|
2000
|
|
|
Nik ordurarte pasa nuen une gogorrena izango zen hura. Estimatu egiten duzu, hainbeste jende joan izana, baina bestetik estuasuna ematen du, nola erantzun
|
behar diot
nik jende honi?
|
|
|
" Irakurleak pertsonaia bat imajinatu du, eta nik zeharo ezberdina marrazten badut, gaizki: ahalik eta gutxien egin
|
behar diot
irakurleari kontra".
|
|
|
Ez dut ukatuko: gaur oso gustura hitz egingo nuen Teresarekin; lehertuko ez banaiz, atzokoa, eguneroko honi ez ezik, hezur eta haragizko norbaiti ere kontatu
|
behar diot
; baina deitu diodan bi aldietan erantzungai  lua atera zait eta ni, halabeharrez, harria baino isilago geratu naiz.
|
|
|
Hala gauzak, ispiluak islatzen didan irudiak hori pentsarazten ez didan arren, bistan da nire GMI-a oso baxu dagoela, gogoa bezala, eta bidaia hau ongi amaituko badut, kontuz elikatu behar dudala. Teresak behin eta berriro aholkatzen zidan bezala, neure buruari kontu gehiago egin
|
behar diot
. Guztiarekin, ez dakit, bada, lortzerik izango ote dudan, izan ere, nola esango nuke, jatetxe merke eta ez hain merkeetatik irten eta usaina hatsa arropari itsatsia geratzen den bezala, Dabiden oroitzapen zamatsua gainetik kendu ezina baitzait:
|
|
|
" Porque no puede ser sano lo que nunca se ha podrido". Eta Teresari bihar dei  tzen diodanean, ez diot nire pisu konturik aipatuko, baina Karmelorena, arranopola!, kontatu egin
|
behar diot
lehertuko ez banaiz....). Guztiarekin, neure urduritasunari eutsi, eta, egunero bezala, gaur gertatu den guztia jasotzen saiatuko naiz.
|
|
|
Nire barrena gutxi-asko argitu den arren eta, lehertuko ez banaiz, hau guztia norbaiti azaldu
|
behar diot
. Inorekin baino gusturago Teresarekin hitz egingo nuke, baina bihar arte itxaron ezin, eta oraintxe Rubenen dendara joango naiz joan beharra daukat.
|
|
2001
|
|
|
Euskal gizarteari bagagozkio, ez dut uste ene baieztapen horrek azalpenhandirik behar duenik. Hona, berriz ere oroitarazi
|
behar diot
neure buruari, literaturaz aritzera etorri gara, eta ez ETAren su-etenaz, kale-borrokaren amaierazedo Lizarra-Garazi akordioak ekar litzakeen bide eta aukera berriez. Ezjakinenakere badaki, ordea, gizartearen joan-etorriek gizarte horren beraren baitan mamitzenden literaturari ere eragiten diotela.
|
|
|
Ahaztu gabe, liburuzainari idazle beraren poesia liburu gehiago ba ote dituen galdetu
|
behar diot
. Ze hau berehala amaituko dut.
|
|
|
Zeharo gogaiturik utzi nau, eta beltz ikusten dut orain etorkizuna: nola esan
|
behar diot
emazteari dagoeneko ez dudala maite. Esan egin behar al diot nortaz maitemindu naizen zoro-zoro?
|
|
|
Nik deituko diot. Noren partez erran
|
behar diot
–
|
|
|
– Noiz eman
|
behar diot
formula kabroi horri? –galdetu nion bestela bezala.
|
|
2002
|
|
|
Nori oparitu
|
behar diot
nik «Bat-bateko bertsolaritza. Gakoak eta azterbideak» liburua?
|
|
|
" Ia beti txarra bada albiste, egunerokoa ona delako da". Esan
|
behar diot
hurrengoan Nekane Ripodasi: Dalai Lama hain optimista bada, Euskal Herriko hirigintza ezagutzen ez duelako da, seguru.
|
|
|
Ez da seriotasunez jokatzen, eta gero oso" alai" hitz egiten dugu besteek uste dutenaz. Nik adibidez nire ikuspegia dut Erriberaz, baina galdetu
|
behar diot
nere buruari ea nire ikuspegia, edo guk hemen eduki dezakeguna, interesgarria den esateko" hau da Erribera".
|
|
|
Familiako txiki eta ez hain txikienekin zorrak kitatu ondoren, aukeraketa konplexuago bati ekin
|
behar diot
orain. Zerrenda eskuetan hartu eta non nabilen ere ez dakidala, nobedadez beterik ikusten ditut erakusmahaiak.
|
|
|
–Eta zeini moztu
|
behar diot
burua? –galdetu zuen Pertseok, gerritik ezpata atera eta beherantz hegan eginez gorgonen albo-alboraino iristeko?.
|
|
|
eskutitza idatzi
|
behar diot
udazkenari.
|
|
|
Badoa!, larritu zen mutila. Oraintxe eskatu
|
behar diot
irteteko! Oraintxe!
|
|
|
–Buelta eman
|
behar diot
.
|
|
|
Kontu hau bukatzeko, ez dakienari hauxe esan
|
behar diot
. Mendian galduta bazaude, baina ondoan etxeko mandoa edo astoa baduzu, lasai!
|
|
|
" Lasai dago, bai?, eta ez dezagun guk larritu orain. Gainera, zer esan
|
behar diot
nik?". Amak, gogor bereari:
|
|
|
Baina, euskararekin gora eta behera, ez dizut hasieran egin didazun oinarrizko galderari erantzun: zertako eutsi
|
behar diot
euskarari?
|
|
2003
|
|
|
Beraz, koadro honetan pertsona batek kirola zein neurritaraino egin dezakeen diagnostikatuko duena falta da. Zeren nik arau batzuk eman behar dizkiot hori egiten ari den profesionalari, eta esan
|
behar diot
: " Kontuz honekin, ez dadila inoiz jarri 130 pultsaziotik gora" esaterako.
|
|
|
Nik ez diot inori demostratu behar norbait zenbat maite dudan. Maite dudan hari bakarrik esan eta erakutsi
|
behar diot
nire maitasuna, eguneroko bizitzan eta modu isil eta diskretuan.
|
|
|
4 Pertsonen arteko betebehar guztietan (direla borondatezkoak, direla nahi gabekoak), betebeharrok lege zibilen gai izan daitezkeen heinean, elkarri zor diogu bi aginduk guri ezartzen digutena; aginduok, jakina denez, bigarren legera biltzen dira. Lehendabiziko aginduari dagokionez, besteari egin
|
behar diot
nik niretzat nahi izango nukeena. Bigarrenari ekinez, ez diot besteari egin behar nik niretzat nahi izango ez nukeena.
|
|
|
Atea erdi itxita dauka eta uraren zaratarekin ohartu ere ez da egin Katalina han dabilenik. Urrutikoetxeari deitu
|
behar diot
, pentsatu du eta ondoren apalategiko botiken artean Dexedrina poto bati jarri dizkio begiak. Beharko dut bai, zerbait.
|
|
|
–Berorren eskutitza hartu dudalarik –ekin nion, buruz, faxista solemneen tonuaz, euskaraz, eskutitzak erdaraz dioena errepikatuz edo–, eta berori egoera pixka bat delikatuan dagoela ulerturik, erantzun
|
behar diot
nik neuk gustura egingo nukeela nire esku legokeena, goitik datozkidan aginduek diotenagatik ez balitz; inoren alde ezer egiteko edozein pauso eman aurretik Goitik eskatu behar baitidate pauso hori ematea.
|
|
2004
|
|
|
Ulertzen duzu? Hendaia (12.000 biztanle) Iruni buruz itzularazi nahi dudalarik Departamenduari, Akitaniako Eskualdeari eta bistan da, Estatuari baimena eskatu
|
behar diot
. Konparazione, Irun-Hondarribia-Hendaia herrietako eskolen arteko harremanetarako txosten edo proiektu pedagogiko bat lantzen ari gara azken hiru urteetan.
|
|
|
Joana ere hor dago, bai, hor jarraitzen du, baina zure aldeko apustua egitera noa. Momentuko senari egin
|
behar diot
kasu, eta zuri ere bai. Beti ezin ibili bide segurutik eta gerora begira.
|
|
|
–Ez, igual jarriko dut nik ere zurearen berdin-berdina. Bizimodu berri bati hasiera eman
|
behar diot
. Eta seinale eta guzti, gainera.
|
|
|
Irabazio
|
behar diot
zahar ipurterre horri!
|
|
|
Kolpe txiki bat eman
|
behar diot
orain.
|
|
|
Bai, jakina, baina zera, alegia, begira, sendagileari deitu
|
behar diot
orain.
|
|
|
Nik barkamena eskatu
|
behar diot
!
|
|
|
Zergatik utzi
|
behar diot
nik mukitsu bati beldurti esaten?
|
|
|
Bitartean, Arregi jauna komuneko bidetaren gainean dago eserita, eskuekin buruari helduz. Esan egin
|
behar diot
, pentsatu du, purua komunetik bota ondoren. Semeari aurrea hartu eta, honek inolako berririk eman baino lehen, egia osoa esan behar dio berak.
|
|
|
" Zer esaten ari zara...?" Txapela erantzi zuen osabak;" ba, on Eladiori bihar hamabitan, esan diot ordua. Zer esan
|
behar diot
orain?"
|
|
|
esan egin
|
behar diot
:
|
|
2005
|
|
|
Espero dut arazorik ez izatea. Bihar deitu
|
behar diot
, ea ondo dagoen. Baina Madokarena amaitu da.
|
|
|
–Gauza bat eskatu
|
behar diot
–Simonek.
|
|
|
Gauza bat galdetu
|
behar diot
Iñesi, baina ahaztu egiten zait beti: izerdiarena.
|
|
|
Hori uste dut. Hori galdetu
|
behar diot
Iñesi.
|
|
|
Ez dago hemen erosi
|
behar diot
Leoni. Zenbat balioko du?
|
|
|
Bero-bero dago bere azken lanarekin. Erosi eta gero, Joaquin Aldazi deitu
|
behar diot
lehenbailehen, koadroa ikustera etor dadin, ea zer iruditzen zaion jakiteko. Asko gustatuko zaio.
|
|
|
Gibeleratu da, behaztopa egin du, ihesari eman dio. Emazte biluzia naiz, tu egin
|
behar diot
biluzik herritar guztien agerian, Euskadi Etorbidean, berak adatsetik helduta ibili ninduen karrika berean, lekuko berdinen aitzinean, horregatik doa ihesi, emazte biluziaren ihesi, irten ahal izanen ez den eldarnio honetan sartzen dela. Ihesian bizi beharko du nik biluzik bezala.
|
|
|
Edo izurde amaren deiak bere umeari. Gorroto hartu
|
behar diot
gaitaren doinuari.
|
|
2006
|
|
|
–Telefono-dei bat egin
|
behar diot
egun hauetako batean.
|
|
|
Berriak ematen ari dira. Beste xurgada bat eman
|
behar diot
, barru-barrurainokoa. Ederki sartzen da.
|
|
|
Loa ere galdu dut, zu zentozela eta. " Nola esplikatu
|
behar diot
nik honi, gaur egun egiten dudan bizitzak garai hartan duela esplikazio guztia?". Inguruan bizi dut Bereziartua medikua.
|
|
|
Eszena telebistan ematen izan zuten Northern Exposure (Doctor en Alaska, Espainiako telebistan) hartakoa ematen du. Barkamena eskatu
|
behar diot
nire buruari, baina halaxe da. Berriro ere filmak erreferentzia nagusi.
|
|
|
Txori bi tiro bakarraz. Taxua hartu
|
behar diot
, azkenean ere, idazlearen sos-iturri gogokoenetakoa zen aldizkariari. Bruce Springsteen zertan dabilen irakurriz, gainera.
|
|
2007
|
|
|
Bego, beraz. Baina ezin dut burutik kendu, beharbada, Angel bezalako euskaldun berri asko beharko genukeela, eta ez naiz ari hizkuntzaren ikasketaz sortzen den euskaradun berriei dagokionez bakarrik.Gainerakoan, ahaztu baino lehen esan
|
behar diot
Angeli hemen euskaldun zahar asko garela euskaldun berri mozorrotuak. Eta orain bai hizkuntzaz ari naiz, zeren beste gainerakoan zahar antzinakoak baikara, berritzeari izua diogunak.
|
|
|
Oso triste dago eta ez dakit zer egin. Baina, esan, esan
|
behar diot
, eta lehenbailehen. Gauzak okerrera jo baino lehen.
|
|
|
Eta amak? Zer esan
|
behar diot
nik hari. Gaixoa!
|
|
|
Zer esan behar dit? Nola egin
|
behar diot
aurre nire mundu ttiki horri guztiari. Ez naiz gauza izango.
|
|
|
Ordu erdi batean zer egin ote daitekeen ez dakienari esan
|
behar diot
gauza asko egin daitezkeela, egin daitezkeela sekula pentsatu gabeak, egin daitezkeela pentsatutakoekin batera, jakina. Hasteko, autobusetik jaitsi bezain pronto, kafetegi batera sartu ninduen, arrapaladan ia.
|
|
|
Aspertuta zegoen gizona, ezkontzetan jotzeari utzi
|
behar diot
, esaten zion bere buruari, oraindik ez da beranduegi.
|
|
|
S. mahaira gerturatu da, laberako eskularru horietako birekin eta kea darion izokinarekin. Esan egin
|
behar diot
. Mahaira ailegatu baino lehen.
|
|
|
Ongi etorri karibuaren lurraldera! ... Bidaia hau karibuarentzat benetan zer den jakiteko animalia jakin bati jarraitu
|
behar diot
, bideko gorabehera guztietan.
|
|
|
Ez da zilegia erromatar zaldun bat preso hartu eta espetxean sartzea; krimen bat da zigorra hartzea eta hura kolpatzea; ia parrizidioa hura hiltzea. Nola deitu
|
behar diot
hura gurutzean iltzatzeari? (Kintiliano, Hizlariaren prestakuntza, VIII, IV, 19).
|
|
|
Gutunik gabe (zer esan
|
behar diot
orain, hamabost urte eta gero). Anjel, gainera, gai da txeratsu idatzitako lerro bati helduta gelditzeko (hemen maite nauzula dio), aldamiotik labaindu eta hoditik zintzilik gelditu den langilea bezala.
|
|
|
horrexegatik ekin
|
behar diot
orain eta hemen.
|
|
|
— Maddi, uste duzu aita etxean hartzen ahal dugula? Ala erran
|
behar diot
leize zulora buruz abia dadin?
|
|
2008
|
|
|
Urrezko arau hori garbi ez dugun bitartean, gure gizartearen desintegrazioari ateak zabal-zabalik jartzen zaizkio. Hori baldin bada atzoko pistoleroak lortu nahi zuena, adierazi
|
behar diot
bete-betean asmatu duela bere helburuan. Baina katua sakatu zuenari ere esango nioke, batere mesederik ez diola egin gure herriari, hatxea hizki txikiz nahiz larriz idatzitakoari.
|
|
|
Hemen ere koloreak politak dira. Baina nire bideari jarraitu
|
behar diot
, Munnar herrirat joateko. Te zelaiak pasatzen ditut.
|
|
|
–Baina kontatu egin
|
behar diot
, lehertuko naiz-eta bestela. San Mamerto izan da, beste santuen artean zegoena eta bat-batean ibiltzen hasi dena; atera da elizatik, sartu da gure egoitzan, sartu da gero nire gelara, saiatu da ondoren nire ohean sartzen, haren begiradak santu batena baino gehiago deabru batena zirudiela, barka biezat berorrek horrela hitz egin behar izatea?
|
|
|
–Dena pasatu da. Orain librea naiz eta, gazte izanik, bizitzeari ekin
|
behar diot
berriz ere, gogotsu, atzera begiratu barik?. Eta amorruz eragin die pedalei, izerdia bekokitik behera zipriztinetan dariola.
|
|
|
–Barkatu, baina arauak agintzen dit. Eskura eman
|
behar diot
–erantzun zion.
|
|
|
Esaldiak pasatu egin ditut baina ez dut irakurritakoa gogoratzen. Ekin egin
|
behar diot
atzera ere.
|
|
|
Hau benetan zoragarria da. Etengabe gogorarazi
|
behar diot
nire buruari Londres kanpoaldean nagoela eta igerileku beltz dotore honetan nagoela etxerik politenean. Kalifornian banengo bezala sentitzen naiz.
|
|
|
A! Deitu egin
|
behar diot
zer gertatu zaigun kontatzeko.
|
|
|
NEKANE.-Ez, bakarrik aurre egin
|
behar diot
auzi honi.
|
|
|
KOLDO.-Utzi egin behar zaituztet, hamaiketakoa eraman
|
behar diot
Milenari. Etxean ahaztu du.
|
|
|
guztiona, herrikoa... Baina hau negozio bat da eta etekina atera
|
behar diot
.
|
|
|
Bukatzeko, nola ez, nire emazteari eskertu
|
behar diot
artxiboetan eta ordenagailuaren aurrean igaro ditudan ordu guztietan, etxeko lanez eta gure alaba bietaz arduratu izana. Baita nire amari ere, ilobekin txanda bat baino gehiago egitea egokitu baitzaio.
|
|
|
«Europan egin litekeen bidaiarik zoragarrienetako bati ekin
|
behar diot
orain...»
|
|
|
Batzarretara bakarrik agertzen naiz. Kasu pixka bat egin
|
behar diot
neure buruari. Hestegorri minbizia izan dut eta iduri du sendatu dela.
|
|
|
«Kontzientziak ez lidake barkatuko, baldin eta ikusle isil gisa geratuko banintz gure inguruan gertatzen ari diren gertaera tristeak direla eta», esan zuen jendaurreko adierazpen baten bidez. «Diktadoreari gutxienez jakinarazi
|
behar diot
non dauden herritarren begiak, haien oinarrizko eskubideak ukatuak eta bortxatuak izan baitira».
|
|
|
Ez, ez. Neure buruari begiratu
|
behar diot
nik. Izen handiko txirrindulariak izango ditut ondoan, eta baita hainbesteko izenik ez daukatenak ere, Dani Moreno edo Ezequiel Mosquera, esaterako.
|
|
|
Baina elitean dauden guztiak ere ez dira beren burua saltzen ibiltzen. Galdetu
|
behar diot
bion lagunari zer iruditzen zaion gogoeta hau, baina, agian, hain entrenatzaile onak ez direlako aritzen dira inork erosi nahi ez duena saldu nahian. Agian.
|
|
|
–Musikarien artean halako misantropia dago askotan, gure munduan itxita bizi garelako. Eta orain, informazioa eman
|
behar diot
musikari askori, nahiz eta jakin musikari horiek, gehienetan, jotzen ari diren horri buruz nik baino gehiago dakiten?.
|
|
|
–Baina kontatu egin
|
behar diot
, lehertuko naiz-eta bestela. San Mamerto izan da, beste santuen artean zegoena eta bat-batean ibiltzen hasi dena; atera da elizatik, sartu da gure egoitzan, sartu da gero nire gelara, saiatu da ondoren nire ohean sartzen, haren begiradak santu batena baino gehiago deabru batena zirudiela, barka biezat berorrek horrela hitz egin behar izatea...
|
|
|
Jatetxean eserita, ezer baino lehen, zer gertatu zen galdetu
|
behar diot
.
|
|
|
Galdetzeari utzi
|
behar diot
, eta jakin-beharrari. Beharbada bizitzen hasiko naiz.
|
|
|
Bai," Sekulako pagotxa dugu" esaldiari horrelako argudioekin erantzuten didanari esan
|
behar diot
ezen ez zaiola arrazoirik falta. Aipatu arazoak benetakoak dira, errealak bezain krudelak.
|
|
2009
|
|
|
kantak A, B eta C parteak baldin badauzka, B eta C bi aldiz eta A hiru aldiz... " Zer egin
|
behar diot
nik honi hirugarren aldian nekagarria izan ez dadin?". Eta horretan saiatu naiz.
|
|
|
Rémi Rivière-rentzako liburu hau erronka pertsonala da: Urte askotan zehar errealitatea 5.000 bat karakteretan islatu behar izan dut eta orain, lehendabizikoz, 300.000 karaktereko proiektuari heldu
|
behar diot
. Honek kazetaritzaren idazkera moldatzera behartzen nau.
|
|
|
Gauza asko hile gutxian. Lasaitasunez egin
|
behar diot
aurre egoera honi. Pixkanaka pixkanaka, esan zuen.
|
|
|
Otsailaren 17, 2001). Aurrekoan kezkaturik zebilen,, deitu
|
behar diot
Mertxeri?. Lantxoa bukatu nahi eta ezinda urduri agian.
|
|
|
British School batean hezitako itxura hartzen didazu, ala? Ez diot hori esan baina buruarekin argitu
|
behar diot
berak badakiena, nik ez dakidala ezer abesti horretaz, ezta abesti horren atzean egon daitekeen tradizio flematikoaz ere.
|
|
|
izan ere, ez baitzen besteak bezalakoa izan, ausaz, edalontzi betea gainezka ipintzen duen ur-tanta beste ur-tanta guztiak bezalakoa ez den bezala; edo gauzak ez ziren guztiz horrela, beharbada, Teofilo Mariak zapaldu izan zuen bakoitzean Domingok beti sentitu izan baitzuen anaiaren kontra altxatzeko odol-bultzada hura, bere berezko errebeldiak eragindakoa, balizko altxatze hura, gero, berak bere buruari zuzendutako hitz hutsetan geratzen bazen ere: hurrengoan erakutsi
|
behar diot
nazkante horri, hurrengoan eta hurrengoan. Bukatu zen, ordea, anaiarekiko mendekotasun hura, kito, akabo!?:
|
|
|
–Orain sekretu bat kontatu
|
behar diot
zure ahizpari, eta utz gaitzazu bakarrik, mesedez.
|
|
|
irri eta barrearen arteko eginahalean sartzen zen bitartean, korukidearekin serio hitz egiteko sentimendua nagusitzen zitzaiola: hurrengo asteartean hitz egin
|
behar diot
–hitz egingo diot, bai, zer arraio?!
|
|
|
Soragatik?? Zer galdetu
|
behar diot
––Musonek.
|
|
|
Horrela nik ere, gure izaeran hain garrantzitsua den altxorra bezala, pausoz pauso ekin
|
behar diot
bideari, inoiz etsi gabe.
|
|
|
Sentitzen dut, Margari, baina ezin dut. Hamaiketakoa eraman
|
behar diot
eskolara Milenari.
|
|
|
MARGA.-Leori esan
|
behar diot
.
|
|
|
MARGA.-Ez, neuk esan
|
behar diot
. Gogorregia da ertzain baten ahotik entzuteko.
|
|
|
Koldo da. Erantzun egin
|
behar diot
.
|
|
|
GERMAN.-(baiezko txikia eta gaiaz beste) Gaur bulegora joan behar dut lagapena sinatzera. Kandidori eman
|
behar diot
nire akzioen erdia. Ondo merezia dauka.
|