|
2000
|
|
|
Esaterako, umeek txapelketa bat dute Pokemon" Kultura" n nor dagoen jantzien neurtzeko. " Kultura" deitzen diote, badakite" Crongis" bat zer den eta zer bihurtzen
|
den
uretan bustitzen bada. Baina gero ez dakizkite beren herri inguruan dauden mendi eta ibaien izenak.
|
|
|
Zeren, hasteko, ezagutu bainuen Parisen Teologia ikasten ari zen judu bat, rabbi baten iloba zena eta hebreera zekiena, zeinak aitortzen baitzidan, kasik ahapeka, ezen Biblia ez zela autore bakar batek skribatua, eta stiloak ere halakoak zirela, autoreen araberakoak. Eta, nola iturrian garbi eta garden
|
den
ura lohitzen eta zikintzen den hainbat lur iraganez gero, eta edaten duguna, azkenean, lohia eta zikina egon daitekeen, hala, etorkiko hitza berdin kutsa daitekek eta berdin kutsatzen duk bitartekoen ahotik eta arartekoen lumatik iragan ondoren, eta desitxura daitekek, ondorez, eta desitxuratzen duk, finean. Naturalezaren liburuarekin, aldiz, ez duk halakorik gertatzen, zeren, etengabe aldatuz doan arren, bere baitan baitirau, eta zeren, aldi oro berritzen ari delarik ere, beti bat baita eta beti berdin.
|
|
2001
|
|
|
Eta haiek mimatutako arbola batzuek iraun dute bizirik, lehortearen eta sektakeria guztietako gizon armatuen suaren erdian zutik. Argindarra moztu arren, iturri publikoetara herdoildutako hodi zaharretatik iristen
|
den
ur pittina behin eta berriro etenda ere, heriotzera kondenatutako jendeen artean biziari egoskor eusten diote hiriburuko parke baten arrasto hondarrek.
|
|
|
Atal honetan kontuan hartzen dira Hirigintzako Ordenamendu Planean hondakin urei buruz egiten diren aipamen bereziak, ibaira botatzen
|
den
uraren kalitatea hobetzeko udalak duen politika, ibaiko urak hiriko ibilbidean zehar duen kalitatearen jarraipena egiteko politikak eta ura arazteko sistemen funtzionaltasuna.
|
|
|
Elurra osatzeko, abiadura handia hartzen duen aire korrontea sortu behar da; horrek, berarekin batera jaurtitzen
|
den
ura ttantta txikitan bakantzea eragiten du.
|
|
|
Kasu honetan, bereiztu egin dira hornidura (etxean sartzen
|
den
ura) eta saneamendua (hustubidetik doan ura).
|
|
|
Ontzeko elementu gordinekin eta su baxuan erabiltzen da. Egokia da eratzen
|
den
uretan aberatsak diren generoetarako (txipiroiak) Maria bainuan egostea: Janaria beste ontzi batean dagoen ontzi batean prestatzen da, ur irakinarekin.
|
|
|
Arrautza freskoak ur gazizko baso batean hondoratzen dira. Egunak igaro ahala, oskolaren poroetatik pasatzen
|
den
uraren zati bat lurruntzen da.Ondorioz, handitu egiten da barruan dagoen aire ganbera, eta gehiago flotatzen dute. Oskola hautsi ondoren, gorringoaren eta arrautza zuringoaren posizioak adieraziko du produktua freskoa den.
|
|
|
Igeltsua erabiltzen denean, aurkezpena trinkoa izan behar da, baina kontuz lan egin behar da igeltsua gogortu ez dadin eta balio ez dezan. Erabiltzen
|
den
ur kopuruak zehaztuko du emaitza. Hobe da arraildura zeharka betetzea, produktua hobeto sar dadin.
|
|
|
Horrela, bada, giza kokaleku guztiak edateko ura hornitzeko sistemaren bidez hornitu behar dira, jarduera garatzeko behar adinako hornidurarekin, hau da, 100 litro biztanleko eta eguneko. Etxeetara edo iturri publikoetara iristen
|
den
urak jatorri naturala izan dezake edo tratamendu egoki baten ondorioa. Edateko urak herritarren zuzeneko kontsumorako erabiltzen dira batez ere, etxe, establezimendu edo iturri publikoetara iristen den hornidura sarearen bidez. Giza kontsumorako produktu edo substantziak fabrikatu, tratatu, kontserbatu edo merkaturatzeko elikagaien industriak nahitaez erabiltzen duen produktua da.
|
|
|
Aire beroak leiho batekin, baldosekin edo horma hotz batekin topo egiten duenean sortzen den tenperatura diferentziak eragiten du fenomeno hori. Epe luzera, sortzen
|
den
ur lurrunaren kontzentrazioak orban beltzaxkak eta lizunak sortzen ditu gainazaletan. Hori saihesteko, lehenik eta behin aireztatze sistemak berrikusi behar dira, eta, ondoren, geletako berokuntza.
|
|
|
Berdeguneak edertzeaz gain, belar txarrak agertzea saihesten dute eta ureztaketatik sobratzen
|
den
ura kentzen dute.
|
|
|
Hesi moduko bat sortzen dute higaduraren, hezetasunaren eta bat bateko tenperatura aldaketen aurrean, eta belar txarrak ez dira hazten. Bestalde, lorontzi eta lore asketan erabiltzen direnean, drainatze elementu gisa jokatzen dute, eta ureztatzeko sobratzen
|
den
ura pixkanaka kanporatzen dute. Agregakin motak Elementu edo agregakin apaingarriek, soropil artifizialak bezala, zainketa eskasa dute ezaugarri.
|
|
|
Hala, nahitaezko industria jarduerek eskatzen dute lehengaiak eta produktu bukatuak kontserbazio eta higiene baldintza egokietan biltegiratuta egotea; txufa berriz hidratatu, hautatu eta desinfektatzea, eta, elaborazio prozesu bakoitzaren ondoren, erabilitako lokalak, instalazioak, makinak eta tresnak garbitu eta desinfektatzea. Praktika debekatuak dira, besteak beste, fabrikan erabili edo biltegiratuta edukitzea prestatu nahi den produkturako baimendu gabeko gehigarriak; lehengai aizunduak edo konposiziorako arrotzak erabiltzea; edateko ez
|
den
ura erabiltzea txufa garbitzeko, hortxata egiteko edo makinak eta ontziak garbitzeko; txufa hortxata eta bestelakoa ez den beste edozein gai nahastea; teratak eta limatak erabiltzea, kontaminazioa edo limatak ez direnak. Praktika onartuen artean, gehigarriak erabiltzea nabarmentzen da, betiere “naturala” ez den txufa hortxata egiteko baimena badute, eta homogeneizazio tratamendu bat aplikatzea hortxatako osagaien banaketa uniformea lortzeko.
|
|
|
Kontserbatzaile baimenduren bat izaten dute, ontzian adieraziko duena. Bestalde, jakin behar da “kontzentratuz egindako zukuen” fabrikatzaileek, normalean, zukua egiteko erabiltzen dituzten zuku kontzentratuak erabiltzen dituztela, eta kontzentratu horiei gehitzen dietela produktua berrosatzeko behar
|
den
ura. Kontzentratu horiek hainbat herrialdetakoak dira, baita hainbat jatorritako kontzentratuen soberakinak ere.
|
|
|
Gure txorrotetatik ateratzen
|
den
urak hasiera batean osasun publikoko arazorik ez sortzeko helburua du. Helburu hori lortu da, mende askoan egon ondoren agerraldi epidemiko ugari hasi edo transmititzen, besteak beste, sodio hipokloritoa erabiliz.
|
|
|
Nola egin, bere puntuan gera dadin: – Ale solteak lortzeko, arroza gordinik berotzen da eta koipe kantitate txiki batean frijitzen da (oliotik gurinera izan daiteke), eta su motelean egosten da, behar
|
den
ur kantitatean (normalean, arroz bolumenaren behin eta erdian), egosi gabe edo gordinik gelditu gabe xurga dezan. – Beste prestakin batzuetan, berriz, arrozaren izaera krematsua areagotu egiten da, biratu egiten da egosten den bitartean, ura edo salda gehitzen zaio behar den neurrian, eta, azkenik, gazta birrindua nahasten da.
|
|
|
Iragaztearen hondakinak gernua dira, eta giltzurrun tubuluen bidez ezabatuko dira. Hala ere, baldintza normaletan, tubuluetara iristen
|
den
uraren %99 xurgatzen du. Egun batean giltzurruna garbitzeko gai den 170 litro uretatik litro eta erdi besterik ez du kanporatzen.
|
|
|
Iturri askoren aurrean izan arren, askako ur zikina edatera behartuta balego bezala. Inoiz berritzen ez
|
den
ura behin eta berriro edanaz. Presatutako ur hark ekartzen zizkion oroitzapenak galtzeko beldurrez, inoiz tanta freskoez birjarri ez zen putzu zikina.
|
|
|
Azken hau elementuen aldizkako zikloan argi geratzen da: ura lurruntzerakoan aire bihurtzen da; ondoren airea euri bilakatzen da, euri hori lurrera eroriko
|
den
ur izango delarik; horren ostean ur hori lur bihurtuko da; eta lur hori, egurra esaterako, erre egingo da su bihurtuz; su hori zerura igotzean atzera aire bihurtuko da... Honela, elementu hauen arteko ezberdintasunen azpian bada elementu horietako batzuk beste elementu bihurtzea ahalbidetzen duen substratu komun bat.
|
|
2002
|
|
|
OFF Siriarrek, kafe etxeetan igarotzen dute denbora gehiena. Iluntzen hasten denean, Damaskoko kafe etxeak nargilea â?, ahotik ahora eramaten
|
den
ur pipaâ?, erretzen duen jendez betetzen dira, eta orduak eta orduak ematen dituzte horretan.
|
|
|
Sistema egokitzeko ezinbestekoa
|
den
ur kopurua zuhaixkaren mota, garapen, lurrazpiko, urte sasoi, klimatologia, haize, giroko hezetasun, azken euriteen nolakotasun eta beste hamaikatxo faktoreren arabera aldatuko da.
|
|
|
Etxe batean baliatzen
|
den
uraren erditik bi herenera garbiketan, bainuan eta dutxan erabiltzen da.
|
|
|
Adibide batekin irudikatzearren: norbanakoak esparru pribatuan egiten duen ahalegin oro (bazkalostean sobera geratu
|
den
ura lorontzira botatzea) hutsala da bizimodu berbera mantentzen den heinean (auto bat egiteko laurehun mila litro ur erabiltzen denean).
|
|
|
Lurraren azalaren gaineko uraren %97 ozeanoetan dago, eta %2 izoztuta. Egunero kontsumitzen
|
den
ura ibaietako, lakuetako eta lurpeko geruzetako uraren %1 da. Gaur egun, diru kopuru handia inbertitzen da urtegi erraldoiak eraikitzeko, bai ekoizpen sektoreari bai pertsonei ur nahikoa eman ahal izateko.
|
|
|
Koloregabetzen badu, ur balbulak likidoari ihes egiten uzten dio, eta aldatu egin behar du. Bainugelan, normalean, etxean erabiltzen
|
den
ur guztiaren %75 inguru kontsumitzen da; beraz, hobe da dutxa tina bainuarekin erabiltzea, giltza ixtea xaboitu bitartean. Eguneroko dutxan 40 eta 80 litro ur inguru gastatzen dira; beraz, bainu laburrez gain, garrantzitsua da isurgailu ekologiko bat jartzea, kontsumoa nabarmen murrizten duena eta horniduraren kalitatea kaltetu gabe.
|
|
|
Egosketa puntura iritsitakoan, ondo xukatu eta ondu edo bere horretan erabili. Barazkiak egosteko erabiltzen
|
den
ura ez da baztertu behar, ur horretan baitaude bitamina eta mineralen zati bat, uretan disolbatzen diren elikagaiak. Salda elikagarri hori beste prestakin batzuk egiteko erabil dezakegu, hala nola, arroza, zopa edo egosten ari den haragia.
|
|
|
Esterilizazioaren bidez ziurtatzen da esne hori, tenperatura altuak eta denbora jakin bat konbinatzen dituen tratamendu termiko baten bidez. Kontserbazio tratamendu horren bidez, esnean dauden mikroorganismo patogenoak eta haien esporak (mikroorganismoen erresistentzia moduak) erabat suntsitzen dira, eta, ondorioz, produktu egonkor bat sortzen da, kontserbazio aldi luzekoa. Elaborazio prozesua Esnearen hein bateko deshidratazioa eratzen
|
den
uraren zati bat ezabatzean datza, haren bizitza erabilgarria luzatzeko. Elikagaian ur gutxiago sortzen denez, mikrobioen hazkundea eta jarduera entzimatikoa inhibitzen dira.
|
|
|
Gainera, produktu berriaren pisua eta bolumena murrizten dira jatorrizkoarekiko, eta, beraz, garraio eta biltegiratze gastuak murrizten dira. Esne industrian, eratzen
|
den
uraren zati bat lurruntze bidezko kontzentrazio prozesu baten bidez murrizten da, eta horrela lortzen da esne kontzentratua. Hala ere, produktu honek ez du luzaroan irauten, hezetasuna gutxitzea ez baita nahikoa mikroorganismoak garatzea eragozteko.
|
|
|
gantz azido monoasegabeak. Sukaldean Esne arruntaren ordez esne lurrundua kontsumitzeko, beharrezkoa da esne hori lortzeko prozesuan kanporatzen
|
den
ur kantitate bera gehitzea (ekoizleak etiketan erregistratu behar ditu esne lurrundua berregiteko eman beharreko urratsak). Berreraiki ondoren, hasierako esnearen antzeko produktua lortzen da.
|
|
|
Tututik galtzen
|
den
ura, maiz, ixteko junturan egoten da
|
|
|
trafiko handiko autobide baten ondoan hazitako tomate batek beruna izango du (beruna duen gasolina Espainian debekatuta dagoen arren, luzaroan iraungo dute haren efektu kutsatzaileek). Gainera, ureztatzeko erabiltzen
|
den
ura meatze eremu zahar bat zeharkatzen duen ibai batetik badator, edo galdategi bateko hondakinak isurtzen diren ibai batetik, eta, gainera, nekazaritzarako lurzorua kobrez oso aberatsa bazen eta aspaldi plagizida mertzurialekin tratatu bazen, baditugu beste metal batzuk. Tomate hartatik saltsa egin eta latorrizko lata batean ontziratzen bada, eztainua eta burdin pixka bat ere agertuko dira.
|
|
|
Lurrunak presioan sartutako landare ohantze bat zeharkatzen du, olioari tira egiten dio, hoztu egiten da eta dekantazio bidez olioa edo uraren lurrina bereizten dira. Prozesuak eskatzen dituen tenperatura altuek konposatu batzuk degradatzen dituzte, prozesuan sobratzen
|
den
ura asea da ezin da zuzenean inongo korronteraino isuri – eta destilazio errazetara mugatutako prozesua da. Metodo hori erabiltzen da lurrindegirako landareekin.
|
|
|
Itsas ekosistemaren ondorioak ere garrantzitsuak dira. Bill Bud CRCko Meteorologia irakasleak dioenez, “mende amaieran Antartikako ozeano izotzaren erdia galtzeko esperoak eragin handia izango du itsas naturan; izan ere, ikusi dute ozeanoen zirkulazio sistema sakona gelditu egingo dela, eta Antartidak oxigenoz aberatsa
|
den
ur trinkoaren kantitate txikiagoak sortuko dituela, eta horrek arriskuan jarriko duela itsas bizitza datozen hogeita hamar urteetan”. Zientzialariak ere kezkatzen dituen beste kontu bat da Antartikako itsas izotzaren erdia desagertzeak krilla erdira murriztuko ote duen, 4 zentimetroko izkirak, Ozeano Antartikoan gainerako planetan baino ugariagoak.
|
|
|
Ekoizpena merkeagoa izango denez, merkatuan produktua merkatzea espero liteke? Gainera, lumarik ez duenez, ez dira kendu, eta horrek esan nahi du ingurumen kostuak murriztu egingo direla, oilaskoen ekoizpenean energia gehiago kontsumitzearen, lumak sintetizatzeko behar den energiaren, hegaztiak hiltegietan erortzeko behar
|
den
uraren eta ur hori arazteko eta lumak kentzeko edo tratatzeko prozesuen ondorioz. Beraz, ingurumen onurak dira, ez dira inola ere baztergarriak, batez ere Espainian urtean ehunka milioi animalia kontsumi daitezkeela ulertzen badugu.
|
|
|
Beste bi emaitza geratu dira. Kasu berriak prebenitzeko kautelazko neurri gisa, Hospitalet eko Udala kaleak garbitzeko erabiltzen
|
den
ura kloratzen hasi da, zorupetik datorrena. Legionella iturri batetik etor daitekeelakoan, ospitaleko iturri apaingarri guztiak itxi ditu Ospitaleak.
|
|
|
Harraskan erabiltzen
|
den
ura husteko erabiltzen diren PVCzko hodiak asko sufritzen dira, bertan egiten diren lanen berezitasunengatik. Harraskatzean, janari hondarrak hodietan sar daitezke.
|
|
|
Horien bidez, euri urak berreskuratu egiten dira, eraikinaren egitura kaltetu ez dezaten edo eraikuntzan hezetasun arazorik sor ez dezaten. Diametroa kalkulatzeko, estalkiaren dimentsioa eta estalkian metatzen
|
den
ur kantitatea hartzen dira kontuan, hau da, erretenak hustu behar duen bolumena. Egitura jasateko gai den baino ur gehiago kanalizatuz gero, deformaziorik gerta ez dadin saiatu behar da.
|
|
|
Ohiko kontua da sumendiko dortokek – mendebaldeko Mediterraneoko populazio nagusia – penintsulako Mediterraneoko kostaren eta Balear Uharteen arteko urak, hazkunderako gogokoena, izatea. Milaka ale joaten dira urtero ur eta tenperatura epeletara, harrapariekin elkartzeko arriskua txikiagoa
|
den
uretan. Espezie honen mehatxu nagusiak hauek dira:
|
|
|
Zalantzarik gabe, klimaren aldaketa horiek landareei ere eragiten diete. Udan zehar euriak nonahi egon dira, nahiz eta, seguruenik, datozen hilabeteetan izango
|
den
ura. Terraza irekietako landareez gozatzen duten guztiei aholku batzuk emango dizkiegu datozen euriteei begira:
|
|
|
Bestalde, euri uraz baliatuko gara barruko landareak ureztatzeko. Horretarako, terrazan ontziren bat jarriko dugu (bat izan daiteke), behar
|
den
ura gordetzeko.
|
|
|
Fenomeno horri poliuria deitzen zaio. 4 Gernuan galtzen
|
den
ura konpentsatzeko, haur diabetikoak egarri handia sentitzen du eta ur asko edaten du. Sintoma horri polidipsia deitzen zaio.
|
|
|
Herrialde gehienek ur ustiapena handitzeko baliabideak badituzte ere, bostetik bati eragingo dio ur eskasiak. Gainera, hori konplikatu egiten da kontuan hartzen bada nekazaritzarako behar
|
den
uraren eta giza kontsumorako uraren arteko lehia handitzen ari dela. Hori dela eta, uraren kudeaketa hobetu behar da, batez ere, eskasia gertatzeko arrisku handiena dagoen eremuetan.
|
|
|
Urmael txikienetan Verónica beccabunga erabil daiteke. Lurruntzen
|
den
ura ordezkatzea Lurruntzearen eta landareen kontsumoaren ondorioz, udan uraren maila azkarrago jaisten da. Arazorik ez izateko, egunero aztertu behar da putzua, eta, behar izanez gero, arratsaldeko azken orduan bete.
|
|
|
Zazpigarren kapituluan azaltzen
|
den
Ur Apalategiren iritzia" Euskal kritika literarioa gaur egun" artikuluan kaleratu zen (Argia,); Xabier Izagarena, aldiz, Gara egunkariko" Sormen askatasuna" izenburukoan(); VÃctor Morenoren lana Iruñean argiataratu zen, 1994an. Bestalde, Ernesto Ayala Dip en kritika Babelia gehigarrian agertu zen (El PaÃs,); Javier Rojorena El Correon(); Ana Urkizarena Euskaldunon Egunkarian(); Jose Luis Padronena" Pérgola" gehigarrian (Bilbao aldizkaria, 2001eko maiatza); Mari Jose Olaziregirena Sautrela telebista saioko 31 emanaldian(); Felipe Juaristirena El Diario Vascon(); Ana Unanuerena Aizu!
|
|
2003
|
|
|
Beste erremedio bat landareak barazkiak egosteko erabili
|
den
uraz ureztatzea da, horrek daukan gatz mineralen kontzentrazioa oso mesedegarri baitzaie.
|
|
|
Barazkiak, garbitzeko baliatu
|
den
urez bustirik, ontzian antolatu, estali eta, egosaldiaren erdia eginikoan, eragin behar zaie.
|
|
|
Komunak, adibidez, etxean kontsumitzen
|
den
uraren herena baino gehiago gastatzen du.
|
|
|
Dutxa ez ezik, igerilekuan sartu aurretik zanpatzen
|
den
ur tokitik pasatzea ere partikula eta germen horiek desagerrarazteko bide eraginkorra da.
|
|
|
Pragatik igaro zen gehienezko ur emaria 5200 m3/ s koa izan zen, kalkuluakkalkulu, 500 urteko errepika denborako uholdea bera, 1000tik gorakoa arroarenadar batzuetan. Gauzak honela, berau da Pragan bertan erregistratu
|
den
ur mailarikhandiena, nahiz eta inguruko beste leku batzuetan handiagoak ere izanak direnaurretik. Izan ere, Pragan bertan 1827 urtetik aurrera izan da ibaiaren emariaren (4.irudia) eta ur mailaren etengabeko erregistroa.
|
|
|
Horregatik, Ur Gezaren Nazioarteko Urtean akordioak egin behar dira edateko urik ez duten 1.200 milioi lagunentzat eta osasun neurri egokirik ez duten 2.400 milioi lagunentzat ur eta osasun arazoei aurre egiteko. Gainera, urtean hiru milioi pertsona baino gehiago hiltzen dira giza kontsumorako egokia ez
|
den
urak eragindako gaixotasunengatik. 2015 baino lehen, edateko urik ez duten pertsonen kopurua erdira murrizteko, Nazio Batuek, gobernuek eta gobernuz kanpoko beste erakunde batzuek Nazio Batuen Ingurumen Programak (NBIP) koordinatutako ekitaldi eta jarduera batzuk proposatu dituzte aurten.
|
|
|
Horietako 18 Nazio Batuen Ingurumen Programaren (NBIP) behaketapean daude, arazo handiko eremutzat hartzen baitira, hala nola Ganges ibaiaren ingurua edo Mekong ibaiaren arroa. Japonian egiten
|
den
Uraren Mundu Foroan bildutako adituek adierazi dutenez, azken mendeetan mugaz gaindiko ia 3.000 itun eta akordio sinatu dira 100 ibai arro batera garatzeko. Munduan zehar hedatzen diren 263 arroek planetaren azaleraren erdia eta edateko uraren %60 hartzen dute, eta bertan bizi da munduko populazioaren %40 Ura gero eta gehiago ustiatzen den baliabidea den arren, adituek adierazi dute nazioarteko gatazken arrazoia ez dela ez haien urritasuna ez munduko superpopulazioa, baizik eta herrialde batek ibai bat ustiatzeko alde bakarreko ahalegina egitea, urak partekatzen dituzten beste nazio batzuen interesak babesten dituzten trataturik ez dagoelako.
|
|
|
Hala bada, zementu azkarra prestatu eta behar bezala aplikatu litzateke (ikus “Hormigoizko lurzoruan arrailak konpontzea” artikulua). 2 Zorua egoera onean dagoela egiaztatu ondoren, garbigarria disolbatu
|
den
ur ugariz garbitu behar da gainazala. 3 Lehortzen denean, garajea edo trastelekua bada, bai ibilgailuen presentziagatik, bai pote eta likido jakin batzuk biltegiratzeagatik, olio edo beste produktu batzuetako orbanak ager daitezke.
|
|
|
–Emari murriztaileak edo mugatzaileak: Txorrotetatik ateratzen
|
den
ur emaria murrizten du. Txorrota irekitzea fisikoki blokeatuz lortzen da murrizketa hori, txorrotak kanporatzen duen urarekin airea nahasten duen sistema baten bidez edo uraren irteera presioa mugatzen duen balbula baten bidez. Gailu horiek %30 eta %45 artean aurrezten dute likidoa.
|
|
|
–Zisternak deskargatzeko mugatzaileak: Komuneko zisterna baten katetik botatzen
|
den
ur kantitatea mugatzen duten gailuak dira. Jendarteratu egin dira, eta gaur egun azken modeloko zisternetan integratuta egon daitezke.
|
|
|
Funtzionamendua Hondakinak arazorik gabe kentzeko, beharrezkoa da gutxienez 20 zentimetroko tartea uztea osasun zentrotik birringailura. Horrela, batetik bestera erortzen
|
den
urak ebakuazio hodira bultzatuko ditu hondakinak. Desegite sistema berezi batek edo motorrean jarritako hortz batek kentzen dituzte solidoak, eta ponpa batek zorrotenera eramaten ditu.
|
|
|
Oliba olioa egitean oliben prentsan sobratzen diren hondakinak ezabatzeko erabiltzen
|
den
urak antioxidatzaile ahaltsua du: hidroxitirosola, propietate antioxidatzaile garrantzitsuak dituen konposatu fenolikoa.
|
|
|
Egoste denbora txikiagoa da gainerako lekaleekin alderatuta, eta hori kontuan hartu behar da, batzuetan hornigaiak ez daudelako kozinatuta eta dilistak bai. Egosten ari direnean gehitzen
|
den
urak ur hotza izan behar du. Egosi ondoren, xukatu eta entsalada bat egin daiteke, adibidez, bakailaoarekin eta laranja zatiekin, ziapez eta tipulinez egindako ozpin olioarekin.
|
|
|
Aldatu erradiadorearen balbula Instalazioko hoditik erradiadorerako ur pasabidea erregulatzen duen balbula aldatu behar bada, zirkuituko ura hustu da. Horretarako, instalazioko hustubide giltza irekitzen da eta erortzen
|
den
ura ontzi batean jasotzen da. Estankotasuna hobetzeko, tefloizko zinta jartzen da giltzaren bukaera hariztatuen inguruan.
|
|
|
— Ondo legoke, Agaton, jakinduria horrelakoa balitz guk elkar ukituta beteagotik hutsagora isurtzeko modukoa, edalontzietan beteagotik hutsagora hari baten bidez pasatzen
|
den
ura bezala. Jakinduria horrela bada, nik asko estimatzen dut zure ondoan etzatea, zuregandik jakinduria ugari eta ederraz beteko naizela uste baitut.
|
|
|
Zuup. Gainean jarri
|
den
ur guztia urrundu arte.
|
|
2004
|
|
|
Ur eskasia historikoki nozitu duten eskualde zabaletan kalitatedun ur baliabideak eskuratzeko, maiz auzitan jarri izan
|
den
ura ibai edo erreka batetik bestera eroate horren alternatiba gisa proposatu da.
|
|
|
Kontzentratua disolbatzeko baliatu
|
den
ur kopuruaren arabera, mineralen edukia aldatu egin daiteke zuku batetik bestera.
|
|
|
Familia horretan, Ariliazeoetan, schefflerak substratu biguna behar du batez ere, eta hilero alga estraktuarekin ongarritzea komeni da. Instalazio honetarako ezinbestekoa da behar
|
den
ur kantitatea bermatzea. Schefflerak hezetasun handia duten planetako eskualdeetan du jatorria, hala nola Indian, Zeelanda Berrian eta Ozeaniako beste uharte batzuetan.
|
|
|
Horren ondorioz, tratatu gabeko urak itsasoa eta ibaiak kutsatzen ditu, eta arrainak eta uretako hegaztiak mehatxatzen ditu, hala nola, zertzeta arrea eta pelikano biloduna. Ildo horretatik, WWF/ Adenak lehorte garaian erabiltzen
|
den
ura batez ere murrizteko eta kostaldeen garapenak hezeguneen kontserbazioa kontuan har dezan eskatzen die agintariei. Txostenaren arabera, 230.000 milioi litro aurreztuko lirateke turismoak kontsumitzen duena erdira murriztuko balitz.
|
|
|
Itsaskien arazketa Gaur egungo arazketa sistemak, bestalde, eraginkorrak dira, bai funtzionamendu teknologiagatik bai garatutako kontrol sistemengatik. Ozonoak eta 220 eta 300 nm arteko izpi ultramoreek moluskua arazteko erabiliko
|
den
uraren esterilizazioa bermatzen dute. Sistema mikrobiozidak dira, eta, gainera, ez dute produktu kimikorik behar, ezta biltegiratzeko tanga handirik ere.
|
|
|
Loraldia amaitzen denean, irailaren amaieran, komeni da zurtoina inausi eta lehenbailehen ureztatzea. Hezetasun beharrei dagokienez, kontu handiz kontrolatu behar da landare hori ureztatzeko erabiltzen
|
den
ur kantitatea. Astean bi edo hiru aldiz ureztatzeko maiztasuna da egokiena, eta hiru txandetan litro erdi bat ur aplikatzen da, gutxi gorabehera.
|
|
|
Zaindu beharreko beste “sintoma” batzuk hauek dira: paretan hezetasuna agertzea, pintura edo azulejuak askatzea, hezetasuna dela eta, eta iturrira iristen
|
den
ur emaria murriztea. Horiek guztiak ur ihesen ondorio izan daitezke.
|
|
|
Adituek aholkatzen dute profesional batek sistema bi urtean behin berrikustea, eta lautik behin hermetikotasun eta funtzionamendu proba bat egitea gomendatzen dute. Horman hezetasuna antzematen bada edo iturrira iristen
|
den
ur emaria murrizten bada, litekeena da hodiak berritu behar izatea. Errege Dekretu beraren 20 artikuluak dioenez, giza kontsumorako urei dagokienez, udalerriak hartuko ditu beharrezko neurriak “kontsumitzailearen txorrotako uraren kalitatearen kontrola bermatzeko eta lortutako emaitzei buruzko txostena aldizka egiteko”.
|
|
|
" Iturri zaharretik edaten dut, ur berria edaten, beti berri
|
den
ura, betiko iturri zaharretik", dio JosAnton Artzek aspaldiko batean. Hitz hauek harrointzat hartuz, Ezpeletako, Mauleko, Amikuzeko musika eskolek ikusgarriberezi bat aurkeztu dute azaro honetan, Iturri zaharretikizenekoa.
|
|
2005
|
|
|
Ur mineraltzat jotzen da, osaera berezia duen eta osagai horiek denboran nahiko egonkor mantentzen duen ura. Espainiako arautegiak ez ditu ur mineralaren ezaugarri guztiak arautzen, baina lur azpiko uraren ezaugarriei buruz ari da eta dio batez besteko giroko tenperatura baino lau bat gradu goitik azaleratzen
|
den
ura ur termala dela. Euskal Herrian, ur termal horiek, batez beste, 12 graduko giroko tenperaturan daude, hortaz, 16 gradutan egoten dira ur termalak, gutxienez.
|
|
|
Uste hori daukat eta geroz eta sendoagoa bihurtzen zait Rafa Diezi eta Arnaldo Otegiri entzuten diedanean bakerako bidean artekaritzak zehazturik daudela eta edukiak ongi definiturik. Ez dut frogarik, baina ez da oso azkarra izan behar konturatzeko Zapatero jaunak zurrumurruek eskaintzen dutena baino berme gehiagoko zerbait duela esku artean sartu
|
den
uretan sartzeko. Beste gauza bat da erabaki hori ETAk zer baldintzetan hartu duen eta atzera bueltarik duen ala ez.
|
|
|
Egia da, galera hori saihesteko hoditeria guztia berritzeak inbertsio handiak eskatzen dituela. «Eta galtzen
|
den
urak. Horrek izugarrizko balioa dauka, gero eta gehiago gainera» dio Iñaki Antiguedadek.
|
|
|
Landareak ureztatzeko baliatzen
|
den
ura fatxadatik behera tantaka erortzeari saihets egin litzaioke, era berean.
|
|
|
Eraikuntza edo etxegintzan baliatzen diren materialak (hormigoia, igeltsua, etc.) nahasteko erabiltzen
|
den
urak azalerantz kanporatzeko joera izaten du: horrek ere orbanak sortarazten ditu sabai, zoru, horma eta gainerakoetan..
|
|
|
eskasa da gabroetan barneratzen
|
den
ura. Sakonean ura berotu eta gandorretik gertu itzuliko da berriro ozeanora.
|
|
|
(black smoker) baten argazkia. Tximiniatik irtetzen
|
den
uraren kolore beltza sulfuruen ondorioa da.
|
|
|
Gibraltarreko itsasartearen ingurua tektonikoki aktiboa da, eta mugimendu tektoniko batek pasabidea itxiz gero, gaur eguneko baldintza hidrogeologikoen arabera, Mediterraneoa 3.000 urtetan lehortuko litzatekeela kalkulatu da. Lehortea gertatuko litzateke arroaren ebaporazioa bertara erreken eta euriaren bidez heltzen
|
den
ur kopurua baino handiagoa delako. Beraz, Messiniarreko erregresioa eta Mediterraneoko arroilen sorrera tektonika aktiboaren eta klima lehorraren ondorioa izan ziren.
|
|
|
H2O n aberatsak diren osagaiek ere zeresan handia dute magmen osaeran, H2O ren kontzentrazioak hondoratzen den plakaren gainetik gelditzen den mantuko fusio partzialaren kopurua baldintzatzen duelako. Beraz, subdukzitutako lurrazal ozeanikoak eta, seguru asko, horren gaineko sedimentuek mantuko fusioa gertatzeko beharrezkoa
|
den
ur proportzioaren etengabeko hornitzaileak balira bezala jokatzen dute.
|
|
|
Ura aurrezteko gailuak jartzea Etxebizitza bakoitzak bere kontsumoa murritz dezake txorrotetan, dutxetan eta komunetan ekonomizagailu sinple batzuk jarriz. Horri esker, gastatzen
|
den
uraren %40 aurrezten da, eta horrek ez dio erabiltzaileari erosotasuna galarazten. Gailu horiek ur emari handiegia irtetea eragozten dute, emari murriztaileak baitituzte, eta, ordainetan, hainbat mekanismo gehitzen dituzte, hala nola mikrosakabanagailuak, emari txikiagoko ur bolumen handiagoa lortzeko.
|
|
|
Ez xahutu ura alferrik Hona hemen egiteko modu batzuk: Dutxatik ateratzen
|
den
ura aprobetxatu, eta berotu egingo dela espero dugu. Horretarako, ontziak bete behar dira hainbat gauzatarako (komuna, lorontziak ureztatzea, arropa garbitzea…).
|
|
|
Barneko burbuilek isolatzaile natural gisa jokatzen dute, egitura osoan homogeneoa den isolatzaile gisa. Aire horri esker, hormigoi porotsu edo zelularrak gela batean sortzen
|
den
ur lurruna ihes egiten uzten du, bai ingurumen baldintzengatik, bai bertan dauden pertsonengatik. Hezetasuna erregulatu eta kondentsazioa ekiditen du.
|
|
|
–Zenbat pertsona bizi dira etxean. Horrela, norberaren garbiketan egunero kontsumitzen
|
den
ur beroa edo antzeko ekintzak kalkula daitezke. –Baxera eta arropa garbitzeko ur beroaren gastua.
|
|
|
Barneko landare gehienek argia modu bahetuan iristen zaien lekuetan egon behar dute; eguzki izpiekiko esposizioak ez du inoiz zuzenekoa izan behar, ezta konstantea ere. Hori ez da arazo izaten, udako hilabeteetan izan ezik, alderdi hori bereziki zaindu behar denean, egun gehienak eguzkitsuak izaten baitira eta, eguzkiak landareetan gehiegi eragiten badu, kalte konponezinak jasan baititzakete, batez ere ureztatu ondoren eguzki izpiak jasotzen badituzte, hostoetan metatzen
|
den
urak sortutako lupa efektuak eguzki izpien eragina areagotzen baitu. Baina, batzuetan, etxean bizi diren pertsonen interesak eta landareen beharrak kontrajarriak izan daitezke.
|
|
|
Udako hilabeteetan tenperaturak nabarmen igotzen hasten dira, eta, aldi berean, giroa lehortu egiten da. Gure balkoi, terraza edo lorontzietako landareak ez dira termometroen igoera horretatik kanpo geratzen; beraz, komeni da ureztaketen maiztasuna eta horietako bakoitzean jartzen
|
den
ur kopurua handitzea. Ureztatzea areagotzeaz gain, substratuak hezetasuna hobeto atxikitzeko trikimailu txikiak daude.
|
|
|
Muga, orduan, tenperaturak markatzen du. Espezie hori azaleko tenperatura 24 °C tik gorakoa
|
den
uretan ugaltzen da. Gainera, alatxa ez da ur nahiko berokoa soilik; ugalketa aldia tenperaturaren araberakoa da hein handi batean.
|
|
|
Gainera, aurrez prestatutako edo kontserbako elikagai askok sodio oinarriko zaporegehigarriak (glutamato monosodikoa, fosfatoa) disodikoa, sodio kloruroa, sodio bentzoatoa, sodio propionatoa), eta mineral horren dosi handi bat kontzentratzen dute. Iturriko ura ere bai sodio kantitate handiak izan ditzake; izan ere, gutxi gorabehera batek sodioaren hamarrena edaten
|
den
uraren bidez irensten da. Urritasunaren ondorioak Sodio urritasuna ez da ohikoa.
|
|
|
Bekokia berriro lehortu eta mahaitik botilatxoa hartuta, geratzen
|
den
ura trago batez hustu du. Emakumea berak prestatu dien txosten orria zorroan gordetzen eta hurrengoa ateratzen ikusi du.
|
|
|
zenbat
|
den
ura,
|
|
|
Eztu nehork iragan
|
den
uretik hartzen eta ez etortzeko dagoenetik ere; aitzinekotik, iragaitean, presentean denean behar da atrapatu.
|
|
|
" Zango alu hau ez bertze –esan zion gero, makilaz joz belaun aldea–, sortzetik zaukaat izorratua". Arraiturre izenak, Urre Iturri nahi duela esan eta arrazoi handiarekin daukala jarrita horrela, urrea baino gehiago balio baitu handik sortzen
|
den
ur garbiak.
|
|
|
Mila bider ikusia duzu Baztan ibaiaren ertzetan. Arraiturren ere izango dira halakoak, harri artetik irteten
|
den
uraren iturriaren inguruetan. Gero joango zara hara.
|
|
2006
|
|
|
Emily Arnoldek salatu duenez, «inork ezin du bermatu botilatutakoa guk etxeetako iturrietan daukaguna baino ur hobea denik. Egia esan, botilan eskaintzen
|
den
uraren %40 berez iturriko ura da. Beste batzuetan ur horri zenbait mineral erantsi zaio, osasunerako mesedegarri den jakin gabe.
|
|
|
Berrikitan entzun dugu Espainiako halako hiriburutan edaten
|
den
ura ez dela behar adinako kalitatekoa. Eztabaidatu da uraren kloroaz ere, aipatu izan da fluorra eransten hasiko ote zitzaizkion herriko urari...
|
|
|
Klabea, terapietan baliatzen
|
den
ur mota da: itsas ura talasoterapia etxeetan, termala (mineral medizinala) bainuetxeetan eta ur arrunta (kanilakoa, aditiboekin tratatua) spa zentroetan.
|
|
|
Horrelako zentroetan erabiltzen
|
den
ura itsas ertzetik mila metro baino urrutiagotik ekarri eta izpi ultramoreen bidez depuratzen da, egoera hobezinean eta inolako germenik gabe mantenduko dela bermatzeko.
|
|
|
Heste trantsitua azkartzen duenez, azturak, elikabidea, edaten
|
den
ura eta bestelakoak aldatzearren nozitzen den inoizkako idorreriaren aurkako baliagarri eraginkorra da.
|
|
|
bere ura gozoa, osasuntsua eta oso ona da. Los Arcos deitutako herrixkatik oso kaltegarria
|
den
ura dago. Eta Los Arcosetik urrutiago lehen ospitalaren ondoan, hau da, Los Arcos eta ospitale beraren artean, ur hori edaten duten gizon eta piztientzat hilgarria den ur korrontea aurkitzen da.
|
|
|
Los Arcos deitutako herrixkatik oso kaltegarria den ura dago. Eta Los Arcosetik urrutiago lehen ospitalaren ondoan, hau da, Los Arcos eta ospitale beraren artean, ur hori edaten duten gizon eta piztientzat hilgarria
|
den
ur korrontea aurkitzen da. Torres deitutako herritik, Nafarroan, bertan edaten duten gizon eta animalientzat osasuntsua ez den ibaia igarotzen da.
|
|
|
Produktu hauek oso merkeak dira iraupen luzekoak direlako eta nahikoa dira landareei hiru hilabeteko abonua emateko. Ongarria erabiltzeko, jarraitu fabrikatzaileak gomendatutako jarraibideei, nahiz eta kasu horietan ohikoena ureztatzeko erabiltzen
|
den
ur litro bakoitzeko koilarakada bat produktu erabiltzea den. Askatze moteleko ongarriak ere badaude, pilula formakoak, eta substratuan lurperatu behar dira, denbora baten buruan jardun dezaten.
|