|
2000
|
|
|
JOANA Albret Bibliotekonomia Mintegiak sortu berri
|
du
euskarazko posta zerrenda. Imanol Trebiño mintegikideak kudeatuko duen posta zerrendak bibliotekari eta dokumentalista euskaldunak bildu nahi ditu.
|
|
|
EUSKO Jaurlaritzak 45 milioi pezetako dirulaguntza (1,8 milioi libera) erabiliko
|
du
euskarazko prentsa «on line» jar dadin. Kopuru horretatik, 35 milioi pezeta «Euskaldunon Egunkaria»ko on line zerbitzua finantzatzeko izango dira.
|
|
|
«Gure hizkuntzaren normalkuntzari buruzkoak, hain zuzen ere. `Bai euskarari' kanpainan ikusi ahal izan dugunez, gizarteak kezka handia
|
du
euskararen biziraupenaren inguruan. Guk ere gaiari taxuz heldu nahi izan diogu, egiari zor zaion errespetuz, ideiaren alde tragikoa azalduz, etorkizun itxaropentsua iradokiz, baina»
|
|
|
Egun, legeri ezberdinak daude eta bakoitzak bere ezaugarriak ditu. Egoera latzena Iparraldekoa da, Frantziako Konstituzioak ez
|
du
euskararen inolako aitorpenik egiten, eta beraz, hor eskubide guztiak ukatuta daude. Nafarroan zonifikazioarekin egoera berezi bat dugu, eskualde euskaldun eta mistoan eskubide batzuk onartzen dira, baina ez euskaldunean ez da inolako eskubiderik onartzen.
|
|
|
Hemen egon arren, nahiago izaten dute beste edozein hizkuntza erabili, osagaiak eta argibideak euskaraz adieraztea baino. Produktuen salmenta mugatzen omen
|
du
euskarak sarritan.
|
|
|
Esaterako, Andoainen dagoen Krafft enpresaren produktu guztien ontzi eta etiketek gaztelania soilik erabiltzen dute. Zahor txokolateak Oñatin du sorlekua, baina ez
|
du
euskara baliatzen," Lore" txokolate motari izena emateko ez bada.
|
|
|
batetik, etxetresna elektrikoena. Fagor enpresak, adibidez, ez
|
du
euskara erabiltzen bere produktuen argibideetan. Bai ordea, gaztelania, frantsesa, ingelesa, alemaniera...
|
|
|
Iñaki Etxeberria, Donostiako Garbera merkatal zentruko Eroskiko gerentearen iritziz, egun etiketetan euskara erabiltzea produktuaren salmenta mugatzea da: " %60 egiten
|
du
euskaraz Gipuzkoan; etiketa gaztelaniaz idazten bada, %100era iristen da. Euskaraz baldin badago, %40 inguruk ez du ulertzen eta ez du erosiko".
|
|
|
Ibilaldia 2000 antolatu duen Zubi Zaharra Ikastolak 28 urtez lan garrantzitsua egin
|
du
euskara Enkarterrin barrena zabaltzeko. Izan ere, Zubi Zaharra da Enkartazioetako ikastola bakarra.
|
|
|
Lehen premisa hauxe dukegu: Zuberoa euskaldun biziko bada zirt edo zart egin behar
|
du
euskarak.
|
|
|
Batetik, askotan oso multzo garbiak egiten ditugu abertzale eta espainolisten artean... eta hori baino askoz ere harreman konplexuagoak daude, badira abertzale izanik euskaldunak ez direnak eta topikoak bazkatzen dituztenak. Esaterako, jende askok uste
|
du
euskaraz oraindik ere literatura kostunbrista egiten ari garela. Zergatik?
|
|
|
Jolas orduetan erabilera datuak biltzen jardun dute eta gustura eskaini dizkigute emaitza positiboak. Lehen eta bigarren mailan %78ak egiten
|
du
euskaraz, hirugarrenean %71k eta laugarrenean %64ak. Handik gora portzentajeek nabarmen egiten dute behera, bosgarren eta seigarren mailan, hurrenez hurren, soilik %16 eta %50ak egiten baitu euskaraz.
|
|
2001
|
|
|
Txostenaren arabera, goi mailako irakaskuntzan euskararen egoerak 15 urteko atzerapena dauka. Euskal Herriko unibertsitatetako irakasleen %21ek irakasten
|
du
euskaraz eta euskarazko kredituen eskaintza %20koa da. Sei unibertsitateetatik Mondragon Unibertsitatea da euskaldunena.
|
|
|
Horiek izan ziren beren burua idazletzat hartu zutenak, luzaroko obra bat egiteko asmoa agertu zutenak. (...) Euskal literaturak autonomia hartzen du, idazleak ez
|
du
euskara salbatzeko idazten, baizik eta mundu idealak sortzeko, literatura sortzeko. (...) Ezagutzen ditugun berrogeita hamar urtetik gorako euskaldunak, zenbat dira euskal irakurle?
|
|
|
Uztaritzen egindako bileran, euskara bizi publikora hedatzeko ekimen berriak abiatzea erabaki du. Azaroaren 5a eta 11 bitartean euskararen astea antolatuko
|
du
euskarak toki publikoetan bere lekua izan dezan eta publiko zabalari hurbil dakion helburu izanik. Halaber, Herriko Etxeetan euskararen presentzia areagotzeko neurriak hartzea eskatuko dute.
|
|
|
Jon D. Patrick psikologoa duela zortzi urte hasi zen euskara ikasten. Gaur egun, ongi egiten
|
du
euskaraz eta areago, berau aztertzen ari da. Ingelesa euskara hiztegi berezi bat burutzen ere ari da CD ROM formatuan.
|
|
|
Bi, hiru, lau edo bost hilabeteko egonaldiak egin izan ditu Euskal Herrian. HABEren Donostiako euskaltegian, Lazkaoko Maizpiden, Foruako AEKren barnetegian, Zornotzako Aurten Bai euskaltegian, adiskideekin eta kalean ikasi
|
du
euskara.
|
|
|
Donostiako EHUrekin kolaboratu du datu base hiztegiaren garapenean, hiztegi elektronikoen federazioaren sorreran, eta euskararen ordenagailu bidezko tratamenduaren ikerketan. CD ROM ean atera nahi
|
du
euskara inglesa eta ingelesa euskara hiztegia eta baita hiru liburutan ere. Halaber, ahozko euskara jasotzen duen bideo bat plazaratuko du, 4.500 euskal esaldi grabatu ditu eginkizun horretarako.
|
|
|
Ez al zera oraindik jabetu, euskal alorrean, klerikalen plazan izan ezik, Diogenesen farola ziri gabe, zeu be eibartarra naiz da biar izan dala iñor langillerik arkitzeko? Oraindik ere Detxepare batzuen bearra izango
|
du
euskerak, burua jasoko badu. Eibarren bertan, aldi bateko erririk euskaldunen ontan, zenbat" bestela.kutsu emalle" izan dira, Mogel Apaizak, berea utzi ta joan zanetik onera?
|
|
|
Badihardugu elkarteak, ez
|
du
euskara batuaren kontra egin nahi, euskara batuak bere funtzioak eta esparrua baitauzka elkartearen ustetan. Euren ustez, garrantzitsua da euskara batua eta euskalkia uztartzea; izan ere, azkena menperatzeak batua menperatzea baitakarki.
|
|
2002
|
|
|
«Eskolak euskaldundu behar du!» eta «Euskal Herritar orok
|
du
euskaraz jakiteko eskubidea» lelopean, Euskal Herrian Euskarazek hezkuntza sistema propioa aldarrikatzeko kanpaina abiatu du. EHEko arduradunen arabera, indarrean dauden hezkuntza sistemek ez dute bermatzen ikasleek euren herriko hizkuntza jakiteko duten eskubidea.
|
|
|
Erantzuna: «Jendeak ez
|
du
euskaraz irakurtzen». Ez dakit liburuaren industriak goia jo duen edo ez, baina, memoria falta duen kultura batean ari garela iruditzen zait.
|
|
|
Ikuspegi positibo horren alboan negatiboa jarriko nuke. Euskaraz ikasten ari diren ikasle euskaldun horien artean zenbatek egiten
|
du
euskararen hautua. Unibertsitatean, euskal adarrean, ikastetxean izandako hizkuntza portaera berbera mantentzen du ikasle askok eta askok:
|
|
|
Hala eta guztiz ere, lurralde guztietan ikusten da, ezagutza tasak kontuan hartuta, erabilera handia dagoela. Horrek erakusten
|
du
euskararekiko leialtasuna oso handia dela. Hori da datu interesgarrienetakoa.
|
|
|
Txostena guztiz bukatutakoan, Hizkuntza Kontseiluak Obragintza Publikoari bidaliko dio eta urrian azken honek erabakia hartu du proposamena finkatu eta Kontseiluari hizkuntza politika gauzatzeko eskaera egiteko. Horri jarraiki, Hizkuntza Kontseiluak urtebeteko epea izango
|
du
Euskara 2015 plana atalez atal osatzeko eta dena ondo joanez gero, 2003ko udazkenerako hizkuntza politikak indarrean egon luke.
|
|
|
Euskaltzaleen Biltzarraren mendeurrena betetzen dela-eta, hilaren 27an elkartuko da Hendaian Euskaltzaindia. Goizean Hiztegi Batua aztertuko
|
du
Euskararen Akademiak eta arratsaldean eliza eta euskarak izandako harremanaren inguruan gogoeta sakona egingo dute. Arratsaldeko ekitaldia irekia izango da eta besteak beste, Andres Urrutiak, Mikel Erramuspek, Jean Louis Davantek eta Piarres Xarritonek emango dituzte hitzaldiak.
|
|
|
Garai hartan" Euskalduntzen" eta" Alfabetatzen" metodoen prestakuntzan parte hartu zuen, baita UEUren sorreran ere. Teknika Energetikoetan espezializatutako ingeniaria, lan ugari egin
|
du
euskaraz alor honetan. 1992an EHUtik kaleratua izan zen funtzionario izatea ez onartzeagatik.
|
|
|
Nazioarteko hizkuntza nagusi bihurtu denak, ingelerak, hizkuntza gutxituak ezagutzera emateko ere balio duela ikusi da behin baino gehiagotan. Bateko hiztegiak, oinarrizko gramatika liburuak… Beste behin ere ingelerak hartu
|
du
euskara zabaltzeko ardura; New Yorkeko Hippocrene Books argitaletxeak, Beginner' s bildumaren baitan, «Beginner' s Basque» liburua argitaratu baitu. Bilduma horren barruan lehenago vietnamera, persiera nahiz serbokroaziera irakasgai jarri ziren bezala, oraingoan, euskara jarri diete eskura Amerikako estatubatuarrei.
|
|
2003
|
|
|
BESTE hainbat hizkuntzekin aurrez egiten zuen bezala, Madrilgo Atenea argitaletxeak bilduma berri bat osatu
|
du
euskaraz eta erdaraz argitaratuko dituen liburuekin. Bilduma honen buru izendatu dute Jon Kortazar eta dagoeneko bi liburuk osatzen dute bilduma.
|
|
|
Bere ustean, ordea, «gaurko erri xeak erdera askoz errezago konprenditzen
|
du
euskera klase ori baiño. Ta erderara dijoa abiada bizian.
|
|
|
30 urteren ostean, eta ehunka milaka ikastolakume hezi eta gero, porrota izan al da ikastola/ eskola/ uniarena? Irakasle, funtzionario edo kazetari izan ezean, inork ez
|
du
euskaraz irakurtzen, ala. Inguruan bertan ez al dugu ikusten euskaraz ikasitako helduak ere nahasturik daudela etengabeko arau aldaketekin?
|
|
|
Argazkiekin eta parte hartzaileen kontakizunekin, ekintza bakoitzean «Demo»ek bizi izan dutena helarazi nahi diete irakurleari, beraien aldarrikapenak eta argudioak, ekintza bakoitzaren prestaketa, gauzapena, tentsio uneak, atxiloketak eta beste batzuk. «Demo»en filosofia nolakoa den ezagutzeko aukera ona ematen
|
du
euskaraz eta frantsesez idatzia dagoen liburu honek.
|
|
|
Korrikaz korrika, euskararen aldarrikapena hedatzeko, aurreko edizioetan bezala, mezu bat zabaltzen
|
du
euskararen aldeko lasterketa herrikoiak. Aurtengoan Korrikak gogora ekarri nahi izan duen ideia honakoa da:
|
|
|
Nire lanean hori ere azpimarratu nahiko nuke: askotariko jendeak parte hartzen
|
du
euskararen aldeko mugimenduan; guraso dira batzuk, haur ttikiak beste batzuk, musikariak, teknikariak, idazleak, gazteak, profesionalak beste batzuk hizkuntza arloan ari dira lanean hauetarik batzuk, baina bestelako lanetan beste batzuk: abokatu, mediku eta abar, eta parte hartzeko modu asko dituzte.
|
|
|
behatoki enpresak inkesta bat egin du diasporako 12.870 lagunen artean eta, besteak beste, euskaraz gero eta pertsona gutxiagok dakitela ikusi dute. Hala ere, alde handiak omen daude inmigratu duten garaiaren arabera, eta lehenengo belaunaldikoen artean %66ak baldin badaki euskaraz, laugarren belaunaldikoen artean %0, 8ak baino ez
|
du
euskara erabiltzen. Bere aldetik, North American Basque Organization euskal etxeen elkarteak ere ikerketa bat abiatu du eta ikerketa horren orain arteko ondorioak (ez dute amaitu) ere antzekoak dira:
|
|
|
Mariek aspaldiko ametsa
|
du
euskara ikastea (hobeto esanda, berreskuratzea, txikitan bai baitzekien euskaraz). Aipatu elkarrizketan, zera esaten zuen, besteak beste:
|
|
2004
|
|
|
Errealitateak erakusten
|
du
euskara ez dela hemen beharrezko lehen dibisioko futbol talde baten entrenatzaile izateko, edo unibertsitate katedradun izateko (agian horiek hasi behar lukete?), ezta politikari izateko ere (diskurtso abertzalekoak barne), are prentsa bulegoak edo hedabideak zuzentzeko ere. Uste dut zerrenda luzatzea, lehendabiziko harria botatzea baino zintzoago dela hemen.
|
|
|
Irabazi al
|
du
euskarak, bere iraupenerako ezinbestekoa zaion estatus soziala. Nik esango nuke, atzera egin dugula, tamalez.
|
|
|
Latina. Zeltierak oso eragin gutxi izan
|
du
euskaran, nahiz hainbat hitz badauden. Adibidez, Zegama, Deba edo Ultzama hitz zeltak direla diote.
|
|
|
Bestalde, berbere hizkuntza aitatzen du askok »Tovarrek, adibidez,» baina nik ez dut uste ahaideak izan daitezkeenik, berberea oso hizkuntza ezberdina delako: kamitikoa da eta egitura oso ezberdina
|
du
euskararen aldean. Berriz, badirudi euskarak antzekotasun gehiago duela Europa ekialdeko hizkuntzekin, turkierarekin eta horiekin, baina arrasto txiki txikiak eta oso desegituratuak daude.
|
|
|
Hiromik biziki maite
|
du
euskara eta hemengo berri zabaltzen ari da bere herrian. Azpeitiko elkarte batean izan gara, paperak eta kaseteak alboratu eta mahai baten inguruan eseri gara, Hiromi, Azpeitiko bere lagun mordoska eta ni.
|
|
|
Hizkuntza transmititzen du baina muinak bertakoa eta bertakoentzako izan behar du. Euskara soilak ez
|
du
euskara salbatuko.
|
|
|
Euskarak tradizioa du Lapuebla de Labarcan eta inguruetan, baina oraindik hutsune asko dago betetzeko. " Euskara ondare kulturala delako eta bertako biztanleek euskaraz ikasteko eskubidea dutelako", horregatik irauten
|
du
euskarak Lapuebla de Labarcan. Arrazoi hori hartu izan dute beti euskararen bidera lerratzeko, eta ezbairik gabe, hemendik aurrerako urratsak ere horren haritik egingo dituzte.
|
|
|
Hainbertze neke euskararen ezagumendua lan munduan baliogabetzeko, eta nafar gehienek oraindik ere jarraitzen omen dute pentsatzen baliagarria dela lana lortzeko (%70, 5), administrazioan sartzeko (%81, 9), lagun artean ibiltzeko (%50, 3) eta lan inguruan harremanak hobetzeko (%58, 5)! Areago, ofizialki euskalduntzat jotzen ez den zonaldean ere bi nafarretatik ia batek (%46, 1) baliagarri ikusten
|
du
euskara, lana lortzeko orduan!
|
|
|
Krutwig ez oroitu naiz: " Herri honek ez
|
du
euskara miresgarria merezi" esan ohi zuen hark. Egokiro pentsatua, ene ustez.
|
|
|
Ikur gisara diraute, oraindik ere. «Nork aztertzen ditu antziñako izkribatzalleak?» galdetzen zuen eta geroago esaten" Osakuntza andia bear
|
du
euskerak gaurko bizikeran gai izateko".
|
|
|
Cavalli Sforzak Geneak, herriak eta hizkuntzak liburuan azaltzen ditu aipatutakoak bezalako kontuak. 1997an idatzitako liburua izaki, Gaiak argitaletxeak oraintsu itzuli
|
du
euskarara. Bertan esaten denez, ematen du" Europan osoan uneren batean Rh" egon zela, edo behintzat" Rh negatibodun pertsonak ugari" izan zirela.
|
|
|
Noizbait azkaindarrik idatzi al
|
du
euskarazko eleberririk. Orain arte, gerlako berriak, antzerkiak, ipuinak, haurtzaroko oroitzapenak euskaraz kontaturik irakurri genituen azkaindarren eskutik.
|
|
2005
|
|
|
Oraintsu aurkeztu
|
du
Euskararen Aholku Batzordeak euskararen kalitateari buruzko hausnarketa. Hausnarketa horren gunean zuri harturiko eta moldaturiko hiru kontzeptu daude:
|
|
|
Xabier Euskitzek elkarrizketa egin behar izaten dionerako ikasiko al
|
du
euskaraz?
|
|
|
Animua eta indar berezi bat ematen du lanean segitzeko. Guk behar dugu eta jendeak ere behar
|
du
euskararen aldeko olatu hori sortzea. Eta bestetik dudarik gabe, AEK k, gaur egun, oraindik, tristea da hau hola esan beharra baina, Korrikatik jasotzen du biziraupenerako behar duen diru minimoa.
|
|
|
Jose Luis Rodriguez Zapaterok" Europan eta mundu osoan" defendatuko omen
|
du
euskara. Patxi Lopezek gure hizkuntza munduz mundu" bultzatzeko eta esportatzeko" erakundea sortuko omen du lehendakari bihurtuz gero.
|
|
|
Urriaren 2an, Leintz bailarak jasoko
|
du
euskararen urteko ekitaldi nagusiaren lekukoa. Leintz Gatzaga, Eskoriatza, Aretxabaleta eta Arrasatek eta orobat Araban kokaturiko Aramaiok gidaturik Arizmendi ikastola du helburu euskararen festak.
|
|
|
Finean," Euskara guztiona da" diogun horrekin bat, inork ezin
|
du
euskara monopolizatu, ezta duen ardurari uko egin ere. Elkarbizitza eta kohesio soziala baditugu goiburu, behintzat.
|
|
|
Lehenengo aldia da zarzuela bat euskaraz taula gainean entzun ahal izango dena. Naroa Elortzak itzuli
|
du
euskarara zarzuela.
|
|
|
M. J. Azurmendi. Legeak dioenean 16 urterako euskara eta gaztelania menderatu behar dituztela esan nahi
|
du
euskara eta gaztelania (edo espainiera) jakitea. Alde batetik, oinarrizko lau gaitasun linguistikoak menderatzea:
|
|
2006
|
|
|
Osakidetzaren funtzionamendua da horren erantzule. Osakidetzak probokatu
|
du
euskararen baztertze sistematikoa 20 urteetan eten gabe. Aski da osasun zentro batean administrari ez euskaldunak jartzea, herri horretako euskaldunen proportzioa zerora jaisteko osasun zentroko harrera zerbitzuan.
|
|
|
Erantzukizun ezaren diskurtsoak pozoitzen
|
du
euskararen aldeko ahalegina. Ondorio garrantzitsuak ditu:
|
|
|
Euskalduna edo ia euskalduna biztanleriaren %10 den zonaldean euskara poliki eta leun bultzatzen saiatuko dela dio Royok. Gizartearen babesa lortu nahi
|
du
euskara teknikariak. Babes horrekin zerbitzua errotuko litzateke eta agintari politikoek (gobernukoek zein udaletakoek) diruz laguntzeari utziko baliote, zerbitzua zeinek defendatu egongo litzateke.
|
|
|
Hautetsien Kontseiluko lehendakari Alain Lamassourek lege proposamena iragarri
|
du
euskarari aitormen ofiziala emateko.
|
|
|
Eta herritarren %65 gazteleradun elebakarra bada, ez al da guzti horien kasuan motibazioarena erronka nagusiena? Estimatzen ez duenak nola predikatuko
|
du
euskara guztiona dela. Ez dakienak nola esango du erronka nagusia erabilerarena dela?
|
|
|
2004ko Gipuzkoako Errenta Aitorpena %4k bete
|
du
euskaraz
|
|
|
Senarrarekin euskaraz hitz egiten dut, lantokian euskaraz hitz egiten dut, eta normalean lagunekin ere euskaraz hitz egiten dut. Ingurune euskalduna izateak asko errazten
|
du
euskararen erabilera», aitortu digu Aranburuk.
|
|
|
Horrek zerikusia ote
|
du
euskarak Iparraldean duen egoerarekin. Luze pentsatu gabe, supituki erantzun digu Uda Lekuko zuzendariak:
|
|
|
Euskara gutxi sartzen du. Astero Javier Rojo, Deustun Euskal Filologia ikasi zuenaren liburu baten kritika ekartzen
|
du
euskaraz. Kritika laburra baina ongi orraztua.
|
|
|
Martxoaren 22an hasiko da Bizkaiko Karrantzan eta apirilaren 1ean bukatuko da Iruñean, 2.000 kilometrotik gora eginda. Aurten Korrika 15ek Euskal Emakumea omenduko
|
du
euskararen eta euskal kulturaren mantentze, berreskurapen eta etorkizunean izan duen egitekoagatik.
|
|
2007
|
|
|
Hura oso eskola ona izan zen niretzat ze, Llerandik zuzendu egiten zizkidan artikuluak. Berak beti jakin izan
|
du
euskara oso ondo. Eskola ona.
|
|
|
Badakienak zergatik ez
|
du
euskara erabiltzen. Galdera horren erantzunak askotan inguruaren eragina sumatzen du.
|
|
|
Galdera horren erantzunak askotan inguruaren eragina sumatzen du. Izan ere, ondarrutar batek gutxiago egiten
|
du
euskaraz Bilbon dagoenean. Are gehiago, zenbat eta denbora gehiago igaro Bilbon, orduan eta probabilitate handiagoa du erdaraz gehiago egiteko.
|
|
|
Gaur egun geroz eta jende gehiagok hitz egiten
|
du
euskarari buruz, baina ez dakigu euskaraz hainbeste mintzatzen ote garen. Nire helburua ez da konklusio orokorrak ateratzea.
|
|
|
Hizkuntza berriak ikasten ditudan aldi oro euskararekin zer lotura daukaten bilatzen saiatzen naiz. Eta adibidez korearrak, egitura aldetik, sintaxia aldetik, konparaketak egiteko moduan, erlatiboan izugarrizko antza
|
du
euskararekin. Gogoratzen naiz, korearra ikasten ari nintzenean, klasean, besteek ulertzeko bi aste behar zituzten gauzak, nik «tapa» kolpe batean harrapatzen nituen; berdin berdinak dira.
|
|
|
Etxea eta bizitza, biak lotuz izendatzen
|
du
euskarak gizakiok bizitzeko hartzen dugun lekua. Askotan, ordea, esanahia eta errealitatea ez dira bat etortzen, hutsik dauden etxebizitzetan bizitza gutxi izaten baita.
|
|
|
Eta bitartean eta nahi gabe, negozio errazak eta borobilak egiteko giroa sortu
|
du
euskara teknikarion ezinak. Guregana hurbiltzen dira,, era guztietako eskaintzak, euren benetako prezioa bikoiztu edo hirukoiztuta, kalitate eskasekoak askotan...
|
|
|
Horixe, nola ez. Eskubide osoa
|
du
euskarak eta euskaldunok hori ere euskaraz egoteko. Beste kontu bat da ditugun indarrekin lehentasuna ote den.
|
|
|
Bizkorrago dago toki askotan Nafarroan. Asko falta dugu, baina gure auzoan, adibidez, orain dela 30 urte ez zen hitzik ere aditzen, eta orain jende askok hartu
|
du
euskararen trena. Zailtasun asko daude, baina gauza batek animatzen nau:
|
|
2008
|
|
|
Oraingoz, Peillenek esan duenez, mende hau iraungo
|
du
euskarak Ipar Euskal Herrian. Hortik aurrera pronostikorik egiten ez da ausartu.
|
|
|
Istorioa Hegoafrikan kokaturik dago eta heriotza, arrazakeria eta matxismoa gordin islatzen ditu. Bestalde, Alberdania argitaletxeak Nathacha Appanah idazlearen Le dernier frere nobela plazaratu
|
du
euskaraz, Azken anaia izenburupean. Afrikako kartzela batean preso dagoen mutikoaren eta hango zaindari baten semearen arteko harremana du ardatz.
|
|
2009
|
|
|
Esaldi zentzuzkoa dirudi honakoak, baina askori oilo ipurdia jarri zion Eguberritako diskurtsoan Miguel Sanz Nafarroako Gobernuko presidentearen ahotik hori entzuteak. Euskarazko hedabideei emandako diru laguntzen murrizketa ikaragarriaz ari zen Sanz presidentea, eta inplizituki aditzera ematen
|
du
euskarak ez duela komunikatzeko gaitasunik beste" hizkuntza komertzialen" parean.
|
|
|
Grosen ustez, bailarako egungo haurren euskalduntzeak ez du oraindik galera hori ordezkatzerik lortu. Era berean, belaunaldi batekin egoerari buelta emateko aukera egon badagoela ere gaineratzen du, baina erabilera azpimarratzen
|
du
euskarak irauteko bide bakar gisa. Nafarroako Iparraldeko Euskara Mankomunitatearen barnean dago Ultzama aldeko Euskara Zerbitzua; eta Ultzama aldean, hain zuzen ere, Ultzama, Imotz, Basaburua, Odieta, Atez, Lantz eta Anue sartzen dira.
|
|
|
Euskalduntzearen gaia ere hor sartuko nuke: gizartean hizkuntza berreskuratzeko prozesuan sartuta gaude eta familiek euskara bermatu ezin duten kasuetan hezkuntza publikoak ziurtatzen
|
du
euskara ikastea. Zerbitzu publikoek gainera ez dute sexuen araberako lan bereizkeriarik bultzatzen, lanpostuak sortzen dituzte eta maila sozialen arteko berdintasuna bultzatzen dute.
|
|
|
Ah, eta legez kanpo dago. Nafarroako Gobernuak banatu dituen telebistarako bortz baimenetatik ez
|
du
euskarazkoarentzat bat bakarrik ere eman. Ez diru, ez lizentzia.
|
|
|
" Askotan hanka sartzen dut, baina hala ere euskaraz egiten saiatzen naiz". Bost urteko haurrarekin, ahizpa eta nebarekin, koinatarekin egiten
|
du
euskaraz. Familiatik kanpo, kalean oso gutxi:
|
|
|
Batzuk horretan interesa dutelako, seguru, baina baita besteok ez dugulako behar bezainbeste asmatu. Bi faktoreen ondorioz bizi
|
du
euskarak gizartean aspaldiko girorik eskasena.
|
|
|
Enpresak ez ditugula konbentzituko euskara gure kulturaren, nortasunaren zati dela aldarrikatuz, horrela beti segiko
|
du
euskarak periferia izaten enpresan. Iritzi horretakoa da Irizar, eta hizkuntzen diskurtsoa enpresan txertatzeaz berriketan dezente luzatu gara, Kutxari zein beste edozein enpresari balio diolakoan hausnarketak.
|
|
|
Dena delakoari sinetsarazi behar zaio hizkuntzen kudeaketak gure kasuan bereziki euskara txertatzeak emaitzaren bat emango diola enpresari, etekinen bat aterako diola. Enpresariak irribarre egingo
|
du
euskararen ez dakit nolako maila lortua duela adierazten duen ziurtagiria jasotzen badu, zenbat eta kalitate ziurtagiri gehiago hobeto. Horren adibide da Hizkuntza Politikarako Sailburuordetzak banatzen duen Bikain ziurtagiria.
|
|
|
Betachetek lau urtez ikasteko aukera du, ez badu lantokiko egoerak bestelakorik eskatzen. Liburutegian hiru langile dira eta beste batek ere nahi
|
du
euskara ikasi. Beharbada lau urte egin baino lehen emango dio lekukoa Betachetek lankideari.
|
|
|
Orain dela bi hilabete hasi da astero hiru orenez. Haurrentzat egiten du lan Senpereko Herriko Etxean eta mintzatzeko zein idazteko nahi
|
du
euskara ikasi. Hiru ikaskideek esandako bera aipatu du:
|
|
|
Mende laurdenean erdaldun nuena di da batean euskaldun! Aitatxok primeran egiten
|
du
euskaraz. Ez dakit poztu ala tristatu.
|
|
|
Alegia, zein garapen dauka haur hauengan euskara bigarren hizkuntzak? Gaztelania lehen hizkuntzak daukan antzeko garapena al
|
du
euskarak. Eta bi hizkuntzetan lortzen duten maila antzekoa al da?
|
|
|
Hona Topaguneak bere webgunean idatzitako oharraren zati bat: " Nafarroako Gobernuak bigarren urtez blokeatu
|
du
euskarazko hedabideontzako diru-laguntzetarako gordeta zegoen partida. Euskarabideak uztailean agindutako 240.000 euroko diru partida ezerezean gelditu da, Nafarroako Gobernuaren baitako Institutuak ez duelako deialdia garaiz argitaratu.
|
|
|
Puntua Antton Aranburu moderatzaileak jarri zuen: Zein balio komertzial
|
du
euskarak?
|
|
|
Orain, ondo moldatzen dira hizkuntzarekin, eta Betancourtek hitz eta esamolde ugari ikasi
|
du
euskaraz. Attona Joxek horrela deitzen dio Dorak Juanitaren senarrari buruko gaitza du duela lau urte pasatxotik, ahaztu egiten zaio zaintzaileak ez duela euskaraz hitz egiten eta hondarribiera jatorrean mintzatzen zaio.
|
|
|
Errenterian bizi arren, Aranoko baserri batean jaioa da Zabala, eta bertako euskara joria mantentzen du seme alabekin, baina gaztelania hutsean aritzen da zaintzailearekin. " Ez
|
du
euskaraz ikasi nahi izan eta beraz, castellanoz behar", adierazi digu Zabalak irribarre goxoarekin. Landu enpresak jartzen dizkio zaintzaileak eta orain arte, denak hegoamerikarrak egokitu zaizkio.
|
|
2010
|
|
|
Duela hilabete batzuk, euskaldundu den epaile batek esaten zidana aipatu nahi dut. Bera hemengoa, bertakoa izanik, ez
|
du
euskara jakiteko beharrik izan, baina epaile egin zenean ahalegin hori egitea ezinbestekoa iruditu zitzaion legea bete nahi bazuen. Bere ustetan, hiritarra edo abokatua euskaraz zuzentzen bazitzaion hizkuntza horretan erantzuna jasotzeko eskubidea zuen.
|
|
|
Pentsatzen baldin badugu hondatuta gaudela, ezin dugu... Ez
|
du
euskarak etorkizunik izango. Beraz, larunbateko aldarrikapena klabea da".
|
|
|
Errietek eta zigorrek ez dute lekurik barnetegietako lan jardunean. Haurrak berak nahi duelako hitz egingo
|
du
euskaraz eta guk bideratu behar dugu horretara. Alferrik da hori behartuz lortzea", esan digu Iturainek.
|
|
2011
|
|
|
Galdu behar
|
du
euskarak lastrea eta zaborra, behar du euskarak drenaia sano on bat kurri dadin eta erion txukun eta airoso pensamenduak hon gu euskaldunok?
|
|
|
Galdu behar du euskarak lastrea eta zaborra, behar
|
du
euskarak drenaia sano on bat kurri dadin eta erion txukun eta airoso pensamenduak hon gu euskaldunok?
|
|
|
Baikorra da Elser. Senegaldarrekin, pakistandarrekin, hegoamerikarrekin aurrez aurre egoten da eta ez
|
du
euskararen kontrako jarrerarik ikusten, aldiz euskararen beharrik gabe sumatu ditu. Premia sortu behar.
|
|
|
Benetan pentsatzen baldin baduzu gosea konpondu behar duzula garia ereinen duzu. Ez du gosearekin bukatu nahi, ez
|
du
euskararen aldeko hizkuntza politika egin nahi, euskara bost axola zaiolako. Nahi ez duenak beti du aitzakiaren bat.
|