|
2007
|
|
|
Terexa erakasleak pazientzia galduz, alkatearen alaba zaflako batekin etxerat igorri zuen, hunek Xano defenditu zuelakotz natura zientziako kursoaren erdian, erranez kurso horien gatik zuela burua galdu, eta bixtan dena erakaslearen gatik. Eltzea gainditu zuen xorta izan zen gertakari hau, eta herriko arduradun, apez, kontseilari eta beste jakintasun handiko jendeak bildurik, alkateak deliberatu zuen biztanleen erdian ezin bizi zitakela hoien era
|
hartu
nahi ez zuen izaki bat. " Joan bedi beraz, xoriak diren lekurat, kaiolarat".
|
|
|
Eta hola egina izan zen. Xano
|
hartu
zuten, esku zangoak estekatu, garbitu ere hain zen zikina eta bereber utzia aspaldi hartan, eta herri beherean zen etxe zahar batetako borda erdi lurreratu batean zerratu zuten, janari gisa arto edo ogi bihiz ohatutako talo meta bat emanez ondoan. Eta Xanok, horiek guzien artean, ttiuttiuka eta hixtuz segitzen zuen, beti atxikiz ezpain xokoan, bere irri ezti eta umila.
|
|
|
Handik ilabete baten buruan, Xantxo eta Kattinak ilerritako bisita bat egiten zutela, orhoitu zire aitatxiren opariaz. Etxerat eta, sekretuaz ez zirela gehiago zordun erabaki ondoan,
|
hartu
zuten Mañexen ontzia eta baratze xokoan zen pikotze baten azpian ongi gorderik zabaldu. Han kausitu zuten paper mustupilakatu zahar bat, nun hau irakurtu zuten:
|
|
|
Eguerdi aspaldixkan pasatua zen, elizako erloiuak jo zuenez bainakien, aita beste bi gizonekin, eni keinu ahin bat eginik, joana zen ostaturat, noiz ere izitzeko harridura batek
|
hartu
ninduen, batbatean, platana abarrari lotua zen aitaren zakua igitzen eta goiti joaiten ikusi nuelarik — jes, zer mirakuilu da hau — eta lasterka abiatzekotan nintzen aita abisatu beharrez norbaitek zakua ebasten ziola, orhoitu nintzalarik berak errana, ixilik egoiteko edozer gertaturik ere, eta zozo baten gisa, begiak borobil zapartaturik, lotsati eta ez hainbat adore, gure zakua arbola... Eta, orduan galdezka nindagon nihauri, zer da ixtorio hau, ez jakin nun zer begira, hostotza sasitu hartan ez baitzen deus antzemaiten, zer erranen nion aitari ikusiko zuelarik bere zakuaren falta, noiz ere — bena, bena, zer da berriz hori?
|
|
|
— ez, haurra, eta ez diat jakin nahi ere... badakik zertako? — egia, ahantzia nuen — ixilik... ixilik egoiteko manuaren gatik, eta ixildu nintzen hainbeste nuelarik erraiteko, aitak zaldiaren giderrak
|
hartu
zituen hitz bat erran gabe, eta biak oinez eta bakarrik, karrosan norbait zelarik alta, abiatu ginen merkatutik etxerateko bidean. Hiritik ateratu eta, alkietarat iragan ginen eta zaldiaren urhats inarrosiaren menpe abiatu etxerat buruz, karrosaren kulunkak loa ekar arazten zautala nahi gabez.
|
|
|
Zokoko kanbarako murrua desegin ginuelarik, nik bainuen pikotxa eskuan, harri mokor bat kolpe batez dautzarazi nuen ustegabean eta zilo batean agertu zen pistola erdoildu zahar bat, segur bere lekuan ez zegoena, gure etxean nehork ez baitzuen holako tresnarik ibiltzen, ez ihizin ez bestela. Zer harridura, enetzat hasteko, zeren eta aitak, deus izan ez balitz bezala segitu zuen, pistola eskuan hartuz zabortegirat botatu nahiz, zirtzilkeri bat bailitzan, bainan, nik, txistez, besoa
|
hartu
nion — ez, zertako bota. Nundik dator, zure ustez, botiga tzar hori?
|
|
|
— Andere, zehe bat lur
|
hartu
dauzut, golde bat baino gehiago itzuliko dauzut!
|
|
|
Ez ditu ardiak atera, bainan dilingo zen makila beltz bat
|
hartu
du, zaku handi bat bizkarretik ereman eta joan gira biak oihanari buruz. Nekez segitzen nizaiola, bi hankaduna aintzinean bazoan, burua apal eta haritzondo baten albora helduta, han plantatu da, niri buruz itzuli eta orduan dut ikusi, espaldari kontra emaiten zuen makila luze eta beltz harek bi begi zulo bazituela, beltzak heiek ere, eni so zirela azkar, eta handik, su, pindar eta danbadak
|
|
|
Oi zortea! Ordu arte bazuen ba zer eginik, eta kontent zen bere buruari ez baitzuen erraiten ahal" hau edo hori egiten ahal huken eta ez duk egin", bainan ez, bere buruaz arras satifos zen, pipa
|
hartu
zuen eta supazterrean jarri asebetetako eran.
|
|
|
Arrats hartan, Maddi sartu zen sukaldean, aitatxi Pettan gau on batez agurtzeko xedearekin. Atea zabaldu bezain laster, erre usain zakar batek
|
hartu
zion sudurra eta ikusi zuen supazterreko ikatz mordoaren gainean, araugabeko gauza bat: aitatxi eroria zen, buruz behera, ganibeta eta zurkaitz xiri bat eskuan zituela oraino, jauntziak erretzen hasiak zitzaizkiola.
|
|
|
Dozierretan deus ez bada agertzen ere, uste dugu bederen Maddi eta Lastagak holako gauza bat onhartu zuketela pentsatuz laguntza pixka bat bilduko zutela bai diru aldetik, bai lanen egiteagatik. Bainan, gertatu beharra gertatu zen, eta handik laster" lotura azkar batek
|
hartu
zituen Maddi eta Olate, hau gizon lerden eta gaztea izanez, ez baitzuen Maddik lan handirik izan hunen enganatzeko, bera ere gazte eta asebete ez izaneko neska baitzen". Noiz eta nola deliberatu zuten geroko ekintza, nehork ez daki eta auzoek diotenez, errejistroetan ikusi dugun bezala," laster hasi ziren Lastagaren goaitatzen edo elgarri keinuka ere beraren bixtan, hunek ez baitzuen deus entzuten ez ikusten, alta hainbeste duda zuelarik Olate jin aintzin".
|
|
|
Gertakaria bera aipatzeko, epaiketan konsiñatua den bezala, hala nola pasatu zitezken gauzak. Urtarilaren hastapenean iduriz, mila zortzi ehun eta hogoita bederatzian, deliberoa
|
hartu
zuten zerbaiten gisaz Lastagaren desgertaraztea. Modu bat edo gehiago zalantzan ezarri zutenez ez dakigu, bakarrik eiherazainak zionez" ainhitz lekutan ikusten ziren Maddi eta Olate, ixilka, ikerka, hau ikus hura hunki, hunat so egin, harat behatuz, nabari zen ez zakiteka oraino..."" zer?" erran zuen jujeak, eta" nik ez dakit, ez nintzan heiekin" eta" nolaz dakizu beraz zertan ari ziren?", eta paperrean ez da deus gehiago idatzirik.
|
|
|
Apez berriak ez zuen nihundik ere hartaz begien baztertzeko xederik izan, dudarik gabe. Ikusi zuen, estimatu eta, azkenean, gogoan
|
hartu
. Ene arrebak, bere sekretuzko karnetean kontsiñatzen zuen bezala eta, nik jakinez nun gordetzen zuen irakurtzen bainuen ixilka, gertaera ontzat hartu zuen bainan ez zuen gehiagoko komentariorik egin.
|
|
|
Ikusi zuen, estimatu eta, azkenean, gogoan hartu. Ene arrebak, bere sekretuzko karnetean kontsiñatzen zuen bezala eta, nik jakinez nun gordetzen zuen irakurtzen bainuen ixilka, gertaera ontzat
|
hartu
zuen bainan ez zuen gehiagoko komentariorik egin. Aitortu behar dut, ene zortzi urterekin, miresturik nengoela holako" amodio" ixtoriaren jakinean izateaz:
|
|
|
Azken batean, hamabost urtez berak buru eman zuen herri hartan eta ez zuen laguntza baten beharrik, bereziki hainbeste ahuleziaz hornitua zen apez gazte jilufri baten ganik. Bixtan dena, koralak sofritu zuen eta kasik gelditu ere, bainan ene arrebak bere lekua berriz
|
hartu
zuen eta eliza guzian berriz ezagun ziren" te deum" eta beste litaniak, hauek gure apez xaharra loriatzen baizuten, bere beharri tutek ez bazuten ere deus ezagutzen musika mailan, bederen igandetako oilaskoaren berri izanen zuela berriz handik goiti.
|
|
|
" Haur maitea, Zure mezan parte
|
hartu
dut egun, beharriak zabal eta erne, behar orduan hor nintakela zure laguntzeko. Ez dut hortaratzerik izan hain duzu berriki eta lerdenki zelebratu Gure Jaunaren Ofizio Saindua.
|
|
|
... kamamila erran duk? Zertako ez, biak hizkiz iduriak dituk eta balitekek gaizki
|
hartu
dutan botiga tzar horren izena...
|
|
|
Ehorzketak heldu den astelehenean iraganen dira herriko hilerrian. Eskerrak gure penetan parte
|
hartu
nahi duenari. Jana Mari Zubieta, bere laguna eta Ion bere semearen partez"
|
|
|
Jende guti bildu da, hogei bat gorenez, denak ere zahartuak, ezagutzen ez ditudanak gehienbat, salbu aitatxi eta amatxi, gaizoak, negarrez urtuak, batek besteari besoa emanez. Beren aitzinean, kutxa bi xibaleten gainean pausatua, emazte bat beltzez beztitua, berrogei bat urtekoa iduriz, berria izan behar daiteke, ene aitak laguntzat
|
hartu
zuena bere mozkor garaiak utzi zituenetik. Ez dut uste ama hor daitekeenik, ez dut ikusten ez sumatzen ere, ez zitaken zer nahi gisaz bere lekua hemen!
|
|
|
—... ez. Ez tik sekulan tintarik ez zizelik hunki ere, arra zelakoan eta bere leinu kideen aitzinean ez zegiolakoan komeni hartaratzea, nahiago zitian gezi arkuak
|
hartu
eta pizti bila joan larretan gaindi, edota harpoi edo amu haga batekin ur bazterrean egon arrain esperoan.
|
|
|
Denak urruntzen ari dituk, ene etxetik eta herrirako bidea doblatu duk, eta gainera lehenago sekulan ikusi ez nituen patar batzuetaz ere gehitua izan duk. Eta izugarri dena, autobusa
|
hartu
behar dudanean, beti presan duk, lasterka joan behar diat haren kausitzeko, usaian ni heltzen nintzelarik baino goizago abiatzen zidak.
|
|
|
... hire erraner bai, banikek hortaz zer... erran... nihaurek, sudur puntatik neramakela nahi bahu... gaizo ni... hi bezalako emazte galant eta distirant batek burua galarazteko baizik ez luken... bainan... hola hobe beharbada... gu biek badikenau gune iduritsu bat... egun batez baitugu itzuli handi bat
|
hartu
itzuliezinezko itzuli bat... erran nezaken... bainan horiek gure egitateak dituk... nehork ez dik deus jakin behar...
|
|
|
Ez zuen ez konprenitzen nolaz bere haur gehiena harriturik zagon herri huntako alor eta pentzetaz. Eztare Joanesen sensualitatea, hunek nahi baitzuen
|
hartu
plazer tresna bat bezala.
|
|
|
Xano ttipia zen bakarra erakasleak aditzerat eman ixtoriekin amentsetan galtzen zena, bereziki hegaztin kontuetan. Bere lagun guziek xoro batentzat
|
hartu
zuten, goiz batez, kondatu zuelarik nola ohazpian gordetzen zituen zapetak atzartu eta xori bilakatu ziren eta airean abiatu kanporateko leihoak zeharkatuz, gaua han eraman jostaketan, berriz zapeta erarat itzuli artean, azkorrian. Beste egun batez, erran zuelarik nola gau ainara batzuek besotik poliki harturik ereman zuten zeru gorenetan gaindi, oihan, herri, mendien goikaldean jauregi miresgarri batetaraino, orduan irriz zaflaka eta imintzioka ari zitzaizkion eta geroztik Xori buru izen gaitiaz apaindua izan zen betiko.
|
|
|
— Bainan, burutik joaiten ari hiza ala nunbait kaska gaixto zonbait
|
hartu
duk?
|
|
|
Ez zen ez gaitz izan taula puska zonbaiten biltzea: seila
|
hartu
eta tiraka, bihurdika, ostikoka hautsi zuten eta, gelditzen ziren taula puskekin, egin zituzten lau lerra berek behar bezalakoak. Gaitzago izan zeien, haatik, heien estekatzea oski ferratuetan.
|
|
|
— Ez zakala beti dena beltz ikus, gaizo mutikoa! Irri egin ere badiauk ba, bigarrren pentze hura
|
hartu
dularik, gure gibeletik hixtuka ari zen ihiztari zozo hua lekian gainean utzi diauk, ba ala ez?
|
|
|
Zerbait herrestaka ibili balitz bezala eta denek behererat emaiten zutenan. Hixtuka ari izanik, ez din arraposturik ukan eta berriz etorri delarik, bidea
|
hartu
din gain behera. Abiatu orduko bizikletako errotak zilatu zizkion alanbre puska batzuen gatik eta kasik han berean, bi zapeta ferratu zikinduak eta bustiak harrapatu ditin:
|
|
|
Oldarturik, hunek berriz Piarresi bi paso eman dizkion, bestaldian hobeki kasu eginen zuela nor zertaz akusatu gabe! Eta azkenik, Piarresek Olaberri papotik
|
hartu
din eta arroilan sartu, baizik eta berak egina zukela kolpea beren auzo harremanen arregelatzea gatik!
|
|
|
Afaria bukatua zenez geroz, usaian bezala Kaietek
|
hartu
zuen egunkaria, ixil ixila eta hasi zen irakurtzen.
|
|
|
Xinkoa! nork daki nun den, nork joan daukun!" makila
|
hartu
zuen, boneta ezarri, palto zahar bat bizkarretik eman eta zanpa zanpa abiatu zen kanporat buruz.
|
|
|
Grefierrak deitu zituelarik, Pettanek
|
hartu
zuen boneta eskuan, besoa eman Kattalineri eta sartu ziren biak tribunaleko gela handian, banka baten puntan jarri beste jende zonbaiten artean eta ixil ixila, burua apal, beha egon zer nola pasatuko zen. Jaun juje arropadun bat han zagon jendeari buruz jarria, bi epaile lagun aldean zituela berarekin solasean ari.
|
|
2008
|
|
|
Nihoiz ezin daitekela gutan soldado segurrik... Behar ditugun sendagailu bereziak ezin ditugula
|
hartu
familiako gozoan baizik.
|
|
|
Lehena Xemartinen ihardespena: zazpi daldaraz ikaraturik harma
|
hartu
du! Bi tiro igorri pentze bazterreko haritz abarretara.
|
|
|
Zizkok bere gain
|
hartu
du abere higuin hori hortik bixtatik lekuaraztea. Lau hatzkadan doakio gainera, bi ausiki onak eginez izter mazeletan, letain ukaldi batez nahi dio buztana moztu, bainan buztan litsak ditu kausitu eta, deabrukeriaren ezin bestelakoa, letainak litsetan kokatu!
|
|
|
Ikusten dugun bezala, anaiak eperik ez uzten. Bestelako jokamoldeak
|
hartu
behar. Hor da beharrezkoa agertzen Gillome eta Katixaren laguntza.
|
|
|
Peio omore onean da goiz honetan, irria lasai, nahi du Hemen Ongi n geldialdi bat egin, kafe baten hartzeko. Ez daki gibel aldeko girgileria horren azpian etzanik dagoela Bittor sorgina eta berak sentitu gabe ere, eskuineko sakelatik
|
hartu
diola zigarro ontzia eta horretan diren puroak sakastatuekin trukatzen dizkiola. Paper batean izenpeturik:
|
|
|
Bi emaztekiek ere hartuak zituzten, Zantzaleneko Marienak eta Zeleztina jokariak. Hamar lagunek
|
hartu
zizkioten puroak berarentzat bat ere ez baitzitzaion gelditu. Zigarro ontzi hustua Marie Leonan eskuetan utzi du.
|
|
|
Gure bi sorginek aztatzen dute berek egin lanaren ondorio okerra! Hau astokeria to!_ Zer derasazu? Utz nezazu!, dio Peiok, izitua, ez dut astirik hemen egoiteko, auto gidaria haiduru dagokit eta. Astia
|
hartu
duk, xehetasun zerbait guri eman gabe ez haiz hemendik higituko, puttikoa!
|
|
|
Balitzane guzian hedatu da Hemen Ongiko gertakari horren berria. Zigarro andeatuak banatu ondoren, hauek, ilaun beltzduraz eginikako ezin sinetzizko heleza eta Peiok
|
hartu
duen zafraldia. Han ziren zenbaitek pena hartua zuten amerikanoaz, zer moldetan laidostatua izan zen.
|
|
|
Beharriak bustiz. Ez! Bainan erkula gisako giza tzar batek segitua ninduen gibeletik, Roxaliren jakinean segurrez ere, honen burdin aztapar batek
|
hartu
zidan lepo konkorra eta besteak galtzipurdia! Airatu zen" bas oilarra" hats tapatua, uste nuen segidan beste mundura nindoala.
|
|
|
Dena dela, horra, zuzenki, zer den gertatua. Ene koinata, Mizel konkorra, traktorrean zoalarik, bihurgunea tinkiegian
|
hartu
eta, Pintarreneko baratze izkinako hiru hesol errotik jalgi zituen. Pentsazazue Pintarreneko hiru donadoeri gaitzitu zitzaietela.
|
|
|
Zezenaren sudur ziztuen aire beroa sentitzen genuen purdi mazeletan! Eiheraldeko bidea
|
hartu
genuen. Hatsa purtik jalgitzeko heinean ginoazilarik, ene koinateri erran nieten hatsa faltatzen zitzaidala eta nahi nuela nere burua lurrera aurdiki, zezenak oinpean xehatuko baninduen ere!
|
|
|
Gaua han harat joana eta zenbait loaletzen hasi ziren, Emilio bertsolaria ere bai. Agurño batean kanpo alde
|
hartu
zuen, txalokada bero batek ihardesten ziola. Beste andana bat ere etxe alde abiatu zen.
|
|
|
Beribilkorra
|
hartu
eta etxera doa, berea gogoan. Entzun dituenak ez dauzka berehala ahanztekoak.
|
|
|
Bittor, pentsaketatua dago tokiari so, bere baitan diolarik: " Arnontziak, beharrik Iturxiloko eskualde
|
hartu
dik, Ezpeldi aldera hartu izan balu ene heriotza segurra ziketean. Eroa edo tzarra edo izpiritu eskasekoa behar dik izan lan hori egiten duena.
|
|
|
Bittor, pentsaketatua dago tokiari so, bere baitan diolarik: " Arnontziak, beharrik Iturxiloko eskualde hartu dik, Ezpeldi aldera
|
hartu
izan balu ene heriotza segurra ziketean. Eroa edo tzarra edo izpiritu eskasekoa behar dik izan lan hori egiten duena.
|
|
|
Neska hasarretua mutikoaren etxera joanik eta han, bere Aita Amen aintzinean, bi muturrekoz zerri aspil baten barnera uzkaili mutikoa, hantxet mututzen zuela. Mutikoaren amak zakurra huiatu diok eta neska horrek aberea buztanetik
|
hartu
eta bi zirurikaz etxe izkinako harkaitz bati kontra, seko, hilik ezarri. Gero etxera itzuli deus ere izan ez balitz bezala...
|
|
|
Peio amerikanoa auzapezaren aldean emana da, berhorrek galdetu bezala. Gazteak bi ostatuetan banatuak dira eta, nahi baitute gertakari osoan parte
|
hartu
, batetik bestera dabiltz besta osoaz baliatzeko. Neska mutikoak nahaste, hasi dira oihukatzen: Joanes auzapezak mintzaldi...
|
|
|
Entzuten nauzu. Bai! Segurki! Nahi duzu zerbait
|
hartu
–Segurki baietz! Zer nahi zenuke. Bi baso arno gorri! Zoaz hortik! Baduzu aski edanik!
|
|
|
Peio amerikanoa ere hor da. Hemen zuen ezagutua orai emazte gaitzat
|
hartu
duen Marie Leona ederra. Hau ez da gehiago hemengo zerbitzari bainan beti atxikitasuna badauka.
|
|
|
Herriak eskaini zintzur bustitzeetarat ez dira herritar guziak etorri. Astelehena ere da, bi egun hauetan lo gutti eginik, zenbaitek nahi dute pausu pixka bat
|
hartu
ere. Bazkari gozo bat egin eta lo xixka bat egin ondoren, nahi baitute aurkitu aratsaldean, herritarren kantu xapelketa horretan.
|
|
|
Kantu xapelketa hortara joaiteko, balitzandar ainitzek
|
hartu
dute" Denena" deitua duten bilgunerako bidea. Hemen, hiru laurehun ikusliarren lekua badago.
|
|
|
Bai gorputza deramat bidetan aintzina Nehoiz
|
hartu
gabean bi ordu aizina Tokian egoitea neretzat ezina Amak eta zuk hola naizue egina!
|
|
|
Aldi bat gehiago balitzandarrek neurtzen zuten herritar elkargoaren indarra. Bat denentzat, denak batentzat, zuhur hitz hauen beiramena haurretikakoa dute hemen, arbasoetarik
|
hartu
erakaspenaren argian. Joanes auzapezak eta beste ainitz herri buruzagiek lan eder bezain pizua deramate herri elkargo horri eguneroko funtsa atxikitzen.
|
|
|
Bere beso ttipiez, V baten moldean agurtzen zuela jendea. Ezkerreko zaretik
|
hartu
du gutun azal bat eta epaimahaian emanak dauden lau jaun andereri ekarri. Hauek dira:
|
|
|
Oseba antzezlari eta jostirudi jokoak maite dituen batek emanik badu Mikelek auto edo beribil bat, horrekin sartu da mutikoa Balitzanen ortziral aratsalde euritsu batez. Hemen ez Gaizki ostatuan
|
hartu
du logela. Hemengoeri sinetsarazia diete mirikuek igorria dutela toki hauetara, hiru hilabeterentzat, hemengo aire sanoan birien azkartzeagatik.
|
|
|
Idi zahar batek bezain haundiko begi batzu arrondatu zituen! Sekulako orro itsusia entzunarazten zuela," zoriari" esku batez lotu zen, besteaz marraza
|
hartu
eta zarraztaka seko, moztu zuen! Eta besagainka, plaza gibeleko zikindegira igorri.
|
|
|
Manez gaizoa, ahalgez, etzen feriara agertu. Ixabelak ferian lehenik agertu zitzaiona zuen beretzat
|
hartu
!
|
|
|
Harrabots eta oihuak gero eta hurbilago ziren eta ezin besteko erabakia
|
hartu
zuen Beltzaranek: zutituz, egurrari ihardukiz, loturari indarka eta tiraka ari izanik, zepotik libratu zen.
|
|
|
Hain era tristean sartzen ikusi zuelarik Beltzaran, zangoak odoletan, aurpegia zimurdikatua, haserre handi batek
|
hartu
zuen Jaurgoi erregea. Marruma orroaz, bere lepo ilea inarrosi zuen, buztanarekin bazterrak uxatu, inguramena harrotuz, eta hola mintzatu:
|
|
|
Amore eman eta, Tiber joan zen, goibel, Sasigaitzerat buruz, bezperan Beltzaranek
|
hartu
bide beretik.
|
|
|
Gutuna erregearen eskutik beretik
|
hartu
eta, Artasek Gortea agurtu zuen eta joan.
|
|
|
Kalapita hortan, nehork ezin zuen erran epailek hiltze kondena nola erabaki zuten, ez eta ere, erabaki hori zinez hartua izan zenik. Ogendanta
|
hartu
zuten, estekatu, eta suplizio lekurat herrestan eraman. Beltzaranek urkabea eraiki zuen, Otsogrisek zurubia zutitu eta atxiki, Tiberek pezoia igo eta soka luzatu.
|
|
|
Eta honek, jakinez zer atxikimendua nuen zure Errege Jaungoarentzat, segidan kontatu zidan. Artase zuhur et zentzudunarekin elkarrizketatu ondoan, altxorra zutela lan zikin haren saria, isil kideri haren kentzeko erabakia
|
hartu
genuen. Zazpi gauez eta zazpi egunez, diru, harri bizi, eta edergailu guziak garraiatu genituen hiruek, Uzterloko iturritik nik bakarrik dakidan leku batetarat, ez baitut hemen erraiten ahal non, baina, gure Erregearen zerbitzuko han daitekeena.
|
|
|
Gorrail honat ekarria izan bada hobendun bezala, ene estimu eta adiskidetasun guziak eskaintzen dizkiot zerbitzu handi bat egiteagatik. Gorrailen eginbide ederrean parte
|
hartu
baitu Artase ere ongi sariztatua izanen da.
|
|
|
— Baina, ez ote dut entzun lagun deika? Norbaitek min
|
hartu
ote du?
|
|
|
— Marrakos, erran zion azeriak burgoi, har ezazu zaku hau, altxorrari doazkion dokumentu baliosak edukitzen ditu. Emaiozu Erregeari, erranez dokumentu horien prestatzen zuk ere parte handia
|
hartu
duzula. Uros izanen da segur, eta eskertuko zaitu gogo onez, jakina!
|
|
|
Lagunaren faltaz doi bat kezkatua, bidea
|
hartu
zuen Marrakosek.
|
|
|
—Errege Jauna, ihardetsi zuen Marrakosek, Gorrailen aholkuak jarraituz, zaku horretan dira altxorrari doazkion dokumentu berezi batzuk, eta dokumentu horien antolaketetan parte handi bat
|
hartu
dut nik ere.
|
|
|
— Eta baduzu erailketa horretan parte handi bat
|
hartu
duzulako espantuaren goraipatzeko kopeta!
|
|
|
Isilka, Artase azkona izan zitzaion mehatxatzen zuen lanjerraz abisatzen, ihes egitea aholkatuz. Bere kide leiala behatu zuen Gorrailek eta aran oihantsu baten zolan
|
hartu
zuen aterpe. Han, gordetzea errez izanen zeion erosotua bailitzan.
|
|
|
Txori arrantzaleak burua urean barna zuelarik, Gorrailek bat batean, gainerat jauzi egin zion, lepotik
|
hartu
eta lur garbirat salta egin. Han berean garbitu zuen eta jan, segidan.
|
|
|
Itxaropentsu eta alai, paretxoria ohantzerat joan zen, umerik azkarrena
|
hartu
eta Gorraili botatu. Azeriak txoritxoa berehala irentsi zuen, orain eta geroko zauriez sekulako sendatuz.
|
|
|
Ohartuko zaitezte, jaunak, banaketa zuzena egin dudala: ederrenak
|
hartu
baditut, kopuruan gehienak utzi dizkitzuet!
|
|
|
Otsogrisek berak oparotasun orokor horretan parte
|
hartu
nahiko zukeen eta, besta eta ase handi bat egin. Gorraili buruz joan zen:
|
|
|
— A, egiten du Gorrailek, erasiatuz, gehiegi
|
hartu
nahi zenuen... Zuhurrak arrazoiez dio: goseegi ito bedi!
|
|
|
Bat batean, otsoa ikusi zuen: deiadarra joz, zakur eta ehiztariak bildu zituen, armak
|
hartu
eta erasoaldi bat muntatu.
|
|
|
Nola Lumabeltzek gasna bat
|
hartu
zion agureari eta ondotik Gorrailek Lumabeltzi kendu
|
|
|
Lumabeltz gasna heien goaitean zen aspaldixka hartan, eta memento ona jina zela heietarik baten biltzeko ohartu zen. Ederrenetarik bat hautatuz, hegazkada batez mokoaren puntan
|
hartu
zuen eta berarekin eraman oihan alderat. Agurea ohartu zenean iraindu zuen kexu:
|
|
|
Goroldio izpi bat
|
hartu
zuen mokoan sagartxori abilak eta, poliki poliki, azeriaren sudurpekoa kilikatu. Honek, berehala, ahoa zabaldu eta krak!
|
|
|
Anartean, otsoaren sufrikariozko oihuek laboraria atzarrarazi zuten. Punpetan jaiki eta harat iritsi zen, esku batean kandela eta bestean, sukaldean pasatzean
|
hartu
errakin burdin ziri bat.
|
|
|
Bere indar guztiz otsoa jo zuen, baina, honek, atakatik azkenean libratuta, jauzi bat egin zuen saihetserat eta berari zuzendu kolpea kuia bigun batek
|
hartu
zuen. Bat batean kandela itzali zen, eta laborariak ez zuen gehiago ikusten zeri ez nori joka ari zen; anartean, otsoak gauaz ere ikusten baitzuen, hozkada eder bat eman zion ipurdi mazelan.
|
|
|
— Min
|
hartu
baino izutu naiz gehiago, zion Gorraili berriz elkarretaratu zirenean.
|
|
|
— Ez iezadazu istorio hori aipa otoi, Gorrail, hainbeste naiz dolutua. Ez dakit joan den egunean zer deabruk
|
hartu
nauen eta zer nahi egin nezake zuri eragin gaizkien barkarazteko.
|
|
|
Gaztaroan
|
hartu
plazer eta gozatzeak berroroituz solastatzen ziren bi bidaiariak eta beren aspaldiko adiskidantza makurtu zituen gertakariez ahantziak ziruditen.
|
|
|
Azkenik, lotsa gaindituz jokatu behar zuela, soka
|
hartu
eta urez betetako suila goiti tiratzerat saiatu zen. Baina zama ez zen bere indar mendreen menekoa, eta lerrakada baten ondorioz plast...
|
|
|
aizkora, pikotx, aitzur, xixpa, makila, paxota, eta abar... Bakoitzak ahalaren araberako bat
|
hartu
eta putzuaren inguruan plantatu ziren. Gero, asto gotor eta azkar bat sokari lotu zuten.
|
|
|
—Jauna, artetu zen Otsogris, ez zenuke bat edo bestearen defentsa
|
hartu
behar. Ene kereila onartzea aski duzu eta Gorrailek Morroi kideen aitzinean auzipetzea merezi duela erabakitzea.
|
|
|
Kamelot Jaunak hitza
|
hartu
zuen. Frankoera, persanera, turkera eta lonbardera nahasten zituen mordoilokeri batean egin zuen prediku luze bat.
|
|
|
Eta ere Kantagora, Lumabeltz, Kaskabeltx, Kirikiri, Tiber, guziek badugu haren txarkeriez deitoratzekoa... nor dago hemen traidore horrek izorratu ez duenik? Iruditzen zait Erregeak ez duela ohorerik merezi azpiirriz
|
hartu
baititu Gorrail en gaiztakeriak. Dolutzen zaioke laster.
|
|
|
Zakur hilaren ordezkatzeko kudeatzaile deitua izanik, Arzabalek hitza
|
hartu
zuen:
|
|
|
Eta gainerat, lukainka hura enea zen, eiheran hartua nuen... Nik, eiherazainaren andreari lapurtu nion, Adorek eni ebatsi zidan, Gorrailek Adoreri
|
hartu
zion... Afera honetan, nehork ez luke pleinitu behar, ezik eta eiherazainaren emazteak.
|
|
|
Gehiago mintzatzea ez zuela balio erabaki zuen Gorrailek. Irri gordeka, Sasigaitzeko bidea
|
hartu
zuen, eta gaueko bidaia hartako akiduren ordaintzeko pausaldi on baten egiterat joan.
|
|
|
Sasigaitz ko auzo auzoan bizi nago, eta ardura ikusi dut Otsogrisekin egin despedida baten ondotik, Gorrail etxerat sartzen, joa, zauritua, ilea odoltsu eta xehatua. Hala da, Gorrail artetan hobendun izan bada ere, ukatzen ez dudana, egun urrikiz dago eta buruan
|
hartu
du horietaz penitentzia egitea. Eremita bat bezala bizi da, etxetik kasik sekulan ez jalgiz, egunean aldi bat baizik ez janez, eta deus onik gainera, hots gisa guzietan bere burua mortifikatuz.
|
|
|
Arzabal arduratu zuen partidaren antolatzeko eta zuzen eramateko. Zaindariak, Beltzaran eta Muturlatz
|
hartu
zituen lekuko bezala, zuzenak zirelako, eta arma, torneo eta borrokan ezagutu behar diren gauzetan jakinean zirelako.
|
|
|
Fama txarra egin zioten maltzurkeriei uko egin zuen aldebat eta iragan biziari pentsatuz, dolutan zagon, harritua ere nola hartan
|
plazer
hartu zuen, ez zelarik alta, nahigabe eta istripu eskasean izana. Besteak tronpatu balin bazituen, behin baino gehiagotan bera ere tronpatua izan zen.
|
|
|
6 Nola Lumabeltzek gasna bat
|
hartu
zion agureari eta ondotik Gorrailek
|
|
|
Andoila
|
hartu
zuen, punta bat ahoan tinkatu, eta errai kolpe batez gaineratikoa bizkar gainera bultzatu.
|
|
2009
|
|
|
Egun guzian gure jokoa dantzatu ginuen, beti hiruak nere inguruan, nere saski beteak eskutik
|
hartu
eta husten, gero eta hurbillagotik tinkatzen, kanpoko berotasunian denak izerdietan, erdi bihurrik, bat bertzeari ofrenda bereziak eskainiz.
|