|
2010
|
|
|
Gizatasuna eta katolikotasuna oinarri, gudak ez zuen bere barruan lekurik. Garai
|
hartako
idazleen gogoan zebilen ideia erresistentzia zen: Fedea, alabaina, ez zen aski izango guda hari aurre egiteko.
|
|
|
Biografia liburuan garai
|
hartako
idazleek izenordez sinatzeko zuten ohitura aipatu da. Ohitura eta aldi batzuetako debekuak jarri izan dira horren arrazoitzat.
|
|
|
Bien bitartean, hoztu egin zitzaion apaiz izateko gogoa. Hala ere, gaixoalditik ongi sendatu gabe oraindik, Gasteizko Seminariora joan zen, garai
|
hartako
araudi zorrotzak ez baitzion uzten ikasketak etxetik jarraitzen. Eta berriro ere gaixotu egin zen eta etxera itzuli behar!
|
|
|
Bestalde, Lauaxeta eta herrietako idazleen artean konfiantza handiko euskal eskola modukoa sortu zen. Gainerako idazleek ere, esaterako, garai
|
hartako
olerkariek, begi onez ikusten zuten Lauaxeta: Lauaxetak, Kirikiñoren aldean, bi aldaketa nabarmen ekarri zituen:
|
|
|
zen bere txokoaren izena eta. Zutarra? ezizenez sinatu zituen lehen urte
|
hartako
kronikak. –Luzear?
|
|
|
Lehenengoak gure epaiketaren markoa, nolazbait esan, ipini zuen eta ondoren bere bezeroaren defentsa sutsu eta argitsua egin zuen. Nire abokatuak, lehen erakunde
|
hartako
fiskala izandakoak, honela hasi zuen bere berbaldia:
|
|
|
Ekitaldi akademikoaren aipamen laburra eginez hasiko gara, bertan zenbait hitzaldi labur eman zirela esanez, garai
|
hartako
giroa kokatzeko eta orduko protagonista batzuen hitzak entzuteko aukera izanik, hala nola orduko errektoretzako ordezkari gorena izandako Goio Monrealenak, bera izan baitzen euskal lerroari bultzada ofiziala emateko ohorea izan zuena. Gaur egungo errektoretzako ordezkariak ere bertan izan ziren, Iñaki Goirizelaia errektorea buru.
|
|
|
Bereziki interesgarria izan zen, laburra izan arren, Karmele Artetxe andereak emaniko hitzaldia, euskal lerroaren historiaren ingurukoa, berriki aurkeztu duen doktoretza tesian oinarritua. Hitzaldi horrek ederki argitu zuen garai
|
hartako
testuingurua, indar eginez ekimen hura bideratu zuten aitzindarien aipamenean. Eta ekitaldi akademikoaren azken erremate modura, omenezko oroigarria banatu zitzaien duela hogeita hamar urteko ekimen haren bultzatzaileei.
|
|
|
–Bertso batek honelako indarra izanik, zenbat eta zenbat egin lezakete bertsolariek, bide zuzenean jarrita, gure egiaren zabalkunderako! Hau izan zen une
|
hartako
oldozkuna. Une hartatik hasi zen Bertsolari Egunaren jaiotza?.
|
|
|
artikuluan zera dio: . Egun
|
hartako
bertso bat jaso genion; era zailenean egiten zena, hasiera bestek emandakoa, alegia? (Bertso minez, 146 or.). Edozelan ere, bai Bertsolari Guduak liburuan, bai YakintzaBertso minez aldizkariaren 13 zenbakian, bertso bi agertzen dira, irakurleak orriotan dituenak, hain zuzen ere.
|
|
|
Isiltasun harrigarria; inork ez zuen hartaz ahotik ezer atera nahi izan. Gaur egun Kapitulu
|
hartako
partaide guztiak hilak dira. Kasu hura argitzeko, A. Lino Akesolorengana jo zuten; izan ere, Karmeldarren Probintzia ongi ezagutzen zuena, buru eta oroimen argikoa zen.
|
|
2013
|
|
|
Hala ere, 1577ko otsailaren 6 edo 7an hasita guztiz ezindua egon ondoren, maiatzaren amaierarantz, pixka bat suspertzen hasi zenean, Toledoko monasterioko mintzalekuan A. Gracián Probintzialaren bisita izan zuen. Honek idatzirik utzi zituen solasaldi
|
hartako
gauzatxo batzuk. Hona hemen neure erara euskaraz emanak:
|
|
|
Hainbat urte geroago, Graciánek berak osatzen du solasaldi
|
hartako
berri ematea:
|
|
|
Teresaren garaikoek esaten omen zuten berari entzuten zeudela zirudiela haren libururen bat ozenki irakurtzen zenean. Izan ere, haren ondoan, garai
|
hartako
idazle espiritual ikasiak oso astun eta aspergarriak zirela diosku autore honek: –La viveza del lenguaje teresiano se pone más en evidencia si se compara con los escritores de escuela, especialmente los espirituales que, tocando los mismos temas que ella toca, resultan pesados, plúmbeos mientras ella mantiene el interés de los lectores sin desfallecer?.
|
|
|
Graf von Stauffenberg nor zen eta zer egin zuen irakasle batzuetatik kanpo, inork ez du ezagutzen gure artean. Alemanian uztailaren 20an bere oroimena ospatzen dute, baina garai
|
hartako
aliatuek, ez dute ezer ospatzen. Hitlerren kontra erasorik handiena antolatu zuen 1944an.
|
|
2014
|
|
|
Bada, garai
|
hartako
komunetako hodiak zuzen zuzeneanjoaten ziren ibaira, eta halatan etxe azpiko iluntasunean, litekeena zen halako opari desatsegina burura erortzea.Tarteka marteka, umeak deiadarka hasten ziren: azkendabilena popa ustel.Ustel ustel, ez da ezer, horrez gain baldin bazara kakantzero.
|
|
2015
|
|
|
Beroriei esker ibili zen Europan zehar hainbat eta hainbat biltzarretan, hangoa ikasi, hona ekarri eta aplikatu eta, bide batez, Euskal Herriaren berri munduan emanez. Horren testigu izan ziren garai
|
hartako
Europako ikertzaile eta intelektual asko, 1913an LEIPZIG-etik hasi eta 1964an Moskurako bidaia galarazi zioten arte; tartean ikastegi eta irakastegi izan zituen Paris, Kolonia, Munich, Leipzig, Berlin, Munster, Anberes, Brusela, Tilburg, Lyon, Geneva, Berna, Zurich, Innsbruck, Luzerna, Interlach, Bordele, Bartzelona, Zaragoza, Praga, Kopenhage, London, Brusela, Salamanka, Porto?
|
|
|
Hurbil geundela uste genuenean, oraindik beste hainbesteko bidea egin behar zen. Beti etortzen zaizkit gogora bide
|
hartako
neke eta burugabe ibiltzea. Horrela, gaua egin baino pixka bat lehenago iritsi ginen.
|
|
|
Eta beheraxeago hau dator: . Fundazioak eta Gutunak idazten dituenean, gizarteko arazoetan sartu sartua dabil, garai
|
hartako
pertsonekin etengabeko harremanetan?.
|
|
|
Hartzailearen izen deiturak eta helbidea jartzen zituen gutun azalean. Bere iritzien aurka, hotsandiko tituluak jarri behar izaten zituen batzuetan, gizalege, adeitasun eta garai
|
hartako
joerari amore emanez. Esaterako, Teutonio Braganza jaunari hau esaten dio:
|
|
2016
|
|
|
Hurbildu zen egun alaia, bozkariatzeko garaia heldu zen. Hainbat lekutako anaiei egin zitzaien dei, eta lurralde
|
hartako
gizon emakumeek, bihotza pozturik, ahal zuten moduan, kandelak eta zuziak prestatu zituzten gau hura, bere izar distiratsuz egun eta urte guztiak argitu zituen gaua, argitzeko. Heldu zen, azkenik, Jainkoaren santua eta, dena prestatua aurkiturik, ikusi eta poztu egin zen.
|
|
|
Fikzioa du horretarako bide. Historia eta etnografia bidea hauta zitezkeen, baina Arriantxo, sasi-medikua, ren inguruan eraikia dago herrixka
|
hartako
kontakizuna eta ahoz aho zebiltzan esanetatik jasoa izanik, ezin zuen hartaz historiarik edo biografia zuzen eta errealik idatzi. Horregatik jotzen du fikziora eta eleberri erara kontatzera.
|
|
|
Joan zaizkigu belaunaldi
|
hartako
guztiak lan mardul eta merezimendu handikoak utziz. Ez dago profeta izan beharrik, etorkizunean nekez izango dugula haien antzekorik iragartzeko:
|
|
|
Horren ondorioz, apurka apurka, aparteko eraikinak egiten hasi ziren, hau da, teatro edo antzokiak egiten. Garai
|
hartako
lekukotasunek diotenez, hexagono edo oktogono formakoak ziren gehienak, agertokiaren erdi inguru estalirik eta beste erdia hareatza baterantz aire librean irekita zutela.
|
|
|
Goiz guztiek dute beren arratsaldea. Goiz
|
hartako
egitekoak. Udaberriko goiz bat.
|