|
2000
|
|
|
Nik beti izan nuen amarekin harreman ona. Oso zahartuta egon arren, kartzelara ere ahal zuen guztietan etortzen zitzaidan, Castelloneraino
|
azken
urteetan, pentsa! Laurogeitaka urte zituen!
|
|
|
Oso ondo pasatu genuen afari hartan. Hasieran serio antzean mintzatu ginen euskal literaturaz,
|
azken
urteotako joera arinzaleaz, poesiako liburuen urritasunaz, irakurle berrien premiaz, kritika arloko gabeziez, baina gero idazleei eta liburuei buruzko txisteak egiten hasi ginen eta azkenerako sekulako astakeriak bururatu zitzaizkigun.
|
|
2002
|
|
|
Luigik ere algara egin zuen. Aurreko hilabetean kendu berria zuten patata arrazionamendu arauetatik,
|
azken
urteetako ekoizpen ugariari esker hornidura ziurtatuta zegoela erabaki baitzuten agintariek.
|
|
|
– Trankil, ez nauk aspaldiko kontuez ariko;
|
azken
urteotako zerbait da.
|
|
2003
|
|
|
Asko aurreratu da minbizi kontuetan
|
azken
urte hauetan, dio Aldaba doktoreak. Egun batetik bestera agertzen dira tratamendu berriak.
|
|
|
Ez dut esango ni neu arte kritiko zorrotza naizenik. Haatik, faxista haren
|
azken
urteetako koadroan zegoena argi zegoen.
|
|
2005
|
|
|
Hogeita hamar urtez ari izan nauk Los Angeles hirian barna autoz barranda, Mike ene lankide beltzaranarekin. Hura Watts auzoan gertatu zen tiroketa batean eho zitean droga trafikatzaile batzuek, eta bakarrik suertatu nintzenean, bulego batean higatu nitian
|
azken
urteak.
|
|
|
– Zer egin duk hik
|
azken
urteotan aberatsago izaten saiatzeko?
|
|
|
Ez zuen bere hiria ezagutzen. Eraldatuta topatu zituen kaleak eta auzoak, etxe asko ari ziren eraikitzen
|
azken
urteetan. Bera Raymond Carver bihurtu zen eran –zergatik ez bada? – hildako idazleak ote ziren etxe barru haietan horma margotzaile?
|
|
2006
|
|
|
Nire bizitzako filmean neure gustuko eszenak eta irudiak izan dira, ez asko asko ere baina bai orduko mito zaharren ukiezintasun beldurgarri hura urratzeko lain behinik behin. Ez naiz urrutira iritsi, ez dut inork zeharkatu gabeko muga arriskutsurik hautsi, baina ziur naiz orduan izan nintzen gazte ameslari amarrugabeak miretsi egingo lituzkeela
|
azken
urteotan izan naizenaren kontu asko. Hitza hartu dut, hitz egin dut eta azaldu eta azaleratu egin ditut barnean nituen fantasmarik handienak, zikinenak, trabagarrienak, ezerosoenak.
|
|
|
Hildakoen kopuruari eta larritasun fisikoari dagokionean, egun Balkanetan bizitzen ari den gatazka ez da
|
azken
urteetako odoltsuena, eta beharbada ezta gaur egun munduan pizturik eta sutan dagoen gerrarik gogorrena ere. Ez da, beraz, hildakoek, zaurituek eta iheslariek sentiarazitako errukia benetan desosegatzen nauena.
|
|
|
Nahiz eta Donostian zerua urdin gardenez argitu, euriak eta lainoak inguratua irudikatzen zuen amaren farm zaharra. Oso gutxitan izana omen zen amaren etxean
|
azken
urteetan, eta beti euri eta lainoz inguratua agertzen omen zitzaion etxe haren irudia buruan.
|
|
|
Tunel batean sartu nahi dut, barau lasaia egin, ahanzturaren artxipelagoan uhartetxo bat neureganatu, inoren begiradapetik libre. Desintoxikazioa,
|
azken
urteotan lar berritu, lizundu eta pozoitu diren barne infernuetarainoko jaitsiera etsi eta ausarta, beldurrik gabea, berriro, aspaldiko partez. Nardatu edo mindu barik, hausturaren lilura hordia sentitzera iritsi, barneko hodi ilun lohiei ahalkerik eta beldurrik gabe begira, dardararik gabe, ezaxolaren lilura bere baitan bildurik duen begirada hotz zientifikoz.
|
|
2007
|
|
|
Luis Garciak jakin zuenez, enplegatuak izututa zeuden. Tolosa jaunak lehenengo egunean bertan kaleratu zuen neska gazte bat,
|
azken
urteetan enpresan izandako eraginkorrena, dirudienez aurretik Tolosarekin lan egindakoa.
|
|
|
Ez dut gogorik sofan bere alboan eserita denbora gehiago egoteko, Pedroren
|
azken
urteetako tronuan. Egongelatik sukaldera joan naiz zuzenean, etxeko arropak jantzi gabe, afaria prestatzeko asmoz.
|
|
|
Baionan bizi ginenean Txomin Iturberen ondoan hartutako argazkia, Arrueren estanpa, berriztatutako lanabes herdoilduak, gazte errepublikarrei gerra egitera dei egiten dien afixa, idorra. Hori eta entziklopediari hautsa astintzea izan da
|
azken
urteotako gure konpromiso politikoa.
|
|
2010
|
|
|
Ez zen hori izan, dena den, Atxagaren lana diplomaziarik gabe tratatzera eraman ninduena. Izatekotan, horretara bultzatu ninduena bere adineko edozein mutil osasuntsuk automatikoki eragiten didan seduzitzeko beharra da,
|
azken
urteotan –kontagailua atzeraka hasi zaidanetik– hain ondo ezagutzen hasi naizena. Atxaga horrekiko nire zintzotasun kritikoak, haatik, ez zion irribarrea itzali, ezta bere begi ezin beltzagoen distira lausotu.
|
|
|
Toki aldaketak, Ozeano Atlantikoa tartean jarri izanak, onura handia ekarri zigun. Arin sentitu ginen,
|
azken
urteen zama gainetik kenduta. Zuhurtziak manatzen zuena baino aise gehiago gastatu genuen, jatetxe, museo eta ikuskizunetan.
|
|
|
Nire liburuak irakurri ez dituztenek ere ezagutzen naute orain. Eta nire liburuen salmentek nabarmen egin dute gora
|
azken
urtean. Harriturik komentatu zidan fenomenoa nire argitaldariak, urteroko autore eskubideen txekea eskura emateko Bulebarreko Barandiaranen elkartu ginenean.
|
|
|
Amaiak, institutuko
|
azken
urtea amaituta, Euskal Filologia gogo biziz ikasteari ekin zion.
|
|
|
Hiltzera noala dakidala erabaki dut bizitzaren
|
azken
urteotako errepaso azkarra egitea, batez ere Euskaldunan lanean hasi nintzenetik gaurdainoko guztia koaderno batean idaztea. Gutun hau, kontakizun horren zatitzat gordeko dut.
|
|
|
Euskarazko kulturak itxarongo zuen, kulturgintzan zihardutenek ordura arte legez biziraungo zuten, ez zen inor hilko euskarazko kultura ez indartzeagatik. Erabakia aspaldi zuten hartua, Euskalduna ontziolaren
|
azken
urteetan mamitua. Guernica Bilbon.
|
|
|
18 urte betetzeko nituen 1984 hartan, Euskaldunaren itxieraren aurkako borrokak hasi zituzten sasoian. Institutuan
|
azken
urtea genuen, ontziolatik aurrez aurre, Deustuko zubipean, ibaiaz beste aldean dagoen Botikazar institutuan. Ikaskide nuen lagunik minenak Bego zuen izena, Bego Zamakona.
|
|
2011
|
|
|
– Galdetu al diozu zeure buruari zergatik ari den bere
|
azken
urtean hemen. Honezkero sinesteko moduko azalpena emango zizun.
|
|
|
|
azken
urteotan errepikatzen den argazki batera
|
|
|
Horrela esanda, eta are gehiago orain idatzita dakusadala, duelu baterako hitzordua dirudi edo ezkutuko lanen bat planifikatzekoa bestela. Ordubete barru kanposantuan, esan egin behar da gero, neroni
|
azken
urte mordoxka batean hiriaren beste muturrean bizi naizela jakinda, ze ziur naiz ondotxo zekiela.
|
|
|
Nekeza egiten zitzaion hastea, itzulingurua eskatzen zion gorputzak, elkarren berri jakin eta
|
azken
urteotako ibilerak aletzea. Zaila suertatzen zitzaion titiko umea izateari utzi arren txupeteari bularrari bezain gogotsu heltzen zion haurra magalean zuela Zeberioren arrebari neba torturatuaz mintzatzen hastea, horrela, brastakoan.
|
|
|
Soto eta Zeberio oihuka ari ziren berriro. Ez zioten agian oihu egiteari utzi
|
azken
urteotan. Baina orain oihu entzungarria zen haiena.
|
|
|
Etengabea zen Zeberioren akordua ere Lazkanoren baitan,
|
azken
urteotan hainbeste ugaritu ziren haize errota erraldoi horietako bat ikusten zuen bakoitzean begiak malkoz betetzeraino. Ez gaituk biziko hori ikusteko.
|
|
|
– Gustatu bakarrik ez, laztana, nire
|
azken
urteotako bizipoza dira.
|
|
|
" Badun desio funtzional bat, badun funtzionatzen laguntzen digun desioaren eraikuntza bat eta hik parte hartu dun nire desio funtzional horren eraikuntzan. Inportantea haiz niretzat,
|
azken
urteotan batere ikusi ez haudan arren. Edo inportantea dun desio funtzional hori".
|
|
|
Idoiarekin batera sartu zen egunkarian, erredakzioak izen hura merezi zuen garaian, hasiera hasieratik, baina modu gogaikarrian joan zen kazeta barruan pisua irabazten. Irudiaren garrantziak gora egin zuen
|
azken
urteotan, eta testuarenak behera. Gustatu edo ez, hala zeuden kontuak.
|
|
2012
|
|
|
Ibon K.ren gomendio gutuna mila zatitan hautsi du Etxebek. Duela ia hamar urte izan zuen krisi hartan bezala sentitzen da, engainatuta berriro, eta horregatik atera zaio amorru izpi hori, gazte eta berde zenean izan zuen motor hura, baina berehala desagertu da,
|
azken
urteetako gordelekuan ezkutatzeko.
|
|
|
Beldurrez hurbildu da Ibon K. esertzen den mahaira. Etxebe oraintxe ari da konturatzen espero ez dituen gauzak egiteko gai dela,
|
azken
urte lotu hauetan badaezpada ere inkontzienteki horretarako prestatzen aritu izan balitz bezala: esate baterako, Ibon K.k ordenagailua abiarazteko pasahitza idazten zuen bakoitzean Etxebek teklatuari adi begiratzen zion, baina ez zein zen asmatu nahian, eta, hala ere, marcoincomparable2016 zela buruz ikasi zuen azkenean, inoiz erabiltzeko batere asmorik gabe, harik eta orain Ibon K.ren ordenagailuan sartu den arte.
|
|
|
Sabelean korapiloa duen arren, perspektiba horrek ez du hainbeste kezkatzen. Okerrena,
|
azken
urteetan arrastaka eraman behar izan duen sentsazio horren itzulera izan da, mundu honetan bakar bakarrik sentitzearena.
|
|
|
Enpresaz ari da, hiltzen utzi dute. Funtsean nagusiek
|
azken
urteetan izan duten asmoari buruz aritu da Zuriarrain, eta proiektu horren porrot partzialaz. Anaitasuna S.A., Tolosa jaunaren enpresa, korporazio baten barruan dago eta talde horretan badago antzeko produktuak eskaintzen dituen beste enpresa bat, Laguniker, askoz eraginkorragoa, hara bideratu baitira baliabide onenak, baita ere langile fidelenak, eta Txekiako fabrikara eramango dute ekoizpenaren zatirik handiena, eta ia beste guztia azpikontratatu.
|
|
|
Anaitasuna S.A., Tolosa jaunaren enpresa, korporazio baten barruan dago eta talde horretan badago antzeko produktuak eskaintzen dituen beste enpresa bat, Laguniker, askoz eraginkorragoa, hara bideratu baitira baliabide onenak, baita ere langile fidelenak, eta Txekiako fabrikara eramango dute ekoizpenaren zatirik handiena, eta ia beste guztia azpikontratatu. Anaitasuna S.A. hirigunetik hurbileko auzune batean dago, lehen periferia urruna zena, eta udaletxeko adiskide batzuekin adostua zuten enpresa dagoen eremua birkalifikatzea, etxebizitzak eraiki ahal izateko baimena ematea, eta horretarako ezinbestekoa zen enpresak kiebra jotzea,
|
azken
urteetan enpresa hiltzen uztea. Baina krisiak moteldu egin du dena.
|
|
|
Gordeleku ustez segurutik atera eta nahiko zuzen egiten genuen harako bidea. Itzulerakoan ordea, segurtasun neurri zorrotzenak hartzen genituen, bai baikenekien handik etor zitekeela
|
azken
urtean egonarri handiz eraikia genuen erreinutxoa porroka zezakeen arrakala.
|
|
2014
|
|
|
Hankak zabaldu zituen Xabik,
|
azken
urteetan handik eta hemendik lortutako sosei esker osatzen joandako miniaturazko auto sortari so egiteko, arropa garbitzeko xaboiarentzako kutxa batean gordetzen zuena. Sofa ez zuten izango, baina nork esan zezakeen 27 auto zituela?
|
|
|
Bi haur utziak ditu haztekoak. Jaun erretoreak erran du emazte gaizoa ardoari emana bizi zela
|
azken
urteetan, eta liberalkeriek eramanen dutela Euskal Herria galbiderat. Emazteak galtzerdi bat baizik ez zuen soinean, gorpua aurkitu dutelarik.
|
|
|
Mezua bidali zion hala ere, ez zekien ondo zertarako... Indarkeriei begira ari zen
|
azken
urteetan Irene Arrias, ETAren 2006ko su etenetik beharbada, ez zekien zergatik, ez zuen zerikusirik bere bulegoko lanarekin, bere familiarekin, ez zekien zertarako. Baina Eustakio Mendizabal Txikiari begira ari zen, torturak, armak, bahiketak, exekuzioak, Ruandako masakreei begira ere bai zerbait.
|
|
2015
|
|
|
Joseba paisaiaren parte da, halako moldez non zaila berarekin topo ez egitea den. Roman belaunaldikidea eta Odile Moresekin ikasitakoa, inguru haietan topatzea zail samarra
|
azken
urteetan, baina larunbat hartan, kasualitatez, han zebilena. Kasualitatez esatea, hala ere, ez da zuzena.
|
|
|
antzerkira joatea, Parisera hurrengo zubian eta gisa horretakoak. Sexu jarduna bakantzen joan zen eta, bakantzen ez ezik, ariketa bera zeharo sinplifikatua zuten, hamsterren arteko estalketaren antza hartzeraino iritsia baitzen
|
azken
urteetan. Oraindik, noizean behin, Roman ausartzen zen galdetzen nola?, behin estalketa bukatuta.
|
|
|
Behin emantzipatuta, tarte handiagoz baina elkartu izan ziren hainbatetan. Eten luzeena
|
azken
urteotakoa izan zen. Batetik Sophie Clement Parisera joan zelako eta, bestetik, denboran bat etorri arren kausen artean jartzea neurriz kanpokoa izan badaiteke ere, Kattalin eta Odile Mores elkarrekin bizitzen jarri zirelako.
|
|
|
Zenbat aldiz joko ote zuten Peter Zuazoren atea
|
azken
urteetan. Zenbatetan bizitza osoan?
|
|
|
Jelosiaren ondorio izango da. Entziklopedistak Flora maitatu izan zuen, baina
|
azken
urteotan itsaski zaio emaztea. Gizonak egongelan lo egiten du, ohikeriak eta ezaxolak usteldua dute bikotea.
|
|
|
Lagun talde baten gorabeherak kontatzen ditu Hamaika pauso k. Kontagaia dozena bat urtez luzatzen da, frankismoaren
|
azken
urteetatik GALen aurreneko atentatuen garaia arte, 1973ko udazkenetik1984ra arte ziur aski. Ez konbikzioz, baizik giroak eta adiskideek bideraturik, Iñaki Abaitua hiztegigileak ETAren komando bati Losada Guardia Zibila hiltzen lagundu dio.
|
|
2016
|
|
|
hiru seme alaba ditu, gazteena lehen mailako atezain sonatua izan da
|
azken
urteotan, ez bakarrik, tamalez, ostikolaritzaren lauki luzean buruturiko egitandiengatik
|
|
|
...Eibarko jendea ezagutzen ote nuen, Bai zera, izugarri zaila omen zen Eibarko jendearekin mintzatzea, futbol taldekoekin alegia, ez zutela lortzen konfiantzako kontakturik, Klub hori gotortua zagok eta agian horixe izan litekek sekretua hainbertze urtez mantentzeko bigarren mailan eta lehen mailara igotzearen balentria egin ahal izateko, horrelako zerbait behar zutela beraiek, ez zutela ibili nahi
|
azken
urteetan ibili ziren moduan ezinean hondar minuturaino, Hitz egin behar diagu eibartarrekin aliantza zintzo bat egiteko, euskaldunek eta galegoek borroka bera, arituko ginela horretaz geroago, lagunekin biltzeko tenorea genuela, gero sorpresa mundiala, Heroi bat haizelako. Ongi entzun ote nuen eta baietz, heroia ni.
|
|
|
Izan ere, 1944az gero OSSrekin lankidetza eten ostean, diru faltarengatik erbesteko Euskal Gobernuari eutsi ezinik zegoen Agirre, eta orduan, gehien behar zuenean, Mendebaldeko estatuek bizkarra eman zioten garai batean horren estrategikoa iruditzen zitzaien estaturik gabeko estatu gizon hari. Jose Antonio Agirreren
|
azken
urteak desengainuaren urteak dira.
|
|
|
Zer uste duzue, gure amari ala Manuri dedikatu behar niokeela liburua? Amak haurtzaro eta nerabezaroan jasan izan nau eta Manuk
|
azken
urte honetan.
|
|
|
Ezin zuen gehiago margotu. Ilunak izan ziren pintorearen
|
azken
urteak. Filatelia bildumako pieza nagusiak saltzeari esker jarraitu ahal izan zuen bizitzen.
|
|
|
Oldarkorrak eta frenetikoak izan ziren Francoren diktadurako
|
azken
urteak, eta geroago Espainian Trantsizioa deitu zioten hartakoak. Garai historiko bik, badoan batek eta badatorren besteak, elkarrekin talka egiten dutenean hala jazo ohi da, gertakariak tarrapataka metatzen hasten dira eta, orobat, gertakari horiek bizi dituzten pertsonen kontakizunak, ikuspegi desberdinetatik azaldurik, aniztu egiten dira; istorio arrunt eta xeheak, baina kontraesankorrak direnetan ere zehatzak.
|
|
|
Itxikeria eta sektarismo handiko giroa zen ordukoa; batzuentzat Manu izango zen aristokrata burgesa, edo bere biografia zertxobait ezagutzen zutenentzat Agirreren garai zaharretako pertsonaia, edo modaz pasatako erdal idazle ahaztua. Nahiz eta independentista izan hil zen arte, bere bizitzako
|
azken
urteetan dezepzio anitz izan zuen, Etcheferdiara zerga iraultzailea eskatzen zuen gutuna iritsi zenean bezala.
|
|
2017
|
|
|
Liburu honetan,
|
azken
urteetan idatzi ditudan zenbait testutatik eta han hemenka emandako hitzaldietatik tiraka egingo dut, neure ideiak sakontzen, ordenatzen eta osatzen saiatuz. Garrantzitsuak diren gai asko ez ditut ukituko.
|
|
|
Gogoetagaia:
|
azken
urteetan Estatu espainiarrean zabaldurik omen dagoen ziklo politiko berria{ 52}.
|
|
|
“Indarkeria matxista” lehenesten dugu orain, baina emakumeen kontrako indarkeria, genero indarkeria (k), indarkeria sexista, indarkeria sexuala... ere hor daude. Pasa den azaroan Indarkeria birpentsatzen lelopean Emakumeen Mundu Martxak, Donostian, antolatu zituen jardunaldietan, hitzetik hortzera darabilzkigun izen horiei guztiei egin zitzaien errepasoa,
|
azken
urtean proposatu den berri bat gehituz: sistemarteko indarkeria.
|
|
|
Eraso askotarikoen gainean
|
azken
urtean agertu diren erreportaje eta iritzi artikulu andana ikusita, Berriako artikuluan idatzi nuen indarkeria matxistaren jorraketa mediatikoaren inguruan patxadaz hausnartzeko garaia heldua dela iruditzen zitzaidala. Indarkeriaren kontrako atxikimenduen metaketa publikoak eragin positibo handia duela kontzientziazioaren areagotzean.
|
|
|
Protesten arlora pasatuz, eztabaida interesgarriak sortu dira feminismoan
|
azken
urtean zenbait ekintzaren inguruan, nahiz eta, noiz edo noiz, sare sozialetan erabilitako lintxamendu doinua gehiegizkoa izan nire gusturako. Feminista gazteek, han hemenka, “beldurrak aldez aldatu behar du” lelopean, bultzaturiko gaueko protesten harira gertatu dena, esate baterako.
|
|
|
Zertan gelditu dira
|
azken
urteetan egindako plan eta protokolo asko?
|
|
|
Sentidos comunes en la dispersión (2011). Gilek
|
azken
urteetan arazo sozialak hautemateko edo haiei aurre egiteko zabalduz joan den begirada alternatiboa islatu du testu horretan. 15M mugimenduak ageriago utzi zuen alternatibotasuna.
|
|
|
Pinuak, gauak, hiriaren argi urrunak. Eta mutikoaren bizkar emate ia nabariezin hark
|
azken
urteko bere buruaren onartze guztia aienatu zion, eta beldurtu egin zen, eta damutu, zen bezalakoa izateagatik, “marika” entzun zuen Txato bere artean, “horrenbeste kostatzen zaizu onartzea? ”. Gorroto olde batek hartu zuen.
|
|
|
Horrelako asko egongo ziren
|
azken
urteetan hemen. Hiletak, segizioak edo manifestazioak, ez zuen jakin nola deitu.
|
|
|
Leihotik begiratu du ataka zailetan baitaratzeko
|
azken
urteetan egitearen egitez ohiko bihurtu zaion keinua errepikatuz.
|
|
|
Ohartu da zaharren modura ari direla hizketan. Eta neurri horretan poztu egin da Iker Balzola –andregai bertsolariarekin ulertzea iruditu zaio– etorriko delako gero; haien baitatik ateraraziko ditu, urteetan zehar hainbat afaritan –ez asko,
|
azken
urtean egin dio potin minak– sortutako dinamikatik, zeina askotan eztabaida bikarioetan bukatzen baita, elkarri aurpegiratzen ausartzen ez direna, eztabaida gaia, arma gisa erabiliz.
|
|
|
Josebari poza egin zaio betikoagatik. Askotan pentsatzen du bere bizitza erredundantzia bihurtu zaiola
|
azken
urte honetan, atzera eta aurrera baina inora ez doan zerbait. Axi hobetuko da, hobetuko da, hobetu da.
|
|
|
Zenbat gauza gertatzen aritu diren
|
azken
urte eta erdian, bera Axi zaintzen aritu den bitartean, adiskideek abandonatu dutenetik... doluan egon den bitartean. Txatorena traizio bat iruditu zaio!
|
|
|
Dilindan gelditu da hitza sukalde zuri eta aratzaren airean. Joseba egon da Axiri
|
azken
urte eta erdian mila aldiz erantzunikoa erantzutekotan, baina hondoan daukan minak atzenarazi du, pentsatuz haiek –haiek biek, Begok eta Txatok– erantzun lioketela zer geratu zaion; ikus dezatela zer den Axirekin bizitzea, ohar daitezela zein den beren, bere, mina; sufri dezatela Axiren hitzak entzutean –“Niri?! Niri ez zait ezer geratu! ”– Baina ez Txatok ez Begok ez dute ja ere esan.
|
|
|
Baiezkoa eman nion, asko pentsatu gabe. Baietz uste banuen ere, ez neukan neurri horretakorik
|
azken
urteetan idatzi eta inon argitaratu gabekoen artean.
|
|
|
Ongi idazten zuen, zehatz eta trinko, baina ez zuen zorte handirik izan. Berria egunkarian telebista eta agenda sailetan aritu zen karrerako
|
azken
urtean, eta ezin izan zuen talentu erakustaldirik egin.
|
|
|
Zerbait ezin irentsita habil... Ikustekoa dun
|
azken
urteotan zenbat mediku eta psikoanalista graduatu den unibertsitaterik zapaldu gabe!
|
|
|
– Ez da Nobel saria,
|
azken
urteotako hautagaietako bat baizik.
|
|
|
Aurretik ez nuen ez ezer ez inor luzaz zaindu, eta ematen zuena baino konplikatuagoa zen, maitatzea baino askoz zailagoa. Asteburuak, oporrak, gure egunak... unitate didaktikoen segida bat balitz bezala antolatzera ohituta nengoen,
|
azken
urtean ordea nekatuegi nengoen, eta, agian horregatik, gure arteko harremana okertzen hasi zen.
|
|
|
– Hala balitz ez zenuke hobeto ulertuko aitak ezer ez kontatu nahia, amonaren hoztasuna, haren
|
azken
urteetako negarra...
|
|
2018
|
|
|
Hilerrian loreak jarri omen zituen, eta aspaldian handik inor ez zela pasatu ondorioztatu zuen. Anak
|
azken
urteetan gertatutako gorabeherak aipatu zizkion, eta horrelako gauzetarako denborarik ez zuela esan zion barne amorru batek irentsita. Ez zela aita ez zen beste inorengatik kezkatzeko gauza, nahiz eta berak hala nahi izan.
|
|
|
– Beno, Sara, badakizu aita gaizki ibili dela azkenaldian. Igual ez da ezer, baina
|
azken
urteetan egun hauetan... Aurrekoan bisitan egon nintzela zurekin hitz egin nahi zuela esan zidan.
|
|
|
Sarak antzinako oinatzen gainean jarri nahi ditu oraingo oinetakoak bere autobiografia idazteko. Eta horretarako,
|
azken
urteetan eragin dioten pertsonak elkarrizketatzea pentsatu du, berari buruz hitz egin dezaten. Deitu zionean, Margotek ideia arraroa zela esan zion, eta ez zekiela gai izango zen berak nahi zuena egiteko.
|
|
|
Kontatu zidan ospitalean egon zinela eta iraganeko mamuei aurre egiten ibili behar izan zenuela. Horren inguruan galdetu nion eta unibertsitateko
|
azken
urtearen inguruan hitz egin zidan. Berez zuri ezer ez esateko eskatu zidan, baina sekulako astindua sentitu nuen gorputzean hura entzutean.
|
|
|
Baina solasaldi pausatua solasaldi aztoratu batekin nahastu da handik gutxira. TPOren bueltako neska kuadrilla bat kultur gunean ibiltzen den mutil zinemagile baten jomuga izan da
|
azken
urtean. Sarak gaiaren inguruan jakin nahi izan du, baina inork ez du ahorik zabaldu.
|
|
|
hemezortzi urte ama hil zela. Orduan 17 urte zituen, eta institutuko
|
azken
urtea hasi berritan zen. Bat bateko zerbait izan zen.
|
|
|
Beste korapilo batera eraman gaitu horrek, aditu vs aritu dikotomia auzitan jartzeko premiara. Azkura sortu digu,
|
azken
urteotan dikotomia horri eutsi diogulako guk geuk. Besteak beste, Gabiltza.
|
|
|
Formazio horiek batez ere herrigintzan diharduten emakume talde, talde feminista, herri mugimendu, erakunde eta elkarteei eskaintzen dizkiegu. Aipatzekoa da, gainera,
|
azken
urteetako Jabetze Eskolen eta Emakumeen Etxeen gorakadarekin eremu berriak sortu direla emakumeekin hausnarketa anitz egiteko eta jendarte eraldaketa sustatzeko. Testuinguru horretara egokitzeko, gure eskaintza zabaldu eta osatu dugu azken urteotan.
|
|
|
Aipatzekoa da, gainera, azken urteetako Jabetze Eskolen eta Emakumeen Etxeen gorakadarekin eremu berriak sortu direla emakumeekin hausnarketa anitz egiteko eta jendarte eraldaketa sustatzeko. Testuinguru horretara egokitzeko, gure eskaintza zabaldu eta osatu dugu
|
azken
urteotan. Askotariko ikastaroak, formazio saioak eta gogoeta taldeak bideratzen ditugu:
|
|
|
Charles Aznavour dauka Pharosek gogoan, Paolo Conte, edo amerikarretan mediterranearrena zen Leonard Cohen quebectarra, “Toscanako egonaldiei eta Viagrari esker hirurogeita hamarrak ongi beteta segail eta zutun hil zena. Nina Simone bera Frantziara ezkutatu zen
|
azken
urteetan, dans sa maison de campagne, eta ez da kasualitatea: minbiziak eraman zuen hirurogeita hamar urterekin”.
|
|
2019
|
|
|
Hala ere, ni ez naiz desegokia sentitu. Bai, ordea,
|
azken
urteotan. Lekuz kanpo askotan, ezin asmatu, ezin iritsi".
|
|
|
" Ahalduntze Bertso Eskola, Zilekoa, Ez da kasualitatea eta, batez ere,
|
azken
urteotan bertsokide feministon artean eraiki dugun konplizitate sarea oso inportantea izan da niretzat".
|
|
|
Hor ulertu nuen katxearen igoera norberaren erabakiaren baitan utzita, emakumeok galtzen irteten garela. Eta minduta sentitu nintzen,
|
azken
urte guztiotan euskal herrietako antolatzaile guztiei eman diegun mezu inplizitua izan delako neska guztiak merkeagoak dira, Maialen (edo Uxue) ez badira. Ez dakit zentzurik baduen mailaketak berak, ulertzen dut bakoitzak zehaztu dezakeela zenbategatik joateko prest dagoen, baina katalogo horrek berak izutu egin ninduen ni.
|
|
|
Bertsolaritzaren esparruan belaunaldi batetik bestera eta gizonengandik emakumeenganako autoritate transferentziarik baden, zein moldetan egiten den edo ez den egiten... aztergai ezinbestekoa da. 2017ko Txapelketa Nagusiko finala inoizko zaharrena eta
|
azken
urteetan bezain maskulinoa izateak, atzetik bultzaka datorren belaunaldia sekula baino feminizatuagoa denean, zer pentsatua eman behar liguke. Erreleboarekin kezkatuta daudela aditu izan dugu finalista batzuen ahotik.
|
|
|
Nik sinisten dut buruan gertatzen dena somatizatu egiten dugula eta gorputzean agertzen dela, eta bueno, egia parte bat igual izango du, ze ni
|
azken
urteotan oso lanpetuta ibili bainaiz, pentsatzeko denborarik gabe. Oso nahasiak zentzu horretan.
|
|
|
Nire nobela guztiak sortu dira arrakala batetik, sortu dira ezinegonetik, eta orain ere badut ezinegona, baina
|
azken
urteotan ukatu nahi izan diot nire buruari honen jatorria. Horrek blokeatu nau.
|
|
|
Senide zaharren
|
azken
urteetan zaintza lanak egin behar izan zitueneko garai nekosoak ekarri zizkion idazteko zailtasunak, kontzentratzeko oztopoak: “Oso zoriontsua izan naizenean ere airean ibili eta gutxiago idatzi dut”.
|
|
|
Bere mundualdiko
|
azken
urteetan, sarritan haztakatzen zituen izterrak manta eskoziarraren azpitik, eta esaten zuen inkesaka:
|
|
|
Brusa urdina zeukan soinean, satinezko arraiak goitik behera, dotorezia neurritsua, bere izaerarekin bat. Argazkia kabinaz kabina ibilia zen aitaren
|
azken
urteetako itsasbideetan, Durban, Anberes eta beste hainbat portutan eskalak eginda.
|
|
|
Ume koxkorra omen zen Wei antzertiaren bidean abiatu zenean. Ez da sekulan antzezlanetan jardun, baina aditua da akrobazian, borroketan eta beste arlo batzuetan, eta
|
azken
urteotan taldearen zuzendaritzan hartzen du parte. Ibilkera, jarrera eta higidura bakoitzak bere izena dauka Txinako Operan, eta denak ere eguneroko bizitzan ez bezala egin behar izaten dira antzokian.
|
|
|
Asko mugitzen diren pertsonak guztiak,
|
azken
urteetan proiektu asko kudeatu dituztenak. Ze inpresio eduki zenuen, Kataluniatik zentozen heinean, nola ikusi zenuen euskal teatroa?
|
|
|
Aipatu duzu iraganak guregan daukan eragina interesatzen zaizula. Kuriosoa da, esan liteke Euskal Herrian
|
azken
urteetan sortu diren antzezlan askok badutela zerbait komunean, atzera begiratzeko behar bat. Francoren bilobari gutuna, Arrastoak, Gure bide galduak, Hau da nire ametsen kolorea, Mami Lebrun, Miss Karaoke...
|
|
|
Belaunaldi baten parte handi batek euskara hutsez lan egitea erabaki du. Fase ezberdinetan eman da hori, Ander Lipusek pauso hori eman zuen Artedramarekin, Fuchs anaiek ere berriki eman dute pausu hori Axut sortuta, hainbat konpainia berri sortu dira
|
azken
urteetan soilik euskaraz lan egiten dutenak (Dejabu, Atx teatroa, Metrokoadroka, Xake, Kamikaz, Ttak teatroa... eta abar luze bat). Erabaki horretan agian ez zara hain bakarrik sentitzen?
|
|
2020
|
|
|
Interneten euskaraz irakurtzen jarraitu dudan arren, ez nuen aspaldian euskarazko paperik esku artean eduki, ez inorekin hitz egiteko aukerarik izan, baina neure bakarrizketako hizkuntza izan da beti, eta hala da oraindik ere. Bitxia izan arren,
|
azken
urteetan giza kontaktuak asko murriztu zaizkidanez, paradoxaz nire bizitzako hizkuntza nagusi bihurtu zait berriz, inguruan entzuten dudan alemanaren gainetik.
|
|
|
Mami Lebrun antzezlana
|
azken
urte hauetan euskal antzerkigintza, pauso sendoz, jorratzen ari den ibilbide oparoaren beste adibide bat da. Kepa Errastik idatzia, Kepa bera partaide den Xake Produkzioak konpainiak 2016ko maiatzean estreinatu zuen.
|
|
|
Traiektoria luzeko antzerki konpainia handien eta
|
azken
urteetako korronte berritzaileen arteko eremu batean kokatu daitekeen Kepa Errasti antzerkigileak gaztetasuna eta eskarmentua biltzen ditu bere baitan. Aspaldian euskal antzerkiaren munduan barrena abiatua, barru barrutik ezagutzen ditu arloak bizi dituen gazi eta gozoak; ez testu egile moduan bakarrik, beste esparru ezberdinetan ere garatu baitu bere orain arteko ibilbidea, aktore edota zuzendari laguntzaile moduan egindako lanak aipa daitezke, besteak beste.
|