|
2000
|
|
|
Laburbilduz, Kataluniako Biblioteka Nazionalaren historia, sorreratik gaur
|
egun
arte, estuki lotuta dago nazionalismo katalanaren bilakaerari, hots, Kataluniako proiektu autonomistaren zutabe nagusietako bat izan da, Prat de la Ribarengandik gaur egun arte.
|
|
|
Laburbilduz, Kataluniako Biblioteka Nazionalaren historia, sorreratik gaur egun arte, estuki lotuta dago nazionalismo katalanaren bilakaerari, hots, Kataluniako proiektu autonomistaren zutabe nagusietako bat izan da, Prat de la Ribarengandik gaur
|
egun
arte.
|
|
|
padura. Denok entzun dugu noizbait, gaur
|
egun
arte mantendu dituzten padura eremu zabalen ondorioz, Urdaibaiko itsasadarra edo Txingudi badia balio ekologiko eta natural handiko lekuak direla, baina inork gutxik daki ezaugarri berberak dituztela Donibane Lohizune, Orio, Zumaia, Lekeitio, Plentzia edo Barbadungo itsasadarrek. Txango honetan zehar, orain arte ustekabean igaro den Plentziako itsasadarran barrena ibiliko gara, Bizkaiko paraje eder honen txoko izkutuek itsasadarren balio naturalak eta ekologikoak ezagutu eta ulertzeko aukera paregabea eskaintzen baitute.
|
|
|
Gai hori mamitzeko, emakume baten inguruko istorioa asmatu du Mikel Elortzak. Garbitokia izanik sasoi ezberdinei lotura ematen diena, hiru agerralditan banatuko da obra, emakumearen gaztarotik gaur
|
egun
arte, alegia, garbitokia biribilune bat egiteko suntsitzen duten arte. Halaber, 30eko hamarkadan, faxistak harrotuta zeudeneko sasoia berpiztuko da.
|
|
|
Garai honetako gertakizunetan batik bat bi espazio bereiz daitezke (Argentina eta Euskal Herria), eta hauetako bakoitzean gertatzen direnak garai batekin hertsiki uztarturik daude. Honela, Ameriketako pasarteak gutxi gorabehera 1925 urtean koka ditzakegu (urte honen aipua egiten baitu), eta Euskal Herrikoak, berriz, Francoren garaitik gaur
|
egun
arteko epean. Ondorioz, askotan denbora espazioaren aipamenaren bidez egituratu dezakegu.
|
|
|
Makina bat urte pasatu dira, irratia gainerako hedabideekin elkarrekiko lehian hasi zenetik gaur
|
egun
arte. Irratia, pertsona bakartien lagun eta berrikitan gertatu denaz jabetu nahi dutenen erreferentzia aparatua, irudien alorretik lekora dago, soinuen munduari erabat lotuta egon delarik.
|
|
2001
|
|
|
Gaizki deitutako behi eroen krisia modu nabarmen batez eragiten ari da sektore honetan. Euskadin izandako galerak 2.000 miloi pezeta inguruan taxutu dira
|
egun
arte, salmentak% 60 jaitsi direlarik. Hau guztia, kontuan hartu gabe behien barruki gorriak nahiz zurien erabateko baliogutxitzea.
|
|
|
errota, okindegia (gaur egungo ikastola), bihitegia eta egurtegia. Okindegian zentratuz, gaur
|
egun
arte iritsi zaigun harrizko eraikin honek lau solairu ditu, eta bere neurriak 46 metro luzeran, 34 metro zabaleran eta 17 metro altueran dira.
|
|
|
Gaur egun ere pilotari arrotzak egiten zaizkion »baina jokoaren zati garrantzitsua bihurtu diren elementuak gordetzen dira, hala nola, txiloa (leihatila) edota danborra (frontisa eta eskuineko paretaren arteko angelu ez zuzena). Ziur aski gazteluren bateko lubaki edo patioak izango zituen eta hasierako tripot horretako zailtasunak jokoaren arau bihurtuko ziren, gaur
|
egun
arte iraunez. Bestalde, trinketen ezaugarri nagusi den ezkerraldeko teilatutxoaren justifikazioa (hau ere jokoaren ezinbesteko zati) zaldun jokalarien mugimenduak ikusgai zituzten gorteko damen segurtasuna izango zela uste da.
|
|
|
Harrespilak, orokorrean hartuta, herri giroan" Jentil baratze" edo" Mairu baratze" izenekin ezagunak, tradizionalki euskal mitologiako pertsonaia horien ehorzketarekin lotuak joan izan dira. Gaur
|
egun
arte inguru honetan 30etik gora aurkitu badituzte ere, adituek gehiagorekin topo egitea espero dute.
|
|
|
Gerra karlistetan liberalen alde jartzeak zenbait setio pairatzea ekarri zion, baina era berean Isabel II.ak Donostian udapasatzearen moda hasi zuen (Maria Cristinak jarraituko zuena), atzetik burgesia eta turismoa ekarriz. XX. mende osoan, gaur
|
egun
arte, Donostia eliteko turismoaren atsedenleku izan da (batik bat Belle Époque ospetsuaren garaian), bertatik errege erreginak, presidenteak eta ospetsu mordoa pasatuz.
|
|
|
%10 bidaia hasteko 3 eta 15
|
egun
artean falta dela gertatzen bada.
|
|
|
irteera aurretik 2 hilabete eta 15
|
egun
artean gertatzen bada: bidaiaren prezio osoaren %10.
|
|
|
Gaur
|
egun
arte, estatuko udalerrien %20ren balio katastralak berrikusi dira eta batez besteko igoera %70ekoa izan da.
|
|
|
Zer esanik ez, leihotxo monolitikoak harrizko eraikuntzetan barneraturikegongo ziren. Horrelako egiturek ez dute iraun gaur
|
egun
arte, desagertu direlakoedota eraldaketa sakonak jasan dituztelako (garai bakoitzeko orientazio estetiko zeinfuntzionalen ondorioz). Beraz, gaur egun Goi Erdi Aroko eliza bizkaitarrak indusketen bitartez bakarrik ezagut daitezke.
|
|
|
Kasu batzuetan gaur
|
egun
arte ailegatu diren jarduera erritualetan, eta PedroI.arengan Jaun Done Mikelen bitartekotzari esker gauzatutako mirakulua bezalakotestigantza historikoetan oinarrituz, kristautasunaren aurretiko aracellitaniengurtzak ugalkortasunarekiko kultuaren ezaugarriak izan zitzakeela aditzera eman duJose Maria Satrustegik57 Arruazuko antropologo eta lagun minaren teoriarekin eznator bat. Dedukzio metodologia hau praktika erritual taumaturgikoetako gurtzapaganoa izan zuten lekuetan kokatzen diren beste santutegietara estrapolatuz gero, kristautasunaren aurretiko medikuntza herrikoia sakonki ezagutzeko bidean egongo ginateke.
|
|
|
Ostiako Jaun Done Gregoriorensantutegi nafarra, antza denez tenplu pagano baten gainean kokaturik dago. XIII.mendearen bukaeratik eta XIV. mende hasieratik, belarriko gaixotasunak santuareneraginez eginiko sendaketen mirakuluen testigantzak daude, gaur
|
egun
arte mantenduz58 Honetan, Aralarko Jaun Done Mikelen kasuan bezala, ezin dezakeguatzeratu errituala denboran hain urrun dagoen garai batera. Gainera, Jaun DoneMikel in Excelsisen gainerako Erdi Aroko mirakuluak ikertzen baditugu, haueksexu organoekin ez dutela inolako zerikusirik antzemango dugu59 Hartara, JulioCaro Barojak santutegi honi buruz erraten zuenaren aurrean gaude:
|
|
|
Historiako irakasleok Goi Erdi Aroari buruz hitz egin behar dugunean, Erromantizismotik gaur
|
egun
arte azaldutako iturrien lelo topikoak eta ilunak apurtzensaiatzen gara. Hala eta guztiz ere, ikerketa mota hauetan ezinezkoa zaigu garaihonetako legendazko ikuspegia aldatzea, pentsamolde erlijiosoaren munduaz aribagara bereziki.
|
|
|
Erosi eta berehala, hemen gorde dezakegu: hozkailuko alderik hotzena 3 eta 5
|
egun
artean; ontzietan, sareta bat dutela, askatzen duen zukutik isolatzeko. 18 °C ra iristen den izozkailua, txerri zati handi eta txikiak (3 hilabete); txikitua eta saltxitxa freskoak (hilabete bat).
|
|
|
Hala, gatza gizakiak erabiltzen duen kontserbatzaile kimikorik zaharrena da. Antzinatik erabili izan da landareak, haragia, arraina edo bestelako elikagaiak kontserbatzeko, eta gaur
|
egun
arte balio erantsi handiko kalitatezko produktu gisa erabiltzen da. Adibidez, antxoa gazituak edo hestebete asko.
|
|
|
Horri esker, organoak eta ehunak (muskuluak, hezurrak…) hazi egiten dira, eta defentsa sistema egoera onean mantentzen da, infekzio eta gaixotasunei eraginkortasunez aurre egiteko. Eskura ditugun datuetan oinarrituta, badirudi kirolariek 1,2 eta 1,4 g/ kg/
|
egun
artean hartu luketela proteina, erresistentzia aerobikoko kirolak egiten dituzten gehienek; eta, agian, pixka bat gehiago, energia gastu handiak eragiten dituzten programa fisikoetan parte hartzen dutenek, hala nola zenbait eguneko bizikleta itzulia edo maratoi bat prestatzen ari direnek. Kasu gehienetan, kopuru hori elikaduraren bidez lor daiteke; izan ere, kirolariak kaloria gehiago kontsumitzen dituenez, dieta askotarikoa eta orekatua hartzen badu, mantenugai horren kantitate egokia hartuko du.
|
|
|
Elikagai bat irradiatzeko baimena izateko eta baimendutako produktuen zerrendan sartzeko, beharrezkoa da Batzordearen Elikagaien Batzorde Zientifikoaren aldeko irizpena izatea. 1986tik gaur
|
egun
arte, SCF erakundeak aldeko iritzia eman du frutak, barazkiak, zerealak, patatak edo beste tuberkulu batzuk, ongailuak, espeziak, arraina, itsaskia, haragi freskoa, oilaskoa, esne freskoarekin egindako camembert gazta, igel hankak, Arabiako goma, kaseina eta kaseinatoak, arrautza zuringoa, zereal malutak, arroz irina eta produktu eratorriak irradiatzeko. Benetako egoeran, ez da erabiltzen ari, edo etiketetan ez dagoen informazioa da.
|
|
|
Erredu kzionismoa ezin da maila horretan bakarrik azaldu, maila bakoitzak bere logika, matematika eta fenomenologia ditu-eta. Demokrito eta Leuzipo-ren Greziatik gaur
|
egun
arte, eta Steven Weinbe rgnobel saridunak gogoratzen digun bezala, oinarrizko partikularen ideia edo kontzeptua zientzia ren helburu nagusiaren ikurra izan da: Natura ren konple xutasuna termino sinpleetan ulertze a. Procaccia ren bidea jarraituz, ikurra zabaldu egin behar da, maila bakoitzeankonple xutasuna ren ulermenak oinarrizko ezaugarriak dituela aldarrikatuz. Hots, helburua berbera da, konplexutasuna termino sinpleetan ulertzea, baina terminoak maila bakoitzean ezberdinak izan daitezke eta izan behar dute.
|
|
2002
|
|
|
Lehen eskualdea, Urdazubi ibaiaren ingurumarietan koka daiteke. Elkartea Sara herrian sortu zen 1983an eta Donibane Lohizune, Ziburu, Azkaine, Urruña eta Hendaia herrietan zabaldu da gehienbat gaur
|
egun
arte. Bertan bizi da ikasle kopuru handiena, baita herri handiak izan arren euskaldunena ere.
|
|
|
Seguruenik bereizketa horrek eraman zuen Lasagabaster (1981) euskal eleberriaren bilakaera hementxe aipatutako bi garaietan sailkatzera: lehen aldiak garaia hartuko luke barne, existentzialismoak markatua, eta bigarren aldia 1969an hasi eta gaur
|
egun
arte letorke, eleberrigintzan modernitatea behin betiko mamitu delarik.
|
|
|
Bizkaiko golkoko arrain bankuen agortzea eta estatu guztiek 200miliako demarkazioa ezartzea arrazoi nahikoa izan ziren Donibanen sardina etaatun geroago eta gutxiago sartzeko, nahiz eta bertako flotak ahalegin handiak egingeroago eta urrunagoko arrantza lekuetara joateko. Inguruabar horiek zirela eta, atzerabide mantsoan hasi zen kontserben industria, gaur
|
egun
arte.
|
|
|
Gaur
|
egun
arte, azpiegiturak nazio estatuen eremura zedarritu dira Europan.Horren zergatiak honako hauek izan dira: izaera teknikoko arrazoiak eta izaerajuridikoko eta estandarizazioaren inguruko arrazoiak eta merkatuak, nazio, eremukoak izatea, hain zuzen ere, legeek eta arauek nazio estatuko eremuan soilikbalio zutelako.
|
|
|
Gatazka horien ondorioz, Kontzertu Ekonomikoak sortu ziren Araban, Bizkaian eta Gipuzkoan, alde batetik, eta Nafarroa Garaian Hitzarmen Ekonomikoa, bestetik. Gaur
|
egun
arte, eztabaidagai izan da ea honelako Hitzarmenak Foruenondorengoak izan diren edo Foruen ukapenaren ondorioa. Dena den, gaur arteeuskal lurraldeak izan dira erkidego bakarrak estatuarekiko finantza harremanakarautzeko Hitzarmen edo Itun ekonomikoa erabili dutenak.
|
|
|
Ondorengoartikulu kolektiboan ere, ikergai baten balantze orokorra egiten da, hezkuntzarenakasu honetan. Idoia Fernandezek, Arantza Uribe Etxebarriak, Pauli Davilak, etaIñaki Zabaletak hezkuntzaren Euskal Herriko historiaz gaur
|
egun
arte landutakoguztia errepasatzen dute, bilketa ezin zehatzago batean. Amaitzeko, MikelAizpuruk, Borbondarren Berrezarkuntza garaiaz dagoen historiografia lantzen du, baina ez era tradizionalean, baizik ezohiko metodo kualitatibo eta kuantitatiboberritzaileak erabiliz.
|
|
|
Izenak, amets, ekin errima egiten duenez, eta letanietan hitzek gorde beharduten zentzu magikoa kontuan hartuz, herriak zenbait otoitz asmatu zituen. EuskalHerri osoan zehar zabaldu ziren letania horiek, tokian tokiko egokitzapenekin, etaia gaur
|
egun
arte egon dira indarrean.
|
|
|
Egun horretan, herritar guztiei dei egiten zaie kontsumo arduratsua soilik dela ona esateari buruz, eta horregatik lan egiten dute bai kontsumitzaile elkarteek bai kontsumoko erakunde publiko guztiek. Kennedyk iragarkia jarri zuenetik gaur
|
egun
arte igaro diren 30 urte horietan, kontsumitzaileek aldaketa asko izan dituzte eta bizi izan dituzte. Kontsumo bitarteko berri bat agertu da:
|
|
|
Minbizia da hedatuena eta emakumeen artean heriotza gehien eragiten dituena. Lan horretan, 1990etik gaur
|
egun
arte kaltetutakoen historialak ebaluatzen dira. Lan horretan, lehenik, diagnostikoak, tratamenduak, biziraupena, epidemiologia eta joera terapeutikoak aztertuko dira.
|
|
|
Valdecilla Ospitaleko Carlos Fernández Escalante eta Agustín Domíngezek nabarmendu dute esperientzia oso garrantzitsua izan dela, eta, horri esker, Higa doktoreak, «by pass» gastrikoaren teknikan espezialista denak, Fresnon egindako operazioa zuzenean ikusi ahal izan du, denbora errealean. Lydench Morswon Benchin doktoreak, eta 98tik gaur
|
egun
arte 1.800 ebakuntza egin dizkio. I. Sinposioa Valdecilla Ospitaleak antolatu du, eta Obesitatearen Kirurgiako Espainiako Elkarteak babestu du.
|
|
|
Iñaki Letek, Gasteizko Santiagoko Ospitaleko Ginekologiako zerbitzuburuak, azaldu du pertsona batzuek 7 eta 8 egun dituztela ziklo bakoitzeko. Eta 40 urtera iristean, emakume batzuek 10
|
egun
arteko arauak dituzte». Lete andreak ez du uste emakumeen higienerako produktu horiek Beza onartzen dutenik:
|
|
|
Zehaztasun handiz ezagutzen ez den arren, badirudi karameluaren beste osagai espezifikoak gutxi xurgatzen direla hestean. Boluntario gizakiek 18 g/
|
egun
arteko dosia hartzeak ondorio laxante txiki bat baino ez du eragiten. Koloratzaile horren geneetan izan dezakeen eragina aztertzeko egindako esperimentuek, oro har, emaitza negatiboak eman dituzte, nahiz eta kasu batzuetan, produktuaren definiziorik ezagatik, emaitzak zalantzazkoak izan.
|
|
|
Horregatik, Gobernuak Frantziako batiskafoa kontratatu du urperatze txanda berri baterako. Bigarren misioa Gaur bertan hasi eta lau eta sei
|
egun
artean iraungo duen bigarren misio horren helburu nagusiak hauek izango dira: urpeko isurketaren tenperatura neurtzea, hirigunearen ikuskapen zehatza osatzea eta “pitzadurak buxatu ahal diren teknikoki aztertzea”, batiscafoaren jabe den Ifremerreko arduradun baten hitzetan.
|
|
|
Eta euskal literaturaren munduan irakurle gisa murgildu nintzen hamarkadaren nolabaiteko kronika, nahi izanez gero: beherago azaltzen saiatuko naizenez, 1989an hasi eta gaur
|
egun
arte iristen den hamarkada luzearena. Kasualitatea ala ez, lan honi azken ukituak ematen ari nintzaizkiola, Unai Elorriagaren nobelari emandako Sari Nazionalaren albistea heldu zitzaigun, eta inguruan sortutako zurrunbilo mediatiko guztia, eta horrek eskaini zidan (adiskide baten laguntza estimagarria dela medio) liburuaren izenbururako gakoa:
|
|
|
EHU erdibitzeaz, txintik ez. Baina inork planteatu ote du gaur
|
egun
arte EHU erdibitzea. Proposamen zehatzak entzun genituzke ez pentsatzeko OVNIen agerpenei buruz ari garela, hots, bolo bolo korritu arren inork sekulan ere serioski ikusi (planteatu) ez duen kontu bati buruz hizketan.
|
|
|
Bere bizitzaren lehenengo mendearen ondoren jadanik Iberiar Penintsulatik Indiako iparralderaino zabaltzen zen. Garai horretan definitu ziren erlijio islamikoaren aldagai erlijioso eta filosofiko nagusiak, gaur
|
egun
arte iraun dutenak. Lehenengo lau kalifen aroan —" kalifa ongi gidatuak" (632) — Koranaren behin betiko testua finkatu zen eta Alak Mahomari igorritako errebelazioak idatziz jarri ziren, ordura arte Profetaren jarraitzaileek oroimenean fideltasunez gorde baitzituzten.
|
|
|
san liteke arabiar musulmanak Tarifatik Europarasartu ziren momentu beretik hasi zirela herrialde islamikoen eta Mendebaldearen arteko erlazio gatazkatsuak. Ondoren, eta gaur
|
egun
arte, gatazka horrek itxura eta konnotazio ezberdinak izan ditu testuinguru historiko bakoitzaren arabera. Baina, beti ere, hainbat arlotan izan du eta du gatazkak bere isla:
|
|
2003
|
|
|
Bileretako gai nagusi bat pentsioen kalkulua da ezbairik gabe. 1997az geroztik eta gaur
|
egun
arte, lanean emandako eta kotizatutako azken 15 urteak oinarri hartuta kalkulatu izan dira pentsioak. Aurreko fasean, 1985etik 1997ra artekoan, lanean emandako eta kotizatutako 8 urteen arabera egiten zen kalkulua.
|
|
|
Ibarratar familiaren saga XVIII. mendean jaio zen, eta gaur
|
egun
arte iraun du. Gaur egun, Emilio Ibarra da familiako buru ezagunena, eskuratze bidegabeagatik salatua izan zen BBVAko zuzendari ohia.
|
|
|
Produktu batzuk egoera onean egoten dira hiru eta bost
|
egun
artean, baina janari prestatua zenbat eta gehiago kontserbatu, orduan eta handiagoa izango da elikadura intoxikazioaren arriskua.
|
|
|
1981an kaleratutako Historia eta Gizarte zientzien urtekariaren lehen alean (sailaren produkzio idatziaren lehen emaitza zuzena) esaten zaigunez sailaren helburuak Historialari sakabanatuak elkarganatzea eta euskal historialarien arteko koordinakuntza indartzea; Historiarako euskara normalizatu bat sortu eta finkatzea eta Historiaz euskaraz egiten diren edo egin litezkeen lanak bizkortu eta zabaltzea ziren. Ez dira gehiegi aldatu gaur
|
egun
arte. Azkarateren ondoren, Joseba Agirreazkuenaga izan zen hurrengo sailburua.
|
|
|
Hitz horiek baieztatu egin zituzten Lurrik Gabeko Mugimenduko kideek, baita Pribatizazioaren kontrako Forumak eta Sowetoko Elekrizitate Krisirako Komiteak ere. Munduko Bankuarenirizpideekin bat eginik, 1994tik gaur
|
egun
arte, ANCko gobernuak nekazaritza lurraren %1 baino ez du birbanandu, salerosketetan oinarrituz betiere. Hala ere, nekazaritza lurren %80 biztanleen %1 baino gutxiagoren eskuetan jarraitzen du (Landles People Movement, 2002).
|
|
|
Rio de Janeiroko Goi bileratik gaur
|
egun
arte sei biltzar egin dira, Brasilenlortutako akordioei eduki zehatza ematearren. Azkenak, La Hayan egindakoa2002ko apirilean, lau gai garrantzitsu izan zituen hizpide:
|
|
|
Joasek, XIX. gizalditik gaur
|
egun
arte eboluzionismo deterministaren kontra egon diren ahotskritikoak gogoarazten dizkigu. Ibidem, (182 orr.)
|
|
|
Azken batean, balizko eboluzio natural baten arabera, aurrerapen geldiezinaren fede idilikoa elikatzeada. Planteamendu klasikoetatik (Spencer-en organizismoa, Durkheim en lanarenbanaketa edo Parsons en diferenziazioa) gaur
|
egun
arte, berformulazio asko eginbadira ere (Smelser eta Eisenstadt en egintza kolektiboa, Bellah en azterketa kulturalak, Alexander eta neofuntzionalismoa), diferentziazioaren teoriari egin zaizkion kritika askok zutik diraute. Kritika horietako batzuk honako hauek dira:
|
|
|
Euskaldunak izan ziren balea ehizatzen aritu ziren lehen arrantzaleak. Gaur
|
egun
arte iritsi dira XI. mendeko idazkiak, bale haragia Baionako merkatura merkaturatzeko pribilegioa ematen zutenak. Horrek erakusten du garai hartan animalia horiek ehizatzea ohiko jarduera zela.
|
|
|
Diego Yeste eta Antonio Carrascosa doktoreek egindako lanaren arabera, bitaminaren urritasunak edo errakitismoak modu selektiboan eragiten die Saharaz hegoaldeko Afrikatik eta Marokotik datozen arraza beltzeko edo azal iluneko haur etorkinei, amaren esnez eta bitamina gehigarririk gabe soilik babesten baitira, eta eguzkitan gutxi egoten baitira. Espainian, rakitismoa iraganeko gaixotasuna zen gaur
|
egun
arte, nahiz eta oraindik ere morbilitate kausa izaten jarraitzen duen garapen bidean dauden herrialdeetan, baina gure inguruko aldaketa demografikoekin eta migrazio fluxuekin Mendebaldeko gizarteetan berpizten ari da. Ohitura errotuak Azterlanaren arabera, etorkinak oso errotuta daude beren ohitura soziokulturaletan, hala nola gorputzaren zatirik handiena estaltzen duen janzkera erabiltzea edo funtsean etxebizitzen barruan gertatzen den eta aire zabalean jarduera gutxi duen gizarte bizitza izatea.
|
|
|
1805, Osaba baten instruccinuac bere iloba ezcondu eta necazari batentzat bere eta bere familiaren gobiernu oneraco Jaungoicoaren legue santubagaz conforme: Manuel Umerez(), Oñatiko apaiz benefiziodunaren testua, gaur
|
egun
artean argitaragabea21 Osaba apaiza mintzo zaio ilobari, eta, era guztietako aholkuak eskainiz, Jainkoarekiko, bere buruarekiko eta lagun hurkoarekiko dituen eginbeharrak gogoratzen dizkio. Garai horretan bizi duten fede galtzearen arriskua azpimarratzen du behin eta berriz.
|
|
|
Teoria nagusi baten menpe dauden aldi ‘normalduen’ eta ondoren ezohiko iraultzak izaten dituztenen bere eskema (‘paradigma’ bat, Kuhnen terminologian) astronomiari nahikoa ongi egokitzen zaiola dirudi. Baina ez, adibidez, materiaren teoriaren bilakaerari; edo, esate baterako, Darwin eta Pasteurren garaitik
|
egun
arteko zientzia biologikoen eboluzioari. Zehatzago esanik, materiaren auziari lotuta gutxienez hiru teoria nagusi izan ditugu lehian antzinatik:
|
|
2004
|
|
|
Erromanikotik gaur
|
egun
arte sortutako artea hiru atal nagusitan banatuta aurkituko dugu: Erdi Aroa (XI. XV. mendeak), Aro Modernoa (XVI. XVIII. mendeak) eta Aro Garaikidea (XVIII. XX. mendeak).
|
|
|
Lehenik, lege honetatik arlo zibileko edo merkataritza arloko gai bat ere ez baztertzea; bigarrenik, prozesuko legeen urratzea kasaziotik kanpo uzteko erabakia, gero aztertuko denez, erabaki hori batere funtsgabea ez dela; hirugarrenik, jurisprudentzia doktrina aginteduna sortzeko eginkizunaren garrantzia, hori baita kasazioaren zeharkako eginkizuna. Eginkizun hori lotuta dago erakunde horri datxekion herri interesarekin, erakunde horren jatorritik
|
egun
arte.
|
|
|
Administratzaileak aurkeztutako azken kontu egiaztatua ikusgai jarriko da, alderdientzat eta kontu hartzaileentzat. Alderdiek eta kontu hartzaileek bost eguneko epea dute, azken kontu hori aurkaratzeko; edonola ere, azken kontuaren konplexutasuna kontuan hartuta, epe hori hogeita hamar
|
egun
arte luza daiteke. Aurka jartzea izanez gero, hori ebatziko da, agerraldian interesa izan dezaketenei zitazioa egin ondoren.
|
|
|
I. Gaur
|
egun
arte indarrean egon den Erregistro Zibilaren Legea behin behineko gisa argitaratu zen. Hala ere, laurogei urte baino gehiago igaro ondoren, behar besteko merituak ditu lege modernoenen artean duintasunez agertzeko.
|
|
|
V. Lehenengo atalaren berrikuntzarik garrantzitsuena, beharbada, naturaren araberako seme alabatasuna inskribatzeko modua da. Azken gai horretan, amatasunari dagokionez, gaur
|
egun
arte indarrean egon den legeria kontraesanekoa zen neurri batean behintzat. Areannak agertzen ziren hori jaiotza inskrip ere, naturaren araberako amatasuna ikertzea baimentzen zen artean, eragozpezioan agerrarazteko, eta errealitatean eragozpen horiek gainditzeko zailak ziren.
|
|
|
Marraza kontrakoek, burbuilen alderantzizko aurpegiak bezala, ezkutuan mantendu dute haien arrazoia, duela mende bat baino gehiago lehen deskribatu zirenetik gaur
|
egun
arte. Stephane Dorbolo buru duen Liejako Unibertsitateko ikertzaile talde batek lortu du, azkenean, fisikaren enigma hori garagardotan konpontzea.
|
|
|
Lurraren azpitik egitura lodi, haragitsu gisa agertzen da, guztira 11 kilo pisatzen duten bost lobulurekin eta metro bateko diametroko neurriarekin. Lore hori bost eta zazpi
|
egun
artean egoten da irekita, eta usain kirasduna askatzen du, sarraskiz elikatzen diren euliak erakartzen dituena. 80ko hamarkadan John Beaman, Michigango Estatuko Unibertsitateko botanikari eta irakasle emeritua, eta haren seme Reed, Yaleko Unibertsitatekoa, agente polinizatzaile gisa aritu ziren.
|
|
|
Baina are urrunago joan daiteke, azterlan batzuek sakondu egin baitute jendea denaren eta jaten duenaren arteko loturetan, haien sustraiak gizateriaren historian sakontzen baitute. Ildo horretatik, azterlan horrek jasotzen duen moduan, Pilcher irakasleak nabarmendu egiten ditu zenbait genero, arraza eta klase eragin nabariak janari arloko zenbait lehentasunen gainean, hasi historiaurreko garaietatik eta gaur
|
egun
arte. Talde edo komunitate bat, argudio gisa, sukaldaritzaren bilakaeran eta nortasun nazionalarekin duen erlazioan eratzen da.
|
|
|
Adingabeen trafikoa 2001eko ekainean hasi ziren arazoak, Errumaniako Gobernuak erabaki zuenean 5.000 espediente inguru gelditzea adingabeak atzerriko bikoteei esleitzeko. Orduan, urtebeteko luzamendua sartzen zen indarrean, eta luzatu egin da gaur
|
egun
arte. Izan ere, haurtzaroa babesteko lege berri bat egin beharra zegoen, eta eskaera hori Europako Batzordetik abiatu zen, Errumania 2007an 25en Europan sartzeko aurretiazko urrats gisa.
|
|
|
Irtenbide bat izan liteke sistema horrek hornitzaileen kontrolean, biltegien erregulazioan eta bezeroen eskaeren aurreikuspenean duen garrantzia nabarmentzea. Gaur
|
egun
arte, garatutako trazabilitate sistemak elikagai mota batzuen ekoizpen prozesuen berariazko beharrak asetzeko egiten ziren, bereziki banaketa katean. Hori logikoa da, banatzaileek kontsumitzaileen presio zuzena jasoko baitute, produktu bati buruzko informazio espezifikoa eskatuz.
|
|
|
Bertan, autonomia erkidegoekin lankidetzan aritzea aurreikusten zen. Baterako jarduerak Urteko Programa batean gauzatu ziren —1998tik gaur
|
egun
arte garatu da, eta Andaluzia, Murtzia, Valentzia, Gaztela eta Leon, Kantabria, Balearrak, Kanariak, Madril, Gaztela Mantxa, Katalunia eta Asturiasek ere parte hartu dute programa horretan, eta hainbat prestakuntza ikastaro eman zaizkie autonomia erkidego horietako ikuskatzaileei eta langileei. Ordutik aurrera, egindako ikuskapenen ondorioz, legez kanpoko arrain kopuru handiak konfiskatu dira.
|
|
|
Orain, Europako Erkidegoko legegileak, egoera horretaz jabetuta, material eta objektu ez geldo berriak merkaturatzeko aukera eman du, elikagaien baldintzak modu aktiboan mantendu edo hobetzeko eta barruan dauden baldintzak kontrolatzeko diseinatuta. Egoera berri horren ondorioz, gaur
|
egun
arte nagusi zen iluntasuna eta segurtasun juridikorik eza nagusitu dira, halako ontziei dagokienez; izan ere, ontzi horiek denbora batez ibili ziren arau kontrolik gabe eta alegalki. Araudia indarrean sartzen denetik aurrera, ontzi berriak erabiltzeko baldintza nagusietara eta material eta objektu talde jakin batzuei buruz emango diren neurri espezifikoetara egokitu dira.
|
|
2005
|
|
|
Ezin izan zuen jakin artearentzat iragarritakoa ez zela bete eta oraindik gaur egun, teknikaren aurrerapenek ez diotela arteari aura galarazi edo ez diotela luxuzko objektu bakarraren gaineko mirespena arindu. Oraindik gaur
|
egun
artea, edo gutxienez arte mota bat, garestia da eta testuinguru erlijioso baten barruan egongo balitz bezala begiratzen diogu museoa.
|
|
|
5
|
egun
arte: prestaturiko jakiak (erregosiak, eltzekariak, etc)
|
|
|
Red Acoge delakoak urte mordoa darama inmigranteen harrera munduan, Espainiako inmigrazioaren bilakaeraren lekuko behinena da: nolako aldaketak nozitu ditu hastapenetik
|
egun
arte?
|
|
|
Legearen 20 artikuluaren hirugarrenkripzio ezagatik eginiko aurreneurrizko idatzoharrak aurkezte idazkunaren ehun eta laurogeita hamar
|
egun
arte luza daiteke, erregistratzaileari zuzendutako es lerrokadaren arabera aurretiazko inskabidearen bidez, horren iritzirako eskabide horretan luzapenaren arrazoia egiaztatzen bada. Luzapen hori bazterreko oharraren bidez agerraraziko da.
|
|
|
5 Aurreko paragrafoak aipatu jakinarazpena egin eta gero, erregistratzaileak horren data agerraraziko du aurkezte idazkunaren bazterrean eginiko oharraren bidez, eta, hala denean, idazkun horren indarraldia hamabost
|
egun
arte luzatuko du. Hamabost egun igaro eta gero udalak ez badu esanbidez adierazi eskualdatutako finka edo finkak eroslehentasun eta atzera eskuratze guneetan dauden edo ez, erregistratzaileak eskatu den inskripzioa egingo du.
|
|
|
1956ko maiatzaren 12an Lurzoruaren eta Hiri Antolamenduaren Legea onetsi zenetik, etengabeko jomuga izan da Jabetza Erregistroa eta hirigintzaren inguruko administrazio jarduna behar bezala koordinatzea;
|
egun
arte, alabaina, gai hori ez da sekula jorratu bere osotasunean, legegileek horren inguruko eskakizuna behin eta berriro egin arren.rioak, juridiko pribatuak, diren hei Uztailaren 25eko 8/ 1990 Legearen hamaikagarren xedapen gehigarriaren bidez? 1992ko ekainaren 26ko Testu Bateginaren 307.etik 310.erako artikuluak?
|
|
|
Baina afrikar herriak penintsulaz haraindi heldu ziren, Europara zabaldu baitziren eta horrekin batera beraien hizkuntza eta geneak ere. Euskara eta euskaldunak enbor horretatik
|
egun
arte iraun dutenak izango lirateke, bidean iberiarrak, tartesiarrak, etruskoak, eta minoarrak gelditu ziren. Beraz euskara, iberiera eta beste hizkuntza horiek ulertzeko erabil daiteke.
|
|
|
Gaur
|
egun
arte kontserbatu diren material eta aztarna kulturalak oro har eliteei dagozkie, adib. Andeloseko mosaikoa. Erromatarren etorrera baino lehen, botere hizkuntza maila politikoan zein ekonomikoan, zeltiberiera eta iberiera zirenez, logikoa da bertako eliteak akulturazio edota elebitasun egoera bizitzea eta horregatik geratu diren aztarna kulturalak hori islatzea.
|
|
|
Zuzenbidearen ikuspegitik, modu orokor batean, eta epaileen eta tradizionalistek antolatutako Kasinoko konferentzietan parte hartuzuten zenbait juristaren aldetik, zehazkiago. Azter dezagun zergatik uste izan duten, gaur
|
egun
arte behintzat, ezinezkoa dela Alarde tradizionalen antolatzaileakbehartzea emakumezkoen parte hartzea onar dezaten.
|
|
|
Kopuru horiek ikusita, begi bistakoa da Ikastoletako ikasle kopurua gelditugabe handitzen joan dela hasieratik gaur
|
egun
arte, baina zabalkunde fasearekinbukatu aurretik, bigarren etapa luze honetan, honako hau aipatu nahi dugu: bideaireki eta sendotasuna eman zioten zailtasunak eta arrakastak ere izan zituenIkastolen mugimenduak.
|
|
|
Sistema binomial horren bidez, izenak nolabaiteko etiketa bihurtu ziren, definizio kutsua galdurik. Metodo hori oso arrazional eta erabilgarria zenez, Linnaeus en proposamenak bidea egin zuen, gaur
|
egun
arte iraun duelarik.
|
|
|
Hori da gaur
|
egun
arte egin dudana, gaixotasun honen aurka borrokatu. Gizarteak dioenari kasu rik ez mundu erreala oin azpian daukaguna dela ko, ez koloredun kaxa aurrean dagoena, edota aldizkari zentzugabeetakoa...
|
|
|
Alde batetik, oso herrialde gutxik eskuratzen zituzten aurrerapen ekonomiko horren onurak, beste herrialde asko," Hirugarren Mundua" deituak alegia, mundu azpigaratua ziren bitartean, garapena eta hazkundea identifikatzen diren bi kontzeptu dira, eta geroago saiatuko gara bi horiek bereizten?. Eztabaidak sortu ziren, eta hasieran gutxiengo baten eremu akademikoetara mugatzen baziren ere, gertaerak egoskorrak dira, eta, halaz, munduan den gosearen arazo larriari konponbidea bilatzeko nazioarteko kezka gaur
|
egun
arte iritsi zaigu.
|
|
|
Testuinguru horretan, hirurogeita hamarreko hamarkadan hasi ziren agertzen munduko ingurumen eta pobrezia arazoen inguruko kezka ageri agerian uzten duten txosten, bilera eta dokumentuak. Eta txosten, bilera eta dokumentuak ugaldu egin zaizkigu gaur
|
egun
arte. Orain, liburu honetako gogoeten gai den Garapen Iraunkorraren kontzeptu" ospetsuari" buruzko garrantzitsuenak aztertuko ditugu.
|
|
|
Gaur
|
egun
arte iraun duen eredu sozio-ekonomikoa hazkunde hutsaren filosofian oinarrituta dago. Kontu nagusia hazkundea bultzatzea da, hau da, Barne Produktu Gordina handitzea; ongizatearen adierazle bat da baina, paradoxikoa bada ere, ez ditu gizarte zein ingurumen mailako alderdi asko kontuan hartzen.
|
|
|
Ekonomikoa mundu fisiko naturaletik aparteko sistematzat ulertzean, politika ekonomikoak eta garapenaren aurrerapausoen neurketak moneta terminoetan beste ezertan ez dira oinarritzen. Hazkundearen helburua produzitutako kapitalaren metaketaz lortuko delako iritzia, eta gero eta urriago izan daitezkeen natur baliabideek kapital hori ordezka dezaketelako erabateko ustea, gaur
|
egun
arte heldu dira.
|
|
|
Gaur
|
egun
arte, ezagutzen ditugun gizarteek produkzioaren eta kontsumo materialaren hazkundearen terminoetan planteatu badituzte aurrerapenak, beharbada orain horiek nola murriztu planteatu da. Prozesu luze baina etengabea izan daiteke, konbentzimenduan oinarritua eta gizarte bakoitzak, bere identitate ezaugarriez, bere ezaugarrietara moldatzeko moduan formulatzeko irekia, betiere aukera faktoretzat harturik alegia.
|
|
|
Orain dela ehun eta hiru urte, 1901eko abuztuaren26an, don Migel Unamunok hitzaldi sonatu bat egin zuen Bilbon, ziur aski euskaldunen artean egin zuen sonatuena eta gogoratuena.1 Iskanbila itzela sortu zuen, gaur
|
egun
arte iraun duen iskanbila. Zer esan zuen?
|
|
2006
|
|
|
1939an baserri haren jabetza Udalaren esku geratu zen eta eraberritze lanei esker jatorriko palazioaren itxura berreskuratu du eraikinak. 1964an monumentu izendatu eta museo historiko gisan erabili zen, gero Kultur Etxe bilakatu zuen Donostiako Udalak, gaur
|
egun
arte.
|
|
|
Torrekua etxeko fatxadan, esaterako, bi arku zorrotz ikus daitezke, hiriguneko bakarrak. Morrontxo dorretxeko leiho bikiak eta arkuak ere oso ondo gorde dira gaur
|
egun
arte. Dorretxeak ondo ikusi eta gero aldapan behera abiatuko gara.
|
|
|
«Egungo krisia, eta ez zinemarena bakarrik, hiritarrari eskaintzen zaion hezkuntza osoarena baizik, ezin da sakonean ulertu ez bada honakoa kontuan hartzen:
|
egun
artea desegiten ari da kultura jaizale eta dekoratibo batean, edo bestela esanda, entretenimenduaren kulturan».
|
|
|
French Connection ez da zinema onaren adibide bat baina gidoi ona dauka azpian, gaur
|
egun
arte eta saiakerakotzat joa izango litzatekeena.
|
|
|
Akusazio partikularra eratu bada, eta horrek ahozko epaiketaren irekiera eskatu badu, eta guardiako epaileak horixe erabaki badu, horrek egintza horretan bertan akusazio partikularra eta Fiskaltza epatuko ditu, euren idazkiak bi
|
egun
arteko epe luzaezinean aurkez ditzaten. Idazki horiek epaitegi berean aurkeztu ondoren, epaitegi horrek beherala beteko du bigarren paragrafoan xedatutakoa.
|
|
|
Arrazoi zuzena badago eta idazkariak hori agerrarazten badu ziurtagiriaren bidez, zortzi
|
egun
arte luzatu ahal izango da hitzezko epaiketa egiteko epe-muga.
|
|
|
Horretaz gain, LE 37.3, b) artikuluak seme alabakjaiotzeagatik langileari bi eguneko baimena ematen dio. Baimena lau
|
egun
arte luzadaiteke, arrazoi horiek direla-eta langileak joan etorriak egin behar baditu. Ikusditzagun banan banan egoera horiek.
|
|
|
Lehen salerosketatik, laser erakusle bat hautsita! 14,83 dolarren truke, gaur
|
egun
arte mota guztietako gauzak, objektuak eta bilduma artikuluak trukatu dira: famatuak izan diren objektuak (jantziak, elastikoak, edalontziak, ile xingolak, etab.).), oporrak, web guneak, binilozko diskoak, argazki kamerak, autoak, etxetresna elektrikoak, ordenagailuak, koadroak, altzariak eta zenbait bideojokotan aritzeko puntuak. eBayn saldu eBayren mundu mailako arrakastaren zati handi bat artikuluak saltzeko erraztasunari zor zaio, inprimakiak bakarrik bete behar baitira eta ez baita beharrezkoa ezagutza teknikoak izatea.
|
|
|
hala ere, elikagai horietan ez da nabarmentzen gainerako arrainekin alderatuta. Etxean, mihi arrain freskoa hozkailuan gorde daiteke 2
|
egun
arte, baina izozten bada, egoera onean mantenduko da 6 hilabete arte.
|
|
|
Haurren hipertentsioa Dieta txarrak haurren osasunean duen eragina da arazo nagusietako bat. Gaur
|
egun
arte, dieta txarra helduen osasun arazoekin lotuta zegoen. Hala ere, arazoa hain da larria, arazo hori haurrengan hautematen hasten baita.
|
|
|
«alde batetik materiala, 900.000 eurokoa Eztegarako eraikinean erabili dena, eta bertze aldetik hezkuntza arlokoa: gurasoek seme alaben hezkuntzan 2.260.000 euroko inbertsioa egin dute 1995etik gaur
|
egun
arte Nafarroako Gobernuko Hezkuntza Departamentuak ez baitu DBH ez legeztatu ez kontzertatu ere».
|
|
|
Azken urteotan orfeoiak birak egin ditu Frantzian eta Espainian. XV. mendean hasita, gaur
|
egun
arte, bere errepertorioak hainbat garaiko piezaz osatua dago. Taldeak, Europako, Latinoamerikako eta Ipar Ameriketako kantuak abesten ditu, besteak beste.
|
|
|
liburutegiko MME 408 eskuizkribua da, deszifratu gabe dago eta sekula baino misteriotsuago jarraitzen du... Gaur
|
egun
arte –ia ehun urte igaro direnean eskuizkribuaren aurkikuntzatik–, Voynichen eskuizkribuak buruhauste handiagoak sortu ditu liburu misteriotsuen munduan beste ezein liburuk baino, jende batek baitio sekretu handiak daudela han, nahiz eta kriptografiaren zientziak ez izan behar adinako abileziarik han idatzitakoak askatzeko.
|
|
|
Horrela sortu zen Bic Point izeneko bolaluma berria, eta 1950 urtean Bic Cristal klasikoa. Gaur
|
egun
arte ehun miliardo saldu omen dira mundu osoan, hau da, 100.000.000.000 Bic Cristal. Horrez gain, Bic etxeak hogei bat idatz tresna egiten ditu, Ladislao Jose Biróren asmakuntzatik zuzenean edo zeharka sortutakoak.
|
|
|
Euskararen irakaskuntza ikasle etorkinekin nolakoa den aztertzeko garaian, interesgarria iruditu zaigu atzera begira jartzea, gaur
|
egun
arte ikastoletan euskalduntze prozesuan gertatutako zenbait aldaketari erreparatuz.
|
|
|
Sentimendu horiek sinbolo bat dute, Olentzero, eta sehaska intelektual bat, Arantzazuko santutegia. Baina, oinarrian, aliantza politiko bat da, espainiar nazionalista liberalen eta euskal nazionalisten artekoa, gizartean sakon sustraitu zena eta gaur
|
egun
arte iraun duena, gorabehera handiak pairatu arren. Orain arteko lerroetan aletu ditugu aliantza horren deuseztapenaren alderdi batzuk eta beraz, ez goaz ezer errepikatzera.
|
|
|
Prieto eta Jose Antonio Agirre. Gorabeheratsua izan arren, gaur
|
egun
arte iraun du eta, beharbada, hurrengo urteetan berriz ere sendotu egingo da. Bada, nire hipotesia da aliantza hori guztiz sustraitu zela Hego Euskal Herriko gizartearen sektore oso zabaletan, politikaz haratago, bereziki kulturari eta euskarari dagokionez sentimendu konpartitu batzuk sortuz.
|
|
|
Edo, baita ere, euskal nazionalisten artean aspaldi gauzatu zela zatiketa sakon bat, ezker abertzalea sortuz; baina gizartearen baitan oraintsu arte bederen neuk ez dut zinezko zatiketarik sumatu (azken urteotan bai, jakina). Horretaz gain, azpimarratu genuke Jose Antonio Agirrek, bere eskuindartasuna gorabehera (eta demokrata zen, jakina, baina eskuindarra), gai izan zela Alderdi Komunista bere gobernuan integratzeko, eta ildo hori gaur
|
egun
arte luzatzen dela.
|