|
2000
|
|
|
Nire krisi horretan, pertsonaiak autonomia bat eskatzen ari ziren: " Ondo zagok, hik dena kontrolatzen duk, baina nik
|
behar diat
nire autonomia". Pertsonaia eta gaiari bere bidea utzi nahi nien, idazlearen tutoretza handirik gabe ibil zitezela nahi nuen.
|
|
|
Azken bidaiatik, berriz, leherturik etorri nauk, eta ene erreuma honek atsedenaldi bat merezi dik. Eta aitortu egin
|
behar diat
: ez diat asmatu.
|
|
|
—Aitortu
|
behar diat
, halarik ere, ezen ez nuela uste horrela hengoenik —erran zidan kapitainak—, zeren haur bat bezala ikusi izan baihaut urteotan, bertze marinelekin arrai eta alegera kasik beti, liburuez ahantzirik eta bizitzaren liburuan murgildurik...
|
|
|
—Hirekin egon
|
behar diat
.
|
|
|
—Hirekin egon
|
behar diat
.
|
|
|
alkandorak, jertseak, galtzak, jakak, luzeak eta gerrirainokoak, nikiak, barne-jantziak, gabardina bat. Joño!, gabardina bat, alaitu zen, hauxe jantzi
|
behar diat
. Eta gabardina gorri ilun dotorea jantzi zuen, ilusioz gainezka, bi arrazoi nagusi zirela medio:
|
|
|
Gero, nonbait mobiletik beste dei bat izan zuen eta, teilatutik zalu-zalu jaitsi zen Gari. " Hi, behera joan
|
behar diat
", esan zuen," biltegian ura sartzen ari duk-eta; hik jarriko al dituk teilak...?". " Nire kontu".
|
|
2001
|
|
|
–Ez zaizkidala neska horiek interesatzen! –haserretu da Tasio; Unairi gauza bat buruan sartzen zaionean zaila da izan ere ahaztaraztea– Begira bakarrik nengoan, nola esan
|
behar diat
!
|
|
|
Hormari ostiko bat eman dio ernegatuta. Zer egin
|
behar diat
orain.
|
|
|
–Bihar goiz jaiki
|
behar diat
, hi!
|
|
|
–Ba, ezta ni ere –onartu du Anartzek esku batez bere sabel borobildua kolpatuz– Dios, parrandak laga bihar ditiagu, Tasio! Ni nazka-nazka eginda nagok –begirada ilundu zaio– Kanpora joan
|
behar diat
, txikito, urrutira.
|
|
|
Arantxaren aurkako frogaren bat topatzeko bide bat egon behar duela tematu da. Neure buruan konfiantza
|
behar diat
, pentsatu du, hori duk dena. Lehengoan plazan ikusi nuen haur hark bezala, oroitu da.
|
|
|
Hitzik ere ez dik egiten... ’ ‘Zer din ba? ’ ‘Ez zakiat. Amnesia edo, izoztuta bezala egoten duk... ’ ‘Eta zer egin dun? ’ ‘Han utzi diat, auzokoek zaintzen ditek, baina medikuren bat bilatu
|
behar diat
albait arinen eta ospitale batean ingresatu beharko diagu... ’ ‘Eta handik aterako dun? ’ ‘Ez diat uste Mosquitia leku egokia denik, batez ere horrela egonez gero. Hura palenke bat duk... ’ ‘Guretzat edozein leku dun palenkea! ’ dio Armandok.
|
|
|
‘Goio, hirekin hitz egin
|
behar diat
! ’ dei egiteko gogoarekin.
|
|
|
– Hire kotxea
|
behar diat
, mugi hadi!
|
|
|
Izen bat. Izen bat
|
behar diat
eta taxia hartuta etxean utziko haut. Bestela jai daukak.
|
|
|
– Zer dela eta eman
|
behar diat
hiri informaziorik?
|
|
|
Leku bakartia zuan, Bilboko aldirietan. Leku haietan gaizkileak eta jendilajea baino ez dituk ibiltzen; zer pentsatu
|
behar diat
, biak kasualitatez topatu eta abstinentzia sindromepean zegoen drogadikto batek Louis atrakatu eta garbitu egin zuela. Lehenago sinetsiko nikek txano gorritxorekin!
|
|
|
– Hator, Markos, Louis aurkeztu
|
behar diat
eta! –esan zuen Jokinek Louis sorbaldatik maitekiro heltzen zuela.
|
|
2002
|
|
|
-Estellesa hartu
|
behar diat
.
|
|
|
-Meza eman
|
behar diat
.
|
|
|
Egun txarrak ere izan zituen... ' Egun batean hiltzen banaute, zer jarrera hartu
|
behar diat
azkeneko unean' galdetu zion Bizenteri... Irailaren 26ko iluntze hartan... ziegatik gela aparte batera eraman zuten... desioren bat ba al zuen galdetu zioten militarrek.
|
|
|
–Ulertu. Zer ulertu
|
behar diat
, ordea?
|
|
|
–Bo, Imanol –erlojuari begiratu zion, presaka zebilela adieraziz bezala– Joan egin
|
behar diat
.
|
|
|
–Petardoa edo bonba nik jarri
|
behar diat
, ordea, ez hik –ihardetsi zion Sarak.
|
|
|
Oraintxe gogoratu zaidak etxera joan behar dudala derrigorrez. Telefono dei bat egin
|
behar diat
, eta zenbakia etxean zaukaat. Deitu eta segituan itzuliko nauk.
|
|
|
Bestela ez ninduan berehala etorriko. Ateraidak ardoa, trago bat
|
behar diat
eta. -Julianek, artean, jendearen begiratuak sentitzen zituen kokotean.
|
|
|
Irtengo haiz kanpora? Gauza bat esan
|
behar diat
.
|
|
|
– Fabore bezala eskatuko diat orduan. Korapilo batean atxituta nagok, eta hire laguntza
|
behar diat
. Ezin duk ezetz esan.
|
|
2003
|
|
|
" Horrela ezin jarraitu...!", oihu egin zuen halako batean: " Erabaki bat hartu
|
behar diat
lehenbailehen, hobe baita, izan ere, zeruan bururik gabe sartzea, infernuan buru eta guzti baino!". Eta, hala, kaxa batean bildurik zituen borragoma guztiak hartu –berrehun eta zazpi guztira–, eta, don Justo Gramatikariaren aholkuari jarraituz, Kolapioko komentura erretiratu zen, han bere zeregina hobeto beteko zuelakoan.
|
|
|
–Joanma, zenbat aldiz esan diat Luziferren aho parean altxatu zela hire etxea? Zenbat bider esan
|
behar diat
Azpil Luziferren hilotzaren gainean eraikia dagoela. Ikusi nahi al duk Azpilgo mapa?
|
|
2004
|
|
|
–Nola esan
|
behar diat
ez dudala gehiago entzun nahi hire sermoirik. Oso gauza politak esaten dituk, baina niri ez zaizkidak gustatzen.
|
|
|
Hori demostratu egin behar duk. Hori ikusi egin
|
behar diat
nik.
|
|
|
–Zer egin
|
behar diat
––galdetu zuen azkenean.
|
|
|
–Tren horretara igo
|
behar diat
–erabaki zuen Del Vallek.
|
|
|
Gizonak urduri zirudien, berri txar bat eman behar zuenaren itxura zuen... edo gogoz kontrako aginduren bat. Jainkoa, lan hau
|
behar diat
, pentsatu nuen, behar larria diat.
|
|
|
–Dutxa eder bat
|
behar diat
–bota zion bere buruari.
|
|
|
–Hire laguntza
|
behar diat
.
|
|
|
Nahi nuenean eta nahi nuena. Oraintxe
|
behar diat
.
|
|
|
–Niri ez eskatu zuena ulertzea, baina onartu
|
behar diat
eta onartzen diat, eta ahalik eta zoriontsuen izan zaitezten opa diat...
|
|
|
Irurako batek esan zuena: ‘Nik egin
|
behar diat
, munduari su eman, eta Frantzia aldera ihes! ’"
|
|
|
" Ez; zerera joan
|
behar diat
... Martutenera; kartzelara, alegia."
|
|
|
Lehenago Txemiñeren aitarekin egon nauk eta, Edurnerekin hara zihoaan oraintxe;" erlojuari begiratu zion;" ostia, ordu bata pasea... Bakailaoa erosi
|
behar diat
."
|
|
|
" Ez. Lista
|
behar diat
."
|
|
|
Basaburun, bi edo hiru eraman dituztela; Kakoren berri bakarrik zekien berak... Bueno; joan
|
behar diat
horren bila..."
|
|
|
" Burua?" Poltsaren ertzetik barrenera begira;" zer egin
|
behar diat
nik horrekin?... Maurik eman al dik?
|
|
2005
|
|
|
Izan ere nire teoria hala zen: " Aurkakoa ez badiat dominatzen, behintzat kantxa dominatu
|
behar diat
". Kantxa dominatzen baduzu, aurkakoa konturatzen da ez daukala zulorik.
|
|
|
Esan Akiko sani zelako aldaketak nahi dituzuen, eta berak hartuko dizkizue. Orain jaun-andere hauekin hitz egin
|
behar diat
.
|
|
|
–Bueno, nik etxera itzuli
|
behar diat
, badakik, bihar goizean hotelera...
|
|
|
–Bazaukaat hemen gizaki normal bat bezala bizitzerik? Zer egin
|
behar diat
inork nire iragana ez oroitzeko?
|
|
|
–Hirekin hitz egin
|
behar diat
.
|
|
|
Non da Lila? Haren bila abiatu
|
behar diat
lehenbailehen.
|
|
|
Zer oparitu
|
behar diat
nik hiri, ordea?
|
|
|
Hartza bezalakoak dituk horiek, eduki izokinak errekan, paratu lauzpabortz artista bizitzen inguruan, eta ikusiko duk jendea ziudadetik helduki ur garbien bila. Jendea
|
behar diat
nere aberrian. Nondik, bertzenaz?
|
|
|
Argitasun handia. Halakoa
|
behar diat
zulo hartan, errekako ura kolorez nola pizten den ikusteko. Horixe nahi diat margotu eta oraindik ez diat lortu.
|
|
|
– Gerena, zenbat bider errepikatu
|
behar diat
ez ekartzeko hona neska-mutilak!
|
|
|
– Liverpoolera joan
|
behar diat
.
|
|
|
– Zenbat aldiz esan
|
behar diat
dena kontrolatua daukadala. Ez nazaala aspertu.
|
|
|
" Ikusi al duzue Oteiza? Gauzatxo pare bat argitu
|
behar diat
berarekin".
|
|
|
– Aurrena atelierrera joan behar diagu, lanpara hartu
|
behar diat
.
|
|
2006
|
|
|
Handik irten eta tonbolara, jokatzera. Eta nola baldeak eta traste horiek ezin diren ezkutatu, eskuan ibili behar diren, jendeak ikusi eta" nik ere jokatu egin
|
behar diat
!", esaten zuen. Ateratako diruaz, parrokoak zeukan areto handi bat hartu eta atondu genuen, 300 metro karratukoa.
|
|
|
Munduko agentziarik handienetakoarekin kontratua!» «Bai, izena ondo zegok, baina argitaratuz gero! Niri izenak ez zidak jaten ematen, eta nik jan egin
|
behar diat
!». Ez zutela argitaratzen ikusita nire abokatuari deitu nion, eta hark esan zidan kontratua puskatzeko.
|
|
|
–Hotelera joan
|
behar diat
–Aiorak Natxori, kafea hartu eta altxatzen hasi garenean– Lagunduko didak?
|
|
|
–Hik nahi duana egin ezak –erantzun dio neskak– Telefonoa hartu
|
behar diat
, eta arropa aldatu.
|
|
|
–Hik badakik ezetz –erlojuari begiratu dio– Bueno, hi, taldekoak hor ibiliko dituk jo eta ke, eta ospa egin
|
behar diat
. Ikusiko gaituk, kontzertuaren ondoren.
|
|
|
–Bertso bat
|
behar diat
. Bertso bat hire mintzairan.
|
|
|
–Zera, oraintxe hasi
|
behar diat
lanean.
|
|
|
Eta Txerrarekin batera Playabarriko txabola-biltegia etorri zaio gogora. Jendearen begiradetatik kanpoko leku bat
|
behar diat
, Joxan, gauza batzuk gordetzeko leku ezkutu bat, besterik ez. Ez diat gehiago eskatuko.
|
|
|
badakik frontoian jokatzen?, ba, orduan burtsan jokatzen ere badakik, ez zakiat ba, defenditzen zen Goio, hik nahi duana esango duk baina nik frontoiarena garbiago ikusten diat, tira, orduan ez hadi gehiago kezkatu eta jokatu frontoian, eta uztak burtsa Armanirentzat, Armanirentzat?, Goio harrituta, ez duk izango, berriz irri egiten zioten, izango ez duk ba, nondik uste duk ateratzen duela bestela, horren traje bakoitzak hire pagaren erdia balio dik, Goio, mesedez, Goio, –hau Armani zen–, Goioren begietan irakurtzen zuen mesfidantzak asaldaturik, eta nork lortu zian KPI gehi bateko igoera, zer uste duk, gauza horiek traje eder bat eramateagatik lortzen direla?, ez horixe, gure indarraren kontziente direlako lortzen dituk, eta guk badakigulako nola tratatu jendilaje hori, nola erabili, nola kudeatu gure indarra, eta horrek, gaur egun, lehen ez bezalako gauzak eskatzen ditik, esaterako irudia, esaterako trajea, nire trajea hire buzoa duk, gauzak izugarri aldatu dituk, errealitatea bera aldakorra duk, lehen ere ez al genian horretaz hitz egin, trajea atrezzoaren parte duk, baina patronalaren aurrez aurrekoak gogorrak dituk, gogorrak gero, baita zera ere, esaten zioten orduan beste mihigaizto batzuek, baina ez al diok bibotea ikusi, Armaniren bibotea sarria zen, itxia, batek bertan edozer aurkitzea espero duen horietakoa, ez al diok bibotea ikusi, nik lehengoan bertatik langostino-azal bat ateratzen ikusi nian, horiek babokeriak dituk, Goio, patronalaren amarru zaharrak, borrokan kontsekuenteenak direnak desprestigiatzeko, horretan ez zagok aldaketarik, hori betiko errealitatea duk, hik hain ongi ezagutzen duana, Goio, hori jokabide betierekoa duk, dena den ulertzen diat, Goio, hain zuzen lehengoan hitz egin nian horretaz beste hainbat konpañerorekin, konfiantzazkoekin, badakik gauza nola dagoen gaur egun, garai berriei egokitzeko ahalegindu beharra zagok, lehen pentsaezinak irudituko litzaizkigukeen soluzioak, ez duk afiliatuentzako plan bat, ezin zaiok horrela deitu, baina sindikatuak ez dik begi txarrez ikusten, urte luzeetako afiliazioa daramaten kideentzat duk, bakarrik, eta pentsatu diagu agian hik, bakoitzak hainbeste jarri behar dik, nahi duenak, noski, nahi ez duenak ez dik jarri behar eta ez duk deus gertatzen, gero sindikatuak eramango dik irabazien ehuneko hainbeste, gainerakoa norberarentzat, joño, Armani, esaten didazun hau, ez nuen sekula pentsatuko, ez al zaizu iruditzen pixka bat, nola esango nuke, gure estilotik, gure etikatik kanpo, etika, etika, erraz esaten duk etika, esadak, Goio, hogeita hamabost urte buzoarekin ibilita, hiru txandatan, eta uste al duk hiri kontu eske etortzeko eskubidea eduki dezakeenik inork, urlia, sandia eta berendia sartu dituk, guztiz legala duk, errealitate aldakor honetan zilegi duk kapitalaren tresnak klase-ikuspegi batekin erabil ditzagun, zilegi eta logikoa, ezin gaitezkek atzean geratu, ez kezkatu etikagatik, etika-arazo faltsuengatik, ez zakiat, zioen bere artean Goiok, niregatik igual ez nikek egingo, baina familiarengatik, andrea eta semearengatik, semeak uste dik bere aita tonto hutsa dela, ez duk diru asko baina bizi osoko aurrerakina duk, edo ia, ateratzen denarekin etxean obra egingo genikek eta semea bidaltzen ahalko genikek kanpora ingelesa ikastera, Armanik arrazoi dik, ez diat kezkatu behar horregatik, eta zer arraio, ez ditek esaten, ba, mihigaiztoek, Armanik ordu sindikalak aprobetxatzen dituela bere swing-a edo dena delakoa hobetzeko, orduan, zergatik ez ni... ez diat kezkatu behar horregatik, baina ez, esaten zioten beste lankide maltzur samar batzuek, ez kezkatu horregatik, kezkatu beste honengatik, eta berripaper bat erakusten zioten, non esaten baitzen planta itxi eta beste norabait eramango zutela, gaur jan dituan lentejak zorretan jan dituk, bai horixe, baina kreditua bukatu zaik, ez zagok lenteja gehiagorik, garaiz baino lehen azken tanta arte zukututako limoia haiz, hik ez duk jada limoi-urik ematen, kitto beraz, baina lentejak ...kezkatu horregatik, kezkatu beste honengatik, eta berripaper bat erakusten zioten, non esaten baitzen planta itxi eta beste norabait eramango zutela, gaur jan dituan lentejak zorretan jan dituk, bai horixe, baina kreditua bukatu zaik, ez zagok lenteja gehiagorik, garaiz baino lehen azken tanta arte zukututako limoia haiz, hik ez duk jada limoi-urik ematen, kitto beraz, baina lentejak jaten segitu
|
behar diat
, hor konpon, hi, Goio, hori ez duk euren problema, jabeena, alegia, Armani, Armani, noizko alternatiba famatu hori, urteak dituk esaten duala ez dela biharko, baina ordutik bihar asko pasatu dituk, edozer baino lehen, ez gaitezen urduri jar, antola gaitezen, gainerako sindikatukook eta gainerako lankideok, orokorrean, bat datoz, egoera larria da, bai, baina guk ere indarra daukagu, manifestazio b...
|
|
|
– Ura, gidatu egin
|
behar diat
.
|
|
2007
|
|
|
–Nik ere izena aldatu
|
behar diat
–, esan zuen Eduk bat-batean.
|
|
|
–Ez: euskaraz jarri
|
behar diat
izena?.
|
|
|
–Nire jendearekin geratu
|
behar diat
, Jesus! Alkatea nauk!
|
|
|
– Hire anaiari buruzko gauza bat kontatu
|
behar diat
. Kafe bat hartuko diagu bihar?
|
|
|
– Egurrezko kutxatzar bat zaukatek biltegian nire izenean. Laguntza
|
behar diat
berehala.
|
|
|
– Akituta natxiok. Datorren hilabetean oporretan joango nauk, bi aste, iaz ez ninduan atera eta
|
behar diat
.
|
|
|
Hala nola, oraingo haragia denboran baino zailagoa duk, mastakatzeko indar gehiago
|
behar diat
, nahiz mozteko ere beharrik ganibeta xorrotxagoa duan. Bazkaltzeko denbora bera luzeagoa zitak, eta etxekoek zein laster jaten duten harritzen nauk.
|
|
|
Denak urruntzen ari dituk, ene etxetik eta herrirako bidea doblatu duk, eta gainera lehenago sekulan ikusi ez nituen patar batzuetaz ere gehitua izan duk. Eta izugarri dena, autobusa hartu behar dudanean, beti presan duk, lasterka joan
|
behar diat
haren kausitzeko, usaian ni heltzen nintzelarik baino goizago abiatzen zidak.
|
|
|
Berrikitan, ene lantegiko erretretadun batzar batetan izan nauk eta harritu nauk ikustearekin zer ñiñiak hartzen dituzten orain langile gisa! Halere, aitortu
|
behar diat
guk ginen baino ongi ikasiagoak direla: batek baino gehiagok" Jauna" deitu nik eta etxerat ari nintzela, laguntza ere eskaini didataie karrikaren zeharkatzeko.
|
|
|
— ale... joan
|
behar diat
...
|
|
|
— Hamar urte dituk egun eta nik aldiz soberaxko aintzina segitzeko. Ondoko bat
|
behar diat
, aditua den bat, ene familiakoa, eta alabarik ez izanez, hi hait hautatua horretarako, erran zion Maritzak ondotik. Beraz gizondua haizelako marka izanen duk hau hiretzat.
|
|
|
... baina, azken gauza bat egiteko gelditzen zaitak, eta utzi behar nauk bakarrik, hixtu-soinua jo
|
behar diat
, hitzemana nioan, zeru-gorenetan airean dabilen hegazti basari agur bat egin behar diat, ene senide-arraren arima berekin daramala, haren gogoa goiko hodeietan zehar aira dadin, kearen lanbroen eta lainoen artean murgil dadin... igitu behar diat... ene gorputza mugitu... eskuak gora, ileak harro... suaren itzalak egin mugimenduak jarraiki behar ditiat...
|
|
|
... baina, azken gauza bat egiteko gelditzen zaitak, eta utzi behar nauk bakarrik, hixtu-soinua jo behar diat, hitzemana nioan, zeru-gorenetan airean dabilen hegazti basari agur bat egin
|
behar diat
, ene senide-arraren arima berekin daramala, haren gogoa goiko hodeietan zehar aira dadin, kearen lanbroen eta lainoen artean murgil dadin... igitu behar diat... ene gorputza mugitu... eskuak gora, ileak harro... suaren itzalak egin mugimenduak jarraiki behar ditiat...
|
|
|
... baina, azken gauza bat egiteko gelditzen zaitak, eta utzi behar nauk bakarrik, hixtu-soinua jo behar diat, hitzemana nioan, zeru-gorenetan airean dabilen hegazti basari agur bat egin behar diat, ene senide-arraren arima berekin daramala, haren gogoa goiko hodeietan zehar aira dadin, kearen lanbroen eta lainoen artean murgil dadin... igitu
|
behar diat
... ene gorputza mugitu... eskuak gora, ileak harro... suaren itzalak egin mugimenduak jarraiki behar ditiat...
|
|
2008
|
|
|
Psikiatrak esaten zidak behar dudala tratamendua. Tratamendua
|
behar diat
!
|
|
|
–Bizirik larrutu
|
behar diat
.
|
|
|
hain sentitu zen artikuluak zioenarekin bat eginda, non gurari apetatsu bat piztu baitzion markes jaunari, gero eta gurariago egin zitzaiona, gero eta apetatsuago, beste pauso bat ematera bultzatu zuena: nik neuk ere erosi egin
|
behar diat
, bada, zer arraio!, baita berandu gabe erosi ere, bazuen markes jaunak, halaber, alde histrioniko bat, besteengandik erremediorik gabe bereiztera zeramana, eta hark ere izango zuen erabakian zer esanik?, hartarako udako oporretan egin behar zutèn bidaiaz baliatzen zela:
|
|
|
–Zenbat bider esan
|
behar diat
Honoratoz ez abusatzeko. Hi baino hiru urte gazteagoa duk!
|
|
|
–Hirekin hitzzz egin
|
behar diat
, ssserio? –berrekin zion Beñardok.
|
|
|
–Bai. Izan ere, bihar artalde bat erosi
|
behar diat
–Zer iruditzen zaik, Gaudentzio?
|
|
|
–Rona, errepikatu zuen?. Alde egin
|
behar diat
hemendik. Rona!
|
|
|
KEVIN.-Papera
|
behar diat
. Txiskerorik bai?
|
|
|
Nik, zera... (aitzakia bilatuz) etxera joan
|
behar diat
. Ama sutan jarriko zaidak bestela.
|
|
|
Orduan ezin nauk medikuak begiratzera joan! Zer esan
|
behar diat
–Berehala konturatuko dituk.
|
|
|
KAR.-Hoa heu. Tailer bateko telefono bat
|
behar diat
...
|
|
|
GERMAN.-Kofradiatik ere pasatu
|
behar diat
txalupen baimenak jasotzera eta?
|
|
|
KEVIN.-Botaka egin
|
behar diat
.
|
|
|
ANDONI.-Erantzuna
|
behar diat
, Koldo.
|
|
|
Milesker eta barkaidak! Baina gorriak ikusten ari nauk, ze lanera joan
|
behar diat
eta mina disimulatu ezinik nabilek.
|
|
|
RAKEL: Orain joan egin
|
behar diat
, Kevin, baina Agurtzaneren aurrean babestuko haut, lasai. (Musu kopetan) Hoa medikuarengana; sukar handia daukak.
|