|
2000
|
|
|
Seguruenik Bizkaian jakingo dute soilik emakume gizonzaleari arperi esaten zaiola. Zuberoan adimen gutxikoari ments esaten diotela ere ez
|
du
mundu guztiak jakingo. Baina badira oso zabalduak direnak ere:
|
|
|
PSOEren baitan eta haren inguruko esparruetan hauteskunde emaitzei buruz egiten den hausnarketak, noski, zerikusi zuzena du bat bateko hoztasun honetan. Iada hiltzaile frogatuak diren hauei urte askoz eman zaien babes konplizea dela porrotaren zergatietako bat aho batez aitortzen
|
du
mundu guztiak, eta onartzen da etapa beldurgarri hartan inplikaturik egon zirenak betirako baztertzea dela zulotik ateratzen hasteko lehen baldintza.
|
|
|
Munduan kontsumitzen den energiaren %35 petrolioa da, eta horrek garbi erakusten
|
du
munduko ekonomian duen funtsezko garrantzia. Halaber, herrialde ekoizle eta esportatzaileentzat esan nahi duen negozioa adierazten du.
|
|
|
Ezin naiteke bat etorri giza eskubideak errespetatzen ez dituen mundu batetik datorren ekimen batekin. Pertsonarekiko oinarrizko errespetuak kontuan ez hartzeak baliogabe tzen
|
du
mundu horrengandik etor daitekeen edozein ekimen.
|
|
|
Alegia, tartea hasteko, berriemaileak Penintsula Iberiarra, Afrikako iparraldea etaEuropa erakusten dituen mapa animatua erakusten du, hodeiak zelan igarotzen diren etaerakusteko, batez ere. Argazki sekuentzia honek Euskal Herria bera, bere osotasunean, kokatzen
|
du
Munduan; esatariak Euskal Herriari begira egiten ditu iruzkinak oro.
|
|
|
izenburu arras esanguratsuarekin jarriko gaitu arrastoan. Informazioaren garapen teknozientifikoak, informazioa balioa den garaiotan, Internet ekarri
|
du
mundura. Eta Internetek iraultza, biribil esatearren.
|
|
|
Proiektuaren denborak mundu batean existitu behar du, espazioenpirikoan. Denbora molde honek zulatu egiten
|
du
mundu hori, iraganeko ezerezeraetengabe igaroaraziz. Askatasunaren denbora ez da mundu horren suntsitzea baizik; eta mundu erreal suntsigarririk ez balego, denbora hori ez litzateke ezer, ez legokehalako denborarik.
|
|
|
–Boris Jieltzin ek deklarazio garrantzitsuak egin ditu gaur goizean?? . Ekialde hurbilean gertatu den albiste batek zirrara sortu
|
du
mundu osoan??
|
|
|
Aipatutako kobazuloek badute berezitasunik. Pozalaguako kobazulo ikusgarriak, esaterako, ospe handia
|
du
mundu osoan, estalaktita eszentrikoen aparteko adibidea baita. Santa Isabel de Ranerokoa berriz, forma harrigarriak izateagatik, saguzar kolonia garrantzitsuaren babeslekua delako eta bertan hartz hezurrak aurkitu zirelako da ezaguna.
|
|
|
—Mundu honetan aitzina egin gogo duenak...? Eta nork egin
|
du
mundu honetan aitzinago, hik edo nik.... Edo, hik jaso ote duk jauregia eta hik ote dauzkak harremanak Villagrandeko dukea bezalako jende printzipalarekin...?
|
|
|
Kontuak aski garbi azaldu ditut. Ez
|
du
mundurik merezi nire kezka eten honek, eta horregatik edo gogoratzen dut gaur goizean ikusi dudan haur herrena. Zakur gaixo baten moduan xaxatzen zuten lagunek.
|
|
2001
|
|
|
Poesiak ez
|
du
mundua errotik aldatzeko ahalmenik; ez du mundua aldatuko, baina lagun dezake munduan nagusi den giro inmorala aldatzen; lagun dezake mundua bizitzeko espazio hobea izan dadin; orain baino etikoagoa eta solidarioagoa alegia.
|
|
|
Poesiak ez du mundua errotik aldatzeko ahalmenik; ez
|
du
mundua aldatuko, baina lagun dezake munduan nagusi den giro inmorala aldatzen; lagun dezake mundua bizitzeko espazio hobea izan dadin; orain baino etikoagoa eta solidarioagoa alegia.
|
|
|
Euskara geroz eta atzerritar gehiagok ikasten
|
du
munduan, baina ez dira asko izango Australian. Salbuespenen artean dugu Jon D. Patrick psikologo australiarra.
|
|
|
EGUN, azken hogei urtetan kapitalismoa «Globalizatu» egin da, halaber, egokitu egin ditu estatu nagusien (G8) eta horretarako propio sorturiko instituzioen (BM, FMI...) zereginak. Olagarro asegaitz horrek, beretzako eta inongo oztoporik gabe nahi
|
du
mundu osoa. Horri merkatu librea deitzen dio.
|
|
|
Estatu Batuetako muin politiko, ekonomiko eta militarraren aurkako erasoak ekonomi jardueraren erabateko geldiunea eragin zuen, haren kudeatzaileek zer egin ez zekitela geratu balira bezala. Ekonomiak sentiberatasun handia erakusten du politikaren gorabeheren aurrean, eta oraingo honetan, Estatu Batuetan gertatu denak, hain ustekabekoa eta ikaragarria izanik, bete betean jo
|
du
munduko ekonomia. Batez ere, etorkizun hurbilean, nahiz erdi mailan edo luzera begira, sortzen dituen zalantzengatik.
|
|
|
Beste alde batetik, paradoxak preso denaren bihotza indartu egiten du, hitz joko bat da poematan, errealitateari buelta emateko. Baina, zorionez edo zoritxarrez, paradoxak ez
|
du
mundua aldatzen, paradoxak gauzak diren moduan uzten ditu. Inork, gorago aipaturiko poemari aipamen egitearren, ez du uste kartzelan geratzen diren funtzionarioak presoek barnean sarturik geratzen direla kartzelan.
|
|
|
Gauak eta Hiriak liburu konplexua eta anbiziosoa da. Ez
|
du
mundu bat sortu etaislatu nahi bakarrik; fikzioa lantzen ari dela ere agerian jarri nahi du, eta metaliteraturaz, literaturaren inguruan sortzen diren kezka eta planteamenduak, osatutadago liburua.
|
|
|
Liburu honen autoreak irakurritako perfumeei buruzko liburu gehienetan, argazkiekin apaindutakoetan batik bat, eskerrak ematen zaizkio Museo del Perfume de Barcelona delakoari. Museo horrek ospe handia
|
du
mundu osoan, bertan bildutako perfumeen ontzi zoragarrien kopuruagatik eta bere edertasunagatik. Ez naiz fisikoki bertan izan, baina bai birtualki, museo horrek Internet en daukan helbideari esker (www.perfum museum.com).
|
|
|
Non daude eskulan esklaboa atzemateko Nazio Batuen begiraleak? Zein zigor ekonomiko jarri
|
du
Munduko Merkataritza Erakundeak esklaboek egindako produktuak esportatzeagatik. Nork defendatzen ditu esklaboak Nazioarteko Auzitegian?
|
|
|
Batetik, pentsalari edo gizakiek asmatu ez duten muin jakin bat, itxuragabea, mugagabea, sortzailea, etengabe irakiten egonik bere baitatik errealitate berriak sortuz gainezka egiteko joera duena; mugagabea da, bai handirantz (infiniturantz) bai txikirantz (infinitesimorantz). Baina honek, beste gabe, ez
|
du
mundua den gisakoa azaltzen, ezin izango baititugu udareondo eta sagarrondo bat bereiztu, gizon eta emakumea ezberdindu, edo hegaztia eta narrastia. Izan ere (eta bigarrenik), kosmosean errealitate mota ezberdinen arteko desberdintze argia dago.
|
|
2002
|
|
|
Ez dago gure lurraldea elkarlotzen duen garraio eta komunikabide egokirik; unibertsitatea lotsa da euskaldun hitza bera ere hartzeko; bost arautegi bereizturen menpe jarri digute euskara, eta beste hainbeste erdal telebistaren azpian. Azken hogeita bost urteotako bide politiko eta instituzionalak ez dio gure Euskal Herriari oinarrizko artikulaziorik eskaini, ez
|
du
mundura jaiotzeko bidean jarri, eta posibilista eta pragmatiko bezala aurkezten zen aukeraren porrota nabarmentzen zaigu begien aurrean, gatazkak bere horretan dirauen artean eta Estatuen Europa finkatzera doan une historikoan, bestelako erdibideak alboratuz.
|
|
|
Ofizialki aitortutako egia da orain, sektoreko enpresetan, lehen 70 edo 80 urteetan, jarduera militarrek hartu zietela gaina zibilei. II. Mundu Gerraren ostean, bidaiarien garraioaren garapen izugarria tarteko, jarduera zibila gailendu zen, eta, orain," %70 hartzen
|
du
munduko industria aeronautikoaren jardunean". Enpresa aeronautikoak argiagoak izango balira, izango genuke jarduera zibilaren eta militarraren benetako ehunekoak jakiteko modua.
|
|
|
Hizkuntza hegemoniko bakarra euskara izan da ahozko kulturan. Herri bakoitzak bere hizkuntza
|
du
munduan, neurri batean prozesu natural eta etniko kultural baten ondorioz. Erdarak, ordea, prozesu politiko baten ondorioz bihurtu dira hemengo hizkuntzak, baina ez prozesu demokratiko baten ondorioz.
|
|
|
Geroztik, bere karrera politikoa zerbitzu sekretuen buru lanetan egin zuen Putin lehendakari errusiarrak gerra ez baina Txetxeniako lapur eta gaiztaginen kontrako operazio bezala saltzen
|
du
mundu osoan gatazka. Txetxeniarren aldetik Maskhadovek segitzen du izaten ofizialki lehendakari, baina askok duda egiten du zenbateraino kontrolatzen dituen gerrillari taldeak.
|
|
|
(1963) aipuan adierazten zaigun bezala, zeru zati bat ikustean heriotzak ematen dion beldurretik urruntzen duen ihesbidea zabaltzen zaio. Une labur horietan lortzen
|
du
mundutik bereiztea, eleberrian barrena errukirik gabe inposatzen den orain mehatxagarritik bakartzea.
|
|
|
Erregai ugari
|
du
munduak oraino, milioi urte asko bizitzeko...
|
|
|
Erabili eta botatzeko produktuen industriak sortzen
|
du
mundu osoan zaborrik gehien.
|
|
|
Hurbiltasuna sortzea[...] lekuan lekuko komunitateen egiazko autonomia bermatzeko eta pertsonen eta naturaren arteko harremanak era zuzenez eta iraunkorrez errespetatzeko. [...] Garapenaren eta aurrerapenaren ideologiari kritika zorrotza egin behar zaio[...] Baieztapen honek, gainera, bat egiten
|
du
mundu osoan, hainbat herri mugimenduk, garapenaren aurrean hainbat sentimenduk, ideiak eta jarrerak banatuz, egiten ari diren gisa bereko borrokekin. Aurrean dugun aukera, informazioa, mobilizazioa, gizarte eztabaida, kontzientziazioa eta borrokari bultzada bat ematea da.
|
|
|
–Aberastasunaren ekoizpen logika? oinarri izan
|
du
mundu modernoak eta joera hori muturreraino eramateak, arriskuaren ekoizpen logika, sortu du.
|
|
|
Horren guztiaren gainetik, nazio estatuak oso interesaturik daude kultura nazionaletan, kultura nazionalek etekin ekonomikoak eta ideologikoak sortzen dituztelako. Kultura industriak diru asko eta asko mugitzen
|
du
munduaren lau bazterretan. Kultura nazionalek batasun politikoa sortzen laguntzen dute, baita ha lakorik ez dagoen herrietan ere (hots, ez batasun politikorik, ez batasun kulturalik edo linguistikorik ez dagoen herrietan).
|
|
|
Teoriaz barik, bada, egin dezagun berba, teoriez. Nork bere erara ulertzen
|
du
mundua; ulerpidea ez da bakarra, ez luke izan behar.
|
|
|
Balorazio ludikoak jolasa bilatzen du, axolagabekeria. Balorazio ludikoak ludoteka bilakatzen
|
du
mundua. Adibidez, autoen testuinguru batean, gidatzea arriskurik gabeko egintza humanoa da, plazerra besterik eskaintzen ez duena, erregelarik eta araudirik ez duena.
|
|
|
Horiek ere alegiazkoak ziren, ordenagailuak sortutako irudiak, mundu erreala azaltzeko erabili zirenak. Ilusio grafikoak estali eta azaldu egiten
|
du
mundu erreala; horra hor gakoa.
|
|
|
Hedabideak bere modura eta erara ikusten eta kontatzen du bere begien aurrean gertatu denetik interesgarrien iruditu zaiona. Hedabideak bere betaurreko propioez ikusten eta erakusten
|
du
mundua.
|
|
|
Hedabideak baldintzatu egiten ditu bere bitartez zabaltzen diren mezuak, formaz eta edukiaz. Zabalkunde horretan, garrantzia
|
du
mundu garatuan, beste guztien gainetik, hedabide batek: telebistak.
|
|
|
Apologeta integratuen iritziz, gizarte komunikazioak edo masa komunikazioak, handika eta hedabideen bidez egiten den komunikazio horrek? berebiziko aukera eskaintzen
|
du
munduan demokrazia hedatzeko eta sendotzeko, baita herrien arteko kohexioa garatzeko ere. Apologeta integratuek ontzat hartzen dute euren lanetan gaur egun gizarte komunikazioa gidatzen duen logika ekonomikoa, zeinaren agintari nagusiak enpresa erraldoiak, multinazionalak?
|
|
|
Hedabideek erakusten duten mundu horretan makrogaiek eta testuartekotasunek durunditasun semantikoak sortzen dituzte. Hedabideek erakusten duten mundu horrek birdefinitu egiten
|
du
Mundua, birsemantizatu egiten du, munduari esanahi jakin bat eransten dio. Jardueran sortzen duten soberakin signifikatzailea dela medio, hedabideek imajinazio soziala kontrolatzen dute, eta, bide batez, ekintza soziala eta aldaketa soziala bera ere kontrola ditzakete.
|
|
|
Hedabideen eskutik, elite berriemaileak birsemantizatu egin
|
du
mundua. Hedabideen indar hori dela medio, gizaki sozialarengan ulertarazle kolektibo berriak sortu dira.
|
|
|
Produktu mediatikoak ez
|
du
mundua demokratizatzeko eta edertzeko giltza magikoa. Baina lagun ona izan daiteke gauzak bestela ere badirela ikusteko.
|
|
|
Telebistak antzoki edo teatro eskenategi bihurtu
|
du
mundua, baita etxea bera ere. Munduan zeharreko bidaiari zeregina hartuta, telebistak hara hona ibiltzeko eskatzen digu.
|
|
|
Gure herriak hamargarren urtez jarraian jarraitzen
|
du
mundu osoko organoen dohaintza indizerik handiena izaten
|
|
|
Turismo ekologikoak eskaera handia
|
du
mundu osoan
|
|
|
Deklarazio horrek ekoturismoko jardueren planifikazioari, garapenari, kudeaketari, marketinari eta gainbegiratzeari buruzko ondorio eta gomendio batzuk ezartzen ditu, epe luzera iraunkortasuna bermatzeko. Turismo ekologikoak dagoeneko eskari handia
|
du
mundu osoan, eta Ekoturismoari buruzko Deklarazioak tresna berri bat ekarriko du, bai eta jarduera turistiko horri buruzko etorkizuneko eztabaidetarako erreferentzia puntu bat ere; David de Villiersek, OMTren idazkariorde nagusiak, adierazi zuen. Hala ere, Villivers ek onartzen du oraindik asko dagoela egiteko, batez ere pobreziaren aurkako borrokan, «ekoturismoak eragin dezakeen kausa bat».
|
|
|
Azterlan batek kuantifikatu nahi izan
|
du
munduko ekonomiak zenbateraino betetzen duen garapen jasangarriaren helburua
|
|
|
Planetaren gida globalak, zeinaren aurkezpen testuak José María Aznar baitakartza, datuek eta esperientzia praktikoak argi erakusten dute naturak ondasunak eta zerbitzuak sortzeko duen gaitasuna txikitzen ari dela, baina eskaera globalak hazten jarraitzen duela. Ekosistemek sortutako oinarrizko ondasunen kontsumoa aleak, haragiak, arraina eta zura «nabarmen hazi da azken lau hamarkadetan, eta hori egiten jarraituko
|
du
munduko ekonomiak zabaldu eta biztanleria hazi ahala», azpimarratu du Enrique Iglesias Garapenerako Banku Interamerikarreko presidenteak.
|
|
|
Informazioaren teknologiak etorkizuneko gizartearen eraketan eragin handia izateaz gain, planetaren garapen jasangarriari asko lagundu diezaioke, haren suntsipena bizkortu beharrean. Hala ziurtatzen
|
du
Munduko Izadiaren Funts Ekologistak (WWF) «Garapen jasangarria argiaren abiaduran» izeneko txosten batean. Horren arabera, teknologia horrek inpaktu oso positiboa izan dezake giza jardueretan, «behar bezala kudeatzen bada».
|
|
|
Johannesburg eko Goi bilerak aukera bikaina eman
|
du
munduko globalizazio prozesuari beste ikuspegi bat emateko eta lehen munduaren eta hirugarrenaren arteko desoreka sozial eta ekonomiko izugarriak zuzentzeko. Gizarte Zibilaren Foro Paraleloan dauden Espainiako sindikatu eta GKEek deitoratu egiten zuten, itzultzean, 1.000 milioi pertsona baino gehiago bizi diren miseria erabatekoari eta planetaren ingurumen degradazio izugarriari erantzuteko munduko gobernuak gai ez zirela.
|
|
|
Hau da, taldeko kide bakoitzak zer jaten duen jakitea eta horrek denboraren joanean nola eragiten duen ikustea. Hala ere, Key k onartzen
|
du
mundu osoko dieten osaeran alde nabarmenak daudela egiaztatzen duten ikerketak baliozkoak direla, eta desberdintasun horiek bat datozela horietako bakoitzean eragin handiena duten minbizi moten aldaketekin. Horrek, ordea, ez du esan nahi dieta “arrisku faktore garrantzitsua” izan daitekeenik, eta, beraz, dietan zuzenketak eginez gero, minbizi bat agertzea “partzialki” prebeni daitekeenik.
|
|
2003
|
|
|
Ez da pentsatu behar NPG hori erabat zehatza denik, baina konparaketak egiteko erreminta oso ona dela garbi dago. Horrela dakigu denen buru AEB zegoela 2000 urtean 9,882 bilioi dolarrekin, hau da, berak bakarrik produzitzen
|
du
mundu osoko aberastasunaren %31 (Argitu behar da liburu hau frantsesez denez «milliard» kopuruak gure mila milioi esan nahi duela).
|
|
|
Poeta batek mundua liburu baten bitartez aldatu nahi baldin badu, handiuste eta inozoa da. Liburu batek ez
|
du
mundua aldatuko. Esan bezala, poeta ez da herriaren gidaria, jende konkretu eta bakan batzuen aldamenean dagoen pertsona da, beste pertsona batzuen ondoan hitz egiten duena, besterik ez.
|
|
|
Geroko bertsolari gizaldiari, etorkizun obea opa diogu. Ta Euskalerriak bere konturik kutunena bezela gorde ta geitu bear
|
du
munduan ain bakan agertzen dan bertsolari baratzea.
|
|
|
Nolanahi ere, eskatu du sozietate zibilak gastuen kontrolerako sarbidea izan dezala eta laguntza onuradunengana iristen dela gainbegiratu dezala. Bestalde, Transparency Internationalen azterlanak azpimarratzen
|
du
munduan gertatzen diren ustelkeria kasuak salatzeko prentsa askatasunaren garrantzia. Hala ere, ohartarazten du informazio askatasuna ez dela nahikoa hedabideek eta gizarte zibilak behatzaile lana egiten ez badute.
|
|
|
Gure herrialdean urtean 55.000 pertsona inguru hiltzen dira tabakoak zuzenean eragindako gaixotasunengatik. Espainiak bat egin
|
du
munduko herrialde nagusiekin ohituraren aurkako borrokan. Tabakismoaren aurkako Plan Nazional onartu berriak tabakoa inguratzea eta erretzaileei ohitura kaltegarria uzten laguntzea aurreikusten du.
|
|
|
Uraren kontrolak arriskuan jartzen
|
du
munduko berrogeita hamar herrialde baino gehiagoren egonkortasuna
|
|
|
Alde horretatik, Nazio Batuek nazioarteko finantza erakundeei eta etxebizitzak finantzatzeko eskualdeko, estatuko eta tokiko finantza erakundeei gomendatzen die beren programetan emakumearen parte hartzea bultza dezatela. Azkenik, proposamenak pobreziaren “feminizazioari” egiten dio erreferentzia, eta adierazten
|
du
munduko leku batzuetan emakumeen bizi baldintza kaskarrek “zaila egiten dutela indarkeriazko familia egoerak uztea”.
|
|
|
Hala ere, Asian hedatzen den koronabirusaren eta Ipar Amerikan hedatzen denaren unitateen segidak alde nabarmenak ditu. Aurkikuntza horrek berrespen berriak behar baditu ere (sekuentziazioko akatsak baztertu behar dira), ur hotzeko pitxer bat botatzen
|
du
mundu osoan aplikatzeko txertoa behar den presarekin diseinatzeko asmoei buruz. Zientzialariek bazuten hipotesi hori; izan ere, koronabirusen genomaren tamaina handiak gizakiak eta beste ornodun batzuk kutsatzen ditu, eta material genetikoaren birkonbinazioak eragiten ditu.
|
|
|
Hogei eguneko epe kritikoa kasurik gabe gainditu ondoren, ukitutako eremuen zerrendatik kendu zuten. Gauzak horrela, OMEk uste
|
du
mundua ofizialki SRAS sistematik libre dagoela. Zaintzari eustea Hala ere, kasuak alde batera utzita, zientzialariek uste dute zaintza mantendu egin behar dela, eta ez dute baztertzen koronabirusak gradu zentigraduko giro tenperaturan hiltzen da udazkenean intentsitatea berreskuratzea, termometroetan izandako jaitsiera erregistratzean.
|
|
|
Kostako baso tropikal bereizgarriak azken 20 urteetan galdu
|
du
munduko azaleraren laurdena
|
|
|
Internetek birus informatikoen eragin handiena jasan
|
du
mundu osoan. Ia aldi berean agertu ziren Blaster zizareak eta haien aldagarriak, Nachi.
|
|
|
Emirato honetan, bihar eta etzi, Nazioarteko Moneta Funtsarekin (NMF) batera egingo du Urteko Batzarra. Agentzia multilateralak salatu
|
du
munduko pobreetako askok ez dutela osasun, hezkuntza, ur, saneamendu eta kalitatezko elektrizitate zerbitzurik, eta horrek eragotzi egiten duela gizateriaren ongizatea hobetzea. “Ez da beti diru arazoa —ohartarazi du—, gobernu askok behar adina diru bideratzen baitute zerbitzu horietara; baina gastu soziala gutxien behar dutenen esku geratzen da, sarritan hauteskunde arrazoiengatik”, salatu du.
|
|
|
Abentura bat du zientzialari honek, eta Iranen bultzada ikertzailea miresten du. Iranek espezia horren %80 ekoizten
|
du
mundu osoan (150 tona urtean), Greziaren eta Espainiaren %6ren oso aurretik. Gaur egun, gure herrialdea ez da %3ra iristen, duela hiru hamarkada ekoizle nagusia baitzen.
|
|
|
Naturen argitaratutako lana (203: 599; 2003) zehaztu
|
du
munduan badirela 2 motako diabetikoen proportzio handiko zenbait eremu, eta horien gaixotasuna ez dela elikadura ohitura txarrei egozten, anomalia genetikoari baizik. Nauru uharteko biztanleak aipatzen dira adibide gisa, Ozeano Bare tropikalean, %50ean diabetea baitute.
|
|
|
Informazioarekin batera mirespena eragin behar zaio irakurleari, datuekin batera jakinduria pixka bat, gertaerekin batera emozioa ere haren bihotzean itsatsi. Egunkari bat bertako langileek antolatutako mundu bat da, eta irakurleak leku bat aurkitu behar
|
du
mundu horretan, leku atsegina, zirraragarria, egunero zerbait aberasgarria eskainiko dion mundua. Ikus entzunezkoen ondoan hedabide isila da egunkaria, isilik barneratzen dena, lagunartean hitz egiteko gero eta gutxiago balio duena; gero eta gehiago telebistan ikusitakoaz mintzo gara, beraz, egunkarien zeregina mamia osatzea da, pisua eranstea arinkeriaz betetako ikuspegiari.
|
|
|
Krisiaren bigarren aldia desengainuak ekarri digu; hots, itxaropen faltsuek: kristautasunak ez bait
|
du
mundua aldarazteko metodo positiborik irakasten. Gogoa eman dezake mundua aldarazteko, gogoa:
|
|
|
Kantata hau sartua izan da disko bikoitz batean, Nicolas Bacriren beste obra batzuekin batera, eta egun hauetan Marseillako Empreinte Digitale disko argitaratzaileak hedatzen
|
du
munduan zehar. Gehi daiteke ere mugaz bi aldeetako lankidetza bat izan dela, lan honetan, bertzeakbe rtze, Tolosako Kea eta Hodeie rtzko roek parte hartu bait ute.
|
|
|
Ezbairik gabe, MGFk kultur aldaketa nabaria ekarri du pentsamendu bakar neoliberalak menperatzen duen mundura. " Bestelako mundu bat posible da" ideiak berak bere bidea egin
|
du
mundu mailako kulturan, eta hori lorpen handia da. Nazioarteko Foroarenhirugarren bilera kontzientzia kolektiboaren indartzeak ezaugarritu zuen.
|
|
|
Ez da hemen erlijio gaietan azalpen sakonagorik eman behar; premiazkoa
|
du
munduko politikari dagozkionetan iragaitea, horrela liburu honetan azaldu beharrekoak bilatzeko.
|
|
2004
|
|
|
Erraza da esatea kontrolik egiten ez den kirolean positiborik ez dela agertzen. Autopistan radarrik ez badago zer esan nahi
|
du
mundu guztia mantso edo legez dabilela. Ez.
|
|
|
Trilateralak existitzen eta funtzionatzen jarraitzen du, eta eragin erabakigarria
|
du
munduko gobernu nagusiengan oraindik ere, sortu eta handik hogeita hamar urtera. Ondorioz, baita planeta osoko milioika herritarren bizitzetan ere.
|
|
|
Nairobitarra autobusak ez
|
du
munduan zehar bidaia gehiago egingo. Hiru autobus izan dira.
|
|
|
Iztuetak azaldu digunez: «Hemengo ume batek agian pentsatuko
|
du
munduan zortzi urteko ume denak doazela eskolara, denek dituztela liburuak... Munduan zenbat errealitate dauden pentsatzeko bide ematen du, eta gureaz pentsatzen jartzeko».
|
|
|
Tesi horren zutabeetako bat Luigi Luca Cavalli Sforza genetista italiarraren lana da. Cavalli Sforzak ehunka generen banaketa aztertu
|
du
mundu osoan; emaitzak mapetan kokatu ditu, eta mapa horiek bestelako batzuekin »arkeologikoak, hizkuntzarenak…» harremanean jarri ditu, gizateriaren historiako azken 100.000 urteetan izandako migrazio mugimenduei buruzko hainbat argibide emanez.
|
|
|
Urtetan zehar, Mendebaldeko Europak eta Ipar Amerikak batik bat, munduan lehendabiziko postua faktore bat baino gehiagogatik okupatu duten arren, gauzak aldatzen ari dira. Hein handi batean poltsikoak beterik izateak, zeri heldu izateak mugitzen
|
du
mundua, eta zeintzuk dira Amerikako Estatu Batuen zutabeak. AEB k aurrezten duena baino gehigo gastatzen du eta norbaitek hutsune hori finantzatu beharra dauka, bestela,, mundua gelditu?
|
|
|
' Fisika tomoaren azken liburuetan Aristotelesek Lehenengo Motorraren gaia dakarberriro. Onartzen
|
du
mundua ez dela infinitua eta, hori kontuan izanik, higidurak hastapenbat behar duela. Horrela, fisika izaki fisiko naturalen ikerketa da, higitzen diren izakiena, hain zuzen ere.
|
|
|
Izen propioak designatzaile zurrunak dira; designatzailc batzurruna da baldin eta objektu bera denotatzcn badu mundu posiblc orotan: . Aristoteles, izen propioak, csaterako, pcrtsona bera denotatuko
|
du
mundu dcnetan. nahiz eta munduhorretan Aristotelesck ez izan guk geurcan egozten dizkiogun ezaugarriak (mundu posibiebatean Aristotcles harakin izan z.itckeen, eta ez filosofo. baina edozelakoa izanda ere. Aristotcles, izcnak dcnotatuko zukcen).
|
|
|
–lauren erro karratua? deskribapcnak, adibidez, zenbaki bera dcnotatzen
|
du
mundu posibie orotan.7 HIZKUNTZA ETA TESTUINGURUA; INDEXIKOAKFregeren arabera, perpaus baten zentzua pentsamendu bat da. Fregek, pentsamendu?
|
|
|
Alde horretatik, globalizazioa dela eta, fenomenoa hazten ari da munduan. Ildo beretik, Worldwatch ek ohartarazten
|
du
mundu industrializatuan eta garapen bidean dauden herrialdeetan gero eta gehiago kontsumitzen dela gure planetak jasan dezakeena baino. Horren ondorioz, basoak, nekazaritzako lurrak, oihanak eta lurralde birjinak gutxitu egiten dira jendeari, etxeei eta abarri lekua emateko.
|
|
|
Worldwatch Institutuak uste
|
du
munduko kontsumismoa erritmo jasanezinean dagoela
|
|
|
Worldwatch Institutuak urtero egiten duen “Munduaren egoera” txostenak dioenez, kontsumismoaren hazkunde jasanezinak ondorio “oso larriak” eragiten ditu osasunean eta ingurumenean. Estatu Batuetako erakundearen 2004ko txostenak agerian uzten
|
du
munduan kontsumoa modu “ikusgarrian” bizkortzen ari dela, eta “balaztarik gabeko lokomozio makina” bihurtu dela, ingurumenerako eta bizitza sozialerako oso kostu handiak dituena. Gary Gardner autore batek azaldu zuen aurkezpenean.
|
|
|
Egun horretan onartu zen NBEren Konbentzioa, lehorte larriak jotako herrialdeetan desertizazioari aurre egiteko, bereziki afrikarretan. Efemeride hori dela eta, Intervida ohartarazi
|
du
munduko biztanleen %35ek baino gehiagok ez duela edateko urik, eta %69k bakarrik dituela osasun instalazio egokiak. “Nahikoa kantitate eta kalitate duen uraren eskuragarritasuna oso desberdina da herrialde batzuetatik besteetara, eta horrela, toki batzuetan egunean 3.000 litro baino gehiago kontsumitzen diren bitartean, beste pertsona batzuek egunean 10 litro baino ez dituzte, pertsona eta egun bakoitzeko zenbatetsitako gutxieneko ur kantitate egokiaren hamarrena”, dio GKEak.
|
|
|
Hala ere, azken urteotan, gobernuek, FAOren laguntzarekin, hornikuntza arazoak eta arazo horiek sortzen dituzten faktoreak aztertu dituzte, ahal duten neurrian. Egoera horrek okerrera egingo
|
du
munduko hazkunde demografikoarekin (gaur egungo 5.700 milioi pertsona 2025 urtean 8.300 milioi gehiago izango direla aurreikusten da), neurri zehatzak eta berehala hartzen ez badira behintzat. Hala ere, herrialde garatuetan egoera oso bestelakoa da.
|
|
|
Nola jokatzen du hizkuntza batek (edo, hobeki esateko, hizkuntza bat sortu eta mamitu duen herriak) gizonek bildu duten ezaguera kanpora agertu nahi hortan? Nola eratzen
|
du
munduari buruzko esperientzia, nola tajutzen ikasien eta ikusien bilduma. Huna hemen erantzuna:
|
|
|
Gauzei" izen" bat eman baiño lehenago, hizkuntza batek (herri batek, beraz) ideien maillan egiten du zatiketa bat, berezketa sakon bat, oharkabezko ideia antolaera bat. Eta hizkuntza bakoitzak bere erara begiratzen
|
du
mundua. Ez dago ikuskera logikorik.
|
|
|
Ze puntu kilometrikotan har dezakezu arnasa begiak itxita, eta zeinetan ezkutatu behar zara begiak ondo zabalik beti? Nork erabaki ote
|
du
mundua, bola txiker hau, mugaz betetzea, kartzelaz jostea. Pentsatu zuen Romanek.
|
|
|
Aldats goran dago Luca Stracciren etxea, eta Ponte a Ema osoa ikusten da handik, herriko horma zuriak eta teilatu gorriak, Ema errekaren meandro batean, eta atzerago mahastiak eta mahastiak, dena hori eta berde, eta ematen
|
du
munduan ezin dela beste ezer egon mahastietatik aparte.
|
|
|
Mendebala ez da parte oneko haizea. Zoratu egiten
|
du
mundu guztia, tartean eskutitzak, eta uste dute libertatea har dezaketela eta hor zehar has daitezkeela hegaz, zirimola batetik bestera. Hamaika eta hamaika eskutitz joan dira airean, Neroren ohituren eta Livornotik datorren haizearen erruz.
|
|
|
Apur batean hantxe geratu dira. Muinotik begiratuta, ematen
|
du
mundu osoa dela holakoa, berdea, chiantiz betea. Harago eta harago ere, mahastiak daude, begiek gehiago ematen ez duten lekuraino.
|
|
|
Mundua nola den ez zaio axola goren denari. Jainkoak ez
|
du
munduan bere burua ezagutarazten (6.432).
|
|
|
Jainko batean sinesteak esan nahi
|
du
munduko gertakariekin nahikoa ez dela.
|
|
|
Kontzientzia etikoak gizakia munduaren, beste gizakideen eta bere buruaren aurrean jartzen du, mundua, beste gizakideak eta bere burua bere ardura bailiran. Kontzientzia etikoak gizakia arduradun eta erantzule egiten
|
du
munduaren, bere buruaren eta beste gizakideen aurrean. Kontzientzia etikoari eskerrak, gizakia ez da banako soil bat, are gutxiago izaki automata trukagarri bat, hainbat gizarte eta subkulturatan (sektetan eta gisakoetan, esaterako) pertsonak automatak bailiran tratatzen badituzte ere; baizik eta kontzientziari esker munduaz eta bere buruaz kontzientzia eta ardura duen subjektu bat bezala dakusagu gizakia, hots, pertsona bezala.
|
|
|
—Hori
|
du
mundu honek txarrena. Jateko, aurrena lana egin beharra dagoela.
|
|
|
Oso mihi dotore eta leunekoa da nire barruko hori, eta dirudienez ezin
|
du
munduko gehienek bezala hitz egin, belarrari belar deituz eta lastoari lasto; beragatik balitz, belarrari" ama lurrak guretzat sortu zuen elikagai osasungarria" esan litzaioke, eta lastoari berriz" elikagai ez hain osasungarria, elikagai osasungarria lehortu eta udazkentzen denean erabiltzekoa". Bai, holaxe hitz egiten du nire barruko ahotsak, eta ondorioz ikaragarri luzatzen da zerbait argitu nahi duen bakoitzean, eta ondorioz oso aspergarri egiten dira bere kontu gehienak, eta ondorioz pazientzia hartu behar da berari entzuten jarri eta marruka ez hasteko.
|
|
2005
|
|
|
Zer
|
du
Mundu zabalean honek berezirik?
|
|
|
Aita Santu berria hautatzeko konklabeak berriz erakarri
|
du
munduaren arreta. Denetik entzun eta irakurri da pertsona bati buruz, inoiz ez bezala, eta berdin Elizari katolikoari buruz.
|
|
|
Stop The Drug War mugimenduak Drug War Chronicle buletina editatzen
|
du
mundu osoan hain ospe handia duen drogaren kontrako gerran sortzen diren albisteekin. Bertan zabaldu da aipatu konferentzia horren albistea.
|
|
|
Sarri Sarri kantuaren hotsak aspaldi moteldu ziren izuen gordelekuetan barrena. Joseba Sarrionandiak artean, marinelen bidea hartu zuen eta txankuak soinean segitzen
|
du
munduan. Etxerik gabe ibiltzearen pribilegioa eta madarikazioa bizitzeko arrazoi bera dira Sarrirentzat.
|
|
|
Logelagatik 15 dolar ordaindu ditut, eta bere satelite telebistan ehunka kate ikus daitezke, telebista kurduak barne. MED TVk Alemaniatik emititzen
|
du
mundu osorako. Ankarako gobernua era askotara saiatu da kurdu guztientzat erreferentzia den emisioa mozten.
|
|
|
Esklabo beltzen trafikua gorenean zelarik ez ziren hurbiltzekorik ere kopuru horretara heldu. Interpolen arabera, neska bakotxak urtean 110.000 eurotako irabazia ematen dio proxeneta bati35 Nazio Batuek diotenaz urtean zazpi hamar mila milioi eurotako mozkina ematen
|
du
munduan gaurko esklaboen trafikuak36 Alemaniako putetxeek eskutan ibiltzen duten dirua, urtean 6.000 milioi eurotakoa da, Adidas enpresaren heinekoa! Eta ez uste izan Turkia eta nik dakita nondik jinikako etorkin gaizo batzuen bazka direnik emazte horiek:
|
|
|
Chang fundazioa. Zein obra on laguntzen ote
|
du
mundu osoan ezaguna den tenislari famatuak. Zure sagutxoarekin klikatzen duzu Fundazioa hitza.
|