|
2008
|
|
|
«Eskola Kontseilua botere paralelo antzeko bat bihurtzen ari zen», ohartarazi du kontseilariak. «Nik ez nuen nahi berak denari baietza ematerik; independentea zen, eta baloratu egiten nuen hori, baina
|
ezin nuen
onartu haren jarreraren ondorioz departamenduko zenbait erabaki aurrera atera ezinik geratzea». Urtasunek, independentea izan arren, CDN alderdiarekin lan egin izan ohi zuela esan du Perez Nievasek, eta kargurako pertsona egokia izango zela uste zuela.
|
|
|
gorpu bat plastikoz estalita. Baina
|
ezin nuen
sinetsi. Nire burutazioak zirela pentsatu nuen.
|
|
|
Eta izenaz gain, dantzari euskaldunak bakarrik behar zirela kontratatu aipatu zuten argiki. Geroztik, ohartu naiz baldintza hori ez dutela gauzatua, baina, halere, garaian hori erran zidaten, eta nik
|
ezin nuen
onartu. Nik unibertsala den arte bat dut defendatzen.
|
|
2009
|
|
|
Txikitan
|
ezin nuen
ulertu zergatik Nafarroa Garaia eta Hiru Probintziak bereizirik zeuden, ezin ulertu kultura berbera edukita... Espainiarren historiak ere ez zidan balio.
|
|
|
Nik
|
ezin nuen
sinetsi zertara zetorren hura guztia. Nonbait emakumea zarela uste dute, esan zidan idazkariak irribarre eginda.
|
|
|
Horixe egia dela. Neuk ere
|
ezin nuen
sinestu. Arrainak frijitzen ari nintzen ibai bazterrean...
|
|
|
–Oso altua da eta pilota guztietara iristen da. Hortaz,
|
ezin nuen
bere posiziotik atera?. Roland Garros irabazteko moduan ikusten du, baina Federerren estiloa da suediarrari, min handien?
|
|
|
Zutabe hau idatzi behar nuela. Ea
|
ezin nuen
beste xanpain kopa bat hartu behintzat, oraindik gaiteroak ez zirela iritsi, ezta Jarauta 69koak ere, eta gero etorriko zela halako eta halakoa, eta banuela denbora, baina ni, kia, zutabe hau idatzi behar nuela. Eta sekulako inbidia eman didate atzera begiratu eta hor ikusi ditudanean, denak elkarren ondoan, denak ni gabe ere gozatzeko prest.
|
|
|
Bestalde,
|
ezin nuen
sinetsi nire euskara mailari eutsi ei niola. Nola izan zitekeen mantentzea horrenbeste urte pasa eta gero, galdetzen nuen.
|
|
|
Hamaika urte banandu gabe pasatu genituen, beste hamaika urte ikusi gabe, eta bidaia batean nengoela hil zen. Ezin izan nuen agurtu, ez nintzen hiletara joan... eta inork ezin zuen ulertu nire mina, eta inorekin
|
ezin nuen
konpartitu. Ordutik hasi nintzen gaiarekin obsesionatzen.
|
|
|
Zabaldu nuen. Azpimarra dezente eginak nizkion liburuari-tartean, hiru gurutzetxo Errege lotan izeneko narrazio labur baten ondoan; beste hiru gurutzetxo zeramatzan Tiroa izeneko narrazioak ere-, baina
|
ezin nuen
burutik kendu lehendabiziko orrialdeko lehendabiziko paragrafoan egina neukan azpimarra: –Hildakoen monumentuaren inguruan arrosak hazi dira.
|
|
|
Bilbon ezagutu nuen Euskaltzaindiaren Erribera kaleko egoitza zaharrean. Idazkari soil batekin, laguntzaile baten premia handia nuen, bi zeregin betetzeko, bata, erakundearen kontularitza eramateko eta, bestea, Euskaltzaindiaren babespean antolatzen ziren alfabetatze kanpainak eta euskalduntze ikastaro hasi berriak koordinatzeko, neu bainintzen, 1968 -69tik, Rikardo Arregiren eskutik, Bizkaiko arduradun eta
|
ezin nuen
denera iritsi. Banekien nola 1968 -69an, Deustuko San Felizisimo pasiotarren ikastetxean euskarazko eskolak, alfabetatze eta euskalduntzekoak ematen hasia zen taldetxo bat, oker ez banago, Xabier Mendiguren, Jose Ramon Tapia eta Juanjo Zearretak osatua.
|
|
|
Zinematik bizitzeko aukera eman zidan, eta hori, Kubakoa bezalako ekoizpen txikia izanda, pribilegio handia da. Inondik ere
|
ezin nuen
imajinatu horrelako ibilbidea izango nuenik. Hurrengo egitasmoa ere nazioartetik datorkio, Alemaniako talde batekin, eta Ernest Hemingwayren mamuarena egin beharko du.
|
|
2011
|
|
|
Orain, iraultza ostean, Kairoko areto handi batean emango dute lana. Amestu ere
|
ezin nuen
egin horrekin lehen».Plazako giroa goraipatzen du. «Beste mundu bat izan zen hura», dio.
|
|
|
Gogo biziak eta grinak kosta ahala kosta errealitate bihurtu nahi izatea eskizofreniaren sintomen artean dago. Haluzinazioak eta eldarnio mistikoak nituen, eta, azkenean, espirala izugarri bortitza zen, eta
|
ezin nuen
kontrolatu. Erietxe psikiatriko batean sartu ninduten.Eskizofrenikoak sendatzeko eldarnioak eta errealitatea bereizten ikasiz joan behar duela diozu lanean.
|
|
|
Antza, liskarrak ohikoak dira, eta gertutik ikuskatu behar dituzte kanpamentuko langileek, ezbeharrik gerta ez dadin.Txiroek hartutaNBEren arabera, 3.000 inguru iheslari daude eskualdeko hiru kanpamentuetan, eta 30.000tik gora bertakoek euren etxeetan hartuta. Mugen bi aldeetako herrien arteko harremana ona izan ei da mendeetan, eta tunisiarren abegikortasuna da, agian, horren frogarik garbiena.«Parisen urte ugari eman nituen bizitzen, eta
|
ezin nuen
ulertu nola utz zitekeen jendea kalean, zaborra balitz bezala», dio Bessam Jabarrek. Tatauindar horrek libiar familia bat hartu zuen etxean martxoan.
|
|
2012
|
|
|
Badakit politikoki ez dela zuzena konparaketen tentazioan erortzea, bi errealitate nazional ezberdinak direlako hangoa eta hemengoa, baina zer nahi duzue esatea: Bartzelonako giroak liluratuta utzi ninduen, eta euskaldun gisa mirespena eta inbidia puntu bat ere besterik
|
ezin nuen
sentitu katalanekiko. Gasteizko parlamenturako hauteskundeak izango dira aurki, eta EAEko alderdi politikoak hasi dira hemen motorrak berotzen.
|
|
2013
|
|
|
Bigarren Mailan pentsaezina zen hori egitea. Ordubeteko ahalegin betearen ostean
|
ezin nuen
gehiago, hauspoa izugarri berotzen zitzaidan. Gaur egun ez zait halakorik gertatzen.
|
|
|
Noizean behin tiraderatik atera, eta begira egoten zaio. ...argazkian, argazkiko ume horren begirada mesfidati eta samurrean, ez daukat kasik argazki paper hori besterik garai haietatik, amak egindako jertse gorria, praka motzak, etxe aurreko parkean nago, harri koxkorretan, hatza daukat ezpain ertzean, zer gertatzen ari den jakin nahiko banu bezala, kamerari begiratu diot, abisu emango zidaten, ba ote nekien jada batek beti posatzen duela kamera aurrean,
|
ezin nuen
jakin, hiru urte pasatxo dauzkat hor, hiru urte, nola berreraikiko nuke iragana argazkirik gabe, nola neure burua, argazki bat da garai hartatik daukadan guztia, argazki bat, eta gerora kontatu didatena. Argi printza bat, neure iluntasun opakoa zeharkatzen.
|
|
|
Sakon eta zorroztasun handiz. Lehen aldiz Kanadan ikusi nuen, eta
|
ezin nuen
sinetsi. Gero, egilea ezagutu nuen.
|
|
2014
|
|
|
«Bizitza normala daramat orain. Lehen
|
ezin nuen
kotxerik gidatu, adibidez, eta orain jada bai. Lan arloan ere orain arte ez dut problemarik izan.
|
|
|
Duela bi urte inguru, bolada txar bat izan nuen: pilota
|
ezin nuen
mugitu, ez nuen neure burua ondo ikusten, entrenamenduetan nire onena ematea kostatzen zitzaidan. Denbora igaro, eta ez nuen erregulartasunik lortzen, eta buruari bueltak ematen nizkion.
|
|
|
Eta maillotik jantzi gabe ere dezente sufritzen dela gaineratu du. «Lehiatzen nueneko mentalitatea daukat oraindik, eta batzuetan
|
ezin nuen
sinetsi taldeko gazteenek nola ez zituzten ikusten nik antzematen nituen hainbat mugimendu». Egunotan psikologo lana egin du haiekin.
|
|
|
Egia esan, egun naizenaren zati handi bat Euskal Herriari zor diot, eta Gasteizko Udalari bereziki, asko lagundu zidan-eta hasieran. Iritsi nintzenean ofizialki
|
ezin nuen
lanik egin, paperak egin arte. Gogorra izan zen.
|
|
|
Aspaldi onartu nuen; erabakia ez da zaila esan:
|
ezin nuen
jarraitu. Omenaldirik egingo al dizute?
|
|
2015
|
|
|
Polizia batek egin zuen deia. «Eskegi egin nuen;
|
ezin nuen
gehiago». Mehatxuak jasaten orain lau urtera arte jarraitu dute.
|
|
|
Oraindik ere arrotza zait. Hemen, Itsasun, egunotan egon dira musikari batzuk jazz gaualdia prestatzen, eta nik
|
ezin nuen
jarraitu, ez baitut ulertzen. Ez da nire mundua.
|
|
2017
|
|
|
Agurrak berak ere ez du banandu 19 urterekin kirol diziplina jakin batek elkartu zuena. «Ez dakit zer gehiago lor nezakeen;
|
ezin nuen
eman pauso gehiago. Neukan guztia eman dut».
|
|
|
Ni aurretik ere banintzen feminista, eta zenbait kontutan parte hartuta nengoen, baina Jaizkibelen egin dugun lanak gauza izugarriak erakutsi dizkit. Emakumeak gure kontra egotea, adibidez, hasieran
|
ezin nuen
ulertu: haien alde egiten ari ginen!
|
|
2018
|
|
|
Nehork ez zuen lanpostu hori hartu nahi, eta, beraz, norbait behar zen. Pedagogia taldean aspalditik inplikatua nintzenez, irakaskuntza ere ezagutzen nuenez, eta Seaskaren funtzionamendua ongi ezagutzen nuenez, Hezkunde Nazionalaren koadro horretan nola sartu egituratzeko niri pentsatu zuten, urtebeteko lana izanen zen hori.Nahiz eta interesatua egon,
|
ezin nuen
zuzendaritza posturik hartu, ez bainuen diplomarik. Manex Goihenetxe irakasle zenak erran zuen bera prest zela postu hori hartzeko, baina administratiboki bakarrik, eta, nik egiten banuen pedagogia arloa, bion artean eginen genuela zuzendaritza postu hori.
|
|
|
«Ahotsa berreskuratu nuen; fisikoki eta emozio aldetik ondo nengoen. Baina [agertokietara itzultzean] ahotsa zakartzen hasi zitzaidan,
|
ezin nuen
behar bezala hartu arnasa. Gorputza akitua baduzu, kantatzeak are gehiago nekatzen zaitu, nahiz eta minik ez sentitu».Gertaera horren ondoren, are indar handiagoa hartzen du Costelloren ahotsak Look Now lanean.
|
|
2019
|
|
|
–Hor dago haserrea, zuri hori egin dizulako; hor dago, baita ere, errua: Zergatik
|
ezin nuen
nik hau saihestu??. Abisu izan zitezkeenak oroituta sentitutako hotzikarek:
|
|
2020
|
|
|
Duela urtebete, senarra hil zitzaion, EIren aurkako borrokan, eta ezin zituen seme-alaba guztiak zaindu bere kabuz. «Ni Estatu Islamikoarekin bizi izan nintzen, eta oso egoera zaila zen emakumeentzat; beti estalita joan behar nuen, eta
|
ezin nuen
ezer egin. Senarra ere nekatuta zegoen EIn egoteaz, eta, beraz, aukera izan zuenean, YPGn izena eman zuen.
|
|
|
Baina ez atzera, ez aurrera ikusten zuen bere burua. «Frontoia nire tokia ez zela konturatu nintzen;
|
ezin nuen
pilotekin. Gainera, berandu hazi nintzen, eta horrek are eta gehiago zaildu zuen dena».
|
|
2021
|
|
|
Ingeniari lanetan ari nintzen ordurako BMA izeneko Castro Urdialesko enpresa batean, zuzendari komertzial gisa, lixak saltzen. Lehen umea ere orduan jaio zen, eta
|
ezin nuen
jarraitu. Trasteak zintzilikatu nituen.
|
|
|
Ez dakit nola lortu dudan. Izan ere, finalerdietan ia
|
ezin nuen
ibili; mugitzen lagundu behar izan didate».
|
|
|
Uxue Alberdiren Kontrako eztarritik liburua etortzen zitzaidan burura behin eta berriro, eta ez nuen beste biderik aurkitzen. Ardura handia zen, eta
|
ezin nuen
hankarik sartu, denok jakin genuelako noren izen-abizenetik nenbilen kantuan. Baina, aldi berean, konfiantza ere banuen.
|
|
|
Nik beti daukat presente zer liburu nahi ditudan. Lehengo astean, adibidez, erosi nituen horietako hiru, ze jada
|
ezin nuen
aguantatu gehiago. Hemen Leire Vargasen liburua hartuko dut.
|
|
|
Eta esan behar dut, oro har, euskal munduko musikariak jakinaren gainean zeudela elebakarrek egiten zutenaz; ez horrenbeste azken hauek euskaldunek egiten zutenaz. Konprenitu
|
ezin nuen
jokabide bat zen. Kantu on bat ez entzutea beste hizkuntza batean kantatua zelako?
|
|
2022
|
|
|
Altsasuarra da, baina azaldu du Etxarri Aranatzen aukera gehiago dituela hizkuntza praktikatzeko. «Lehen
|
ezin nuen
euskara praktikatu, Altsasuko kaleetan gutxiago entzuten delako. Etxarrin askoz gehiago egiten dut.
|
|
|
Letania baten moduan atera zitzaidan. Aldi berean, Oi lur kantua hain ederra ikusi nuen, non,
|
ezin nuen
kantatu gabe utzi. Eguerdi batez argi eder bat ikusi nuen, bazterrak izugarri ederrak ziren hartan, Lizardiren poema horretaz oroitu nintzen».
|
|
|
Handik bost egunera, ezustekoa iritsi zitzaion: «Nire ordezkariak deitu ninduen telesailean ariko nintzela esateko, eta
|
ezin nuen
sinistu». Berehala pentsatu zuen asko ikasteko aukera izan zitekeela telesaila.
|
|
|
Salvador Puig Antichen kontrako heriotza zigorra, 1975eko irailaren 27ko fusilamenduak, eta, ETAren ekintzei dagokienez, Ernest Lluchen hilketa: «Hura
|
ezin nuen
ulertu; elkarrizketaren kontrako erasoa iruditu zitzaidan».
|
|
|
Nerabezaroa pixka bat zaila da, guztiontzat; nire kasuan zailagoa izan zen. Eskolako beste neskak, esaterako, dantzalekura joaten ziren; nik
|
ezin nuen
. Baina oztopo horiek betidanik izan ditudanez, ez zitzaidan inporta...
|
|
|
Baina hori aldatu zenean, joko pare bat galtze hutsa kolpea zen niretzat. Horrek antsietate izugarria eragiten zidan pistan, erdi ito egiten nintzen, eta ia
|
ezin nuen
korrika egin. Porrotari, barregarri geratzeari beldurra nion.
|
|
|
Uztail osoa gimnasioan pasatu nuen, eta abuztu hasieran hasi nintzen gutxinaka mendian gora. Beheraka eta ordekan
|
ezin nuen
. Korrika, berriz, iraileko lehen astean hasi nintzen, eta oso bolumen gutxirekin joan nintzen azkenean Portugal aldera.
|
|
|
Mexikora iritsi zenean, «beste fase bat» hasi zen Schietekatentzat: «Amesgaiztoak nituen,
|
ezin nuen
lorik egin, eta damua sentitzen nuen. Salatu nuelako damu nintzen, eta gertatutakoarengatik errudun sentitzen nintzen».
|
|
2023
|
|
|
Zerbaiten hasiera izan beharko zuena zerbaiten amaiera zela zirudien. Hori
|
ezin nuen
onartu. Bi arazo nagusi daude.
|
|
|
Gutxi ordaintzen digute, eta gauzek asko balio dute. Ruandara joan nintzenean, nik
|
ezin nuen
autorik alokatu, hotelik ordaindu... Telebistek eta hedabide handiek txeke liburuxka ateratzen dute, eta kito.
|
|
|
Min fisiko handia zuen garai bateko sorkuntza da, «besterik egin ezinda» egon zenekoa: «Eritasun batek ezgaitu egin ninduen, eta
|
ezin nuen
horren lan handirik egin». Sica eta Gatza lanak dira, erpin beraren bi aldetan daudenak.
|
|
|
Nik nire musika nahastu dut, hori bai. USB memorian eraman ditut kantak, baina
|
ezin nuen
nire mahaia eraman. 30 kilo inguru pisatzen du.
|
|
|
Lehen, errudun sentitzen nintzen: gaztelera ez nuenez menperatzen,
|
ezin nuen
jendearekin hitz egin. Baina orain oso erraza zait taldearekin hitz egitea eta ekintzak egitea.
|
|
|
ESKISABEL: Alde horretatik, Uliazpiko erreakzioa baino hoberik
|
ezin nuen
irudikatu. Aterako dira euskalgintzako agenteak, Jaurlaritza ere aterako da...
|
|
|
Eta gerra hasi zenean, uste nuen, ziur nengoen, pare bat astean bukatuko zela eta itzuli ahal izango nintzela. Une hartan inondik inora
|
ezin nuen
pentsatu urtebete baino gehiago egongo nintzenik nire aita ikusi gabe. Pentsatzen nuen Polonia behin-behineko aterpetxe izango nuela, ez zela luzerako izango.
|
|
|
Laino ilun moduko bat nuen nire begien parean:
|
ezin nuen
jan, ezin nuen lo egin... Shock egoeran nengoen nire familiarengatik.
|
|
|
Laino ilun moduko bat nuen nire begien parean: ezin nuen jan,
|
ezin nuen
lo egin... Shock egoeran nengoen nire familiarengatik.
|
|
|
Shockak izoztuta. Eroritako eraikinetan maite dituzten pertsonak bizirik aurkitzeko itxaropenarekin jendea bila ari zen bitartean, nik
|
ezin nuen
saihestu nola pentsatzen zen norbait horretatik berreskuratuko zela.
|
|
|
Los extraños idazteko orduan, ordea, arazo tekniko batekin egin nuen topo. Eleberri horren ezaugarriengatik,
|
ezin nuen
lehen pertsonan idatzi, eta, hirugarren pertsona bat izanda, izen bat eman behar nion. Erosotasun eta koherentzia kontu batengatik, esan nion pertsonaiari:
|
|
|
gona jantzi behar nuen; ezin nintzen jolastu ez baloiarekin, ez zibarekin, ez puxtarriekin, ezta frontoian ere; jolastu behar nuen andrakilekin, hankak gurutzatuta jesarri, eta ezin nuen biraorik bota. Ezin nintzen agresiboa izan,
|
ezin nuen
neure burua defendatu, mutilek azpiratu behar ninduten.
|
|
|
Neska bat izan behar nuen XX. mendeko Euskadin: gona jantzi behar nuen; ezin nintzen jolastu ez baloiarekin, ez zibarekin, ez puxtarriekin, ezta frontoian ere; jolastu behar nuen andrakilekin, hankak gurutzatuta jesarri, eta
|
ezin nuen
biraorik bota. Ezin nintzen agresiboa izan, ezin nuen neure burua defendatu, mutilek azpiratu behar ninduten.
|
|
|
Irabazleak 300 euro, bigarrenak 200 Costa Ricaraino joanda, pentsa nolako gastuak diren, finalean interferentzia bat egin eta 47 euro kobratuta itzultzeko. Ez da erraza; etxean diru sarrerak asko jaitsi ziren, eta diru hori
|
ezin nuen
erabili bidaiatzeko. Aparretan Bizi proiektua sortu nuen; kirol egokituan jasotako esperientziak transmititzen ditut eskoletan —Munduko Txapelketak begiak ireki zizkidan—, ordu eta erdiko tailerrak eginda.
|
|
|
berehala egin nahi nuen tantoa, pilota eskuinez indartsu joz eta arriskatuz. Baina
|
ezin nuen
jarraitu horrela jokatzen: batetik, min hartuko nuelako; eta, bestetik, kantxan salduta geratzen nintzelako.
|
|
|
Bada, etorri dira. Atzera begiratuta, pandemiak eragindako egoeragatik
|
ezin nuen
planik egin, eta zerbait egiteko beharra sentitzen nuen. Arraunera itzuli nintzen.
|
|
|
Trevijano zaharreko lokatzetan probatu zuen lehenengo aldiz errugbia. «Ni saskibaloian aritzen nintzen, baina, gazteegia nintzenez,
|
ezin nuen
partidarik jokatu. Hala, soilik entrenatzeaz aspertuta-edo, errugbian hastea erabaki nuen».
|
|
|
Deia jasotzea ezuste handia izan zen, baina berehala eman nien baietza. Txapeldunek deitu ninduten, eta
|
ezin nuen
ezetz esan.
|
|
|
Azken pieza da bakar dantza bat, 25 minutukoa, eta musika da Mikel Laboaren Komunikazio-Inkomunikazio. Aspalditik ezagutzen nuen musika hori, baina biziki bitxia zen enetako; zerbait egin nahi nuen, baina
|
ezin nuen
hari bat atzeman. Ez nuen esan nahi musikak dioen ber gauza; disoziazio bat lortu nahi nuen.
|
|
|
Sakon egin dut lo, eta, begiak ireki ditudanean,
|
ezin nuen
sinetsi sei eta erdiak zirela eta gau osoa eman dudala lo, etenik gabe. Otoitzerako deiak bai, entzun ditut nik uste, baina, hori kenduta, segida-segidan egin dut lo.
|