|
2000
|
|
|
Ez EAJn ezta abertzaleen artean ere, ez dago beldurrik hartutako bideaz. Duela 104 urtez geroztik euskaldunen aberri bakarra Euskadi dela aldarrikatzen duen alderdi
|
honek
bere burua argi dauka eta oraingo honetan hartu duen bidea, euskaldunen aberri bakarra Euskadi izateko beste urrats bat da.
|
|
|
Berehala kontrajarri zitzaizkion besteak, ordea. Larrutik ordaindu zuen herri
|
honek
bere ausardia, alegia bere burujabetzaz baliatu ahal izana... Z. ARGIAren 394 zenbakian ageri zen" Chile-ko auteskundeen ondoren:
|
|
|
Kazetariei dagokienez, Ameriketarako kanal
|
honek
bere albistegiak indartzea erabaki du Luis Barreiroren agerpenarekin. Hemendik aurrera, Teleberriko aurpegi ezaguna izan den kazetari honek Ana Urrutiarekin batera" Noticias para America" albistegia aurkeztuko du.
|
|
|
Elgoibatar
|
honek
bere lehen liburuan hogeita bost narrazio eskaini dizkigu. Narrazio hauetan guztietan erotismo, sentsualitate eta gizon emakumeen arteko harremanekin topo egin dezakegu.
|
|
|
Arrotza paradisuan (1991) eta Uda guztiak ez dituk berdinak, Isi (1995). Donostiar
|
honek
bere bi eleberrietan zientzia fikzioa jorratu du. Bere lehen eleberrian espazioko piraten ondorioz lurreratu behar izan duen espazioko merkatari baten istorioa kontatzen digu:
|
|
|
Euskal Herrian zabaltzeko argitalpenean, Madrilgo egunkari
|
honek
bere egiten duZazpiak bateko leloaren zentralitate grafiko integratzailea. El Mundok, kontuan hartzen du Euskal Herria bere osotasunean, eguraldiari buruzko mapa marraztean, Frantziak eta Espainiak administraturiko euskal lurraldeen arteko estatu muga adierazteko marka berezirik gabe.
|
|
|
Antolamendu defentsibo
|
honek
bere barruan kontraesana darama: estresagarridiren bizi gertakizunen kontestuan atxikimenduaren sistemarekin erlazionaturikdauden portaeren eta sentipenen aktibazioaren aurrean kokatzen dira subjetuak, etahorien kontra borrokatzeko prestatu zuten estrategia defentsibo guztiaren oinarriandagoen gatazka emozionala berresperimentatzen dute.
|
|
|
Institutu hau ikerketa, formakuntza, tratamendu eta kontsulta zentroa izan zen, eta garaiko zientzialariospetsuek parte hartu zuten bertan. 1921ean sexologiaren lehenengo nazioartekokongresua egin zen eta handik Sexu Erreformarako Mundu Liga sortu zen.Erakunde
|
honek
bere ordezkaritza izan zuen Espainia errepublikarrean OinarriZientifikoen arabera eraturiko Sexu Erreformarako Espainar Ligan. Hemen goi mailako zientzialariek eta profesionalek parte hartu zuten, horien artean GregorioMarañon ek.
|
|
|
Esate baterako, ikus lege
|
honek
bere 9 artikuluan ikuskaritzari buruz dioena: Loi Organique du 30 octobre 1886 sur l' Instruction primaire, in CHEVALLIER, P.; GROSPERRIN, B.:
|
|
|
Aipatu dugunez, oinarrizko irakaskuntzan ziharduten irakasleei udalek ordaindu behar zien, eta arrazoi ezberdinak zirela medio (erreakzio politikoak ere eta arrazoi
|
honek
bere pisua izan du Euskal Herrian, adibidez) irakasle horien egoera ez zen hobetuko XIX. mendearen bigarren erdialde honetan (gogoratu zer zioen Gil de Zarate-k: –maestros ignorantes, cuasi mendigos, desprovistos de todo prestigio é influencia social, desconsiderados por la plebe y maltratados por los cacicuelos?
|
|
|
Esan beharrik ez dago, Estatua esaten dugunean eta aipatu ditugun interesez ari garenean, Estatu Nazioaren markoan kokatzen zen gizarteko klase boteredunez hitz egiten dugula, nahiz eta Estatu Espainiarraren kasuan interpretazio
|
honek
bere mugak izan. Egia da burgesia boterea hartuz joan zela pixkanaka eta boterera iritsiko zen klasea zen, baina ez da hau Europako beste Estatu batzuetan izandako prozesu, iraultzailea?
|
|
|
euskal gaiei buruz idatzitako eta argitaratzen zen guzti guztia biltzea. Zer esanik ez dago asmo honetan oinarritutako bibliografia
|
honek
bere garaian izugarrizko laguntza suposatu zuela (eta oraindik suposatzen duela) ikerlarientzat eta beste edozein interesaturentzat. Beraz, lan honi jarraipena ematea luke.
|
|
|
Ez da ere kasualitatea ‘filosofia’ mota hau errusiar komunismotik hain hurbil egotea. Pentsamendu mota
|
honek
bere garaipenak Amerikan ospatzea ez da kasualitatea". Baina Heidegger ez zen inolaz ere bakarra izan positibismo logikoa sekula izandako filosofia traketsenen artean sartu zuena.
|
|
|
Eta, irudi honen bidez, sakontasuna lortzen du bat batean. Jakingo bagenu botoiez egindako pastela, kasu batean, nolabait, botoiak egin dituenaren ohoretan prestatua izan dela, eta eskualdean ohitura honek bizirik iraun duela, ohitura
|
honek
bere" sakontasuna" galduko luke, non eta sakontasun hau ohituraren beraren gaurko itxuran sartuta ez badago. Baina halako kasuan hurrengoa esaten da:
|
|
|
" Eta, zer moduz aurkitu duk herria?", galdetu zion. " Kanbiatuxe", erantzun zuen Xanek, ez biziki eroso; segurrenik gizon hark konkorrarekin topo egin zuen,
|
honek
bere historia kontatu zion. " Gauza asko kanbiatu duk", esan zuen iharrak," eta hala ere... igualtsu segitzen dik denak"; isilaldiño bat izan zen, gero atzera iharrak:
|
|
2001
|
|
|
Jainkotegiaren iparraldean XV. mendeko Andatarren dorretxea (sarbidea babesten zuena eta hiriko eraikinik zaharrena), metro batzuk aurrerago XV. XVI. mendeko Portalea ikusgarria (arroztegi eta postetxe izandakoa) eta eskuinera XVI. mendeko Gobeotarren jauretxea ditugu, guztiak Buruileria plazaren inguruan. Gainera, Berpizkundeko azken eraikin
|
honek
bere baitan Arabako Arkeologi Museoa du, herrialde honetan topaturiko aztarnekin. Zabalik dago asteartetik ostiralera 10:00: 00 eta 16:00: 30ak artean; asteburu jaietan goizez.
|
|
|
Hori eskatzen zuen logikak, dena erabakia dela, dena manipulagarria dela, dena lotua dagoela dioen logikak. Eta herri
|
honek
bere erabakia hartzea erabaki zuen. Barkatu errepikapenak, baina hala da:
|
|
|
Ajuria Eneko mahaia gainditu zen eta Lizarrako Akordioa pasa da. Lizarrak herri
|
honek
bere geroa erabaki behar duela dio, hori da bere zentzu nagusia. Hori hor dago eta egongo da gero ere, baina Lizarrako kudeaketa (guk asko protestatu genuen bere kudeaketa okerrarengatik) ez zen egokia izan.
|
|
|
1987tik Natur Erreserba izendatua, Irunberrikoa Nafarroako naturako beste altxor horietako bat da. Arbaiungoa basatiagoa bada ere, Irunberriko zintzur
|
honek
bere barrenarekin topo egiteko aukera luzatzen digu, horrelako haizpitarte ikusgarri batetaz barrutik gozatuz.
|
|
|
Haatik, gobernuaren jarrera agintzaile edo prepotentea da. 51 batzarkideetatik 19en sostengua duen gobernu
|
honek
bere tesiak inposatu nahi ditu. Sozialistei betiko amarruarekin erantzun digute, PPrekin eta EHkin bat egitea aurpegiratu digute.
|
|
|
100 metro ren kasuan, iheslearen sentimendu eta sentsazio ezkutuenak jartzen dizkigun bigarren pertsona honen erabilerak fokalizazio intradiegetikoa (FI) eragiten du, eta fokalizatze ekintza
|
honek
bere menpean hartzen duena fokalizatu sumagaitza izan ohi da gehienetan. Honen frogagarri testuan dugun aditz multzotik batzuk aipa ditzakegu:
|
|
|
Horrelako baieztapenen atzean nobelagintza mota
|
honek
bere hastapenetan Frantzian izan zituen arazoen oihartzunak entzuten ditugu. Nouveau Romaneko idazle eredugarriena kontsideratu izan den Alain Robbe Grillet (1922) idazleak bere kritikariei esandakoak, gure artean sortutako hainbat eztabaidari erantzuteko egokiak suerta daitezke:
|
|
|
Ez dakit ez ote duen arrazoi pixka bat Abrams-ek Hegel-en lana" libro de rompecabezas" deitzen duenean. Baina kontua da Hegel-en kontzientziaren deskribapen biribil horrek lotura egiten duela Coleridge ren lanarekin, eta
|
honek
bere lanei egitura iniziatikoa eta biribila ematen diela, hain zuzen ere Hegel-en kontzientziaren biribiltasuna lortuz.
|
|
|
Izendapen hori zuzen ezarrita dute Ligeresa (honakoak bere burua landarezko margarina arintzat aurkezten duen arren, errealitatean %42 GM ko landarezko gantz materia igurztekoa da) eta Tulipán laginek izan ezik(
|
honek
bere burua margarina hiru laurdentzat agertzen badu ere, bere gantz edukia (%63) kontuan izanda, errealitatean ez da horrelakorik).
|
|
|
Arazo hauek argitzen arituko gara. Azkenean, irakurleak erabakiko du zerneurritan bete dituen sintesi
|
honek
bere helburuak.
|
|
|
Azkenik, esan behar da, Garcia Camino-k eta Azkarate-k antzekotasun ikonografikoak ikusten dituztela hauen eta Arrigorriga koen artean; baina azpimarratzekoa da multzo
|
honek
bere ezaugarri zehatzak izatea, nahiz eta besteen eragina jaso.
|
|
|
Gerra-gizon frankoa infantea zen batez ere, hau da, oinez egiten zuen borroka, eta oinez zihoan leku batetik bestera. Jakina, egoera
|
honek
bere armamentuanizan zuen isla. Zaldiz zihoazen buruzagiek baino ez zuten aho biko ezpata luzeaedukiko (spatha).
|
|
|
Lehen arazo garrantzitsua ondokoa da, alegia, ea kanpo moneten sarrera neto horiek H diruko kanpo balioan presioa ezartzen duen ala ez jakitea, zeren, horrela, kanpo balioa gehitua izanen bailitzateke. Erantzun esperimentala ezezkoa da, zeren H ren Banku Zentralak ez baitie finantza merkatuei so egiten kanpo monetatan bere etxeko diruko aktibo berrien kontrabaliorako; aitzitik, HM ko x kopurua H ren Banku Zentralak sortua da, eta
|
honek
bere erreserbei (2 IM) gehituriko kanpo moneten kopurua, monetizatzen, du horrela bere unitatetan.
|
|
|
Ez genuke liburu hau amaitu nahi, usaimena, usaina eta perfumearekiko zaletasuna nola landu ahal diren azaldu gabe, eta autore
|
honek
bere eguneroko bizitzan pairatu behar izan duen, entrenamendu, berezia aipatu gabe.
|
|
|
Kontrolatzea lortzen ez bada, Urrak ohartarazten du etorkizunean nerabe horien %25 gutxienez alkoholikoak izango direla. Erakunde
|
honek
bere denboraren zati handi bat gazteei eragiten dieten arazoei eskaini die, hala nola prostituzioari edo indarkeriari. Alkoholak, esan zuen Urrak, “gure gazteak gehien kolpatzen dituen droga” da, Madrilgo Erkidegoan behinik behin, eta kontrolatzea lortzen ez bada, “etorkizunean mutil horien% 25 alkoholikoak izango direla ikusiko dugu”.
|
|
|
Nabarituko zenuen, horrenbeste adibide erabiliak izan diren honetan, eguneko gertaera guztiek beren aurkakoa dutela gau aldean, eta ondorioz, ezaugarrien kontrajartze honek bereizten duela, alde batetik eguna eta bestaldetik gaua. Eguna beharrezkoa zaio gauari, azken
|
honek
bere izaera jaso dezan eta baita gaua egunari ere, arrazoi bera delarik medio.
|
|
|
Norberak du hitza esan nuen. Eta lasai egon zintezke, Berasa adiskide maitea, arestian esan didazun bezala, eguna beharrezkoa z.aio gauari, azken
|
honek
bere izaera jaso dezan eta baila gaua egunari ere, arrazoi bera delarik medio. Hortaz, nahiz eta gaur gaua eta iluna den zure herri horretan, noizpait eguzkia azaldu da.
|
|
|
Sulochanak, haurtzaroko oroitzapenik urrunenak Madrasko Panagal parkearen inguruetan kokatuak ditu. Etxekoekin batera hantxe erakutsi du neska gazte
|
honek
bere jakinduria bakarra: bospasei metro gora, soka baten gainean ibiltzea.
|
|
|
bestela esan, quod semper, quod ubique, quod ab omnibus. Erabaki
|
honek
bere garaian harrotu zituen haserreez ez omen du egungo egunean inork oroitu nahi. Goazen, bada, bestetara.
|
|
|
" Bigarren gisa, Maezturena. Aldatu egiten du
|
honek
bere gogoeta bost urtetik bost urtera... Honelaxe ez da ezbeharrik gertatuko bere muinetako bide meharretan.
|
|
|
Jakina denez, eredu
|
honek
bere eragina izan zuen, handia gainera, mugaz honako idazleen artean, giputz eta bizkaitarren artean eskuarki, XVIII.ean eta XIX.eko lehen partean, Larramendiren eskolatik hasita; baina istorio hau aski aipatua dugu honezkero. Diogun ere orduantxe errotu zela egundaino ezagutu dugun erlijiokera (dogma, morala, elizkizunak eta arauak), elizgizonetako zati handi batek herriarekin zituen harremanak, aldeak alde, zirela bide.
|
|
|
Dena den, erraz froga daitekeenez, hizkuntzak indarra eta lurra, zedarrietan eta barrenean, galdu ahala, ugalduz doa aitzitik beronen premia eta landu beharrarekiko ardura. Susperraldi honetan, Larramendi aipa genezake besteak beste (jesuiten kinka larria izanik, ez zuen
|
honek
bere barrengo guztia argitara eman26), Iztueta27, Manterola, Arana Goiri eta Azkue âez ziren guztiok gogaide minak agidanez, ez eta hizkuntza auzietan ereâ, eta, 1936 baino lehen, amaitzeko, Ariztimuño, Euskal  tzaleak eta Lizardi. Ene ustez, behiala esan nuenez28, honen" Eusko bidaztiarena" izan da gaurdaino gure artean egin den hizkuntz egitamurik osoena, eta irakurri ere dut nonbait honi buruz ironiazko idazlanik.  Nire hartan jarraitzen dut hala ere:
|
|
|
Tamala da, gainera, ergelkeria
|
honek
bere zutabe nagusia non eta Euskaldunon Egunkaria n izatea, horrexek eskaintzen baitio bere eguneroko gehigarrian, inolako galbaherik gabe, zabalbide gorena Mitxelenak salatzen zuen hiperbizkaiera horri.
|
|
|
Izan ere, ezagutza bat guztiz forma logikoaren araberakoa bada ere, h. d.,
|
honek
bere burua kontraesango ez balu ere, orduan beti ere objektuak kontraesan ditzake (A59/ B84 (E104)).
|
|
|
Idealismo kritikoaren eskutik etorriko da. Badirudi zerbait baldintzatua bada,
|
honek
bera baldintzatu duen zerbait eskatzen duela halabeharrez. Baina hau ez da guztiz egia; egia da baldintzatua berbaitango gauza bezala hartzen bada soilik; baina ez da hori kasua, baldintzatua beti ere espazioan eta denboran baitago.
|
|
|
kausalitate fisikoa besterik ez dagoela, helbururik ez dagoela natura osoan. Kontraesan
|
honek
bere egia aurkitu nahiaren sakontasuna erakusten digu.
|
|
|
Seminarioan haur hotz sartu zenetik, Joanesek euskara baizik ez zuen gogoan. Euskararen salbatzeko helburuaren lortzeko Pittunek Jesukristo zeukan eredu,
|
honek
bere bizia sakrifikatuz, Hitz bakarra zela medio, mundu bekatorosa infernuaren garren mehatxuetarik atera zuelako. Apeztu, urgazle bihurtu eta, bere iritziz ongi merezitu omenaldia erdiesteraino otoitzaren eta azterketa zientifikoaren mundu gerizatuan geratu zen.
|
|
2002
|
|
|
Zenbat literatur sari ez ote ditu jada eskuratu Fernando Morillo gazteak! Ezagutzen diogun azken emaitzan, Ibaizabal argitaletxearen eskutik plazaratu duen «Bihotz nahasiak» idazlanean, hamasei urte inguruko lau gazte aukeratu ditu idazle azpeitiar
|
honek
bere nobelako protagonista gisa, non gazte horien arteko harreman nahaspilatsuetan sakontzeaz gain, polizi nobelen ukitua duen narrazio misteriotsua tartekatu duen Fernando Morillok. Ikasturteko lehendabiziko egunean, sorpresa polita izango dute Nereak eta Maitanek, beren ikasgelan bi mutil berri ikusterakoan, eta haiek ezagutzeko ahaleginetan hasiko dira.
|
|
|
Gizartearen gehiengoak nahi du herri
|
honek
bere hitza izan dezala, baina gaur egun ez dago baldintzarik hori gauzatu ahal izateko. Muturreko posizio politikoek oztopatu egiten dute herri honek hitza izatea, eta herri bezala aurrera jarraitu nahi badugu hori gainditu beharra dago.
|
|
|
Idazlea, editorea, irakurlea eta kritikariak osatzen dute kritikaren zirkulua. Euskal literaturaren kritikaren egoera zehatza ezagutzea zaila izanagatik, solasaldi
|
honek
bere egoera amiñi bat gehiago ezagutzen lagunduko dizulakoan gaude.
|
|
|
Lurraldez Euskal Herriaren hiru laurdeneko tamaina duen herri ttiki hau, Kaukaso mendi katearen iparraldean dago. Bere hizkuntzan Ixkeria (edo Ichkeria izenez deitua) Georgia, Azerbaijan eta Armenia Errusiagandik independizatu ondoren,
|
honek
bere mugaldean dituen errepublika autonomo ugarietako bat da Txetxenia, muga Georgia eta Dagestanekin egiten duela.
|
|
|
Baina nobela
|
honek
bere protagonista istorio bat kontatzen nola saiatzen den adierazten duela esatea nobelak diskurtsoari dagokionez agertzen duen konplexutasun narratiboa ahaztea litzateke. Hari egitura horren guztiaren gainetik, narratzaile estradiegetiko bat aurkezten digu nobelak, nobelaren garapena kontrolatzeaz gain iritzia eman eta are gertakariak aurreratu ere egiten dituena irakurleari etengabe keinuak eginez.
|
|
|
Orain arte, besteak beste, familia nahiz lanbidea egitura egonkorrak eta gure bizitza antolatzeko eta segurtatzeko forma finkoak izan badira, azken urteetako bilakaerak egoera kualitatibo berria sortu digu. Noski,
|
honek
bere arriskuak baditu, baina baita aukera berriak ere. Egoerari emandako erantzunaren araberakoa izango da bata zein bestea.
|
|
|
Filipo ez aipatzearren, Hanibalek urrutitik erromatarren etsai bihurtu zuena berau, garai hauetan Antioko zen zegoenik eta erregerik boteretsuena, honi borrokarako hain grina handia eragin zion ezen Itsaso Gorritik Italiari gerra egiten ahalegindu baitzen. Erromatar mandatariak Antiokorengana etorri zirelarik, haren nahia aztertu eta izkutuko batzarrekin erregeak Hanibali juzku txarra har ziezaion saiatu asmoz,
|
honek
bere burua salduta beste jarrera bat hartu balu bezala aurkeztuz, ez ziren alperrikako lanean ibili. Hanibalek hori jakin zuenean eta bere burua barne barneko batzarretatik at ikusirik, aukera izan zuenean erregearengana hurbildu zen eta honi bere leialtasunaz eta erromatarren aurkako gorrotoaz kontu ugari gogorazi ondoren honela mintzatuz jarraitu zuen:
|
|
|
Uztaila zen, larunbata, afalostea. Etxe azpiko Pellorekin aterea zen kalera,
|
honek
bere koadrilarekin irteteko gonbit egina baitzion. Pello zuen lagun, gidari eta, beraz.
|
|
|
forma kontua baldin bada ere, ez dakit hika edo zuka egin behar dudan, gazte bati hika egitea eskatzen baitu hizkuntzak, edo guri bederen hala eskatzen zigun lehenago, baina hika hasiz gero ere ez dakit nik ez ote litzatekeen testu hau pixka bat ulergaitz gertatuko. Egia esan dezadan, niri ere zailago egingo litzaidake adizki guztiak ongi harrapatzea eta behar den maneran erabiltzea, lagun arteko hizkera mota
|
honek
bere zailtasunak erakusten baititu behin paper baten gainean zerbait apailatu nahi duzunean. Gainera, horrela hasiko banintz, eta hika erabiltzea erabakiko banu, aukera egin nuke ondoren toka eta nokaren artean, eta ez da kontua inor ere mintzea hemen, neska bati hizkera mota honek eskatzen duen gisa egin behar baitzaio, hala nola mutil bati ere.
|
|
|
Nahi nuke leku batzuetan eraman dezaten, eta osotasunean eramaten ez badute, neurri batean bederen eraman dezaten, baina ez dakit hori posible den. Berak GarcÃa MÃ ¡ rquez aipatzen du, euskalkien arteko desberdintasunak direla-eta, argia egin nahian, nola erabiltzen duen idazle
|
honek
bere herriko hizkera eta zein ederki ulertzen diogun urrunekoek ere. Baina, beldur naiz, euskalkien arteko desberdintasun hauek batzuetan Kolonbiako eta Salamancako hizkerekin konpara badaitezke ere, beste batzuetan Salamancako unibertsitateko irakasle baten gaztelania landuaren eta Caceresko nekazari analfabeto baten gaztelaniaren artean dauden desberdintasunekin erkatu genituzkeen.
|
|
|
Herri
|
honek
bere hezkuntza eremu guztietara garatzeko eskubidea du (1948ko Giza Eskubideen aldarrikapenaren 26 artikulua). Euskal Herriko Unibertsitate Publikoen artean, gutxienez, batek Euskal Unibertsitatea behar du izan.
|
|
2003
|
|
|
Ahulak gara, defentsa gutxi daukagu, eta nahiz eta euskal instituzioek arrazoia ematen diguten arrazoia ematearekin konformatzen gara, nolabait, herri honetan ez daukagu eraso etengabe hauei aurre egiteko mekanismorik. Herri
|
honek
bere hedabide propioak sortu eta mantentzeko eskubidea dauka, bere hedabideak bermatzeko modua sendotu behar du. Euskal komunikabideak sortzeko kemena eta trebezia dugula erakutsi dugu, herri hau birsortzeko sostengua emateko prest dago behin eta berriro, baina sortutakoa defendatu eta babesteko modurik ez dugu ordea.
|
|
|
Idazle frantziar honekiko omenaldi moduko bat egin nahi izan dut. Idazle
|
honek
bere" ordezko" bat sortu zuen," Golem" da hitzik jatorrena. Ordezko txingote edo esperpento bat sortu zuen bere aginduetara lana egin zezan, bere nobelak firmatzeko eta kazetarien eskaerei erantzuteko.
|
|
|
Eta, bestetik, hor dugu Batasunaren mundua, ilegalizazioaren ondorioz egoera larriagoan aurkitzen denez, arazoa korapilatsuago bihurtzen duena. Dena den, mundu
|
honek
bere hautua egin du: batetik iragan urteko irailean esan zuten planak, euren minimo historikoak biltzen zituelarik, balio zezakeela nazio egituratzean sakontzeko eta, beraz, orain mundu horrek ezezkoa emango balio, bereei ondo azaldu lieke zergatik orduan bai eta orain ez.
|
|
|
Euskalgintzak amore ematea bilatzen ari dira. Herri
|
honek
bere buruari eman dizkion kulturaren zabalkunderako eta euskararen normalizaziorako egituren aurkako erasoa da. Euskara aurrera atera nahi duen sektoreari gorriak ikustarazteko estrategia bat dago.
|
|
|
a) Ugari idazleak, 40tik gora, aldi, euskalki, idazkera guztietakoak. b) Ugari idazlanen zatiak (ia 100 guztira), askotarikoak, eta literaturaren barruti zabaletik hartuta: eresiak, erromantzeak, bertsoak, olerkiak, irakaskintza, ipuin eta gertaerak, alegiak, teatroa, t.a. Baina ugaritasun
|
honek
bere neurriak ditu, halan beharrez; ez dogu hemen itzulpenik sartu, banakaren bat baino, nahiz eta itzultzaileen artean euskeraren maisu handiak egon (esaterako, Materre, Haraneder, Maister, Chourio...); gaur bizi diranetatik be gitxi batzuk baino ez doguz sartu: batetik, danentzako lekurik ez egoalako; bestetik, eta batez be, holakoen idazlanak errazago aurkitu daitekezalako, bai euron liburuetan, bai berarizko antologietan (horra hor, esaterako:
|
|
|
Aurtengo Egitarau barri
|
honek
bere izenburu ta guzti urten dau.
|
|
|
badakigu, eta aho batez autortzen dogu, Bizkaiko herri osoak eta, batez be Eleizeak, eta Bizkaiaren barruan Durango aldeak, asko be asko zor deutsala Loiolako santu handiari; beronen otoitz gartsuari eta irabaziei; gogo jardunen bitartez emondako argibide ta bihotz eragin onurakorrei; Inaziok sortutako Lagundiaren ekinari ta hainbat eratako lan txalogarriri. b) Senidetasunak be ekarten gaitu gu hona: odolez, amaren jatorriz, Likonatarra genduan Loiolako Inazio, bizkaitarron artekoa, beraz; antxina antxinatik hartu eban Inazio bere zaindaritzat Bizkaiko herriak, eta gipuzkoarrokin batera" gure Patroi haundia" deitzen deutsagu, maitasun handiz; gaur berton, bizkaitarra dau Jesusen Lagundiak bere Aita Nagusia, Aita Arrupe maitagarria; eta durangoarra, Loiolako komunidade
|
honek
bere burua, Aita Oñate adiskidea.
|
|
|
zein baztertu? Neure gogoz, pozik be pozik sartuko nebazan (merezidu be ba dabe ta) beste euskal prosista asko, bai zaharrak, bai gaur egunekoak; baina liburu
|
honek
bere neurria behar, eta guztientzako lekurik ez! 3 Hurrengo hau be garbi itxi gura dot: hemen agertzen dirala ta, ez uste izan idazle guztiok neure gogo beteko direanik, ezta beti idazlerik onen onenak be; baina danetik emon gura izan deutsut, era guztietakoak, danon barri izan daizun, eta gero zeuretzat onenak zeuk aukeratu daizuzan.
|
|
|
2 Ikastaro
|
honek
bere hamargarren urtea bete ebanean, pozik egin geuntsan zor jakon omenaldia eta, oker ez banago, neu
|
|
|
–Zer dira legeak, ohiturak gabe?? galdetzen baitzion
|
honek
bere buruari.
|
|
|
Autore hau, bada, itzultzaile soila baino gehiago zen. Humanista
|
honek
bere garaiko gertakariez idazten zuen, narratiba bat eta historiaren irakurketa berri bat abiatuz. Eta ez iniziatiba pertsonal soil gisa, baizik inspirazio kolektiboko obra moduan.
|
|
|
Ezkerreko arte
|
honek
bere etorkizuna zientzia eta teknikaren aurrerapenekin erlazionatzen zuen. Honela, abangoardietako artistek, zientziarekin harremana izango zuten, euren artean teknikaren garapenarekin bat joango ziren printzipio estetikoak erabiliz.
|
|
|
Oraingo sistema energetikoan Iparrak Hegoa behar du, handik lehengaiak eskuratzeko eta zaborrak bueltatzeko ere bai. Eta gainera, mundudesorekatu
|
honek
bere muga materialak ditu eta kontsumoaren hazkundea eraginkortasuna baino azkarrago doa.
|
|
|
Jarduneko Kontsumitzaileen Federazioak (FACUA España) atzo jakinarazi zuen Sylvan akademia kateak dirua itzuli behar diela bezeroei, astelehenean Andaluzian, Katalunian, Madrilen eta Santanderren ingelesa eta informatika irakasteko zentroak itxi ondoren. FACUA Españaren arabera, enpresa
|
honek
bere web orrian adierazten du bere kontratuetan berme bat dagoela, eta, horren bidez, konpromisoa hartzen du dirua itzultzeko ikasleek agindutako emaitzak lortzen ez badituzte. “Gure helburu bakarra ikasleen arrakasta eta asebetetzea da; hala ez bada, ordaindutako zenbatekoa itzultzeko konpromisoa hartzen dugu idatziz”, dio Sylvanen publizitateak.
|
|
|
Ni neu ere iritzi horretakoa nintzen. Gero eta argiago nuen urteetan bila ibili ginen idazlea emaztea zela, Sophie Callas alegia, eta Romain ez zela
|
honek
bere burua gordetzeko ezarria zuen sistemaren pieza bat baizik. Konbentziturik nengoen susmo hori frogatzeko gauza izango nintzela, baina banekien aurkikuntzaren berri zabaltzen banuen ere ez zidatela sinetsiko, Romain Garyrekin berarekin gertatu zen bezalaxe.
|
|
|
Harrizkoa izan du herri
|
honek
bere bihotzari eutsi nahi izatekotan: euskarari eustekotan.
|
|
|
Aitzitik, beti sartzen da betebehar baten erantsi moduan, eta, noizean behin ere, hitzarmenik gabeko betebeharretan sortzen da, tutore eta kuradorenetan, esaterako, eta beste batzuetan, betebeharra legearen ondorioz eskuratzen denean. Horretara ere, gai
|
honek
bere lekua izatea hirugarren liburuan, eta arrazoi berberek ekarri dute han bertan kauzioen tratatua eta betebehar insolidum ezartzea.
|
|
2004
|
|
|
Epaiketa egingo ote den edo bere horretan geratuko den, hau da Elosuaren inpresioa: «Epaileak garbi adierazi digu beti sumario
|
honek
beretzat lehentasuna duela, eta ikusten da, hartu dituen hainbat erabakitan, kasu honekin lehenbailehen bukatzea dela bere asmo garbia. Kontua da, sumarioaren konplexutasunak berak asko atzeratuko duela prozesua.
|
|
|
Joan Mari Torrealdai, Iñaki Uria, Martxelo Otamendi, Pello Zubiria, Txema Auzmendi, Xabier Oleaga eta Xabier Alegriak epaitegietan egin diete aurre Del Olmoren akusazioei; hori guztia oraingo bidetik, bidea izan luzea izango baita. Inma Gomila, Luis Goia eta Fermin Lazkano aske dira, baina azken
|
honek
bere garaian jarritako bermepeko askatasunean jarraitzen du. Epaileek ETAren aginduetara zegoen taldea osatzea leporatzen die auziperatuei, eta hurrengo urratsean ikusi da zer leporatzen dion bakoitzari zehazki.
|
|
|
Francoren urte gogorrenak, borroka antifrankista eta abertzalearen argiak eta ilunak, trantsizio politikoko urteak, Europak homologatutako demokrazia batek erabilitako gerra zikina, ezker abertzale politikoaren gorabeherak 1982ra senadore izan zen HBren izenean... Batzuetan eragile eta askotan lekuko, asko ikusi du gizon
|
honek
bere 73 urteetan. Bere oroitzapenak bilduta liburu kilikagarri bat aterako litzatekeela iradoki diogu.
|
|
|
Edonola ere ezker abertzale ofizialak, Batasunak, erantzukizun historikoa dauka une honetan. Nahiz eta proposamenaren muinarekin bat ez egin edota diferentziak izan, ezker abertzaleak bere esku dauka gizarte eta herri
|
honek
bere iritzia ematea. Niri herri kontsultan proposamenari ezezkoa ematea zilegia iruditzen zait, baina herri kontsulta galaraztea oso gogorra irudituko litzaidake.
|
|
|
Bizhozkadaz, eta bihotza betean, bizi eta idatzi zuen Mikel Zarate euskal idazlea hil zeneko 25 urtemugaren inguruan datorkigu Haurgintza minetan nobelaren berrargitalpen hau. Abade, idazle, irakasle, eta euskaltzain izan zen Lezamako seme euskaltzale
|
honek
bere aldikoengandiko itzal zabala jaso zuen, eta ordukoek erakutsi zioten estimazioa ahozko esanetan kabitu ezinekoa egiten zaigu gaur ere. Bere aldiak eta herriak maitetasunez ikusi zuen gizona izan genuen Mikel Zarate.
|
|
|
Argazkigintzako Godó sariaren irabazle
|
honek
bere burua lanak liluraturik ikusten du: horri esker portugesez egiteko paradaz gozatzen du tarteka hizkuntza hori erabiltzen den herrialdeetara noizean behin joanaz.
|
|
|
Auziaren gaineko ardura zein auzitegik izan eta horren mugabarrutik kanpo egin behar den jardunerako laguntza judiziala eskatuko da, azterketa judizialeko egintzak barne direla, auzitegiaren iritziz, ezinezkotzat edo desegokitzat jotzen badu lege
|
honek
bere mugabarrutik kanpora lekualdatzeko ematen dion ahalmena erabiltzea jardun hori gauzatu dadin.
|
|
|
Zorrotz antzeman zuen herri honetako herritarra izatearen deitura ez zela bertakoek bertakoentzat sortutako izena. Ez zela alegia herri
|
honek
bere kabuz, bere eskuko izatearen ahalmenez, jorratutako izendapena. Aitzitik, mendeko izatearen alienazio ideologikoaren higadura semantikoa hauteman zion guk geure burua izendatzeko darabilgun izenari.
|
|
|
Etxekaltez josia dago, beraz, balizko abertzale batzuen pentsaera eta praxia. Ez da harritzekoa izango, orduan, herri
|
honek
bere buruaren jabe izateko dituen ezin konta ahala trabari gain hartzeko erakusten duen ezintasuna. Ideologia mota honen ordezkari intelektualik leialena Joseba Arregi denez, ondorengo harribitxi hauek hautatu ditut erakusgarri:
|
|
|
Lehendabizikoan euskararen estatus auzia tartetan dagoenez, hizkuntza komunitate ororen noraezeko baldintza iradokitzen digu: hau da,
|
honek
bere izaera kulturalen arabera bizi nahi badu, horren neurriko aterpe politikoaren eta nazionalaren jabe ere izan duela. Bigarrenak, berriz, aurrenekoaren sokatik datorren problematika orokorraren barruko arazo berezi bat dakarkigu.
|
|
|
Gu ez al gara bada Estatu totalitario horren hezur eta haragi? Herri
|
honek
bere euskal nortasuna, euskaratik hasita, ez al du bada espazio eta historia bakar horretan zertu? –Etsai historiko bat?
|
|
|
Horren zaila logika bakarreko indarren baitan gabiltzala ikustea? Sistema nagusiak ezartzen dio, horrelakoetan, logika eta sentidua bere altzoan duen azpisistemari, azpisistema
|
honek
bere elementuak berritzeko orduan. Eragile askoren baitako batasuna besterik ez da gertatzen nazio osagarriak ekoizteko eta berritzeko prozesu hauetan; betiere indar hegemonikoen logikapean ekoitziak eta eratuak, hauen araberako izaera bereganatuko dutelako mendean dabiltzanek.
|
|
|
Oraintsukoak ditugu Kontseiluaren antzeko adiera definizioak. Nolabait ere euskalduna elebidun bihurtu ahala
|
honek
bere betiko euskal izaera galdu eta erdalduntze higadurak azpilana egin duen neurrian sortutakoak baitira horren ezpaleko definizioak. Hots, euskaldun izatea euskara jakite hutsarekin lotzekoak.
|
|
|
Gaiaren mamira itzulita, gaitasun komunikatiboaren adigaiak aspaldi honetan ondo gaindituak ditu ohikoa genuen gaitasun linguistiko soilaren ideia zurrunak.525 Hizketaren garapenean esku hartzen duten izari elementuen konplexutasunak zur eta lur utziko luke gai honetan inolako ezaguerarik ez duen pertsona. Horrenbestekoa baita, izan ere, gizarte ekintza
|
honek
bere baitan dituen baliabideen joskera: sakontasun horren adierazpide dugu, izan, hizketaren bidezko informazioaren zolitasuna.
|
|
|
Badago beste modu bat galdera berbera egiteko: etxe barruko hizkuntza erabilerak eskain ote diezaioke hiztunari, batez beste,
|
honek
bere bizitzako hizkuntza jarduera arruntetan duen trebetasun garapena. Ez dirudi.
|
|
|
Andre
|
honek
berarekin sartzera gonbidatu gaitu, e?
|
|
|
Euskal He rria, bere ingurukoen ondoan, oraindik bizi den herri zahar bat dela, histori aurrekoa, alegia, hizkuntzaren aldetik ez eze, alderdi seriologikotik ere desberdina dena. Hau horrela baieztatzeak, arrazakeriaren salaketa maltzurrak alde hatera utzita, asko esaten du herri
|
honek
bere nortasunaren lorbidean da raman borrokaren alde.
|
|
|
Egun kari honetako batzuk maisuaren izena gutxiesten ari zirelakoan zeuden Euzkerea koak eta horregatik kexatu ziren hango zuzendaritzaren aurrean (208). Une horretan Euzkadi-ko «Euzkel atala» saileko arduraduna Orixe bai tzen, Kirikiñoren lekukoa hartu zuena, hain zuzen,
|
honek
bere sailetik Errole gi lankidea arrazoi ez linguistikoengatik isilarazi zutela idatzi zuelako (209), antisabinisten buruzagi deklaratu zuten eta, harrezkero, gerra pertsonala egin go diote. Jarraian adierazia dator arrazoia:
|
|
|
hizkuntzaren ahultasunari eskainitako bizitzaren paradigma da Eguzkitzarena, herri batek zenbat hizkuntzalari sortu, eta hizkuntzari zenbat ahalegin eskaini behar izan zaion erakutsiz. Goienetxeren bizitza, ordea, herri
|
honek
beraren historia propioa idazteko sentitu duen beharrizanaren apologia dugu, gutaz mintza daitezen baino, gu mintza gaitezen gure buruaz. Zubikaraik, bestalde, sinbolizatu egiten du herri minorizatuek komunikabideak sortzeko eta beraren hizkuntzaz adierazteko izan dituzten animaliako oztopoak, bai debeku politikoengatik, bai eta hizkuntzaren fragmentazioak sorturiko eragozpenengatik ere.
|
|
|
Hartara, mintza ezin daitekeenaz isilduz, propedeutika eta zuhurtasun sano bezain beharrezko bat praktikatzeaz gainera, gure errealitateaz (honago eta haratago, gorago eta beherago) eta misterioaz hobeki jabetzen gara. Kontenplazio isilean antzeman (gogo bihotzaren begiez) diezaiokegu mistiko denari,
|
honek
bere burua agertzen duenean eta agertzen duen neurrian. Mistiko dena ezin da gobernatu.
|
|
|
Gurasoek, adibidez, haurraren estimuluak jasotzen dituzte eta haien arabera jokatzen dute neurri handi batean. Orobat haurrak,
|
honek
bere estimuluak gurasoen erantzunen arabera sortzen eta modulatzen ditu funtsean. Hala, haurraren eta gurasoen artean —gizarte zelularik oinarrizkoena eta lehena osatzen dutenak— estimulu fisiko afektiboz osaturiko dialektika eraikitzaile bat sortzen da, haurra seme edo alaba egiten duena eta gurasoak guraso (aita nahiz ama).
|
|
2005
|
|
|
Bidez bide, lokomotora berritu edo indartu da, batzutan abiadura batean joango da, eta bestetan beste batean. Alabaina, prozesua abian da, eta lehen helmuga da jakitea ea herri
|
honek
bere norabideaz erabakitzen ahal duen edo ez. Eta erabakitzen duena errespetatzen den edo ez.
|
|
|
Estatuko Egile eta Editoreen Elkartea (SGAE) da ezagunena. Irabazi asmorik gabeko elkarte
|
honek
bere bazkideen (77.000 Espainiako Estatuan) sormen lanen egile eskubideak kudeatzen ditu. Egilea ez den norbaitek lan hori erabiltzekotan, elkarteak zerga ezarriko dio.
|
|
|
Hemen izango da beti aipatzen den okil beltza. Hegazti bakandu
|
honek
bere ahaide okilen moduan enbor barruetan egiten du habia, moko zorrotz eta gogorrarekin zulatuz. Gorputza luma beltzez estalia du eta gandorra gorri gorri darabil.
|
|
|
U Nu etorri zen Birmaniatik:
|
honek
bere herrialdeko Rangun-en eratu zuen aurretik Bandungekoaren antolatzaile bilera.
|
|
|
Eta aurreasmoak jaun eta jabe diren honetan hainbesteraino ugaritu diren" beltzak" ere ezin ahantzi. Ospea, izenak eman ohi duenez »ez izanak, esanak eta idatziak» berba, esaldi eta diskurtsoen jostunek, ohoretsu eta famadun horri emanen dio bere lana, autoritate
|
honek
bere legez sal dezan.
|
|
|
Biak ere aski ezagunak dira, Zuberoatik turistikoki gehien saldu izan direnak direlako. Baina
|
honek
bere abantailak ere eskaintzen ditu, ibilbideak oso prestatuak daude, bai informazioz, bai seinalez eta bai, garrantzitsuena dena, segurtasunez. Ekin diezaiogun bada gaurko ibilbideari.
|
|
|
Udal
|
honek
bere lurpetik (El Campanil) erauzitako burdinaren kalitateagatik irabazi zuen ospea. Garai hartako ustiaketa intentsiboa zela-eta, etorkinentzako bizileku bihurtu zen.
|
|
|
Prozesu
|
honek
bere denbora behar du, eta kasu askotan profesionalen laguntza behar izaten da gogobeteko emaitzak lortzeko.
|
|
|
Fotolog.net
|
honek
bere baitan ia milioi bat fotologger (aldian aldian argazkiak publikatzen dituzten web guneak) bildu eta Interneten 30 milioi irudi eskegi ditu.
|