|
2000
|
|
|
– hauexek dira Legebiltzarreko presidenteak gaur goizeko prentsaurrekoan esan
|
dituen
hitzak.?
|
|
|
Lehenik, ikus dezagun zenbat adiera
|
dituen
hitz horrek. Hiztegiak honako adiera hauek dakartza ahoskera, ebakera edo dikzioaz (azken hau latinezko dictio berbatik dator):
|
|
|
Op.; 523). Berak Estatuaren enplegatu hauez hitz egiteko erabiltzen
|
dituen
hitzak oso adierazgarriak dira: –servidores del Estado?.
|
|
|
Eta, ondorioz, ez zientifikotzat jotzen ziren introspekzioaren terminoak —’borondatea’, ‘sentimena’, ‘ideia’, ‘intentzioa’, ‘joera’ edo ‘disposizioa’, etab.— erabiltzen zituen azalpen edota deskribapen guztiak. Jendeak maiz maneiatzen
|
dituen
hitz arruntak, esanahi zehatzik ez dutenez, errefusatu egin behar ziren zientzian. Filosofiarekin gertatu legez, psikologiak munduko ikusmolde zientifiko berri hau baino haratago igaro nahi bazuen, bere izatea konduktismorantz hurbildu beharra zeukan.
|
|
|
Baina ez nuen hori guztia Lauaxetari taxuz eta konbentzimenduz azaltzeko gogorik eta kemenik. Nire nagitasuna indartu egin zuen Fernando Pessoak José Saramagoren O ano da morte de Ricardo Reis nobelan esaten
|
dituen
hitz batzuk oroitzeak: " Hildako bat, definizioz, ultra atzerakoia da, ezin ditu ordenaren aldaketak eraman." Neuk ere ordenaren funtsezko aldaketa sakon bat bene benetan nahiko ote nukeen galdetu nion neure buruari eta ez nuen garbi eta zintzo erantzuten asmatu.
|
|
2001
|
|
|
Objektuek eta pertsonek ihes egiten diote, eta bere begien aurrean basamortu gorri bat uzten. Eta hitzak entzuten ditu, ulertu ezin
|
dituen
hitz eta keinu urrutikoak, haizeak higienikoki irensten dituen laborrizko hitzak. Gizonak aurrera darrai, ezin baitu inolaz ere martxa eten.
|
|
|
Alfonso Ussia jaunak (ez al da donostiarra?) ondoko artikuluan sartzen
|
dituen
hitzek ez zait iruditzen halako minik emango diotenik Pedro Muñozi. Euskaldun askori bai agian, burlagatik eta egiteko moduagatik.
|
|
|
Olerkigintza ez da ezagutza: olerkariak ez ditu adierazten
|
dituen
hitzen esanahiak ulertzen; rapsodak ere ez ditu olerkariaren bitartez jainkoak esandakoak ulertzen. Egoera honetan, zerk hartu luke olerkigintzaren lekua?
|
|
2002
|
|
|
Ikasleak jartzen du zailtasun maila, bere ekoizpenarekineta irakasleak bultzatuta. Egin daitekeena eta lor dezakeguna baloratzekobaliagarria izaten zaigu, bai irakasleoi (bere kabuz gai berri batekin hasteko gai da, erabiltzen dituen formak egokiak dira, edozein galderari aurre egiten dio, elkarrizketaren haria mantentzen du, akatsak, erabiltzen
|
dituen
hitz betegarriak, etaabar), bai ikasleari (erraza suertatu zaio, gaia prestatzea asko kostatu zaio, zenbatdenbora pasatu du erantzun arte, isiluneak, eta abar).
|
|
|
Gaur  koa, nonbait, ez. Bat batean burutik pasa  tzen zait egunkari batek toki ona izan behar duela Pertik aipatzen
|
dituen
hitz opakoak tintaz busti eta irakurle guztien begietara distiraz beteak helarazteko.
|
|
|
Lana izango dugu hor zuzenketak bideratzeko orduan, guk geuk ez badugu argi zer esan behar dugun eta idazle bakoitzak, hiztegi bakoitzak edo itzultzaile bakoitzak, nork bere proposamena egiten badu norberaren iritziak agintzen baitu beti holakoetan. Eta hemen eguneroko gauzak aipatu ditut, bazterrean utzirik umeak euskaraz gehien erabiltzen
|
dituen
hitzak, hezkuntzako liburuetan ageri direnak, hain zuzen ere. Horregatik ez da pasarazten neurri handi batean hizkuntza gurasoengandik umeengana, lehenago gertatzen zen bezala, haiek euskaraz hazi baitziren eta erdaraz hezi, baina oraingoak, gehienetan, euskaraz hezten baitira, baina erdaraz hazi.
|
|
2003
|
|
|
Batzuk Euskal Herriko beste zenbait txokotan ere erabiltzen dira hala ere. Egun irain hauek ez dute indar handirik; izan ere, Lekeitioko euskalkiak antzinatik gordetzen
|
dituen
hitzak dira. Hauek berreskuratzeko xedez, liburuki batean bildu ditu Lekeitioko Udaleko Euskara Batzordeak.
|
|
|
Baina ortzia ez da hain isila, isiltasun horren atzetik ezkutatzen
|
dituen
hitzez ohartzeko gai izanez gero.
|
|
|
Bai, Juan Martin; Joxe Marik esaten
|
dituen
hitz itsusi horiek... eta egia esan Pablo oso... oso... " estricto" iruditzen zait.
|
|
|
Ordurako txit ezagunak diren argudioak erabiltzen ditu Larramendik horretarako: hizkuntza perfektu horrek jatorri biblikoa du, eta Babelgo garaietatik usteldu gabe gorde da, bere jatorrizko garbitasunean, aldaketarik gabe (irribarrea sortzen duen gauza bada ere, berak bere hiztegian asmatzen
|
dituen
hitz guztiak ikusita). Mayans y Siscar, JoaquÃn Traggia  eta beste zenbait hizkuntzalarik gogor erantzun zioten:
|
|
|
Baina zoko horiek itsas zabalaren ur geldiak dira eta itsas zabal hori gizarte eta hizkuntza erkidegoa da. Erkidego horrek badu bere kultur ingurua eta haurrari, garatzeko behar
|
dituen
hitzak, kontzeptuak, gako sozialak eta funtzionamendurako protokoloak eskaintzen dizkio.
|
|
2004
|
|
|
KEO teknologiak sekulako aurrerapausoak egin dituen arren, digitalizaturiko testua berrikustea beharrezkoa da oraindik ere, eskanerrak ongi ulertu ez
|
dituen
hitzak edo ikurrak zuzentzeko.
|
|
|
Libro de Familia/ Familia Liburua, Libro de Matrimonios Secretos/ Isilpeko Ezkontzen Liburua, Libro de Personal y Oficina/ Langileria eta Bulego Liburua, Libro Diario/ Liburu Egunkaria. Hasian hasi, ezin alde batera utzi Erregistroaren munduak bere bereak
|
dituen
hitzak eta erabilerak, ohituta ez dagoenari arrotz samarrak zaizkionak. Gaztelaniazko traslado izan daiteke horien artean nabariena testu honetan, horren hiru adiera euskaraz ematekotan (dela liburuak geografikoki tokiz aldatzea, lekualdaketa?, jakinarazpena?
|
|
|
Bart gauez lo geratu orduko hiru aldiz irakurtzen saiatu eta bukatu ezin izan zuen paragrafoa errepasatzen hasi da eta hitz haiei gastatu antza hartu die, zahar antza. Halako batean, komunetik datorren dutxako uraren zarata entzun eta ur tanta bakoitzak aurrean
|
dituen
hitzak urtu eta nahasi ditu. Ezin dio hariari heldu.
|
|
|
Belarri azpietan sentitzen ditu bihotzaren taupadak. Kolpe bortitzak dira, Josebarekin izan duen eztabaida gogorrean hark bota
|
dituen
hitzak bezalakoak. Min egin dio.
|
|
|
Benetan zerbait gertatzen zaiolako aurrean hitzak aurkitu ezinik dagoen Xabierri. Bota berri
|
dituen
hitz horiek larriago den zerbaiten atari baino ez direla badaki, baina ez du sinistu nahi, eta entzun nahi ez duenaren hitzaurrea itsas barrutik datorren lainoan galtzea nahiko lukeela pentsatu du.
|
|
|
Hortik aurrera esan
|
dituen
hitzek sabela zulatu diote. Inoiz entzundako hitz zorrotzenak direla pentsatu du.
|
|
2005
|
|
|
Aldaketa datza delako gizon horietan. lurretako kantuan aipatzen ditu euskararen goresleak, gizon handiak, guziz ohoragarriak. Baliatzen
|
dituen
hitz ondoekin handi, ohoragarri sarrera hau laudoriozko sarrera da.
|
|
|
–Zeu ere seme arrunta zara... –bota dio amak urduri, esan nahi ez
|
dituen
hitzak esatera derrigortuta balego bezala– Baina ez dut sekula leihotik behera bota behar zaitudanik pentsatu.
|
|
2006
|
|
|
Hor leudeke, adibidez, gertakizun edo beroaldi baten menturaz batek noizbait idatzi izan
|
dituen
hitzak, pare bat aldiz baizik kantatu ez dituenak eta gero bazterrean utziak izan direnak (ez naiz zergatiaren xehetasunak esplikatzen hasiko). Nere bazter kantu horietan espezialista Imanol Larzabal zen, harriduraz beterik uzten baininduen ustekabean belarrira kantatzen zizkidanean.
|
|
|
Hala ere, erabiltzaile gutxik baliatzen dituzte beren aukerak. Googlek eskaintzen duen doitasunezko alternatiba bat ‘bilaketa aurreratuaren’ zerbitzua da, baina erabiltzaileak zerbitzu hori egiteko erabiltzen
|
dituen
hitz gakoen kodea ezagutzen badu, denbora irabaz dezake. Googlen pertsona, enpresa edo gai jakin bati buruzko informazioa bilatzean, hitz bat edo gehiago idaztea da prozedurarik hurbilena, eta erantzun zuzena bilatzaileak eskaintzen dizkigun lehenengo bosten artean agertzea.
|
|
|
munduak behar
|
dituen
hitz gozoak
|
|
2007
|
|
|
Olabarrin itzulitxoa egiteko ez dira minutu asko behar. Horregatik, bisitaria nekez izaten da gai Pujanak erreportaje hasierako argazkian Olabarriko antepararen konporta, edo ponportea, irekitzen azalpenetan txertatu ohi
|
dituen
hitz tekniko guztiak bereganatzeko. Mundu propioa baita errotena, bere hiztegia ere baduena.
|
|
|
Makinak ingelesez ahoskatzen
|
dituen
hitzak idatzarazten dizkio, era berean.
|
|
|
Zoko horiek itsas zabalarenur geldiak dira eta itsas zabal hori gizarte eta hizkuntza erkidegoa da. Erkidegohorrek badu bere kultur ingurua eta haurrari, garatzeko behar
|
dituen
hitzak, kontzeptuak, gako sozialak eta funtzionamendurako protokoloak eskaintzen dizkio.
|
|
2008
|
|
|
Ahozkoaren zuzenketak lan sintagmatikoa eskatzen du, hots, ardatz sintagmatikoan egiten dira zuzentzea eta errepasoa; idatzizko hizkuntzaren zuzentzea, ostera, lan paradigmatikoa da. Idazleak nahi duen denbora guztia izaten du bere mezua antolatu, behar
|
dituen
hitzak aukeratu eta egiturak zuzentzeko, eta, oro har, bere idatzia ondu eta lantzeko, harik eta komunikatu beharreko mezua emateko era egokia aurki tu arte. Besterik eta bestelakorik gertatzen zaio ahozko hizkuntzaren erabiltzaileari.
|
|
|
Egin dudan lan batzuk gaztelaniari dagokion garrantzia bilatzen eginik dira, baina arazo honek badu bere alderantzi, hau da, euskarak beste hizkuntzetatik hartu
|
dituen
hitzak zein bidetatik, zein denboratan, zein modutan eta abar, hizkuntzaren bihotzeraino ailegatu diren. Besteak beste:
|
|
|
9 Arras baztertu behar genituzke, nire ustez behinik behin, nork bere hizkerakoak ez
|
dituen
hitzak eta esamoldeak hartu eta norberarenei egokitzeko egiten diren ahaleginak, baldin eta lehenak norberarenean errateko bertze biderik dagoe nean: bertan> ra> hartu eta alde> ra> esan beharrean, bertan> hibridoa sortu; irrati> hartu eta eleketari> esan beharrean, erratari> erabili edo butano> ren> rakada> erabili nahi izan eta, ez bat ez bi, butano> ren> harribitxia sortu, butano> ren> rezioa> edo antzeko esaldi bat erabiltzen ahal denean.
|
|
|
Euskarak, euskal ondare lexikalak, gizarte horretan bizitze ko behar ditugun hitzak eman behar dizkigu. Eta, ematen ez dizkigunean, guk, euskal dunok, hitzak mailegatuz, egokituz eta sortuz, ematen dizkiogu euskarari behar
|
dituen
hitzak. Horrela eginez doa egunez egun euskal hiztegia, hiztegi hori ofiziala ez bada ere, eta batu izaera zalantzazkoa badu ere.
|
|
|
Hiztegi estandarrak esparru teknikotik jaso behar
|
dituen
hitzen kopurua eta haiek jasotzeko irizpide nagusiak eztabaidatu eta erabakitzea komeni da. Horrekin
|
|
|
Beste arlo askotan bezala, lexikologiaren arloan ere ikerlan ugari ezagutu ditu euskarak azken urteetan. Azkuek (1923) landu zituenetik, hirurogei bat urtean ez dugu berrikuntza handiegirik aurkituko euskal gramatiketan hitz berriak sortzeko euskarak hain bereak
|
dituen
hitz elkarketa eta eratorbi deaz. Izatekotan ere, Lafittek (1944) atzizkien sailkapenean egindako ekarpe nen bat azpimarratuko genuke.
|
|
|
Ohar egitekoa da Unamunok faltan somatzen
|
dituen
hitz guztiak Azkueren hiztegian ageri direla, Salamancako errektorea jabetu ez bazen ere (goldari zein errokide diren golde, goldalari eta goldelari I tomoko 358 orrian, gauza I, 335, eta errege I, 265). Gero beste kontu bat da, ostantzeko hitz batzuetan metodo hori segitu zuela Azkuek.
|
|
|
– Lexiko ortografikoak ongi funtzionatzen duenez, subjektuak ongi idatz ditzake hitz irregularrak eta sasi hitzak, baina ez du ulertzen idazten
|
dituen
hitzen esanahia.
|
|
|
– Zatikatu ohi
|
dituen
hitzak aukeratu eta ongi idatzita aurkeztu.
|
|
|
Silaba baino soinu balio txikiagoak ordezkatzen dituztela letrek ikusten du haurrak, eta idatzi behar
|
dituen
hitzen fonemen soinua aztertzen du era sistematikoan.
|
|
|
Baina, ongi idazteko, hitzak bereizten ikasi behar da. Erritmo jakin baten arabera elkartzen dira hitzak, baina erritmoak elkartzen
|
dituen
hitz horiek bereizita idazten ikasi behar du haurrak. Egitura erritmikoak berrekoizteko gaitasunean bereizten dira haur dislexikoak eta normalak.
|
|
|
Atal hau haurraren lehenengo ekoizpenen berri jakiteko da: ea heldu batek esaten
|
dituen
hitzak errepikatzen dituen eta gauzak hartzean izendatzen dituen galdetzen da horretarako. Batzuetan eta sarritan erantzunak baiezko moduan zenbatu dira, eta inoiz ez ezezko bezala.
|
|
|
Gurasoek Bigarren KGNZ bete dute eta haur horiek jolas libreko egoeran grabatu ditugu 45 minutuz. Grabaketa horietatik ekoizpen lexikoaren neurri bat lortu da haur bakoitzak erabiltzen
|
dituen
hitz ezberdinak batuta, eta bigarren neurri bat esaldien luzeraren batez bestekoarena (haur bakoitzak ekoitzitako hiru esaldi luzeenetatik morfemen eta hitzen batez bestekoa kalkulatuz). Ekoizpen lexikoko bi neurrien arteko korrelazioa esanguratsua izan da (r= 0,76; p < 0,01).
|
|
|
Ulertzen
|
dituen
hitzak
|
|
|
Ulertu eta esaten
|
dituen
hitzak
|
|
|
I Ulertu eta esaten
|
dituen
hitzak
|
|
|
Esaten
|
dituen
hitzak
|
|
|
Haurrek esaten dituztenak baino hitz gehiago ezagutzen dituzte. Gu haurrak ESATEN
|
dituen
hitzekin gaude batik bat interesaturik. Hartu zerrenda eta markatu haurrari esaten entzun dizkiozun hitzak.
|
|
|
Bilketa honetako esaldien luzeraren garapenaren estatistiko deskribatzaileak 4.29 eta 4.30 tauletan eskaintzen dira, hizka eta morfemaka zenbatuta. Zenbatzeko garaian esaldi berean haurrak ekoitzi
|
dituen
hitzak eta morfemak kontatzen dira; hizka kontatzean, ostera, hitzak soilik. Horrela, haurrak lagunaren etxea esan badu, morfemaka zenbatzean 5 puntu ditu (lagun a-ren etxe a), baina hizka kontatzean, 2 baino ez (lagunaren+ etxea).
|
|
|
Gainera, testuari buruzko oharrak idaztea eta edukiak beste erabiltzaile batzuekin partekatzea errazten du, posta elektronikoz, Gmail-en bidez edo Twitter bidez. RSS neurrira RSS bilaketen emaitzen eremuan ere aplikatu da. Hala, FeedMySearch bezalako zerbitzuetan, edukien sindikazioa sortzen da erabiltzaileak Googlen sartzen
|
dituen
hitzetatik abiatuta. Bestalde, CONSUMER eroski ren moduko lekuetan, hitz bat edo bi aukeratu daitezke, erabiltzailearentzat interesa duen gaia izendatzeko, eta neurrirako RSS bihurtzeko.
|
|
|
Kontraste handia dago hitz horietan?, Lertxundiren esanetan. Eleberri horretako protagonistak esaten
|
dituen
hitzak dira Lertxundiren liburu berriari izenburua ematen diotenak. Nobela beltzaren kutsua du eta Euskal Herriko gertakari batean oinarritzen da,, nahiz eta hori abiapuntua bakarrik den, istorioak hainbat buelta ematen baititu eta oso bestelakoa izaten amaitzen du?.
|
|
|
Izan ere, oiartzuarrak Jenio gaiztoa irakurtzeko, kontatzeko eta gogoan gordetzeko istorio aparta bihurtzen asmatu du: . Idazketarako aukeratzen
|
dituen
hitz jokoak, errepikapenak eta ahozko kontagintzaren tradiziotik jasotako teknikak erabat egokiak dira?.
|
|
|
Euskara du gogoan, eta ikasten ari dela dio, aldagelan entzuten
|
dituen
hitzekin eta, batez ere, alabak ikastolan ikasten dituenekin: «Etxean daukagu irakasle onena.
|
|
|
Cesarren eskuek, mahai gainean jarrita, atzamar bat mugitzen dute lehenengo, txandaka bezala gero beste guztiak. Esaten ez
|
dituen
hitzak atzamarretan zehar dabilzkiola dirudi. Azaleko mantxa ilunak laztantzen ditu atzamar puntekin.
|
|
|
Begiak idekitzean Peiok erran
|
dituen
hitz hauek harritzen dituzte hor zeuden jendeak: O, Marie Leona! Zu ene maitea eta ene argia!
|
|
|
Gatu bat bezain ixilki hurbildu zitzaieten zer zerasaten barrandatzeko. Hor entzuten
|
dituen
hitzek harritzen dute Bittor. Bertan gogoratzen zaio, bardaratsean berean Emiliok erranik entzuna:
|
|
|
Honek, xutiturik, adierazten
|
dituen
hitzetan goraipatzen du herritarren batasuna. Herritarren noizean behin elkarretaratzeak duen garrantzia.
|
|
|
Emilio, mikroa utzirik itzuli eta, entzuleeri agur bat eginez, doa Pettan Ildoxuriren aldean jartzera. Entzuleak, dena beharri, harria bezain ixil egonak dira Emiliok, Argia, gai hori lantzen erabili
|
dituen
hitzen adierazpena ongi ulertu nahitan. Dena dela, txalo aldi eder batez eskertua izan da gure Emilio.
|
|
2009
|
|
|
Uste du orain koadroak hitzei itsatsita geratu direla, hitzen benetako itzala direla ekimen honi esker. " Harrigarria da Imanolek nola plasmatzen
|
dituen
hitzak" esan du, eta atzetik esplikatu du pintoreak beraiekin lana nola egin duen, zergatik den diferentea koadroak lehen aldiz ikustea, ala sortze prozesutik ezagutzea: " Nik margoak egin dituenean entzun ditut bere azalpenak ere, eta ez ditut ikusten begi arruntekin".
|
|
|
Pelikuletan horrelako esaldiak esaten direnean, beti izaten da zuk uste ez duzun pertsona. Hau da, Elenak erabili
|
dituen
hitzen arabera nik pentsatu nuke gustuko duen mutila ni naizela. Baina gero seguru nire lagunen bat dela.
|
|
|
Esan eta entzun egiten ditu. Poetarentzat mendien izen propioak, berak asmatu ez
|
dituen
hitzak dira; aspalditik berarengana etortzen aurkitu dituenak, herentzia sakratu bat. Gorde eta zaindu egiten ditu.
|
|
|
Hobeto uler dadin, demagun egafitxategian Andoni Egaña bertsolariak amodioaren inguruan kantatutako bertso guztiak dauzkagula, eta maia.txt fitxategian Jon Maiarenak. Gure nahia, maitasunari buruz kantatzean bertsolari bakoitzak erabiltzen
|
dituen
hitz propioak topatzea da, hau da, gai horri buruz kantatzean berak bakarrik erabili dituen hitzak.
|
|
|
Hobeto uler dadin, demagun egafitxategian Andoni Egaña bertsolariak amodioaren inguruan kantatutako bertso guztiak dauzkagula, eta maia.txt fitxategian Jon Maiarenak. Gure nahia, maitasunari buruz kantatzean bertsolari bakoitzak erabiltzen dituen hitz propioak topatzea da, hau da, gai horri buruz kantatzean berak bakarrik erabili
|
dituen
hitzak.
|
|
|
Programak 2 fitxategien edukia hitzez hitz konparatuko du, eta 2 fitxategietan errepikatzen ez diren haiek soilik itzuli. Modu horretan gai beraren inguruan bertsolari bakoitzak, berak bakarrik, erabili
|
dituen
hitzak zeintzuk diren jakin dugu.
|
|
|
Independentzia dioen kartela dakarten gazteek toles eta kizkur egin behar izan dute pasilloaren estutik oholtzaraino inguratzeko: independentzia silaba gehiegi
|
dituen
hitza da hain korridore estuan. Mundu modernoak silaba gutxiago eskatzen dituela esan izan digute beti, Schwarzenegger dela araua baieztatzen duen salbuespen global bakarra (hamalauna hizki, berba biek).
|
|
|
–Ederra? hitza darabil Jose Luis Otamendi poetak pop taldeak aukeratzen
|
dituen
hitz eta egiten duen musikari buruz ari denean. –Soiltasuna?
|
|
|
Egibarrek uste du Aresek erabili
|
dituen
hitz, gogorrek, erakusten dutela argudio eskasa.
|
|
|
Ipuina, poema, marrazkia eta mamua batzen
|
dituen
hitza da Ipupomamua, Bernardo Atxagak asmatutakoa. Eta gaurtik aurrera ETBko programa berri baten izenburua.
|
|
|
Euskara sarean edo sarea euskaraz. Konbinazio ezberdinak ematen
|
dituen
hitz parea. Bi hitz. Euskara eta sarea.
|
|
2010
|
|
|
Adierazpen horiek egunotan Santiagon ospatzen ari den Forum Gastronomiko kongresuan egin ditu. Prentsaren aurrean egin
|
dituen
hitzokin El Bulli proiektuaren gainean sortu ziren zalantzak alboratu nahi izan ditu.
|
|
|
Anbotok garatutako bosgarren belaunaldiko laguntzaile birtuala elkarrizketa natural bat izateko gauza da; eta posiblea da hitzak kontzeptuetan barne hartzen dituelako, ez da bilatzaile hutsa. Programak erabiltzaileak sartzen
|
dituen
hitzen analisi ontologiko bat egiten du, hau da, esanahiak erlazionatzen ditu. Ez da gauza bera goiz (egunaren atala) edo goiz, berandu ren kontrakoa; zerbait nahi edo maitatu... eta programak kontuan hartzen ditu ezberdintasun semantikoak.
|
|
|
Asteburuan Joseba Egibar jeltzaleak autodeterminazio eskubidearen alde egin
|
dituen
hitzak berretsi ditu Urkulluk. Erabakitzeko eskubidea defendatuko dugu baina, pixkanaka joan behar dugu, beti gizartearekin bat.
|
|
|
Kurtsibak hainbat bider eta eginkizun desberdinetarako darabiltza Agirre Asteasukoak: zitazio fenomenoetan ez ezik, nabarmendu nahi
|
dituen
hitzetan ere. Beraz, dakartzagun adibideetan guk geuk nabarmendu nahi duguna markatzeko letrakera grisantxa erabiliko da, eta kurtsibaz ageri diren atalak, gogoan izan, Agirrek berak jarritakoak dira.
|
|
|
> Gaixoak sentimendu eta emozioak ditu, nahiz eta ezin
|
dituen
hitzez azaldu. Bereordez enpatia eta ulermena transmititzeko, gaixoaren sentimendu eta emozioei hitzakjartzea gomendagarria da.
|
|
|
negociación directa y solución extrajudicial. Actas de las I Jornadas Universitarias Almerienses de Derecho del Trabajo y Relaciones Laborales, Universidad de Almería, Almeria, 1996, 26 or. esaten
|
dituen
hitzak: «Mesedez, kendu burutik, justiziaren funtzionamendu geldoaren datua, lan ordena jurisdikzionalean txarto aplikatutako topiko bat delako(...) Europar testuinguruan jurisdikzio bizkorrik bada, hori, zalantza gabe espainiar jurisdikzioa da.
|
|
|
[470] Oraindik asko aditzen den hitza artzainen artean, euskaraz ere. Ikus J.Mª Iribarrenen Vocabulario Navarro ezagunean, zenbat esanahi
|
dituen
hitz honek.
|
|
|
Tea eta solasa. Hantxe geratuko da, dezifratzen
|
dituen
hitzak koadernoan apuntatzen.
|
|
2011
|
|
|
«Kontraesana da aximorona, eta Mugaritz kontraesanak onartzeko lekua da». Jatetxeak bere burua definitzeko erabiltzen
|
dituen
hitzak ageri dira zigiluan: antonimoak.Muga kontzeptuak ere protagonismoa du mahai erdiko apaingarrian.
|
|
|
«Harearen azpian ezkutatuta dauka burua, eta arazorik ez dagoela sinetsarazi nahi du».Bitartean, Netanyahu ostiralean NBEko Batzar Nagusian egingo duen hitzaldia prestatzen ari dela iragarri du Mark Regev haren bozeramaileak. «Harentzat oso garrantzitsua da erabiliko
|
dituen
hitzak zehatzak izatea. Bere hitzaldia ez du soilik hurrengo eguneko komunikabideetan agertzea nahi:
|
|
|
" Hemen axola duena langabezia da, ez Franco", aitortu du haren alaba Carmen Francok. Eta errukitasunaren ahotik bota
|
dituen
hitz horiek, ikusten da, aita bezain solidarioa eta arduratsua dela erakusten digute. Langabeziaren datuen aurrean bere kezka larria azaldu zuelako aitak, beti.
|
|
|
Hemen adierazi dutena, ordea, ez da hori. Euskara eskolakoa, liburuetakoa edo ikasgelakoa dute askok eta horregatik diote euskaraz errekurtso askorik ez dagoela gauza batzuk adierazteko eta askotan jendeak ulertzen ez
|
dituen
hitzak (hiztegietako euskara?) erabiltzera jotzen dela.
|
|
|
Bere senarra axolagabe bat dela dio (nahiz eta uste hori egiaztatzen duen frogarik ez egon), eta ez da hartaz batere fidatzen. Danielen ikastetxearentzat
|
dituen
hitzak ere ez dira batere gozoak. Danielek asma kronikoa duela (nahiz eta medikuak halakorik ez egiaztatu) eta arrazoi hori dela-eta sarri arnasa hartu ezinik etxean geratzen dela dio.
|
|
|
Gaur egungo egoera ekonomikoan, beldur orokor bat dago oraindik ere: noiznahi deituko digute nagusiaren bulegora, eta elkarrizketak inork entzun nahi ez
|
dituen
hitz beldurgarri horiek amaituko ditu: “Asko sentitzen dugu, baina kostuak murrizteko plan bat dela eta, kaleratze kolektiboaren espediente batean sartu zaitugu”.
|
|
|
Klasean apunteak hartzea ez da irakasleak ematen edo azaltzen
|
dituen
hitz guztiak banan banan idatziz jasotzea. Renée eta Jean Simonetek ‘Apunteak hartzeko modua’ liburuan azaltzen duten bezala, lan hau ez da jarduera mekanikoa, “balio erantsi erreala eman behar duen lan adimentsua” baizik.
|
|
|
Beno, bai, norbaiten zain. Neskak erdi esan
|
dituen
hitz urrietatik ateratzen dut bitartekari bat espero dugula, Katxasek eta Gorriyak utzi berri dutena baino etxe seguruago batera eramateko. Kabalak egiten dituzte, ordulariari begiratzen diote, zigarroak ateratzen dituzte.
|
|
|
Hautagaia ez da edozertarako hautagai, estatu bateko gobernuko presidente izateko baizik. Horrek ere badu bere garrantzia, eta ez txikia, potentzia ekuazio ibiltari bihurtzen baitu etorkizunean egin ditzakeen mesede, keinu magnanimo eta are, boterea eskuratzen duenean –eskuratuko balu, baina litekeena da hala izatea– esango
|
dituen
hitzen igurikapena tarteko. Potentzia ekuazio ibiltaria, bai, baina aldagarrietan eragin dakiokeena:
|
|
2012
|
|
|
Zalapartaren ondoren isiltasuna iristen da berriro ere, eta han izango da wendigoa, inoiz baino maltzurragoa eta zirikatzaileagoa. Ahotsak xuxurlatzen hasiko da, bidaiariak entzun bai baina ulertzen ez
|
dituen
hitzen antzeko soinuak, eta bidaiariak wendigoaren arrastoak nabarmenago sumatuko ditu: zuhaitz artean itzal bat mugitzen, izaki ikusezin batek oinpean zapaldutako belarra?
|
|
|
Botereak bere erara moldatu eta konnotazio berriz jantzi
|
dituen
hitz horiek beren, kargatik, askatzeko(. Hitzak, guri ailegatzen zaizkigun hitzak, historiaz kargaturik ematen zaizkigu, iadanik, eta zama zahar eta astun horrek harrapatzen gaitu geu ere?
|
|
|
GERMAN isilik geratuko da, entzun berri
|
dituen
hitzek eman dioten mina disimulatuz.
|
|
|
ABELek keinu bat egingo dio KANDIDOri esan behar
|
dituen
hitzak ondo neur ditzan.
|
|
|
Metodoariburuzko diskurtsoan Descartesek automatak eta animaliak alderatzen ditu, bienarteko bereizketa egitea ezinezkoa suertatzen delako. Bai automaten, bai animalienkasuan gizaki arrazionalak igortzen
|
dituen
hitzen antzeko soinuak eta ulergarriakdiren keinuak edota seinaleak igor ditzaketen arren, horrek ez du esan nahi, ostera, pentsatzen duen, arrazionala den, arimarik dutenik, bien kasuan programaturikoerreakzioa baino litzatekeelako izan. Hau da, ez lukete sekula gizakiakbezala hizkuntzaren bidezko interpelazioei originalki eta egoera desberdinen aurreanerantzuteko gaitasunik izango.
|
|
|
1) emakumearen gorputza erabiltzea publizitate amu gisa; 2) objektu soiltzat erabiltzea emakumearen gorputza; eta, azkenik, 3) erabilitako irudiaren eta iragarritako produktuaren artean inolako loturarik ez egotea. Horiek kontuan hartuta, esan behar da Publizitatearen Lege Orokorraren 3.a) artikuluak ez duela legearen kontrakotzat jotzen emakumearen gorputza erabiltzen duen edozein publizitate iragarki; aitzitik, erabiltzen
|
dituen
hitzei eta adjektiboei erreparatzen badiegu, esan dezakegu legearen kontrakotzat jotzen duena emakumearen gorputza egoera jakin batzuetan erabiltzea dela.
|
|
|
Gizaki faltsuak sortutako fikzioak sinestera ere heldu da, Richard Rorty ren gizaki metafisikoak egiten duen bezala. Gizaki metafisikoak bezala, sadomasokista faltsuak uste du bere azkeneko lexikoan, gizabanakoaren bizitza narratzeko hitz multzoa, gizabanakoaren ekintzak eta sinesmenak justifikatzen
|
dituen
hitz multzoa (Rorty, 1991: 91)?
|
|
|
Bikotekideak zer pentsatzen duen edo zer sentitzen duen ez jakitea. Era berean, behar den denbora utzi pazienteari, erabili nahi
|
dituen
hitzak presio egin gabe aurki ditzan. Txandaka hitz egitea komeni da, batak bestea eten gabe.
|
|
2013
|
|
|
Beti pentsatu izan dugu popa katalanez edo beste edozein hizkuntzatan egin litekeela. Jendea ez da leloa, eta badaki esfortzu txiki bat egin duela ulertzen ez
|
dituen
hitz batzuk ulertu nahi baditu. Katalanarekin, euskararekin edo ingelesarekin berdin gertatzen da.
|
|
|
Bidean bide, nekea neke, neguko piztiak lagun, haize gogorraren labanak aurpegiaren irri lausoan. Badator Antselmo Busutil Bengoa mazeletan behera, elurra edanez eta baselizetan entzuten
|
dituen
hitz soseguzkoak irentsiz. Laster da Konpostelako Santiagon, begiz jota dauzka hiri gaina osatzen duten txori aldrak.
|
|
|
Eta Zabala jaunari biguntzen eta biguntzen hasi zitzaion bihotza, mutilaren berbek, pittin pittinka, mesfidantzaren murrua higatuko baliote bezala: haiek, izan ere, ez ziren hizlari on batek antzezten
|
dituen
hitz neurtuen parekoak, bestelakoak baizik, haragiaren muinetik sortutako hitz ezin biziagoak, ugazabari zirrara berezi bat eragiten ziotenak, baita, zirraraz zirrara, gero eta indar handiagoa hartzen ere, uholde baten antzera: sekula halako historiarik?!
|
|
|
Ematen ari zaren pauso horiek ez zuketen inolako ondoriorik izango errepikatuko ez balira, hitz egiten ari zaren pertsona horren ordutegia buruz ikasiko ez bazenu, elkar ikusteko geratzen zareten kafetegian beti edari berak eskatuko ez bazenitu, egun horietako batean, nahi gabe bezala, esku jolastiz, bere berokiaren lepokoa zuzentzen hasi eta masaila laztanduko ez bazenio eta agur esateko unean bere arnasa hartzeko moduan aldaketa bat sumatuko ez bazenu. Eskuarekin zure autoaren atea erdi irekita darama tarte luzea, joan egin nahi duela adieraz dezake keinu horrek, baina bi zangoak auto barruan dituela jarraitzen du eta, are gehiago, bere aurpegia zure belarrira gerturatzen du esan behar
|
dituen
hitz bakanak ahapeka esaten dituelako, ahotsak dar dar egiten diolako edo intimotasun bila, ez dakizu. Une horretan bere arnasaren hotsa entzuten jarraitzen baduzu, ezinezkoa da jada atzera egitea, ez du merezi.
|
|
|
Borgesek esaten zuena vs nik (testuaren egileak) esaten (uste) dudana; ortografia gaurkotu dut/ beharrezko bereizgarriak kontuan hartu ditut (gizatalde baten ikuspegitik beharrezkoak direnak, alegia). Enuntziazioaren heterogeneitatearekin lotuta dago; esatari batek berbazko jarduera bat gauzatzen du, baina esaten
|
dituen
hitzak beste norbaiti esleitutakoak izan daitezke. Besteen ahotsak, sarritan, berbaldi ekarriaren (bestearen diskurtsoa) eskutik sartzen dira.
|
|
|
Bikoizlearen lanaren muina dramatizazioa da; jatorrizko pertsonaiaren larruan sartu behar du, gidoian idatzita
|
dituen
hitzekin eta ikusten ari den irudiekin, bere «antzezpena» jatorrizkoaren ahalik eta antzekoena izatera irits dadin. Horrela, bikoizleak ikuslea «engainatu» egiten du, eta pertsonaiak euskaraz diharduen ilusioa sorrarazten dio.
|