|
2000
|
|
|
Poesia sumiso bat sortu nahi dugu? Gure aurrekoek atzamarrez
|
bidea
ireki zuten eta gaur gu hemen Jaurlaritzako sariketen" idazle" bilakatu gara. " Idazle" deitu ahal bazaio behintzat.
|
|
|
Txapelketaren egungo helburu eta funtzioak antzerakoak badira ere (bertsolari gazteei
|
bidea
ireki eta harrobia sortzea, alegia), badirudi garaiko modek eta joerek aginduta, giroa aldatzen ari dela: txapelketako hasierako urteetan, umeek lagunak egin, ongi pasa eta bertsotan aritzea zuten helburu bakar (beste aukerarik ez baitzegoen orduan bertsolaritzan).
|
|
|
Egitasmo hau haatik, ezinezkoa izango zen 80ko hamarkadaren hondarrean Arrasate Press aldizkariak
|
bidea
ireki izan ez balu, argia ikustean euskarazko herri hedabideen aitzindari bihurtu baitzen. Denbora gutxiren buruan, bailarako gainontzeko herriak beren aldizkariak plazaratzen hasi ziren, loraldia Euskal Herri osora zabalduz.
|
|
|
Nahiz eta eleberri osoa amaren ikuspuntuaren arabera egituratua egon, azken zatian amaren pertsonaia desagertzean, Enekoren begietara hurbiltzen da narratzailea. Honela, barne fokalizazio iraunkorra hautsi eta fokalizazio aldakorrari
|
bidea
irekitzen dio. Antza denez, amaierako fokalizazio aldaketa hau egin ahal izateko aukeratu du egileak hirugarren pertsonako kontalari orojakilea, eta ez sentimenduak adierazteko ohikoagoa den lehen pertsona.
|
|
|
Hala nola, Egun bat espetxean ipuinean. Honela, narratzaile estradiegetikoak intradiegetikoari
|
bidea
irekitzen dio.
|
|
|
Honela, foko aldakorraren bidez, nagusiak ez diren pertsonaiek narrazioan bere garrantzia azpimarratzea lortuko dute. Batzuetan, halaber, fikziozko pertsonaiei hitza luzatzen die, narratzaile intradiegetikoari
|
bidea
irekiz: esate baterako, eroetxeko zoroek beren istorioak azaltzen dituztenean.
|
|
|
fokalizazio (ik.) mota honen bidez, gainazaleko ezaugarriak, ekintzak, espazioak,... aurkeztera mugatuko da narratzailea. Hots, materialki ikus daitekeenaz mintzatuko da, batzuetan, objektibotasunari
|
bidea
irekitzeko asmoz.
|
|
|
Osagai batzuk bere nortasuna islatzeko ikur gisa hautatuz, etaneurri berean beste batzuk baztertuz?, taldeak bere nortasun Gestalt edo nortasuntankera definitzen du; hots, taldearen mugak eta izaera zehazten ditu. Behin taldeaknortasun etnikoa eskuratuta, mugimendu nazional bihur daiteke, baldin eta sortzendituen Komunitateari (Gemeinschaft) eta Gizarteari (Gessellschaft) estatuak bereKomunitate propioa (eginkizun kulturalak) kontrajartzen badie,
|
bidea
irekiz, horrelabere Gizarte propioa (eginkizun politiko eta ekonomikoak) ere eraikitzeko.
|
|
|
Artezarau honek satelite bidezko telebistan eragin zuzena etaberehalakoa izango zuen, eta hori zela eta gertatu zen, hain zuzen ere, aipatutakoborroka. Lehenik eta behin, 1/ 1997 Errege Dekretuaren bidez, artezarauaren egokitzapen ia zuzena egin zuen gobernu espainiarrak, Erregistro berezi bat sortuz eratukoziren OSACak zerrendan jasotzeko, eta horrekin
|
bidea
irekiz, hortaz, satelite bidezkotelebista digital berriari, zeinerako PRISA Sogecable taldea bakarrik zegoen prestatuta (Canal Plusen esperientziarekin abonatuen gestioan eta Canal Sateliterenarekinemisio modu horren gestioan). PPren gobernuak, orduan, 17/ 1997 Legearen bitartez, baldintzapeko sarbide sistema zehatz baten aldeko apostua egin zuen. Multicryptdelakoaren aldekoa, alegia?
|
|
|
Gehiago deskribatuz, irudimenezko pertsonaiek ez dute pertsona bat edo pertsona baten bizitzaren alderdi bat derrigorrez errepresentatzen; gainera, beti ez datozbat ageriko eszenako pertsonaiekin; bertan izan daitezke edota baita honela azalduere: pertsonaiarik ez egotea, pertsonaiaren zatia, pertsonaia zatiez osatua izatea... Batzuetan subjektuaren irudimenezko pertsonaiak daudela ikusten dataldekideengan;, eszena dramatikora
|
bidea
irekitzeko modu desegokia, da hori (Martinez Bouquet, 1977 116 or.).
|
|
|
Bestalde, lege horrek gizartearen modernotze prozesuan hezkuntza sistema eraikitzeko emandako urratsa pixkanaka finkatzen ari zen Estatu burgesaren sendotzean guztiz garrantzitsua izan zela ikusteko adibide aparta eskaintzen digu. Beharbada urte berean aipatutako legeari
|
bidea
irekitzeko asmotan aldarrikatu zen araudiak161, diogunaren arrazoia emango digu; esate baterako, hona hemen, en todas las escuelas públicas de Instrucción primaria del Reino? (1go art.) nahitaezkoak ziren edukiei buruz Peset ek, Garma k eta Pérez Garzón ek diotena:
|
|
|
Gaur Jabirekin gogoratu naiz. Eta hori gertatu denean ez dut jakin zerk bultzatu nauen oroipen hori izatera, baina geroago konturatu naiz Ralph izan dela gogoratzearen
|
bidea
ireki didana.
|
|
|
Burutapen horrek piztutako kolerak haize eman zidan eskailera azpira ailegatzeko, jende artean
|
bidea
irekita. Ez nuen maila bakarrik ere igo.
|
|
|
Prozesu horretatik aurrera jada ezberdina izango zen dena. Amesgaizto baten ondoren gertatzen den antzera, beraz, gerraoste luzearen tabua, autozentsura eta mututasun beldurtia puskatu egin zen behin betiko, eta errealitate ezberdin baten
|
bidea
ireki. Orduan hasi zen ETA gerora izango zuen garrantzia eta legitimitatea bereganatzen.
|
|
2001
|
|
|
Bere kokapenak lehenbizi gotorleku funtzioa ekarri zion (horren seinale harresiz inguratutako Erdi Aroko kale antolaketa, plazaren ingurua izar itxuran). 1773tik aurrera berriz (sute baten ondoren hiria berreraiki ostean), Urduñako Haitza igarotzen zuen
|
bidea
ireki ahal izan zenean, aduana plaza garrantzitsua bihurtu zen, Gaztela eta Bilbo arteko merkataritza osoa bertatik pasatzen zelako. Oparotasun garai honek 1841 arte iraun zuen, aduanak kostaldera eraman ziren urtera arte, alegia.
|
|
|
Odola aitzen ari zitzaiola. Aurreko hauteskundetan parte ez hartzearekin, zenbaiti besteren bati bozka emateko
|
bidea
ireki zion. Eta EAJ EAra orduan lehen aldiz joanak, oraingo honetan ere bide bera egin dutela irudipena daukat.
|
|
|
Oro har, eta 1914 1918kogerraraino, Bossuet en ildoko euskarazko idazkiak kometitu ziren, fedeari eta, noski, lurrari loturikoak. Axularrek
|
bidea
ireki zuen orduan. Etxepareren olerkietanitaliar poeten urruneko eragina sentitzen ahal baldin bazen, Kontraerreformakoizkiriatzaileenetan dotrinaren estalkiaren hertsikeria nabari zitekeen.
|
|
|
batetik, artikuluetaz, dotrina kristauetaz, hizkuntz ikerketa lanetaz, bidaia erreportaia obretaz (beribilez Etxepare Medikua) edo kontseilu liburuetaz gain, ipuin asmatu edoohituratik birmoldatuen xendra zulatu zuelako Herrian, Gure Herrian eta ordukoizparringi askotan: Iturralderen Murtuts eta Bertze izeneko nobela eskainiz berak, Maddi Elizegiren Amattoren Uzta berriro argitaratuz eta Marijan Minaberrirenhaur olerki eta antzerkiei
|
bidea
irekiz, bereziki; baina bestetik, Literaturaz bildumairakurriz ohar gaitezkeenez hain zuzen, Iparraldeko literaturaren historia arrasalder eta zatikoia eskaintzen digulako, bazterrezinak eta bere adiskide minak idazlegisa aurkeztuz. Oraindik erabiltzen den Iparraldeko literaturaren Historiarenbabeak eta sareak eskaini zizkigun.
|
|
|
1) diziplinarteko ikuspegia jarraitzen dela, ikusmira diziplinanitza gaindituta, batez ere hizkuntzarekiko soziologia eta psikologia sozialaren ikuspegiak integratuz; modu horretan, elkarrekikotasuna indartzenda; 2) aldagai mota nagusiak bereizterakoan, batez ere mota hauek azpimarratzea: a) objektiboki gizartean gertatzen den ukipen egoerari buruzkoak; b) objektibokigertatzen diren aldagaiak gizabanakoek nola barneratzen dituzten, edo sozializazioarekin lotzen direnak; c) sozializazioaren ondoren gizabanakoek nolako prozesuak bizitzen dituzten (batez ere prozesu psikosozialak kontuan hartuz) azaltzea; d) gizabanakoek izango dituzten portaerak; 3) aldagai mota hauen artean gertatzenden lotura adieraztea, eta aplikazio maila ezberdinen arteko artikulazioa enpirikokiziurtatzea (Doise, 1982) eta inklusio bilakaera (Azurmendi, 1997) halako linealtasun kausalaren bidea proposatuz: ...arteko emaitzak bezala ulertuz, psikologian eta psikologia sozialeanohikoa den bezala; 5) portaeren artean sartzen dira, ez bakarrik 2Hren jabekuntza, baita 2Hren erabilera, edo hizkuntzaren eta kulturaren arteko portaerak ere; 6) feedback moduko bukle bat irekitzen da, gizabanakoaren portaeratik hasi eta prozesu psikosozialeranzko bidea jarraituz, hala, bilakaerak eta aldakuntzak esplikatzeko ere
|
bidea
irekiz; 7) prozesu psikosozialen artean, identifikazio sozialari, edoidentitate etnolinguistikoari, erdigunetasun berezia ematen zaio, prozesu horrekziurtatuko duelako gorago aipatu den aldagai mota guztien elkarrekikotasuna.
|
|
|
Azkeneko lanetan egiten ari diren berrikusketetanaipagarrienak dira: 1) Motibazio mota ezberdinen arabera, 2Hen sailkapenberria proposatzeko
|
bidea
ireki dela; Richards (1993) autoreak, adibidez, mota honetako sailkapena proposatzen du: 2H ukipenezkoa, 2H atzerritarraeta? 2H osagarria?, hirugarren hori berria delarik.
|
|
|
“Nahitaezko arbitrajeak eraginik gabe utzi du greba, eta ontzat hartuko dugu, ados ez gauden arren”, esan zuen Jaime Lacasak, Seplako atal sindikaleko buruak prentsaurrekoan. Adierazpen horren bidez, Seplak
|
bidea
ireki du uztailerako eta abuzturako aurreikusitako greba egunak bertan behera uzteko, nahiz eta Lacasak zehaztu zuen ez zela Sepla izango, geldialdien deialdia desegitea legokiokeen arbitroa baizik. Gobernuko presidenteak, José María Aznarrek, erabakia arrazoitu zuen:
|
|
|
Kontu handiz heldu zion burdinazko euskarri hari eta metal hotz harekin talka egitean, bibrazio oneko hotzikarak kolpatu zion gorputz osoa. Sentipen arraroak igortzen zituen eskutoki hark, ezezagunerantz
|
bidea
irekitzeko giltza balitz bezala. Ate zahar haien atzean inoiz ezagutu gabeko itzalak zeuden gorderik, oroitzapenen kutxa astunean biziraun zutenen aldean oso ezberdinak, emozio berrien festarako sarrera ixten zuten ateak irekitzeko urre koloreko giltzari bira erdia ematea bezain pauso erreza zelarik.
|
|
|
batzuek eta besteak zirela medio, ez zen zenbait urtez euskal izkribu gehiegirik zabaldu bazterretan. Urteen buruan, ordea, politikarako
|
bidea
irekirik gelditu zitzaion euskarari, han eta hemen.
|
|
|
Bertan, Kantek ezagutzaren izaera aztertzen du ikuspuntu iraultzaile batetik abiatuz, eta jarrera berri horren ondorioz ezagutzaren mugak zehazki zedarritzen ditu, zeren arrazoimenaren interes nagusia ez baita epistemologia, filosofia praktikoa baizik. Beraz, Kanten pentsamendu orokorrean epistemologia ezinbesteko lehen urrats iraultzailea da, ezagutzaren eremua argitu eta era berean ekintza praktikoari
|
bidea
irekitzen diona.
|
|
|
Hala ere, Metafisikaren ideien baliotasuna frogatu ezin bada ere, era berean, beren baliotasun eza ere ezin da frogatu. Horrek
|
bidea
irekitzen dio ideion beste trataera bati, eremu praktikoan egingo denari.
|
|
|
4 Jarrera hau Nietzschek gogor kritikatuko du, zeren teologia zaharberritzea besterik ez bailitzateke bere ustez. Bestalde, Hegeli espiritu politikoaren eta historikoaren garapen konkretua ulertzeko
|
bidea
irekitzen dio.
|
|
|
familiak alabaina, ahalkez edo miseriaz ezin jakin, ez zuen Maddalen bere habian ehortzi nahi ukan eta autoritateek azken eskualdunaren zokoratzea onartu zuten. Mintzaldi zenbait hauteman ziren oraino, apezak zuloa erramuz benedikatu zuen amultsuki, kontseilu orokorraren lehendakariak palatara bat lur bota zion hobian emeki sartzen ari zen kutxari, Euskal Herri Kultur Erakundeko presidenteak, ahots dardaratiaz Gure Aita sentitu bat eskaini zuen eta Euskal Herri Konfederazioan bildu elkarte arduradun bakoitzak, CRSen artetik
|
bidea
irekiz, arrosa soila aurtiki zuen aditzaren hutsa markatzen zuen gunera.
|
|
2002
|
|
|
BETE ditugu estrainekoz basoak eta batek esan du" Abiadura Handiko Trena eraikitzeko planoetan etxe hau salbatu duen marra berriagatik". Eta sagardo tragoak eztarritik
|
bidea
irekitzen zigun unean, urrutiko bulego batean imajinatu ditugu politikari, ingeniero eta kargudun handiak mila planoetako milioi bat marraren arteko bat milimetro bat haruntzaxeago berriro markatzen
|
|
|
Ez horretarako benetako aukerarik dagoenik pentsatzen dugulako, argi baitago Estatua birkonkista fasean dagoela eta fronte guztietan horretan ari dela. Estatutoa erregeneratzeko aukera ez da benetako aukera bat, nahiz eta aliantzaren batzuei
|
bidea
irekitzeko balio dezakeen. Hala ere, herri honek bizi duen gatazka konpontzeko eta herri honen aspirazioei erantzuteko ez du balio.
|
|
|
Everest curriculumean daukat, igo nahi nuen mendi bat da, baina beste mendi batzuek askoz gehiago bete naute, Makaluk, esaterako. Makalun hamabost mendizale bakarrik geunden, lan pila bat egin behar izan genuen soka finkoak jartzen,
|
bidea
irekitzen. Horrek denak balioa ematen dio emaitzari.
|
|
|
Dena den, zerbitzu jardueretako joera berriekin, teknologia berriek urrutiko zerbitzu elkartrukeakahalbidetzen dituzten heinean4, zerbitzuen nazioarteko merkataritzaren garrantziakuantitatiboa eta kualitatiboa handiagotuz doaz. Hala erakusten du, bederen, Merkataritzaren Mundu Erakundeak
|
bidea
irekitzeak bere baitan zerbitzu jarduerennazioarteko merkataritzaren liberalizazioa helburu duen GATS hitzarmenari.
|
|
|
Interpretazioen oinarri soziala, gizartearen eskuetan barik, gizartearen iritzia ordezkatzen duten hedabideen esku geratu da, hein handi batean. Interpretaziorako
|
bidea
irekitzen duen kulturaren definizio operatiboa euren esku gera dadila gura dute instituzio burokratizatuek, gizakiaren esku barik.
|
|
|
Guregana iritsi diren bi historia lanek estilo berri baten
|
bidea
ireki zuten latinezko historialaritzan. Zesar bera protagonista izan zuten gertakizunen kontakizuna da gehienbat, berak edo bere hurbileko lankideek idatziriko ohar eta txostenetan oinarritua eta etnografia edo geografiari buruzko excursus luzeez hornitua.
|
|
|
Akordioak
|
bidea
irekitzen dio dokumentua Johannesburg eko Goi bilera baino lehen aplikatzeari
|
|
|
Europako Batasunak klima aldaketan eragina duten emisioak murrizteari buruzko Kiotoko Protokoloa berretsiko du ekainaren lehena baino lehen, atzo Ingurumen ministroek Bruselan lortutako akordioaren arabera. Akordioa Europar Batasuneko zenbait hiriburutan egin zen, eta
|
bidea
irekitzen dio dokumentua aplikatzeari, bai EB osoak, bai estatu kideek bakarka, abuztuan Johannesburg en (Hegoafrika) egingo den Lurraren Goi bilera baino lehen. Margot Wallström Ingurumen komisarioak atzo esan zuen, ministroen akordioarekin, aurten protokoloa berresteko prest dauden nazio industrializatuen kopurua 25 eta 30 artekoa dela.
|
|
|
Tomate transgenikoaren kasuan, sodio kontzentrazio handiagoa aurkitu zen hostoetan, baina eduki normala fruituan. Beraz, gazitasunari erresistentzia handiagoa dioten landareak lortzeko
|
bidea
irekita dago. Perfekzionatzea falta da, eta gizartean eztabaidatzea, elikagai transgenikoekin gertatzen denaren antzera, kolektibo sozialetatik datozen ahotsen bidez, zientzialariak ahaztu gabe.
|
|
|
Hazkunde leherkorra ezaugarri duen jarduera batean aurrerapen tasa hori aurkitzeko, 1992ra jo behar da, urte horretan bakarrik erori baitzen Barne Produktu Gordina Espainiako historia ekonomiko berrian. Urteak igaro ahala, telefono mugikorrak kontsumitzaileen artean
|
bidea
irekitzea lortu zuen, baina ez dirudi gauza bera gertatuko denik Internet mugikorrarekin. GSM teknologiari aplikatutako Sarera sartzeko WAP protokoloa porrot ikusgarria izan da.
|
|
|
Aurkikuntza horrek tratamendu klinikoen belaunaldi berri bati
|
bidea
irekitzen dio
|
|
|
Ordu diferentziarekin, bi talde zientifikok, bata iparramerikarra eta bestea britainiarra, zelula amak (helduak lehenengo kasuan eta enbrioiak bigarrenean) gibeleko eta biriketako zelula bihurtzeko prozesuan izandako arrakasta iragarri dute, hurrenez hurren. Bi aurkikuntzek gibeleko eta biriketako ehunak sortzea eragin dezaketen tratamendu klinikoen belaunaldi berri bati
|
bidea
irekitzen diote. Zelula amak mugagabe zatitzeko gaitasuna dutenak dira, eta zelula espezializatuak sortzen dituzte.
|
|
|
Aurrerapen horrek
|
bidea
irekitzen die GIBaren aurkako tratamendu berriei
|
|
|
New Yorkeko zientzialari talde batek atzo jakinarazi zuen hiesaren birusak (GIB) jotako zenbait seropositibotan egiaztatu den immunitate naturalaren jatorria aurkitu zutela, eta ez dutela gaixotasuna garatzen. Aurkikuntza horrek, 15 urtez ikertzen aritu ondoren,
|
bidea
ireki die tratamendu berri eta itxaropentsuei, David Ho Hiesari buruzko Aaron Diamond Ikerketa Zentroko zuzendariak adierazi zuenez. Estatu Batuetako eta Txinako ikertzaileek osatutako ADARCko talde batek CD8 linfozitoetan ostatatutako proteina talde bat isolatzea lortu zuen.
|
|
|
Atzo aurkeztu zuen plan hori, telekomunikazioen sektoreko arlo horretan lehia sustatzeko. 2005 urtera begira, Telefónicari aplikatzen zaion gehienezko prezioen erregimena (“price cap”) desagertu egingo da, baina Gobernuak lehenbailehen operadore alternatiboei
|
bidea
irekitzea lortu nahi du. Ministroak esan zuen 2004an ez duela abonu kuota igo behar; izan ere, Telefónicak igo nahi badu, prezio arautura itzuliko litzateke.
|
|
|
Abantailak baino ez ditugu antzematen. Batetik, Euskal Herriko herritarren zati handi baten eskubideak, beharrak eta nahiakerrespetatzeko
|
bidea
irekita legoke, beste inorenak ikutu gabe. Bestetik, euskal kultura eta hizkuntzaren biziraupenaren bermea litzateke, euskarak hizkuntza gutxituarenestatusari utzi eta goi mailako hizkuntz funtzioak lor eta gara ditzan ezinbesteko tresna gisa.
|
|
|
Gaur egun eredu hori orokortu ahal izateko ez ditugu behar adinako baldintzak betetzen, baina ez dago baldintza horiek lortu arte itxaroten egon beharrik Euskal Unibertsitatearen etorkizuneko eredu horretara hurbiltzen eta
|
bidea
irekitzen hasteko. Euskaraz, gaztelaniaz ala frantsesez eta ingelesez moldatzen den masa kritikoa badago, eta, oinarrizko hezkuntzan egiten ari den ele askotariko planteamenduaren eraginez, gero eta gehiago izango dira ezaugarri horiek betetzen dituzten ikasleak.
|
|
|
Izan ere, arabiarrek akordioa baztertu zutela jakin zuten, eta horiek agresore gisa agertzea interesatzen zitzaien. Horrela, bada, 1948ko Israelgo Estatuaren aldarrikapenak elkarren arteko erasoari eta gerra gatazkari
|
bidea
ireki zion. Israeldarrak, gutxiago izanagatik mendebaldar armamentuari esker hobeto prestatuta zeudenez, garaile atera ziren:
|
|
2003
|
|
|
Bide horretan EAJren indarrekin soilik aurrera egingo duela uste al du Ibarretxek? Ez al da logikoagoa, Madrilekiko konfrontazio demokratiko
|
bidea
ireki baino lehen, etxeko lanak egin eta ahalik eta aliatu gehien bilatzea hemen?
|
|
|
Askotan herri honetako agintariek nahiago dute ezer gutxi garen zerbaitetan alfonbrak jartzea amerikarrei edo zerbait direnei, edo homologatzen saiatzea, benetan darigun horietan munduko erreferentzia xume izatea baino. Aztertu genuke kultura sailetako aurrekontuetatik zenbat doan alfonbratara eta zenbat herri honi darionari
|
bidea
irekitzera.
|
|
|
Testuinguru horretan, hiru sindikatu abertzaleek otsailean lortu zuten akordioak elkarlaneko
|
bidea
irekitzeko itxaropena sortu du. Alde horretatik, ELA, LAB eta ESK sindikatuen akordioaren testuan, ondoko letra hauek ere ageri dira:
|
|
|
Politika lan funtsezko hori analizatzea eta deskribatzea maite zuen Michel de Certeauk baina aitortzen zuen gero bortizkeriak egin dezakeen hizkuntzaren desmitifikazioak
|
bidea
irekitzen diola bataila politiko egiazkoari, eta ez literario hutsari, horrek adierazten baitu beren ezberdintasuna defendatu eta bultzatzeagatik zanpatuak direnekin hartzen ditugula seriotan haien arrisku berak.
|
|
|
Mota honetako gaien inguruan eztabaidan aritzean, lagunei behin bainogehiagotan aipatu diet niri gertaturiko anekdota bat, hasieran ia haserrerako bideaizateko puntura iritsi zena, baina bat batean gauzak ulertzen hasteko
|
bidea
ireki zidana. Eta hitzaurre honetara badakart, UEUn eta psikologo batekin gertatu zitzaidalako da.
|
|
|
Aurreko atalean aipatutako tesi, tesina eta libu ruez gain, arlo horretako ikastetxe bat, Donostiako Kimika Fakultatea, izan zen lehena euskaraz lehen klase ofizialak ematen, Luis Mari Bandres eta Antxon San tamariaren eskutik 1977/ 78ko ikasturtean83 Urte horretan Leioako Zientzia Fakultateko irakasle talde bat (Jazinto Iturbe, Jose Ramon Etxebarria, Itziar Urretxa, Jesus Mari Txurruka, Jesus Mari Arregi, Mari Jose Zarate eta Iñaki Garcia Gurtubai) bide beretik abiatu zen eta 1979/ 80ko ikasturtean posible izan zen Biologiako Lehen Maila euskaraz ikastea84 Urtebete lehenago hasi ziren Sarrikoko Ekonomia lizentziaturako ikasleak matematikako klaseak euskaraz jasotzen85 Kasu horietan, artean unibertsitateko irakasle ziren hainbat lagunen borondatea izan zen ekintza horren ardatza, era berean ikasle euskaldunen taldeen presentzia eta presioa ikasgeletan. Euskarari
|
bidea
irekitzeko, unibertsitatean, funtsezkoak izan ziren bi ele mentu horiek 1985 urtera arte, hots, EHUko Estatutuak onartu eta indarrean jarri ziren bitartean. Une horretatik aurrera, oso garrantzitsuak izaten jarraitu zuten, baina desberdinak izan ziren baldintzak.
|
|
|
Izan ere, lehen zigarroa 10 urterekin probatzen da, eta gure herrialdean 13 urterekin hasten da batez beste. Nazioarteko hainbat txostenek azpimarratzen dute neska mutilak gero eta lehenago iristen direla tabakora, publizitate kanpainek, modu batera edo bestera, bizio horretan
|
bidea
irekitzera bultzatzeko “bilatzen” dituztela, eta, azken batean, munduan hiru mila gazte “katigatuta” daudela egunero. Berriki argitaratu diren beste txosten batzuek berretsi egiten dute Osasun Sailak eta autonomia erkidegoek tabakoa akabatzeko bideari irmo ekiteko hartutako erabakia, nahiz eta hasi aurretik kontuan hartu behar diren Víctor López García Aranda doktoreak emango dituen kopuruak:
|
|
|
“biodibertsitatea mantentzea”. “Teknologia honekin, bioaniztasunari eusteko
|
bidea
irekiko dugulakoan gaude”, esan zuen Robert Lanzak, ACTko Garapen Mediko eta Zientifikoko lehendakariak. Hasieran, proiektuak arrakasta kutsua zuen.
|
|
|
Zurezko tirafondoa deitzen zaie. Puntan estutu egiten dira, sartu ahala
|
bidea
irekitzeko, eta horrek erraztu egiten du autoosatzea. Haren hariak ziriaren luzeraren hiru laurden hartzen ditu.
|
|
|
giza gorputzeko zelulek ura garraiatzeko kanal espezifikoak dituztela. “Aurkikuntza erabakigarri horrek
|
bidea
ireki zien bakterio, landare eta ugaztunetako uraren kanalen azterketa biokimiko, fisiologiko eta genetiko askori”, adierazi zuen epaimahaiak bere klabeetan. Peter Agre izan zen ur molekulen garraio selektiborako proteina bat zegoela frogatu zuen lehen zientzialaria.
|
|
|
Hizkuntza, lurra eta bizi den Ama hori gutxiesten dute, ustez hartze duten bezain ohore sozialik" oparitzen" ez diotelako. Ohore soziala beste batek ematen die, segituko zuen Charlottek, gure testuinguruan Frantzia izenda dezakegun Aita larderiatsuak, jakitatearen eta lan seguruaren
|
bidea
irekitzen dienak. Ama salbatu nahi dutenak, XIX. mendean estatu finko gisa egituratu multzo berriko lehen galtzaile minberak dira eta Ama sinbolikoa salbatzean, beren buruak naufragotik saihesteko hil arteko lehia daukate.
|
|
|
Umiliatze metatu horren zirrikitutik jauki zen, 1959 urtean, ETA, Hegoaldean eta Iparraldean onartu zen mendeku eta zuzentasun lanabes ideologikoa. ETA denentzat, diktaduraren kontra ziren espainol anitzentzat barne, salbatzaile plantan ari zen orduan, askatasunaren
|
bidea
irekiko eta umiliaturiko biktimen kulturari dirdira berezia emanen zuen. Biktimen haurrei.
|
|
|
Baieztapen hark polemikarako
|
bidea
irekitzen zuen, eta herren zital batek ez zuen aukera galdu:
|
|
|
Purgatorioak zerurako
|
bidea
irekitzen die, horrela, bekatari txikiei, eta, oro har, bekatari guztien segurtasuna eta esperantza indartzen du. Batez ere purgatorioan dagoen arimak era guztietako laguntzak jaso ditzakeelako:
|
|
|
Erregimen Zaharraren krisialdian, aduanen inguruko auzi horrek garrantzi handia izan zuen: euskal gizartea bi zatitan bana  tzen lagundu zuen, eta gerra karlistei
|
bidea
ireki zien.
|
|
|
Jakina, hainbat arrazoi daude. Lehena, neoliberalismoa, 70eko hamarkadatik aurrera, metaketa kapitalistaren fase gisa oztoporik gabe garatu dela; bereziki Berlingo Harresiae rori ondoren, kapitalismoaren eta merkatu ekonomiarenedo komertzio librearen leloari
|
bidea
ireki baitzitzaion. Merkatu kapitalistaren barnean, ekonomia indartsu eta ekonomia ahulen arteko erlazio gero eta desorekatuagoanislatzen da fase hura; eta herrialde bakoitzaren barnean, erlazio desorekatu hori eragile ekonomiko boteretsuen eta indar murritzak dituzten gainerakoen artean gauzatzen da.
|
|
|
Nafarroako euskaldunak ehuneko txiki bat baino ez dira. Arrazoi kuantitatiboak oinarri hartuta murrizketa gehiagoren
|
bidea
irekiko dute, Nafarroan euskara eta euskalduntasuna gutxiengo ttipi baten hautua baizik ez dela argudiatuz, etaEu ropari begira dagoen Nafarroa kulturanitza osatzen duten kultura txiki guziek bezala izatea dute, baina horretarako ez zaie gehiengoaren diru publikoa emanen.
|
|
2004
|
|
|
Txillardegiri esker ikasi genituen euskaraz euskal fonetika eta fonologiak, euskara batuari buruzko hainbat gorabehera. Berak zabaldu zituen soziolinguistikako bideak, beste hainbat bide bezala, eta bera izango zen Euskal Herrian Euskaraz lelopean, euskaltzaletasuna eta lurraldetasunaren kontzeptuen inguruan, abertzaletasunaren praxi politikoan kabitzen ez zen/ den errealitate bati
|
bidea
irekitzen lehena.
|
|
|
Aldi berean Herrera apezpikuak fundatu zuen Accion Catolica Nacional de Propagandistas (ACNDP) elkartekoa ere bazen; hau kristau demokraziaren adar erlijiosoa zen. Franco hil ondoren alderdiei
|
bidea
ireki zietenean, gure aita gerra aurreko mugimendu berarekin azaldu zen.
|
|
|
50 urteko bilbotar hau Abokatu Kolegioko Zuzendaritza Batzordeko lehen emakumea izan zen 1987an. Hiru urte beranduago Athleticeko zuzendaritzan sartu zen han ere emakumeei
|
bidea
irekiz. Egun Club horretako lehendakariordea da.
|
|
|
Plana kausa nazionalistari atxikia dago. Ibarretxe Plana independentziarako
|
bidea
irekitzen du, arin edo motelago. Hori da nazionalisten helburu bakarra.
|
|
|
Adingabeen Legeak
|
bidea
ireki zuen, eta, epe laburrera, Prozedura Zibilaren Legeak beste urrats bat emango du bide horretan; badaude, gainera, beste lege batzuk ere planifikatuta. Azken finean, legeria elebidun hau justiziako profesionalen, eta, oro har, herritarren esku geratzen da, horiek guztiek baliabide aproposak izan ditzaten, euskararen erabilera justiziaren eremuan normalizatzeko.
|
|
|
Enpirismo edo razionalismo aiternatiboaren oinarrizko teslua, metafisika utzi (ez guztiz) etafUosofiaren eta zientziaren oinarria ez.agutzaren teoriatik biiatzen duena, Kanti crc
|
bidea
irekiz.
|
|
|
Urteen poderioz, garaiak aldatu ahala, moldatu cgin da bcrtutcen z.crrcnda. Aldakctakaldaketa, bertuteen zerrenda garaian garaiko gizartearen isla izan da cta berc bailan jasoditu, besteak beste, leiaitasuna, justizia, gozotasuna, errukia, eskuzabaltasuna, zuhurtzia... (azken bertute hori, Aristotelesen ustez, ezagutza praktikoari dagokio; oinarrizkoa da, beraz, etikarako nahiz politikarako). Zenbait autoreri aldakortasun hori kritikagarri zaic, bertutcen hautaketa arbitrarioki cgiteko
|
bidea
irekitzen baitu. Zein da bertuteak hautatzekoirizpidca?
|
|
|
enpresa autoeratuasortu, berme bezala sindikatuen ekimena gordez (Mounier 1972). Egiaz, JoxeAzurmendiren ustez, ez dirudi Arizmendiarrieta ekimen horien alde agertzen denik: hala ere, Azurmendik, On Jose Mariaren dogmatismo eza azpimarratzen du, etajarduera sindikala gauzatu dadin
|
bidea
irekita uzten du.
|
|
|
Australiako zientzialariek
|
bidea
ireki dute eskizofreniaren sintomak ezabatzen dituen botika bat aurkitzeko
|
|
|
Metilfenol metilfenola giza izean usainak eragiten dituen osagaietako bat da, eta, beraz, “dei efektua” eragiten dio “Anopheles gambiae” eltxo emeari, “Plasmodium falciparum” malariaren parasitoaren eramaile nagusiari. 2002 urtearen amaieran, eragilearen kode genetikoaren eta “Anopheles gambiae” delakoaren sekuentziazioa gertatu zen, eta horrek
|
bidea
ireki zuen DNA txerto oso eraginkorrak lortzeko eta, aldi berean, gaixotasunari aurre egiteko botikak aurkitzeko. Datu aipagarri bat da 1975 eta 1996 artean onartutako 1.223 sendagaietatik hiru baino ez zirela antimalarioa, eta, horren ondorioz, Osasunaren Mundu Erakundeak (OME) Mendebaldeko gobernuei behin eta berriz eskatu die malaria ikertzeko ahalegin handiagoa egin dezatela.
|
|
|
Arratoi arruntaren genomaren sekuentziazioak gaixotasun larriak sendatzeko
|
bidea
irekitzen du
|
|
|
Juan José Zarranz neurologoak (Bizkaiko Gurutzeta Ospitalea) koordinatutako mediku talde batek jakin du euskal familia batean mutazio bat dagoela gene batean, eta horrek lagundu egiten diola Parkinsonen gaixotasuna agertzen eta garatzen. Aurkikuntzak
|
bidea
irekitzen die gaixotasunari aurrea hartzeko terapiei, baina zientziak bide luzea egin du helburu hori lortu aurretik. Nolanahi ere, aurkikuntza hori oso garrantzitsua da Parkinsonen gaizkiaren aurkako borrokan.
|
|
|
Illinois eta New Yorkeko gobernadoreak aurreratu egin ziren, beren estatuetan substantzia hori zuten produktuak errezetarik gabe saltzea debekatzen zuten legeak onartu ondoren. Hartutako erabakiak eta horren oinarri diren txostenek eztabaidarako
|
bidea
irekitzen dute, haren debekua munduko beste herrialde batzuetara zabaltzeko, herrialde horietan merkaturatzea baimenduta baitago. Oraingoz, horrelako substantziei buruzko arauketa larririk ez dagoenez, kontsumitzaileari informazioa emateko bidea besterik ez da geratzen.
|
|
|
Zientzialari alemaniar eta estatubatuarrek
|
bidea
ireki dute tabakoarekiko mendekotasuna ezeztatzen duten botikak sortzeko
|
|
|
Telefonia mugikorreko hirugarren belaunaldia
|
bidea
irekitzen hasi da hiru urteko atzerapenaren ondoren
|
|
|
Musikak piztia baretuko duen itxaropena galdu barik, gizonak eztabaida ahazteko ahalegina egin du, baina emakumearen azken hitzen zorroztasunak bide garratz bat ireki dio eztarritik behera. Autoaren argiek errepidearen iluntasunean
|
bidea
irekitzen duten bezala, hala dabil garraztasuna bere samatik behera. Poliki poliki baina aurrera, bidea irekiz.
|
|
|
Autoaren argiek errepidearen iluntasunean bidea irekitzen duten bezala, hala dabil garraztasuna bere samatik behera. Poliki poliki baina aurrera,
|
bidea
irekiz. Orduan, ia ahaleginik egin gabe eta ia oharkabean, hitz batzuk atera zaizkio ahotik.
|
|
|
Konplizitatea kritikoaren eta irakurlearen artean ematen da. Kritikaren xedea kriterio estetiko eta ideologikoak berriztatzea eta iraultzea da, gustua formatzea, adierazpen forma konplexu eta egokiagoei
|
bidea
irekitzea.
|
|
|
" Garbi dago zinema dela euskal kulturak oraindik irabazi ez duen gunea", zioen Eneko Olasagastik 2002ko UEUren Udako Ikastaroetan. Han ‘Urrats bat euskal zinemaren alde’ aldarrikapena egin zitzaion administrazioari, non euskarazko filmak egiteko aurrekontu berezia sortzea proposatu eta, horrela, aipatu aurrekontuan oinarriturik, urtean euskaraz bi film egiteko
|
bidea
ireki nahi izan zen. Honekin batera ikusleria gorpuztuz joatea zen xedea, baina ikuskizun gizartea den gurean, zinemagintzak herriaren irudikapenen ardatzak ezartzen dituenez, zineman ere euskal begirada behar bezala lantzeko proposamen zehatzak aurki daitezke artikulu honetan.
|
|
|
Zabaldu zizkiguten ateak, eta zoriona izan zen, zoriona eta arnasa, marmitari tapakia kendu eta haizea etorri izan balitzaigu bezala. Ondoren, zituenak eta ez zituenak emanez, La Vachek
|
bidea
ireki zuen ate inguruan zegoen jendearen gainetik pasaz, eta bonboa jotzen segitzen zuen herritarra hankaz gora bota zuen. Hantxe gelditu zen nazkantea oinaze batean eta bizkar saihetsak ondo zanpatuta.
|
|
2005
|
|
|
Gakoa trantsizioa amaitzea da, eta hori prozesu geldoa da. Artean, trantsizioak bi ildo urratu behar ditu, batetik, bake
|
bidea
ireki behar du, eta bestetik, alderdi politikoen arteko harremanen oinarri sendoa finkatu.
|
|
|
Guk ez dugu EAJrekiko inolako menpekotasunik. EAEko Legebiltzarreko mahaian alderdi bozkatuenari botoa eman genion
|
bidea
irekitzeko eta PPk bultzatutako hautagaiari bidea ixteko. Horretaraino besterik ez.
|
|
|
Zorionez hori lortuta dago. PPk egindako Unibertsitate Legeak lan kontratuaren
|
bidea
irekitzen du neurri batean. Guk, halaber, arazoa laboral huts hutsa balitz bezala ikusi ordez, irakaslego propioaren gaia lantzen segitu nahi dugu.
|
|
|
Errekurtsopeko kalifikazioa egin duen Jabetza Erregistroan errekurtsoa sartu denetik, Zuzendaritza Nagusiak hiru hilabeteko epea du, ebazpena eman eta hori jakinarazteko. Epe hori igaro eta ez bada ebazpenik eman, ulertzen da eman zaiola errekurtsoari eta jurisdikzio
|
bidea
irekitzen da, atzerapen horrek ekar dezakeen diziplina erantzukizunari kalterik egin gabe.
|
|
|
Aldasororena.2222 Gurrutxagak hainbat artikulu zorrotz idatzi zituen, eta beste batzuen artean aipatuko nuke Las guerras carlistas en el siglo XIX y su significación en la Historia Vasca, 150 añosdel Convenio de Bergara y de la ley del 25 X J. Agirreazkuenaga eta J.R. Urquijo (ed.), Gasteiz, 1990, 105 136.ALDASORO, R., Las guerras civiles y el concepto de libertad en la Historia Contemporánea del País Vasco, 1946.46EUSKAL HISTORIAN BARRENA, ETORKIZUNARI BEGIRAAzkenik, hegoaldean, lruñean eta Donostian Príncipe de Viana eta RSVAP aldizkarien inguruan eratu ziren ikerlariak, harik eta 1960 hamar kadetan Unibertsitateetan historiazko ikasketa unibertsitarioak antolatu. Historia ikertzeko profesionalizazio
|
bidea
irekitzen zen unibertsitateetan. Ordura arte, artxibategi eta bibliotekariak ziren historiazko lanetan profesio nal gisa aritzea lortu zutenak.Giro honetan eta Unibertsitatean ikasia izan arreo, bere kabuz ikerketa lanak eginez, Eusko Ikaskuntzan eta CSIC erakundearen inguruan ibiliaz, euskal historiazko ikerketak beste pertsonaia handi bat ezagutu zuen:
|
|
|
Gaur egun bizi garen pertsona gehienok antzeko Alardea ezagutu izan dugu.Hatxeroen Eskuadrarekin irekitzen da, unitate berezia?,
|
bidea
irekitzeko etaluebakiak egiteko gizonezko handi eta osasuntsuz osatuta dago, altuera jakin batedukitzea ezinbesteko baldintza da bertan parte hartzeko?. Kantinerarik ez duenkonpainia bakarra da, eta horien buru kabo bat da eta ez kapitain bat.
|
|
|
Gurasoekin egin beharreko lana. Lan hau, haurren gurasoek tutorearekinharreman zuzena izatea ikasgelako bileretan eta banakako bileretan, osobeharrezkoa da, elkarren berri izateaz gain, familiaren eta eskolaren artekoelkarlanerako
|
bidea
irekitzen duelako. Irakasleek, oro har, hezkuntza eredufamiliarra eskatzen diete familiei, familiaren baitan ikasleek arauak etaohiturak onartzen ikas dezaten; izan ere, hori eskolako errendimenduarekinzuzenean loturik baitago.
|
|
|
Larrialdi Egoeretarako Errusiar Ministerioak jakinarazi du Errusiako Reibdovo herrixkako arrantzale talde bat, Ozeano Barean, Ojotsk itsasoko ur izoztuetan harrapatuta geratu diren lau orkak salbatzen saiatzen ari dela. Bestalde, izotzaren kontra bere gorputzak jantzita ihes egiten saiatzen dira orkak,
|
bidea
irekitzeko, baina horrek mozketa odoltsuak eragiten dizkie buruei eta hegatsei, arrantzaleen arabera. Errusiar herrixkako herritarrak motozerrak, pikotxak eta palak erabiltzen ari dira izotz koraza hausteko eta orkak itsaso zabalera ateratzeko ubidea sortzeko; izan ere, izotzaren azpian igeri eginez ezin dira iritsi, estali behar duten distantziak uretan murgilduta egoteko gaitasuna gainditzen baitu.
|
|
|
Orain, horietako hiru 50 metro karratu baino gutxiagoko izotzetan daude, eta laugarrena txikiagoa da. Arrantzaleek ahaleginak egin arren, Larrialdi Egoeretarako Ministerioak uste du ezin direla zetazeo horiek salbatu, uhartean ez dagoelako itsasoraino
|
bidea
irekitzeko gai den izotz pusketarik. Hala ere, iturri berberek aukera ematen dute faktore meteorologikoek izotz geruza handitzea eta bide bat irekitzea eragiten badute.
|
|
|
Hala ere, EBko Luxenburgoko lehendakaritzak hitz eman du testua berrikusiko duela Europako Parlamentuarekin bigarren irakurraldian, “enpresen eta kontsumitzaileen kezkak” kontuan hartzeko. “Onarpenak
|
bidea
irekitzen dio Europako Parlamentuaren bigarren irakurketari. Orain, komeni da erakunde guztiek enpresen eta kontsumitzaileen kezkak kontuan hartuko dituen akordioa lortzea” esan zuen Luxenburgoko Ekonomia ministroak eta Kontseiluko txanda lehendakariak, Jeannot Krecke k, eta esan zuen Zuzentarauak gero eta estatu kide gehiagoren artean sortzen zituen “zalantzak” jasotzen zituela.
|
|
|
Zenbait laborategik erlojuaren kontra lan egiten dute H5N1 anduiaren aurkako txerto bat garatzeko. Txertoak ez luke balioko birus berria geldiarazteko, Ortínen ustez, baina
|
bidea
irekiko luke bere garaian immunizazio formula jakin bat aurkitzeko. Gripearen birusak Gripearen edo gripearen birusa gutxietsi egiten da maiz.
|
|
|
La Jollako (Estatu Batuak) Scripps Ikerketa Institutuko ikertzaileek mekanismo zelular bat identifikatu dute, tabakismoaren aurkako botika berriei
|
bidea
ireki liezaiekeena. Adituek azaltzen dutenez, metoxsalenoa tabakismoa murrizten duen botika da.
|
|
|
Agian, oporretan egon garen tokiak inspirazio gisa balioko digu udazkeneko menuen denboraldi berria planifikatzeko, edo gutxiago lagunei jatordu tipikoa eskaintzea, atseginak gerta dakizkigukeena une gozatuak. Gainera, erraza da, handienetan merkataritza eremuak eta denda espezializatu batzuetan gure jaki, ongailu eta espezie atipikoak eskura ditzakete herrialde, eta munduko beste eskualde batzuetakoak,
|
bidea
irekitzen ari direnak gure gastronomiako plater tipikoen parte izan daitezke. Hego Amerikan zehar ibilaldia, babarrunak baino gehiago eta arroza Europako eta Afrikako sukaldaritzaren eraginak bat egiten du errezeta askotan Hego Amerikako herrialdeetan, bertako platerak egiteko jatorrizkoak, askotariko zapore, kolore eta testurekin.
|
|
|
Harguneko giltza. Banaketa sareko hodiaren gainean jarrita, hargunerako
|
bidea
irekitzen du. Erregistroko giltza.
|
|
|
Espainiako hiru taldek parte hartu duten nazioarteko ikertzaile partzuergo batek “Aspergillus” generoko hiru onddoren genoma sekuentziatu du; horien artean, “Aspergillus fumigatus” dago, immunodeprimitutako eta alergenoko pazienteetan infekzioagatiko heriotzaren eragile nagusia, eta asma erreakzio larriak eragiten ditu. Aurrerapen horren berri eman du gaur “Nature” aldizkariak, eta asmaren, alergien, pneumoniaren eta sinusitisaren aurkako botika berriak ekoizteko
|
bidea
ireki du. “Aspergillus” onddo mota arrunta da, eta airetik transmititzen da.
|
|
|
Unibertsitate horretako aditu batzorde batek esan zuen “ez dugula inolako frogarik aurkitu”, Hwang ek gaixoen larruazaleko beste batzuk klonatuz zelula amak lortzea lortu zuela frogatzeko. Aurkikuntzak
|
bidea
ireki zuen gaixotasun sendaezinak eta errefusa gabeko transplanteak tratatzeko. Zelula amak espezializatu gabeko zelulak dira, laborategian ugaltzeko eta organismoaren 200 zelula mota baino gehiago sortzeko gai direnak.
|
|
|
Argi dago kontsumo azkarrerako produktuak direla, berak inoiz irakurri zuen bezala. Beste batzuk lozorroan doaz, edo begiak itxita behintzat, baita zutunik doazen batzuk ere, baina modu miresgarrian, euren geltokira iritsita robotak balira bezala begiak ireki eta
|
bidea
irekitzen dute bultzaka. " Mamonaku Toranomon, Toranomon desu11".
|
|
|
Kale beretik irtenez gero, giroaz gozatzeko aukera handiagoa izango du. Saltokiak atzean utzita beste ate handi batera iritsi da, etxe baten itxura duena, zutabe gorriek sartzeko hiru atal bereizita; honek bai, tenplu nagusirako
|
bidea
irekitzen du. Postal edo dokumentaletan ikusten denaren zaporea dauka denak, eta Europatik dabiltzanek bezala, hemengo askok ere argazki makina daramate soinean.
|