|
2000
|
|
|
Zaramaga taldeak Bakea, elkarrizketa eta bare tz earen al de izenaz atera zuen manifestua, eta egun beretsuetan 140 idazlek
|
beste
bat atera zuten, Isiltasuna ez da aterpe izenpean. Egia bada ere dozena bat idazlek batean zein bestean jarri zutela beren izena, ez dago enoratzerik bi manifestuen mezu politikoa guztiz alderantzikoa zela.
|
|
|
Katalunia, Madril, Errioxa eta Murtzia. Ikus daitekeenez, gauza bat da egunkaria erostea eta
|
beste
bat berau edo beste gauzaren bat ordenagailuaren pantailan —dohainik— irakurtzea.
|
|
|
Kontuan harturik gizarte modernoetan bizimodu onaren ideiak anitzak (eta sarritan elkarren kontrakoak) direla, estatuak hobe luke indibiduoek bultzaturiko egitasmo kultural, erlijioso edota beste mota bateko helburu jakin bati ez laguntzea. Bestela, politika" perfekzionista" bat segituko luke, hots, bizimodu onaren ikuskera jakin bat bultzatuko luke eta, hortaz bada,
|
beste
bat edo beste batzuk oztopatuko lituzke. Jokabide hori, helduak, adimentsuak eta balio moral berekoak diren gizakiak ezgauzak balira bezala tratatzea izango litzateke.
|
|
|
Eta hara nondik, uste ez genuela, hari bat datorren Orixegandik Sarrionandiaganaino. Baina honetaz, plazer baduzue,
|
beste
batean.
|
|
|
Nolanahi ere, planteamendu zeharo pragmatiko batetik, pentsa daiteke kudeaketaren deszentralizazioak (edo mailakako deszentralizazioak) lagunduko duela euskararen erabilera liburutegietan normalizatzen. Etorkizunean, koordinatzaile bat izanen da iparraldeko 14 liburutegiez arduratzeko (bertan dago liburuzain euskaldunen kopuru handiena), eta
|
beste
bat Iruñerriko 21 liburutegietarako. Koordinatzaile horiek euskararen normalizazioa lehentasuntzat hartu dute, noski, eta hala izan dadin lortzeko haien esku egonen da proposamen zehatzak egitea (jendearekin euskaraz aritzeko gutxieneko euskara mailak ezartzea, prestakuntza planak, liburutegien seinalizazioa, euskarazko gai zerrendak sartzea, etab.) eta halaxe eginen dutela espero dugu.
|
|
|
• Dokumentu dinamikoak dira, hau da, edozein dokumentu digital behin eta berriz berralda dezakegu, eguneratu,
|
beste
batekin bat egin, ezabatu, eta abar.
|
|
|
Lehen aipaturiko elementuak (edukia, estruktura eta kontestua) modu ezberdinean eskuratzen dira. Edukia, soporte magnetiko edo optiko batean gordetako kode binarioan dagoen karaktere kate bat da; estruktura, softwarearen arabera, lanean ari garen fitxeroan edo
|
beste
batean egongo da; eta kontestua (dokumentu sortzailea, hartzailea, sinadura) zerbitzari bakoitzaren helbide liburuan, datu base ezberdinetan edo dokuBiblinleka mentu elektronikoen kudeaketa sistema korporatiboan egon daiteke. Dokumentu informatikoan disoziazioa sortu da informazioaren eta soportearen artean.
|
|
|
Garaiko foto eder horiek, aro bateko oroigarri amatatuak... Argazki dozena bat gehi
|
beste
bat, garbizale estrainio horiek arbuiatu dutena. Nolako ote?
|
|
2001
|
|
|
Nire txolarteetanhistoria piska bat ere ikasten hasi nintzen; eta ia ia bide horretan sartu ere bai. Hartaraz gero, bertso zaharrak biltzea
|
beste
batentzat geldituko zen.
|
|
|
Batek, ez zait ahazten, Auspoa tik bertso sail asko oso osorikha rtuak zituen bere liburuan, nondik zituen esan gabe. Baina sail bat
|
beste
baten liburutik hartua zuen; eta orduan bai: nondik zituen esan ez ezik, egundoko gorantzak egiten zituen biltzaile horrentzat.
|
|
|
Las tardes de la Barden aizenarekin. Haren aurretik
|
beste
bat argitaratu genuen, ordea: Indalezio Zaballa:
|
|
|
nik ez nuela neskekin eskolara joan nahi. Baina egitazko arrazoia
|
beste
bat izango zen: nik nirezaha rragoko anaiak zihoazen tokira joan nahi nuela.
|
|
|
Euskara, gailego eta katalanaren ofizialtasun partzialak eta berpizkundea onartu ditu, ideologikoki guztiz kontra egonik ere, eten politikoa ez eta trantsizioa gerta zedin. Ezker estatalistak —gurean behintzat, Kataluniako egoera
|
beste
bat baita—, oro har, auzi honen inguruan eskuinaren iritzi berekoa denez, hizkuntza eta kultura periferikoaren loraldia onartu du tolerantzia eta aniztasunaren izenean. Euskal Herrian, behintzat, jarrera hori azalekoa izan da, nire aburuz.
|
|
|
Honek ez du esan nahi, noski, bidegabekerien aurrean geldi egon behar dugunik, baina beti ere moduak eta formak errespetatuz. Gauza bat da protestako aldarriak eta manifestaldi baketsuak egitea eta
|
beste
bat, irainak, mehatxuak eta manifestaldien ondoko txikizioak, gure etsaiei euskara bandalismo eta indarkeriarekin lotzeko aitzakia bikaina ematen dietenak.
|
|
2002
|
|
|
Eta, bestetik, baliteke aldaketarik egin nahi ez izatea, ez egitea, eta, gutxien espero dugunean, sistema guztia gure gainean ero rtzea edo, bestela, apurkaapurka hiltzea. Unibertsitate batek gauzak behar bezala ez baditu egiten,
|
beste
batek egingo ditu, eta une horretan, euskal gizarteak bizkarra emango dio gauzak hain ondo egiten ez dituenari, zalantzarik gabe.
|
|
|
Eremu eta hiztun hauek bi estatu eta hiru administraziotan sakabanatuta izateak askoz ere zailago bilakatzen du euskal unibertsitatearen eraikuntza. Administrazio desberdinen arteko elkarlanak berez dituen zailtasunei gehitu egin behar zaizkie bi estatuetako zenbait erakundek euskalgintzaren kontra hartutako jarrera beligerantea eta hiru administrazioetako erakundeen jokabide arras desberdinak, baten ausentzia eta
|
beste
baten kontrakotasun nabarmena tarteko.
|
|
|
Afrika, Asia, Ozeania, Europa edota Amerikako milaka kultura eta beste gizarte gehienetan bezala, musulmanek (anitzak oso hauek ere!) haien gizarte eta kultur eredua babestu nahi dute ikaragarrizko tsunami globalitarioaren aurrean. Beraz, ez da bi zibilizazioren arteko talkarik, baizik eta elementu multibariableei lotutako erresistentzia multilaterala, eta haien artean Islama espresio bat besterik ez da, boteretsua izan arren,
|
beste
bat, soilik.
|
|
|
Gizarte gune berrien hizkuntza euskara (soilik edoerdararen parean) izatean datza euskararen zinezko normalizazioa, eta horretara zuzendu lirateke normalkuntza plangintzaren ahaleginik handienak. Izan ere, hizkuntz ohiturak finkatu gabe dagoen gizarte talde berri batean askoz errazagoa da euskara ezartzea, abian dagoen (erdarazko)
|
beste
batean ohiturak aldatzea baino. Lehenik eta behin, gizartean nagusitzen den esparru pribatuarenpisu handia ahaztu gabe.°
|
|
2003
|
|
|
Beste bat balitz bezala hitz eginaraziz. Beste bihurtu gaituelako
|
beste
bat balitz bezala hartu behar diogu hitza. Hitz emanda eutsi ahal zaio beldurrari, beldurrari hitza emanez egin baitaiteke arrazoiketa adimen.
|
|
|
Horixe bide da jokoa. Ez da truku bat, beharkizun bat baizik, izan ere gezur bat
|
beste
baten ondorenja rtzeak errealitate bat baieztatzen du. Eta hori badakite ongi.
|
|
|
Wa gnerrek bere Parsifalgo Klingsorren jardina Ravelloko Villa Rufolon ediren ei du. (Villaho rretan Decamerongo istorio bat kokatu du Boccacciok;
|
beste
bat Ischiako gazteluan kokatu duela, aurkituko duzu). Bazkaldu duzuen restaurantetik irten eta, aurrez aurre, Adornoren gutun zati bat Alban Berg adiskideari hormanbirp roduzitua:
|
|
|
Eztabaida hori, ordea, gaindituta behar luke aspaldian: gauza bat da euskal idazlea (euskaraz idazten duena), eta
|
beste
bat, oso bestelakoa, idazle baskoa (euskara ez den beste hizkuntza batean idazten duen eusko hiritarra). Politikoki zuzen jokatu nahiak honelako kontraesanak sor ditzake.
|
|
|
Madrilgo Dorre Zurietatik hasita. Eta bere edifizioa ez dut barrutik ezagutzen (erabat bukatuta ere telebistan bakarrik daukat ikusita), baina proiektua ren lehen pausoetatik antzematen zitzaion (aurkeztu zuenean; Altzuzan bere forma kapritxoso bezain" xinplea" agerian gelditzen hasi zenetik...) artista batek
|
beste
batentzat egindako zerbait zela hura, eta bien gustukoa izanik, ezer gutxi esan zitekeela handik aurrera. Saenz de Oizaren azken lan enblematikoa izango da, ziurrenik; eta Oteizaren gustukoa omen zen.
|
|
|
Iruñeko Udalak, urtero, ikastetxe publiko zein pribatuen artean antolatzen duen euskarazko haur literatur lehiaketan, deialdi berezia egin zen aurreneko aldiz. 150eu roko saria, sail guztietan, batuaz idatziriko lanentzat;
|
beste
bat, berdina, euskalkiaz idatzirikoentzat. Irakasleak eta epaimahai ohikoak oso kritiko agertu ziren erabakiarekin, eta horrelako bereizketarik inon ez zela egiten azpimarratu zuten.
|
|
|
Euskalgintza, gizarteko dinamiketan diharduten gainerako eragileeige rtatzen zaien bezala," behar"," nahi" eta" ahal" aditzak jokatzen dabil. Gauza bat baita egin" behar" dena edo egin" nahi" dena, eta
|
beste
bat egin" ahal" dena.
|
|
|
Epe labur eta ertainean hau gertatu baldin bada, luzera, lege aldaketa behar da normalizazioa lortzeko, eta agintariek euskara Erriberan indarrez bultzatzen ez badute, leinuen antzera iraunen du; hemen multxo txiki bat, han
|
beste
bat.
|
|
2004
|
|
|
Idazleen topaketak Xaretanberriro. Eta Xaretako herrietan, alegia, Sara, Urdazubi eta Zugarramurdin ikusiaz eta biziaz bestelibu ru bat argitaratuko da, euskal idazle eta idazle katalanda rren artean, iaz Vall de Bou n egondakoen lanekin argitaratzear den
|
beste
baten segida, oraingoa.
|
|
|
Betebeharrari jarraituz pertsona hobeago bihurtzea eta etorkizunean gizarte hobeago batean bizitzea," Horixe da hain zuzen arrazoizko erlijioaren egiazko helburua, alegia, gizakien hobekuntza morala". Norberari legea ezartzean badirudi
|
beste
baten nahimena betetzen ari garela, baina legea ezartzen duen nahimen hori ez beste izaki baten nahimena, baizik eta geurea oroko rra egiten dugun heinean eta arau orokortzat hartzen dugun heinean. Halakoa nahimen orokorra da, ez pribatua.
|
|
|
(...) Eta, azkenean, armada egonkorrak sortutako gastuak bakea gerra motz bat baino jasanezinagoa egiten duenez, hori da erasoen zioa(...). Horri zera gehitu behar zaio ezen jendea soldatapean edukitzeak, hil daitezen edo hil dezaten, esan nahi duela gizakia
|
beste
batek erabiltzen duela makina gisa —Estatuak—; ez datorrena bat gure baitan ditugun gizatasunaren eskubideekin.
|
|
|
Lehenengo kasuan Aukeraketa Batzordearen esku dago Euskal Herriko produkzio etxeei laguntza ematea edo ez; hortik desberdintasunak. Eusko Jaurlaritzaren kasuan diferentzien jatorria
|
beste
bat da, hain zuzen ere gobernuaren erabaki diskrezionala proiektu zehatz batzuen produkzioa laguntzeko (aipatutako telebistarako film bereziak 1985.ean edo Ander eta Yul filma 1988.ean). grafikoa: diru
|
|
|
Gogoratzen naiz,
|
beste
batean ere, zentsurari amore emateko kantu bati izena aldatu behar izan geniola, eta hitz lerrokada oso bat bere horretan kendu behar izan genuela era nabarmenean. Kontua zen kantua grabatuta genuela ordurako, eta ezin genuela besterik egin.
|
|
|
Koadrila polita biltzen ginen! Xabier Lete bera ere ibili zen
|
beste
batean, Udaberriko gau hartan lorik ez antzerkia egin genuenean.
|
|
2005
|
|
|
6 Philosophy and Social Hope liburuan modupragmatis tan Rortyk esan bezala, berak ez du" uste gauzak berez diren bezalako modu bat dagoenik", eta nahiago du" itxurazkoa errealitatea desberdintasuna mundua eta gu modu erabilgarrietan eta ez hain erabilgarrietan deskribatzen dituzten irudien arteko desberdintasunaz ordezkatu" (27 or.)." Ez dago egiarik", berresaten du Truth and Pro gress idazkian (1 or.), zeren berak" Nietzsche eta Jamesengandik, beste askoren artean, itxurazkoa errealitatea desberdintasunaz susmoak izaten" ikasi du. " Guk (pragmatistok) gertatzen ari denari buruz mintzatzeko modu ugari dagoela uste dugu, eta horietatik bat ez dago gauzak berez diren bezalako modutik gertuago
|
beste
bat baino. Ez dakigu ‘berbaitan’ek zer esan nahi duen ‘errealitatea bera berbaitan den bezalakoa’ adierazpenean".
|
|
|
Gauza bat da norbaitek pankrean minbizia duela garbi ikustea, eta
|
beste
bat sendatzeko erremedioak aurkitzea.
|
|
|
Lehenago aipatu dut Jabier Bastida, gero Elgoibarren praktikantea izan zena,
|
beste
bat horren lagun Iñaki Bereziartua azpeitiarra, orain Indian dagoena misiolari. Horiei eta beste batzuei esker, euskalduntasuna erne zitzaidan.
|
|
|
Esaerak dioen bezala," Itsuen herrian begibakarra alkate". Futbolean
|
beste
bat eta biok ginen onenak. Grekoen kolonia bat bazegoen eta haien kontra ere jokatzen genuen.
|
|
|
Euskara guztiona... baina nola? ure inguruan zabalkunderik handiena duen egunkari bateko zuzendariari zuzendutako gutunen sailean honako hau irakur genezakeen irakurle baten lumatik 2004ko azaroaren 13an" Euskara y utilidad" izenburupean (gutunak aurreko egun batean egunkari berean agertutako
|
beste
bati erantzun nahi zion):
|
|
|
Goretti Aldalurrek galde: " Biolentziari buruzko nobela bat eta argitaratzaileei buruzko
|
beste
bat ere esku artean dituzula uste dut".
|
|
|
Azpisailen barruan liburu gehien historia biografiak biltzen du, bertan sartzen direlarik herrietako historiak edo istorioak, pertsonaien bizitzak edo biografiak, Euskal Herri edo garai bateko historia, etab. Liburu mota honi etnologia eta hizkuntzarekin loturikoak erantsiz gero, %40tik gora berak hartzen du. Beste hiru bloke bereiz genitzake horrezgainera, bata arte edo edertia rena,
|
beste
bat administratiboa, eta hiruga rrena unibertsitate liburua, hauetako bakoitza %20 inguruko pisuarekin.
|
|
2006
|
|
|
Euskal liburuaren definizioan al dago okerra? Batentzat euskara hutsean argitara ematen dena izan daiteke euskal liburua;
|
beste
batentzat, euskaraz gainera beste hizkuntza batean ere badagoena; hirugarren batek EAEn argitaratzen den liburu oro du euskal liburutzat. Nik neuk euskal liburutzat dauzkat euskaraz idatzita argitaratzen direnak, elebikoak barne.
|
|
|
Bat, ikasleari ez zaio ikasmateriala liburu berriaren baldintzetan emango: ikasle bakoitzak ukiezina izango du erabiltzeko (ez oharrik, ez azpimarrarik, ez eskemarik...) eta (badakigu nolakoak diren umeak) zenbaitetan hondatzen hasitako liburua jaso du berak zaindu duena baino askoz okerrago zaindu duelako
|
beste
batek (esango digute liburuak zaintzen ikastea oso hezitzailea eta formatiboa dela, baina zuk uste duzu ikaslearen heziketari begira hartu dutela erabaki hori?). Bi, irakasleari lan gehiago eskatuko zaio, eta gelako antolaketa eta curriculumaren programazioaz gain, liburuen kudeaketa egin du:
|
|
|
Baina libre da. Libre da irakurtzen jarraitzeko edo liburua uzteko eta
|
beste
bat hartzeko, edo gehiago inoiz libururik ez hartzeko. Ez dago ezertara behartua.
|
|
|
Azkenik, bereizketa nahi duenak aurreko estatuarekiko inolako betebeharrik ez ote duen ere galdetzen da, ikuspuntu demokratiko eta liberal batetik, batez ere. Baina Philpotten ustez, argitzeke geratzen da zergatik zor behar zaion betebehar hori estatu zehatz horri, eta ez
|
beste
bati. Autodeterminazio eskubidea, hortaz, osorik eduki liteke kasu horretan ere (ibidem:
|
|
|
Memoria, oroitzea, hori da bizitza, biziera bakarra, batak bestean izan dezakeen lekua. Maitasuna ez al da memorian leku on bat ematea,
|
beste
bati tarte bat irekitzea. Zer da bestela maitatzea (84).
|
|
|
" Zuen liburu batzuek ezait batere gogoko, ez euskera aldetik eta ez gaien aldetik", dio batek;" Jakin liburu sortako alerik gehienak aspergarri eta nekagarri zaizkit. Marxismoaz batez ere leporaiño nago", dio
|
beste
batek;" Benetan zuen liburuko euzkera ez dot ulertzen", dio hirugarren batek;" Lehen zuen errebistan suskribitua nengoen bainan orain ez nuan baietzkoa eman, ezezkoa ere ez noski, eta oraingoz ez dut artzeko asmorik, aspertuta nago, obeto esanda, nazkatuta, eliza eta praileen kontuak gora eta bera ibiltzen". H-a eta euskara batuaren kontua ere arrazoietako bat da batzuentzat:
|
|
|
Bañan erabiltzen dezuten euskera ezin det ontzat artu. Beraz arpidedun taldetik kendu nere izena", dio
|
beste
batek. Jakin eko idazleek darabilten euskara eskasa edo txarra da baten batentzat baja emateko arrazoia:
|
|
|
Txoratuta zegoen gure lanarekin. Eta
|
beste
bat nirekin txoratuta zegoena, Nemesio Etxaniz. Bi horiek aipatuko nituzke.
|
|
|
Liburu bat ere egin berri dut, oraindik ez da argitaratu. Kontxiri eman nion azter zezan, ez du denborarik izan oraindik eta, nik, bitarte horretan,
|
beste
bat ere idatzi dut!
|
|
|
Zergatik ez? Baina ez nik bakarrik,
|
beste
batek ere bai. Nik zer sortu dut, bada?
|
|
|
Hanka batean era bateko tenperatuta neukan. Beste hankan, berriz,
|
beste
bat. " Zer itsas korronte dugu hau!", hori pentsatu nuen.
|
|
|
Tartean," kotxea!", orroa baten batek eta gu bazterrera. Baina, sarritan entzuten nuen garrasia
|
beste
bat zen: " Tio Euxebio!".
|
|
|
Horretarako ez zaio inori ezer inposatzen,
|
beste
bat da eskema: herritarrari inposatu ez, aitortu, errekonozitu egiten zaizkio hizkuntza eskubideak, eta herri aginteei (ez herritarrei) jartzen zaizkie obligazioak, hain zuzen ere herritarrei aitortutako eskubideak benetakoak eta errespetatuak izan daitezen.
|
|
2007
|
|
|
‘J’ kontuan ere parentesi arteko istori ori gertatu da. Izan bear zukeana gauza bat da, ta dana, izango dana ta izan bearko
|
duena
beste bat.
|
|
|
Dena den, gai honetan gauzarik mamitsuena ez da borroka edo greba bati buruz zenbait datu eta detaile gehiago ala gutxiago ematea, baizik eta konturatzea gizarte gatazken baldintzak nola joan ziren aldatuz hamar urte haietan, 1950etik 1960ra, eta, horrekin batera, langile eta oposizio politikoaren aurreko ereduak nola moldatu ziren gizarte baldintza berrietara. 1950eko hamarkada mundu baten gainbeheraren lekukoa izan zen, oposizio politiko historikoarena, eta denbora berean
|
beste
baten sorrerari lekukoa eman zion, langileria eta oposizio politiko berriari hain zuzen.
|
|
|
80ko hamarkadaren hasieran Euskal Herriko egoera orokorra diglosia anitzekoa zen. Alegia, bazen diglosia bat gaztelania eta euskararen artean eta
|
beste
bat euskararen barnean euskara batuaren eta euskalkien artean. Oraingo egoera asko aldatu da eta kontu handiz ibili behar da EHko edo behintzat EAEko egoera soziolinguistikoa diglosikoa dela esatean.
|
|
|
Bilboz ari direla pentsatu gura duzu. Hiriburua
|
beste
bat da. Beste batzuk dira.
|
|
|
Har dezagun orain
|
beste
bat: mugimendu altermundialista, adibidez.
|
|
|
Goitik beherantz begiratuz, ahaleginak egiten dira baita ere etika bera etekin tresna bihurtu nahian. Baina gauza bat da enpresako zereginetarako egokiago egiten gaituzten era guztietako trebetasunak goraipatzea, eta
|
beste
bat enpresa berria sortzeko argitasuna, trebetasuna, ausardia eta kemena. Enpresaren gizakia trebatu, etekin tresnatzat hartuz; ala gizakiak enpresa sortu, bi ekintza desberdinak dira.
|
|
|
Gaur bertan esan dit bigarren editore batek, hori guztia beheraka doala, jada zaila dela 1.000 ale saltzea, egilea edozein izanik ere, fenomeno horrek berdintsu eragiten diola izen handiko idazle bati, zein hain ezaguna ez den
|
beste
bati. Irakurle gazte asko Interneteko zatikako irakurketaz asetzen dela, edota ez duela astirik bere belaunaldiko gazteen lanez interesatzeko baino, zaharragook baztertuta.
|
|
|
Euskal Herria nazio gisa aitortuz gero, subjektu politiko berri baten errekonozimendua letorke aitortza horretatik, eta horrek subjektu berri horren balizko eskubide politikoei buruzko hausnarketa eskatzen du (autodeterminazioaz, lurraldetasunaz, burujabetasunaz...), eta, baita ere, subjektu berri horren barnean dagoen gehiengo gutxiengoen erlazioei buruzko hausnarketak egitea, erabaki politikoen mapa berria zehaztea... Espazio politiko geografiko batean gehiengoa osatzen duen iritzi moldea
|
beste
batean gutxiengoa nola bihurtzen den ikusteak beldur apur bat ere ematen dio, agian, Arteta demokratari5 Ur horietan sartu baino nahiago du Artetak lanbropean utzi gai ontologikoa. Komenientzia hutsez, jakina, eta unibertsitateko irakasle bati eskatu behar zaion gutxieneko zintzotasun akademikoaren galeran, esan beharrik ere ez dagoenez.
|
|
|
Nazionalismo politikoak demokraziaren espiritua eta metodoak barneratu dituen bezala, nazionalismo etnikoa demokrazia aurreko primitibismo ideologikoan bizi da oraindik. Gauza bat da, beraz, nazioa eta
|
beste
bat nazionalisten nazioa. Posible da nazionalismoa errefusatzea nazioa ukatu gabe.
|
|
|
Garbi adierazi behar da, jarraitzen du Artetak, zeintzuk diren soberaniaren bidez gorde nahi diren elementu espezifikoak, norberarentzat edo taldearentzat psikologikoki eta moralki hain garrantzitsuak direnak. Gauza bat baita indibiduoek sozialki zein kulturalki beharrezkotzat hautematen dutena, eta
|
beste
bat beharrezko ez diren ondorio politikoak atera eta guztiei inposatu nahi izatea. ‘Etnia guztiek soberania osoa’ edukitzeko nahia omen dute, esan du Moulinesek.
|
|
|
Baldin eta esparru bakoitzaren erdia unibertsitarioak euskaraz garatu badu. Koefiziente hori aplikatzea eta ez
|
beste
bat, Aditu Batzordearen erabakia izan da. Ez EHAAn argitaratutako ebaluziorako protokoloan, ez web guneko dokumentazioan (www.uniqual.es), ez dago 1,2aren hautatzearen gaineko azalpenik, edo nazioarteko erreferentziaren aipamenik.
|
|
|
30 urte bete dituen
|
beste
bat, Bilintx liburu denda, oraingo elkar megadenden sarearen aitzindari izandakoa. Honetaz ezin esan lehenaren gurtzan bertan goxo geratu denik, baina ezta geroa bideratua eta ziurtatua duenik ere.
|
|
|
Habermasek ez du ukatzen berezko nortasuna duten gizataldeek zilegitasunik dutenik estatu bat sortzeko. Berak, ordea, estatuak sortzeko justifikazio nazionalistari (nazio bakoitzari estatu bat dagokio)
|
beste
bat gaineratzen dio: " abertzaletasun konstituzionala" deitzen diona, alegia.
|
|
2008
|
|
|
Ahaleginak ahalegin, nago gaur bertan ere liburu egiturak euskaldungo diglosikoa ispilatzen digula, zati bat euskaraz bizi duena eta
|
beste
bat, kulturalki nagusia, erdaraz. Aurreko galdera errepikatuz, nola bizi euskaraz?
|
|
|
Debate gaia Dreyfus afera izateak, eta ez
|
beste
bat, intelektualen arrakasta handiagoa edo txikiagoa baldintzatu zuen ziurrenik, baina edozein kasutan intelektualen sorrera ez zuen gai jakin bat plazaratzeak eragin. Aitzitik, baldintzek (irakurlegoa" helduta" egoteak, aski aldizkari izateak...) eta protagonisten modus operandi berriak (beren kultur prestigioa kausa politiko baten alde jartzeak) karakterizatu zuten intelektualen sorrera.
|
|
|
...kera eta ahalmena errespetatuko eta bermatuko dituzten espazioak eta tresnak eraikitzeko eta ezartzeko. b) Eta bestetik, gauza bat da nazionalitatea edo komunitate politikoa (eskubide eta betebeharrak osorik dituen nazio estatuko lurralde batekoa izatea modu egonkorrean, lurralde horretako biztanleentzat komunak izango diren tresna instituzionalak, kulturalak eta linguistikoak onartzen direla) eta
|
beste
bat, oso desberdina, identitate nazionala, kulturala edo komunitarioa, estatu nazio horren edo subiranotasuna bermatuko dion tresna izatea helburu duen nazioaren lurraldean43 Esaterako, gauza bat da euskal nazionalitate politikoa, eta beste bat hura osatzen duten identitateak: euskaldun, galiziar, extremadurar... espainiar, frantziar eta mistoa44(" hegoaldeko" herrialdeetako immigranteak iritsi arte), eta bereber, senegaldar, argentinar, kitxua... eta mistoa (hemendik aurrera).
|
|
|
...tekoa izatea modu egonkorrean, lurralde horretako biztanleentzat komunak izango diren tresna instituzionalak, kulturalak eta linguistikoak onartzen direla) eta beste bat, oso desberdina, identitate nazionala, kulturala edo komunitarioa, estatu nazio horren edo subiranotasuna bermatuko dion tresna izatea helburu duen nazioaren lurraldean43 Esaterako, gauza bat da euskal nazionalitate politikoa, eta
|
beste
bat hura osatzen duten identitateak: euskaldun, galiziar, extremadurar... espainiar, frantziar eta mistoa44(" hegoaldeko" herrialdeetako immigranteak iritsi arte), eta bereber, senegaldar, argentinar, kitxua... eta mistoa (hemendik aurrera).
|
|
|
Susmoa daukat —bueno, seguru nago— hamaika pertsona daudela hor kanpoan, erlijio batera edo
|
beste
batera eramanak izan direnak, horrekin pozik ez daudenak, ez dutenak horretan sinesten edo haren izenean egiten diren deabrukeriekin kezkatuta daudenak; jendeak beren gurasoen erlijioa uzteko gogo lauso bat sentitzen dutenak eta ausartzea nahiko luketenak, baina konturatzen ez direnak uztea aukeretako bat dela. Horietako bat bazara, liburu hau zuretzat da.
|
|
|
Literaturaren barruan egiten diren sailkapen bitxi horien arteko
|
beste
bat dirudi honek: fikziozko literatura, literatura historikoa, bidai liburuak, euskal literatura eta literatura zaila.
|
|
|
Nago horrelako askoz gune gehiago ditugula 110 hizkuntzadun gizarte honetan, ezen pauso txiki bat baino ez baitago ezagutza ezetik mesfidantzara, eta
|
beste
bat baino ez hortik eta beldurrera (edo erdeinura, edo gorrotora...)... f
|
|
|
Uraren oparotasunaren kulturatik
|
beste
batera pasatu behar dugula garbi dago. Baliabide urritzat jotzen hasi behar dugu.
|
|
|
Euskal Herriko egoera soziolinguistikoa modu orokorrean aztertzea ez da modurik zientifikoena. Izan ere, eremuen eta lurraldeen arabera alde handiak daude, eta leku batean muturreko egoera soziolinguistikoa euskararen alde jasotzen bada eta
|
beste
batean kontrakoa jasotzen bada, alegia muturreko egoera bat baina erdararen alde, datuak batzen ditugunean eta batez bestekoak egiterakoan, datuak nahasten dira eta media bat lortzen da, adierazgarria ez den media bat ordea.
|
|
|
adibidez, zaporeak gogoramenarekin lotzen dira. Alegia, zaporeen kokagunea bat izanik eta gogoramenarena
|
beste
bat, laborategiko probak egitean, norbaiti zerbait probatzera ematen zitzaionean, askotan burmuinean zaporeak duen kokagunean ez zen islatzen mugimendurik, eta mugimenduak (stimuli elektrikoak) gogoramenaren kokagunean jasotzen ziren. Mota horretako beste ikerketa anitz egin eta gero, zientzialariak ondorengo ondoriora iritsi ziren:
|
|
|
Hizkuntza Unibertsoan, berriz, berrikuntza gutxi. Joan den urtean EAEko hizkuntza politikako arduradunek Kontseiluari erabileraren ziurtagiria" kopiatu" bazioten, aurten" pixka bat es mucho" moduko sentsibilizatzeko kanpaina, Euskal Herrian zehar euskalgintzaren magalean urtero loratu izan diren haietariko
|
beste
bat (abesti eta guzti...) besterik ez zaie otu erakundeen kudeatzaileei. Aurten, aldiz, Kontseiluak" bai euskarari" aldarrikatzetik" euskaraz bai" egitera joan nahi izatekoan, EAEko hizkuntza politikako arduradunek zer proposatuko duten ikusteke daukagu... ikuskizuna ematen baitu, zoritxarrez, horrek guztiak.
|
|
2009
|
|
|
Esaterako, Conectak aukeratu duen unibertsoan %12 suposatzen du edizio publikoak, alegia, 27 agente eta bere produkzio zifraren %7, 5 edo 153 titulu. Nire unibertsoa
|
beste
bat da nonbait: 57 eragilek 260 titulu ekoitzi dituzte.
|
|
|
Baina, hitzaldia hasi aurretik gogora dezagun Lazarragaren bi eskuizkribu ezagutzen ditugula: bata, euskarazkoa2, orain dela lau urte agertutakoa eta literatur lanak dituena, eta
|
beste
bat gaztelaniazkoa3, lehendik ezagutzen zena eta funtsean familiaren genealogiaz diharduena.
|
|
|
Erdi Aroko gizarte antolaketa hau hobeto ulertzeko baliagarria izan daiteke gaur egungo mafiaren fenomenoarekin pentsatzea, Aitabitxia serieko hiru pelikuletan deskribatua agertzen den bezala4 Kontuz, ez dut esan nahi bata eta bestea berdinak direnik, baizik eta Corleonetarren mentura eta gorabeherekin gogoratzea lagungarria izan daitekeela Erdi Aroko gizartea hobeto ulertzeko. Kasu bietan familia edo leinu egitura bat aurkitzen dugu; kasu bietan familiako kide guztiak ahaideak dira, baina ez gaur egun senidetasunari emango geniokeen zentzu estriktoan,
|
beste
bat zabalagoan baizik; kasu biotan boterea ahaide nagusi edo aitabitxi batek dauka; kasu biotan, ahaide guztiek erabateko leialtasuna zor diote, eta prest daude haren alde inor hiltzeko edo beren biziak emateko ere; kasu biotan, familiak, leinuak, etengabeko gerra giroan bizi dira, beraien artean aliantzak, hilketak eta traizioak ugariak direlarik. Hori da Araban, eta orobat Euskal Herrian, XV. mendean zegoen giroa, neurri batean familia mafiosoen artean dagoenarekin aldera daitekeena, pelikula horietan ikusten denez.
|
|
|
Gure Lazarragaren garaikide eta auzokide den Joan Perez Betolatzakoren kasua esanguratsua da: Calahorrako apezpiku den Pedro Mansok katixima bat egitea agindu zuen eta Betolatzak hura euskaratuko du, baita ere apezpikuaren aginduz7 Bada, finean, Betolatza
|
beste
baten aginduak betetzen ari den apaiz itzultzaile bat da; egia da doktorea zela baina ez dirudi jatorriz familia noble batekoa zenik, nahiz eta ziur aski ere ez zen izango guztiz pobreak zirenen artean sortua; Eliza izan zen gizarte eskaileran gora egiteko aurkitu zuen bidea, eta hortxe ere puntu bateraino egin zuen gora; ez oso gora, kalonje izatera ere ez baitzen iritsi: hori zen nobleak edo aberatsak ez ziren gehien gehienen patua.
|
|
|
Gebarako jauregia bertan behera utzi eta haren ordez Madrilen
|
beste
bat egingo dute, Kale Nagusian. Ondorioren bat atera genuke euskararen historiari dagokionez?
|
|
|
Erantzuna ez da oso argia: XVI. mendea trantsizio garai bat da, sistema batetik
|
beste
batera aldatzeko unea. Gainera, badirudi Araban zehatz mehatz hitz eginda trantsizio horrek emaitza bitxi bat eman zuela, deitura arabar tipikoak, beste leku batzuetan oso gutxitan ikusten direnak.
|
|
|
Balio erantsia ikusten diogu ‘hor bertan egote’ horri, eta horrek arreta filosofikoa merezi du informazioaren garai hauetan. Kontuan har dezagun, azkenik, informazioak eskuratzen dituen formen diseinua esplizituagoa izan daitekeela, adiskidetasunaren ikusmolde baten ala
|
beste
baten arabera; ikusmolde bat, esaterako, Ivan Illich en bizikidetasun nozioarena da (Mitcham 2007).
|
|
|
Idazle guztiei gertatzen omen zaie: liburu bat amaitu eta ez omen dira
|
beste
bat idazteko gai sentitzen. Ez naiz beste bat egiteko gai izango!, eta eskuak burura eramaten ditugu.
|
|
|
liburu bat amaitu eta ez omen dira beste bat idazteko gai sentitzen. Ez naiz
|
beste
bat egiteko gai izango!, eta eskuak burura eramaten ditugu. Izua, bertsolariarenaren berdin berdina:
|
|
|
Gertaera esanguratsuena, zalantzarik gabe, Gaztelako koroak Nafarroako koroa anexionatzea izan zen, XVI. mendean. Une horretan, Nafarroan Gaztelaren aldeko talde bat bazegoen, eta nafarren aldeko
|
beste
bat. Azken hori izan zen galtzailea, eta konkistaren ondorioz laidotua.
|
|
|
1960ko hamarkadaz geroztik, departamenduaren aldeko aldarrikapena indarberritu egin zen Ipar Euskal Herrian, autonomia eskaerekin, edo EBren eremuaren barruan erregio deszentralizazio proposamenekin batera. Eta 1980ko hamarkadatik aurrera gobernu autonomikoa onartu zen Araba, Bizkaia eta Gipuzkoarentzat, eta
|
beste
bat Nafarroa Garaiarentzat. Gainera, Frantziak deszentralizazio ekimenak abiarazi zituen.
|
|
|
Izan ere, orduko giro baikorrak eraginik, Europa federal bat herri eta nazio guztien irtenbide egokitzat jo zen 50 eta 60ko hamarkadetan, II. Mundu Gerra osteko senidetasunezko harremanetan konfiantza jarririk. Polita eta erakargarria zen ideia, eta maila ideal horretan mantendu zen urte askoan, oraingo Europar Batasunak, 80 eta 90eko hamarkadetan aurreranzko pausoak emanik, Europa batuaren bidea
|
beste
bat izango zela frogatu zuen arte, hain zuzen ere. Ordutik hona, oso gutxi entzun izan dugu Europako aukeraz Euskal Herrian, bertan estatuek duten botereaz jakitun.
|
|
|
Denborak eta distantziak eragin egin diote Snowren jatorrizko diskurtsoari —ondoren zientzia eta humanitateen arteko beste eztabaida batzuk ere egon dira—, jakina: ez da mende erdia alferrik pasa; zientziak eta teknologiak, azken honek bereziki, aldaketa sakonak ezagutu dituzte; sozietatea gerra hotzaren paradigmatik
|
beste
batera pasa da, nolabait fundamentalismo erlijioso kezkagarrien berpizkundea iradokitzen duena eta XX. mendearen erdialdeko Ingalaterra eta Britainia Handia ez dira XXI. mendeko hastapeneko Euskal Herria. Halaber, gure herriak, antzik ere ez du zientziaren, teknologiaren eta ikerketaren ikuspegitik ordukoarekin —gogoan izan unibertsitate publikorik ez genuela eta ikerketa gurean hutsaren hurrengoa zela.
|
|
|
Bere ikerketan, azpi arauak gazteen identitatearen ikurrak zirela argi geratzen zen. Ghettoko talde bakoitzak bere lengoaia propioa zeukan, bere identitatea azaltzen zuena, talde baten edo
|
beste
baten kidea izateko seinalea zena.
|
|
|
Bada beste software bat Wolf Maker izenekoa Wolf formatuko fitxategiak sortzeko eta
|
beste
bat Wolf Browser izenekoa fitxategiak irakurtzeko, biak Windowserako.
|
|
|
• Paperezko liburua erosten duenak hura
|
beste
bati uzteko edo saltzeko eskubidea ere erosten du, baina DRMz babesturiko liburu elektronikoaren kasuan ez du horrelako eskubiderik eskuratzen.
|
|
|
Zazpigarrena bidean denez, beste zazpi falta dira argitaratzeko. Eginbehar bat da ikertzea,
|
beste
bat ikertutakoa lantzea, eta beste bat, landutakoa argitaratzea. Ikertuta daude jadanik beste gai batzuk ere:
|
|
|
Zazpigarrena bidean denez, beste zazpi falta dira argitaratzeko. Eginbehar bat da ikertzea, beste bat ikertutakoa lantzea, eta
|
beste
bat, landutakoa argitaratzea. Ikertuta daude jadanik beste gai batzuk ere:
|
|
|
Gure Euskal Bibliotekari buruz batek esan zidan behin: " Zergatik biblioteka hau hemen, Deustuan badago-eta
|
beste
bat?". Erantzun nion:
|
|
|
" Eta zergatik egiten dute Deustuan? Badago Madrilen
|
beste
bat eta! Eta zergatik egiten dute Madrilen?
|
|
|
Eta zergatik egiten dute Madrilen? Badago Washingtonen
|
beste
bat eta!". Erakunde kulturalak gero eta gehiago, orduan eta hobeto gizartearentzat.
|
|
|
" Niri inork ez dizkit zabaltzen gutunak". Beste behin eskatu genuen nik eta
|
beste
batek herriko zinera joateko baimena, eta ukatu egin ziguten. Errebelde ginela susmatu zuten.
|
|
2010
|
|
|
Eta hain zuzen ere, kopuru horietantxe hasten da editorial bat gorputza hartzen, egitarauaren arabera plangintza egiten, kultur egitasmoak gauzatzen. Hori kontuan edukita errepikatu ohi dut urtero gauza bat dela ugaritasuna eta
|
beste
bat aberastasuna, aniztasuna.
|
|
|
Konbinaketa askotan lotzen dira eragileak hemen: izan liteke editore profesionala fundazio edo elkarte batekin, edo beste editore profesional batekin, edo editore publikoarekin; eta berdin elkarte bat eite bereko
|
beste
batekin, edo administrazioarekin edo editore profesionalarekin. Hamar kasutan editore profesionalak daude tarteko; eta beste hainbestetan elkarteak erakundeekin elkarlanean.
|