|
2001
|
|
|
Erredu kzionismoa ezin da maila horretan bakarrik azaldu, maila bakoitzak bere logika, matematika eta fenomenologia ditu-eta. Demokrito eta Leuzipo-ren Greziatik gaur
|
egun
arte, eta Steven Weinbe rgnobel saridunak gogoratzen digun bezala, oinarrizko partikularen ideia edo kontzeptua zientzia ren helburu nagusiaren ikurra izan da: Natura ren konple xutasuna termino sinpleetan ulertze a. Procaccia ren bidea jarraituz, ikurra zabaldu egin behar da, maila bakoitzeankonple xutasuna ren ulermenak oinarrizko ezaugarriak dituela aldarrikatuz. Hots, helburua berbera da, konplexutasuna termino sinpleetan ulertzea, baina terminoak maila bakoitzean ezberdinak izan daitezke eta izan behar dute.
|
|
2002
|
|
|
EHU erdibitzeaz, txintik ez. Baina inork planteatu ote du gaur
|
egun
arte EHU erdibitzea. Proposamen zehatzak entzun genituzke ez pentsatzeko OVNIen agerpenei buruz ari garela, hots, bolo bolo korritu arren inork sekulan ere serioski ikusi (planteatu) ez duen kontu bati buruz hizketan.
|
|
|
Bere bizitzaren lehenengo mendearen ondoren jadanik Iberiar Penintsulatik Indiako iparralderaino zabaltzen zen. Garai horretan definitu ziren erlijio islamikoaren aldagai erlijioso eta filosofiko nagusiak, gaur
|
egun
arte iraun dutenak. Lehenengo lau kalifen aroan —" kalifa ongi gidatuak" (632) — Koranaren behin betiko testua finkatu zen eta Alak Mahomari igorritako errebelazioak idatziz jarri ziren, ordura arte Profetaren jarraitzaileek oroimenean fideltasunez gorde baitzituzten.
|
|
|
san liteke arabiar musulmanak Tarifatik Europarasartu ziren momentu beretik hasi zirela herrialde islamikoen eta Mendebaldearen arteko erlazio gatazkatsuak. Ondoren, eta gaur
|
egun
arte, gatazka horrek itxura eta konnotazio ezberdinak izan ditu testuinguru historiko bakoitzaren arabera. Baina, beti ere, hainbat arlotan izan du eta du gatazkak bere isla:
|
|
2005
|
|
|
Orain dela ehun eta hiru urte, 1901eko abuztuaren26an, don Migel Unamunok hitzaldi sonatu bat egin zuen Bilbon, ziur aski euskaldunen artean egin zuen sonatuena eta gogoratuena.1 Iskanbila itzela sortu zuen, gaur
|
egun
arte iraun duen iskanbila. Zer esan zuen?
|
|
2006
|
|
|
Euskararen irakaskuntza ikasle etorkinekin nolakoa den aztertzeko garaian, interesgarria iruditu zaigu atzera begira jartzea, gaur
|
egun
arte ikastoletan euskalduntze prozesuan gertatutako zenbait aldaketari erreparatuz.
|
|
|
Sentimendu horiek sinbolo bat dute, Olentzero, eta sehaska intelektual bat, Arantzazuko santutegia. Baina, oinarrian, aliantza politiko bat da, espainiar nazionalista liberalen eta euskal nazionalisten artekoa, gizartean sakon sustraitu zena eta gaur
|
egun
arte iraun duena, gorabehera handiak pairatu arren. Orain arteko lerroetan aletu ditugu aliantza horren deuseztapenaren alderdi batzuk eta beraz, ez goaz ezer errepikatzera.
|
|
|
Prieto eta Jose Antonio Agirre. Gorabeheratsua izan arren, gaur
|
egun
arte iraun du eta, beharbada, hurrengo urteetan berriz ere sendotu egingo da. Bada, nire hipotesia da aliantza hori guztiz sustraitu zela Hego Euskal Herriko gizartearen sektore oso zabaletan, politikaz haratago, bereziki kulturari eta euskarari dagokionez sentimendu konpartitu batzuk sortuz.
|
|
|
Edo, baita ere, euskal nazionalisten artean aspaldi gauzatu zela zatiketa sakon bat, ezker abertzalea sortuz; baina gizartearen baitan oraintsu arte bederen neuk ez dut zinezko zatiketarik sumatu (azken urteotan bai, jakina). Horretaz gain, azpimarratu genuke Jose Antonio Agirrek, bere eskuindartasuna gorabehera (eta demokrata zen, jakina, baina eskuindarra), gai izan zela Alderdi Komunista bere gobernuan integratzeko, eta ildo hori gaur
|
egun
arte luzatzen dela.
|
|
|
Zer da euskara, galdetzen genuen hasieran; bada, nire hipotesia da galdera horrentzat erantzun konpartitu bat izan dugula 1936tik aurrera, bai espainiar nazionalista liberalek (Euskal Herrian erruz daude), bai euskal nazionalistek (beren adar desberdinetan), bai Euskal Herriko sektore iraultzaile/ internazionalistek (komunistak, anarkistak...). Alegia, guztiok gutxi gorabehera antzeko erantzuna emateko gai izan gara, eta hori ez da kasualitatez gertatu, baizik eta 36an sortutako koalizio zabal batek gaur
|
egun
arte iraun duelako.
|
|
|
Erantzun horrek neurri bateko adostasuna biltzen du, berriro esango dut, neurri batekoa soilik, ez besterik. Baina adostasun hori oso erreala izan da euskal gizartean, gaur
|
egun
arte.
|
|
2007
|
|
|
Halako babes handirik gabe, urte horretan jaio zen Karmel aldizkaria ere, S. Onaindiaren eskutik, gaur
|
egun
arte iraun duen aldizkaria, eta bere aurrekinak Karmengo Amaren Egutegia n zituena. Datua interesgarria da, Ordena erlijiosoetako euskaltzaleen gogoa eta indarra ere erakusten baititu.
|
|
2008
|
|
|
esplikatu egin behar du nola" jariatzen" den gogoa materiaren interakzio fisiko kimiko batetik. Hipotesi dualista eta monistak, forma desberdinetan, gaur
|
egun
arte mantendu dira eta mantendu egingo dira inoiz gogoaren misterioa argitzen den arte.
|
|
|
hori izanik garuneko egituretatik bikoitza ez den bakarra, eta arima edonola ere bakarra denez, han beste inon ezin zitekeen gertatu konexio bitxi hori. Descartesen teoriek eragin handia izan zuten ondorengo pentsamoldeetan, eta gaur
|
egun
arte iraun dute ikuspegi dikotomiko horiek, arima eta gorputzarena bezala, pentsamenduaren eta emozioen arteko zatiketa.
|
|
2009
|
|
|
Ez zuen denbora askorik behar izan, Deriora itzuli orduko, euskararekin eta euskal kulturarekin zerikusia zuten lanetan hasteko, gaur
|
egun
arte bere lanaren ardatz izan dituen jardunei lotzeko. Udako Euskal Ikastaroan antolatzea izan zen aurrena, Karmelo Etxenagusia eta Mikel Zarate irakasle zirela:
|
|
2010
|
|
|
Horren ordez, bizarrak zutik jartzeko moduko arkitektura totalitarista, monumental, hotz, inpertsonal eta, esan dezagun, itsusia gailendu zen hiriburuaren hegoaldean. Bide batez, Herriaren Etxea izeneko eraikin izugarri horretan bertan kokatzen da
|
egun
Arte Garaikideko Museoa.
|
|
2014
|
|
|
Sekula inora joateke, tabernan noizbait kantatua besterik ez, eta izar bihurtu genuen. Diskoak grabatu zituen, musika bizibide izan zuen urte batzuetan eta, pertsona serioa balitz, gaur
|
egun
arte aterako zuen bizibidea musikatik. Lehen saria ez zuen atera, aurretik erabakita zeukatelako lehen saria Vxtor Manueli ematea, El portalm de piedra abestiagatik.
|
|
|
1) Liburuaren argitaraziotik 1971 garreneko azken
|
egun
arte, hemen agertzen diren moldeez eta erregelez baliatuko gara.
|
|
|
Besteak beste, Maria Elorza, Maider Fernandez, Aitor Gametxo, J.M. Palacios, Mikel Zatarain, Maddi Barber, Katihotsak eko jendea (Ataun of the Dead, Joxean’s hileben)... Aipagarria da ere, horri lotuta, ikus entzunezkoa
|
egun
arte diziplina ezberdinen bilgune naturala bihurtu izana. Artista ezberdinek pelikula interesgarriak egiten dihardute:
|
|
2016
|
|
|
Beraz, memoria eta errelatu askotariko baina partekatu bat sortu nahi bada, ezinbestekoa da, gutxienez 1936tik gaur
|
egun
arte gertatu denaren kontakizun zorrotz bezain zintzo bat egitea, euskal gatazkak sortutako sufrimenduak onartuz eta konponduz. Hori egin ezean, edo errelatu ofizial bakarra inposatzeko tentazioan eroriz gero, zauriak ez dira itxiko, gorrotoak elikatuko dira eta etorkizunean gatazka berpizteko arriskua egon daiteke.
|
|
|
Garai klasikoari begiratzen zion, Antzinako Erroma zein Greziari. Garai hartan, kultura ez zen gaur egun bezala ulertzen; baina gaur
|
egun
artearen baitan kokatuko genituzkeen objektuak ekoizten ziren, alegia, baziren artisauak eta artistak. Eta artista horiek irudikortasunak sortzen zituzten.
|
|
2020
|
|
|
gure garaian makinak ez dira, modernitatean bezala, gizakiaren kanpoko zerbait. Utopiak eta distopiak postmodernitatean (70eko hamarkadaren erdi paretik gaur
|
egun
arte, dio) izan duten eraldaketa aztertu zuen 2015ean argitaratutako tesian. Utopia modernoaren heroia sistema politikoaren kontra ari den iraultzailea bada, postmodernoarena naturaren kontra dabilen cyborga da.
|
|
2022
|
|
|
...bagara izenburupean eta Haizea Barcenilla eta Garazi Ansaren eskutik, San Telmo Museoaren kolekzioa abiapuntu, urtea emakume artisten" ikusgarritasun (ez) aren logikak" abordatu dituen erakusketarekin hasi zen, eta udako erakusketak Txillida eta Oteizaren erlazioak izan ditu hizpide, Javier Gonzalez de Duranaren komisariotzapean, luzea eta ezaguna zen bi eskultoreen etsaitasuna zela-eta
|
egun
arte posible izan ez dena. Ezberdinak oso, biak beharrezkoak.
|
|
2023
|
|
|
Eta non sortuko, eta hirian behar zela," hirian baita bizia", nahiz eta Ipar Euskal Herriko barnealde euskalduna bere eskuko eriak baino hobeto ezagutu. Duela berrogeita bi urte Lizarran ikusi eta buruan iltzatua geratu zitzaion irratiaren ideiak gaur
|
egun
arte iraun duela ikusteak harrotasunez betetzen du, itsaskirri eta ekaitz ainitz bizi izan baititu Gure Irratiak. Baina ez da isiltzen den horietakoa, eta luma zorrozten du edo telefonoa astintzen du gustukoa ez duen zerbait entzuten duenean... eta ez da gutxitan gertatzen.
|