|
2000
|
|
|
|
Azken
urteotan euskarak izan duen zapalkuntzaz irakurri beharrekoa da Joan Mari Torrealdairen El libro negro del euskera (1998), Ttarttalo argitaletxeak plazaratua, inork ez dezan pentsa euskararen debekuak gure asmakizun hutsak direnik, irakurleak hor aurkituko baititu anitz agiri.
|
|
|
Gainera, hirugarren milurtekoaren hasieran indartsu agertzen da audientzien rankingan bere lau estazioekin (Bilboko Radio Euskadi, Donostiako Euskadi Irratia, Gasteizko Radio Vitoria eta gazte jendearentzat den Euskadi Gaztea). José M. Otermin-ek, Julián Beloki-k eta Odile Kruzeta-k zuzenduta, bide onetik ibili da
|
azken
urteotan euskarazko irrati publiko generalista (Donostiako Euskadi Irratia) oso lehiakorra den eremuan.
|
|
2001
|
|
|
1.
|
Azken
urteotan euskarazko hizkuntza eta hezkuntza, euskalgintza oro har, auzitan jarrita daude. Nola interpretatu behar da astinaldi hau?
|
|
2002
|
|
|
SEIk (Euskal Soziolinguistika Institutua sortzen) eta UEUko Soziolinguistika sailak «Urrats berriak hizkuntz berreskurapen lanetan» ikastaroa antolatu dute. Ikastaroan
|
azken
urteotan euskararen berreskurapen lanetan izan diren egitasmo zein ikerketa berriak ezagutaraziko dira. Martxoaren 2tik maiatzaren 4a bitarteko larunbat guztietan izango da da ikastaroa.
|
|
|
|
Azken
urteetan euskararen egoerak Urretxu eta Zumarragan hobera egin duen arren, oraindik badira hutsuneak. Ondorengo lerroetan elkarrizketatu ditugun lagunek instituzioek lan gehiago egin luketela esan digute, baina herritarren esku omen dago gauzak aldatzea.
|
|
|
|
Azken
urteotan euskaraz ikasten duten ikasleen kopuruak.
|
|
|
Hezkuntzan eta hedabideetan ikus daiteke argien, horra hor ikastolak, euskal ereduko lerroak, telebista, Euskaldunon Egunkaria, aldizkariak eta abar. Ez dabil aparte, jakina, Euskararen Gizarte Erakundeen Kontseilua, eta esanguratsuak dira, halaber,
|
azken
urteotan euskararen normalkuntzarako zabaldu diren plangintza orokor eta integratuak.
|
|
|
|
Azken
urteotan euskararen normalkuntzan izandako aurrerapenak agerian uzten du formazio bereziaren eta titulazio propioaren beharra. Hezkuntzan, hedabideetan eta, oro har, gizarte zientzietako hainbat alorretan, osonaba rmena da formazio jakineko profesionalen beharra.
|
|
2003
|
|
|
Euskararen Jarraipena III. Euskal Herriko Soziolinguistikako Inkesta 2001 eta Euskararen erabileraren kale neurketa IV. Bi ikerlan horien metodologiak eta edukiak zeharo ezberdinak izan arren, ondorio bat dute komun: argi utzi dute
|
azken
urteotan euskararen erabilerak soilik EAEn egin duela gora, Nafarroan mantendu eta Iparraldean behera egin duen bitartean. Hala ere, EAEn lortutako emaitzek ez dute hizkuntz egoeraren iraultzerik aurreikusten, ez epe laburrean, ezta ertainean ere.
|
|
|
Kerexetak bere Biblia itzulpena gaztelaniatik egin badau, talde honek jatorrizko hizkuntzetatik egingo dau zuzenean, gaur egin ohi dan legez. Ganera,
|
azken
urteotan Euskara batua nagusitu da gure artean, eta eskabide barri honi erantzun nahi izan jako, Elizen arteko Biblia (1994) argitaratzean. Itzulpen barriaren arrakasta handia ikusirik, hurrrengo urtean, Itun Berria be argitaratu deuskue, hiru hizkuntzetan hatan be (grekoz, latinez eta euskeraz), Biblia barriaren itzulpen ekumenikoaz baliatuz.
|
|
|
Gure kasuan,, euskarazko historiografia? egun definituriko gaia dela diogun heinean,
|
azken
urteotan euskaraz idatzitako historia lanak biltzera, aztertzera eta horren inguruko arazoak eta erronkak jorratzera muga gintezkeen. Baina historiografia lan bat ez litzateke egiazko historiografia, oraingoak ez ezik antzinagoko lanak ere ikuskatuko ez balitu.
|
|
2006
|
|
|
Izenburu horixe zuen 1999 urtean Jose Luis Otamendik argitaratutakoEuri kontuak liburuko azken ipuinak. Nire iritzian,
|
azken
urteotan euskaraz idatziden ipuinik onenetakoa da Hagina.
|
|
2007
|
|
|
Hizpide dugun hiztegi honen bidez, alor horretan dagoen aukera ugaritu eta hobetu nahi dugu Elhuyar Fundazioko Hizkuntza Zerbitzuek eta Elkar argitaletxeak. Aurrerapen anitz eta sakonak egin dira
|
azken
urteotan euskarazko hiztegigintza elebidunean, eta ezin genezakeen horietatik kanpo utzi euskara ingeles hiztegien alorra.
|
|
2008
|
|
|
Helburu nagusia testuak argitaratu aurretik zuzentzea da, baina hori bezain inportantea da prestakuntza.
|
Azken
urteetan euskara taldearen zati bat kazetariak aurrez prestatzen eduki dugu. Ze, azkenean erronka da zuzenketarik behar ez duten testuak idaztea.
|
|
|
«Arabako instituzioen kasuan pixka bat ez da aski». Eusko Jaurlaritzaren azken ekimenetako bat gogora ekarriz, Arabako Foru Aldundiak
|
azken
urtean euskara sustatzeko egindako lanaren balorazioa egin dute hitz horiekin Biltzar Nagusietako EAE ANVko hautetsiek, gaur egun talde mistoan daudenak. Araban euskararen normalkuntzan aurrera egiteko legegintzaldiaren laurden bat galdu dela azaldu dute, eta horri aurre egiteko hamar ekimen aurkeztu zituzten atzo bertan Arabako Biltzar Nagusietan.
|
|
|
Euskara da ikasleek gehien argudiatu dutena EHU arrotz hartzeko. Oraingo irakasle gehienok, EHUn ikasle ohiak, ondo baino hobeto dakigu
|
azken
urteotan euskarak izan duen bilakabide positiboa, datuak datu; are gehiago, neurriko harro sentitzen gara bide horretan egindako ahaleginez, parte hartu baitugu indarrean den euskararen plan zuzendarian. Berriz diot, ez gara autokonplazentzian jausten, baina zuri eta beltzaren artean grisak ikusteko eta grisetatik ibiltzeko ikasiak gara, helburu bati berari ere uko egin gabe.
|
|
|
Euskara da ikasleek gehien argudiatu dutena EHU arrotz hartzeko. Oraingo irakasle gehienok, EHUn ikasle ohiak, ondo baino hobeto dakigu
|
azken
urteotan euskarak izan duen bilakabide positiboa, datuak datu; are gehiago, neurriko harro sentitzen gara bide horretan egindako ahaleginez, parte hartu baitugu indarrean den euskararen plan zuzendarian. Berriz diot, ez gara autokonplazentzian jausten, baina zuri eta beltzaren artean grisak ikusteko eta grisetatik ibiltzeko ikasiak gara, helburu bati berari ere uko egin gabe.
|
|
|
Oraingoa hamaseigarrena delarik, aldi eta une erabakigarrian gertatzen da erakundearen ibilbidean. Batetik, 90 urte betetzera doa Euskaltzaindia eta, bestetik,
|
azken
urteetan Euskararen Akademiak bere aldaketak eta gaurkotzeak egin ditu, kide zein egitasmo berrietan. Bi horiek uztartzen dira biltzar honetan, hasiera ematen baitio honen bidez Euskaltzaindiak bere 90 urteurrenari, hain justu ere, 2009 urtean zehar garatuko dena.
|
|
2009
|
|
|
|
Azken
urteotan euskararen erabilera eremuak modu nahiko sistematikoan aztertzen saiatu da batzordea urtez urte antolatu dituen Jardunaldien bidez. Lau urtez, 2002 bitartean, Eliza eta Euskara gaiaren inguruan, elizbarrutika antolatuta, tokian tokiko errealitatea aztertuz. Hurrengo hiru urteetan, honako gai hauek izan dira aztergai:
|
|
|
Orobat, Euskal Herriko Unibertsitateak eta zehazki Gizarte eta Komunikazio Zientzien Fakultateak
|
azken
urteetan euskarazko hedabideen inguruan hausnartzeko premia sumatu du. Izan ere, bertan jasotzen dute formazioa etorkizunean sektorean lan egingo duten kazetari eta komunikatzaile askok eta askok.
|
|
|
|
Azken
urteotan euskarazko kulturgintzan ari diren eragileen egoerak ez du onera egin, are gutxiago aberatsenen kontu korronteek negarrik egin ez dezaten gainontzeko guztiok apalago, gutxiagorekin bizitzen ikasi behar ei dugunetik.
|
|
|
Badira lege araudietan ofizialtzat finkatu ez arren, Estatuaren aldetik babesa aitorturik dutenak ere; esate baterako, galesera Erresuma Batuan. Badira hizkuntzak Estatuek ikusezintasunera kondenaturikoak, eta badira Estatuengandik nolabaiteko tolerantzia jasotzen dutenak (esate baterako, bretainiera eta euskara Frantzian; nahiz eta kontsidera daitekeen Frantziako herri aginteak,
|
azken
urteotan euskarari dagokionez, tolerantzia hutsetik sustapenerako bidea, apal bada ere, urratzen hasiak direla, hizkuntza aniztasunarekiko konpromiso eraginkorrak eskatuko lukeen neurritik oraindik ere urrun jarraitzen duten arren).
|
|
2010
|
|
|
Familia euskaldunberrituak genituzke horiek, kide euskaldunak azkeneko belaunaldian baizik ez dituztenak. kasu horietan gazteek ez ohi dute inoiz egin euskaraz etxean, ez eta anai arreba euskaldunekin ere. halako egoerak, inguruneak ez badu laguntzen, muga handiko hiztunak izaten ditu emaitza, ikusiko dugun bezala. gutxi batzuendako, ordea, euskara (ere) familia hizkuntza izan da. gutxitan familia euskaldunbeteak ditugu, baina izan badira eta Mendialdeko herriren batean izaten dute jatorria. Sarritan familia euskaldun ez osoak daude, guraso (edota familia alde) bakarra euskalduna dutenak. aita edo ama euskaldun berria izatea gazteek positiboki baloratu ohi dute. guraso euskaldun bakarreko familiei dagokienez, duela hiruzpalau hamarkadetan gertatzen ez zena gaur egun ohikoa da. hau da, nabarmena da
|
azken
urteotan euskara ere seme alabei transmititzearen aldera izan den aldaketa (eusko Jaurlaritza 2008). bertze batzuetan, gazteek aipatzen dutena da guraso erdaldun (ar) en nahia eta interesa beren seme alabak euskaldunak izan daitezen. hala bada, gazteen euskalduntzearen sorburuan gurasoen nahikaria egon ohi da beti: euskara seme alabei etxean irakatsi dietelako
|
|
|
7 ondorioaK artikulu honetan heldu erdaldunek zein balio ematen dizkioten euskarari aztertu da, aurkeztu den bezala,
|
azken
urteotan euskararen tresnabalioa hazi delako pertzepzioa orokorra da baina horrekin batera balio integratzailea ere beharrezkoa dela azpimarratu dute ikerketako partaideek. Bi munduko egoeran bizi dimentsioa bereziki emankorra suertatu da helduak euskararekiko nola kokatzen diren ulertzeko. izan ere, heldu asko bi munduko egoeran bizi direla kontuan harturik, hiritar horiek euskararekiko eta euskararen aldeko politikarekiko dituzten jarrerak ulertzea errazagoa da. artikuluan beste auzi garrantzitsu bat ere aztertu da:
|
|
2011
|
|
|
• Bilbao Euskaraz: Bilboko Udalaren
|
azken
urteotako euskararen aldeko leloa.
|
|
|
Izan daitezke egunean bertan beraien produktuak saltzera datozen baserritarrak, edo izan daitezke Bilbon bizi diren eta kanpotik etorri diren euskaldunak, asko jota beraien artean, eta normalean etxean besterik hitz egiten ez dutenak.
|
Azken
urteotako euskararen berreskurapenak diskurtso honen moldaketa ekarri du, eta egi sozial berrien ezarpenaz gain (Teresa del Valleren [1.997] ageriko egituren moldaketak?): euskaraz aritzen direnak edo beti aritu nahi dutenak abertzale fanatikoak dira edo euskara bai baina inposaketarik gabe —inposaketa zer den definitu gabe— aurreko egi batzuk (Del Valleren [1.997] sakoneko egiturak?) zalantzan ez jartzean oinarritzen du bere bertsio berria.
|
|
|
Otsailaren 26a egun berezia izango da Topaguneko euskara elkarteendako; izan ere, kongresu berezia egingo dute Bilbon. Bertan,
|
azken
urtean zehar euskara elkarteei buruz egindako gogoeta borobilduko dute. Baina ez da dena lana izango, eta hala, egun berean, bazkaria eta jaialdia ere antolatu dute.
|
|
|
|
Azken
urteotan euskararen hizkuntza politikaren gaia behin eta berriz agertu da gure hedabideetan, indar gutxiagoz edo gehiagoz: ‘21 euskara’ Eusko Jaurlaritzatik era jarraitu eta indartsuan egindako eszenaratzearekin; Euskararen Gizarte Erakundeen Kontseiluak, alde batetik, 2009ko apirilaren 25ean, Hizkuntza politika berri eta eraginkorra dokumentua onartu zuen bere Batzarrean, eta, beste aldetik, udaletako euskara plangintza bigarren aldiz jendarteratu zuen Euskal Herri guztiko datuak eskainiz; Patxi Baztarrikaren Babeli gorazarre liburuaren argitalpena, aldeko eta ez hain aldeko iritziekin.
|
|
2012
|
|
|
|
Azken
urteotan euskararen transmisioari heltzeko hiztunen subjektibotasuna lantzea proposatzen duen ikusmoldea hasi da garatzen gure artean. euskararen familia transmisioaren arloan berriki egin diren azterketa eta esku hartzeko programek emozioen garrantzia nabarmendu dute (Jauregi & Suberbiola 2009, elortza et al. 2009). Funtsean, gizataldeetako kideen arteko harreman samurren eremuan sortu zen hizkuntza eta horri atxikirik darraio egun, milioika urte geroago (Jauregi 2009).
|
|
|
|
Azken
urteotan euskarak presentzia eta garapena izan du hezkuntzan, administrazioan nahiz hedabideetan. Hala ere, euskarak irabazi beharreko hurrengo esparrua arlo sozioekonomikoa zela oharturik zegoen euskalduntzearen alorreko hainbat sektore (Marko eta Lujanbio, 2008).
|
|
2013
|
|
|
Hala sortu zen Eten proiektua.
|
Azken
urteetan euskaraz genero indarkeriari buruz idatzitako kantuak batzeari ekin zion eta disko bilduma osatu du, azaroaren 25ean, Tratu Txarren Nazioarteko Egunean, aurkezteko. Diskoak 22 kantu batzen ditu eta sei eurotan dago salgai.
|
|
|
Ekitaldi parte hartzaileak Karrikaldiak ez du meritu gutxi.
|
Azken
urteetan euskara eta euskal kulturaren presentzia gora badoa ere, hain zuzen, beraien presentzia bermatzea urtez urteko lana da. Baiona Txikiko euskal girotik harago gainera.
|
|
|
Salmentei dagokienez, Joseba Sarrionandiaren Kolosala izango da eta Bernardo Atxagaren Soinujolearen semea izan ziren liburu salduenak (www.argia.com, 2003). Azokako arduradunen esanetan, liburu bakoitzaren 5.000 ale saldu ziren bost egunetan (http://www.durangokoazoka.com/) 1 Aipatzekoa da Atxagaren Soinujolearen semea
|
azken
urteotako euskarazko libururik salduenetarikoa izan dela. Euskarazko bertsioaren 15.000 ale inguru saldu omen ditu (www.Berria.info).
|
|
|
Seaskako ikastoletan, gazteak lizeoko
|
azken
urteetaraino euskarako hezkuntzan matrikulatzeko ahalegina egin duten guraso apurren seme alabek ere frantsesera jotzen dute nagusiki euren mintzoan. Hori hala bada, arazo bat daukazu.
|
|
2014
|
|
|
Laburpena.
|
Azken
urteotan euskararen egoerak hizkuntzaren ezagutzari dagokionez hobera egin duen arren, erabilerak behera egin du. Erabileraren beherakada hori ez da soilik ikerketetan islatutako datuetan nabarmentzen.
|
|
|
Latzak baina ilusioz jositakoak. Halakoxeak izan ziren frankismoaren
|
azken
urteak euskararentzat eta euskal kulturarentzat. Diktaduraren lehenengo bi hamarkadetan erregimenaren zentsura batzordea gupida gabe aritu zen euskararen lurrina zekarren oro errotik mozten.
|
|
|
Koldo Almandozek zineman jarri du begia, eta
|
azken
urtean euskarazko zinemagintzaren loraldia aipatzen du, Loreak filmaren arrakastaren gainetik. Zinemagile berrienen errepaso zehatza ere badakarkigu, bideak aurrera egin dezan lehengaia badela frogatuz.
|
|
2015
|
|
|
|
Azken
urteetan euskara ikasi du Casasek Bartzelonako Hizkuntza Eskola Ofizialean, eta hortik etorri da proiektua euskarara egokitzeko asmoa. Ainhoa Aranburu izan da haren irakasle eta bien artean ekarri dituzte testuak euskarara.
|
|
|
Bestelakoa da Nafarroa Garaiko egoera: bertako zentsuetan galdetu izan da
|
azken
urteotan euskararen inguruan, EAEko modu berean galdetu ere. Nafarroako Estatistika Institutuak, ordea, ez ditu udalerrika argitaratu 2011ko zentsuko datuak.
|
|
|
Bistakoa da, erdaraz ere euskararen aldeko lana egin behar dela. Baina garai hartan argi intuitzen genituen
|
azken
urteotan euskararen unibertsoa kontzeptuaren inguruan bildu diren ideiak. Alegia, euskaldunok geure unibertso euskalduna eraiki ezean, proiektu elebidunetatik unibertso erdalduna baino ezin espero dezakegula.?
|
|
2016
|
|
|
"
|
Azken
urteotako euskararen erabilera izugarria izan da Mendialdean"
|
|
2017
|
|
|
1 SARRERA ikerketa honetan guraso erdaldunek beren seme alabak euskarazko murgiltze ereduan hezteko hautua dugu ikergai, euskararen jarraipenerako funtsezko gertaera gisa. ipar euskal herrian euskarak atzera egin du azken hamarkadetan eta galera prozesua ez da oraindik eten, nahiz eta aldaketa zantzuak nabaritu:
|
azken
urteotan euskarazko murgiltze eredua eta sare elebiduna hazten ari dira etengabe, hizkuntzari eusteko borondate sozialaren erakusgarri. hizkuntza komunitate bakarrean integratzea eta elebitasun sozialaren kasuan hizkuntza bat bertzearen gainetik nagusitzea dominazio politikoaren emaitza da, alegia hizkuntza bakar eta legitimoa inposatzeko indarra duten instituzioen jardunarena (bourdieu, 1982:... 28). baieztapen horretatik abiatuta, geure buruari galdetzen diogu zergatik guraso batzuek seme alabak legitimoa eta ofiziala ez den hizkuntza batean eskolatzen dituzten. gainera, irudi luke guraso erdaldunak daudela euskaratik eta euskal kulturarengandik urrunen. alta, badira euskarazko irakaskuntzaren aldeko hautua egiten duten guraso erdaldunak eta beren arrazoietan sakontzea da gure asmoa. ipar euskal herrian euskararen aldeko berpiztea berantiarragoa izan da (Mart� nez de luna, 2012: 117; Coyos, 2008:
|
|
|
Haurrak (0 urte) %76tik %55, 6ra eta gazteak (15 urte) %74tik %41, 6ra.Datu kezkagarriak dira dudarik gabe. Euskararen normalizazioa helburu dugunok, arduratuta egoteko motiboak ditugu eta kalean euskara gero eta gutxiago entzuteak
|
azken
urteetan euskararen sustapenean egindako lanarekin oso kritiko izatera bultzatzen gaitu.Amasa Villabonako EH Bilduk egoera honen aurrean erreakzionatzea eta martxan jartzea erabaki du, herritarrekin batera euskararen erabilerari bultzada berri eta eraginkor bat emateko helburu irmoarekin.Horretarako asteazken honetan 19: 30etan Herri Batzar irekia antolatu du. Batzarra udaletxeko balio anitzeko gelan (liburutegi gainean) izango da.Batzar honetan euskararen erabileraren neurketaren datuak aurkeztu, datu horien irakurketa konpartitu eta aurrera begira euskararen erabilerak izan duen beherako tendentziarekin amaitzeko egin daitekeenari buruz hitz egingo da.EH Bildutik batzar honetan parte hartzeko deia luzatzen diegu herritar guztiei eta bereziki euskaraz bizi nahi duten gizon emakume euskaltzaleei.
|
|
|
" Horretarako, Zerbitzu Erakundeek aski dute eskaera egitea Zuzendaritza Nagusiari, lanpostuari dagokion langile elebiduna topatu ez izanaren arrazoiren bat argudiatuta". Gai horren inguruan," EH Bilduren eskariz Osasun Sailak Legebiltzarrera igorritako txostenean
|
azken
urtean euskara betekizuna baztertuz egindako ehunka salbuespen kontratu ageri dira, horietako asko erabat deigarriak eta justifikatu ezinak diren kontratazioak. Izan ere, Osakidetzako Zuzendaritza Nagusiak ez du inolako filtro, kontrol edota egiaztatze neurririk ezarri iristen zaizkion salbuespen eskaera hauen baliozkotasun eta justifikazioa egiaztatzeko".
|
|
|
Estricalla taldearenak dira
|
azken
urteotako euskarazko hardcore kanturik bortitzenak;" Sokamothor" izenekoa, esaterako.
|
|
2018
|
|
|
|
Azken
urteetan euskararen aldekotasuna nabarmen hedatu da Ipar Euskal Herrian. Gibelean gelditu dira euskararen kontrako jarrera bortitz eta baztertzaileak.
|
|
|
Edozein kasutan,
|
azken
urteetako euskararen erabileraren gaineko neurraldiek erakusten dute prozesuaren joera aldatu dela: inflexio puntuan gaude.
|
|
|
Honi beste fenomeno bat gehitu behar zaio: antza denez,
|
azken
urteotan euskarak arlo publikoan (hezkuntza bezalako erakunde publiko nagusien eskutik) izandako garapena hobeto egokitu zaiela emakumeen gizarte eginkizunei eta bere ohizko lan esparruei, gizonezkoenei baino (industria eremuan nagusi). Beste hitzetan esanda, euskarak gehien eta hobekien zabaldu den tokietan emakumeen presentzia topatu du eta horrek aipatutako euskararen feminizazioan eragin zuzena izango luke.
|
|
|
Bermeon, gaztelaniaz egiteko ohitura aspaldikoa dela aipatu dute elkarrizketatuek, nahiz eta
|
azken
urteetan euskararen beheranzko joera nabarmen areagotu den. bederatzi pertsonak, lau emakumek eta bost gizonek. Tartean daude euskaldun zaharrak eta berriak, ikasleak, langileak, langabetuak, gurasoak, aitona amonak, Bermeon sortutakoak eta kanpotik joandakoak, hala nola, Euskal Herriko beste txoko batzuetatik zein Espainiako herrialde batzuetatik.
|
|
|
Ildo horretatik, ondarroarrek gaztelaniarako saltoa horren erraz ez dutela egiten aipatu dute, eta jarrera hori belaunaldiz belaunaldi transmititu dela iritzi diote. Bermeon, aldiz, gaztelaniaz egiteko ohitura aspaldikoa dela aipatu dute elkarrizketatuek, nahiz eta
|
azken
urteetan euskararen beheranzko joera nabarmen areagotu den. Herritarrak, gainera, ez dituzte kontzientziatuta ikusten.
|
|
|
Zuzenbidea ikasi nuen Deustuko Unibertsitatean. Ikasketen
|
azken
urtean euskara irakasteko aukera eskaini zidaten, eta, handik aurrera, itzulpenarekin batera, irakaskuntza izan dut lanbide.
|
|
|
Euskarazko kontzertuek dute daturik onena: euskaldunen %47 joan dira
|
azken
urtean euskarazko kontzerturen batera. Telebista dago gero:
|
|
|
Gehienek, %60k, ez dute diskorik batere erosi. Kontzertuei dagokienez, euskaldunen %47 izan dira
|
azken
urtean euskarazko kontzerturen batean; beste %15 izan dira kontzertuetan, baina euskarazkoetan ez; eta %38 ez dira halako saioetara joan.Esparruz esparruko datu horien azpian badaude gorabeherak. Liburuak irakurtzeari dagokionez, adinaren arabera salto handia dago.
|
|
|
Etxeko adituak kexu dira, politika zehatzik gabe ezin dituztelako etorkizuneko hutsuneak identifikatu; ezta plangintzarik egin ere.Ez dago praktikarik politikarik gabe, hain zuzen ere.
|
Azken
urteetako euskarazko zinemaren arrakasta horren adibide perfektua da, ondo azaldu zuen Olatz Beobidek BERRIAn?. Politika batek ezartzen ditu alor batean eskuratu beharreko helburuak, eta plangintza, berriz, horiek lortzeko mekanismoez arduratzen da.
|
|
|
|
Azken
urteetan euskararen sustatzean gabiltzanon artean bazebilen kezka hori. Ezagutzan aurrera egiten ari gara Euskal Herrian, baina erabileran ez da halako bilakaerarik ikusi.
|
|
|
Aldiz, lanari edo ikasketei lotutako liburuez galdetzean, proportzioa irauli egiten da: euskaldun berrien %24k diote
|
azken
urtean euskarazko libururik irakurri dutela, euskaldun zaharren %18ren gainetik.4 Beste alde batetik, euskaldun zaharren %37k diote euskaraz irakurtzeko ohitura edo erraztasun falta dutela, euskaldun berrien artean hori diotenak %52 direlarik.5
|
|
|
Lapurdiko eta Nafarroa Behereko giristino euskaltzaleak kezkatuta daude,
|
azken
urteetan euskarak anitz egin duelako gibelera mezan eta katiximan. Diglosiak bete betean jo du luzaz euskararekin lotzen zen Elizaren mundua.
|
|
2019
|
|
|
Euskarazko kontzertuek dute daturik onena: euskaldunen %47 joan dira
|
azken
urtean euskarazko kontzerturen batera. Telebista dago gero:
|
|
|
Bigarren praktika ona AEZ barruko lantaldeak dira.
|
Azken
urteotan euskara teknikariok partekatzen ditugun hainbat behar, helburu eta egoera identifikatu ditugu, eta behar horiei etekina ateratzeko biderik eraginkorrena dela iritzi diogu lantaldeak eratzea eta horietan ditugun beharrak garatzea. Horren adibide dira ondorengo lerroetan agertzen diren eskuhartzeak, Arabako biztanleei eskainiak, modu bateratuan eta denon oniritziarekin.
|
|
|
Ezin ukatu
|
azken
urteetan euskarak gure lurraldean izan duen bilakaera positiboa denik. Jagon Jardunaldietan ezagututako esperientzia eta egitasmoek euskarak Araban bizi duen egoeraren argazki orokorra ezagutzeko aukera eskaini digute, eta irakurketa positiboa izan da kasu gehienetatik eratorritakoa.
|
|
|
Hala ere, euskararekin harremanean jartzeko erak aldatu egiten dira, eta hori bistakoa dakontzeptuei so eginez gero. Batez ere azken edizioetako abestietan sumatzen da hori.Euskalakari eta euskahaldun,
|
azken
urteetan euskararen erabilera sustatzeko sortutakoterminoak (edota iazko ahobizi eta belarriprest Euskaraldiaren biran) azaltzen dutena da ez delanahikoa hizkuntza ikastea, baizik eta erabiltzeko dela. Aipatua da etorkizuna ez dela posibleerabilera ez bada sustatzen edo erabilerarako eremuak eratzen ez badira.
|
|
|
Eta zein hoberik Azpeitia baino guzti horri tokia emateko. Ia berrogei urtez Euskal Antzerki Topaketak euskara hutsean antolatzen,
|
azken
urteetan euskarazko antzerkigintzaren dinamika hauspotzen eta antzerki sormenari bere abaroa eskaintzen dion herria. Azpeitia da euskal antzerkiaren lekua.
|
|
|
Atzerriko zenbait unibertsitatetan ere egon da, ikasle zein irakasle modura. Itzultzaile eta idazkari lanetan ibilia,
|
azken
urteotan euskara irakaslea da Bigarren Hezkuntzan. 2016an lehen liburua argitaratu zuen, 33 ezkil (Elkar), Augustin Zubikarai bekari esker.
|
|
|
Borrokarako aukeren bahiketa historikoaz aritu nintzen. Aritu nintzen escasas hitzaren polisemiaz ere (gutxi eta pobre), eta, esaldiaren eskutik, aritu nintzen, halaber,
|
azken
urteotan euskarak emandako pauso garrantzitsuez.
|
|
2020
|
|
|
Urtero bezala, komunikazioaren munduko adituek osatutako epaimahai batek hiru sari emango ditu,
|
azken
urtean euskarazko toki komunikabideetan argitaratutako lanik onenak aitortzeko. Epaimahaia Euskal Herriko Unibertsitateko Tania Arriagak eta Edorta Aranak, eta Mondragon Unibertsitateko Zuriñe Maguregik osatzen dute.
|
|
2021
|
|
|
Hainbat eragile, talde eta norbanakok salatu dute
|
azken
urteetan euskarak presentzia galdu duela hizkuntza paisaian. Zuk igarri al duzu?
|
|
|
Aramburuk Deian ere argitaratuko du bertsolaritzaz, beti gaztelaniaz arituko da, eta bere kazetari ibilbidean Donostiako zinemaldiko edo Eusko Jaurlaritzako hainbat sailetako komunikazio arduradun izatera iritsiko da. Aizarnak, Aramburuk bezala literatur lan sorta bat argitaratu eta sariren bat irabazitakoak, Hoja de Lunes de San Sebastian, La Voz de España eta Unidaden ere argitaratu zuen bertsolaritzaz,
|
azken
urteetan euskaraz.
|
|
|
Nahiz eta
|
azken
urteetan euskarazko irakaskuntzak hazkunde nabarmena ezagutu duen lehen zein bigarren mailetan, ez da gauza bera gertatu goi mailako irakaskuntzan, bereziki irakaskuntza eskaintza apurra baita (Conseil de Développement du Pays Basque, 2018). Izan ere, Ipar Euskal Herriko unibertsitate mailan, euskararen presentzia mugatua da oso, funtsean, Euskal Ikasketetara zedarritzen delako, Euskara irakasgaia beste karrera batzuetan ematen bada ere eta euskarazko irakaslea izatzeko oposaketak prestatzeko aukera badago ere.
|
|
|
«Gure hezkuntza sistema erreferentzia da Europan eta beste leku batzuetan.
|
Azken
urteotan euskararen gaitasuna handitu baldin bada, faktorerik handiena hezkuntzarena da». Abenduaren 10ean legebiltzarrean egindako hitzaldian Cenozek nabarmendu zuen gaur egun Araba, Bizkai eta Gipuzkoako ikasleen %70 baino gehiago ari direla ereduan ikasten:
|
|
|
Urtero bezala, komunikazioaren munduko adituek osatutako epaimahai batek hiru sari emango ditu,
|
azken
urtean euskarazko toki komunikabideetan argitaratutako lanik onenak aitortzeko. Epaimahaia Euskal Herriko Unibertsitateko Maria Gonzalez Gorosarrik eta Edorta Aranak, eta Mondragon Unibertsitateko Amaia Pavonek osatzen dute.
|
|
|
Egia esan, fikzio argumentalaren arloan horrela deitzen diot performancearen artetik nolabait desberdintzeko lan asko sortu dira
|
azken
urteotan euskarazko antzerkigintzan, eta eskerrak, haien bidez atzean utzi dugulako behingoz XIX. mendetik zetorkigun eredu hegemonikoa. Ordea, dramaturgia berriak benetan berria bada beste era batean erabiliko ditu baliabide eszenikoak.
|
|
|
|
Azken
urteetan euskaraz eskainitako osasun arloko irakaskuntzarako materiala ugaritzen ari bada ere, graduondoko egoiliarren irakaskuntzan eta osasun langile orok jorratuko duen irakaskuntza jarraituan gaztelania da nagusi. Familiaeta komunitate arretako erizain zein mediku egoiliarrekin lanean, oinarrizko konpetentziak lantzen dituen euskarazko materiala sortzearen beharra nabaria izan da.
|
|
|
Aldizkarien azterketan honako adierazleak jaso dira: euskarazko edukiak argitaratzen dituzten eta parekoen errebisioa duten aldizkari zientifikoak; aldizkari zientifikoak arloka;
|
azken
urtean euskarazko edukiak argitaratu dituzten aldizkariak; argitaratzaile motak; laburpenetan eta aldizkarien webguneetan erabilitako hizkuntzak; formatuak eta sarbide motak; egile eskubideak eta aldizkarien indexazio aldizkari horiek duten presentzia.
|
|
|
4.3
|
Azken
urtean euskarazko edukiak argitaratu dituzten aldizkariak
|
|
|
Euskarazko edukiak onartzeak, beraz, ez du euskarazko edukiak argitaratzen direnik adierazi nahi. Aldizkarien% 39k (16) ez du
|
azken
urtean euskarazko edukirik argitaratu. Aztertzeko dago zein den euskarazko artikuluak ez argitaratzearen arrazoia:
|
|
|
Euskarazko edukiak onartzen direla adierazten bada ere, horietako portzentaje handi batek ez du
|
azken
urtean euskarazko edukirik argitaratu(% 40). Halere, aldizkarien% 51 laburpenak euskaraz emateko baldintza ezartzen du,% 59k gaztelaniazkoa, eta gehiengo batek(% 93) laburpena ingelesez izatea jartzen du baldintzatzat.
|
|
2022
|
|
|
Iñaki Iurrebaso irakasleak, bestalde,
|
azken
urteotako euskararen erabilera ikuspegi demolinguistikotik aztertu du bere doktorego tesian. Egin dituen aurkezpenetan defendatu izan du" euskara asko erabiltzen dela dagoen ezagutza mailarako".
|
|
|
|
Azken
urteotan euskara eta ikerkuntza izan ditu bizibide Josune Zabalak (Donostia, 1978), eta, besteak beste, Mondragon Unibertsitateko Huhezi Humanitate eta Hezkuntza Zientzien Fakultatean, Soziolinguistika Klusterrean eta Mintzola Ahozko Lantegian lanean aritu ostean, duela bost urte Eusko Jaurlaritzako Hizkuntza Ikerketarako eta Koordinaziorako zuzendari postua hartu zuen.... Errezilen bizi da azken hogei urteotan, herritarrek euskara hitzetik hortzera darabilten herrian.
|
|
|
Natorren harira.
|
Azken
urteetan euskararen erabilpenaren bueltan administrazio publikoko esparru anitzek, mundu akademikoak eta euskalgintzako erakundeek egindako ikerketak, proposatutako neurriak eta antolatutako kanpainak asko izan dira, batzuk besteak baino arrakastatsuagoak, jakina. Kezka hor dago, hizkuntzaren ezagutzaren inguruko kezkari gaina hartu diona, bistan denez.
|
|
|
Irudi lezake ari naizela hizkuntza oraindik minorizatua den eremuez, baina finean erdaren presentzia hain zaigu guztioi une oro metatzailea, denok piztu behar ditugula geure radarrak, erabilera urritzeko arriskuan sumatzen dugunean berau hauspotzeko eta karrikan bere biziraupena ziurtatzeko. Ikerketek
|
azken
urteotan euskararen ezagutzak goranzko joera duela islatzen dute, baina tradizionalki hizkuntzak gotorleku izan dituen gune ustez seguru horietan jaisten ari da bere erabilera. Euskarak ezin du espazio publikoa galdu, inoiz baino presenteago egon behar du bizitza laboralean, tratu komertzialean, osasungintzan, haur eta nerabeen aferetan ala gure helduenen zaintzan.
|
|
2023
|
|
|
|
Azken
urteotan euskararen ezagutza nabarmen handitu bada ere (batez ere gazteenen kasuan), erabilera ez da proportzio berean handitu (Aizpurua, 2018), eta komunikazio hizkuntza nagusiak egun gaztelania eta frantsesa dira. Era berean, hizkuntzen ukipen egoeraren eta (beste arrazoi batzuen artean) elebidunen kopuruaren hazkundearen ondorioz, euskañola bezalako hizkerek (Coyos, 2010; Idiazabal et al., 1997) beren presentzia indartu dute komunikazio interakzioetan, batez ere testuinguru informaletan eta gazteenen artean.
|
|
|
|
Azken
urteotan euskararen ezagutzak gora egin badu ere, arazoa erabileran dagoela nabaritu dute sareko kideek. «Gutxiengoa gara euskaldunak euskararen herrian, gutxiago egunero erabiltzen dugunak, eta oraindik gutxiago euskaraz irakurtzen dugunak», esan du Ane Legarreta Galdakaoko ordezkariak.
|
|
|
|
Azken
urteotan euskararen ezagutzak gora egin badu ere, arazoa erabileran dagoela nabaritu dute sareko kideek. «Gutxiengoa gara euskaldunak euskararen herrian, gutxiago egunero erabiltzen dugunak, eta oraindik gutxiago euskaraz irakurtzen dugunak», adierazi du Ane Legarreta Galdakaoko ordezkariak.
|
|
|
Aldarri hori gogoan, Bilboko kaleak betetzera deitu dute.
|
Azken
urteotan euskararen alde egin den manifestaziorik jendetsuena izango dela aurreikusi dute antolatzaileek.
|
|
|
Aldarri hori gogoan, Bilboko kaleak betetzera deitu zuten.
|
Azken
urteotan euskararen alde egin den manifestaziorik jendetsuena izango dela aurreikusi zuten antolatzaileek.
|
|
|
ARF 23 jaialdiaren azkeneko egunean euri zaparrada galanta bota zuen arratsaldeko lehen orduan, eta gaur egungo euskal rockean punta puntakoak diren bi taldek ezin izan zuten jo; beraz, aurten berriro ere sartu dituzte kartelean: Brigade Loco, zale ugari dituen punk taldea; eta Ezpalak,
|
azken
urteotan euskaraz egindako musika alternatiboaren erreferentea.
|
|
|
Bilbon azaroaren 4an egingo den manifestazioaren atarikoa izan nahi du ekitaldiak. Bilbokoa
|
azken
urteotan euskararen alde egin den manifestaziorik jendetsuena izango dela aurreikusi dute antolatzaileek eta Elgoibartik eta Mendarotik autobusak jarriko dituzte hara joateko, 10 euroan. Elgoibarren, Jai Alai tabernan eta Elgoibarko Izarraren bulegoan (Aita Agirre, 3) eman da izena, eta Mendaron, Morroskillo dendan.
|
|
|
Mobilizazioak Euskalduna jauregiaren paretik irtengo du arratsaldeko 17:00etan, eta antolatzaileen aurreikuspenen arabera,
|
azken
urteotan euskararen alde egin den manifestaziorik jendetsuena izan daiteke datorren zapatukoa.
|