusten
nituen lasai belarra jaten, eta tximiniako kea bailarako etxeetan, eta basoko zuhaitzak, ordurako berdatzen hasiak; urtebete lehenago bezala, beti bezala. Eta bitartean, nire begia ia lehengoan zegoen.
|
|
|
Eta bitartean, nire begia ia lehengoan zegoen. Ispiluan begi zulo bat bestea baino markatuago
|
ikusten
nuen, baina ez zen besterik.
|
|
|
Ilunabarra zen, eta argiak itzalita zeuden. Gutxi
|
ikusten
zen. " Erantzi sonbreirua segituan, izan errespetua gure kapitainari!", agindu zion don Jaimek albotik.
|
|
|
Bailarako isiltasuna nabarmen geratu zen orduan, eta Josebak ahopeka erantzun zion Adriani: " Artista plastikoek oso modu partikularrean
|
ikusten
dituzue gauzak". " Oso ondo, esan nahi duk." Adrianek ez zion bakerik eman nahi.
|
|
|
Baina ez zaidak iruditzen ondo zaintzen duenik. Nik ume bat bakarrik
|
ikusten
diat. Honezkero jan dik Pantxok bestea."" Hago isilik, Adrian!", eskatu zion Josebak ke ahokada bat aurpegira botaz.
|
|
|
Asko pozten zen ni han ikusteaz, nire lagunekin gainera. " Estudiante gutxi
|
ikusten
dugu baserri zahar honetan! Ohore handia dugu gaur!", esan zuen
|
|
|
" Egon zaitezte geldi! —hots egin zuen Ubanbek urduri— Non da neska hori, ordea?"" Toaila
|
ikusten
diat, baina bera ez", esan zuen Sebastianek urtegiaz harantz seinalatuz. Toaila zuria zen, eta gugandik berrogei bat metrora zegoen, eguzkiak sartzea lortzen zuen basoaren alderdi bakarrean.
|
|
|
Gogoetarekin batera irudiak etortzen zitzaizkidan. Ubanbe
|
ikusten
nuen Virginiaren gainean, eta Pantxo nire aldamenean lerdea zeriola: " Denoi utziko ziguk orain, David.
|
|
|
Eta beste irudi batzuk are eta okerragoak ziren. Martin
|
ikusten
nuen kafetegiko mostradore barruan botilekin malabarismoak egiten, eta Virginia ondoan barrez. Litekeena baitzen hori ere, Martinek aurrea hartzea.
|
|
|
" Zoriontsua nauk, David entzun nion. Madrileko hotel bateko 27 solairuan nagok, nire gelatik Madrileko argi guztiak
|
ikusten
ditiat, etxeetakoak eta Gran Viatik doazen autoenak. Eta zoriontsua nauk." Nahastuta nengoen, terrazan izandako gogoetak larritu egiten ninduen artean.
|