|
2000
|
|
|
Zuk egiten duzun hizkuntza hori, jende euskalduna, euskara hori zurekin batera galtzen ari da: ez du ardura, zure antzera, hark ere galdu
|
beharra
duelako; beraz, hil ezazu bera lehenbailehen eta ehortz ezazu ohorez; mintza zaitez espainieraz! 2
|
|
|
Informazio bolumen hauen mugimenduari begira, ezinezkoa zaigu guztiari unitate bakar batean heltzea, beharrezkoa da bereziki prestatutako profesionalak egotea, informazio kopuru izugarri horren barruan aise mugitzeko. Profesionalen
|
beharra
dugu behar dugun hori eskuratzeko bideak erakutsiko dizkigulako, denbora aurrezteko, zarata kentzeko eta behar dugun hori zehazki eta behar dugun momentuan jasotzeko. Laburtuz, informazioa erraz eta azkar eskuratzea beharrezkoa dugu; honek eskura ditugun errekurtsoen probetxua eta razionalizazioa suposatzen du, hau da, egun ditugun aurrekontuekin giza errekutso, errekurtso ekonomiko eta teknologikoak ongi erabiltzea da.
|
|
2001
|
|
|
Biblioteka nagusiarena ezin aurreratuz, gurasoak ez baitituzte engainatu San Francisco ikastetxetik alde egiteko gonbiteekin. Agintarien nahi eza gainditu
|
beharra
dute, aldiz, ikasketa artistikoen gogotan daudenek: Antzerki Eskolari ofizialtasuna ematea edo Ikasketa Musikalen Goi mailako zikloa ezartzea, euro gehiagoko eta epe motzeko luzimendu gutxiagoko inbertsioa baita.
|
|
|
Iaz idazleen manifestuei buruz mintzatu nintzen, egoera politiko baten erakusgarri, eta aurten beste gertakari politiko baten eraginaz mintzatu
|
beharra
dugu. Hiru lurraldetan maiatzaren 13an izandako hauteskundeek efektua izan dute gizartean oro har, eta kulturgintzan ere bai, zeharka.
|
|
|
Testu horietatik lehenbailehen babestu
|
beharra
du Nafarroak, eta bere kurrikulum propioa sortu, dio del Burgok. Jada indarrean jarria dago del Burgok testu honetan egiten duen eskaria.
|
|
|
Aurten hizkuntza gutxituen urtea izendatuta dagoela profitatu (ez dut holakoetan bereziki sinesten, baina joko horretan sartu
|
beharra
du euskalgintzak, barruraino). Egia da saiakera batzuk hasiak direla.
|
|
|
Hiruga rrenik, guztiok, politikariek -batez ere, lehen aipatu dudan euskalgintzaren autonomia errespetatu behar dugu. Behin betikoz, euskara lehia guztien gainetik kokatzeko
|
beharra
dugu, Katalunian dagoen erara, esate baterako.
|
|
2002
|
|
|
Hasi gara berriro seinaleak zikintzen, eta errotuluak azpimarratzen. Ez azken urteotanbezala, baina duela hogei urte bezala, halako tema bereziaz, eremu hori irabazteko benetako
|
beharra
bagenu bezala. Ekintza horretan, sinbologia hutsean etorkizuna jokoan bagenu bezala.
|
|
|
Hori dela eta, komunikazio estrategiak egituratu behar dituzte unibertsitateek ere, beren behar eta ezaugarriei egokituak, noski. Orain arte ez dugu sumatu horren
|
beharra
genuenik, baina ingurua aldatzen ari da. Alde batetik, ondare preziatu gisa ikusten ditugu egun ikasleak, eta erakarri egin behar dira.
|
|
|
Guk ez dugu zalantzarik egiten, baina ez arrazoiak begi bistakoak direlako. Ez, ez dira bistakoak, eta galdera horri eman behar zaion erantzunetik abiatu
|
beharra
dugu unibertsitateaz eta bere inguruko egitasmoez gogoeta aberasgarria egin nahi badugu.
|
|
|
Lehenik eta behin, aipatu
|
beharra
dugu Unibertsitatea ez dela Sortzen Ikasbatuazen lan esparrua, irakaskuntza ez unibertsitarioaren eremuan burutzen baitugu geure eguneroko eginkizuna.
|
|
|
NBE, NATO, BM, NDF... Hau da, eredu horrek behar dituen tresna finantzieroek tresnamilita rren
|
beharra
dute geopolitikoki, eta zenbait lurraldetan haien helburu espekulatiboak ziurtatzeko. Militarrek nazioarteko erakundeen beharra, zilegitasun minimo bat lortzeko.
|
|
2003
|
|
|
Europan eskulan merkea eskatzen dute, ez ordea etorkin eskubidedunik. Alde horretatik, eskubideak hitzarmen eta agirietan zehatz mehatz islatu eta gorde izan dira, asko kostata, belaunaldi askok odol handia isurita, baina gaur egun, hara, eskubide horiek soilik balio dute aitortuak dituztenentzat eta ez benetan horien
|
beharra
dutenentzat. Te rroristarik ez izateko, gerraegiten da.
|
|
|
Horrenbestez, aipatu
|
beharra
dugu iruditzen zaigula gainditua dagoela arraza giza-talde batean partaide izatearen lotura dela dioen kontzeptua. Eta, gisa berean, iruditzen zaigu jaiotzaren edo halako kultur inguru zehatzeanegotea ren" kasualitate" hutsezko lotura ere gainditu behar dugula, baldin eta gizabanakoak ez badu taldeari atxikipen" librea" erakusteko eskubiderik, betiere arestian azaldutako hiru kontzientzia mailetan.
|
|
|
Euskara prestigiatzeko eta euskararen alde jarrera sendotzeko kanpainen
|
beharra
badugu, baita beren buruak euskaltzaletzat dituzten horiek pittin bat astintzeko ere. Euskal aldekotasunean lo lasaian uzten ditugun horiek aktibatu genituzke eta euskara ikastera bideratu, euskaldunentzat, euskaraz bizi nahi dutenentzat, oztopo izan ez daitezen.
|
|
|
Euskara rekiko itxaropenen gainbehera hori, alabaina, bideratu beharreko arriskua da. Aurrera egingo badugu, ilusio eta errealitatearen arteko kontraesan hori ezinbestez onartu eta gainditu
|
beharra
dugu. Nola?
|
|
2004
|
|
|
Hiri honen nortasun historikoaren parte zen pilotalekua bera, erremontearen sorlekua. Zaharkeria besterik ez, kulturaren kontzeptuak modernizazio azkar baten
|
beharra
duela sinetsita daudenentzat.
|
|
|
Baluart e, auditorio eta kongresuen jauregi arranditsua, mamotreto beltza izanagatik mihi gaizto beti gaizki esaka ibili
|
beharra
duten horien esanetan, ikuskizun liluragarri apain askoren biltoki bihurtu zaigu. Kultura espektakularra bai, baina nork ukatu behar die iruinda rrei Cosi fan tutte moduko opera ederrak ikusteko eskubidea?
|
|
|
noiznahi aditzen dugu alderdi politikoek euren planteamendu, ekimen eta mezuak Diario ren eskakizunetara egokitzeko ahaleginetan ibiltzen direla. Diario k gustuko dituen parametroetan jokatu
|
beharra
dute, ea honen onespena lortzen duten, ea ongi tratatzen dituen. Bestela errukirik gabeko tratamendua hartuko dutela jakinik.
|
|
|
Telebilbao Euskal Herriko aitzindarietakoa da telebistagintza lokalean, eta telebista lokal komertzialen progr amazio mota baten eredua da: gaztelaniazkoa, noski, albistegiei eta gertakizun lokalei garrantzia ematen diena baina emisioak osatzeko lotsarik gabe programazio merkea eta askotan —ez beti— maila baxukoa erabiltzen duena — teledendak, astrologia, sorginak, publirrepo rtajeak dokumental gisara eskainiak... — Katearen programazioa 24 ordukoa da, zeinetatik haren afiliatuek gutxieneko kopuru bat eman
|
beharra
duten: ordu erdi edo ordu beteko programa tarte batzuk eta bost minutuko publizitateko hiru tarte, guztira lau ordu t’erdi edo bost ordu.
|
|
2005
|
|
|
Administrazio publikoa. Arlo honetan beste bereizketa bat egin
|
beharra
dugu: EAEko Administrazioa, alde batetik; Foru Erkidegoko eta Estatuko Administrazioa, bestetik.
|
|
2006
|
|
|
Alegia, kontu horietan zer hobetu aaaaasko dagoela. Kontuan hartu behar da, gainera, komunikazioaren gizartean bizi garen honetan kontu horiek gero eta gehiago zaindu omen direla, eta beraz arlo horretako profesionalen laguntza dugula, euskarak eta soziolinguistikak ere, gustatu edo ez, joko arau horietan mugitu
|
beharra
dutelako... betirako fosilizatuta geratzea nahi ez badugu behintzat!
|
|
|
Zazpi, zortzi bat urte zituen. Logopedaren
|
beharra
zuen, igeri ere egiten zuen —behar zuelako, alegia—, eta musika eskolara ere etortzen zen, psikomotrizitatea lantzen genuelako eta horren premia ere bazuelako ume hark. Behin, amarekin etorri zen, ordutegiaren gorabehera bat zela eta.
|
|
2007
|
|
|
Eta horrexegatik agian da hain zaila Franco irribarretsu agertzen ez deneko argazkirik aurkitzea aldi horretakoen artean. Estatu Batuek haren
|
beharra
zuten, eta mundu mailako gatazka handirako txikikeriatan ez ibiltzeko hautua egin zuten. Ezbairik gabe, itzulingururik gabe.
|
|
2008
|
|
|
indibiduala, gizonezkoa, gaztea, formazio gutxikoa eta denbora luzerako etorritakoa; horiek jatorrizko herrialdeetako gizartearekin eta kulturarekin oso gutxitan izan zituzten harremanak eta urrunak egiten zitzaizkien, gutxitan egiten zituzten bisitak, eta beren herrialdeetara bueltatzeko ametsa zen herrialde arrotz batean bizitzen jarraitzeko arrazoi bakarra. Baina, bestalde, laneta lege egoera nahiko egonkorra zen, garai hartan Europako erdialdeko eta iparraldeko ekonomiek hazteko
|
beharra
baitzuten. Itzuli ez ziren pertsona gehienak," integratzen" saiatzen ziren, eta ahalik eta gehien hurbiltzen ziren iritsitako herrialdeetako kultura eta gizartera; horrezaz gain, batzea lortzen zituzten senideak (gehienetan seme alabak) behartu egiten zituzten" integrazio" eredu horrekin bat egitera.
|
|
|
Immigrazio prozesuak haztearen ondorioz sortutako kultura aniztasunaren fenomenoa erronka konplexua bada eratuta dauden estatu nazioentzat, are konplexuagoa da subiranotasuna lortuta minorizazio politiko eta kulturalari aurre egin nahi dioten herrientzat eta nazioentzat. Era berean, subiranotasun horrek, inolako zalantzarik gabe, globalizazio prozesuaren baitan berriz definitzeko
|
beharra
du nabarmen, baina, dena dela, eta edozein dela subiranotasun mota, hura lortzeko premiazko eskubidea dute hala nahi dutenek. Izan ere, herri eta nazio gisa aitortzea eta tresna politiko subiranoak lortzea dira haiek bizirik iraun ahal izateko bide bakarrak, globalizazio ekonomikoak eta komunikazioen arlokoak eragiten duen kultura uniformetasun bortitzak eratu duen mundu honetan; eta globalizazio horri, hain zuzen ere, planetako estatu nazio boteretsuenek eusten diote.
|
|
|
Aukera guztiek izaten dute arriskurik, eta hemen ere komeni da arrisku bat aipatzea. Blogariak kontuz ibili
|
beharra
du zer esaten duen, eta zelan. Eman dezagun gazte batek egiten duela blog bat, eta bertan kontatzen duela, argazki eta guzti, asteburuetan zelan elkartzen diren lagunak, eta zelan erretzen dituzten porroak patxada ederrean.
|
|
|
Ikaskuntzarako metodo aktiboek —kasuen ikerketak, arazoen konponketak edo ikasleen kolaborazio taldeetan proiektuen garapenak— ikasleen ikastorduak seihilekoko faseetara egokitzeko beharra dakarte. Horrekin azpimarratu nahi dugu erakundeak berak eskolen orduen kudeaketa malgutzeko
|
beharra
duela.
|
|
|
Baiezko erantzuna emango genuke guk. Europa indartsua eta eragilea nahi badugu, merkatu batutik eta moneta bakarretik haratagoko pausoa eman
|
beharra
dugu. Europa kulturalaren eraikuntzarako eta hezkuntza bateratuaren aldeko urratsa eman behar dugu.
|
|
|
Oso gizarte lehiakorrean bizi gara eta gure unibertsitateek kalitatezko hezkuntza bermatu digute Europa mailan lehiakorrak izan gaitezen. Horretarako, unibertsitate arteko mugikortasunaren alde egin
|
beharra
dugu.
|
|
|
Behar beharrezkoa dugu mina sozializatzea eta galeraren hutsunea hutsune bera sentitzen dutenekin konpartitzea. Barrea beste, edo areago, konpartitu
|
beharra
dugu negarra, oinazea arintzen ez badu ere. Hileta da liburu bat ixtea bezalakoa.
|
|
2009
|
|
|
Zalantzarik gabe, lehen jarrera izan da erabiliena. Gaztelaren batasunaren defendatzaileek XVII. mendetik XIX.era arteko idazlanetan argudiatzen zutenez, euskal probintzietako foruak erregearen erregaliaren ondorio izan ziren eta, horregatik, erregearen borondatearen mende egon
|
beharra
zuten. Erdi Aroa eta orduko lurralde dispertsioa gaindituta, Gaztelako erresuma berriak batasuna izan behar zuen oinarri, arlo guztietan; lurralde arloan zein arlo juridiko politikoan.
|
|
|
Ikastaroaren lehenengo urtean konturatu nintzen euskal biblioteka baten
|
beharra
genuela. Ikasleek eta irakasleek galdetzen zuten:
|
|
|
Ez zioten utzi, ordea, urtebete baizik egiten. Bizkaiko Elizbarrutitik zituen deika, Derioko Seminarioan haren
|
beharra
zutela eta. Ez zen giro Derion, Manterola iritsi zenean, 1968ko matxinada giroa Seminariora ere iritsi baitzen, bere modura.
|
|
|
dakigunetik ez dakigunera; hau da, euskara baturako bidea bizkaieratik barrena eginez. Ikastaroa antolatzen hastearekin batera ohartu zen euskarazko biblioteka baten
|
beharra
zutela han, eta halaxe ekin Euskal Biblioteka antolatzeari, Andres Mañarikua historiagileak Derioko Seminarioko biblioteka nagusian zituen euskal liburuekin abiatuta.
|
|
2011
|
|
|
2008an Villabonako Udalak, Euskal Herriko Bertsozale Elkarteak eta EHUk sortu zuten euskararen ahozkotasunaren esparruan erreferentziazko ikerketa eta bilgune izateko. Xenpelar Dokumentazio Zentroarekin batera, ahozkoaren dokumentazio mapa osatu nahi da, ahozkotasunaren inguruan existitzen diren liburutegi, artxibo eta dokumentazio zentroen berri eman eta informazio
|
beharra
duten ikerlariek nora joan berehala jakin dezaten.
|
|
|
Aipatua dut erranez beste batek behar duela hartu, eta erantzuna: " Itxoin, itxoin... zure
|
beharra
badugu oraindik".
|
|
2012
|
|
|
Ezer gutxi ari dira jasotzen euskararen gutxienekoez. Arrazoi horregatik berretsi du euskalgintzak baduela zer ekarria arlo horretan; izan ere, euskalgintzak gaur egungo egoerak euskararen normalizazioari ezartzen dizkion mugen kontzientzia duen neurrian, eztabaida orokorretan ekarpena egiteko eskubidea eta
|
beharra
ditu. Are gehiago, 2012an Kontseiluak ekarpen zehatza egin du.
|
|
|
Esnatu
|
beharra
dugu, gure benetako indarraz ohartu behar dugu, gutako bakoitza euskaraz bizi nahi dut markaren eragile aktibo bihurtu behar da. Seguru nago milaka herritarrek nahi horri determinazioz eusten dionean, benetako gaitasuna izango dugula gure hizkuntzak behar dituen baldintza ekonomiko, sozial eta juridiko egokiak lortzeko.
|
|
|
Eta ametsen leku bilakatu zen. Eta halako batean instituzio guztietako arduradunek ebatzi zuten konpondu
|
beharra
zuela. Fabrika izaten jarraitzeko, baina kulturarena.
|
|
|
Euskararen babesteko eta garatzeko legeaz eta Ipar Euskal Herriari egokitutako aginteaz gain, euskarari hainbesterainoko kalteak egin dizkion hezkuntza arloak ere esku hartu
|
beharra
du gure hizkuntzaren suspertzean eta sendotzean. Horretarako, nahitaezkoa da lehen mailako eta bigarren mailako irakaskuntzan euskararen lehentasunezko eredua edo murgiltze sistema indarrean jar dadin.
|
|
|
Hortaz, aukeretatik gauzatzeetara, asmoetatik obratzeetara pasatzeko garaia balitzateke... Baina, beti ere nireari eusten diot, nahikariak kontzientziaren
|
beharra
badu, eta indar harremanaren osatzeak, berriz, borondate politikoa. Horretan garenik ez naiz batere segur...
|
|
2013
|
|
|
Eleberri erromantikoek behin eta berriro errepikatzen duten maitasun erromantikoaren mantra zaharkituari eusteko. Emakume eder, xalo eta babesgabeak Alfa Arraren
|
beharra
du, bere babesa behar du. Bere maitasuna eskuratzeko hamaika zirrikitu (edo sufrikario) jarraitu du, oztopoak oztopo, baina, maitasuna gailenduko da.
|
|
|
Eskolan gutxi edo aski ikasia eta irakatsia den hizkuntza bat, etxean, karrikan, dendetan, eguneroko harremanetan mintzatua den hizkuntza bat baino gehiago. Hori gero eta nabarmenago egia bihurtuko balitz, ondorioztatu
|
beharra
genuke euskara idatziaren beti eta gehiago plazaratzeak ez duela jendartean halako eragin psikologiko onuragarririk sortu eta hazi, uste izan zitekeen bezala... eta beharbada, aitzitik ere, euskara mintzatuaren atzera egitea areagotu egin duela. Ondorioztatze hori ateratzea larria litzateke, baina salbagarri ere izan daiteke euskararen sustatzaile eta garatzaile garenon artean kontzientzia hartze baten sorburua izango balitz, hau da, mintzaira bizidun bat, lehenik eta behin, mintzatzeko egina dela!
|
|
2015
|
|
|
hiru soriar, arabar bat, Bilbo Ezkerraldeko bat eta pare bat Donostia ingurukoak. Esan
|
beharra
dut ez nekiela ezertxo ere erdaraz, baina ikaskideekin jarduteko arazorik ez nuen, ia denak euskaldunak baitziren. Hala ere, bi arazo sortu zitzaizkidan:
|
|
|
Han hemen lanean dabilela dakigun pertsonekin elkartzen bagara, pertsona horiek ere erre egiten ditugu. Ezer egin gabe ere ezin gara egon, gure ogibidea ere ziurtatu
|
beharra
dugu, etxean ez baitago denontzako, ez eta kasik inorentzako. Hori dena eta gehiago koktelera batean sartu eta atera zena...
|
|
|
Jean Jacques Rousseauk esan zuenez, menperaketa ‘soziala’ eta ‘historikoa’ dela igartzeko. Irabazleen historia unibertsalaren saihetsean, menperatuek derrotatuen aurpegiak ikusi eta izenak entzun behar dituzte, horren
|
beharra
dute, lozorrotik aterako badira. Belaunaldi bakoitzak aurreko belaunaldi derrotatuetan begiratu behar dio bere buruari, menperatzaileen oraingo eta betiko dotrinak eta gizarte mekanismoak analizatu eta baloratu ahal izateko; nagusien ‘demokrazia’ edo ‘askatasuna’ zer menperatzetan oinarritzen den, eta subalternoen isiltasuna zer derrotetatik datorren jakiteko (503).
|
|
|
Beraz, abere zenbaitek kultura duenik a priori ezintzea badago? " Aski da jatea gorputzari
|
beharra
duen elikadura labana eta sardexkarekin ematea bezala definitzea, abereek ez dutela jaten edukitzeko", burlatzen da F. de Waal. Kontzeptu askoren definizioak ez du beste xederik, guk nahi ditugun errealitateak sortzea baino.
|
|
|
Eta, horren haritik tiraka, baita euskara eta independentziaren arteko krisiarena ere. Horrekin batera, euskalgintzak diskurtsoa berritzeko
|
beharra
duela aipatzen da gero eta sarriago, bereziki bere baitatik. Galdera berriak agertu dira, berriak edo berrituak, edo, zaharrak, baina inoiz baino gardenago formulatuta.
|
|
|
Ikerketa akademikoaren arloan nagusi den hizkuntzan, ingelesez, oro har gutxi argitaratu da, beste gatazka politiko eta armatu askoren konparazioan. Euskal auzian sakondu nahi duen ikerlariak hemengo hizkuntzetan dagoena arakatu
|
beharra
du, bereziki gazteleraz, hizkuntza horretan argiIngelesez baino lan egiten ez duen ikerlariak oso iturri mugatuak ditu; gazteleraz ere moldatzen denak aukera aberatsagoa du, baina, oro har, desorekatua, pisu handia baitu Madrilgo ikuspegiak taratu baita literaturaren zati handiena. Lan horietako asko
|
|
2016
|
|
|
Estatuek eskubide horien erabilera onartu
|
beharra
dute, xedea gustukoa ez izan arren; eta indarkeria indiskriminatua erabiltzea guztiz debekatuta dute, demokratikoak izaten jarraitu nahi badute eta nazioarteko zenbait erakundetan egoten jarraitu nahi badute (Europar Batasuna, Nazio Batuen Erakundea, Europar Kontseilua...).
|
|
|
Sei urteren buruan, 3 Curia kalean zegoen lokalean 7.000 liburu nahasArgi genuen inoiz baino beharrezkoagoa zela askatasunez funtziona zezakeen zentro sozial handi bat eraikitzea. Iruñeak birika ten ziren etorkinentzako gaztelania eta euskara klaseekin, hitzaldi eta liburu aurkezpenekin, etxe langileekin egindako batzar eta topaguneekin. baten
|
beharra
zuen. Aurrerapausoa eman beharra zegoen
|
|
|
Argi genuen inoiz baino beharrezkoagoa zela askatasunez funtziona zezakeen zentro sozial handi bat eraikitzea. Iruñeak birika baten
|
beharra
zuen. Aurrerapausoa eman beharra zegoen.
|
|
|
Bat. Iruñeak espazio handi bat irekitzeko
|
beharra
zuela berehala ikusi genuen, eta gure bide motz honetan ehunka ekimen garatu dira. Baina, 2013ko abendutik hona, aldaketak gertatu dira gure hirian; udalaren lokalak askatasunez erabiltzeko aukera dago orain eta (zorionez) toki gehiago daude kolektibo, talde edo elkarteen eskuetan.
|
|
|
Hemen aurkeztutako eredu eta galderak epe ertainean lantzeko pentsatu dira. Ez dago arazo konplexua moldatuko duen bide errazik, baina ibiltzen jarraitzeko
|
beharra
dugu. Horretarako, ikasturte berriarekin bi lan ildo berri ditugu gurean:
|
|
2017
|
|
|
Paradoxaz beterik, hain zuzen ere, itzalpean izanik, beraienak baitira era berean erakusketetako aurpegi ikusgarri bakarrak. Zoritxarrez, ordea, beren lana egiten ekilibrista onenak baino trebeago ibili
|
beharra
dute, lurrera eror ez daitezen, maiz jasan behar dituzten baliabide eskasia eta ezegonkortasuna direla eta.
|
|
|
Auzokideari gomendatzen dizkiogun lanak dira, baina tentuz ez bagabiltza galdu egin ditzakegunak, begiak zabaldu eta ixten ditugunerako obra horiek taulatik desagertu daitezke-eta. Antzerki egonkor baten
|
beharra
dugu, transmisioa egiteko beharrezkoa izango dena. Fenomenoak fenomeno dira, baina argi asko dira antzoki batek dituenak; ez ditzagun, beraz, itzalez bete.
|
|
|
Baina esan
|
beharra
dut," Ni han izan nintzen". Ni 2016an Donostiako ekitaldi kultural baten barnean egon nintzen.
|
|
|
Horregatik, batetik, hausnarketa sakona egin
|
beharra
dugu gizarte zein herri moduan: nola liteke Eusko Jaurlaritzak milioiak eta milioiak Microsoft bezalako enpresa bati ematea publikoa den erakunde baten softwarea garatzeko, egun software librea eta doakoa dagoenean?
|
|
|
Ez naiz luzatuko bi horien emaitzen eta abarren azterketa sotilean. Horren
|
beharra
duenak Berria egunkarian Garikoitz Goikoetxeak gidatuta egin zen seriea begiratzea badu. Han badira analisi finak, datuen azpiko joerak marrazteko saiakerak, baita aurrera begirako balizko konponbideen zirriborroak ere.
|
|
2018
|
|
|
Gure euskara ez dago erabili ohi diren mapa dialektaletan azkenotan Zuazorenak batik bat, nahiz Bilbon, Iruñean eta Gasteizen gaur kolorez agertu ohi diren leku anitzetan baino euskaldun gehiago bildu. Alabaina, euskarak etorkizunik izango badu epe luzean, eta orain arte hori bilatzen gizarte honek egin duen esfortzua, jarri duen ilusioa, gainditu dituen arrisku eta galgarriak eta lortu dituen lorpen guztiak ezertarako izango badira, nago euskara batua euskalki bat ere badela onartu
|
beharra
dugula gaurgero, eta haren hiztunak ere batueradunak, edo nahi duzuen izena eman, gutxienekoa da horieuskaldun osoak direla. Bestela jai dugu.
|
|
|
Hor hartzen dute kulturaren industriek eta komunikabideek berebiziko garrantzia. Familiak berea ematen badu familia euskaldunen kasuan euskara transmitituz12 eta familia ez euskaldunen kasuan seme alabak euskarazko ereduetara bidaliz eta motibatuz, eskolak berea ematen badu eta lagunartean eragiteko bide eraginkorrik asmatzen bada, komunikabideak eta kultur industriak dira euskarazko sozializazio prozesua burutzen lagun dezaketenak; hobeto esanda, lagundu
|
beharra
dutenak.
|
|
|
Praktikan bertan ikasi beharrekoa. Hala izanik, ez zait iruditzen oso burugabea inguru eta garai neoliberaletan halako jakintza baten
|
beharra
dugula esatea; jakina, ez utopia neoliberalean arrakasta izateko, bestelako utopiari heltzeko baizik. Azken finean, gaurko kapitalismoak, gaurko testuinguru materiala bertsatila, pluridimentsionala eta polimorfikoa denez, etengabe berritzera, asmatzera eta esperimentatzera behartzen ditu sistemaren aurkariak.
|
|
|
Barnealde aberatsetik kanporatzeko beldur diren masek ondotxo ikasi dute prekarizazioaren arriskua kanpoko besteek ekartzen dutela. Haien sumin, amorru eta errebantxa gosetik (eta konpetentziatik) babestu
|
beharra
dute, abaro gotorrak eta segurtasun indar oldarkorrak behar dituzte. Eskuin populismoak batu ditu beldurrak, kapitalaren barne mundua mamu kolektibo zaharberritu batzuetako kideei segurtatuko diela prometatuz.5
|
|
|
Neurozientzien diskurtsoak alderdi metodologiko garrantzitsuak berrikusteko
|
beharra
duela ikusi dugu gorago, gizakiaren mendetako moldaera aldatu edo aldarazteko dituen hainbat aurreikuspen betetzen hasi baino lehen. Gauza bat da gizakiaren ulermenean dimentsio biologiko zein naturalak merezi eta duen garrantziaren berreskurapena aintzat hartzea, eta bestea oso bestelakoa, giza bizitza saretzen duen mundukeraren konplexutasun soziala eta kulturala murriztea, preseski eraikuntza kulturalaren izaerak oinarri biologikoa moldeatzeko duen ahalmena berrikusi eta gero.
|
|
2019
|
|
|
Arestian aipatzen genuen begirada intersubjektibo hori? Zergatik baloratuko da hobeto eta gehiago besteen beharra ez duen norbait
|
beharra
duena baino. Zergatik da hobe besteen beharra ez izatea izatea baino?
|
|
|
Horrekin guztiarekin esan genezake feminismoaren bideari lotzeko
|
beharra
badugula hirigile eta arkitektook. Maitasunaren ideologia patriarkatuaren espazio eta denboretan gauzatzen delako, hirigile eta arkitektook badugu ardura, orobat, bestelako giza harremanak sortzeko behar diren espazio eta proiektuak eraikitzeko.
|
|
|
Behin horien muinezko ezaugarriak jasota, proiektuetara joan eta horiek aztertzeari ekin genion. Sortutako fitxek ezaugarri multzo bati erantzuteko
|
beharra
zuten; Helen Jarvis (2015) ikerlariaren kontzeptu batetik abiatuta, hura gure beharretara moldatu eta ‘azpiegitura bigun eta gogorraren’ kontzeptuak sortu genituen. Orain, labur, fitxaren nondik norakoak azalduko ditugu, gerora, etxebizitza kolaboratiboen nazioarteko proiektu erreferente batzuk zuzenean aurkeztu ahal izateko.
|
|
2020
|
|
|
lehian dauden bi aurkariek bat egiten duten gunea izango da aurrerantzean da mugaren kokagunea. Estatuen arteko frontera modernoarekin alderatuta, zeinetan banaketaren ideia nagusitzen den, auzoa etsai bilakatzeraino, mugaren kontzeptualizazio horretan, elkarren
|
beharra
duten auzoen printzipioari eusten zaio. Horrela, mugak banatu eta, aldi berean, batu egiten du.
|
|
|
Bertatik atera nuen ondorio nagusia hauxe izan zen: dialektikak, koherente izateko, ezin du filosofiaren teorikotasun hutsean geratu, praxi politikoaren
|
beharra
du. Filosofiaren teorikotasun huts eta partzialaren mitoari nolabait ere kontrajarriz, filosofiak agente politiko/ ideologiko moduan jokatzen duen rolaren funtsezkotasuna azpimarratuz bukatu nuen lan hura.
|
|
|
Ni neu ere ez nago ziur idazki honetan aipatutako arazoen erantzunaz. Batez ere, ideia horietatik taxuzko ikerketa lan bat atera ahal izateko, ikerketa esparrua mugatzeko
|
beharra
dudala ikusi dut. Hala ere, aitortu beharra dut testu hau idaztea benetan lagungarria izan dela datozen hilabeteetan landu beharreko hainbat kontzeptuz ohartzeko eta proiektuaren nondik norakoak ezartzen hasteko.
|
|
|
Batez ere, ideia horietatik taxuzko ikerketa lan bat atera ahal izateko, ikerketa esparrua mugatzeko beharra dudala ikusi dut. Hala ere, aitortu
|
beharra
dut testu hau idaztea benetan lagungarria izan dela datozen hilabeteetan landu beharreko hainbat kontzeptuz ohartzeko eta proiektuaren nondik norakoak ezartzen hasteko.
|
|
|
Ez da lehengoaren hondar hutsa, sozialki bizi behar dutenen sormenezko lana ere badelako. Adibidez, euskal zeraren momifikazio espektakular edo komertzialaren aldean, euskal zeraren gorpua sormenez biziarazten bizi direnen kasuan (areago kontuan hartzen badugu diferentzia subalternoak, beregain izan dadin, izan denetik bereizi eta desberdindu
|
beharra
duela, hura fetitxe eta momia bihurtu duten neurrian).
|
|
|
Egoeratik izaerara, libre gauzatutako izaerara. Esentzia gauzatze itsutik hautazko existentzia larrira jo
|
beharra
dugula dio existentzialismoak, eta bide hartatik eta esentzialismo tradiziozalearen kontra aritu ziren hainbat idazle eta pentsalari, helburu berritzaile bat zutelarik: euskaldunak modernizatu, Euskal Herri modernoa gauzatu (alegia, nazioestatuen mailara eroan).
|
|
|
Gerora ikusiko zen bezala, ez zuten frantsesa hizkuntza nazional izendatu soilik gizarte berdintasuna bultzatzeko. Estatu egitura berriak Frantziako lurraldea homogeneizatzeko eta partikularizatzeko
|
beharra
zuen. Hizkuntzak estatu eredu berriaren juntagailu funtzio sinbolikoa bete du, eta, bide batez, frantses nazio nortasuna ezaugarritzeko baliabide nagusia bilakatu da.
|
|
|
Edo, egiazki, animalia sozial guztiek lortu behar dute pertsonaren eta komunitatearen arteko oreka. Gizakiak, indar kontrajarrien produktua izanik,
|
beharra
duelako interes pertsonalak zaintzekoa eta elkarrekin jardutekoa; bizirik irauten laguntzen duten elkar erlazionatutako bi faktore baitira hauek. Kontraesanak direla-eta, pertsona berak jokaera desberdinak adierazi ditzake egoera desberdinetan.
|
|
|
Zubiak eraiki behar dira, ezinbestean, unibertsitateko mundu akademikoaren eta Bigarren Hezkuntzakoaren artean, gai horren eta filosofiak zabaltzen duen pentsamendu itsasoaren gainean. Elkarren
|
beharra
dute bi munduok, baina uharte txiki bakanetan izaten dute topaleku, gehienetan. Ikastetxeetan ditugu etorkizuneko pentsamendu sortzaileak eta ikertzaileak; unibertsitatean mamitzen dira euskal imajinarioaren eta Euskal Herriaren lehentasun zientifiko, filosofiko eta etikoak.
|
|
2021
|
|
|
Argi dagoena zera da: belaunaldi berriek metafora eta erreferentzia propioak sortzeko
|
beharra
dutela, gaurko Euskal Herria ulertzeko mekanismo propioak garatu behar dituztela
|
|
|
Eta argi dagoena zera da: belaunaldi berriek metafora eta erreferentzia propioak sortzeko
|
beharra
dutela, gaurko Euskal Herria ulertzeko mekanismo propioak garatu behar dituztela, egungo behar eta galderei erantzungo dieten eta abertzaletasuna biziberrituko duten galdera berrietatik abiatuz.
|
|
|
Gurera ekarri baino lehen, hastapenetara jo
|
beharra
dugu, kanpoan eginiko ibilbideak badu-eta garrantzirik: mundu, Cathy Caruthen Unclaimed Experience.
|
|
|
Zuzentasunak ere geure esku behar zuen, eta geure denboraren baitan gauzatu
|
beharra
zuen. Hautsi nahi genuen gure aurrekoen etsimendu otzana, eta justiziaren behin betiko legea eraiki.
|
|
|
Edo uda honetan epaileek zalantzan jarri duten Toki Erakundeei buruzko Legea, zeinetan udalei aukera ematen zaien euskara hutsean komunikatzeko. June Fernandez kazetariak udazken hasiera honetan Argia aldizkarian kontatutakoak ere ‘autozentratzeko’
|
beharra
dugula erakusten du.
|
|
2022
|
|
|
Gizartearen parte handi batentzako opor gehiegi dugun entea garenez gero, irletako klimak indartu egingo gaitu akaso. Filosofo eta irakasle bezala ahalduntzeko
|
beharra
dugu, aldamenekoak bidea gurekin egin nahi duela jakin, saretuta gaudela sentitu. Horren adierazle da Eibarko Markeskoa Jauregiko aretoak gainezka egin izana; Bigarren Hezkuntzako eta unibertsitateko irakasleak, Filosofia Fakultateko ikasleak, etorkizuneko irakasleak, gizon zein emakumeak, gogoz etorri izana uztaileko zita horretara.
|
|
|
• Ekoizpena. Giza ekintzaren emaitza da, erabilgarritasuna eta
|
beharra
duten objektuak lortzeko. Mundutasunaren baldintza dagokio.
|
|
|
Arnasa hartu
|
beharra
dugu eta ireki atea arrainak ura eta euskarak bere unibertsitatea.
|
|
2023
|
|
|
Steward Ownership (administrazio jabetza) ereduko enpresak, Shared Wealth (aberastasun partekatua) ereduak eta TEAL erakundeak. Gure azken kontzeptu ereduak landaguneak birpopulatzeko
|
beharra
du ardatz: gazteak eta emakumeak populaziorik gabeko landaguneekin konekta daitezen bultzatu nahi dugu, baita urrutiko lana eta ekoizpen eredu deszentralizatuak ahalbidetu ere.
|
|
|
GizarteLab moduko esperientzia batek, beraz, aldaketa sistemikoaren baldintzak eta mugak zein diren eta non ageri diren sakon aztertu
|
beharra
du. Norabide horretan, historian zehar aldaketa sistemikoaren akuilu izan diren gizarte berrikuntzako hainbat kasu aztertu ondoren, eraldaketaren prozesuetan giltzarri diren zenbait patroi orokor identifikatu izan dira (McGowan et al. 2021):
|
|
|
Albiste onak ospatzeko jaiak antolatzen ziren, irrikaz itxaroten zituen herritarrak bere herriko zein hiriko jaiak, bertoko giroaz gozatzeko eta identitatea sorrarazten zuen herria goraipatzeko. Norbaitek behar zuenean batak bestea elkar besarkatzen zuen, albokoa hurbil sentitzearen
|
beharra
baitzuen gizabereak. Ildo berean, familietako pertsona nagusiei maiz bisitak egiten zitzaizkien berotasuna sentitu eta horien iragana eta bizipenak jasotzeko.
|