|
2000
|
|
|
Idazle-agiria behar zuen lehenengo eta behin. Eta liburua argitaratu aurretik Definitorio Jeneralari aurkeztu
|
behar zion
. Honek, bi zentsoreren iritzia jakin ondoren, onetsi nahiz gaitzetsi egingo zuen.
|
|
|
Eta ez al digu nehoiz erran, bertzalde, ezen jaun Eusebiok Amaiurretik ihes egitea erdietsi zuela, baina jaun Pedro heroi bat bezala hil zela? Eta, baldin gauzak hala gertatu baziren, zer barkatu
|
behar zion
, bada, erregeordeak heroi bati, dominak eta sariak izan ohi direnean heroitasunaren ordain.... Edo, egin behar ez zuten zerbait egin ote zuten, bada, gure arbaso haiek, berorrek ezkutatu nahi diguna...?
|
|
|
—Bart, etxeko salan apal batzuk paratzen ari ginela —bota nuen burura etorri ahalean— Anaiak aulkiari kontu
|
behar zion
, eta nik, gainean, pareta makinaz zulatu. Ez zinan hagitz tinko atxikiko, bat-batean lurrean aurkitu bainaiz, makina eta guzti.
|
|
|
" Bueno", esan zuen," utzi egin beharko zaituztet". " Ja bazoaz?", esan zuen amatxi zaharrak; sinzeroa zen bere atsekabean; ogi-kurruskoa barruan zela kikara mahaian utzi, Xani despedida ematearren jaikitzera zihoan; galarazi egin
|
behar zion
jaiki zedin Xanek; istant hartan atean jo zuten; une batez guztiak gelditu ziren para-para eginda; segidan amatxi zaharrak, lurrean botoiak sailkatzen ari zen Ivani: " ireki ezazu atea polit horrek", eskatu zion.
|
|
|
Agian formalitate bat zen, enpresan sartzen ziren orok bete beharrekoa. Agian enpresa hartan, Etxezurian bezala, edozein galdekizunek, bai berea bezalako xinple, ez-ofizialenak ere, bide jakin, bide luze bati jarraitu
|
behar zion
. Zena zela ere Xanek haiek esan, neskak akats bat, gero beste bat egin zuenez, Xanek zuzenarazi zion.
|
|
|
Guztiarekin, probableagoa zen negarrez ari zedin. Xanek, ez urruti zegoen-eta, hitzen bat esango zion; hark berriz, ustekabeko konplikazioetara eraman zezakeen; eutsi egin
|
behar zion
hala ere bere balizko posizioari, bestalde hain dudagarria zena. Gaineratikoan, hiru-lau mutil zebiltzan tailerrean uxkurka:
|
|
2001
|
|
|
Ofizial laikoen izaera merobingiar garaikoaren berdina zen (jauregiko maiordomoaren figuraizan ezik, karolingiarrekin badaezpada desagertu baitzen). ...uek errege-lurrenprodukzioa ere kontrolatzen zuten; kamareroa (camerarius) errege-gelaz eta altxorraz arduratzen zen, sacellarii-en laguntzaz; kondestablea (comes stabuli) zaldi etagarraioaren arduraduna zen, bere menpe palafreneroak (marescalci) zeudelarik; jauregiko kondea (comes palatii) jauregiko tribunalaren burua zen erregea falta zenean (goi-aristokrazia juzgatzean erregeari kontsultatu
|
behar zion
, dena den). Horiek guztiek osatzen zuten errege-etxea edo domus regio-a; hala ere, espezializazio-falta zegoen, eta ekintza militar eta diplomatikoez ere arduratzen ziren.
|
|
|
Lucas ikusi zuenean, liburua utzi zuen Marcosek (liburuko trena Banfield-etik pasatzeko zegoen unean bertan). Asko gustatu zitzaion Lucasi keinu hori; izan ere, gauza inportantea esan
|
behar zion
. Ohean eseri eta Marcosen galderaren zain geratu zen.
|
|
|
Mandari etxeko lanetan laguntzeko. Ttikia izan arren, hamar litroko ontzietan ura ekarri
|
behar zion
urrutiko iturritik. Jaten gaizki ematen zion eta maiz goseak oheratzen zen.
|
|
|
Ez naiz hemen hasiko egilea eta egilearen seme-alaben arteko harremanen korapilo luze bihurria askatzen. Goethek, nonbait Ortegak dioenez, aurkitu omen zuen, maiteminak leher zorian zeukanean, ordezkoa bere buruari eman
|
behar zion
tiroa hartzeko: Werther gizajoa.
|
|
|
Alferrik izan zen: denak elkarrekin nahasten nituen, eta ariketa bukatzerako nire zapata neurria baizik ez zitzaidan seguru-seguru bururatzen; etsirik, hala esan nion mermelada potoetako txip berezian KAOSeko agentearen ADNko nukleotidoen sekuentzia zifratua sartu
|
behar zion
agenteari: 40, bai, berrogei, horixe baita nire oinetakoen neurria.
|
|
|
Gero alde egiteko asmoz altxatu zen; baina lauzpabost urrats eginik balantzaka hasi eta barrari heldu izan
|
behar zion
. Ni inguratu, besotik eutsi eta berriz ere esertzen lagundu nion.
|
|
|
Beste pitxer bana eskatu eta zerbitzariak desgogara atera zizkigun; gero egunkaria hartu eta gurutzegrama egiteari ekin zion. Pablok kontakizunari berrekin
|
behar zion
une berean, arnasots nabarmena egin zuen atentzioa eman nahiz. Beroaz kexu zen eta solasa nahi zuen, aspertua zegoen nonbait.
|
|
2002
|
|
|
2 Zinema sobietarrak aurrerapen zientifiko eta teknikoen lekukoa izan behar zuen. 3 Zinema sobietarrak propaganda politikoa helarazi
|
behar zion
herriari. 4 Zinema sobietarrak artista sobietarren lanak eta artekontzeptzioak aireratu behar zituen, munduak ezagut zitzan.
|
|
|
Hartarako behar adina indarrekin sentitzen baitzen, bestalde. Bai, Emmanuelekin gertatua kontatu
|
behar zion
Karmeleri.
|
|
2003
|
|
|
Gainera, bazekien beste panpinatxoarekin jolasten neke barik utziko ziola, harengandik lortu nahi zuena lortuz gero; beraz, hortik ez zuen zertaz kexatu... Tira, hala ere aitortu
|
behar zion
bere buruari, jokoaren zati batetik at uzteak mindu egiten zuela, baina eroapenez hartu beharra zeukan, zailtasun handirik gabe. Baina epe baten barruan gauzak bideratzen ez baziren...
|
|
|
-Barkatu, andereño, zalantza bat argitzen genbilzan-erantzun zion Ainhizek Arantzari, bere betiko doinu lotsagabeaz. Artean irudi bat zeukan klasekideen begi aurrean, eta denak begira zituela, irudi horri eutsi
|
behar zion
.
|
|
|
Ainhize egoeraren jabe egiten ahalegindu zen. Erakutsi
|
behar zion
bera klasean ezagutu zuen neska gogor eta zer nahi zuen ondo zekien hura zela. Baina hain zen zaila irudimenetik kanporako mundua...
|
|
|
Hori guztia hausnartzen zihoala Unax ikusi zuen, ikastetxetik orduantxe irteteko. Norbaiti kontatu
|
behar zion
barrua lasaituko bazuen.
|
|
|
Ordu gehiegi zeraman arazoa burmuinekin batera irabiatzen. Lagunari jakinarazi
|
behar zion
tabernan entzun zuena, oroitzapenak ardoaren lurrunen artean zatika kateatuta baino iristen ez bazitzaizkion ere. Orduan ezin izan zuen zirkinik egin, giharrak alkoholak bahiturik, eta nesken ahotsak oso urrun, pare bat metrora ozta egon arren, soinuek kotoi eta kristal finek osoturiko hesi sendoa zeharkatu behar balute bezala; baina orain, egun bitan barneratutako pozoi guztia atera behar zuen.
|
|
|
Egun batean, konbertso askorekin gertatzen den lez, frogen froga garaitu behar zuela bururatu zitzaion: bai, bere sinesmen hura inorena baino handiagoa zela erakutsi
|
behar zion
mundu zabalari! Bera izanen zen, Soroetako Permin, don Esteberen eta don Justinianoren Jainkoaren zerbitzaririk onena, zergatik ez?
|
|
|
Hori burua hodien artetik atera gabe esan du, behe alde horretan bila eta bila ari da-eta, gixajoa. Joxek haserre egin
|
behar zion
anaia ahotan hartzeagatik, baina Manuk besotik heltzen ziola konturatu da. Hiru-lau hondar muino haratago, zokogune zikin batean, bi gazteren buruak antzeman dituzte.
|
|
|
Garai batean ez zenekien zergatik esan
|
behar zion
kristo guztiari aita edo senarrik gabeko familia zela zuena, baina gero konturatu zinen horretaz harrotu egiten zela, auskalo zein kurrikulumaren parte esentziala  balitz bezala. " Hau Unai da, nire gizona", esaten zion edonori ezagutu berritan, eta besoak sorbaldetan jartzen zizkizun, estu-estu, zenbateraino zineten familia perfektu bat erakutsi nahian.
|
|
|
Bost axola berari Josebak telebista itzaltzen duen edo ez. Esan
|
behar zion
, ordea. Nor eta hura ari da orain, udako lehiaketa inozo horietako bat ikusten.
|
|
|
Zein aurpegi jarri
|
behar zion
Izpizuari elkar ikusitakoan. Esan egin behar al zion Urrutikoetxea tenienteari bere lagun bihotzekoak traizionatu egin zuela.
|
|
|
Hipokrisia, itxurakeria, azaluskeria balio handikoa dela gaur. Nori esan
|
behar zion
horrelako gauza bat. Nork ulertuko zion horrelakorik hitz gutxitan.
|
|
2004
|
|
|
Espainiako Gobernuak Emisio Eskubideen Plan Nazionala aurkeztuko du uztailaren hasieran. Plan hori Europako Batasunari (EB) entregatu
|
behar zion
apirilaren 1a baino lehen, eta, ondorioz, arau-haustebat ireki da. Ingurumen Ministerioak atzo jakinarazi zuen Plan hori, Europako zuzentarau batek eskatua, funtsezko elementua dela Espainiak Kiotoko Protokoloarekin dituen konpromisoak betetzeko.
|
|
|
Orain arte, zenbaki bat eraman nahi zuen operadoreak jatorrizko kontratua izan behar zuen, eta kopia bat faxez bidali eramangarritasuna egin baino lehen hura galdu duen operadoreari, erabiltzaileak onartu duela jakin dezan. Eramangarritasuna gauzatu ondoren, bezeroaren jatorrizko kontratua beste operadoreari bidali
|
behar zion
. Prozedura berriak ezabatu egiten du zerbitzuan baja eman aurretik faxaren kopia operadore batekin bidaltzeko beharra, eta horrek ondorio batzuk ditu, hala nola erabiltzailea “erabat inkomunikatuta geratzea, eramangarritasunak aurrez kontratatutako lineari baja ematea dakarrelako”, adierazi du AIk jakinarazpen batean.
|
|
|
Ezin zuen bestela. Eskumako ezpain-ertzari egin
|
behar zion
haginka, irribarreak irtengo ez bazion. Eta igual irudipena izango zen, baina pentsatu du jende asko ikusi duela ezpainak ohi baino gorrituago, eta hagin markekin.
|
|
|
Holako zeozer esan nahi zion, baina hori justu-justu ere ez, kutsu sexual handiegia zuelako. Esango zion" Ziklista izan baino lehen boxeolaria izan zinen, Gino?", baina horren ordez isilik geratu zen, eta ez zuen jakin Gino Bartaliri aurpegira begiratu
|
behar zion
, edo esan behar ote zion" Gerrak ez dit uzten etxera joaten", edo barkamena eskatu behar zion atzamar batekin eskua ari zitzaiolako ukitzen, edo zer. Egunero ez zara joaten Gino Bartaliren eskutik Galibier mendatean gora.
|
|
|
Holako zeozer esan nahi zion, baina hori justu-justu ere ez, kutsu sexual handiegia zuelako. Esango zion" Ziklista izan baino lehen boxeolaria izan zinen, Gino?", baina horren ordez isilik geratu zen, eta ez zuen jakin Gino Bartaliri aurpegira begiratu behar zion, edo esan behar ote zion" Gerrak ez dit uzten etxera joaten", edo barkamena eskatu
|
behar zion
atzamar batekin eskua ari zitzaiolako ukitzen, edo zer. Egunero ez zara joaten Gino Bartaliren eskutik Galibier mendatean gora.
|
|
|
Del Vallek espero zuen Weber oheratu ez izana etxeratu bezain laster. Egia erran, agente espainiarrak ez zekien oso ongi zer galdetu
|
behar zion
Weberri. Baina horrek ez zuen gehiegi kezkatzen:
|
|
|
Kazetari senari entzun
|
behar zion
. Eta mendeku gogoari energia eskatu.
|
|
2005
|
|
|
Han, norberak kartzelari aurre nola egiten zion ikusi zuten, gure nortasuna, portaera, jokabideak ikertu zituzten. 1987tik aurrera sakabanatu gintuzten eta ordutik aurrera bakoitzak bere indarrarekin egin
|
behar zion
aurre kartzelari». Sagarduiri ere egoera horri aurre egitea egokitu zitzaion, baina baita Sagardui aitari eta familia osoari ere.
|
|
|
Urrunt ezazu kaliza hau ni ganik!" (Mk 14,36) Ez ote du horrek desertuko lehen tentamendu haren eite handia? Mirakuluaren bidez ihes egin
|
behar zion
goseari, orduan. Beste mirakulu baten bidez, Zeruko Aitak eskua zuzenean sartuz, behar zuen bere oinazetatik libratua izan hemen.
|
|
|
Horrek zuen Txinan geldi arazi Ricci jesuitaren esperientzia 1646an. Pio XI.ak misionestari arrazoi eman
|
behar zion
... 1939an, Txina komunisten eskuetara erori aitzinttoan.
|
|
|
Hala ere, gustuko zuen bizitza-erritmoa apurtzearen ideia; eta gustuko, baita ere, beka onartzeak ekarri
|
behar zion
erronka berriari aurre egitea.
|
|
|
Konturatu zen, gainera, paseoaren amaierara heltzen ari zirela, Maloenara, eta oraindik ez ziola Gurri kontatu benetan kontatu nahi ziona. Inportanteena kontatu
|
behar zion
oraindik. Gurrek jarraitu zuen hitz egiten, hala ere:
|
|
|
Beste eserleku guztiak betetzen zirenean, aukera zegoen Samuel Muden eserlekuan jartzeko. Baina bertan jesarri nahi zuenak piano-lekura joan eta baimena eskatu
|
behar zion
Samueli berari. Beti ematen zuen baimena Samuelek, hori bai.
|
|
|
Jaroslavek ez zion ulertu, baina Kafkaren begirada zeharkatzen zuen labana distira hark konbentzitu zuen. Agian esan egin
|
behar zion
Franzek arotzari, bazekiela pistola hura ez zegoela kargatuta, eta hori jakiteak, min hura jasaten lagundu eta edozein jainko bezain boteretsu sentiarazten zuela idazlea.
|
|
|
bizia kendu zioten, baina ezin izan zuten akabatu. Gorrotoa bideratzeko modu okerra erabili zuten, guk bizirik utzi behar genuen, Soterok ez zukeen torturatuko txikota lepoan lotu
|
behar zion
inor. Arrazoia zuen Florenek, orain Aitzol, Don Patxi eta haren sardakoen burumutila zena, euskaldun guztion martiria dugu hilik, izugarria da.
|
|
|
Suso Reynovo ezetz esaten hasi zen, behar bezala bete zuela bere txanda, baina inor ez zitzaion adostu, nabarmenagoa egin zen denon koldarkeria. Nork agindu
|
behar zion
isiltzeko, denei etorria zitzaien Susori lotako uzkerraren antzera irten zitzaion uko faltsu hura, horrelakoak gara.
|
|
2006
|
|
|
Beraz, zentzu honetan Katalunia eta Euskal Herria kualitatiboki pareka ditzakegu; kuantitatiboki ziur aski ez. Nork esan
|
behar zion
Esloveniari 1985ean estatu independente bat izango zela. Eta gaur egun inor ez da bertan kalera ateratzen kontrakoa eskatzera.
|
|
|
Fernandoren aitak edan egiten zuen eta behin Estebani erakutsi egin zionFernandok aitaren aginduz erositako ginebra botila, MG markakoa. Amak ikusigabetan, gordean, eman
|
behar zion
botila hura aitari. Halako sekretuak eta handiagoak kontatzen zizkion Fernandok Estebani.
|
|
|
Fidatzaileak edo fede eman zutenak izan ziren, Gundesalbo Albaroz, Lope Gartzez, Eneko Lopez Lazkaokoa, Gomez Fortunez Ormaiztegikoa, Nunuso Narriatez Loinazkoa, Azenari Momez Azubarrokoa eta bere anaia Gideri Moniez Ankelukoa, Antso Nunusoez Aberankakoa, Gellu Nuñusoez Arratiakoa, Azenari Sansoez Ibarrakoa, Azenari Sansoez Berriokoa. Eta justiziari agintzen zitzaion emanaldia babestea, apurtzen zuenak ordaindu behar zuen erregearen partea ziren bost libera urre, eta monasterioari kaltea bikoiztuta eta hobetuta itzuli
|
behar zion
; eta gizon boteretsua izanez gero, goian esandakoaren kontra zihoana Infernuan erreko zen Judasekin bera eta bere generazioa (emazte eta umeak). Hau egin zen errege zela Leonen Fernando, Gartzia errege Naiara edo Naxeran eta Gaztela Zaharrean, Erramiro Aragoin, Sobrarben eta Ribagortzan, Komesanus Burgosen apezpiku zela, Komesanus apezpiku Naiaran, Antso nafarren apezpiku, Gartzia arabarra Bizkaian; eta Turankon konde Munio Santxez bera zela, egin zen Aroko 1051 urtean, otsaileko kalendatan [otsailaren 1ean].
|
|
|
“Edozein tumore-prozesutan, beti batera izaten dira DNAren kalteak eta onkogeneen aktibazioa”, azaldu du Serranok, “eta, hala, p53 genearen bi funtzioak aktibatzen dira, hots, genomaren zaintzailea eta onkogeneen polizia. Horrek galdera bati egin
|
behar zion
: zein zen bietatik garrantzitsuena, edo biak ala biak ala biak ala biak ala biak ala biak ala biak ala biak ala biak ala biak ala biak ala biak Bi ikerketa berriek p53 genearen ikuspegi berri bat ezarri dute, eta aukera ematen dute minbizia tratatzeko estrategia berriak diseinatzeko, proteina hori jomuga gisa duten botiken erabileran oinarrituta.
|
|
|
Olatu baten zaplaztekoa sentitu zuen masailean German ikustean, eta ezinbestean etorri zitzaion gainera erruaren zama. Germani esan nahi zion saiatu zela zortea eman
|
behar zion
lorea uretara botatzen, baina ezinezko egin zitzaiola, zigortuta zegoela. Baina ez zion ezer esan, haren begirada galdua ikusita, igarri baitzuen Germanek ez zuela ezer ulertuko.
|
|
|
–galdetu zuen Anek, gorriturik. Susmatzen zuen zer erran
|
behar zion
polizia ohiak.
|
|
|
Anek hasperen egin zuen. Azken batean, bere seme bakarraren hiletara agertu ez bazen, zer axola
|
behar zion
bere bilobak?
|
|
|
Nola salatu behar zuen berari buruzko hain oroigarri ederrak gordetzen zituen gizona? Aukera bat eman
|
behar zion
.
|
|
|
Agian hobe luke Carlos Urrutia hartaz behin betiko ahaztea. Izan ere, haren seniderik aurkituz gero, zer erran
|
behar zion
–" Barkatu, baina zure ahaidearen hezurrak aurkitu ditut aitonaren etxaldean"?
|
|
|
Tira, bazuen Lluis Muntanerren semearen zenbakia... baina zer erran
|
behar zion
–Barkatu, baina susmoa dut aitonak zure aita hil zuela?
|
|
|
Ane zer erran ez zekiela gelditu zen. Urrutiaren hilketaren berri eman
|
behar zion
Gepperti. Eta aitonaren gainera susmoak bota?
|
|
|
Behin hauxe gertatu zitzaion nire adineko lankide bati: erretiroa hartzeko ordua helduta, sari txiki bat eman
|
behar zion
konpainiak. Txekea postaz jaso zuenean, konturatu zen kontabilitatekoak nahastu egin zirela.
|
|
|
Bere bizitzako hiru hilabeterik onenak. Etekina atera
|
behar zion
bizitzari, zeren inoiz ez dakigu noiz eta nola hilko garen.
|
|
|
Monarkek, orduan, festa erraldoi bat antolatu zuten jaiotza ospatzeko eta herrialde osoko maitagarriei deitu zieten haurraren ama-besoetakoak izateko. Ohitura zenez, maitagarri bakoitzak dohain bat erantsi
|
behar zion
jaioberriari, baina, horretan ari zirela, hara non agertu zen gonbidatzea ahaztu omen zitzaien maitagarri zahar bat, zeinak, haserre, umeari dohainaren ordez madarikazio bat eskaini baitzion: " Goru bateko ardatz batez ziztatuko du behatza eta hilik eroriko da"; eskerrak artean dohaina eman gabeko maitagarri gazte batek bizkor gehitu zuen:
|
|
|
Zein zen, ordea, nire egia eta zein nire gezurra? Nork hitz egin
|
behar zion
saltzaileari: aerodromotik pasatu aurreko mutilak, edo Adler  hausen begiak zabaldu zizkiotenak, edo bi mutilon gorpuzkinekin alkimiak sortutako golem batek?
|
|
|
Lau lagun atera gelatik, gero monitoreak bati sartzeko esan, hari ipuin bat kontatu dio, gero beste bati sartzeko esan, aurrekoak horri kontatu
|
behar zion
ipuin bera, gero horrek hirugarrenari... Anselmo sartu da azkena, sartu delarik barrezka ari ginen eta, muturtuta zegoen:
|
|
2007
|
|
|
Hurrengo mendearen hasieran Petrus Palude Jerusalemgo patriarkak ere deabrutxo berriaren izena aipatzen duTitivillusek bere zakua egunera mila aldiz bete behar zuen monje kopiatzaileek idaztean egiten zituzten akatsekin. Ondoren, Titivillusek Deabruari akatsen berri eman
|
behar zion
. Deabruak akatsa eta akatsaren egilea liburu batean jasotzen zituen, gero, Azken Judizioko egunean irakurtzeko.
|
|
|
Ikasle uholdeak dimentsio berria eman zion helduen irakaskuntzari. Eskola eskaintzak demanda berriari erantzun
|
behar zion
; irakasle eta ikasgela gehiago behar ziren. Hasten ari zen dimentsio honek, ordura arte zeregin horretan arituak ziren taldeen estrukturen ahalmena gainditu zuen, demanda berri horri nekez erantzungo zion era egokian ordura arteko helduen euskara irakaskuntza sakabanatuak.
|
|
|
Erresumako Kontseiluak estatuburuari errekurtsoa jartzearen berri ematen zion, eta Gorteetako Batzorde Iraunkorrari edo Gobernuko lehendakariari jakinarazten zion, beharrezko ikusten bazuten, Kontseiluan errekurtsopeko arauaren legitimazioa defendatzeko ordezkaria izendatu zezaten. Oinarrizko zioa izanez gero, Kontseiluak estatuburuari proposatu ahal zion errekurtsopeko araua kautela gisa etetea, osorik edo modu partzialean eta, edonola ere, gaiari buruzko irizpen bat eskatu
|
behar zion
Auzitegi Goreneko lehendakariak gidatutako batzordeari. Hain zuzen ere, batzorde hori hurrengo hauek osatuko zuten:
|
|
|
Kontseiluko kideen beste erdia hautapen bidezkoa izango zen (heren bat zuzeneko sufragio orokorraren bidez, eta beste bi herenak elkargo profesionalek edo klase-elkargoek izendatuta, legean ezarritakoaren arabera), eta horien agintaldiak hamar urte iraungo zituen. Organoaren eskumenei dagokienez, Koroaren aholku-organoa zen, Koroaren eginkizunak egiteko botere moderatzailea, eta Koroak galdetu egin
|
behar zion
aldi baterako erregeordea izendatzeko absentzia edo ezgaitasuna baldin bazegoen, Gorteak aldez aurretik desegiteko eta Gobernuko burua izendatzeko. Horrez gain, Gobernuak entzun egin behar zuen Gorteei erabaki bat proposatu aurretik koroaren oinordetzari buruzko zalantzarik baldin bazegoen, gerra aldarrikatu edo bakea sinatu aurretik, nazioarteko itun batzuk sinatu aurretik eta gai hauen inguruan erabakiak hartu aurretik:
|
|
|
Atzera logelara eraman zutenean, orduak eman zituen B. jaunak liburu hura patrikatik atera gabe, haren posesio hutsa gozazen, nola gozatzen diren oroitzapenak eta ilusioak. Liburu hark letra txiki-txikia izan zezan otoi eginez igaro zituen orenak, burua hitzez eta ideiaz eta izen desberdinetako pertsonaiaz betetzeak eman
|
behar zion
plazer ikaragarria irudikatuz.
|
|
|
Kultura, hala ere, irakatsi eta ikasi egin behar dabelaunaldi batetik bestera igaro dadin. Transmisioa segurua egiteko tradizioarieutsi
|
behar zion
jendeak, hau da, jasotakoari ahalik eta zorrotzen eutsi. Hori guztia, bistan da, jakinaren gainean egon barik egiten zuten gizakiek, berezko bizimoduazen, besterik ezean ezagutzen zuten bizia bera.
|
|
|
Nafarroak bere Hitzarmen Ekonomikoa sinatu zuenean 1969an, gobernu zentralari urtero ordaindu
|
behar zion
Kupoa (Ekarpen ekonomikoa) ere ongi definituta geratu zen Hitzarmenaren testuan. Gero, 1986ean BEZa indarrean ezarri zenean, Kupo honen alderdi batek bere aldaketak izan zituen eta hirugarrena desagertu.
|
|
|
Normala denez, urtero edozein ogasunek eskuratzen duen diru-kopurua, kontzeptu horregatik, aldatu egiten da, gehitu. Horregatik Nafarroako Ogasunak ere aldatu behar zuen, ogasun zentralari ordaindu
|
behar zion
Kupoaren kopuru aldakorra.
|
|
|
Horrezaz gain, osasungintza arloan gobernu zentralak eskumenak transferitu zizkien autonomia erkidegoei, baita eskumen hauek finantzatzeko baliabideak ere. EAEk beregain hartu zuen eskumen hau eta Kupoaren logikari jarraituta diru gutxiago ordaindu
|
behar zion
gobernu zentralari. Baina, hasiera batean euskaldunekiko PPren jarrera zela bide eta gero PSOEk Madrileko Legebiltzarrean EAJren laguntza ziurtatzeko presio bide erabiliko zuen, eta ondorioz Kupoaren ordainketak gora-behera ugari izaten jarraitu zuen, euskal erakundeek Kupotik osasun arloko gastuen kopurua kentzen baitzuen eta erantzunez, gobernu zentralak zeharkako zergen doikuntzetatik itzuli behar zien dirutzatik deskontatzen zien euskal erakundeei.
|
|
|
Bestalde, 1986ra arte, BEZa indarrean sartu arte, esportazioak deszergatu egiten ziren eta urtean zehar ogasun zentralak esportatzaileei aurretik kobratutako zerga-dirua itzuli egiten zien. Eta jakina, EAEko esportatzaileei ere itzultzen zitzaien zenbait diru eta beraz, kopuru honi aurre egiteko, EAEk Kupoaren bidez ordaindu
|
behar zion
Madrili. Lehenago aipatutakoari kenketa eginez gero, ez da pentsatu behar kopuru hau, positiboa edo negatiboa, garrantzi handikoa zenik.
|
|
|
Arazo honekin lotuta, badaude zenbait irakurketa. Alde batetik, legea, hau da, Hitzarmen Ekonomikoa, zegoen bezala azken muturreraino eramanez, estatuak Nafarroari ordaindu
|
behar zion
. Izan ere, 86tik 90era metatuz joan zen kopuru negatibo hori Nafarroari zegokion.
|
|
|
Halaber, zerga bakoitzarengatik zenbateko kopurua ordaindu behar zitzaion gobernu zentralari zehazten zen. Azpikupoaren antzeko diru kopuru horien baturak kupo guztia osatzen zuen; horrela kalkulatzen zen zenbat ordaindu
|
behar zion
Lurralde Historiko bakoitzak ogasun zentralari; Foru Aldundiek ahalmena zuten zerga berriak sortzeko, baina aurretik gobernu zentralak baimena eman behar zien eta kupo gehigarria onetsi, zerga bakoitza kopuruari lotuta baitzihoakion.
|
|
|
Oninek ez zuen garbi nori eman
|
behar zion
botoa, baina emandako hitza ez duela faltatu argitu zuen.
|
|
|
Sanlo Klubetik adierazi digutenez, “etxeko taldearen aurka galdutako lehen partidan egon zen gakoa ” behin atzera begiratuz gero, “irabazteko moduko partida” izan zela uste dute, baina" urduritasunak tarteko", 2 goleko aldeagatik galdu zuten. Sieroko asturiarrei irabazi ondoren Chapela talde galiziarrari 3 goleko aldeaz irabazi
|
behar zion
, nahita nahiez, Lojantzik igotzeko aukerak bizirik mantendu nahi bazituen. Gol bakarreko aldeaz, ozta-ozta, irabazi zieten, ordea, galiziarrei.
|
|
|
Agurea geldi-geldi zegoen besaulkian. Zigarroak jadanik atzamarra erre
|
behar zion
, baina ez zen horretaz ohartzen. Tabakoaren keak tonu urdinxkak hartzen zituen eguzki izpiekin jostakor.
|
|
|
Pisistrato tiranoak bultzatutako Dionisiako Handietan sortua, tragediak epos heroikoa gorde zuen neurri handian552 Baina, VI. mendearen amaiera hartan, polisak tentsioan jarri zuen epos heroikoa —balioak bezala errepresentazio erlijiosoak—: giza abere politikoari, giza abere zibikoari, zuzenbidea goresten zuen giza abereari hitz egin
|
behar zion
, eta, ondorioz, ezin zituen epopeiaren modura eman giza jarduerari buruzko esplikazioak; aitzitik, polisarekin indartu ziren giza balio berriak baitaratu beharko zituen narrazioan: askatasuna, berdintasuna, demokrazia553..
|
|
|
Ez zekien sinetsi
|
behar zion
ala ez, eta ez zen gauza bera gertatzen zitzaion lehen aldia. Experto en movimientos sísmicos y otras ondas expansivas paratzen zuen bere txartelean; beraz, ez zion mintzabiderik eman.
|
|
|
Idikiaren pikadura eskatu zuen Newtonek, eta harakinari hamarren bat minutu joan zitzaizkion, aise, zeregina bete arte. Auskalo zenbat laguni eman
|
behar zion
jaten Newtonek, bi poltsa behar izan zituen eraman ahal izateko, zeren...
|
|
|
Txapela atera
|
behar zion
, eta ez zuen aukera huts egin nahi.
|
|
|
Bertolt Brecht. Azken eguna hari eskaini
|
behar zion
, eta ez zuen gurdia idien aitzinean paratu nahi. Ikasgaia errematatuko zuen azken zirto baten zain zegoen Migel, baina irakasleak ez zuen deus gehiago erran.
|
|
|
Azkenean berea egin zuen, aldean zeraman txapela, baina auskalo Cherena edo norena ote zen eta, makurrena, berea izanik ere sekula ez zuela ziur jakinen. Zer erran
|
behar zion
Ainhoari. Zer egiten ahal zuen?
|
|
|
Indurainen pasadizoak aipatzen ahal zizkion, edo sanferminetako entzierroa, edo Hemingway bertzenaz. Baina handik goiti zer erran
|
behar zion
–Europa osoan ez dagoela bere mintzaira baino zaharragorik?
|
|
|
Zer arraiorengatik utzi
|
behar zion
Arseniok ozeanoz bertze aldera eramaten. Nola ematen ahal zion halako konfiantza ezagutu berri zuen gazte arrotz eta ezezagun bati?
|
|
|
Urrun samar zegoen, baina begira ari zitzaion lenteen gainetik. Aurki deituko ziola irudi zuen; beraz, ordezkariari, hau da, Ainhoaren lagunari zer erran
|
behar zion
saiatu zen oroitzen.
|
|
|
Joanak kenketa egin du, 36an jaio berria behar zuen beraz. Gonbita onartu aurretik egin
|
behar zion
galdera, baina bera beti berandu. Joanak gizonaren izerdi usain garbia sentitu ahal izan du bizkarra ferekatu dionean.
|
|
2008
|
|
|
Arkuari eutsi
|
behar zion
horma ez baldin bazen kanporanzko indar zeihar hura xurgatzeko behar adina lodia, edo ez baldin bazuen egitura sendorik indar hari kontra egiteko, ezegonkortu eta behera erortzen zen. Eta ez ziren gutxi izan arrazoi harengatik eraitsi ziren eraikinak.
|
|
|
Kolpetxo batzuek esnatu zuten. Buruak leher egin
|
behar zion
. Ohi baino gehiago kosta zitzaion jaikitzea, gainean manta astun bat balu bezala.
|
|
|
lurrezko lurraren lurtasunarekin, alegia? min egiten zion, min egin
|
behar zion
–, eta horrela, begietakik malko bat isurtzen zuela, esan nahi ez zuena esan zuen:
|
|
|
bere arazoaz amarengana hitz egitera joan, eta amaren arazoa azkenean nagusi! Eta, hala ere, amaren arazoak izugarri erasan
|
behar zion
Nataliari, moztuta ere gelditu zen alaba, une batez?, hain ikusi zituen txikitandik gurasoak elkarren ondoan beti, bata bestearentzat, eredu erromantikoari lotutako argazki finko batean bezala, irritsu eta zoriontsu; are gehiago, gurasoak behar baitzituen eredutzat modu kontziente zein inkontzientean, berak ere. Nataliak, munduko eskubide guztia baitzuen maite zuèn gizonarekin zoriontsu izateko; eta, hala eta guztiz ere, gurasoek huts egin arren, berak ereduan sinesten jarraitu behar zuen, zeren eredua ereduzkoa izateak ez baitzuen eredu-jarraitzaileen ereduzkotasuna berez bermatzen.
|
|
|
–Ia ziurra da lagun baten lana izan zela, datu zientifikoren bat eskaini
|
behar zion
Kaskagorriri, haizea hartzera bidaliko ez bazuen?. Balistikak ez du denborarik izan azterketarik egiteko, baina Lincolnek ahopeka esan didanez arma beretik atereak dira inguruan aurkitutako sei bala-zorroak.
|
|
|
33 pertsona atera behar zituzten bizirik uretatik, baina ez zeukaten denbora askorik. Armadak aukera eman
|
behar zion
asmatzaile lotsagabeari eta haren asmakuntzari.
|
|
|
1906ko Azkuerentzat euskal nazionalismoaren azken helburuak lortzea («llegar al término de las aspiraciones de ese partido»), beraz independentzia lortzea, karlismoaren xedeak erdiestea bezain utopikoa zen. Hala ere, bi proiektu ezinezkoren artean, bakoitzak bere bihotzari entzun
|
behar zion
, eta Azkueren taupadak abertzaleak ziren. Nazionalista deklaratzen zen beraz, baina nazionalista eszeptikoa, ez alderdikoia eta politika militantea saihestu gura zuena.
|
|
|
René Lacostek Frantziako taldearen kapitainari apustu bat egin zion, baietz Davis kopa irabazi! Eta hala gertatuz gero, krokodilo azalez eginiko maleta bat oparitu
|
behar zion
. Prentsa amerikarrak apustu honen berri izan zuen eta the crocodile goitizena jarri zion.
|
|
|
liberalek 31.712 errealen balioko armak bahitu zizkieten Feliz Gisasola alkatearen aginduz«? debidos a los servicios que estaban prestando a la Causa que no podian llevar en pa1096 Hasiera batean, Ciriaco Iturriozen parte-hartzea zeharkakoa izango zela uste banuen ere, azken finean, negozioari lehentasuna eman
|
behar zion
, ideologien gainetik?, beste lekuko batzuen testigantzak karlisten kolaboratzaileen testuinguruan kokatzen du. Hala, Felipe Alberdik eta Jose Miguel Sagarzazuk ziotenez, Iturrioz eta Etxeberriaren kargamentua«?
|
|
|
1787 urtean Maria Ereñoren merkataritza-enpresak porrot egin zuenez, bere ondasunen banaketan Maria Francisca Izagirrek bere zorra eskuratzeko lehentasuna aldarrikatu zuen353 Ordurako, Bibianaren senarra Ameriketan bizi zela esango nuke. Maria Ereñok Izagirrerekin zuen zorra onartu arren, ordaindu
|
behar zion
dirutik gastu batzuk deskontatu behar zirela azaldu zuen. Besteak beste, Izagirreri eta bere semeari Bilbon. Ereñoren etxean?
|
|
|
Bigarren Mundu Gerra amaituta, Frantzia osoak gurasorik ez zuten umeen egoerari aurre egin
|
behar zion
. Wallonek bere ideologia marxistak bultzaturik, arazo horiek konpontzen parte hartu nahi izan zuen.
|
|
|
Hala, Batzordeak produktuaren ebaluazio zientifikoa egingo du, eta elikagaien segurtasunari buruzko baldintzak betetzen baditu, estatu kideei aurkeztuko die, Elikagaien Katearen eta Animalien Osasunaren Batzorde Iraunkorrean onartzeko. Orain arte, Europar Batasunean elikagai berri bat sartzeko ardura duen pertsonak eskaera aurkeztu
|
behar zion
produktua lehen aldiz sartuko zen estatu kideari, Batzordeari egindako eskaeraren kopiarekin. Estatu kideak, eskaerak jasotzeaz gain, hasierako ebaluazioa egiten zuen erakunde eskudun baten bidez, eta gainerako kideei txostenak bidaltzen zizkien azter zitzaten.
|
|
|
«Ez ditugu egindako galderen erantzunak jaso», adierazi du Solanak. Auzi nuklearra gainditzeko Mendebaldeak egindako proposamenari erantzun
|
behar zion
Saeed Jalili Irango negoziazio taldeko buruak. «Aste pare bat» arte ez dute ezagutuko, ordea.
|
|
|
(...) Mundu mailako oihartzunak eman
|
behar zion
balio erantsiaren bila egindako erasoa izan da Mumbaikoa. Eta esango nuke antolatzaileek bete-betean lortu dutela helburua.
|
|
|
Friasen esanetan," 1996an konbenioa sinatu zuten Euskal Gobernuak eta Iberdrolak, Euskadiko plan energetikoa garatzeko. Baldintzetako baten arabera, gobernuak laguntza eman
|
behar zion
Iberdrolari berak proposatutako proiektuak gauzatzeko". Akordio horren arabera, zentral eolikoak ez ziren eraikiko irizpide ekonomikoen arabera soilik, kontuan hartuko baitziren ingurumen eta giza irizpideak ere.
|
|
|
bere arazoaz amarengana hitz egitera joan, eta amaren arazoa azkenean nagusi! Eta, hala ere, amaren arazoak izugarri erasan
|
behar zion
Nataliari –moztuta ere gelditu zen alaba, une batez–, hain ikusi zituen txikitandik gurasoak elkarren ondoan beti, bata bestearentzat, eredu erromantikoari lotutako argazki finko batean bezala, irritsu eta zoriontsu; are gehiago, gurasoak behar baitzituen eredutzat modu kontziente zein inkontzientean, berak ere –Nataliak– munduko eskubide guztia baitzuen maite zuèn gizonareki...
|
|
|
Ikerketa horren lehen galderan, euskal kulturaren hainbat definizio proposatu zitzaizkien galdekatuei. Inkestatu bakoitzak bai edo ez erantzun
|
behar zion
proposatutako lau definizioetako bakoitzari. Hizkuntza —kasu honetan, euskararen erabilera— funtsezko ezaugarria da Ipar Euskal Herriko galdekatuen %56entzat, baina EAEn (%48) eta bereziki Nafarroan (%43) biztanle gehienentzat euskal kultura ez da zertan lotu behar derrigorrez euskararekin.
|