|
2007
|
|
|
Honela bada sasoi honetan praktikarako ekimen espezifikoak era antolatuan egiten hasi ziren, eta gaur
|
egun
arte iraun dute askok.
|
|
2008
|
|
|
Nahiz eta eskualdetako hizkuntzak hitz egiten zituzten gutxiengoek lortu zuten, mobilizazio jarraituen bidez, beren hizkuntzak irakastea neurri batean, gobernu frantsesak egun daraman politikak, pixkanaka pixkanaka hizkuntza gutxiengo horien bizindarra ahultzearen politikak, komunitate horiek" gaixotasun larri" egoeran egotea ekarri du. Gaur
|
egun
arte, Frantzia izan da" Eskualdetako edo Gutxitutako Hizkuntzen Europako Gutuna" sinatu nahi izan ez duen herrialde bakarra Europan, eta horrek ez die batere mesederik egiten Frantzian eskualdetako hizkuntzak suspertzeko ahaleginetan ari direnei (Plasseraud, 2005).
|
|
2010
|
|
|
Boteretsuenek (botere politiko, juridiko eta ekonomikoa lortzen dutenek) ezarri eta inposatutako hizkuntzarena. Adibidez, gaztelania edo espainieraren hizkuntza bakarraren eredua XIII mendean abian jarri zen, eta, harrez gero, etengabe garatu da gaur
|
egun
arte. Hona hemen, hainbat adibide prozesua argitzeko lagungarri
|
|
|
[Burlata]... Euskararekin izan dudan harremana nahiko estua dela esan dezaket, nire lagunak, anaia eta familiako zenbait osaba izeba eta lehengusinekin euskaraz aritu naizelako eta gaur
|
egun
arte euskaraz ikasten jarraitzeko aukera izan dudalako. Hala ere, denbora aurrera doan heinean gutxiago erabiltzen dut euskara, nire lagunak gazteleraz ikasten dutelako eta gaur egun, ohitura faltagatik, ez dugu euskaraz hitz egiten...
|
|
2013
|
|
|
Laburpena. 2007 urtetik hasi eta gaur
|
egun
arteko euskal ikerkuntza soziolinguistikoaren berri eman nahi izan dugu artikulu honetan, helburu horrekin bildutako 175 fitxa tekniko labur baliatuz. Nolakoa da euskal ikerkuntza soziolinguistikoa?
|
|
2016
|
|
|
Ideia horiek balio izango dute euskararen hesiak bi modutan gainditzeko: batetik, historikoki eta gaur
|
egun
arte pairatu diren baldintza injustuak (debekuen garaietatik egungo estatus gutxituraino) gainditzeko; bestetik, bere ohiko komunitatea sektore berrietara hedatzeko. Garrantzitsuak lirateke lorpen horiek, baina inolaz ere nahikoa.
|
|
|
Hala eta guztiz ere, azaleko hurbilketa soil batek garrantzi soziologikoa duten berezko dinamika zehatz batzuk aurkitu ditu asturiarren hizkuntza bizipenean, debatearen hainbat topiko zalantzan ipintzen dituztenak. Asturiera ez da gaur
|
egun
arte ailegatu gizarterako inolako funtziorik ez daukan erreminta gisa, konplot politikoen, mimetismoen
|
|
2017
|
|
|
Orain arte, Eskualdeetako edo Eremu Urriko Hizkuntzen Europako Gutuna tresna eraginkorra izan da Europako hizkuntza ahulenak babestu eta sustatzeko. Indarrean sartu zenetik gaur
|
egun
arte, berretsi duten herrialdeek nabarmenki egin dute aurrera. Guztiarekin ere, lan asko egin beharra dago gutuna zabaltzeko, eta aurre egin behar zaie bere eraginkortasuna zalantzan jarri duten zenbait kritikari.
|
|
|
Dena den, are azpimarragarriagoa da bera izan zela aloglotismo arazoak (italieraren eta kroazieraren influentziak) agerian utzi zituen lehena. Gaur
|
egun
arte eskuragarri dagoen deskribapenik xeheena Idriz Ajetirena (1961) da. Bi ardatz nagusi ditu oinarri; lehenengoa, Zadarreko arbanasiera mintzairaren fonetika historikoa eta morfologia eta, bigarrena, Zadarreko arbanasiera mintzairaren eta beste mintzaira albaniar batzuen arteko konparaketa.
|
|
|
Are garrantzitsuagoa da oraindik gure corpusa, izan ere, gaur
|
egun
arte dagoen Zadarreko arbanasiera mintzairaren errepertoriorik aberatsenak, Krsti enak, ia sistematikoki baztertzen ditu autoreak aspaldikotzat jotzen ez dituen aloglotema guztiak. Egia esan, Zadarreko arbanasiera mintzairak duen benetako hiztegi bakarra da.
|
|
|
" mutilak eta neskak, hau da, etorkizuneko gizonak eta emakumeak, balio eta printzipio desberdinekin eraiki behar dira, eta euren bizitzei zentzu desberdinak eman, heldu bihurtzean gizartean funtzio desberdinak eta hierarkizatuakbete ditzaten" (de Miguel, 2015). Sozializazio horren arabera, Modernitatean zirriborratu ziren eta gaur
|
egun
arte iritsi zaizkigun, gizon eta emakumeen ezaugarri ezberdinduak ezartzen dira. gizonari arrazoia egozten zaio, ezaugarri hauen bidez definituz: indarra, aktibitatea, autonomia, independentzia, sexualki oldarkorra... emakumeari, ordea, natura egozten zaio ezaugarri hauen arabera:
|
|
|
Euskararen transmisioaren eta zaintzaren papera emakumearen bizkar geratu ziren, nolabait euskararekiko ardura femeninoa indartuz. ...gisa agertu zaigu. eginkizun horretan ama biologikoak zein sozialak zuten tokia (altuna eta hernandez, 2017). etxean emakumeen ardura seme alabei euskara erakustea eta euskaraz hezitzea zen. baina eginkizun bera zuten eskolako maistrek eta andereñoek. hortik abiatu ziren 1920 eta 1930 hamarkadetako lehenengo" ikastolak" edo euskal eskolak (Fernandez, 1995: 36) eta hala mantendu da gaur
|
egun
arte emakumeen protagonismoa euskararen irakaskuntzan. emakumeei ezarritako papera hizkuntzaren birsorkuntza ziurtatzea izan da. Feminitatea, beraz, estatiko eta latente den zerbait da (acosta, 2013). transmisioa nahiko rol pasiboa da, ez da dinamikoa:
|
|
|
Baieztatu da EAEko gazteek beste taldeek baino kontzientzia gutxiago dutela euskararen eta gaztelaniaren egoeraren inguruan. Bi hizkuntzen diskurtsoa nagusitzen da hautatzen duten transmisioereduen artean, etorkizunean seme alabek" bi hizkuntza ondo ikas ditzaten". arteko harremanetan, euskal hizkuntzaren auzia euskal identitatearen auziari subordinatu izan zaio gaur
|
egun
arte. hizkuntza identitatearekiko eta identitatea hizkuntzarekiko, bi erlazio hauek bereizten ditu. lehenengoaren kasuan, identitatea eztabaidaren muinean jartzen du, eta euskal herriko hiru hizkuntzak baliokide bihurtzen direla dio, horrek praktikan euskararen ezagutza eta erabilera hautu pertsonal izatera subordinatzen du. bigarrenean, ordea, euskaraz egiten duen taldearen identitatearen normal...
|
|
2018
|
|
|
Egile hauek (Altuna eta Urla 2013) Kale Neurketa (Street Survey) espreski aipatzen dute hizkuntza eragile ezberdin horien (hizkuntza politika, akademia eta gizarte mugimendua) elkarlanaren adibide argia bezala. Izan ere 1980 hamarkadatik gaur
|
egun
arte egin diren Kale Neurketaren edizioetan profil ezberdinetako pertsonak zein taldeak parte hartu dute: norbanako arruntak (hiztunak), militante edo aktibistak, elkarteak, akademikoak eta gero eta gehiago erakunde publikoak eta hizkuntza politikan zein plangintzan aritzen diren profesionalak.
|
|
|
Imanol Azkue Ibarbia – Euskara gara Zumaian?
|
egun
arte iritsi zaigu. Baina ezer ez da betiko, eta egoera aldatzen ari da, oso azkar.
|
|
2021
|
|
|
ukrainera. Post sobietar urteetan, herrialdearen politika linguistikoaren helburu nagusia ukraineraren erabilera arlo guztietan bultzatzea izan da. purua izugarri jaitsi da 1995etik gaur
|
egun
arte: adibidez, 1999/ 2000 ikasturtean mota horretako bigarren hezkuntzako eskoletan ikasleen% 30 zeuden matrikulatuta (Korjakov, 2002); 2005/ 2006 urterako (Giger eta Sloboda, 2008)% 23, eta 2020/ 2021ean,% 19,25 Bielorrusiera ama hizkuntzatzat duten pertsonen kopurua ere gero eta txikiagoa da:
|
|
2022
|
|
|
Hau horrela, artikulu honetan1 euskalgintzatik euskarari eman izan zaizkion esanahien gaineko irakurketa bat egin da genero perspektiba ardatz hartuta. Horretarako, urteen bitartean sortutako testu multimodalak2 aztertu dira euskalgintzaren sorreratik gaur
|
egun
arte, hiru etapa historiko ezberdin banatuz.
|
|
|
Bestalde, plano orokorrago batean, euskalgintzaren testuinguruan (eremu komunitario zein eremu publikoan) gero eta aldekotasun handiagoa dago euskararen erabileraren normalizazioko ekosistemako eragile guztien artean lan egiteko moduan aldaketa garrantzitsuen inguruan. Aldekotasun horiek diktadura frankistaren amaieratik gaur
|
egun
arte hiru aldi eta diskurtso azaleratzen dituzte. Hasierako aldian(), funtzionamendua gizarte mugimendu edo" euskalgintza" gisa ematen da (Agirrezabal, 2015), non gizarte ekimena berezko erantzun gisa eta erabateko krisiari erantzuteko modu bakartzat hartzen den.
|
|
2023
|
|
|
Espainiako arauditik eratorrita, hainbat ezaugarri errepikatu egiten dira autonomia erkidego gehienetan, baina aldi berean, adierazgarria da horietako bakoitzak hizkuntzen kudeaketaz xedatutakoak desberdinak direla. Horien azterketarako, autonomia erkidego bakoitzean 80ko hamarkadatik gaur
|
egun
arte komunikabideen esparruan garatutako legeak, dekretuak eta aginduak aztertu dira ikerketa lanean, baina laburpen honetara ez da ekarri banan banako azterketa xehetua (bibliografian autonomia erkidegoetako komunikabideen araudia izenburuarekin jaso dira zehazki atal honetarako aztertu diren arauen erreferentziak).
|
|
|
• Espainiako trantsiziotik gaur
|
egun
arte lau hizkuntzen araudiak izandako bilakaera ezagutzea (demokratizazio edo desdemokratizazio joera egon den identifikatzea).
|
|
|
Euskaltzaleen Topaguneak III. Kongresua burutu du Aldaketaren Teorian oinarrituta. Artikulu honetan, Topaguneak sortu zenetik gaur
|
egun
arte egin duen ibilbidea aztertzen da: zein izan diren bere jardueraren ardatzak eta denboran zehar zer nolako bilakaera izan duten.
|
|
|
Eta askok modu traumatikoan bizi izan zuten integrazio hori. Beraz, etorkinek ez bezala, altzatarra izatearen identitatea bereziki gorde dute gaur
|
egun
arte.
|