|
2000
|
|
|
Izan ere, egun hartan, aitaren manuz bazkarirako ekarri abereak eta animaliak, batzuk ukuiluetarat eta abeldegietarat, eta bertze batzuk jauregiaren gibelaldeko oholesi tipi batzuen arterat bildu zituzten, bakoitza bere sailekoekin eta espeziekoekin, hiruzpalau morroik zaindurik eta begiraturik, aizto eta labanen orenaren goait, zeren, abere haiek bere puntuan akabatu eta larrutu beharra baitzegoen —edo lumatu, hegaztien kasuan—, kozinatzerakoan eta mahairat zerbitzatzerakoan gozoagoak eta apetitosagoak izan zitezen amoreakatik. Oholesiak lauzpabortz ziren, elkarri itsatsiak, bakoitza ate tipi edo ateska batekin, zeina aise ireki eta herts baitzitekeen, lokarriz
|
eginikako
lakio batez baliaturik. Oholesi haietarik batean hiru orein zeuden, zeinetarik bi, bata arra eta bertzea emea, elkarren ondoan baitzebiltzan, hirugarrenetik —bertze ar bat— bereiz.
|
|
|
Eta bakarrik zegoen. Baina ez zegoen jadaneko hain bakarrik, zeren ziegetarat
|
eginikako
bisitan konplize bat ediren baitzuen, eta nihaur bainintzen konplize hura. Eta haren konplizea nintzelako kontatzen ari zitzaidan kartaren historia eta hiru anaiena.
|
|
|
Eta hormatik dilindan zegoen gurutzearen aitzinean buruz buru belaunikatu —zeren eta gurutze hura baitzen irudi eta imajina orotarik osabak ontzat ha rtzen zuen bakarra—, eskua elkarri eman, eta osabak arestian
|
eginikako
zina errepikatu genuen:
|
|
|
Harik eta egun batean —Mattinek eta biok aitonarekin berarekin Gipuzkoarat
|
eginikako
bidaiaren ondotik izan zen, handik bizpahiru egunetarat— gure aitak erran zion arte:
|
|
|
Kontakizunaren akabatzeko, ordea, derradan ezen ikusleek bi zezen haiek izan zituztela sari, hain izan zen perfeta eta akasgabea jendearen lana, zeren, alde batetik, plazarat biluzgorri sartu ziren bi zezen haiek are biluzgorriago utzi baitzituzten hondarrean, eta, bertzetik, zeren ez baitzegoen zalantzarik ezen zezen bi haiek akabatu zituztela, osorik ez ezik puskaz puska eta mokoz moko ere bai, atomoz atomo, frogatzen zutelarik, modu hartan, ezen Demokritoren teoria atomista egiazkoa bezain errefutaezina zela. Baina urbiaindarrok filosofiaren historiari egun hartan
|
eginikako
kontribuzionea eta ekarpena handia izanik, are handiagoa izan zen Dionisos edo Bakoren omenez ondoren egina, zeren, zezen haiek atsegin sari zituztela jakin bezain fite, burdinak eta harriak, ikatza eta egurra eraman baitzituzten ikusleek plazarat, eta han berean erre eta xispildu zituzten bi zezenak. Eta jan eta edan egin zuten, haragia eta arnoa, arnoa eta haragia.
|
|
|
Bertze nonbait erran dizudan bezala, Frantziako erregeren eta Espainiako infantaren ezkontza sonatu hartarik itzuli zelarik, behin baino gehiagotan aipatu izan zigun aitak nola Villagrandeko dukeak promes egin zion ezen markes tituluarekin sarituko zuela, baldin berarekin
|
eginikako
tratua —ehun kanoi eta bi mila fusil Espainiako armadarentzat— behar bezala konplitzen bazuen, hurrengo lau urteetan. Eta gau hartan, bada, afalorduan, hala mintzatu zitzaion dukea:
|
|
|
Erran behar ote dizut, jaun André, ezen osaba Joanikotek ez zuela Alessandro de Novara bakean utzi, eta harekin aritu zela italianoz, hura jauregirat iritsi bezain fite, kalaka eta kalaka, nahiz eta gure ezusteko gonbidatua gaztelaniaz ere ongi baino hobeki moldatzen zen? ...ioten, eta ni haien ondoan aditzen eta aditzen egoiten nintzen, eta ulertzen nituen hitz urrietarik —zeren, alde batetik, italianoak latina baitu iturburu, eta nik aitzinatu samarra bainuen latina, halako moldez, non jaun Marcelekin latinez mintzatzeko gai bainintzen, geldi eta baratx bazen ere, eta, zeren, bertzetik, Alessandroren goait geundela, egunoroz ikasten bainituen hitz batzuk osabak
|
Parisen
eginikako dikzionario iduriko hartarik— haien solasa asmatzen eta idurikatzen...
|
|
|
Osabaren pena handia izan zen, eta enea ez tipiagoa, zeren Italiarat
|
eginikako
bidaiaren ondotik ezin maiteago bihurtu baitzitzaidan txakur hura, leiala eta fidela zelako eta ezin maitagarriagoa, munduan ezagutu ditudan hainbat eta hainbat gizon baino hagitzez ere maitagarriagoa. Baina, nola osabak ohitura hura baitzuen, bere txakurra edukitzekoa, eta nola erran zaharrak baitio hilak lurperat, biziak aserat, handik hiruzpalau egunera izan genuen etxean orkume berria:
|
|
|
—Baina, deusetan hasi aitzin, fabore bat eskatu nahi nioke. Izan ere, Mattinek ez luke deus ere ulertuko eta nahi nuke hau guztia isilpean eramaitea eta bion artekoa izaitea, apezari
|
eginikako
aitor sekeretua balitz bezala.
|
|
|
—Baina zer ohorez ari haiz hi...? Eta non utzi duk guk aspaldian
|
eginikako
zina. Edo hik ere heure anaiaren inkisidorea izan behar ote duk?
|
|
|
Fede kontuetan gizon gogorra eta zurruna zen arren, gozo ibili zitzaidan aita jesuita nik hari
|
eginikako
lehen aitor hartan, neure kontzientzia estutu gabe eta neurriz kanpoko galdegiterik egin gabe. Halarik ere, aita Bartolomek ongi baino hobeki zekien orduko zer nahi zuen eneganik, eta, akabantzan, bere kontseiluen emaiterat beharturik sentitu zen:
|
|
|
Izan ere, biharamunean —merkatu egun hartan, beraz, zeinean, aziendak eta ganaduak ez ezik, bertako fruituen miresteko parada ere izan baikenuen: patatak, aguakateak, guaiabak, mangoak, bananak, eta bertze mila tuberkulu eta fruitu, hauek zaku batzuetan, horiek moritxearen palmaz
|
eginikako
saskietan eta haiek ihizko otarreetan—, bortz gizon iritsi ziren Santo Tomáserat, zaldiz, gibeletik morroi batzuk zituztela, batzuk zuriak, beren asto eta mandoetan, eta bertzeak, gehienak, indiar horiak, oinez zihoazenak, bakoitza bere kargarekin, zeren eta haien artean lau motatakoak baitziren zamariak: zaldiak, astoak, mandoak eta indiar horiak... hauetarik hainbat eta hainbat biharamunean salgai jarriko zituztenak, zeren esklaboak baitziren eta esklabo gisa saltzen baitzituzten, beltzak eta bertze jende miserable batzuk bezala; eta bortz gizon haiek herriko bertze ostaturantz zihoazen, zeina baitzen Octavio Hernando zeritzan gaztelau batena.
|
|
|
Eta, nola oroitarazi zidan sugeen putzuak —biharamunean ikusi nuenean— Pagabasoko leizea! Zeren, eskuz
|
eginikako
putzu bat zen arren, sare batek estalia eta Pagabasoko leizea baino hagitzez ere tipiagoa, hura bezalakoa baitzen funtsean, azpian eta hondarrean bere munstroak zituena... eta zeren sugeen putzu hura indiar eta beltz haien beldur iturria baitzen, nola Pagabasoko leizea urbiaindarrena.
|
|
|
, 32 eta, orduan, Urbiaingo karriketan ikusten nuen neure burua, eta imajinatzen nuen ezen halakoa izan zitekeela urbiaindarren komentarioa ere, baldin egun batean harat itzultzen banintzen, eta baldin ziega krudel haietarik iragana nintzela bazekiten: " Horra hor infernuan egon den gizona!" Baina ene ameskeriak ziren haiek, zeren eta, nola itzuliko nintzen ni, bada, Urbiainerat, baldin infernu hartan ez bazen reskat posiblerik ez libramendurik, Heriok presooi eskain ziezagukeena baino, eta baldin ene etorkizuna, halatan, lurrean
|
eginikako
zulo bat bazen, ene gorputzaren neurrikoa, norat egotzi eta non ehortziko baininduten berant baino lehen, presondegi hartan guztia jasangaitza zelako: nola gaueko hotza hala eguneko beroa, nola gelen iluna hala sartzen zèn hezetasuna, nola eltxoak, euliak eta mandeuliak hala zorriak eta tximitxak, nola guardien tratua hala alimentazionearen eskasa, nola burdinak hala kateak, loturik eta uzkaldurik nindukatenak...?
|
|
|
AITONA Nikolasek buruan sarturik zeukan, bere aita jaun Albert Etxegoienek hala irakatsirik, ezen negozioen munduan ez zegoela geldi egoiterik eta harremanetan jarri beharra zegoela hango eta hemengo jendearekin: pentsamolde haren ondorez erosi zuen, hain zuzen ere, Olabeko ola, Irungo lurretan; eta hargatik ere eraman izan zituen umetan bere bi semeak —bata, gure aita, jaun Martin Etxegoien, eta bertzea, osaba Joanikot— batetik bertzerat, hainbat bidaiatan —Gipuzkoarat hiruzpalau aldiz eta Iruñarat bitan—, bere aitak berarekin egin zuen eredurat, biek Nafarroako erregeordeari
|
eginikako
bisitan; eta gu ere —Mattin eta biok, haren bilobok— berdintsu eta orobatsu ibili nahi izan gintuen, halako moldez, non ongi baino hobeki oroit baitezaket Mattinekin eta aitona Nikolasekin Gipuzkoarat egin bidaia, Irun Hondarrabirat, nik sei urte bertzerik ez nituela. Baina, negozioak bere lehen obligazionetzat bazituen ere —baita bere buruhauste gehienen iturri ere, derradan bide batez—, kultura zen aitona Nikolasen zaletasuna —artea, zientziak eta hizkuntzak—, eta alor horiekin loturikako gaiak zituen on, gozo eta ezti.
|
|
|
Desterru hura, beraz, distantzian eta legoatan ez zen luzea ez neurtezina, baina nola amorante batzuei gorputzen urruntzerik tipienak arimen urruntze guztizkoa dakarkien, hala egiten zitzaien gure odoleko gizon emazteki haiei eskumenean zirudiena eskuragaitz, desterrua kasik jasanezin egin arteraino. ...ahi den pizten ziren katoliko eta protestanten arteko aharrak eta liskarrak —hala nola Charles de Luxe eta Belzunzeko jaunaren artekoak—, etxegoiendarrak saihesterat eta ekiditerat entseiatzen zirenak, eta ekidin ere zituztenak nola edo hala, baina beren baitarik eta beren gorputz arimetarik baztertu ezinik, aldi berean, arrisku eta peril sentsazio hura, deserosoa eta gozagaitza, aitzina
|
eginikako
urrats bakoitza edonoiz gibelat bihur zekiekeen beldur, alde bietarat osin bana zuèn bide meharretik ibiltzerat kondenaturik baleude bezala, egun batean bai eta hurrengoan ere bai.
|
|
|
Villagrandeko dukeak etxerat
|
eginikako
bisitaren ondotik izan zen —zeina aitzinago kontatuko dizudan—, handik bizpahiru urterat.
|
|
|
Emazteki haren betartea oroitzen dudan bakoitzean, osabarekin Italiarat
|
eginikako
bidaia gogoratzen zait, non ikusteko parada izan bainuen Annibale Carracciren marrazki bitxi batzuk, ritratti ridicoli zeriztenak, eta arestian aipatu keinuen exagerazioa eta soberania oinarri zutenak, han Bolognan. Eta zer bertzerik gara, bada, bizitzak astindu eta inarrosten gaituenean, ustekabeko baten aitzinean, edo azken orenean...?
|
|
|
Izan ere, ehizan bezala, aitak bere berezko sena eta bere begia baliatzen zituen, zeren eta ez baitzen gai osabak egiten zituen kalkuluen egiteko, eta begia eta sena, sena eta begia, oso ere luze edo oso ere labur geratzen zitzazkion, tiroen inpaktuek ongi adierazten zutenez; osabak, aldiz, erraiten zuen: " Eman niri objektiboaren posizionea, kargaren datuak... eta ez dut huts eginen"... eta, tiro egiteko orduan, sartuko zuen bala, morroi pare batek lagundurik; sartuko zuen bolbora; emanen zion kanoiari, objektiboaren eta berak matematikoki
|
eginikako
kalkuluen arabera, behar zuen inklinazionea, eta haren tiroa ez zen jopuntutik urrun ibiliko. Eta, tiro egin aitzin, neurtzen zituen balaren pisua eta bolborarena; eta tiro egin ondoren, tiroaren luzea; eta datu guztiak neurtzen eta apuntatzen zituen paper batzuetan, zeinak gordetzen baitzituen arreta eta ardura handiz, zientziaren sekeretuak balira bezala.
|
|
|
—Baina ebanjelioaren egia duk ezen Jesus pobre jaio zela... —Pedrok
|
eginikako
marrazkiaren alde atera zen osaba Joanikot.
|
|
|
AHANTZI egin zait erraitea ezen osabak bi liburu ekarri zituela Italiarat
|
eginikako
bidaia hartarik: bata zen De Proportione Motus, Marcus Marcirena, eta bertzea pozoinei buruzko tratatu bat, ongi ilustratua, Dioskorides famatuarena.
|
|
|
emazteki bihurturikako jainkosa baten gorputzaren bitartez; bertzean bertzetik: gizon
|
eginikako
Jain koa ren gorputz odolen bitartez...?
|
|
2001
|
|
|
Txirritarenak A. Zavalak Auspoa sailean atera zituenez hartu ditut: bitan eta bitara argitaratuen artean
|
eginikako
aukera nirea da, ezinbestean. Goian, 12 [atalean] aldatu bertsoak bi lekutan aurkitu ditut zenbait aldaera gorabehera.
|
|
2002
|
|
|
Lehendabizi, eskola liburuak. Gure artean azken urteotan ikastolaren alde
|
eginikako
borroka ezaguturik, ez dugu denbora gehiago galdu behar herri baten hizkuntza eta kultura aurrera eramateko, eskola dela biderik aproposenetako bat azpimarkatu nahiz. Eskola, ikastola, erakunde errespetagarria da (baina ez dezagula ahaztu, errespetua eskatu ez baino irabazi egin behar dela, luzaro iraun dezan nahi badugu).
|
|
2004
|
|
|
Eskualdun izaiteko, ez da aski egitea bilkhura bat heben, bazkari bat hor, frantsesez
|
eginikako
mintzaldi zonbeit artetan. Ez da aski dantza, pilota, eta ohidura zonbeiten begiratzea.
|
|
2005
|
|
|
Legeak balitezkeela ez dezaten zernahi egin? Sortu aitzin
|
eginikako
diagnostikaz badira legeak eta nehork ez ditu gehiago aplikatzen30.
|
|
|
Non ez dugun Amoco Cadix, Prestige, Irak eta Palestinako gerla, Le Floch Prigent, politikari lapur, sorgin, azti, kirolari dopatu, etorkin esplotatu, droga, Fairfax Cryobank, Top girl" s obulo edo birjinitate inkanteez
|
eginikako
mundua hautatzen.
|
|
|
Zazpiak bat! Eguo hartan kantatua izan zen Gratien Adema Zalduby k
|
eginikako
olerkia. Titulutzat zeukan Eskualdunen sort herriko kantua, chant patriotique basque compasé a loccasion des fétes intemationales
|
|
2007
|
|
|
Jules> Moulier> Oxobi-k abegi ona egin zion López de Mendizabalen Egutegiari: Atseginekin hartu dugu López Mendizabal Ixaka gure adiskideak
|
eginikako
Euzkel Egutegia479.
|
|
|
— Haur berri horri aitatxiren eskuetatik
|
eginikako
seaska bat errefusatuko diozu?
|
|
|
kasetalariak kondatzen zuen nola auzo herriko soldado kaserna batean, ixtorio misteriotsu bat gertatu zen bost urte goizago, erran nahi baita mila zortzi ehun eta hogoita bostean. Artaño deitu soldado bat kondenatua izan zela agorrila erditsutan
|
eginikako
ohointza baten gatik, Joseph Dumoulin deitu lagun batekin (gure Lastaga famatua, iduriz) lapurketa bat obratu zutelakotz Bordeleko notario lukurari baten etxean, eta, hau garbitu eta, urrezko luis eta harri bizi mordo bat arrobatu. Galdezketa larriak (eta bortitzak?) jasan izan gatik, Artañok beti ukatu zuela altxorraren jabe zenik, biek ekintza egin eta Dumoulinek zuela nunbait gorde, eta ez zakiela ez hau ez hura nun ziren.
|
|
2008
|
|
|
Proposatu nien galdegitea ene euskaltzainkide zen Piarres Larzabali antzerki iduriko zerbaiten idaztea. Onartu zuen eta 1973ko apirilean eskuetan nuen Larzabal apez eta antzerkilari famatuak
|
eginikako
lana.
|
|
|
Jean Haritschelharrentzat egiten den omenezko bilduma honetako atarian, J L. Lizundiak laburbiltzen du hain luzaz Euskaltzaindiaren buruordea eta gero burua izan denak erakunde honen zuzendaritzan egin lana. Nik, berriz, haren bibliografia akademikoa bildurik, atariko solas honetan bereziki gogorarazi nahi nuke ez direla idazlan horietan mugatzen Haritschelarrek hainbertze urtez euskalgintzari eta euskal kulturari
|
eginikako
ekarpenak. Alabaina, kanpoan gelditzen dira oraino Herria> astekarian astez aste, urtez urte, argitaratu artikuluak, ehunka, milaka segurenaz ere, kontatzeko liratekeenak, G. Ponttok zaintzen duen hitz baratze hartakoak bereziki1, edo berdin, Telebixta> leihotik> sailekoak, baita Baionako Euskal Erakustokian mende laurden batez kasik() eginikako zerbitzuak ere (besteak beste 1970eko hamarkadan euskal unibertsitatea sortu aitzineko jardunaldien aterbetzeko eta laguntzeko); bederatzi urtez Baigorriko auzapez gisa() eginikakoak, irakaskintzako azpiegituren garatzekoak ororen gainetik, ahantzi gabe.
|
|
|
Nik, berriz, haren bibliografia akademikoa bildurik, atariko solas honetan bereziki gogorarazi nahi nuke ez direla idazlan horietan mugatzen Haritschelarrek hainbertze urtez euskalgintzari eta euskal kulturari eginikako ekarpenak. Alabaina, kanpoan gelditzen dira oraino Herria> astekarian astez aste, urtez urte, argitaratu artikuluak, ehunka, milaka segurenaz ere, kontatzeko liratekeenak, G. Ponttok zaintzen duen hitz baratze hartakoak bereziki1, edo berdin, Telebixta> leihotik> sailekoak, baita Baionako Euskal Erakustokian mende laurden batez kasik()
|
eginikako
zerbitzuak ere (besteak beste 1970eko hamarkadan euskal unibertsitatea sortu aitzineko jardunaldien aterbetzeko eta laguntzeko); bederatzi urtez Baigorriko auzapez gisa() eginikakoak, irakaskintzako azpiegituren garatzekoak ororen gainetik, ahantzi gabe.
|
|
|
–Euskarari buruz Detxepare k
|
eginikako
bi olerkiek dantza tituluak dauzkate: Kontrapas> eta Sautrela? 1 zioen Iker bildumako ale honek omentzen duen Jean Haritschelhar euskaltzainburu ohiak.
|
|
|
Ruizekin
|
eginikako
konparantza, Gil Berak (1992) seinalatu zuen bezala, ez zen arras berria euskal literaturaren historiografian, Mitxelenak egin zue nean. Izan ere, pixka bat lehenago jadanik solas bera erabili baitzuen Etxaidek,
|
|
|
1950eko hamarkadan, Etxaide jarrera honen hartzera bultzatu zuen pen tsalmoldea oso hedatua zen euskal idazleen artean, eta aurreko hiru mendee tan ere berdin zabaldua izan zen. Ezagunak dira eta askotan agertuak izan dira Oihenartek8 XVII. mendean, Archuk XIX. mendean, 9 edo Lafittek XX.ean
|
eginikako
oharrak.10 Villasantek berak ere Etxaideren bidetik segitu zuen, honek erabili argumentu berak baliatuz Historia> de> la> > vasca n Echepareren lana aurkeztean: Hitako artziprestea aipatu zuen bi autoreen obren arteko antzekotasunaren azpimarratzeko, eta erlatibismo historikoaren
|
|
|
Gorago seinalatu dugun bezala, Mitxelenak eta haren ildotik ari izan diren beste literatura historialariek argi izan dute Echepareren obraren alder di bat behintzat Pizkundearen garaiari lotu behar zitzaiola. Alabaina, inpri matzearen munduan sartu euskararen gorazarrez
|
eginikako
koplei Pizkun deko usain berezia darie, eta nekez dudan jar daiteke gai horien tratatzeko Echeparek erakutsi zuen bihozberotasun baikorrak garaiko ideiekin eta litera turarekin lotura hertsia zutela (Haritschelhar 2002a). Haatik, Mitxelenaren ondotik hizkuntzaren alderako alderdi hau, eskaintza hitzean ikus daitekeen bezala Echeparerentzat berarentzat hain garrantzizkoa zena, gutietsi bezala izan da, funtsean bazter kontu bat izan balitz bezala.
|
|
|
egokiagorik egitea, ez berak
|
eginikako
koplei hobekuntzen ekartzea; ikus halaber Altuna (1991). Ondoko mendean ere Etcheberri Ziburukoak Manual> Debozionezkoa ren sarreran Irakurtzaille> debotari> eskaini neurtitzetan ere aurkituko da topos bera: 15
|
|
|
Gauza guti dakigu mundu hartaz baina harri garri litzateke orduko herri kulturak sortu eta hazi kantu tematiketan emaz teen aldeko argumentaziorik aurkitzea. Dela emazteez, dela amodiozko ha rremanez, lapurtuak barne? 29
|
eginikako
olerkietan idatziengatik, arrazoi osoz dio Orpustanek:
|
|
|
98), Goienetxe medikuak hiru idazlan argitaratu zituen. Batetik, 1885ean, Errepublikaren izurriteak Semperen buruilaren 27an Donibaneko Goyeneche Dotorak
|
eginikako
predikua dugu, Baionako Lasserre argitaletxeak plazaratutako orrialde bateko idazkia. Badirudi aurreneko idazlan labur hori Goienetxeren karrera politikoaren hasierako aldiari dagokiola, gorago argitu denez108 Moldiztegian sartu baldin bazuten, pentsatzekoa da prediku horrek jendearen arreta erakarri zuela, xuri gorrien arteko giro liskartsu hartan.
|
|
|
Balitzane guzian hedatu da Hemen Ongiko gertakari horren berria. Zigarro andeatuak banatu ondoren, hauek, ilaun beltzduraz
|
eginikako
ezin sinetzizko heleza eta Peiok hartu duen zafraldia. Han ziren zenbaitek pena hartua zuten amerikanoaz, zer moldetan laidostatua izan zen.
|
|
|
Zafratu ere zuten gure Mizel konkorra! Oihukatzen zutelarik nahiz
|
eginikako
urdekeria bat zela, akulu ukaldika bizkarra tunpilokatu zioten! Mizel doi doietarik eskapatu zen, traktorra zaluagoko oxkan mugiarazirik.
|
|
2009
|
|
|
Nobela saria bezala 1958an sortu zuen Euskaltzaindiak, nahiz eta 1961 arte ez zuten saririk eman, eta gaur egun ere antolatzen du sariketa hau. Gabriel Aresti nagusitu zen 1961ean (Mugaldeko herrian
|
eginikako
tobera), Augustin Zubikaraik hiru aldiz irabazi zuen (1963, 1967 eta 1969), Lourdes Iriondok 1970ean irabazi zuen, Luis Haranburu Altunak 1964an eta Junes Casenavek 1980an, besteak beste.
|
|
2011
|
|
|
Nola dakigu badirela, begiz ikusi edo eskuz hunki ez ditugunaz geroz? Ikusi dituzketenek erranik, berek
|
eginikako
berina batzuez begiak zorrozturik. Aipu ditugun ikertzaile horiek ez dute bakarrik atzeman badirela langile xehe horiek, baina ere zer ari diren, zer duten alde beren lanaren egiteko, eta zer ez.
|
|
|
Horra zertarik behar zenukeen begiratu ahal oroz zure oilategia. Horretako aski zenuke noizetik noizera zenbait ahur lastoz
|
eginikako
gar baten erabilaraztera xoko guztietan. Bertze alde, oilategitik hurbil, aterpean, emazu oiloen menean legar xehea aski lodi.
|
|
|
Behiari bezala, urdeari ere odolaren kentzera abiatu gabe, ematen zaio burutik behera. Horretako badute zuhamu gogorrez
|
eginikako
mailu bat, gizonaren buruaren heintsukoa, gider luze batekin. Honetaz ematen diote urdeari buru gainean, burua lepo hezurrari lotzen zaion gunean.
|
|
2012
|
|
|
"... emaiten du paper hazkar batekilan
|
eginikako
mustro buru bat" irakurri berri diogu Jean Barbierri, eta irakurritakoak periodikoak esandako guztia irensten duten buru askoren traza ekarri digu gogora...
|
|
2013
|
|
|
Politikan ez zuen ez burua, ez eskua gorde. Abertzale zen zentzu onean, aberria maitatzen baitzuen, Iparraldeak nortasun bat irabaz zezan Renaud d' Elissagarayekin eta geroago beste zenbaitekin departamenduaren eskatzean, baita bera Pariseraino joaten euskararentzat lege baten eskatzean, ez da sekulan aspertu xede horien erdiesteko
|
eginikako
obrak eta ipar euskaldunen nahikari berria argudio gisa erabiliz. Euskaltzaindian lehenburu orde zenean Villasantekin gure erakundea euskararen alde ekoizten eman zen eta lana batzordeetan eta taldetan banatuz.
|
|
|
Erlisionearen beharra sendi dute bertzalde hirriskutik urruntzen diren egunetan, gogo bihotzak ilhun eta pisu daudelarik: deusek ez diote holako gozoa emaiten, nola elgarrekin
|
eginikako
othoitz eta kantu batek. [?] Su hegiko gizonak dire hortan ere idekienak, goxoenak, begitarte onekoak, aiherkeria gabekoak apezari buruz. apeza den tokian, bada bethi hein batean erlisionezko gauzen gogoeta.1645
|
|
|
Anekdota bitxi horretaz at, jakin beharrekoa da Arestiren lehen antzerki obra —Mugaldeko herrian
|
eginikako
Tobera, 1961— Arantzazuko Teologiako ikasleek antzeztu zutela lehenbizikoz, Arestik berak aitortua duenez, gorago aipaturiko gutunean. Gabonaldietan hainbat antzerki egin ohi zuten Arantzazuko ikasleek; horietako bat izan zen nonbait Arestirena, 1962ko Gabonetan.
|
|
2014
|
|
|
oteiza artista ospetsua zen ordurako, eta urteak zeramatzan bere hamalau apostoluak,?, bularretik
|
eginikako
baten ttua edo
|
|
|
Bularretik
|
eginikako
baten ttua
|
|
|
Zergatik? " Orain artean
|
eginikako
lanen esker erakutsiz". Zertarako?
|
|
2015
|
|
|
Eta... ez hain interesgarriak ere! Garai berean, Iparraldeko erakusketa batzuetan parte hartu nuen, Urruñako Hazia elkarteak antolaturikoan gure baserriko borta aitzinean motozerraz
|
eginikako
zizel lanak erakusten nituen, eta Eñaut Larralde eta Piarres Erdozaintzik abiatu Marrazkirri famatuan, hasmentatik.
|
|
|
Gerla solas, mintzaldi bat emana izan da arratseko 18:00etan Larreko salan, 14/ 18 garai hortan Senpertarren egoera azpimarratuz. Andre Lesca k
|
eginikako
lana aurkeztu dauku eta zenbaki andana bat eman; aipagarrienak, zonbat gazte mobilizatuak izan diren, zonbat gerlarat joan diren, zonbat hil diren guduan eta abar. Eztabada interesgarria sortu da, hala ere galdera batzu erantzunik gabe gelditu dira.
|
|
|
Latsak segurtatuko ditu edariak. Jada
|
eginikako
lan batzuekin erakusketa bat ere izanen da eta egun hori osoki elebiduna izanen da. Ongi etorri deneri!
|
|
|
Meza 10: 30etan. Ateratzean burrasoek
|
eginikako
pastiza saltzea. Zintzur bustitzea eta bazkaria Santa Maria eskolan (20 eurotan helduentzat eta 5 eurotan haurrentzat).
|
|
|
Bere ogiekin, etxetako itzulia eginen du Ortzaize, Arrosa, Bidarrai eta Irisarrin. Ogi eta pastizaz bestalde, komertsio berriak epizeria ere ukanen du eta tokiko ekoizpen batzu salduko ditu, hala nola Arrosako laborari baten esnea eta Alduden
|
eginikako
burra.
|
|
|
Badira ere buztinezko produktuak (ghassoul), Maroko iparraldetik datozenak, kataplasma gisa erabiltzen direnak. Eta oliba beltz pastarekin
|
eginikako
salboinak ere badituzte, larrua sanotzeko.
|
|
|
Nepal gaualdia Hau ere arras hunkigarriki iragan da joanden larunbatean, aratsalde apalez, Artetxean, jendez betetako salan. Arbonako Dhan nepaldarrak eta Lixeroneko Xiril Alvarezek, biak Gaurishankar elkarteko kide, erakutsi dauzkigute joanden ekainean Nepalen
|
eginikako
diaporama eta bideoa, hangoen laguntzera joan zirelarik. Zinez sesigarri da Nepaleko egoera ikustea, lur ikara suntsigarri haietatik landa.
|
|
|
Ondotik Eneko Bidegainek bilduma bat egin du bere iritzia emanez garai hartako gertakarieri buruz. Bururatzeko, Terexa Ibarrak kantatu dauku Matxin Irabola Senpertarrak Barbier apezari
|
eginikako
bertsu samin bat, hunen segidan Xumai Muruak Mixel Dargaitz Saratarraren bertsu bat, gero Arrantzaleak taldeak abestu du Matxin Irabolak idatzi kantua 14ko gerlaz. Bi bertsulari hauen obrak komentatuak izanak ziren kantatu aitzin.
|
|
|
Ondoko urtetan berrituko den esperientzia: Jean Michel Anchordoqui auzapezak ezkoz
|
eginikako
lekukoa pasatu dio Michel Setoain Erle Beltza elkartekoari, sinbolikoki, helduden urteko eguna gogoan.
|
|
|
06 72 64 20 04 eta 06 21 39 21 31 Besta on deneri eta ongi goza holako ateraldietan. Maila berean, entzun dut berrikitan
|
eginikako
60 urtekoen afarian, gaua frango labur gertatu zaiotela askori.
|
|
|
Euskal Herriko artisautza tradizionalaren elkarteak sustengatzen eta antolatzen du merkatu hori. Hor diren artisau guziek beren eskuz
|
eginikako
gauzak presentatzen dituzte. Nere baitarik frogaturik, zernahi gauza erosgai da, jantzi, esku zaku, bitxi fantesiako, lepoko, eskumuturreko, etxetako apaindura eta mila gauza.
|
|
2016
|
|
|
Gilz edo gakho zilho aphainduzkoa. Oihalaren zilho ustekabeko bati orratzaz
|
eginikako
tapagailu pollita". " Aruna:
|
|
|
Ez dakigu erokeria ala balentria deitu behar den gure 5 Senpertarrek
|
eginikako
lasterketa, urriaren 20an. La Reunion ugartean, urtero iragaiten den lasterketa hunek 167km badauzka, 10.000m desmailarekin.
|
|
|
astearte 22an (20:00) Lapurdi gelan'' Euskara bitxi bitxia'' hitzaldia Nicolas Tournadre unibertsitateko hizkuntza erakaslearekin frantsesez; asteazken 23an (17:00) Zuraideko bidean Uztaritze Tolosa senidetzaren seinaletika berriaren estreina eta konbenio arraberrituaren izenpedura; ondotik'' Memoria historikoari'' gaualdia Lapurdi gelan: 20:00 bi hirietako ikasleek
|
eginikako
lanaren aurkezpena eta 20:30 Mikel Errazkin eta Eneko Bidegainen hitzaldiak; ostiral 25ean' ’Mintzapero" gau eskolako ikasle eta erakasleak euskaraz mintzatu eta ahozko adierazpena hobetu nahi duten guzieri idekia. Ekimen hau eginen da 19:00etan Ttirrittan eta Latsan.
|
|
|
25ean ere, Zazpiak Bat taldearen biltzar na^usia arratseko 7etan gaztetxean. 26an, larunbat osoan," Eguberriko merkatua" leihor azpian plazan, San Josepe eskolak antolaturik, burasoek
|
eginikako
gauza ederrak izanen dira salgai, bai eta kafe bero beroa goxokiekin. 27an, igande eguerditan, Baratxartea jatetxean tripotx jatea, hobe erreserbatzea (05/ 59/ 54/ 20/ 48).
|
|
|
Joanden astearte aratsaldean, Senpereko eliza mukurru betea zen azken agurraren emaiteko kantu eta otoitzen artean. Sar hitzan bere auzoko emazte batek goraipatu du Philipperen bihotz handia eta ondotik Jean Louis Laduche Azkaingo mera ohiak laudatu du Herriko Etxean eta Donibaneko suhitzaileen artean
|
eginikako
lana. Gizon xume eta balios hunek bere pasioneaz bete du bere bizia, 43 urte eginik baratzezaingoan Azkaingo herrian eta hogoi bat bolondres gisa Donibaneko suhiltzaileekin.
|
|
|
Asko galdera baziren finkatuak eta antolatzaileek jakin dute xintxoki ihardesten. Bukatzeko, Gaztelondoan bazuten aratsaldeko goxo bat lizeoko sukaldaritza sekzio batek
|
eginikako
bixkotxen jastatzearekin. Ez da erraite beharrik jende adineko horiek loriatuak zirela.
|
|
|
Uztailan petanka torneoak mozkin baikorra eman dio eta artisau merkatuetan parte hartuz, Senegaldarrek
|
eginikako
puskak saltzen dituzte. Senegal herrialdean 14 miliun biztanle dira zointan %50ek langabezia jasaiten duten; horietarik %63 kanpainan bizi pobrezia gorrian.
|
|
|
" Gernika Batailoia" Larreko salan azaroaren 3an: Joan den abendoan aurkeztua izan zitzaukun lehen aldikotz Franck Dolosor ek
|
eginikako
film berezi hau. Aldi huntan emanaldia frantsesez izanen da, publiko zabalago bat hunkitzeko menturarekin.
|
|
|
Senpereko Euskara: Senpertar eta inguruko herritar multxo pollit batek parte hartu du Senpereko Euskarari buruz
|
eginikako
mintzaldietan. Lehenik entzun dugu Maitena Duhalde, aurkeztu dauku eramaiki duen lan sakona Lapurdi kostaldeko euskararen berezitasuneri buruz eta partikulazki Senpereko euskalkiaz.
|
|
|
Sekulako lan sorkuntza desberdinen ikusteko aukera badago eta ez pentsa udatiarrendako direla bakarrik. laz frogatu nuen eta harritzekoa da zenbat lan molde deskubritzen ahal den. Hor diren artisau guziek beren eskuz
|
eginikako
gauzak presentatzen dituzte eta ber denboran jendeen aitzinean lan egiten dute. 17 artisauek parte nartzen dute eta astearte guziz artisau bat agerian ezarria izanen da, hala nola Senpereko besten azken egunean, trikota, artile eta kakorratz (crochet) lanak aurkeztuak izanen diren.
|
|
2017
|
|
|
Gorago hel gaitezke: nola ez zaiku bihotza pirpiraka hasiko, arima onen eta heiek
|
eginikako
ongiaren ederra ikustearekin?
|
|
|
Herriari tokatzen zaizkion etxeak azken estremitatean ziren. Bidiak bere baitarik denborarekin
|
eginikako
manera batian. Komunak abandonatuiak, etzen memento agradablia auzapezkuaren hartzeko.
|
|
|
8an beteranoen eguna goizeko 11tan, lore pausatzea bi hil harrietan, ondotik zintzur bustitzea Herriko Etxean. Bertzalde, Francine Bonnefis artista famatuak arkatzez
|
eginikako
marrazkien erakusketa eginen du, Axuri’Arte elkartearen gelan, maiatzaren 19tik errearoaren 9a arte. Axuri’Arte elkarteak bazituen hiru artista:
|
|
|
18an, ortzegunez (21:00), elizan kantaldia Erlauntza taldearekin, sarrera 5€, urririk 15 urte arte. Francine Bonnefis artista famatuak arkatzez
|
eginikako
marrazkien erakusketa eginen du, Axuri’Arte elkartearen gelan, plazan, maiatzaren 19tik errearoaren 9a arte. Bertzalde maiatzeko hilabetean hiru erakusketa:
|
|
|
Erakusketa VTT eta haurrak kantuz Francine Bonnefis artista famatuak arkatzez
|
eginikako
marrazkien erakusketa eginen du, Axuri’Arte elkartearen gelan plazan, maiatzaren 20tik errearoaren 6a arte.
|
|
2018
|
|
|
Ibabe titi agerika salbu ilunabarrean freskatu duenean eta Ane goikoa jauntzia, baina goikoa ene gustukoa zenez halako bi triangeluak harat honak higitzen diren horietarik, bada xarmanki zela erraiten ahal dixut. Anitz jan dixie; gustatu dixie ahate konfita eta anana mazurez5
|
eginikako
dexerta zerbait; saiatu dixie arnoa, garagarjusa eta Xiberuko ura, erran nahi baita, sagar likorea; eta dantzatu dituxu; dantzatu dixie jota, merenge eta rocka, vals, pasodoble eta chotis, lotuak zein aske. Deliziusak, bi biak!
|
|
|
Une hartan, teatrogintzan, besteak beste, aro baten amaiera iritsi zen. Salbuespen lege horrexek galarazi zuen Gabriel Arestiren Mugaldeko herrian
|
eginikako
tobera antzeztea, Hernaniko Goialde taldeak antzezlana taularatzeko behar ziren guztiak prest zituelarik (del Olmo, 2016: 102).
|
|
2019
|
|
|
90. Gabriel Aresti," Mugaldeko herrian
|
eginikako
tobera", Egan, 1961.
|
|
2020
|
|
|
Eñaut Etxamendik Iparraldeko euskaldunen gutxiagotasun konplexuak eta zalantzak uxatzeko
|
eginikako
lana laudatu izan du: " Bera ulertzen genuen eta euskara batuaren alde zeraman lana sinetsigarri agertzen zitzaukun hortakotz.
|
|
|
Antzerki lanak: Mugaldeko herrian
|
eginikako
tobera (1961), Etxe aberatseko seme galdua eta Maria Madalenaren seme santua (1963),... eta gure heriotzeko orduan (1964), Justizia txistulari (1967), Beste mundukoak eta zoro bat (1969).
|
|
|
Mendibeko segeria Urriaren 31n Donibane Garazin iragan da" Saint Jean Pied de Port Accueil" elkarteak
|
eginikako
ikusgarri baten estreinaldia. Ikusgarri hori da Mendiben azken mendean zen lantegiaren maketa.
|
|
2021
|
|
|
Halere, euskalkien arabera, itxura desberdinak har ditzake partizipiozko egiturak halako perpausetan, nolako atzizkia eransten zaion (edo ez zaion): Mundu modernoan kristautasunari egindako kritika marxistaren muina; Berak eginiko toki, gorde leku ta garautegietan (Añibarro); Haren lehen antzerki obra, Mugaldeko herrian
|
eginikako
tobera, Arantzazun antzeztu zuten bertako ikasleek, 1962ko Gabonetan (Berria); Oihal larriz eginikako erridau bat; gure herriaz eskaini liburu koloretsuetan (Borda).
|
|
|
Halere, euskalkien arabera, itxura desberdinak har ditzake partizipiozko egiturak halako perpausetan, nolako atzizkia eransten zaion (edo ez zaion): Mundu modernoan kristautasunari egindako kritika marxistaren muina; Berak eginiko toki, gorde leku ta garautegietan (Añibarro); Haren lehen antzerki obra, Mugaldeko herrian eginikako tobera, Arantzazun antzeztu zuten bertako ikasleek, 1962ko Gabonetan (Berria); Oihal larriz
|
eginikako
erridau bat; gure herriaz eskaini liburu koloretsuetan (Borda).
|
|
|
Nabari denez, lau itxura desberdin ditu partizipio burutuzko egiturak adibide horietan: egindako, eginiko,
|
eginikako
eta eskaini (eginen pareko egitura, alegia). Lau aldaera horiek literatura euskalkien joera nagusiei dagozkie, horrek ez baitu erran nahi zenbait euskalkitako mintzamoldeetan hauetaz beste aldaera batzuk ere ezin erabil daitezkeela.
|
|
|
Dakigun bezala, atzizki hori izenlagunen eratzeko bereziki baliatzen da (ikus § 21.7), eta ez da harritzekoa hemen ere aurkitzea, zeren perpausei ere lot baitakieke ((e) lako perpaus izenlagun jokatuak, tzeko perpaus izenlagun jokatugabeak, ikus § 30.6.4.1). Perpaus erlatiboei dagokienaz, literatura euskalkietan agertzen diren formak kontuan hartuz gero (egindako, eginiko,
|
eginikako
), ko atzizkia aditz partizipioei loturik doan beste atzizki batekin batean erabiltzen da beti: edo ta atzizkiari erantsirik, edo (r) ik atzizkiari.
|
|
|
Bazter harresiak guneka beheretik gaineraino gogorki lodi; harri lantuz
|
eginikako
estalgi arkatu
|
|
|
deitzen duten, hemen ere, etxetik hurran lurra joz
|
eginikako
ordoki ñimiño biribila. Ezpartzutik askatu
|
|
|
Irakurlea gogorkiegi jazarriko etzaitalakoan, ausartatuko niz halere, berriki auzoan
|
eginikako
|
|
2023
|
|
|
«Irakurria dut egun batzuk direla,' Prix Goncourt' delakoaren ingurukoari buruz Jon Mirandek
|
eginikako
artikulua. Nondik sortu ditu, juduak, judu zaleak eta judu etsaiak direla-eta izkiriatu dituenak oro?
|