|
2000
|
|
|
Takoi fina
|
dute
emakume zapata hauek. Hasieratik erritmo pausatua du operak.
|
|
2001
|
|
|
Tamalez, euroaren sarrerak prezioak garestituko dituela espero
|
dute
emakumeok, gainerako kontsumitzaileek baino tinkoago.
|
|
|
Batez besteko kontsumoa ez da igotzen ordainketa eskaintza berriekin, edo oraindik ez da ikusten kontsumoan eragin hori, satelite bidezko telebista digitaleko plataformek (Canal Satelite Digital eta Vía Digital) batez besteko kontsumoaren %2, 2 baino ez baitute hartzen. Sofresen datuek berriro erakusten
|
dute
emakumeek telebista gehiago ikusten dutela gizonen aldean (38 minutu gehiago egunean), eta etxekoandreen kasuan, monitorearekiko esposizioaren batez besteko denbora 267 minutura igotzen dela. Haurrei dagokienez, eguneroko kontsumoa 154 minututan egonkortzen da.
|
|
|
José Gurrea, Bilboko Euskalduna Klinikakoa, keinuak besterik ez dituzten metodo antikontzeptiboekiko oso errezeloa da. “Ez
|
dute
emakumeen zikloa kontrolatzen, batzuetan araua ezabatzen dute, beste batzuetan ez, eta inoiz ez dakizu aldez aurretik nola jokatuko duen gaixo bakoitzak”, dio. Haren iritziz, levonorgestreleko DIUk “apetatsu eta aurreikusi ezin den zerbait bihurtzen du emakumezkoen zikloa, mendebaldeko edozein emakumerentzat gogaikarria.
|
|
2002
|
|
|
" Nor naiz?" edo" Zer egiten dut mundu honetan?" galderen erantzun literarioa, emakumezkoen nobelagintzaren ezaugarri bihurtu da XX. mendean. Urteetan ahaztuak izan ondoren, berezkoak zaizkien bizipenetan sakondu nahiko
|
dute
emakumeok, eta, horretarako, lehenengo pertsonan idatzitako testuak edo genero autobiografikoaren aldakiak (memoriak, egunkariak, gutunak...) hobetsiko dituzte. Simone de Beauvoirrek zioen moduan, emakumezkoek atxikimendu handiagoa diote oroimenari, eta horregatik, ez da harritzekoa, oroimen honen zolan, beren haurtzaroan, gaztaroan edo zahartzaroan sakondu nahi izatea.
|
|
|
Izan ere, aztertutakoen artean batez beste bi iragarkik bakarrik aurkezten dute hilkutxa. Bien bitartean, %17k baino gehiagok sexu objektu gisa aurkezten
|
dute
emakumea. Irudia zaintzea Hala ere, sexuaren eta emakumearen arteko lotura ez da CECUk hautematen duen bakarra, baina bai iraingarriena.
|
|
|
Nabarmendu beharreko beste datu bat da “kaltetuen arteko langabezia indizea gainerako biztanleriarenaren bikoitza dela”, dio Estaunek. Bestalde, Aurora Guerra doktoreak, Espainiako Dermatologia Akademiako idazkari nagusiak eta Madrilgo Doce de Octubre Ospitaleko Dermatologia Ataleko buruak adierazi
|
dute
emakumeen% 12k eta gizonen% 5ek aknearen arazoa 40 urtetik gora dutela. “Makillaje edo produktu kosmetiko desegokiak erabiltzeak, ingurumenaren kutsadurak eta estresak gaixotasun hori luzatzen laguntzen dute”, dio Gerrak.
|
|
|
Irudia: Jaci Berkopec Arazo horiek askoz eragin handiagoa
|
dute
emakumeengan gizonengan baino (%90 eta %10 artean), eta ondorio oso larriak dituzte. Gaur egun, informazio neurri gehienek gai honi egiten diote erreferentzia; arazoa deskribatzen da, eta, era berean, trastornoak prebenitzen lagundu nahi da.
|
|
|
Onkologoek ohartarazi
|
dute
emakumeen biriketako minbizia epidemia mailara iristen dela
|
|
|
Hain zuzen, “gangaren giltzarria” da, atzerapen faktore guztiek bat egiten duten korapiloa. Etxean giltzapetuta, jaiotza eta ugalketa osasunerako politikarik gabe, seme alabak mundura ekartzeko eta haien zaintza bere gain hartzeko beste aukerarik gabe, eta hezkuntza egokiaren zama bere kontura iraunarazten
|
dute
emakumeek azpigarapenaren zikloa, UNFPAk dioenez.
|
|
2003
|
|
|
Ez nago emakumeen kuotaren alde. Zergatik osatu behar
|
dute
emakumeek %40. Zergatik ez %100?
|
|
|
Emakume bakoitzaren historia pertsonaleko gertaera bat da, eta hormona aldaketa batzuek parte hartzen dute. Aldaketa horiek eragin handia izango
|
dute
emakumearen gorputz fisiologian. Zorionez, konnotazio negatiboak gainbeheran daude.
|
|
|
Emakumeen artean GIBak eragindako infekzioak ugaritu direnez, Espainiako osasun agintariek berriro bultzatu
|
dute
emakumeen preserbatiboa, hiesaren aurkako gizarte borrokarako elementu gisa. Zifrek agerian uzten dute arazoa:
|
|
|
Gainera, hiri handietan bizi diren espainiarren %13k kanpoko laguntza kontratatua dute etxeko lanak egiteko. Demoscopiak Ajax-entzat egindako azterlan baten arabera, 18 eta 65 urte bitarteko 503 emakumeren artean, hamar emakumetik seik onartzen
|
dute
emakumeak direla, bai etxekoandreak, bai ez, etxeko lanez pertsonalki arduratzen direnak, eta etxeen %14tan dira lan horiek. Hala ere, adin batetik bestera alde handiak daude:
|
|
|
Juan José Díaz Madrilgo Carlos III. Osasun Institutuko zuzendariak koordinatu zuen ikastaroa, eta bertan azaldu zen ordu gehien eserita ematen dituzten emakumeek goi mailako seme alabak dituztela, eta umekia hilik dutela. Medikuek ohartarazten
|
dute
emakumeek badakitela zer jarrera diren kaltegarriak, bai beren osasunarentzat, bai beren seme alabentzat. Jarrera desegokiak dituzten haurrek beren bizitzan arazo kardiobaskularrak izateko aukera handiagoa dute.
|
|
|
Bestalde, New Orleansen (EE) egingo den Society for Neuroscienceren bileran aurkeztutako ikerketa berria. Ameriketako Estatu Batuek frogatu
|
dute
emakumeen hormonek rol garrantzitsua betetzen dutela AEBetako obesitate epidemian. Emakumeengan frogatu da pisu irabazi handi bat menopausian gertatzen dela, hau da, emakumearen bizitzaren unean, non amaitzen baita obulutegi zikloen funtzioa eta organismoaren zati horretako hormonak, estrogenoak eta progesterona, gutxitu egiten dira.
|
|
|
Gehienak neurri batean hobetzen dira, baina garraioa, komunikazioak eta kultura ia ez dira aldatzen. Sexuen arabera, galdetutako gizonek gastu gehiago ordaintzen
|
dute
emakumeek baino (5,83 puntu gizonek 5,74 emakumek); gazteek (5,93), berriz, gusturago sentitzen dira, eta adinekoek (5,66 puntu) gutxien. Gizarte estatusari dagokionez, klase apalenek besteek baino konpentsazio sentsazio txikiagoa dute (5,88 goi ertainekoek eta 5,68 behe ertainekoek).
|
|
|
erritualak gizonei aukera gehiago ematen zien beren damua eta jaiera publikoki erakusteko; emakumeak, berriz, era ezkutuagoan egitera behartuak zeuden. Predikari askok aipatzen
|
dute
emakumeek zilizio gehiago erabiltzen zituztela gizonezkoek baino (besoetan, izterretan...), eta barau egin eta gorputza mortifikatzeko joera handiagoa zutela; are, aitorleari gero eta penitentzia latzagoak agintzeko erregutzen omen zioten askok.
|
|
2004
|
|
|
Bai, diskriminazio positiboa ere badago. Komunikabide batzuek lan handia egiten
|
dute
emakume ereduak sortzen. Emakumea kirola binomioa gero eta arruntagoa da.
|
|
|
Kardiologo madrildarrek ondorioztatu
|
dute
emakumearen bihotza gizonarena baino gogorragoa dela bihotz gutxiegitasuna dagoenean.
|
|
|
1,6 kilo astean pertsonako. Ohitura osasungarriei dagokienez, datuek adierazten
|
dute
emakumeen% 13,7k eta 16 urteko eta hortik gorako gizonen% 12,9k 30 urtetik gorako gorputz masaren indizea (GMI) dutela, eta balio horretatik aurrera obesitateaz hitz egiten dela. Halaber, biztanleen %7, 1ek kolesterol maila altua du, eta %45 baino gehiago gizonak dira.
|
|
|
Arauak alkohol irensteko arriskuez ohartarazten duen testu bat duen kontraetiketa jartzea eskatzen du, bereziki haurdunaldian. Hala, besteak beste, berariazko testu bat agertu behar da, eta, horren bidez, osasun agintariek adierazi behar
|
dute
emakumeek ez dutela alkoholik kontsumitu behar haurdunaldian, jaioberriak malformazioak izateko arriskua baitu. Horrez gain, testu hori irakurgarria izateko baldintzak ere zehazten dira.
|
|
|
Honekin guztiarekin batera, aurrera begira beste batzar baterako deiladia egitea erabaki
|
dute
emakumeek.
|
|
2005
|
|
|
gazteak, ikasketa maila handikoak, ezkongabeak, seme alabarik gabeak... Batzuek ez dute euren rol maskulinoa zalantzan jartzen, beste batzuek onartzen
|
dute
emakumeek funtzio maskulinoak hartzea, baina ez alderantziz. Beste gutxi batzuek beraien rola zalantzan jartzen dute.
|
|
|
«Gero eta jende gutxiagojoaten da inauterizko alardera». Inauteri hitzez definitzen
|
dute
emakume, soldaduen. Alardea1999ko maiatzeko. Emakume irundarren?
|
|
|
Horrela bada, gaur egungo aldarrikapena gehiegizko presarekin egin zelaesaten dutenek argi izan behar
|
dute
emakumearen parte hartzearen inguruko auziajada aspaldi plazaratu egin zela. Zentzu horretan, herriko politikariek zein Juntakokideek denbora izan dute auzia bide onetik bideratzeko eta sortu den iskanbilaekiditeko.
|
|
|
Une horretatik aurrera, bi udalek, prebarikazio delituasaihesteko asmoz (Espainiako Zigor Kodearen 404 artikulua: «Herri funtzio edokargurako desgaitze bereziaz zigortuko da bidegabeki jokatzen ari dela jakinik, administrazio auzi batean ebazpen alderdikari edo arbitrarioren bat erabakitzenduen herri agintaria edo funtzionarioa...»)
|
dute
emakumearen parte hartzeadebekatu edo oztopatzen duen Alarderik antolatu edota antolaketan parte hartu; horrela, diskurtsoa aldatu eta Alardearen antolaketak udalaren jardunarekin zerikusirik ez duelako diskurtsoa zabaltzen hasiko dira, eta historikoki lotura hori egondela frogatzen duten adibideak ugariak badira ere, ideia berri hau erreal bihurtzekoasmoz, besteak beste, jaietako egitarauetatik,... Eta betikoak, berriz, egoera legal berriaren aurrean eta emakumearen parte hartzea oztopatzen jarraitzeko asmoz, bide juridiko berriak jorratzen hasiko dira Alarde diskriminatzailearen antolaketa aurreraeramateko helburuarekin.
|
|
|
Emakumea gustuen, moden eta jateko ohituren merkatuan gero eta gehiago sartzen ari da, eta hori da, hain zuzen ere, sortzen den adin berantiarra. Estatistikek azpimarratzen
|
dute
emakumeak 25 urtetik aurrera jaten edo edaten dutenarekin bakarrik kezkatzen direla, eta agerian uzten dute beren garapen fisikoari dagokion etapa osoa pubertaroan. Merkatuko analisten erronka da mezua lantokitik eskolako mahaira eramatea, moldeak askoz lehenago apurtu daitezen saiatzea.
|
|
|
FSH jariaketa handitzean, folikuluen hazkundea eta garapena estimulatzen dira (obuluak dituzten egitura mikroskopikoak), eta horrek kate aldaketa batzuk eragiten ditu emakumeen ugaltze aparatuan, obulu heldu bat askatu arte. Gaur egun, ugalketa tratamendu gehienek obulazioaren estimulazio artifiziala
|
dute
emakumeengan, hormona horien bidez, eta ez obulatzeko arazoak dituztenetan bakarrik. Espainiako Ugalkortasun Elkarteko lehendakari Roberto Matorrasek azaltzen duenez, «haurdunaldia lortzea probabilitate kontua da».
|
|
|
Kalkulatzen da urtero 16.000 esterilitate kasu berri daudela Espainian. Adituek uste
|
dute
emakumeak lehen seme alabak izateko adina atzeratzea dela antzutasuna handitzea eragin duen faktoreetako bat.
|
|
|
Non daude emakume idazleak? Idazten
|
dute
emakumeek euskaraz?
|
|
2006
|
|
|
Ahotsak taldea gauza da bere proposamena Bartzelonan, Madrilen, Bruselan edo Donostiako Zinemaldian aurkezteko, baina ez, ostera, euskal erakundeetan. Hitz egiten
|
dute
emakumeen mugimendu minoritario aldarrikatzailea bailitzan, eta inor ez da nonbait jabetzen emakume guztiek nahi izango balute Eusko Legebiltzarrean onartuko litzatekeela... emakumeak nagusi direlako bertan.
|
|
|
OL Sukaldaritza tradizionalak ia zentzu morala du. Hala ere, ez dute denek ukatzen, eta gizonek gutxiago egiten
|
dute
emakumeek baino. OG. Agian, hemendik urte batzuetara aldatu egingo zen hitzaldia, baina orain emakume horietako asko etxekoandreak izan dira beti, eta sukaldean aritzeak zentzua ematen zion etxeko lanari.
|
|
|
Zergatik
|
dute
emakumeek guk ez bezalako botoidura. Badakik hik, badakik?, Umbertok.
|
|
2007
|
|
|
Mujer y Trabajo en el Bilbao Industrial liburua. Marta Zabalak eta Maite Ibañezek idatzi dute eta, bertan, irudi eta testigantzen bidez bildu
|
dute
emakume haien industria jarduera: lanbidea, makinekin zeukaten harremana, lanaldi nekagarriak, soldatak, eta ugazaba eta arduradunekiko harremana.
|
|
|
Bai, gu hasieran gizonekin hasi ginen lanean. Eta kuriosoa da, prostituzio heterosexualean lan egiten duten mutilek ez
|
dute
emakumeek bezalako estigmarik sufritzen, are gehiago, kasu horietan estigma ez da mutilengan erortzen, baizik eta beraien zerbitzuak erosten dituzten emakumeengan. Uztar ezinak dira nonbait emakumea eta sexualitatea, gizonezkoek egiten dutena eginda ere beti onartuko da.
|
|
|
Prentsaurrekoan, kongresua antolatzen duen batzordeko buruak, Rosa María Sabatelek, gehitu zuen «gaixotasunik ez agertzearen tasa% 44 dela». Hori dela eta, adituek txertoa gomendatzen
|
dute
emakumea agentearekin harremanetan jarri aurretik, eta espero dute Espainian merkaturatzea ez atzeratzea. Espainian, oraingoz, prozesua geldirik dago, eta Lurraldearteko Osasun Kontseiluak onartu behar du.
|
|
|
Adin handiagoa, gaixotasun gehiago Estatistikako Institutu Nazionalak (INE) berriki emandako azken datuen arabera, espainiarren jaiotzako bizi itxaropena bi urte baino gehiago hazi da 1995etik, eta 80,23 urtekoa izan da 2005ean. Gainera, balioek adierazten
|
dute
emakumeak gizonak baino sei urte luzeagoak direla. Hala ere, zifrek ez dute ikuspegi kualitatiboa islatzen; EBko Estatistika Bulegoak berriki argitaratu duen txosten baten arabera, ikusten da ezen, nahiz eta 2050 urtera bitartean espainiarren bizi itxaropena lau urte inguru handituko den, aldi berean zenbait gaixotasun kroniko dituzten indibiduo askorekin konponduko dela, espezialisten arabera.
|
|
|
Ministerioak azaldu duenez, emakumeen banaketa patroiari “udare forma” esaten zaio; gizonezkoari, berriz, “sagar forma”. Apelatibo horiek erakusten
|
dute
emakumeei gantza gehiago kontzentratzen zaiela aldaketan, eta gizonezkoei, berriz, gerrian. Flotagailua kartutxoak baino okerragoa da Bi obesitate mota horiek kaltegarriak izan arren, osasunerako askoz arriskutsuagoa da “flotagailua edo garagardo sabela kartutxoak baino”, dio Osasunak.
|
|
|
“Beharrezkoa da ijitoei tradizioz lotu dien irudia aldatzea, bagantzia, prekarietate, informaltasun eta bestelako estereotipo negatiboekin”. Bereziki, emakumeen egoera hobetu nahi da, Sánchezek dioenez, “bereizkeria bikoitza jasaten
|
dute
emakume izateagatik eta ijito izateagatik”. Hori dela eta, lanean parte hartu duten pertsonen erdiak baino gehiago emakume langabeak izan dira, eta supermerkatuko kutxazain edo saltzaile gisa trebatu dira, besteak beste.
|
|
|
Arrasaten manifestazioa egingo
|
dute
Emakumeen Nazioarteko eguna dela-eta
|
|
|
Emakumeen lorpen ekonomiko, sozial eta politikoak ospatzeko deia da martxoaren 8koa. Egun honetan, agerikotasun berezia izaten
|
dute
emakumeen Giza Eskubideen aldeko borrokek ardura gizarte osoari zabaltzeko helburuarekin. Geurean ere, aldarrikapen deiei helduta manifestazioa egongo da Arrasaten 19:00etan Seberotik hasita.
|
|
|
Aurtengo kanpainak neska nerabeen kontrako indarkerian jartzen du arreta. " Izan ere, azken azterketek erakusten
|
dute
emakumeen kontrako indarkeriaren biktima diren emakumeak gero eta gazteagoak direla", nabarmendu dutenez. Guzti horretaz jabetuta, Berangoko Udalak konpromisoa hartu du" bere eskumenen eremuan, udal politika eraginkorra, erabatekoa eta koordinatua garatzeko, berdintasunaren alde eta emakumeenganako indarkeriaren aurka, arreta berezia jarrita neska gazteengan".
|
|
2008
|
|
|
Laguntzak jasotzeko eskubide hori edukitzeko, ordea, bi baldintza hauetako bat bete behar
|
dute
emakumeek: Gizarte Segurantzan izena emana egon behar dute, gutxienez, erditu baino bederatzi hilabete lehenagotik, edo, bestela, erditu aurreko bost urteetan, gutxienez 180 egunez kotizatu behar izan dute Gizarte Segurantzan.
|
|
|
Gogor jipoitu eta behartu
|
dute
emakumea. Hori guztia gutxi, eta iturgin kandela irazeki bat hurbildu diote begietara.
|
|
|
Euskal izen guztiak halakoak direla pentsa dezake euskaraz ez dakienak edo euskal tradizio onomastikoa ezagutzen ez duenak. Eneka zenbatean hartu
|
dute
emakume izentzat. Zelan jakin Egieder emakume ala gizona den?
|
|
|
Bakardadeaz hitz egiten dutenean, jatorrizko herrialdeetan dituzten harreman sareez, eta harreman horien estutasunaz ari dira. Herrimina eta jatorrizko herrialdean geratu den familiarekiko kezka handiagoa
|
dute
emakume etorkinek euren seme alabak han utzita etorri direnean. Gainera, egoera irregularrean egoteak familia bizitzan eta norberaren jatorrizko herrialdearekiko deserrotzean ere baditu ondorio latzak.
|
|
|
Gainera, 2004 urtean kapital zigorra ezarri zenetik, ehunka pertsona heriotzara kondenatu dituzte, asko epaiketetan gutxieneko berme prozesalik gabe. Erlijio talde fundamentalista ugariek ere okerrera egin
|
dute
emakumeen bizi baldintzetan. Munduko Osasun Erakundeak (OME) 2006 eta 2007 artean egindako azterketa baten arabera, emakume irakiarren %21, 2k indarkeria fisikoa jasan du nolabait.
|
|
|
Hobetu beharra dauka Egoera horren aurrean, Europako Parlamentuak, duela gutxi bildurik, egoera horri aurre egiteko neurriak proposatzen dituen ebazpena hartu du. Horretarako, estatu kideak animatzen dituzte prebentzio programei beste bultzada bat ematera, eta txertaketa nabarmentzen
|
dute
emakumeak umetoki lepoko minbizitik babesteko eta prostatako minbizia 50 urtetik gorako gizonezkoei bahetzeko. 2018an Europako biztanleen erdiak baheketa probak egitea aurreikusten da.
|
|
|
Hormonek ez
|
dute
emakumea gaixotasun kardiobaskularretik babesten. Hala esan zuen atzo Esteban López de Sá Espainiako Kardiologia Elkarteko (SEC) idazkari nagusiak, eta hark ohartarazi zuen estrogenoek patologia hori jasateko aukerak areagotzen dituztela.
|
|
|
Datu horiek guztiak gorabehera, lehen mailako arretan ere badira pazienteei kalte egiten dieten alborapenak. Medikuek joera handiagoa
|
dute
emakumeei depresioa diagnostikatzeko gizonei baino, nahiz eta biek sintoma berberak izan. Tratamenduari dagokionez, emakume bati botika psikotropiko bat hartzeko probabilitatea —arima egoera aldatzen duena— handiagoa da.
|
|
|
Espezialistek ebakuntza egitea gomendatzen dute ondoezik sortzen badute (mina, larruazaleko alterazioak edo larruazaleko ekzemak), konplikazioak sortu badituzte edo horiek gertatzeko arriskua dagoela uste bada (flebitisa, barizeetako ultzerak edo barizeen odol-jarioa). Barizeak mundu osoari eragin diezaiokeen arazoa izan arren, eragin handiagoa
|
dute
emakumeen artean, haien fisiologiagatik, bereziki haurdun badaude, eta zenbait biztanleria taldetan, hala nola egunean denbora asko ematen duten profesionalengan. Hori dela eta, hobe da udan eta urtean zehar garatzea.
|
|
|
Ekintza positiboko neurri horiek, aipatutako Planaren arabera, ekintza zehatz eta berariazkoak biltzen dituzte. Erabaki horiek eragin zuzena
|
dute
emakume ezgaituen bizi kalitatearen hobekuntzan, eta helburua “gutxietsita dauden pertsonak konpentsatzea” da. Haiek kontatu behar dute.
|
|
|
Hala ere, GIBarekin lotutako lipodistrofiaren kasuan, ikerketek emaitza kontraesankorrak eman dituzte: batzuek adierazten
|
dute
emakumeek maizago esperimentatu dezaketela lipodistrofia, eta beste batzuek, berriz, ez dute alderik sexuari dagokionez. " Eztabaida horrek irauten duen bitartean, badirudi argi dagoela emakumeek eta gizonek desberdin esperimentatu dezaketela lipodistrofia.
|
|
|
Plusak eta dietak izoztuta egon ostean berriro lortuko dituzte, eta lan istripu baten ondorioz aldi baterako ezintasuna badute soldata %100 kobratuko dute. Horrez gain, Berdinketa Batzorde bat eratuko
|
dute
emakumeak ere sektorean guztiz integratzeko asmoz. Hitzarmena lau urtez egongo da indarrean.
|
|
|
Diskrezioa, erosotasuna... askatasuna, probokazioa. Arrazoi askorengatik aukeratu
|
dute
emakumeek gizonez janztea, historian zehar. Gizonezkoen pare izan nahi zuten.
|
|
|
Are argigarriagoa da Espainiako eta Hego Euskal Herriko enpresen gainean egindako azterketa: bertako 1.000 enpresa handietako %76k ez
|
dute
emakumerik administrazio kontseiluetan. IBEX indizeko enpresetako goi postuetan ere emakume gutxi dago; 35 enpresotan 516 zuzendaritza postu daude, eta haietan 31 emakume baino ez, %6 alegia.
|
|
|
Zuzendaritza postu apur horietako batean dago Ana Belen Juaristi, Confebaskeko zuzendariordea. Haren hitzetan, faktore askok baldintzatzen
|
dute
emakumeak zuzendaritza postuetara ez heltzea; besteak beste, emakumeak lan munduan berriki sartu izanak eta emakumeek hautatzen dituzten ikasketek eta lan ibilbideak. Enpresetako gizon eta emakume kopurua legez ezartzea, ordea, «ia ezinezkoa» iruditzen zaio Juaristiri:
|
|
|
Enpresa handi guztiek
|
dute
emakumeren bat administrazio kontseiluan. IBEX indizeko 35 enpresetako 516 postuetatik, emakumeek 31 baino ez dute betetzen, 14 enpresatan.
|
|
|
Zein traba
|
dute
emakumeek goi karguetara heltzeko?
|
|
|
Hortaz, oherako, Bizargorri hori bakarrik izango
|
dute
emakume hauek denek...
|
|
|
Elizaren ideia «matxisten» aurka eta eskubideen alde jarraituko
|
dute
emakumeek
|
|
|
Ildo horretan, Nafarroako osasun zerbitzuan itxaron zerrendak «luzeak» direla salatu du Saray elkarteak. «Minbizia diagnostikatu ondoren, hurrengo kontsultara arte sei hilabete itxaron behar izan
|
dute
emakume batzuek», Pepa Pagola elkarteko presidenteordeak azaldu duenez. Eta salatu dutenez, «estutasun handia» sortzen die minbizia duten emakumeei.
|
|
|
Osasunbideko buruen arabera, espezialistekin hitzorduak ordenatzen eta kudeatzen ditu sistema horrek. Hartara, kontsulta batetik ateratzean hurrengo hitzordua ezarrita
|
dute
emakumeek, beste espezialitate batekoa izan ala ez. Eta, sistemari esker, «azkarragoa eta eraginkorragoa» da tumorea detektatzeko prozesua, osagileen arabera.
|
|
|
Emakume guztiak dira gai?, dio Campanak. Hala, wing tsun borroka arteko teknikak irakasten ditu; horren bidez, erasotzailearen indarra bera baliatzen
|
dute
emakumeek. Ikastaroan parte hartu duten 26 andreak pozik daude horrelako ekimenekin.
|
|
|
Emakumeko 1,2 haur jaiotzen dira egun Araban, Bizkaian eta Gipuzkoan. Adituen arabera, ordea, belaunaldien arteko ordezkapena egoki gerta dadin, 2,1 haurrek jaio behar
|
dute
emakume bakoitzeko. Dena dela, egungo datua, eskasa izan arren, ez da izandako okerrena; 1994an, adibidez, 0,9 haur jaio ziren emakumeko.
|
|
|
Hala izan ohi da. Batzuetan, hala ere, erabilgarri joz gero politikoki zuzenesten den mundu itxuraldatu baten ikur ere jarri ohi
|
dute
emakumea.
|
|
|
Batzuek uste
|
dute
emakumeak beti ari garela maitasunaz, erromantizismoaz...
|
|
|
Ostiral eta larunbatean jokatuko
|
dute
emakumeen futbol txapelketa Algortan
|
|
|
74 Horrela egiten
|
dute
emakumeek amets
|
|
|
Horrela egiten
|
dute
emakumeek amets
|
|
2009
|
|
|
Bi orduko emanaldian eskualdean dagoen ikasketa iraunkorrerako zerbitzuari buruz, In formatzen, eta honek eman ditzaken laguntzen berri eman nahi diete herriko emakumeei biharko hitzaldian. Hitzaldi honen bidez ere, zerbitzuaren arduradunek jakin nahi
|
dute
emakumeek zein behar duten, hau da, zein ikastaro antolatzea gustatuko litzaiekeen. Era horretan, eskatutako ikastaroak non jaso ditzaketen esango diete emakumeei, eta, kasu batzuetan, baita antolatu ere.
|
|
|
Baina puntu batetik aurrera, uste dut politika batzuek eta besteek dituzten ondorioak kontraesanean daudela. Orain arte guraso baimenak, nahiz bietako edonork hartu ditzakeen, praktikan emakumeentzako dira eta horiek indartu egiten
|
dute
emakumeek duten familiaren zaintzaile funtzioa. Aldiz, zerbitzuak bultzatzen dituen politikak kontrako zentzuan lan egiten du.
|
|
|
Herrialde hartako osasun agintariek jaitsi egin
|
dute
emakume haurdunek egunean gehienez har dezaketen kafeina kopurua; lehen, 300 gramo onartzen zituzten, eta orain 200 gamotan jarri dute muga (kafe katilu bi izango lirateke).
|
|
|
Batez ere, lanaldi partziala duen gizon bakoitzeko sei emakume daudelako. Kasu horien% 46an lana eta seme alaben zaintza bateragarri egiteko beharrak bultzatuta aukeratzen
|
dute
emakumeek lanaldi partziala.
|
|
|
Batez ere, lanaldi partziala duen gizon bakoitzeko sei emakume daudelako. Kasu horien% 46an lana eta seme alaben zaintza bateragarri egiteko beharrak bultzatuta aukeratzen
|
dute
emakumeek lanaldi partziala.
|
|
|
Marokoko beste agintari batzuek egin bezala, arazoa Marokoko batasunaren aurka direnek sortu dutela salatu du Justizia ministroak. Lehenengo Marokori eta ondoren Marokoren eta Espainiaren arteko harremanei arazo bat sortzeko erabili
|
dute
emakumea, erantsi du.
|
|
|
Depresioa duten pertsonetan ere maiz ikusten da elikagai jakin batzuk jateko apeta dutela, hala nola txokolatea, alkohola, izozkia, patata frijituak, hanburgesak... Antzeko jokabidea izaten
|
dute
emakume batzuek hilekoaren aurreko egunetan.
|
|
|
Antzera, nolatan nahi izaten
|
dute
emakume batzuek, luzaro mehatxuak eta jipoiak pairatu dituztenek, erasotzailearekin bizitzen jarraitu. Izan ere, lagunak on egiten digutenen artean aukeratzen baditugu ere,, sarri askotan gertatzen da emakumeok bikotea sortzea batere onik egiten ez diguten eta atsekabetuta nahiz min fisiko eta psikikoak jota uzten gaituztenekin?.
|
|
|
Emakumeak euskal baserrian betetzen duen zereginari balioa eman nahi dion mugimendua indartzen da horrela. Gaur egun, betidanik izan den bezala, baserrian funtsezko zereginak betetzen jarraitzen
|
dute
emakumeek; hala ere, haien lana ez dago behar bezala ezagututa. Gutxi dira oraindik, baina zorionez gero eta emakume gehiago dira baserri baten jabe gisa agertzen direnak.
|
|
|
Epai kritikoa emakumeen esku dagoen beste baliabide erabilgarri bat dakasu hauetan. Pentsamendu mota honen bidez, injustiziaren aurrean ekitekoaukera izango
|
dute
emakumeek, eta ordura arte izandako jokabideak, sentimenduak eta pentsamenduak aldatzea sustatuko da.
|
|
|
Bestetik, faktore sozialek eragingo
|
dute
emakumeen arreta barnerantz orientatzea, eta, ondorioz, sintoma fisikoak errazago hautematea. Esan dugun bezala, barne eta kanpoko estimuluen arteko lehia dago pertsonen gogamenean, eta kanpoestimulu interesgarririk ezean, barne informazioak lehentasuna izango du kontzientzian.
|
|
|
Gizonek, berriz, aurretik erasotzen denean (Byrne eta Fisher, 1975). Gizonek baino ikusmen periferiko zabalagoa
|
dute
emakumeek. Emakumeek nahiago dute beraiekin harremanetan ari diren pertsonak alboan izatea, aurrez aurre baino.
|
|
|
Pertsona menderatzaileek gehiago begiratzen diete beste pertsonei lehia egoeran; pertsona atxikitzaileek gehiago begiratzen diote elkarri lankidetza situazioan (Argyle, Ingham, Alkema eta McCallin, 1973). Botere mailan alderik ez dagoenean, gizonek ikusmen menderakuntza handiagoa agertzen
|
dute
emakumeek baino (Kalbfleich eta Cody, 1995). Dirudienez, beraz, gizonezkoen ez berbazko jokaeramenderakuntzarekin eta boterearekin loturik agertzen da; emakumeena, berriz, mendekotasunarekin eta botere gabeziarekin.
|
|
|
Emakumeek trebetasun gehiago agertzen dute eskuarki ez berbazko mezuakkodetu eta deskodetzeko. Hall en arabera (1979), botere sozial gutxiago dutelakojartzen
|
dute
emakumeek arreta handiagoa besteengan. Emakumeen trebetasun handiagoa azaltzeko beste hipotesi bat ere bada:
|
|
|
Kodetze gaitasun handiagoa, adierazkortasun handiagoa eta besteen ezhitzezko seinaleak deskodetzeko gaitasun handiagoa
|
dute
emakumeek.
|
|
|
solasa eten duen pertsona hitz egiten ari zenabaino garrantzitsuagoa dela edo gauza garrantzitsuagoak dituela esateko. Oro har, gizonek ez
|
dute
emakumeek baino gehiagotan eteten besteen solasaldia (Smytheeta Schlueter, 1986).
|
|
|
Pertsona arteko komunikaziorako gaitasun handiagoa
|
dute
emakumeek. Adierazkorragoak dira eta besteen adierazpenak (hitzezkoak eta ez hitzezkoak) hobetoulertzen dituzte.
|
|
|
Gizonek interes gehiago dute alderatzaileak eta bereizgarrisinpleetara orientatuak diren iragarkietarako. Garun hemisferioek antolamendusimetrikoagoa
|
dute
emakumeetan, eta antolamendu espezializatuagoa, mutiletan (Everhart, Shucard, Quatrin eta Shucard, 2001). Mutilen garunak zati txikiagoetanprozesatzen du informazioa.
|
|
|
Erditu ondoren, hormona horren kantitatea nabarmen murrizten da. Gorabehera erradikal horiek eragin nabarmena
|
dute
emakumearengan eta erditze ondoko depresioaren garapenean. Haurdunaldiko depresioa ere, gutxi ikertutakoa baina badena, ondorengo depresioarekin lotu izan da.
|
|
|
Alderdi hori beste txosten batzuetan ere azaldu zen. Oro har, gizonezkoak ez dira hain kezkatuta egoten pisuagatik, eta horregatik irabazten
|
dute
emakumeek baino kilo gehiago. Hala ere, Florida State Unibertsitateko (AEB) Nutrition, Food and Exercise Sciences adituak diren “Nutrition Review” aldizkarian argitaratutako berrikuspen batean. adierazi dute azterketa gehienetan ez direla gorputzaren konposizioaren aldaketak neurtzen masa magra/ masa koipetsua.
|
|
|
Lehen hilabete edo asteetan loa, usaimena eta sentiberatasuna ere egokitu egiten dira. Azalaren aldaketak, ilearenak eta azkazalarenak, aldaketa hormonal horiek guztiek eragina
|
dute
emakumearengan. Besteentzat ergelkeriak izaten direnak, norberarentzat mundu bat izateaz gain, ama izango denak topikoei aurre egin behar izaten die.
|
|
|
Ikerketa batek argi eta garbi erakutsi du milaka emakumek lasaigarriak eta somniferoak edo lo eragileak hartzen dituztela nerbioak kontrolatzeko eta insomnioa gainditzeko. Denborarekin botika horiekiko mendekotasun handia garatzen
|
dute
emakume gehienek, eta farmakoak hartzen medikuaren aginduz hasten diren arren, hasierako arrazoia desagertu ondoren zailtasun asko izaten dituzte botika horien kontsumoa bertan behera uzteko.
|
|
|
Pertsona nagusientzat eta mendekotasuna duten nagusientzat laguntza zerbitzu publikoak sortzearekin batera, maiz entzuten diegu politikariei zein garrantzitsua den pertsona nagusientzako laguntza, baina inoiz ere ez diegu entzuten zaintza hori gehienbat edo ia beti emakume langileek egiten dutela. Aurtengo Martxoaren 8an ere, aurreko beste askotan bezala, politikariek, euren tribuna publikoetatik, berdintasuna aldarrikatzen
|
dute
emakumeen eta gizonen artean, baina gu geu emakumeok gara kalean salatu behar dugunok desberdintasun hori ez dela benetakoa izango, generoko lan diskriminazioak iraun bitartean. Instituzioan errealitate hori da sektorean lan egiten duten emakumeen lan eta soldata baldintzen prekarietatea.
|
|
|
Gainera, nabarmendu dute, horri lan merkatuan emakumeek bizi ohi duten diskriminazioa gehitu behar zaiola. Salatu
|
dute
emakumeen soldatek gizonenak baino txikiagoak direla oraindik, eta langabezia gutxiago kobratzen dutela. Gainera, politika publikoak kritikatu dituzte.
|
|
|
Gizonek, ordea, tabernan sarturik igarotzen dute, hitz aspertuan eta zurrutean. Hortaz, sexu grebari ekitea erabakiko
|
dute
emakumeek, alegia, senarrarekin sexu harremanak izateari utziko diote. Protesta gisa.
|
|
|
Emakumeen aldeko taldeek eta botikariek ezinbestekotzat jotzen
|
dute
emakumeei pilulari buruzko informazioa ematea. –Jendeak barneratu behar du ez dela antisorgailu arrunta, egunero erabiltzekoa, baizik eta larrialdiko erremedioa?, dio Zulaikak.
|
|
|
Josefina Gonzalezek eta Marian Mendiak irabazi
|
dute
Emakumeen Eguneko padel torneoa
|
|
|
Ezker abertzaleak deituta, 60 bat lagunek erakutsi
|
dute
emakumeen aurkako sexu erasoen kontrako jarrera irmoa. Izan ere, atzo iluntzean 35 bat lagunek parte hartu zuten Plentziako zubiaren ondoan egindako elkarretaratzean eta gaur eguerdian 25 pertsona batu dira Berangon.
|
|
|
Hala aurreratu zuen, behinik behin, joan den igandean. Ahmadinejadek esandakoa betetzen badu, Iraultza Islamikoa izan zenez geroztik (1979) lehen aldiz izango
|
dute
emakumeek ministerioren baten gidaritza.
|