|
2000
|
|
|
Alegia, tartea hasteko, berriemaileak Penintsula Iberiarra, Afrikako iparraldea etaEuropa erakusten dituen mapa animatua erakusten du, hodeiak zelan igarotzen diren etaerakusteko, batez ere. Argazki sekuentzia honek Euskal Herria bera, bere osotasunean, kokatzen
|
du
Munduan; esatariak Euskal Herriari begira egiten ditu iruzkinak oro.
|
|
|
izenburu arras esanguratsuarekin jarriko gaitu arrastoan. Informazioaren garapen teknozientifikoak, informazioa balioa den garaiotan, Internet ekarri
|
du
mundura. Eta Internetek iraultza, biribil esatearren.
|
|
|
Proiektuaren denborak mundu batean existitu behar du, espazioenpirikoan. Denbora molde honek zulatu egiten
|
du
mundu hori, iraganeko ezerezeraetengabe igaroaraziz. Askatasunaren denbora ez da mundu horren suntsitzea baizik; eta mundu erreal suntsigarririk ez balego, denbora hori ez litzateke ezer, ez legokehalako denborarik.
|
|
|
–Boris Jieltzin ek deklarazio garrantzitsuak egin ditu gaur goizean?? . Ekialde hurbilean gertatu den albiste batek zirrara sortu
|
du
mundu osoan??
|
|
|
Aipatutako kobazuloek badute berezitasunik. Pozalaguako kobazulo ikusgarriak, esaterako, ospe handia
|
du
mundu osoan, estalaktita eszentrikoen aparteko adibidea baita. Santa Isabel de Ranerokoa berriz, forma harrigarriak izateagatik, saguzar kolonia garrantzitsuaren babeslekua delako eta bertan hartz hezurrak aurkitu zirelako da ezaguna.
|
|
2001
|
|
|
Gauak eta Hiriak liburu konplexua eta anbiziosoa da. Ez
|
du
mundu bat sortu etaislatu nahi bakarrik; fikzioa lantzen ari dela ere agerian jarri nahi du, eta metaliteraturaz, literaturaren inguruan sortzen diren kezka eta planteamenduak, osatutadago liburua.
|
|
|
Liburu honen autoreak irakurritako perfumeei buruzko liburu gehienetan, argazkiekin apaindutakoetan batik bat, eskerrak ematen zaizkio Museo del Perfume de Barcelona delakoari. Museo horrek ospe handia
|
du
mundu osoan, bertan bildutako perfumeen ontzi zoragarrien kopuruagatik eta bere edertasunagatik. Ez naiz fisikoki bertan izan, baina bai birtualki, museo horrek Internet en daukan helbideari esker (www.perfum museum.com).
|
|
2002
|
|
|
Hurbiltasuna sortzea[...] lekuan lekuko komunitateen egiazko autonomia bermatzeko eta pertsonen eta naturaren arteko harremanak era zuzenez eta iraunkorrez errespetatzeko. [...] Garapenaren eta aurrerapenaren ideologiari kritika zorrotza egin behar zaio[...] Baieztapen honek, gainera, bat egiten
|
du
mundu osoan, hainbat herri mugimenduk, garapenaren aurrean hainbat sentimenduk, ideiak eta jarrerak banatuz, egiten ari diren gisa bereko borrokekin. Aurrean dugun aukera, informazioa, mobilizazioa, gizarte eztabaida, kontzientziazioa eta borrokari bultzada bat ematea da.
|
|
|
–Aberastasunaren ekoizpen logika? oinarri izan
|
du
mundu modernoak eta joera hori muturreraino eramateak, arriskuaren ekoizpen logika, sortu du.
|
|
|
Horren guztiaren gainetik, nazio estatuak oso interesaturik daude kultura nazionaletan, kultura nazionalek etekin ekonomikoak eta ideologikoak sortzen dituztelako. Kultura industriak diru asko eta asko mugitzen
|
du
munduaren lau bazterretan. Kultura nazionalek batasun politikoa sortzen laguntzen dute, baita ha lakorik ez dagoen herrietan ere (hots, ez batasun politikorik, ez batasun kulturalik edo linguistikorik ez dagoen herrietan).
|
|
|
Teoriaz barik, bada, egin dezagun berba, teoriez. Nork bere erara ulertzen
|
du
mundua; ulerpidea ez da bakarra, ez luke izan behar.
|
|
|
Balorazio ludikoak jolasa bilatzen du, axolagabekeria. Balorazio ludikoak ludoteka bilakatzen
|
du
mundua. Adibidez, autoen testuinguru batean, gidatzea arriskurik gabeko egintza humanoa da, plazerra besterik eskaintzen ez duena, erregelarik eta araudirik ez duena.
|
|
|
Horiek ere alegiazkoak ziren, ordenagailuak sortutako irudiak, mundu erreala azaltzeko erabili zirenak. Ilusio grafikoak estali eta azaldu egiten
|
du
mundu erreala; horra hor gakoa.
|
|
|
Hedabideak bere modura eta erara ikusten eta kontatzen du bere begien aurrean gertatu denetik interesgarrien iruditu zaiona. Hedabideak bere betaurreko propioez ikusten eta erakusten
|
du
mundua.
|
|
|
Hedabideak baldintzatu egiten ditu bere bitartez zabaltzen diren mezuak, formaz eta edukiaz. Zabalkunde horretan, garrantzia
|
du
mundu garatuan, beste guztien gainetik, hedabide batek: telebistak.
|
|
|
Apologeta integratuen iritziz, gizarte komunikazioak edo masa komunikazioak, handika eta hedabideen bidez egiten den komunikazio horrek? berebiziko aukera eskaintzen
|
du
munduan demokrazia hedatzeko eta sendotzeko, baita herrien arteko kohexioa garatzeko ere. Apologeta integratuek ontzat hartzen dute euren lanetan gaur egun gizarte komunikazioa gidatzen duen logika ekonomikoa, zeinaren agintari nagusiak enpresa erraldoiak, multinazionalak?
|
|
|
Hedabideek erakusten duten mundu horretan makrogaiek eta testuartekotasunek durunditasun semantikoak sortzen dituzte. Hedabideek erakusten duten mundu horrek birdefinitu egiten
|
du
Mundua, birsemantizatu egiten du, munduari esanahi jakin bat eransten dio. Jardueran sortzen duten soberakin signifikatzailea dela medio, hedabideek imajinazio soziala kontrolatzen dute, eta, bide batez, ekintza soziala eta aldaketa soziala bera ere kontrola ditzakete.
|
|
|
Hedabideen eskutik, elite berriemaileak birsemantizatu egin
|
du
mundua. Hedabideen indar hori dela medio, gizaki sozialarengan ulertarazle kolektibo berriak sortu dira.
|
|
|
Produktu mediatikoak ez
|
du
mundua demokratizatzeko eta edertzeko giltza magikoa. Baina lagun ona izan daiteke gauzak bestela ere badirela ikusteko.
|
|
|
Telebistak antzoki edo teatro eskenategi bihurtu
|
du
mundua, baita etxea bera ere. Munduan zeharreko bidaiari zeregina hartuta, telebistak hara hona ibiltzeko eskatzen digu.
|
|
2004
|
|
|
' Fisika tomoaren azken liburuetan Aristotelesek Lehenengo Motorraren gaia dakarberriro. Onartzen
|
du
mundua ez dela infinitua eta, hori kontuan izanik, higidurak hastapenbat behar duela. Horrela, fisika izaki fisiko naturalen ikerketa da, higitzen diren izakiena, hain zuzen ere.
|
|
|
Izen propioak designatzaile zurrunak dira; designatzailc batzurruna da baldin eta objektu bera denotatzcn badu mundu posiblc orotan: . Aristoteles, izen propioak, csaterako, pcrtsona bera denotatuko
|
du
mundu dcnetan. nahiz eta munduhorretan Aristotelesck ez izan guk geurcan egozten dizkiogun ezaugarriak (mundu posibiebatean Aristotcles harakin izan z.itckeen, eta ez filosofo. baina edozelakoa izanda ere. Aristotcles, izcnak dcnotatuko zukcen).
|
|
|
–lauren erro karratua? deskribapcnak, adibidez, zenbaki bera dcnotatzen
|
du
mundu posibie orotan.7 HIZKUNTZA ETA TESTUINGURUA; INDEXIKOAKFregeren arabera, perpaus baten zentzua pentsamendu bat da. Fregek, pentsamendu?
|
|
2006
|
|
|
Arrazionalizazioak intelektualizazio prozesu bat dakar, eta horrek baditu bere alde onak eta ez hain onak. Errealitatearen menderatze teorikoa nabarmena da, abstrakzioan irabazten duten kontzeptuen bidez. Arrazoiak berezkoa du zentzubeharra, beharrezkoa
|
du
mundua interpretatzea zentzua duen, kosmos, ordenatu gisa.
|
|
|
Gaur, ostera, askoz zailagoa da hori argudiatzea. Are gehiago, arrazionaltasun zientifikoaren garapen hazkorrak birrinduta utzi
|
du
munduak, zentzuren, bat izan dezakeelako ustea.
|
|
|
Ezkortasun metafisikoa suma daiteke. Baina, gure autoreak zeharo errefusatzen
|
du
munduan eta historian norabide orokor bat dagoelako ustea: ez dago ez lege historiko onik (hoberako biderik) ezta txarrik ere (txarrerako biderik).
|
|
2007
|
|
|
Orain badakiguzein naziotasun gailendu zen eta zeintzuk galdu ziren historiarik gabeko herrienosinean. Izan ere, nazio identitateen historian parte hartu duen nazio aniztasunarenipuinak atarramentu berbera izan
|
du
mundu zabalean, eta ez bakarrik herrialdemodernoetan. Naziotasunaren elementuak ez direlako hain zuzen ezaugarrimodernoak bakarrik izan, aurretikako tasunen eragina ere hortxe egon da gori gorietnonaziotasun bizi bizian.
|
|
|
Gisa horretako mundu batera jaio etabertan hazi denak ez omen du alternatibarik ezagutu, mundu agerikoa eta dudagabekoa zaio ingurua. Erabateko lotura psikologikoa
|
du
mundu horrekiko; ez duinongo autonomia pertsonalik. Gizarte modu horietan errepresentazio sistema edoordena sinboliko diskurtsibo bakarra omen dago, sistema hori erlijio sistema sakratua da, ezin da aldatu.
|
|
|
Goklany k (2000) argudiatzen
|
du
mundu mailako DDTaren galerazpen absolutua justifikatzeko zuhurtasun printzipiora jotzea diskriminatzailea dela malariari aurre egiteko DDTaren beharradaukaten Hirugarren Munduko herrialdeekiko. Kasu horretan, mundu azpigaratutako milaka pertsonahil egingo lirateke galerazpen uniformearen ondorioz, beraientzako arrisku kostu irabazien balantzeaez delako optimoa, garatutako herrialdeetan gerta daitekeenaren aurka.
|
|
|
Winckelmann-ek arte obra grekoak ikusteko modu legalista, klausulista hori birrindu, eta printzipio orokor bakarra ezarri du, lehen lekuan dinamikoa dena, interpretazio ireki, ez mekaniko baterako, eta bigarren, unibertsala eta bateratzailea sail ezberdinentzat beren barietate guztian, errespetuzkoa diferentzia eta ugaritasun guztiagaz (mitoa, literatura, eskultura, historia, filosofia). Winckelmann-ek erakutsi
|
du
mundu greko guztia «izpiritu» bat beraren obra dela, hots, osotasun edo organismo bakarra biltzen duela denak (poesia eta filosofia, tragedia eta Laokoon, denak harremanduak), eta posible dela anizkoitasun nabar guztia «bizi printzipio» esplikatzaile bakarrera bihurtzea1054 Modelo horren eragina gero, gorabehera handien ondoren, gure artean ezagunago den Marx-enganaino ailegatzen da.... Horren ustetan ere gizarte bakoitza, fase historiko bakoitza, osotasun bat da bere baitan; ekonomia, zuzenbidea, erlijioa, literatura, denak «osotasun organiko bat» osatzen du:
|
|
|
1668, L. Dutruc, Le genie de la langue françoise; 1681, J. Menudier, izenburu berarekin (frantsesa, dama bezala pertsonifikatua, bera mintzo da); 1685, izenburu beragaz halaber, «par le Sieur D++»? 978, etab. Testurik gogoangarriena Christmann ek Dominique Bouhours en «La Langue Françoise»i deritzo (1671) 979 Ongi ikusten da, hizkuntzaren jeinua, birjaiokundetarki, talentua, dohaina, trebetasuna bezala ulertzen dela, pertsona bakoitzak bere talentuak dituen bezalaxe dituenak hizkuntza bakoitzak bereak. Hala hizkuntza bakoitza nortasun bat da, bere aiurriagaz, eta bakoitzak bere koloreekin pintatzen
|
du
mundua:
|
|
2008
|
|
|
Zentzu horretan, ikerlan mikrohistorikoek ñabardura interesgarriak eskaini diezazkiokete2 arau orokorrari. Tokiko historiaren ikerketa gero eta garrantzi handiagoa hartzen ari da gaur egun, eta ikerlan honek beste ekarpen bat izan nahi
|
du
mundu horretan.
|
|
|
Bigarren urtean, objektuaren bila joateko gaitasuna izango du, eta, horri esker, kausaltasuna zer den ikasiko du. Piageten ustez, hasiera batean ez dago desberdintasunik umearen barne munduaren eta kanpo munduaren artean; uste
|
du
mundutik datozkion usteak eta bere gorputzetik datozenak, denak, bat direla. Estadio horrek sei azpiestadio ditu.
|
|
2010
|
|
|
Konkretuki erran nahi
|
du
mundu osoko laborariek badutela eskubidea munduosoko produkzioan parte hartzeko. Herrialde bakoitzeko laborarien premiazkoeskubidea da beren herrien elikaduraz hornitzea.
|
|
|
Mantendu egiten da garapena eta pobreziaherrialde bakoitzaren arazo bezala ulertzen dituen munduaren ikuspegia. Bainaberdintasunetik egindako proposamen batek onartu behar
|
du
mundua, batez ere, biztanleria globalaren baitan zertzen diren harreman sozialen bitartez egituratuadagoela. Harremanok ez dira nazio estatuen barnekoak, baizik eta ekoizpen kapitalistaren sistema globalaren baitan aurkitzen dira.
|
|
|
Gaur eguneko industri politika gehienekin gertatzen den moduan, mundu mailako lehiakortasunaren helburua azpimarratzea ez da kasualitate hutsa. Nazioarteko merkataritza eta kapitalmugikortasunaren sendotzearekin batera, gero eta garrantzi handiagoa
|
du
mundu mailako lehiakortasunak industria sektorearen garapenean.
|
|
|
Gaur egun, gero eta garrantzi handiagoa
|
du
mundu mailako ekonomian nazioarteko merkataritzak. Herrialde guztietan, gero eta enpresa gehiago aritzen dira nazioarteko merkataritzan, inportazio eta esportazioen bitartez.
|
|
2011
|
|
|
gehiago dira desagertze bidean daudenak eta desagertzen ari direnak. Halaber, atal honen hasieran adierazi den bezala, immigrazioak hizkuntza aniztasuna hedatu
|
du
munduan zehar. Ondorioz, munduko hizkuntzen egoera soziolinguistikoa aldatzen ari da, nabarmen.
|
|
|
Trebatuak gara, ohikoa zaigu irudi figuratiboa ulertzea. Isomorfismoak17 ongi funtzionatzen
|
du
mundu garatuan XXI. mendeko herritarraren kasuan. Deskodifikazio analogikoak funtzionatu egiten du, errepresentatzen duen objektuaren pertzepzio bisualarekin antzekotasunezko harremana gordetzen duelako.
|
|
|
Errealitateen deskodifikazio analogikoak ematen
|
du
mundu erreala nahiz fikziozkoa ulertzeko nahikozko gaitasuna ematen duelako ideia. Ematen du denok ulertzen ditugula irudiak lehen begi kolpean.
|
|
|
Norbaitek hartu behar du ekimena; norbaitek, aitzindari. Iraultza digitalak ez
|
du
mundu guztia ezustean harrapatu; ez eskola munduan, bederen. Bide berriak lantzeak, sarritan, lehendik zeuden formen eta moduen bazterketa ekartzen du.
|
|
|
Bulkada sexualak menderatzen
|
du
mundua.
|
|
|
Norberaren niak menderatzen
|
du
mundua.
|
|
2012
|
|
|
Hizkuntzak zentzua ematendio gizarte harremanak ezartzeko moduari, harreman horiek berek eraikitzen dutenbitartean. Hizkuntzak ezartzen
|
du
munduaren eta naturarekiko harremanen ikuskerabat, espazioa eta denbora antzemateko modu berezi bat (E. Sapir, 1921 eta B. L.Whorf, 1956).
|
|
|
Ezin dubestela egin. Intelektuak ez
|
du
munduaren ordena harrapatzen. Ez dagoena da, aldebatetik mundua, eta bestetik gure interpretazioa.
|
|
|
Ezin dubestela egin. Intelektuak ez
|
du
munduaren ordena harrapatzen. Ez dagoena da, aldebatetik mundua, eta bestetik gure interpretazioa.
|
|
|
Antzekoa aurkituko dugu Amazonian XX. mendean. Kasuak beste askoren antza
|
du
mundu mailan. Lurralde erraldoi hori estatu batzuen artean banatuta dago eta 60ko hamarkadatik hona haren konkista garapenaren sinonimo bihurtu da batzuentzat; beste askorentzat, ordea, desarrollismoaren ikurra.
|
|
2013
|
|
|
Azken hamarkadetan anatomia arloko terminologiak normalizazioaren bidea hartu
|
du
mundu zabalean, Nomina Anatomica izendegiaren inguruan lehenengo, eta oraintsuago Terminologia Anatomica (TA, 1998) izendegiaren bidez. Helburu nagusietako bat termino bakoitzak ahalik eta informaziorik zehatzena eta aberatsena transmititzea da, eta, beraz, eponimoak izendegi ofizialetik erabat baztertu dira gaur indarrean dagoen TA honetan. Normalizazioa gorabehera, halere, arautik kanpoko hainbat izen oraindik ere erabiltzen dira, lehenagoko izendegien eraginez edo erabilgarritasun arrazoiengatik.
|
|
2014
|
|
|
Feminismoak emakumeen eta gizonen arteko berdintasuna lortzea helburubilakatu
|
du
munduan zehar. Mendebaldeko gizarteek ibilbide luzea egin dutelorpen horri begira, tartean kolektibo, erakunde, talde, pertsona askoren lan etakonpromisoari esker.
|
|
|
Nola ikusten
|
du
mundua depresioaren betaurrekoetatik?
|
|
|
Haurrak bere bizitzako lehen sei hilabeteetan onean eta txarrean, bular onean eta txarrean zatitzen
|
du
mundua (jarrera eskizo paranoidea). Jarrera depresiboan (lehen urteko bigarren sei hilabetekoan), haurra konturatzen da objektu bera dela frustratzen eta asebetetzen duena.
|
|
|
9.3.5.4 Parkinsonen gaixotasuna garunaren endekapenezko gaixotasuna da eta mila pertsonako batek
|
du
munduan zehar (Freedman, 1990). 55 eta 65 urte bitarteko pertsonetan hasten da eskuarki, baina inoiz 30 urtetik 55 urtera bitartekoengan ere agertzen da.
|
|
2015
|
|
|
Bere jatorrizko hizkuntza ingelesa da, eta honentzako 300.000 kontzeptu baino gehiago definituak ditu, baita horiei dagozkien 1.000.000 termino edo deskribapen baino gehiago ere. SNOMED CTkgaur egunean erabilera zabala
|
du
mundu osoan zehar. Hainbat hizkuntzatarako bertsioak daude eskuraedota garatze lanetan, hala nola, nederlanderako, frantseserako, gaztelaniarako,...
|
|
|
Bestalde, izan zuen oihartzunaren harira, Meadows Txostena ez zen kritiketatik salbu egon. Alor metodologikoan, kritikak zuzendu ziren datuen oinarri kaskarrera eta ereduaren gehiegizko agregazio mailara (adibidez, ez
|
du
mundu mailako eskualdeen artean ezberdintasunik egiten). Baina nabarmentzekoa da «alor ekonomikoan» kritika latzak jaso zituela, batik bat molde neoklasikoko autoreen aldetik eta edonola ere ortodoxoak direnen aldetik; horien artean, Solow eta Nordhaus.
|
|
|
Hala ere, etorkizuneko agertokietan oinarritutako proposamen tekniko horrek izan baditu zenbait hutsune eta puntu ahul75 Horietariko batzuk soilik aipatzearren, alde batetik, erabilitako informazio estatistikoak unitate bakartzat hartzen
|
du
mundu osoa, eskualdeen arteko diferentziak baztertuz. Bestalde, harrigarria da ereduak aurreikusten duen isurketa murrizketa klima aldaketari aurre egiteko behar beste baino gutxiago dela.
|
|
|
Nazioarteko eztabaida politiko ekonomikoan ekarpen hadienetakotzat jo dezakegu eta sistema kapitalistaren egiturazko krisiari aurre egiteko egitasmo interesgarrienetakoa da momentu honetan. Beraz, Latinoamerikak ekarpen izugarria egin
|
du
mundu mailan, eta zehatzago jatorrizko herriak izan dira. Mugimendu indigenen papera erabakigarria izaten ari da, batez ere, mundu ikuskera andetarra duten herriak, kitxuak eta aimarak, hain zuzen ere (Gudynas, 2011).
|
|
|
Ordutik aldaketa batzuk gauzatu dira. Batzuetan ematen
|
du
munduko botereen bateko oreka berri bat gertatzen ari dela, potentzia berrien gorakadarekin eta horien pisuarekin zonan (batez ere Errusia eta Txinarena), eta munduko ordena berri eta multipolar baterantz goazela dirudi. Multipolaritate hori zonan ere presente dago, lekuko potentzien pisuarekin (Turkia, Iran eta Saudi Arabia).
|
|
|
«Eraso prebentiboak». Termino horrek beste terminoekin batera estrategia esku hartzaile berriaren zati bat osatzen du, eta horrek azkenean, «giza eskubideen militarizazio» moduko bat lortzen
|
du
mundu mailan.
|
|
|
Telebista kazetaritzan edukiak ekoizteko erabiltzen den aplikazio bat da Periscope. Izan ere, aukera ematen
|
du
munduaren aurrean zuzeneko bideo emanaldi bat eskaintzeko eta aldi berean jarraitzaileei esateko elkartu egin daitezkeela eta edukia komentatu eta partekatu dezaketela. Interneteko nabigatzaile batean zein Twitterren ikus daitezke edukiak, eta, horri esker, sare sozialetako erabiltzaileek ere emanaldiarekin bat egiten dute.
|
|
2017
|
|
|
Dokumentu hau gauzatzeko metodologia narratiboa baliatu dut. Connelly eta Clandininen ustez (1990), ikerketa eredu honek berez den horretan eta gizakiok bizi dugun bezalaxe irudikatzen
|
du
mundua, gizakion bizitzatan oinarritzen baita.
|
|
|
Federico Soriano arkitektoak azpimarratzen
|
du
munduaren ezagutza egunkarietan soilikdagoela3 Zaila da egunerokotasunarekin duten erlazio estua beste iturri batzuetan aurkitzea, egunero egunero formatu berean eta orrialde kopuru berarekin inprimatzearen poderioz.
|