|
2007
|
|
|
Aurpegi bat ezagutzea, adibidez. Zaila bai,
|
baina
ez ezinezkoa; ordenagailuak garun baten antzera egiten badu lan, gauzak aldatu egiten dira.
|
|
|
Baina, bi gauza horiek kenduta, beste guztia PANS izeneko nabigazio plataformak (Portable Avanced Navigation Suport) egiten zuen; ordenagailuz, GPSz eta beste hainbat sistemaz osatutako multzo batek. Geroztik, gidaririk gabeko auto robotikoen mundua asko aurreratu da,
|
baina
ez hainbeste software mailan. PANS sistemak integratua zuen softwarearen antzekoak erabiltzen dituzte gaurko auto robotikoek; programa horiei esker, ordenagailuek garun baten funtzionamendua simulatzen dute.
|
|
|
Haien kabuz ezin direnez mugitu, hainbat estrategia garatu dituzte, inguruan dituzten baliabideei probetxua ateratzeko. Besteak beste, animalientzat jangarri bihurtu dituzte fruituak,
|
baina
ez haziak. Hala, animaliaren batek fruituren bat jaten badu, mamia kenduko dio, baina hazia kalterik jasan gabe kanporatuko du askotan.
|
|
|
Landareek berez ekoizten dituzte fruituak, bai,
|
baina
ez guretzat, gizakiontzat. Landare askoren bizi zikloaren zati bat dira fruituak, ugaltzeko beharrezko bitartekariak, hain zuzen, landarearen haziak izaten baitituzte.
|
|
|
Gainera, bareak espezie hermafrodita sekuentzial protandrikoak dira, hau da, ale bakoitzak sexu biak ditu,
|
baina
ez aldi berean: lehenengo arrak eta ondoren emeak dira.
|
|
|
Agerraldia 2006ko irailean detektatu zuten, eta berehala ohartarazi zituzten Munduko Osasun Erakundea eta Nigeriako osasun arduradunak,
|
baina
ez zuten zabaldu, beldur baitziren txertoaren aurkako iritzia sendotuko zela. Orain, ordea, ikusita poliomelitis kasuak ugaritzen ari direla, publiko egin dute eta kanpainarekin jarraitzeak duen garrantzia nabarmendu dute.
|
|
|
Izarren jaiotzaren teoria zabalduenak dio galaxien baitan sortzen direla, horien eboluzioarekin lotura estuan. Galaxietatik kanpo aurkitu izan dira izarrak,
|
baina
ez dute teoria zalantzan jarri, jatorrizko galaxiatik kanporatuak izan zirela pentsatu izan baita, gertaera bereziren baten eraginez. Bada, izarrak galaxietatik kanpo ere sor litezkeela pentsatzera bultzatu dituen aurkikuntza bat egin dute astronomoek:
|
|
|
Izarren jaiotzaren teoria zabalduenak dio galaxien baitan sortzen direla, horien eboluzioarekin lotura estuan. Galaxietatik kanpo aurkitu izan dira izarrak,
|
baina
ez dute teoria zalantzan jarri,
|
|
|
XVII. mendearen hasieran egin zituzten lehenengo lanak, eta, harrezkero, zenbait matematikarik, haien kalkuluetan, zenbakia lortu zuten emaitzatzat,
|
baina
ez ziren ohartu emaitza horiek guztiak zenbaki bakarra zirela. Adibidez, 1661ean Christian Huygensek identifikatu zuen. xy= 1 kurba aztertzen ari zela, jakin nahi izan zuen 1 zenbakiaren eta beste zein zenbakiren artean hartzen duen kurba horrek 1 balioko azalera (beheko irudiari begiratu).
|
|
|
Alderdi negatiboa, berriz, izan daiteke ezin dudala denetarik egin, nire jarduera mugatu behar dudala. Oso erakargarria da denetik egiten saiatzea,
|
baina
ez dut denbora nahikorik. Horretaz gain, batzuetan jendeak uste du denetik dakidala, arazo guztietan aditua naizela, eta azaldu behar izaten dut ez dela horrela.
|
|
|
Beraz, norberaren gorputza eltxoentzat erakargarri bihurtzen duten substantziak bezala, nazka ematen dietenak ere badaude; esate baterako, kolesterolari edo hipertentsioari aurre egiteko erabiltzen diren botikenak. Eltxoek kolesterola eta bitamina derrigorrean behar dituzte,
|
baina
ez dira berez sortzeko gai; hortaz, bai kolesteroletan eta bai bitaminatan aberats diren pertsonak asko estimatzen dituzte.
|
|
|
Arrautzetatik jaiotzen dira tximeletak, bai,
|
baina
ez da intsektu hegodun dotore hori arrautzatik ateratzen dena, beldarra baizik. Beldarra, jaio orduko, jaten hasten da, eta gose aseezinez jan eta jan aritzen da, hazi eta hazi, harik eta krisalida osatzeko garaia iristen zaion arte.
|
|
|
Biraka ari den edozein gailuk jokabide miresgarria izan dezake. Magia dirudi,
|
baina
ez da; senak agintzen digunaren kontrako jokabidea besterik ez da. Jokabide hori aprobetxatu egiten du teknologiak.
|
|
|
giroskopio batek propultsatutako autobusa. Suitzan erabili zuten 1950eko hamarkadan,
|
baina
ez zen gidatzeko erraza. Museudantu
|
|
|
Energia txikiko lantegia da. Eguzkiak elementu arinak sor ditzake, karbonoa eta nitrogenoa adibidez,
|
baina
ez ditu inoiz sortuko nikela, zilarra edo urrea, esaterako.
|
|
|
Materia ilunaren bilaketak ez du arrakastarik izan, ordea. Bilatzeko saiakera asko egin dira,
|
baina
ez dute lortu materia hori detektatzea. Arazo horrek beste irtenbide bat du:
|
|
|
Bestalde, Deba aldean, badaude egitura batzuk, itxura batean fosilen tankerakoak,
|
baina
ez dira fosilak, mineralak baizik. Pilota baten modukoak dira eta septarea izena dute.
|
|
|
Horrexegatik, gaur egungo ingeniaritzan eta teknologian matematika tresna bat da,
|
baina
ez da tresna bakarra. Hau da, auto bat egitean, eredu matematikoak erabiltzen dira, bai; baina, horrez gain, laborategiko esperimentuak eta hainbat proba egiten dira.
|
|
|
Tira, gaztea bai,
|
baina
ez horrenbeste. Begira, unibertsitatean 18 urterekin sartzen gara, eta askotan ez gara ateratzen.
|
|
|
Anfibioentzat, berriz, tranpa latzak dira ubideak. Argazkiko arrabioak sartu dira,
|
baina
ez dute ateratzerik. M.M. Elosegi
|
|
|
Grabitatea buruhauste handia da fisikarientzat. Edonorentzat begi bistakoa den indar hori oso ondo azaldu zuen Einsteinek erlatibitatearen teoria orokorrean,
|
baina
ez dator bat mekanika
|
|
|
Grabitatea buruhauste handia da fisikarientzat. Edonorentzat begi bistakoa den indar hori oso ondo azaldu zuen Einsteinek erlatibitatearen teoria orokorrean,
|
baina
ez dator bat mekanika kuantikoarekin. Hor dago koska.
|
|
|
2005ean, adibidez, Cosmos 1 bidali zuten, baina koheteak huts egin zuen, eta ez zuten lortu orbitan jartzerik. 2006an, berriz, Soraseiru sabupeiro do eguzki belaontzia bidali zuten,
|
baina
ez zuten lortu ongi zabaltzea.
|
|
|
Espazioaren kolonizazioa zientzia fikzioko gai jorratuenetako bat da,
|
baina
ez hori bakarrik: hainbat espazio programaren epe luzeko helburua ere bada espazioan giza koloniak ezartzea.
|
|
|
Estres egoera baten ondoren, batzuetan, depresioa datorrela konturatu dira. Estres egoera hori larria izan liteke (laneko jazarpena, etxe barruko biolentzia, senitarteko baten heriotza...),
|
baina
ez dauka zertan hala izan.
|
|
|
Satelite bidezko kokatze sistema gurpilaren bira kopurua neurtzen duen pertsonaren parekoa da, desberdintasun batekin; gurdira igotzen denean, atzean etzan eta loak hartzen du. Esnatzen denean, arduratu egiten da eta distantzia jakin nahian hasten da; badaki une horretan gurpila bira erdian dagoela,
|
baina
ez daki zenbat bira oso eman dituen. Ziklo anbiguotasunaren kasu bera da:
|
|
|
Ziklo anbiguotasunaren kasu bera da: hartzaileak badaki desfasea zenbatekoa den,
|
baina
ez zenbat ziklo oso diren.
|
|
|
Jo dezagun X kromosomarekin lotutako gaixotasun baten eramailea den emakume batek ama izan nahi duela,
|
baina
ez duela nahi seme alabek gaixotasuna garatzerik. Orduan, alaba bat izango duela ziurtatu behar da.
|
|
2008
|
|
|
Ahalik eta atomo gehienek oszilatzea lortu behar dute, oszilazioaren neurketa zehatzak egin ahal izateko. Gainera, beste arazo bat dago; mikrouhinak maserren bitartez igortzen dituzte (mikrouhinetako laserrak),
|
baina
ez dago maser perfekturik. Maser zehatzenak ere ez du igortzen maiztasun bakar bateko erradiazioa.
|
|
|
Horren harira, 120 glikoproteinaren aurkako txertoarekin egindako III. faseko bi entsegu klinikoren emaitzak argitaratu ziren 2005 eta 2006 urteetan merkaturatu aurreko azken fasea da III.a. Emaitzek erakutsi zuten txertoa 120 glikoproteinaren aurkako antigorputz kopurua areagotzeko gai izan zela,
|
baina
ez zela gai pertsona osasuntsuak GIBaren kontra immunizatzeko. Hau da, 120 glikoproteinaren aurkako antigorputzekin txertatutako pertsonek txertatu gabekoek bezainbeste aukera dute GIBarekin kutsatzeko.
|
|
|
Londresen, berriz, hirigunera sartzeko kobratzen hasi zirenean konpondu zen trafikoa, eta Danimarkan ibilgailuen jabeei zergak asko igotzen zaizkie. Gehiengoaren nahiaren kontrako erabakiak dira,
|
baina
ez da maniobra tarte handirik izango.
|
|
|
Bada, behin, duela hamar urte, ikasleentzako hitzaldi batzuk prestatzea bururatu zitzaidan, klasean kontatu ezin diren gauzak kontatzeko, klaseen osagarri moduan. Adibidez, hitzaldi haietan mapei buruz hitz egin nahi nuen; klaseak mapak egiteko tresnei buruzkoak izaten ziren,
|
baina
ez nuen aukera handirik izaten mapekin lotutako istorioez hitz egiteko. Geometrian zeharreko ibilaldi bat izeneko hitzaldi ziklo bat sortu nuen.
|
|
|
Azkenean, harreman pertsonal baten ondorioz sortu zen dena, prentsa bulegoan zegoen pertsona batek harreman oso ona zuelako Radio Euskadiko Iñaki Espigarekin. Hasieran ideia ona iruditu zitzaien,
|
baina
ez ziren ausartzen martxan jartzen. Udaren zain egon behar izan genuen.
|
|
|
Lan serioa da, ondo egina, eta nire unibertsitateko lantzat hartu lukete. Egia da errektoreak berak eta beste lankide batzuek esaten dutela lan garrantzitsua dela,
|
baina
ez da oraindik guztiz nire lanaren zatitzat hartzen. Nik uste dut ezagutzak erabatekoa izan lukeela.
|
|
|
Baina, esan bezala, lan hori bukatu gabe dago oraindik. Beraz, orain, arazoak sortu ahala konpontzen saiatzen dira, ahal bezain ongi,
|
baina
ez dute ziur jakiten hartzen dituzten neurriak benetan egokiak edo nahikoak diren edo ez.
|
|
|
Ez denez oso harrapari eraginkorra, ezinbestekoa du elikagai iturri oparoa izatea. Oparoa bai,
|
baina
ez edonolakoa; intsektuen uretako larbak jaten ditu, batez ere ur kalitatearekiko oso sentikorrak diren larbak.
|
|
|
Orain ditugun emaitza berriekin, neurketak eginak daude eta oso itxura ona dute. Emaitza berri hauek argitaratu aurretik laginak karakterizatzea geratzen zaigu mikrografia eta karakterizazio kimiko bana egitea,
|
baina
ez dut uste hilabete gutxian burutzeko eta argitalpen berri bat egiteko arazorik izango dugunik.
|
|
|
Gehiengoaren nahiaren kontrako erabakiak dira,
|
baina
ez daukagu maniobra tarte handirik. Ez hidrogenoak, ez petrolioak, ez eta bioerregaiek ere:
|
|
|
Gertatzen dena da garai horiek ez dutela denbora asko irauten naturan; lehorraldi baten ondoren beti egiten du gora euri kantitateak. Beraz, lehorraldiak jasatera bai,
|
baina
ez daude moldatuta mugagabe lehorraldian bizitzera.
|
|
|
Gehienetan ez da probatu ere egiten haurdunekin botikek zer eragin duten umekietan. Jakina, probatzea arrisku handia da,
|
baina
ez probatzeak eragiten du ez jakitea zer botika erabil daitezkeen emakume haurdunen eritasunak tratatzeko eta zein ez. Hortaz, haurdunaldian zehar emakumeei ez diete ia botikarik ematen, eta, ematen dizkietenean, batzuetan ez dute jakiten umekian eraginik izango ote duten.
|
|
|
Efektua lortzen da,
|
baina
ez da oso teknika ona, koloreak distortsionatzen dituelako. Irudia gaizki fokatuta geratzen da, eta filtroak berak konpentsatu behar du distortsioa.
|
|
|
Erreakzio ezaguna da azukreen eta aminoazidoen artekoa,
|
baina
ez zuten uste garagardoa egiten den kondizioetan erreakzio hori gerta zitekeenik. Ikertzaileek jakin nahi izan dute nola eragiten duen erreakzio horrek garagardoaren zaporean, eta, horretarako, erreakzioa gerarazten duen konposatu bat gehitu dute prozesuaren erdian.
|
|
|
Horrek adierazten du geneak beharrezko eginkizun bat duela mintzamenean,
|
baina
ez dela, inolaz ere, nahikoa. Horregatik esaten dizut ez dela mintzamenaren genea, puzzle handi horretan beharrezkoa den gene bat baizik.
|
|
|
Artikulu batean, Berwick izeneko zientzialari batek informatika sistema bateko inprimagailuarekin parekatu zuen FOXP2 genea. Hau da, esan zuen sistemaren osagai bat dela,
|
baina
ez dela ezinbestekoa. Nola ikusten duzu zuk?
|
|
|
J. Martel ek eta J. Young-ek egindako ikerketan, nanobakterioen moduko partikulak sortu dituzte giza sueroa eta kaltzio karbonatoa nahasita. Emaitza horiek giza sueroan berez hazitako ustezko nanobakterioekin parekatu, eta berdin berdinak direla ikusi dute,
|
baina
ez dute DNAren edo RNAren arrastorik aurkitu. Ondoren, edozein bizidun hiltzeko adinako erradiazioa eman, eta sortutako partikulek ez dute batere aldaketarik izan.
|
|
|
Kaltzifikazio prozesuekin lotu izan dira beti, eta bost bat egunean behin ugaltzen direla aipatu izan da,
|
baina
ez da inoiz lortu DNAren edo RNAren arrastorik isolatzea. Artikulu batean lortu zutela esan zen, baina PCR teknikaren ohiko kutsadura izan zela baieztatu zen ondoren.
|
|
|
Duela urte batzuk aurkitu zuten nola biderkatu hamster infektatuen odolean zeuden prioiak, eta, gainera, prioiei lotzen zaien erretxina bat aurkitu zuten. Horrek asko errazten zuen prioiak detektatzea,
|
baina
ez zekiten pertsonentzat balio ote zuen, eta, hala ere, egunak behar ziren diagnostikoa egiteko.
|
|
|
Oxigenoaren isotopo ugariena da oxigeno,
|
baina
ez da bakarra. Hori bezala, oxigeno eta oxigeno ere isotopo egonkorrak dira; nekez sortzen dira, ordea, eta, horregatik, oso proportzio txikian daude.
|
|
|
Nanopartikulak: txikiak,
|
baina
ez hutsalak
|
|
|
Ez dago oso argi zein zen Urdanetaren zeregina. Batzuek esaten dute Elkanoren morroi joan zela,
|
baina
ez dirudi hori egia denik. Espedizio hartan Elkano hil egin zen, eta haren azken nahia Urdanetak jaso eta sinatu zuen; morroi batek nekez egingo zuen horrelakorik.
|
|
|
Appending (Kopia amaieran): Aurreko adibidearen ideia bera da,
|
baina
ez da aurrekoa bezain astuna denboraren aldetik. Programazioaren bidez, fitxategiaren hasieran jauzi bat txertatzen da, birusa egikaritzeko, eta birusaren amaieran beste jauzi bat, kutsatutako fitxategiaren jatorrizko iturburu kodera.
|
|
|
Gainera, biltegiaren azkeneko arduraduna Norvegiako gobernua da. Gaur egun, zuzen eta fidagarritzat jotzen da gobernu hori,
|
baina
ez dago esaterik aldatuko ote den.
|
|
|
Gainera, materiaren eta antimateriaren arteko oreka ere aztertuko dute. Ustez, unibertsoaren hasieran biak sortu ziren,
|
baina
ez kantitate berdinetan; elkarren kontra talka egitean desagertzen direnez, argi dago materia gehiago sortu zela antimateria baino; kolisioetan antimateria guztia desagertu zen, baina materia pixka bat geratu zen, eta horregatik existitzen gara. Prozesu hori ikertuko dute LHC azeleragailuaren bitartez, protoiak eta antiprotoiak sortuz eta elkarren kontra talka eginaraziz.
|
|
|
Masa ezin azalduta, egoera larrian zeuden fisikariak XX. mendearen erdialdean. Teoria oso ona zuten aurkitutako partikulak ulertzeko,
|
baina
ez zuen azaltzen partikulen masa. Nahitaez, aintzat hartu behar zen akats hura, eta konpondu.
|
|
|
Eñaut Elorrieta Kez Zazpiko abeslari eta fisikaria; Gala Moreno, denboraldi luzeak Indiako Itsasoan ematen dituen ikertzailea; eta Nikaraguatik bueltatu berri den Ainhoa Jimenez ikaslea. Gai gehiago ere baditu,
|
baina
ez dizkigu guztiak orain kontatu nahi izan. Sekretu bat:
|
|
|
Garbigailua martxan jarri den aldi berean, sukaldeko bozgorailuen bolumena igo egin da, Mikelek era egokian entzuten jarrai dezan. Gainera, telefonoaren abisu bereziaren mekanismoa martxan jarri da; horri esker, inork telefonoz deitzen badu, Mikel dagoen gelan soinu berezi batek joko du,
|
baina
ez Ane dagoen gelan. Afaria prestatzen amaitu baino lehenago, telefonoak jo du, eta deitu duen pertsonaren izena entzun da bozgorailutik.
|
|
|
Koldo Saratxagak dioena etxearen kasura aplikatzen badugu, argi ikus daiteke adimen gabeko etxea sinfonia moduko bat dela: zuzendari bat dago, erabiltzailea, eta musikariak gailuak dira, bakoitzak bere instrumentua eta partiturako zati bat jotzen du,
|
baina
ez da gai inprobisatzeko eta ekimena izateko. Etxe adimendunaren kasuan, berriz, ez dago zuzendaririk, baina gailuen artean lortzen duten emaitza bera da:
|
|
|
Atal hau konposizio sistemaren zatirik garrantzitsuena da; izan ere, sistemaren adimena hemen kokatzen da,
|
baina
ez litzateke ezer aurreko bi sistemak gabe. Arrazonamendu sistema gai da, testuinguruarekiko sentikortasun sistemari esker, gailu bakoitzak bere inguruan zer duen jakiteko, hau da Mikel non dagoen, telebista piztua dagoen ala ez, eta abar.
|
|
|
Gizakia sortu aurretik ere existitzen zen Ilargia, eta betidanik liluratu izan gaitu, milaka urtetan,
|
baina
ez dugu sekula haren atzeko aldea ikusi.
|
|
|
Ilargiko harrien datazioak frogatu zuen 4.500 milioi urte inguru zeuzkatela, Lurreko harrien antzera; beraz, biek dute adin bera. Teoria horrek azaltzen du, baita ere, zergatik den Ilargiaren dentsitatea (3,3 g/ cm 3) Lurraren gainazalaren dentsitatearen antzekoa,
|
baina
ez Lurraren nukleoarenaren antzekoa. Hala ere, teoria horrek baditu zenbait hutsune:
|
|
|
Hirugarren teoria batek dio, espazioko eskualde berean edo oso hurbil sortu zirela biak batera,
|
baina
ez zirela elkartzera iritsi [10]. Teoria horrek saihestu egiten du zorizko harrapatzearen gertakizun probabilitate gutxiko hori, baina ez du azaltzen zergatik dituzten hain konposizio ezberdinak.
|
|
|
Hirugarren teoria batek dio, espazioko eskualde berean edo oso hurbil sortu zirela biak batera, baina ez zirela elkartzera iritsi [10]. Teoria horrek saihestu egiten du zorizko harrapatzearen gertakizun probabilitate gutxiko hori,
|
baina
ez du azaltzen zergatik dituzten hain konposizio ezberdinak. Biak batera eta espazioko eskualde berean sortu balira, konposizio berdintsuak izan lituzkete.
|
|
|
Mekanikoki eragindako mina zimiko egitean edo ziztatzean sentitzeko gai da,
|
baina
ez jatorri kimikoa duen mina. Adibidez, kapsaizinak, piperrak min egiten dituen substantziak, ez dio erredura sentsaziorik eragiten larruazalarekin kontaktuan jartzean.
|
|
|
Esate baterako, kontuan hartu behar da kiralitatea, atomoen arteko loturen asimetria, alegia. Beste kimika mota batzuetan ere azaltzen dira ezaugarri horiek,
|
baina
ez dira hain arruntak.
|
|
|
Ingurura begiratuta, bere espezieko zein beste espezie batzuetako burruntzi mordoa ikusten du. Horiekin guztiekin lehiatu da, bizitzaren alde gordinena eta krudelena ezagutuko du;
|
baina
ez dauka beste aukerarik, aurrera egin nahi badu. Inguratzen diren guztiak uxatzeko esaten dio senak.
|
|
|
Aurkikuntza hura egiten ari ginela, ikusi genuen garrantzitsua zela;
|
baina
ez besterik. Emaitza berri bat zenez, garrantzitsua zela bagenekien, baina ez geneukan neurriaren ikuspegirik.
|
|
|
Aurkikuntza hura egiten ari ginela, ikusi genuen garrantzitsua zela; baina ez besterik. Emaitza berri bat zenez, garrantzitsua zela bagenekien,
|
baina
ez geneukan neurriaren ikuspegirik.
|
|
|
Difusioa deitzen zaio horri. Eta, bestetik, osmosia dago, hau da, tartean mintz erdiiragazle bat dagoenean urari pasatzen uzten diona,
|
baina
ez solutuei ura solutu kontzentrazio txikia dagoen aldetik kontzentrazio handiko aldera pasatzen da. Edo, beste modu batera esanda, uraren difusioa da osmosia.
|
|
|
1919an ere bazeuden auto elektrikoak,
|
baina
ez zuten gaur egungoen antz handirik. Boyertown Museoa; Teslamotors
|
|
|
bateriak elektrizitate sarera entxufatuta kargatzen dira eta horretarako denbora behar da, ez dute autonomia gehiegi, eta ez dute abiadura handia harrapatzen. Horregatik guztiagatik, egokiak dira hiri barruko joan etorrietarako,
|
baina
ez bidaia luzeetarako.
|
|
|
Horien artean daude AMS espektrometroa (Alpha Magnetic Spectrometer) eta CAM modulua (Centrifuge Accomodations Module). Lehenengoak materia iluna aztertzeko balio du, eta bigarrenak grabitate kontrolatuan esperimentuak egiteko,
|
baina
ez bata ez bestea ez dituzte ISSra eramango, diru eta baliabide faltagatik.
|
|
|
Berez, hezegune naturalak erabil litezke poluitutako urak garbitzeko,
|
baina
ez da komeni hori egitea, ondorio oso kaltegarriak izan ditzakeelako, hezegunearen inguruko akuiferoak eta bestelako ekosistemak kutsa baitaitezke.
|
|
|
Inguru jakin batera ondo egokitzen diren banakoak sortzen ditu eboluzioak, eta gauza bera egiten dute algoritmo genetikoek. Adibidez, duela mila urteko gizon emakumeekin alderatuta, haiek baino hobeto moldatzen gara gaurko gizartean,
|
baina
ez ginateke hain ondo moldatuko bat batean garai hartan esnatuko bagina... Algoritmo genetikoek ematen dituzten soluzioak ez dira beti onenak izango, baina egoera jakin batean oso ondo moldatuko dira.
|
|
2009
|
|
|
PET tomografiak isotopo erradioaktiboak erabiltzen ditu,
|
baina
ez edozein, desintegratzean positroiak igortzen dituztenak bakarrik fluor adibidez. Positroiak oso azkar desagertzen dira; ezin dute iraun, elektroi batekin talka egin bezain pronto desegiten direlako, eta energia askatu.
|
|
|
Plano horretako atomoek, dagoeneko, ez dute elektroirik partekatu behar beste planoko atomoekin, eta horrek erabat aldatzen du egoera. Bi planoz osatutako egoeran, elektroi batzuk bi planoen arteko zirrikituan mugitzen ziren libre,
|
baina
ez oso azkar. Korronte elektrikoa erraz sortzen zen, baina erresistentzia pixka batekin.
|
|
|
Noski, grafenoa erabilgarria izango da mikroelektronikaren industrian, besteak beste, seriean fabrikatzeko teknika bat asmatzen bada. Zinta itsasgarriaren metodoa erabilgarria da ikerketa laborategi baten beharretarako,
|
baina
ez kantitate handiak lortzeko.
|
|
|
etxeak berotzeko energia kontsumoa% 75 inguru jaitsarazten du, eta hozteko kontsumoa% 50 inguru. Egia da hasieran egin beharreko inbertsioa nahiko handia dela,
|
baina
ez du ia mantentze lanik behar, balio bizitza 50 urtetik gorakoa da eta 10 urte inguruan berreskuratu ohi da inbertitutako dirua.
|
|
|
Guztira, anfibioei buruzko 23.942 ikerketa bildu dituzte; 1.075 espezie eta 73 substantzia kutsatzaile aztertzen dira ikerketa horietan. Eta, datuen arabera, anfibioak oso sentikorrak dira fenolaren taldeko substantziekiko,
|
baina
ez metal astunekiko, konposatu eta pestizidekiko. Azken substantzia horiek egindako kalteari aurre egiteko gaitasuna dute anfibioek, beste animalia motek bezainbesteko gaitasuna, behintzat, bai.
|
|
|
ikerketak erakutsi du desberdintasunak uste baino txikiagoak direla dio Eguzki Urteaga EHUko soziologoak, eztabaida taldeak eta adituei egindako elkarrizketak zuzendu zituen ikertzaileetako batek. Horrek erakusten du, Urteagaren ustez, gizarteak ezagutza maila bat duela,
|
baina
ez duela erabiltzen.
|
|
|
Ipar Euskal Herriko eztabaida taldeetan hainbat telebista eta irrati kanal aipatu dituzte maila oneko eta kalitateko edukiak ematen dituztenen artean, hala nola France 5 eta Arte telebista kateak, eta France Inter eta France Culture irratiak. Hego Euskal Herrian, berriz, telebista saio jakin batzuk baino ez dituzte aipatu, hala nola Teknopolis. Eta, aipatu bai, jendeak aipatu du programa ezagutzen duela,
|
baina
ez du gehiegi ikusten.
|
|
|
Garrantzitsua bai,
|
baina
ez da jendearen interesekoa
|
|
|
Molekula horrek izan zezakeen egituraren bila ari ginela, Buckminster Fuller arkitektoak egindako kupulekin gogoratu ginen, eta ohartu ginen aztarna egokia zela. Ordurako ikertzaile batzuek proposatu zuten molekula hori egin zitekeela,
|
baina
ez zuten susmatzen molekula hori berez mihiztatzeko gai zenik. Hori ulertu genuenean, egun batean idatzi genuen artikulua.
|
|
|
Horrek esan nahi du makina bat osagai giltzatu behar direla modu egoki eta zehatzean,
|
baina
ez soilik hori; sistema horrek irauteko gai izan behar du, baita kondizio aldakorretan ere. Esan nahi du, beraz, ez bakarrik antolatutako forma bat sortzea, baizik eta lortu behar dela, behin asmatuta, forma horrek bere burua antolatzea, irautea, eta eboluzionatzea; horiek baitira, azken batean, materia biziaren propietateak.
|
|
|
Munduan zehar sakabanatuta zeuden armadako pilotuei agindu zieten haien baseak zeuden lekuetako lizunak ekartzeko. Ehunka onddo berri lortu zituzten,
|
baina
ez zuten Flemingenaren errendimendua hobetzen.
|
|
|
Alde batetik, saguen fibroblasto zelulak birprogramatuz induzitutako zelula amak lortu zituzten; eta, bestetik, enbrioi baten bi zelulak fusionatuz, enbrioi tetraploide bat sortu zuten. Enbrioi tetraploideak plazenta eta enbrioia garatzeko beharrezkoak diren beste zelula batzuk garatzen ditu,
|
baina
ez animaliaren gorputza osatuko duten zelulak. Hala, enbrioi tetraploide horietan induzitutako zelula amak txertatu, eta enbrioi horiek sagu eme bati ezarrita, lortu dute induzitutako zelula pluripotenteetatik garatutako sagukumeak sortzea.
|
|
|
Rohrer bertan zegoen, bai,
|
baina
ez zuen hitzaldirik eman. Izan ere, DBHko 4 mailako eta Batxilergoko 1 eta 2 mailako ikasleekin Zientziaren Kutxagunean egin zuten topaketarako etorri zen.
|
|
|
New Yorkeko skyline berriaren diseinua da irudikoa,
|
baina
ez dirudi aurrera egingo duenik. Arg.:
|
|
|
Fenomeno hori 30eko hamarkadan plazaratu zen lehenengoz, eta, 70eko hamarkadaz geroztik, arretaz aztertu da. Horrela, batetik, herrialdeen artean ezberdintasunak edo aldakortasunak sumatu dira,
|
baina
ez teknikei lotutakoak, baizik eta osasun arloko profesionalen izaerari, praktika klinikoaren erari edo organizazio sistemei lotutakoak. Aldakortasunaren arrazoiak ugariak dira:
|
|
|
Arrakastak eta ustekabeak tartekatuta, nagusiki errusiarren eta estatubatuarren ibilbideei begiratzen die,
|
baina
ez haiei bakarrik. Txinako eta Brasilgo programetan izandako istripu batzuk ere aztertzen ditu.
|
|
|
Bigarren handiena Japonian dago, Nobeyama behatokian dio Itziar Aretxagak. 45 metroko teleskopioa da,
|
baina
ez dago gurea bezain toki onean. Gardentasuna ez da horren ona Japonian, eta teleskopioa ez dago horren altu; beraz, ur lurrunak asko xurgatzen ditu uhin milimetrikoak.
|
|
|
Hiru mila metrotik gorako hamar mendi baino gehiago aztertu zituzten, tartean Nevado de Toluca (Xinantecatl, 4.680 m), Cofre de Perote (Nauhcampatepetl, 4.300 m) eta La Malinche (Matlalcueyetl, 4.420 m) sumendiak. Mexikoko sumendirik altuenak 5.000 metrotik gorakoak dira (Citlatlaltepetl edo Pico de Orizaba 5.610 m, Popocatepetl 5.500 m eta Iztaccihuatl 5.220 m),
|
baina
ez ziren egokiak orografia aldetik, eta ez zen haien zeru milimetrikoaren kalitate probarik egin.
|
|
|
Fisikarioi gustatuko litzaiguke supersoken teoria naturan agertzen den benetako teoria den ala ez frogatzea,
|
baina
ez da erraza (nahiz eta jakin soka kosmikoak CMBaren bidez beha daitezkeela). Imajinatu dezagun, hala ere, esperimentu kosmologikoen bidez soka kosmikoak aurkitzen ditugula.
|
|
|
Gasak laborategiko ontzi batean bezala nahasiko balira, meteorologia zientzia zehatza izango litzateke. Haizea egongo litzateke, bai,
|
baina
ez legoke haize aldaketarik, eta ez litzateke eguraldia iragartzeko beharrik izango. Atmosfera ia geldikor egongo litzateke.
|
|
|
Beste aditu askok ere gauza bera esan dute: zelula amen ikerketan aurrerapauso handia dela,
|
baina
ez dela soluzio terapeutiko bat zelula ama berri horiek erabiltzea.
|
|
|
Gaur egun ikertzen diren beste zelula amek (hezur muinetik erauzitakoek, batez ere) ez dute balio kardiomiozitoak sortzeko. Beste zelula ama batzuk aktibatzeko balio dezakete (efektu parakrinoa deritzo horri),
|
baina
ez bihotzeko muskulua birsortzeko. Gainera, bihotzeko baten ondorengo tratamendua oso konplexua izaten da; adibidez, azkarregi gehitutako zelula amak hil egiten dira.
|
|
|
Grigori Perelmanek uko egin zion sariari. Nahi izango balu, esate hutsarekin emango lizkioteke domina eta dirua,
|
baina
ez dirudi hori inoiz gertatuko denik. Istorio bitxi hori kontatzera Sir John Ball ingelesa etorri zen Bilbora, BCAM zentroak gonbidatuta; hain zuzen ere, Perelmani saria eman ziotenean, IMU erakundearen presidentea zen Ball, eta, beraz, saridunak izendatu zituen batzordearen partaidea.
|
|
|
Ehun urte baino gehiago dituen problema baten soluzioa aurkitzea izan zen Perelmanen ekarpen baliagarria. 1904an, Henri Poincaré matematikari frantsesak teorema baten proposamena egin zuen,
|
baina
ez zuen frogatu. Frogatu gabekoak ez dira teoremak, aieruak baizik, baina norbaitek froga bat aurkitzen duenean, orduan bai, teorema bihurtzen dira.
|
|
|
Alferrik. Oso atsegina izan zen nirekin, azaldu zuen Ballek Bilbon eman zuen hitzaldian,
|
baina
ez nuen lortu hark iritziz aldatzea. Hala ere, 2006ko dominetako bat Perelmanentzat izango zen.
|
|
|
Beste figura geometriko guztietan ez da posible, baina bai esferaren baliokide diren guztietan. Ohiko esfera batean frogatuta zegoen horrela dela,
|
baina
ez zegoen frogatuta lau dimentsioko esfera baten kasuan (hiru dimentsioko gainazal batean, azken batean). Bitxia da, baina hortik gorako dimentsioetan frogatuta zegoen, eta ez lau dimentsiotan.
|
|
|
Gizakiarentzat gizakiarena da adibiderik ezagunena,
|
baina
ez perfektuena. Gizakion ikusmenak baditu zenbait inperfekzio:
|