|
2002
|
|
|
Eta euskal literaturaren munduan irakurle gisa murgildu nintzen hamarkadaren nolabaiteko kronika, nahi izanez gero: beherago azaltzen saiatuko naizenez, 1989an hasi eta gaur
|
egun
arte iristen den hamarkada luzearena. Kasualitatea ala ez, lan honi azken ukituak ematen ari nintzaizkiola, Unai Elorriagaren nobelari emandako Sari Nazionalaren albistea heldu zitzaigun, eta inguruan sortutako zurrunbilo mediatiko guztia, eta horrek eskaini zidan (adiskide baten laguntza estimagarria dela medio) liburuaren izenbururako gakoa:
|
|
2003
|
|
|
1805, Osaba baten instruccinuac bere iloba ezcondu eta necazari batentzat bere eta bere familiaren gobiernu oneraco Jaungoicoaren legue santubagaz conforme: Manuel Umerez(), Oñatiko apaiz benefiziodunaren testua, gaur
|
egun
artean argitaragabea21 Osaba apaiza mintzo zaio ilobari, eta, era guztietako aholkuak eskainiz, Jainkoarekiko, bere buruarekiko eta lagun hurkoarekiko dituen eginbeharrak gogoratzen dizkio. Garai horretan bizi duten fede galtzearen arriskua azpimarratzen du behin eta berriz.
|
|
2005
|
|
|
Alde batetik, oso herrialde gutxik eskuratzen zituzten aurrerapen ekonomiko horren onurak, beste herrialde asko," Hirugarren Mundua" deituak alegia, mundu azpigaratua ziren bitartean, garapena eta hazkundea identifikatzen diren bi kontzeptu dira, eta geroago saiatuko gara bi horiek bereizten?. Eztabaidak sortu ziren, eta hasieran gutxiengo baten eremu akademikoetara mugatzen baziren ere, gertaerak egoskorrak dira, eta, halaz, munduan den gosearen arazo larriari konponbidea bilatzeko nazioarteko kezka gaur
|
egun
arte iritsi zaigu.
|
|
|
Testuinguru horretan, hirurogeita hamarreko hamarkadan hasi ziren agertzen munduko ingurumen eta pobrezia arazoen inguruko kezka ageri agerian uzten duten txosten, bilera eta dokumentuak. Eta txosten, bilera eta dokumentuak ugaldu egin zaizkigu gaur
|
egun
arte. Orain, liburu honetako gogoeten gai den Garapen Iraunkorraren kontzeptu" ospetsuari" buruzko garrantzitsuenak aztertuko ditugu.
|
|
|
Gaur
|
egun
arte iraun duen eredu sozio-ekonomikoa hazkunde hutsaren filosofian oinarrituta dago. Kontu nagusia hazkundea bultzatzea da, hau da, Barne Produktu Gordina handitzea; ongizatearen adierazle bat da baina, paradoxikoa bada ere, ez ditu gizarte zein ingurumen mailako alderdi asko kontuan hartzen.
|
|
|
Ekonomikoa mundu fisiko naturaletik aparteko sistematzat ulertzean, politika ekonomikoak eta garapenaren aurrerapausoen neurketak moneta terminoetan beste ezertan ez dira oinarritzen. Hazkundearen helburua produzitutako kapitalaren metaketaz lortuko delako iritzia, eta gero eta urriago izan daitezkeen natur baliabideek kapital hori ordezka dezaketelako erabateko ustea, gaur
|
egun
arte heldu dira.
|
|
|
Gaur
|
egun
arte, ezagutzen ditugun gizarteek produkzioaren eta kontsumo materialaren hazkundearen terminoetan planteatu badituzte aurrerapenak, beharbada orain horiek nola murriztu planteatu da. Prozesu luze baina etengabea izan daiteke, konbentzimenduan oinarritua eta gizarte bakoitzak, bere identitate ezaugarriez, bere ezaugarrietara moldatzeko moduan formulatzeko irekia, betiere aukera faktoretzat harturik alegia.
|
|
2008
|
|
|
Elkarrekin bizi ziren. Duela hogeita bederatzi
|
egun
arte.
|
|
2010
|
|
|
Duela bi
|
egun
arte merkatuaren esanetara bizi izan gara, eta gainera pentsaera bakarra zen. Oraindik 2008 urtearen amaieran, Amerikako Estatu Batuetako Erreserba Federaleko presidente ohiak, Alain Greenspanek, hala zioen Estatu Batuetako Kongresuan:
|
|
|
Lehendakari bakar batek ere ez du negoziatu ETArekin. Baina Suarezen garaitik gaur
|
egun
arte, Espainiako presidente guztiek negoziatu dute ETArekin. Lehendakari izan naizen urteetan ezagutu ditudan bi presidente espainiarrek, biek negoziatu dute ETArekin.
|
|
2011
|
|
|
Geroago, kartagotarrak ez ziren atzera gelditu. Hauek ere lan horietan aritu ziren eta horrela jarraitu dugu gizakiok gaur
|
egun
arte [3].
|
|
|
1449an bertako agintariek merkatua egiteko baimena eskatu zioten erregeari, eta hamabostean behin egiteko baimena jaso zuten. Gaur
|
egun
arte dirauen urteroko feria antolaketa ere lortu zuten. Merkatu eta feria egunetan produktuek ez zuten peajerik ordaindu behar, bertakoek edo ondoko herrikoek erosiko baitzituzten salgaiak.
|
|
2012
|
|
|
Era berean, autogobernatzeko ohiturek bere horretan iraun behar zuten. Ondorengo urteetatik gaur
|
egun
arte, ikuspegi hori berrehun urtean zehar euskal ideia politiko eta juridikoetan aitzindaria izan zen. xix. mendean barrena, Batzar Nagusien baitako zuzenbidean aditu eta politikoen artean iraun zuen, ondorengo orrialdeetan frogatuko dugun bezala. Mendearen erdian, Pedro Egaña eta Blas Lopez izan ziren ideia horren jarraitzaile eta euskarri eta euskal konstituzio politikoaren teoria horrela landu zuten.
|
|
2022
|
|
|
37). Horrela, gobernu zentralak, 70 urte inguruko epean. Bigarren Mundu Gerraren amaieratik gaur
|
egun
arte?, estatu federatuen eskumen esklusiboko zenbait arlotan bere presentzia inposatzea lortu du.
|
|
|
Gobernu zentralak, beraz, bere presentzia lehen planoko eragile ekonomiko gisa inposatzea bilatzen du hainbat bide erabiliz; hala ere, estatu kideek ez dituzte beti onartzen haren esku hartzeak, Quebeceko Gobernuak bereziki, bere jurisdikzio eremuetan muturra sartzeko ahaleginak ikusten baititu sarritan. Gainera, 1960ko hamarkadaren hasieratik gaur
|
egun
arte, eragile sozioekonomiko nagusiek (Tanguay, 1990; Lévesque et Bourque, 2013; Rioux, 2020) 54 onartu egin dute Quebeceko Gobernuak garai batean ezarri ziren estrategia ekonomikoen elaborazioan hartu zuen lider rola.
|
|
|
Kanadak kolonialismoa alde batera uztea askoz gehiago da autoktonoei beste kanadarrei ematen zaizkien" aukera" berberak ematea baino. Gaur
|
egun
arte, menderakuntza kolonialaren logikak indarrean jarraitzen du erabat; ez bakarrik muga nazionalen barnean, baita herrialdeak nazioartean duen eginkizunean ere (Bacon, 2020: xx).
|
|
2023
|
|
|
Horrek guztiak, ondorio latzak sortu ditu nigan, gaur
|
egun
arte lantzen ari naizenak. Horien artean, bizi dudan antsietatea da, batez ere, sozializatzeko garaian.
|
|
|
Sufrimendua anestesiatuta, ezkutatuta, egon da gaur
|
egun
arte gizartean, porrot gisa hartu izan da, gaizki ikusita egon da, ahulezia balitz bezala, eta egoera hori aldatu behar dugula uste dugu. Bizi  tzan zehar denok izan dugu uneren batean edo bestean antsietatea, denok, normala da, baina ezkutuan gorde ohi dugu.
|